Wildebeest analysis examples for:   ubu-ubu-andelale   K    February 25, 2023 at 01:26    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23214  MAT 1:1  ⸤Isirele yombomanga u-pulu-pulu anda-kolepa⸥ Eporayamo kinia pe yandopa ⸤ononga ye nokoli kingi awili⸥ Depiti kinia olone Yesusi Karasi kalko liltingili mele i-sipa:
23225  MAT 1:12  Ka siku mengo puringi kinia pe Jekonayane Sialtele merimu; Sialtelene Serapapele merimu;
23229  MAT 1:16  Jekopone Josepo merimu. Josepo Marianga menu. Josepone Maria u naa lipili Maria yu bolango olo mondopa molorumu. Pe ambo yetolo moloringili kinia Mariane Yesusi merimu. ⸤Pulu Yemone “Ono nokopa kondomba ye nokoli se lipu mundumbu.” u nimba taltorumu yemo pe Yesusi aku yemo omba molorumu-kulu⸥ yunga imbi se pea sikuli Karasimu’ niringila.
23230  MAT 1:17  Eporayamo kinia Eporayamone yandopa-yandopa kalopa lipa Depiti kalopa lipa serimu yema ⸤Yesusinga⸥ anda-kolepa tene-po moloringi. Depiti kalopa lipale pe yandopa-yandopa u Bepillono yombomane Juda yombo mare ka siku kolea Bepillono anju naa mengo pangi kalopa liltimu anda-kolepa tene-pola moloringi. Juda yombo mare ka siku kolea Bepillono mengo puringi kinia pe yandopa-yandopa ye nokoli Karasimu kalko liltingi kinia ye tene-pola moloringi.
23231  MAT 1:18  Yesusi, Pulu Yemone “Ono nokopa kondomba ye se lipu mundumbu.” nimba u nimba taltorumu ye nokoli Karasimu, yu meringi semanemo i-sipa: Yunga anumu Marianga pulu lierimu yombomane “Maria Josepone lipili.” ningu koronga niringi-na-kolo u Josepo pea seluna naa peangili Mini Kake Sélimuni Maria yunga olona bolango se mondondorumumu Maria yuyu pilierimu.
23232  MAT 1:19  Kanu-kinia yunga ye Josepo yu ye sumbi nílimu molorumu-kulu Maria olo mondorumu kinia pilipale ‘Maria olie naa polopili.’ nimba ‘Yombo awisili molangi yu semu mele nimbu para naa sipu yu yuyu molomba kinia kiyongo nimbu weKamu pu.” niembo.’ konopu lierimu.
23233  MAT 1:20  Josepo aku sipa konopu kimbu sipa molopili Ye-Awilimunga angello sene Josepo uru kaima se sipa nimbale: “Josepo, ye nokoli kingi Depitini kalopa liltimu yemo, Mini Kake Sélimuni Maria ungu se serimu-kulu yu olo mondolemo kene nuni yu linindu pipili naa kolko, li.” ⸤nirimu.⸥
23234  MAT 1:21  “Yu kango kanopa limba. Kanu kangomone yunga yomboma ‘Ononga konopuna ulu-pulu-kiri selemelema pepili molkole mindili nonge.’ nimba ono lipa tapondopa, mindili nolemolá aulkana wendo lipa, yu-kinia pea molko kondonge aulkana lipa mondomba kene yunga imbi siku “Yesusi” nieni.” nirimu.
23236  MAT 1:23  “Piliayo. Ambo wenepo sene bolango olo mondopale kango se memba. Kanu-kinia yunga imbi siku “Imenuele” ningí.” nirimu. I imbimunga ungu-pulumu ‘Pulu Yemo olio-kinia molemo’ .
23239  MAT 2:1  Erote kolea Judia disiriki yombomanga ye nokoli kingimu molopili Mariane kolea Judia, Betellieme taonona Yesusi merimu. Kanu walemanga ena wendo oli koleana pilipa kondoli peli ye pokore alieli ‘ulu mare wendo okomonje piliamili.’ ningu kombokandima mimi siku kanoko moloringi yema kolea-awili Jerusalleme ongo ninguli:
23242  MAT 2:4  Kanu-kinia yuni Juda yombomanga Pulu Yemo popo tondoringi ye awilima pali kinia, Pulu Yemonga ungu-manemanga puluma pilku mane siringi yema pali kinia, “Sukundu waa.” nimbale ono mangilipa pilipa nimbale: “Pulu Yemone “Ono nokopa kondomba ye se lipu mundumbu.” nimba, nimba taltorumu ye nokoli Karasimu sena mengemondo niringiye?” nirimu.
23243  MAT 2:5  Onone yundu ninguli:Kolea Judia disiriki sukundu Betellieme taonona yu menge. Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilipa yomboma nimba sirimu ye ⸤Maikane⸥ pe aku sipa wendo ombámondo u nimba boku torumu akuna molemo kanumu. Yuni nimbale:
23245  MAT 2:7  Kanu-kinia we-yomboma naa kanoko naa pilku molangi Erotene pilipa kondoli peli yema “Waa.” nimba kombokandimu pulu-pulu wendo omba gilierimu walemo mangilipa pilipale nirimumuni, yundu ningu siringi kinia
23246  MAT 2:8  pilipa onondo nimbale: “Ono Betellieme pungu kangomo wamoko koro-payo! Kanoko lendekole na ongo ningu sieyo. Na kepe yu ombo popo topo imbi ambolopo paka tondambo wambo.” nirimu.
23247  MAT 2:9  Kingimuni aku sipa nirimu pilkuli ono kelko pungu kano-puringi. Kanu-kinia ena wendo oli koleana molkole kombokandi kanoringimu ono puringina kumbi lepa pumbá pumbale kangomo molorumu ulka imuna pumba ola gilierimu.
23249  MAT 2:11  Ulkana sukundu punguli kangomo kinia anumu Maria kinia moloringilina pungu kanoko lenderingi. Kanokole kangomonga kumbikerena komorongo toko pondoko ma kanokole yu popo toko imbi ambolko paka tondoringi. Paka tondokole ono wale peanga mengo oringima apisiku méle peangama wendo liku yu siringi. Kou-gollo kinia, paura kalolemele kinia muna paa toli paura se kinia, wambola muna paa toli se kinia, aku mélema yu siringi.
23250  MAT 2:12  Kanu-kinia Pulu Yemone ono uru-kaima sipa onondo nimbale: “Ono Erote molemona kelko pu naa pangi, mólo.” nirimu kinia pilkuli ono aulka senga lupa ongole ulkando puringi.
23251  MAT 2:13  Kanu-kinia pilipa kondoli peli yema kelko puringi kinia Ye-Awilimunga angello sene Josepo uru-kaima sipa nimbale: “Ye nokoli kingi Erotene nondopa yunga ami-yemandoKangomo koroko toko kondo-paa!” nimbá kene nu ola molkole kangomo kinia anumu kinia liku mengo kolea Isipindu kowa pungu molo-payo. Ne anju molkole ningímuni, pe naneKelko yando waa.” nimbú kinia wangi. U mólo.” nirimu.
23253  MAT 2:15  ‘Erote kolomba kinia kelepo ulkando pumulú.’ ningu u Isipi anju moloringi. Aku seringimunga Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilipa yomboma nimba sirimu ye ⸤Osia⸥ne ulu se pe wendo ombá u nirimu mele kamu wendo orumu. Akumu i-sipa: “Pulu Yemone nimbale: “Nanga kangomondo Kolea Isipi munduku kelko wendo ou.” nirindu.” nirimu.” nimba kanu ye ⸤Osia⸥ne nirimu kanumu.
23254  MAT 2:16  Kanu-kinia anumu lapatolo Yesusi pea Isipi pungu molangi, pilipa kondoli peli yemane Erote yu liku peke tondoringi kinia pilipale Erote yuni mumindili paa awili sepa kolorumu. Mumindili kolopale ami-ye marendo nimbale: “Betellieme taono kinia Betellieme nondopa lemó koleama kinia kanumanga pungu kango kalia-ingi talo omba puli kangoma kinia kalia-ingi talo naa pora nili kangoma kinia koroko toko kondo-paa!” nirimu. Kombokandi kanoko pilipa kondoli peli yemane kombokandimu pulu polopa wendo omba gilierimu walemo yundu ningu siringi mele pilipale kalia-ingi aku sipa nirimu.
23256  MAT 2:18  Yuni nimbale: “Ono kolea Rama sukundu ungu se pilieringi; kola seringi pilku, yombo kololemele kinia kola selemele mele kola aku siku seringi pilieringi. Ambo Reselene yunga bolangomanga kola serimu. YuKonopu pe nipili.’ ninguli seringi-na-kolo yunga bolangoma naa moloringi-kulu yu kondo kolopa mindi molorumu.” nimba Jeremayane u aku nirimu kanumu.
23258  MAT 2:20  Kangomo toko kondangi koro-paa.” nirimu yemo kolorumu kene ola molko anumu malotolo liku mengo kolea Isirelendo kelko pu.” nirimu kinia
23260  MAT 2:22  Aku-na-kolo Akellesi yunga lapa Erote kolali sepa ye nokoli kingimu molopa kolea Judia disiriki nokorumu pilipale Josepo yu kanuna kelepa pumbándo pipili kolorumu. Kanu-kinia Pulu Yemone uru-kaima sipa nimbale: “Marena tongenje kene akuna naa pu.” nimba yundu liepi-liepi torumu kinia yu kelepa kolea Gallilli disiriki pumba
23264  MAT 3:3  Kanu yemo ⸤u naa molopili paa koronga-u⸥ Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilipa yomboma nimba sirimu ye Aisayane Pulu Yemonga ungu se nimba sipa boku torumu. Kanu ungumu i-sipa:Kolea ku lielina yombo senga kerena ungu se nimbale: “Awilimu ombá aulkamo seko wamondaa. Yu ombá aulka kangama toko sumbi siee.” nikimu.” nirimu. ⸤Jonone paa pe sembá mele Aisayane u aku sipa nimba panjipa bokuna torumu.⸥
23266  MAT 3:5  Kanu-kinia kolea-awili Jerusalleme yomboma kinia Jerusalleme lierimu kolea Judia disiriki pali yomboma kinia kolea Jodane pali yomboma kinia kanu yemo molorumuna punguli niringimuni,
23268  MAT 3:7  Yuni ⸤Juda yombomanga ye awili⸥ Parisima kinia Sadusima kinia awisili no lingíndu oringi kanopale nirimumuni, ono iri topa nimbale:Kolo topa yomboma sepa kinjeli wambiyemonga waloma, Pulu Yemo mumindili kolomba walemonga nawene “Ono talopa leko paa.” nimu kinia ono ‘Pulu Yemone naa sepa kinjepili.’ ningu ‘No liemili.’ ningu okomeleye?
23272  MAT 3:11  Nane ulu-pulu-kirima siye kolko konopu topele tolemele yomboma sika no lindiliu. Aku-na-kolo ye se akilepa ombámo yuni ⸤Pulu Yemonga⸥ Mini Kake Sélimu kinia sepemo kinia ono lindimba ⸤lingí⸥. I nanga bulkundu akilepa ombá yemo yunga tondolomo paa olandopa, nanga tondolomo paa maniandopa. Na yu-kinia manda mólo. Yombo awilimanga kongono kiri seli kendemande-yombomane sika ononga yombo awilimanga kongono kiri sendengendo kimbu-su wendo lindilimili-na-kolo nanga akilepa ombá yemonga kimbu-su wendo lindimbu kanu kongonomo paa olandopa mele nane sendembo manda naa selka, ⸤na ye paa kiri⸥.
23276  MAT 3:15  Aku-na-kolo Yesusini pundu topa nimbale: “Mólo. Ulu kake seli uluma pali manda sepili kene nikiru mele sei.” nirimu. Kanu-kinia Jonone “Manda.” nimbale yu no linderimu.
23278  MAT 3:17  Kanu-kinia muluna ola ungu se wendo ombale, “I nanga konopu mondolio kangomo. Yu-kinia konopu sipu molio.” nirimu.
23279  MAT 4:1  Yesusi ⸤no liltimu kinia Pulu Yemonga Minimu yu-kinia omba molopale nirimumuni,⸥ Minimu yuni ‘⸤Kurumanga nokoli⸥ depelemone yu kondi topili.’ nimba Yesusi kolea ku lielina memba purumu.
23281  MAT 4:3  Kanu-kinia kondi tolikuru Setene⸥ omba yundu nimbale: “Nu Pulu Yemonga Malo liemu i kouma ‘Pellawa kaloli au liepili.’ ni.” nirimu.
23282  MAT 4:4  Aku-na-kolo yuni pundu topa nimbale: “Pulu Yemonga bokumuni nimbale:Kere-langimane mindi yomboma konde mololi ulu-pulumu naa silimú. Pulu Yemone ungu nilimúma pali pilku liku seko molonge kinia konde mololi ulu-pulumu lingí.’ nimba molemo.” nirimu.
23283  MAT 4:5  Kanu-kinia depelemone Yesusi lipa kolea-awili Jerusalleme, akumundu kolea-awili kake seli’ nílimu, akuna memba pumba Pulu Yemo popo toko kaloringi ulka-tembelena memba, paa ola imuna pumba anjipale nirimumuni,
23284  MAT 4:6  yundu nimbale: “Nu Pulu Yemonga Malo liemu nu lipa tapondomba kene po ningu mania pu.” ⸤nirimu.⸥ “Pulu Yemonga bokumuni nimbale: ‘Pulu Yemone yunga angellomane ‘Nu ongo nokangi.’ nimbá. Onone nuKou sene kepe naa topili.’ ningu nu ononga kimane okoko lingí.’ nimba molemo kanumu. Aku sipa nirimu kene pilkuli aku siku sei.” nirimu.
23286  MAT 4:8  Kelepa depelemone yu lipa mulu se paa olandopa lierimuna ola memba pumba anjipale, yu ma-koleama pali kinia koleamanga méle peangama pea lipa ora sipa
23288  MAT 4:10  Kanu-kinia Yesusini yundu nimbale: “Setene, nu anju pa! Pulu Yemonga bokumuni nimbale: ‘Pulu Yemo ononga Ye-Awilimu manjiku popo toko imbi ambolko paka tondoko, yunga kongonoma manjiku sendeko molangi.’ nimba molemo kanumu.” nirimu.
23289  MAT 4:11  Kanu-kinia depelemo Yesusi yu mundupa kelepa yu purumu. Purumu kinia mulu-koleana angelloma ongo Yesusi nokoringi.
23290  MAT 4:12  Kanu-kinia ⸤No Lindeli⸥ Jono ka siku ka-ulkana panjeringi kinia pilipale Yesusi kelepa kolea Gallilli disirikindu yando omba
23291  MAT 4:13  Nasarete taonona ombale nirimumuni, pe aku taonomo mundupa kelepa Kapeniame taono, nomu Gallilli kelona lierimu, akuna pumbaKiniá i koleamo nanga kamu molombo koleamo liepili.’ nimba akuna molorumu. Kapeniame ye Sepullano kinia Napatallaitolone kalko liltingili yomboma u moloringi koleana lierimu.
23292  MAT 4:14  Kapeniame taonona pumba molorumumunga⸥ koronga-u Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilipa yomboma nimba sirimu ye Aisayane ulu se pe wendo ombá u nirimu mele kamu wendo orumu. Aisayane nimbale:
23294  MAT 4:16  Kanu yombo paa simbulu tolina molemelema pa tondolo paa awili-sepa seli se kanoringi. Kololi ulu-pulumu aki topa simbulu tondolemo koleana pelemele yombomanga koleana pa sendekemo.” nirimu.
23295  MAT 4:17  Kapeniame omba molorumu⸥ kanu walemonga Yesusini yomboma pulu polopa unguma nimba sipa nimbale: “Pulu Yemo ye nokoli kingimu molopa nokomba walemo nondopa wendo ombá sekemo kene ⸤ ‘Pulu Yemo yuni nokomba yombomanga talapena sukundu molamili.’ ningu⸥ ulu-pulu-kiri selemelema munduku kelko konopu topele taa.” nirimu.
23299  MAT 4:21  Kanu-kinia yu kanga-kolte wiltu pumbale genungulu talo lupa kanorumu, akutolo Seperi malo Jemisi kinia Jemisi genu Jonotolo, lapa Seperi kinia ononga nona andoli sipina sukundu oma lili walema toko tandoko moloringi kanopale olo mangilipale “Na lombili wale.” nirimu.
23301  MAT 4:23  Kanu-kinia Yesusi kolea Gallilli disiriki sukundu koleamanga pali andopa, yomboma maku toko Pulu Yemonga ungumu pilieringi ulkamanga yomboma ungu-mane sipa, Pulu Yemo nondopa ye nokoli kingimu molopa nokomba mele semane peangamo topa sipa, yombo kuru lupa-lupa torumuma kinia kangina ulu awisili serimuma sepa peanga sirimu.
23303  MAT 4:25  Yombo paa awisili yu lombili puringi. Kolea Gallilli disiriki yomboma kinia, Kolea-Awili Rureponga Talo’ niringi kolea yomboma kinia, kolea Judia disiriki lierimu kolea-awili Jerusalleme yomboma kinia, kolea Judia sukundu lierimu we-koleamanga moloringi yomboma kinia, no Jodane nekendo koleamanga yomboma kinia, paa awisili yu lombili puringi.
23305  MAT 5:2  Kanu-kinia yuni ono ungu-mane sipa nimbale:
23306  MAT 5:3  “Yombo konopuna koropa pulimú pilielemele yomboma Pulu Yemo ononga ye nokoli kingimu molopa ono nokolemomonga onoKonopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23307  MAT 5:4  “Yombo kola seko konopu kiri pepili molemele yomboma Pulu Yemone “Ono konopu peanga pepa toyombo topili.” nimbámonga onoKonopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23308  MAT 5:5  “Yombo taka leko molko yombo lupama pilku molemele yomboma ma-koleama pali Pulu Yemone ono simba lingímunga onoKonopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23309  MAT 5:6  “Pulu Yemone “Saa.” nilimú ulu sumbi nilima sengendo yakala kolko molemele yomboma manda molongemonga onoKonopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23310  MAT 5:7  “Yombo lupama kondo kololemele yomboma Pulu Yemone kondo kolombamonga onoKonopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23311  MAT 5:8  “Yombo konopu kake sepili molemele yombomane Pulu Yemo kanongemonga onoKonopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23312  MAT 5:9  “‘Yomboma konopu seluna pupili molangi.’ nilimili yomboma Pulu Yemone ‘Ono nanga bolangoma.’ nimbámonga onoKonopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23313  MAT 5:10  “Pulu Yemone “Saa.” nilimú ulu sumbi nilima seko molemelemonga yombo lupamane ono mindili silimili ⸤akumunga⸥ Pulu Yemo ononga ye nokoli kingimu molombamonga onoKonopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23314  MAT 5:11  “Na pilku molemele yomboma, ono nanga yomboma molemelemonga we-yombomane ono ungu-taka tondoko mindili siku, ungu kiri lupa lupama ononga bulkundu kolo toko nindingí kinia onoKonopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23317  MAT 5:14  “Ono ma-koleana yombomanga pa sendelima molemele. Kolea-awili ma-pangina ola lembamo manda lopi naa senge.
23320  MAT 5:17  “Nane ‘Pulu Yemonga ungu-manema ⸤Mosisini⸥ bokuna torumu unguma kinia Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilku yomboma ningu siringi yemane bokuna toringi unguma kinia ‘mania pupili.’ nimbá okomo.’ ningu naa piliangi. NaneKanu unguma kamu mania pupili.’ nimbú naa okoro. ‘Aku ungumanga ungu-pulu pelemoma kamu wendo opili.’ nimbú okoro.
23323  MAT 5:20  Nane ono nimbu sikiru: “Parisima kinia Pulu Yemonga ungu-manemanga puluma pilku mane silimili yema kinia onone ulu sumbi nilima selemele ungumanga olandopa ono we-yombomane naa sengi liemu, Pulu Yemo ye nokoli kingimu molopa yombo nokolemo talapena sukundu ono paa naa pungu molonge.” nikiru. Kanu yemane ungu-manema pilkuli selemele mele lupa. Pulu Yemone kanopa ulu sumbi nilima nimba kanolemo mele lupa.⸥” ⸤nirimu.⸥
23324  MAT 5:21  Koro-u ⸤Mosisini⸥ anda-kolepalimando ungu-mane se sirimumu ono pilielemele. Kanu ungu-manemo i-sipa: “Ono yomboma toko naa kondangi. Yombo topa kondomba yombomo kotena liku anjiku “Yu pundu topili.” ningu umbuna singí.” nirimu kanumu.
23327  MAT 5:24  nu Pulu Yemo kalko sini mélema Pulu Yemo popo toko kaloli polo pundukundu we liepili taltokole kelko anju pungu genandoKonopu seluna pupili sere lepo manda molambili.” ningu pungu ni-punguli, pe kelko ongo nu Pulu Yemo kaloni mélema ongo yu kalko sieni.
23328  MAT 5:25  “Nu kote sendemba sembá yombomoKonopu seluna pupili manda molambili ungu se sambo.’ ninguli welea sani. Aku naa senu liemu nu kote sendemba yombomone nunga kote pilieli yemo molombana memba pumba simbanje. Pe kote pilieli yemone nu ka-ulka nokoli yemo lipa simba, yuni nu ka-ulkana lipa mundumba.
23330  MAT 5:27  “⸤U Mosisini⸥ ungu-mane se sirimumu ono pilielemele. Kanu ungu-manemo i-sipa: ‘Ambo ye pulima ye lupama kinia wa ulu-kirinale naa seko, ye ambo lilima ambo lupama kinia wa ulu-kirinale naa sangi.’ nirimu kanumu.
23334  MAT 5:31  “⸤U Mosisini⸥ ungu-mane se sipa nimbale: “Ye sene yunga ambomondoKamu pupili.’ nimba makorombando ambomoKamu pu.” nimbá mele pepá se topa ambomo sipale yunduKamu pu.” nimba aku sepili.” nirimu kanumu.
23335  MAT 5:32  Aku-na-kolo nane kiniá ono nimbu sikiru: “Ye puli ambo se ye se kinia wa ulu-kirinale naa sepili yunga yemone yu makoropa Kamu pu.” nimu liemu ‘Wa ulu-kirinale seli ambomo molopili.’ nimba aku selemo. “Pu.” nimba makorolemo ambomo pe ye sene yu limú kinia kanu yemo kepe wa ulu-kirinale selemóla.” nikiru.” ⸤nirimu.⸥
23336  MAT 5:33  Koro-u ⸤Mosisini⸥ anda-kolepalimando ungu-mane se pea sirimumu ono pilielemele. Kanu ungu-manemo i-sipa: ’ “Paa sika sembó.” ningu, ningu panjiku mi lenge ungumu pulua naa tangi. Awilimundu “Paa sika sembó.” ningu, ningu panjiku mi lenge mele paa sika aku siku sangi.’ nirimu kanumu.
23338  MAT 5:35  Ma-koleamo kepe imbi leko mi naa leangila. Akumu Pulu Yemo yunga kimbu mundulimú polomo kanumu. Jerusalleme kepe imbi naala leangi. Akumu Ye Nokoli Kingi Paa Awilimunga kolea-awilimu kanumu.
23339  MAT 5:36  Nunga pengemo kepe. Akumu nuni penge-indi seKake sepili.’ molo ‘Pombora topili.’ ningu ulu se manda naa sení kene pengemo mangilku imbi leko mi naa leaa.
23341  MAT 5:38  “⸤U Mosisini⸥ ungu-mane se sirimumu ono pilielemele. Kanu ungu-manemo i-sipa: “Yombo sene yombo senga mongomo topa akundumba kinia yunga mongomo toko akundangila. Yombo sene yombo senga ungúmu topa langondomba kinia yunga ungúmu toko langondangila.” nirimu kanumu.
23345  MAT 5:42  “Mélse si.” nimba mawa sembá yombomo mawa sembá mélemo we sieni.Kou se pundu anjiku si.” nimbá yombomo “Mólo.” naa nieni.” ⸤nirimu.⸥
23346  MAT 5:43  “⸤U Mosisini⸥ ungu-mane se sirimumu ono pilielemele. Kanu ungu-manemo i-sipa: “Opa-geramemo konopu mondoko, opa-toumu kanoko kiri piliani.” nirimu kanumu.
23352  MAT 6:1  ⸤Yesusini ungu mare nimba molopale nirimumuni, ungu mare pea nimbale:⸥ “‘Yombomane ‘Olio yombo paa peangama. Uluma paa sepo kondolemolo.’ ningu kanangi.’ ningu yomboma kanoko molangi ononga ulu peangama paa naa sangi. Aku siku senge kinia yombomane ono kape ningí. Kanu kape ningí unguma ononga méle kalólimu lingímunga ononga mulu-koleana molemo Lapamone ono méle naa kalomba.
23355  MAT 6:4  Kanu-kinia yombomane naa kanangi, senge mele yombo se naa ningu sikuli koropa puli yombo se liku tapondonge kinia ononga ⸤mulu-koleana molemo⸥ Lapamone lopi seko selemele uluma kanolemomone ono méle kalomba.” ⸤nirimu.⸥
23356  MAT 6:5  “Ono Pulu Yemo kinia ungu ninguli topele-mapele toli yemane Pulu Yemo kinia ungu nilimili mele aku siku naa saa. Kanu topele-mapele toli yemane ‘Na ye paa peangamo molio mele yombo awisilini mongone kanoko na kape niengi.’ ningu yomboma maku toko Pulu Yemonga ungu pilieli ulkamanga kinia aulkamanga kinia yomboma kanoko molangi konopu siku gilku Pulu Yemo kinia ungu nilimili. Nane onondo paa sika nimbu sikiru: “Aku siku selemelemonga ono ononga méle kalólimu koronga limili kanumu.” nikiru.
23358  MAT 6:7  “‘Na Pulu Yemo kinia ungu niembo.’ ninguli Isirele talapemonga ultu molemele yombomane ononga kuruma molo pulu ye kolo tolima kinia ungu ningíndu we ungu awisili nilimili mele aku siku naa sangi. Kanu yombomane ‘Na ungu awisili nimbú kinia pilimba.’ ningu aku siku nilimili kanumu.
23367  MAT 6:16  “Ono kere-langi naa nongo mi toko we molonge ungu-pulumu sengendo topele-mapele toli yemane ‘Na nono nimbu molambo.’ nilimili mele aku siku naa niengi. Kanu yemane ‘Na kere-langi naa nombondo mi topo molio mele yombomane kanangi.’ ningu ono kumbikere seko ononga kumbikerema seko kinjiku molemele. Nane onondo paa sika nimbu sikiru: Kanu yemane aku selemelemonga yombomane ono kape nilimili unguma ononga méle kalólimu koronga limili.” nikiru.
23374  MAT 6:23  Aku-sipa na-kolo nunga mongomo kiri lemba kinia nunga kangi pali simbulu topili andoni. Kanu-kinia nunga kangina pa seli pembamo topele topa simbulu tomba kinia akumu paa kamu simbulu tomba.” ⸤nirimu.⸥
23375  MAT 6:24  “Yombo sene ye awili talonga kongono lipa sere lepa manda naa sendemba. Ye awili se konopu kiri panjipa, se yakala kolomba. Molo aku naa semu liemu ye awili senga ungu nimbáma paa konopu sipa pilipa lipa kongono nimbáma tondolo mundupa sendepa, se konopu kiri panjipa yunga ungu nimbáma naa pilipa semba. Yombomane Pulu Yemonga kongonomo kinia Kou-Monemonga kongonomo-tolo liku sere leko manda naa sendenge.
23376  MAT 6:25  “Akumunga nane ono ⸤senge mele⸥ nimbu siembo:Kangikundu molopo kondamili.’ ningu konopu awisili kimbu naa siengi. Kere-langi nongemonga kepe no nongemonga kepe mulu-maminia pakongemonga kepe akumanga konopu awisili kimbu siku naa molangi. Ono manda molonge mele ungu-pulumu kere-langi kinia mulu-maminia kinia mindiye?
23377  MAT 6:26  Kerama kaname. Kere-langi se panjikuli nou lemó kinia liku mengo ulkando pungu taltoko naa nolemele-na-kolo ono yombomanga mulu-koleana molemo Lapamone kerama kere-langi silimú. Kerama we mele ono yomboma olandopamonga yuni ono naa nokombaye?
23384  MAT 6:33  ⸤Ono kere-langi nongemanga kinia mulu-maminia pakongemanga kinia konopu naa kimbu siku,⸥ Pulu Yemo ye nokoli kingimu molopa yomboma nokolemo uluma kinia yu kanopa kake selemo kanolemo uluma kinia mélema kinia Kumbi lepo sambo.’ konopu leko molangi. Aku senge kinia yuni we-mélema kepe ono simba.
23385  MAT 6:34  Yuni aku sembá kene ‘Opali nambi sembonje?’ ningu kiniá konopu awisili kimbu naa siengi. Opalimunga kere-langi molo mélema aku opali, kiniámonga kere-langi molo mélema kinia, opalimunga kinia, liku sere leko naa piliangi. Enamanga yu-mele-mele umbunama pelemo pembama kanu enamanga, mindi. Kiniá umbuna wendo ombáma kinia opali talu umbuna wendo ombámanga kinia sere leko konopu kimbu naa siengi.” ⸤nirimu.⸥
23391  MAT 7:6  “‘Pulu Yemonga’ nilimili mélema liku owáma naa sieme. Nombale pe topele topa ono nombanje kene aku naa sangi. Ononga méle peangama kongima gilingína toko naa mundangi. Kimbuni kulungínje kene aku naa sangi.” ⸤nirimu.⸥
23398  MAT 7:13  “Ono pala kere-pingiya kangamonga paa pangi. Kolea kirina pulimú kere-pingiyamo paa awilimu, akuna pulimú aulkamo paa anju yando pumba paa pará lemó akuna yombo awisili kala naa seko we pulimili.
23400  MAT 7:15  “Pulu Yemone ungu-umbu tondombama naa pilku we kolo toko yando ningu singí yema onge kene kanoko kondoko molaa. Kongi sipisipi paa taka leko molemele mele aku siku kanu yomboma ongo molonge-na-kolo owá-palakoma paa gelene kolkole ‘Mélse topo namili.’ ningu andoko molemele mele aku siku kanu yombomane ‘Ono mindili nangi. Ono sepo kinjamili.’ ningu molemele.
23401  MAT 7:16  Kanu kolo toli yomboma ongo ulu sengema kanokole, ‘Ono sika kolo tolima.’ ningu kanonge. ‘Amu namili.’ ningu takeme manda olko toko nolemoláye? Molo ‘Ipono se namili.’ ningu silipu manda akuku nolemoláye? Paa mólo. ‘Amu lupa, takeme lupala; ipono lupa, silipu lupala.’ ningu kanolemele. ⸤Aku siku mele Pulu Yemone sika ungu-umbu tondolima pilku yomboma sika ningu silimili mele lupa, Pulu Yemone ungu-umbu naa tondolima yomboma kolo toko ningu silimili mele lupala ningu kanonge.⸥ Unjuma mongo tolemo kinia kanokole ‘Ima nomolo lémo. Ima naa nomolo lémo.’ ningu kanoko imbi silimili kanumu.