23216	MAT 1:3	Ja Judá, tatixel quixin ca'i' achi'i' quibina'an Fares in Zara, in ja quete', Tamar rubi'. Ja Fares, tatixel rxin Esrom. Ja Esrom, tatixel rxin Aram.
23218	MAT 1:5	Ja Salmón, tatixel rxin Booz, in ja rute' ja Booz, Rahab rubi'. Ja Booz, tatixel rxin Obed, in ja rute' Obed, Rut rubi'. Ja Obed, tatixel rxin Isaí.
23230	MAT 1:17	Jawa' quebi' ja rati't rmama' ja Jesucristo in tok namajto cajlaxic ruq'uin ja rAbraham in narq'uisa' ruq'uin ja rey David e catorce canojel. In tok namajto chic cajlaxic ruq'uin David in narq'uisa' chipan ja tiempo ja xec'amarel wi' ja raj Israel pa Babilonia e catorce chakaja'. In tok namajto chic cajlaxic chipan ari' tiempo in narq'uisa' ruq'uin ja Cristo e catorce chakaja'.
23231	MAT 1:18	Ja Jesucristo tok xalaxi quewa' rbanic ri'. Ja María ja rute' arja' rya'on chic ruchi' tre ja José chi nc'ule' ruq'uin. Pro ja tok maja'n tiquec'am qui' chaka jalal tok xotakixi chi yawa' chic ja María chi nq'ueje' jun ti ral. Pro rmal ja rEspíritu Santo samaji chewi' tok queri' xuban.
23236	MAT 1:23	—Bien tec'waxaj ja wari', c'o jun k'apoj xtan nyawaj na in rmalari' tok nq'ueje'e jun ti ral tala'. Jari' tala' Emanuel xtibina'ax tre. Queri' ja tz'ibtal can. Emanuel tibij tzij Dios c'o kuq'uin.
23241	MAT 2:3	Ja c'a rey Herodes tok xc'axaj chi c'o chic jun rey xalaxi congana junwi' xuna' in canojel ja rec'o pa Jerusalén junwi' quic'axaj chakaja'.
23246	MAT 2:8	C'ac'ari' xerutakel pa Belén in xbijel chique: —Jix ja pa Belén, jecanoj chi utz ja tac'al bar kas xtewila' wi'. Ja c'a tok xtewila' tetaka'to rbixic chwe utzc'a chi ninbe anin chakaja' chi nenya'a' ruk'ij, ne'el chique.
23249	MAT 2:11	C'ac'ari' xe'oc chipan ja jay in quetz'at ja tac'al rachbil ja María ja rute'. Xexuque' chwach ja tac'al, quemaj rya'ic ruk'ij. C'ac'ari' quiwasajto ja quic'amonel ja nimak rjil in c'oli quisipaj tre. Ja quisipaj tre, oro in nakun je'e ja qui' rxula' cani' tre incienso in mirra.
23251	MAT 2:13	Ja tok ebenak chic ja magos c'o jun ángel rxin ja kajaw Dios winakar chwach ja José pan achic' in quewa' xbij tre ri': —Catyictaji, tac'ama'el ja tac'al rachbil rute', quixanmaji, jix pan Egipto in tri' nixeq'ueje' wi'. C'a anin na ninbin chawe ja tok xquixmelojpi chic. Queri' nbij chawe como ja Herodes arja' xajalal maja'n tumaj rcanoxic ja tac'al chi ncamsaj, ne' tre.
23260	MAT 2:22	Pro ja José arja' xekaj rbixic ruq'uin chi ja k'etbaltzij rxin ja departamento Judea c'o chic pa ruk'a' ja Arquelao ja rc'ajol Herodes. Ja Arquelao q'ueje' can pa rc'axel ja rtata'. Ja c'a José tok xc'axaj chi queri' xbej ri' rmal, ma xbe ta tri'. Pro como c'oli k'alasax chic chwach pan achic' rmalari' ja tok be chipan ja departamento Galilea.
23261	MAT 2:23	Ja c'a tok xe'ekaji ja pa Galilea chipan ja tinamit Nazaret xeq'ueje' wi'. Queri' queban rumac chi tri' bantaj wi' cumplir ja quibin can ja profeta tre ja Cristo quewari': —Xtibina'ax tre chi aj Nazaret, xtiche'x na. Queri' ja quibin can tre.
23270	MAT 3:9	In maxta quewa' tech'ob kaj pa tak ewanma ri': —Ajoj ok riy rumam can ja rAbraham rmalari' ok rtinamit Dios, maxta quixche'e. Queri' nbij chewe como ja Dios ni ma c'ayew ta tre nerwinakarsaj jule' riy rumam ja rAbraham trela' jule' abaj le'.
23286	MAT 4:8	Ja c'a xuban chic ja diablo, xuc'amel chic ja Jesús, xebe parwi' jun nimlaj jayu'. Ja c'a tok xe'ekaji xumaj rc'utic chwach ja gobierno rxin nojel ja tinamit ja c'o chwach'ulew in nojel ja meba'il rxin
23291	MAT 4:13	Ja c'a tok xekaji ja pa Nazaret ma xq'ue ta tri', be pa Capernaum in tri' q'ueje' wi'. Ja Capernaum chiya' c'o wi', tri' c'o wi' ja bar c'o wi' ca'i' lugar, jun rbina'an Zabulón in jun chic Neftalí rubi'.
23296	MAT 4:18	Ja c'a Jesús arja' kas rmajon binem chuchi' ja ya' rbina'an Galilea ja tok ec'o ca'i' achi'i' xeruwil e alaxic, jun rbina'an Simón ja c'o chic jun rubi' Pedro ne'xi, in jun chic Andrés rubi'. Eje'e' como e chapol ch'u' kas quimajon rq'uiakic ja c'am pa ya' ja tok xe'iltaji rmal ja Jesús
23304	MAT 5:1	Ja c'a Jesús tok xutz'at chi congana e q'uiy ja winak arja' be, jote' chwach jun jayu', xuwil jun lugar in tri' tz'abe' wi'. Ja c'a rdiscípulo eje'e' xe'ekaj ruq'uin.
23307	MAT 5:4	Congana qui'il chique ja winak ja netajini ne'ok'i in nebisoni, congana qui'il chique como nyukbax c'a quec'u'x ari'.
23310	MAT 5:7	Congana qui'il chique ja winak ja nepokonan quewach cach tak winak, congana qui'il chique como eje'e' npokonax c'a quewach ari' chakaja'.
23316	MAT 5:13	Ja rixix ix cani' atz'am, neban qui' tre ja quic'aslemal ja winak cani' nuban ja ratz'am ja nbano qui' tre ja nkati'. Pro ja ratz'am wi xtiyojtaji wi mchita rtzayil ¿nak c'a nchomarsbex chic rxin ari'? Ja wi queri' nuban jari' mchita noc wi', xa nch'akixel in npa̱k' chakan cumal winak.
23328	MAT 5:25	Cani' tre c'o ta jun nyo' parte chewij, mejor ja neban, tok emajon bey ixbenak pa k'etbaltzij techomij ewi' ruq'uin, nowi ma queri' ta neban, ja nyo' parte chewij arja' nixrujach pa ruk'a' ja ralcalta, ja c'a ralcalta nixrujach chic pa ruk'a' comisario in nixrucoj pa che'.
23340	MAT 5:37	Ja tok wi c'o je'e nebij ni tebij rubi', wi can, can quixche'e, nowi ma can ta, ma can ta quixche'e. Ja c'a wi c'o jule' chic tzij nebij ja wi ma ja tari' ja can owi ma can ta jari' jule' tzij xa ruq'uin diablo penak wi'.
23343	MAT 5:40	In wi c'o chic jun xixruc'amel pa k'etbaltzij chi nrajo' numaj chewe ja recamisa ja neban, teya'a' tre in teya'a' echaqueta tre chakaja'.
23344	MAT 5:41	Ja wi c'o jun xixruban mandar chi nixoc chuxe' jun ijka'm in nixtre'el trij in nbij chewe chi pa jun kilómetro neya'a' wi', ja c'a neban ixix, tetzujuj tre chi pa ca'i' kilómetro neya'a' wi'.
23345	MAT 5:42	Ja wi c'o jun c'oli xc'utuj chewe teya'a' tre in wi c'o jun nrajo' nukaj pwok chewe maxta ma teya' ta tre chakaja'.
23349	MAT 5:46	Queri' nbij chewe como ixix ja wi xa queyon lok' ne'ena' ja lok' ixquina'on ixix ¿la c'o ta c'a jun rtojbalil ari' nyataj chewe nech'ob ixix? Ja wi xa queri' neban xc'a ix junan ari' cuq'uin ja molol tak impuesto como eje'e' lok' nquena' qui' chibil tak qui'.
23350	MAT 5:47	In wi xa queyon ja rewach'alal ne'ek'ijla' ja queri' xc'a ix junan ari' cuq'uin ja winak ja xa nak ta chi winakil. Queri' nbij chewe como ja winak masqui ma cotak ta rwach ja Dios pro eje'e' nequik'ijla' ja cach'alal chakaja'.
23356	MAT 6:5	In jun chic, ja tok neban oración maxta queri' teban ja cani' nqueban ja winak ja xa caca' quipalaj. Queri' nbij chewe como eje'e' congana nel quec'u'x trij ja nepe'e pa tak jay xin molbal ri'il chi rbanic oración in pa tak esquina pa bey chakaja'. Queri' nqueban utzc'a chi nya̱' quek'ij cumal ja winak ja netz'ato quixin. Anin ni katzij wi' nbij chewe, ja tok nya̱' quek'ij cumal ja winak ni xa ruyon wari' ja rtojbalil nquech'ec trij, mchita nak chi ta.
23365	MAT 6:14	Ja c'a wi ne'ecuy ja winak tok c'oli nqueban chewe ja Tatixel ewxin ja c'o chila' chicaj arja' nixrucuy ixix chakaja'.
23372	MAT 6:21	Anin xinbij chewe ja tzij ri' como xa nak ta chi meba'il benak ec'u'x ruq'uin tri' c'o wi' ja rewanma chakaja'.
23374	MAT 6:23	Pro ja c'a wi yojtajnak jari' pa k'eku'm c'a c'o wari' ja recuerpo pro ni chi jun. In queri' c'a tre ja luz ja yatajnak chewe pa tak ewanma, ja wi nchupi jari' congana jun nimlaj k'ekumal nixq'ueje' wi'.
23380	MAT 6:29	Ja c'a ranin nbij chewe camic, ja rojer rey Salomón masqui congana biyom pro mta rtziak xucoj ta ja más buena ta chwach rcoloril jun trewa' jule' cotz'i'j ri'.
23382	MAT 6:31	Rmalc'ari' nbij chewe, ma tek'isaj ta ewi': —¿Nak nkatij c'awa'? maxta quixche'e in: —¿Nak nkacoj c'awa'? maxta quixche'e chakaja'.
23383	MAT 6:32	Queri' nbij chewe como ja winak ja ma cotak ta rwach ja Dios eje'e' ri' ja nebano queri'. Ja c'a chewe ixix, ja retata' Dios ja c'o chila' chicaj arja' bien rotak chi nc'atzin chewe nojel awa' wari'.
23384	MAT 6:33	Pro ja kas rjawaxic chi neban nabey, ja gobierno xin Dios ni ta ja wari' nech'ob in ja rutzil xin Dios chakaja'. Ja wi queri' neban nojel awa' ja nc'atzin chewe nyataj chewe.
23386	MAT 7:1	Maxta quixoc ix cani' k'etol tak tzij chiquij ja winak utzc'a chi ja Dios matuk'et tzij chewij ixix chakaja'.
23387	MAT 7:2	Queri' nbij chewe como ja necoj chiquij ja winak chi nek'etbej tzij chiquij jari' noc chewij ixix chakaja'. Cani' neban chique ja winak queri' nuban ja Dios chewe ixix chakaja'.
23391	MAT 7:6	Ja xin Dios maxta teya' chiquewach winak ja xa e cani' tz'i'. Ja rtzobal Dios cani' jule' abaj ja congana nimak rjil maxta teya' chiquewach winak ja xa e cani' ak, matzij xa tiqueban tre ni mta, ja queri' cani' nquepak' chi cakan, matzij nebe chewij cani' nqueban tz'i' natqueti'.
23398	MAT 7:13	C'o jun pa rchi'jay ja congana ti latz' xarwari' nixerya'a' chipan ja utzlaj c'aslemal ja mta q'uisic trij, jari' pa rchi'jay chipan quixoc wi'. Queri' nbij chewe como c'o chi na jun ja pa rchi'jay congana nim in natruya' chipan jun bey congana nim rwach chakaja', ma c'ayew ta natoc chipan xarwari' nixerya'a' chijutij chipan ja nimlaj rpokonal, jari' pa rchi'jay e q'uiy ja winak ja ne'oc chipan.
23402	MAT 7:17	Queri' c'a rbanic, nojel ja utzlaj tak che' utz rwach nuya' in nojel ja ritzel tak che' itzel rwach nuya'.
23409	MAT 7:24	Xa nak ta ja nec'axani ja nmajon rbixic in wi nquinimaj ja nbij chique chi nqueban, eje'e' quewa' quibanic ri', e junan ruq'uin jun achi congana rna'oj, xuban jun rochoch in parwi' abaj xtz'uba' wi'.
23410	MAT 7:25	Xumaj c'a jun nimlaj k'ekaljab, q'uiyi ja rkan tak ya' in jaktajto jun nimlaj ik'. Ja jay lawulo' ban tre rmal pro ma xbe ta pa tok'ulew como parwi' abaj tz'ubul wi'.
23411	MAT 7:26	In xa nak ta nec'axani ja nmajon rbixic in wi matiquinimaj ja nbij, eje'e' quewa' quibanic ri', e junan ruq'uin jun achi xa ma ch'obolic achi ta, xuban jun rochoch in xa parwi' snayi' xtz'uba' wi'.
23412	MAT 7:27	Xumaj c'a jun nimlaj k'ekaljab, q'uiyi ja rkan tak ya' in jaktajto jun nimlaj ik'. Ja jay lawulo' ban tre rmal in be pa tok'ulew, xajutij yojtaji ja jay. Queri' xbij ja Jesús.
23413	MAT 7:28	Ja Jesús tok bitaj rmal nojelal ja tzij ja c'a winak kas c'asc'o'i quic'axaj ja tijonem nuya'.
23423	MAT 8:9	Queri' nbij chawe como anin bien wotak nak rbanic ja tok natban mandar. Ec'oli ja nebano mandar wxin in chakaja' ec'oli soldado pa nuk'a' anin chi nenuban mandar. Ja tok nbij tre jun chi: —Cateli, ninche' tre, jari' ni nel wari'. Ja c'a wi nbij chi: —Catajo', ninche' tre jun chic, jari' ni npi wari'. Ja c'a wi nbij tre ja nmoso chi: —Tabana' ja wari', ninche' tre, jari' ni nuban wi'. Queri' xbij ja capitán.
23424	MAT 8:10	Ja c'a Jesús congana c'asc'o'i xc'axaj ja tzij ja bix tre rmal ja capitán in como ec'o jule' winak ja retran trij quewa' xbij chique ri': —Ni katzij wi' ja xtinbij chewe ri', ja capitán arja' más chi na k'axnak ja yukulbal ruc'u'x wq'uin chewach ixix ja rix wach tak aj Israel, nixtac'a c'o ta jun chewe nwilon ta ja queri' ta ja yukulbal ruc'u'x wq'uin ja cani' rxin arja'.
23426	MAT 8:12	Pro ja c'a ralc'walaxela' ja tzujux chique ja gobierno xin chila' chicaj nabey eje'e' xa neq'uia̱kel chipan ja nimlaj k'ekumal. Ja c'a winak janila chi ok'ej xtiqueban chipan ari' lugar in xtiquicach'ach'ej cak'. Queri' xbij ja Jesús chique ja winak ja retran trij.
23430	MAT 8:16	Ja c'a tok xoc ak'a' e q'uiy ja winak xec'amarel ruq'uin ja Jesús, ec'ol itzel tak espíritu e'ocnak pa tak canma. Ja c'a Jesús xa jun ja tzij xbij in jari' tzij xerlasbej ja ritzel tak espíritu pa tak canma in xertzursaj canojel ja yawa'i' chakaja'.
23440	MAT 8:26	—¿Nak tre tok nexbej ewi'? taka'an xa ma nim ta ja yukulbal ec'u'x wq'uin, xeche'xi rmal ja Jesús. C'ac'ari' yictaji ja Jesús, xuk'il ja ik', xuk'il ja ya' chakaja', ni chanim cami ja ik' in sile'e ja ya'.
23442	MAT 8:28	Ja c'a Jesús tok xekaji chajuparaj chic ya' tri' xekaj wi' chipan jun lugar ja c'o pa quicuenta ja raj Gadara. Ec'o c'a ca'i' winak, eje'e' e'ocnak itzel tak espíritu pa tak canma, xe'elto pa comsanto, xurquic'ulu' ja Jesús. Eje'e' e xbebel tak ri'il, ni majun winak nk'ax ta tri' ja bar ec'o wi'.
23449	MAT 9:1	C'ac'ari' ja Jesús xoquel chic chipan ja lancha, be chic chajuparaj ya', be chipan ja rtinamit arja'.
23450	MAT 9:2	Ja c'a tok xekaji chaka c'a jalal tok c'o jun achi xeya̱' chwach siquirnak, cotz'ol chwach jun ch'atan che'. Ja c'a Jesús tok xutz'at ja yukulbal quec'u'x c'o ruq'uin, arja' xbij tre ja siquirnak: —Nc'ajol, ma taxbej ta awi', camic cuytaji ja rawil amac, ne' tre.
23465	MAT 9:17	In chakaja' cani' tre vino c'ac'a matic'ol pa tzabuklaj tak c'olbal. Ja wixta queri' nbani ja c'ac'a vino nurak ja c'olbal in ntixi in ntz'iloxi ja c'olbal chakaja'. Pro ja nbani, ja c'ac'a vino nc'oli chipan c'ac'a tak c'olbal in nuto' ri' chi ca'i', nixtac'a vino in nixtac'a c'olbal ntz'ilox ta. Queri' xbij ja Jesús chique tre ja c'ac'a tijonem ja rc'amonto.
23496	MAT 10:10	Nixtac'a nec'amel ta emaleta in ni xa ja wari' ja recamisa nec'amel ja recojon, ma ca'i' ta, in ma ca'i' c'ulaj ta exajab in ma ca'i' ta ech'ame'y. Queri' nbij chewe como jun ajsamajel yatal tre chi nya̱' tre ja ntzukbej ri'.
23502	MAT 10:16	Camic tec'ama'el ja bey, bien tewotakijel chi ixix ix cani' jule' tak carnelo in ja winak ja bar nixnutakel wi' eje'e' e cani' utiwa'. Quixq'ueje' listo cani' nuban jun cumatz ncowini nuto' ri' xarwari' tebana' ix manso cani' nuban jun palomax.
23518	MAT 10:32	Ja winak xa nak ta chi winakil wi matiquipokonaj nquibij chi wq'uin anin yukul wi' quec'u'x pro wi ni chiquewach ja winak nquibij wi', anin chakaja' can nbij na chique chi ec'o pan ncuenta pro ni chwach ja Nata' ja c'o chila' chicaj xtinbij wi'.
23519	MAT 10:33	Pro ja winak xa nak ta chi winakil wi nquipokonaj nquibij chiquewach ja winak chi wq'uin anin yukul wi' quec'u'x, anin chakaja' nbij na chique chi ma ec'o ta pa ncuenta pro ni chwach ja Nata' ja c'o chila' chicaj xtinbij wi'.
23521	MAT 10:35	Ja rala'i' eje'e' nech'ojin na cuq'uin ja quitata' in ja xtani' eje'e' nech'ojin na cuq'uin ja quete' in ja ralibotz eje'e' nech'ojin na cuq'uin ja calite'.
23522	MAT 10:36	Queri' ja nbantaj na, ja rc'ulel jun winak ni pa rochoch arja' neyictaj wi'.
23523	MAT 10:37	Ja winak ja más na necajo' ja quitata' chinwach anin owi quete', eje'e' ma yatal ta chique xque'oc ta ndiscípulo. Ja winak ja c'o jun calc'wal ja más na ncajo' chinwach anin, eje'e' ma yatal ta chique xque'oc ta ndiscípulo chakaja'.
23524	MAT 10:38	Ja winak ja nquipokonaj netre'el chwij, ja nquipokonaj nquetij rpokonal ja cani' nutij rpokonal jun achi rmajon rijkaxic jun cruz, eje'e' ma yatal ta chique xque'oc ta ndiscípulo chakaja'.
23532	MAT 11:4	Ja c'a discípulo ja tok bitaj cumal ja binel chique rmal ja Juan quewa' bix chique rmal ja Jesús ri': —Jix, jebij tre ja Juan nojel ja nixtajini nec'waxaj in nojel ja nixtajini netz'at tre ja samaj ja nmajon rbanic ri'.
23536	MAT 11:8	¿Nak c'a tre tok xixbe ruq'uin chi rtz'atic, la rmal ja Juan chi congana rwekon ri' tre buen tak tziak ja nimak rjil? Pro ixix bien ewotak chi ja winak ja necojo buen tak tziak ja nimak rjil jari' pa nimak tak jay quixin rey neq'ueje' wi'.
23537	MAT 11:9	¿Nak c'a tre tok xixbe ruq'uin chi rtz'atic, la rmal ja Juan chi arja' jun profeta xin Dios? Jari' ni katzij wi' chi profeta pro ma ruyon ta ja chaka ta profeta ocnak wi'.
23543	MAT 11:15	Bien c'a tewasaj ena'oj trij ja c'a xinbij kaj chewe ri'.
23547	MAT 11:19	In xinpi chic anin ja rin Alc'walaxel ja xinoc alaxic cuq'uin ja winak, xinwa' cuq'uin ja winak in c'oli vino xintij in rmalari' bix chwe cumal ja winak chi xa in mun in xa in tijol vino in xa e wamigo ja molol tak impuesto e cachbil ja jule' chic ajmaqui'. Pro ja c'a ralc'wal Dios eje'e' bien ch'obtajnak cumal chi ja Juan Bautista rna'oj Dios ja nucoj in queri' chwe anin rna'oj Dios ncoj chakaja'. Queri' xbij chique ja winak.
23551	MAT 11:23	In ixix chakaja' ja rix aj Capernaum, ja nech'ob ixix chi nixbe chila' chicaj chi congana nya̱' ek'ij pro ja neban, xa nixkaji, ja bar ec'o wi' ja camnaki' c'a tri' nixekaj wi'. Queri' nbij chewe como congana nimak tak milagro xinban chewach pro ni ma xeq'uex ta wi' ja rena'oj. Ja nimak tak milagro xinban chewach wixta ban chiquewach ja ritzel tak winak ja raj Sodoma ojer c'o ta c'ari' camic ja quitinamit, maquita c'ati.
23555	MAT 11:27	In xbij chic chique: —Ni majun nak ta ja maquita jachon pa nuk'a' rmal ja Nata'. Ni majun nak ta otakyon ja kas mero rna'oj ja Ralc'walaxel pro ja rotakyon xa ruyon ja Dios ja Tatixel. In chakaja' ni majun nak ta otakyon ja kas mero rna'oj ja Tatixel pro ja rotakyon xa nuyon anin ja rin Alc'walaxel, in ja rencha'on chi nk'alasaj chiquewach, eje'e' cotak chakaja'.
23574	MAT 12:16	in xbij chique chi majun bar ta tri' nquitzijoj wi'.
23578	MAT 12:20	Ja winak ja congana lawulo' quibanon in capujnak quec'u'x rmal, arja' maqueruyoj más, neruyic in neruto'. Niquirwari' xtuban in rmal arja' tok xtoqui ja rbey Dios pro chijutij xtoqui in nij arja' wi' ja nch'ocmaji.
23587	MAT 12:29	Ja wi natekaj ruq'uin jun achi congana rchok'ak' in wi nach'ob chi nalasaj tre ja rnakun c'o pa rochoch rjawaxic chi nabac' na nabey ja rachi. Ja wi queri' naban jari' natcowini nalasaj tre nojel ja c'o pa rochoch. Queri' xinban anin tre ja Satanás chakaja'.
23591	MAT 12:33	Ja c'a wi nebij tre jun che' chi xa itzel che' ¿nak c'a tre tok matebij tre chi xa itzel rwach chakaja'? In wi nebij tre jun che' chi utzlaj che' tebij c'a tre chakaja' chi utz ja rwach nuya'. Queri' nbij chewe como ja jun mocaj che', rumac ja rwach nuya' chewi' tok notakixi nak chi che'al.
23592	MAT 12:34	Ixix congana itzel tak na'oj ewc'an, ix cani' jule' itzel tak cumatz. Congana c'ayew xtelpi ta jule' utzlaj tak tzij pan echi' como xa ix itzel tak winak. Queri' nbij chewe como ja nojnak pa tak ewanma jari' nelto pan echi'.
23598	MAT 12:40	Como cani' xuban ja Jonás ojer oxi' k'ij in oxi' ak'a' q'ueje' chupan jun nimlaj ch'u' in queri' c'a chwe anin chakaja' ja rin Alc'walaxel ja xinoc alaxic cuq'uin ja winak, oxi' k'ij in oxi' ak'a' ninq'ueje' na chipan ja rwach'ulew chipan ja lugar ja bar neq'ueje' wi' ja camnaki'.
23603	MAT 12:45	C'ac'ari' nmeloj chic jutij, ne'erc'ama' wuku' rach tak itzel espíritu ja más chi na e itzel chwach arja'. Ja c'a tok ne'urkaj ruq'uin ja rachi ne'oc pa ranma chi e waxaki' in tri' neq'ueje' wi'. Xc'a chewi' tok más chi na lawulo' ja rc'aslemal ja rachi chwach ja nabey. In queri' c'a xtiban ixix chewe chakaja' ja rix tinamit Israel ja congana itzelal ebanon.
23609	MAT 13:1	Chipan ari' k'ij xelel ja Jesús pa jay, be chiya' in tri' xetz'abe' wi'.
23626	MAT 13:18	Tec'waxaj c'a camic, anin nch'ob chewach nak rc'amonto ja c'ambal tzij ja xinbij chewe tre ja rajticola'.
23630	MAT 13:22	Ja c'a rija'tz ja kaj pa tak q'uix jari' tibij tzij ja winak ja nquic'axaj ja utzlaj tzij pro tok nq'uiswani xa ja' nquibisoj chic ja xin rwach'ulew in xa neba̱n engañar rmal ja meba'il. Rmalc'ari' tok xa ncami ja utzlaj tzij ja c'o pa tak canma, mta rwach nuya'.
23640	MAT 13:32	Jun ti chirwach mostaza más na tino'y chwach ja jule' chic ija'tz pro ja tok nq'uiyi más na nq'uiyi chwach jule' chic tijco'm, noqui cani' jun mocaj che'. Rmalc'ari' ja tak tz'iquin eje'e' nepeti, nurquibana' quesoc pa tak ruk'a'. Queri' ja c'ambal tzij xbij chique.
23650	MAT 13:42	Ja c'a tok nechaptaj cumal nequich'akijel chipan jun nimlaj k'ak'. Ja c'a winak janila chi ok'ej xtiqueban chipan ari' lugar in xtiquicach'ach'ej cak'.
23651	MAT 13:43	Tokoc'ari' ja winak ja utz netz'a̱t rmal ja Dios eje'e' nyataj na chique chi nqueban ja cani' nuban ja k'ij, nech'a'an chipan ja gobierno xin Dios ja Tatixel quixin. Bien c'a tewasaj ena'oj trij ja c'a xinbij chewe ri'.
23656	MAT 13:48	Ja c'a tok xenoji ja ch'u' chipan lasaxto chiya'. Ja c'a xewasanto eje'e' xetz'abe'e, quemaj quicha'ic ja ch'u'. Ja buen tak ch'u' jari' xequec'ol pro ja mta ne'oc wi' xa xequich'akijel.
23662	MAT 13:54	in be chipan ja rtinamit arja'. Ja c'a tok xekaji xoc chipan ja jay xin molbal ri'il in xumaj quitijoxic ja winak. Ja c'a winak congana c'asc'o'i quic'axaj ja tijonem ja xuya' chique in quewa' quibij chibil tak qui' ri': —¿Bar c'a penak wala' ja rocnak tre jala' jun achi le'? congana taka'an rna'oj in congana nimak tak milagro nuban chakaja'.
23665	MAT 13:57	Queri' quibij, ni majun quigana ruq'uin, xa pokon nquena'. Ja c'a Jesús arja' xbij chique: —Ni majun profeta xin Dios ja maquita lok' nna'i xarwari' ma lok' ta nna'i cumal ja rach aj tinamit in nixtac'a cumal ta ja rec'o pa rochoch chakaja', ne' chique.
23669	MAT 14:3	Queri' xbij como bien rotak chi arja' camsan rxin ja Juan Bautista tokori' tok xutak rchapic, baq'ui in coj pa che'. Queri' xuban tre rumac ja bix tre rmal ja Juan Bautista chi: —Ma rubey ta abanon chi ac'amon ja rawixnam, ne'xi. Como ja Herodes arja' rc'amon ja rixnam rbina'an Herodías, rxjayil jun rch'alal rbina'an Felipe.
23676	MAT 14:10	Xutak rcamsaxic ja Juan pa che' chi nlasax rwi'.
23677	MAT 14:11	Ja tok lastaji ja rwi' ya'to chipan jun plato in xurjach tre ja xtan. Ja c'a xtan arja' xuc'amel, xerjacha' chic tre ja rute'.
23678	MAT 14:12	Ja c'a rdiscípulo ja Juan tok quic'axaj chi camsaxi eje'e' xebe, xequic'ama' ja rcuerpo in xequimuku'. C'ac'ari' xebe, xequibij tre ja Jesús ja bantaji.
23679	MAT 14:13	Ja c'a Jesús tok xekaj rbixic ruq'uin ja bantaji arja' xoquel pa jun lancha, xeryonaj ri' chipan jun lugar kas talani ja bar ma ec'o ta wi' winak. Pro ja winak tok xekaj rbixic cuq'uin ja bar nbe wi' congana e q'uiy chique xe'elel pa tak quitinamit, xebe chi cakan chi nequiwila'.
23689	MAT 14:23	Ja tok xebantaj can despedir rmal, arja' jote' chwach jayu' ruyon, xuwil jun lugar ja bar nuban wi' oración. Ja tok xoc ak'a' xa ruyon c'o tri'.
23698	MAT 14:32	Ja c'a tok xe'oc chipan ja lancha cami ja ik'.
23700	MAT 14:34	Xe'elel, xe'ekaj chajuparaj ya', pa jun lugar rbina'an Genesaret xe'ekaj wi'.
23716	MAT 15:14	Maxta quixocla' il chiquewach ja fariseo le', eje'e' xa e cani' moya' ja recuc'an chic jule' cach tak moya'. Pro jun moy wi nrc'aj chic jun rach moy xa netzakel pa jul chi e ca'i', queri' ja bix chique.
23718	MAT 15:16	In bix chique rmal ja Jesús: —Taka'an matich'obtaj emwal ixix chakaja'.
23731	MAT 15:29	Ja c'a Jesús xelel chipan ja lugar, be, xekaj chuchi' ja ya' ja bina'an tre Galilea, jote' chwach jayu', xuwil jun lugar ja bar tz'abe' wi'.
23765	MAT 16:24	C'ac'ari' ja Jesús xbij chique ja rdiscípulo: —Xa nak ta ja c'o rgana nyuke' ruc'u'x wq'uin rjawaxic chi matuya' rgana ja tzabuklaj c'aslemal rc'an. Rjawaxic chakaja' chi matipokonaj nutij ja rpokonal mwal in ntre'el chwij. Jari' cani' jun cruz nya̱' trij pro matipokonaj nuc'am ja cruz, nrijkajel in nbe ja bar necamsax wi'.
23770	MAT 17:1	Ja c'a chi waki' k'ij ja Jesús xeruc'amel ja Pedro e rachbil Jacobo in Juan ja rch'alal ja Jacobo, xebe, xequiyonaj qui' parwi' jun nimlaj jayu'.
23773	MAT 17:4	Ja c'a Pedro arja' xbij tre ja Jesús: —Wajaw, congana qui'il ja rokc'o wi' ri'. Ja wi c'ol agana atat nak tre makoq'ueje' wawe' in nkaban oxi' tak jay, jun awxin atat, jun rxin Moisés in jun rxin Elías, ne' tre.
23775	MAT 17:6	Ja c'a rdiscípulo tok c'axtaj cumal ja bix chique rmal ja kulaj eje'e' xejupe' pa tok'ulew, congana quixbej qui'.
23782	MAT 17:13	Ja c'a rdiscípulo tok c'axtaj cumal ja xbij chique eje'e' ch'obtaj cumal chi tre ja Juan Bautista ntzijon wi' in ma tre ta ja rElías ja kas ntzijon wi'.