23230	MAT 1:17	Eporayamo kinie Eporayamone yandopa yandopa kalopa lipe Depisi kalopa lipe terimu yema ⸤Yesusinge⸥ anda kolepa tene-po on moloringi. Pe Depisini yandopa yandopa ou Bepillono yembomane Juda yembo mare ka siku Bepillono anjo naa mengo pangi anda kolepa tene-pola moloringi. Bepillono ka siku mengo puringi kinie pe yandopa ye nomi Kirasimu kinie kalko lsingi ye tene-pola moloringi.
23234	MAT 1:21	“Yu kango kanopa limbe. Kanu kangomone yunge yemboma ‘Enonga konopune ulu pulu keri telemelema pepili molkolie mindili nonge.’ nimbe eno lipe tapondopa, mindili nolemela aulkena wendo lipe, yu-kinie pea molko kondonge aulkena lipe mondomba kene yunge imbi leko “Yesusi”. nieni.” nirimu.
23236	MAT 1:23	“Pilieyo. Ambo wenepo tene ambolango olona mondopalie kango te memba. Kanu kinie yunge imbi leko “I menuele” ninge.”. nirimu. I imbimunge ungu pulumu ‘Pulu Yemo olio-kinie molemo’.
23241	MAT 2:3	Ye nomi kingi Erote iungumu pilipelie ‘Ye te yu kolo wangopa kingi molomba lepamo.’ nimbe pilipelie yu mini-wale mundupe, Jerusalleme yemboma pali mini-walela mundoringi.
23255	MAT 2:17	Aku sipe terimumunge koronga-ou Pulu Yemone ungu umbu tondorumume pilipe yemboma nimbe sirimu ye Jeremayane ulu te pe wendo ombá ou nirimu mele wendo orumu.
23262	MAT 3:1	⸤Yesusi Nasarete taonona we molopili⸥ No Lindeli Jono omba kolea Judia disiriki sukundu kolea ku lieline opa-ungu nimbelie nimbendo:
23265	MAT 3:4	Jono yu kongi kemelenga indini teli wale te pakopa, kongi kilumuni teli kako te topalie, kuli-kumbe kinie pilimu-no kinie aku langiselo mindi nomba molorumu.
23272	MAT 3:11	Nane ulu pulu kerime siye kolko konopu alowa telemele yemboma sike no lindilio. Nalo te na akilipe ombámo yuni ⸤Pulu Yemonga⸥ Mini Kake Telimu kinie tepemo kinie eno lindimbe ⸤linge⸥.. Ina akilipe ombá yemo yunge tondolomo paa olandopa, nanga tondolomo paa maniendopa. Na yu-kinie manda molo. Yembo awilimenga kongono keri teli kendemande yembomane sike enonga awilimenga kongono keri tendengendo kimbu su wendo lindilimele nalo na akilipe ombámonga kimbu su wendo lindimbo kanu kongonomo paa olandopa mele nane tendembo kapola naa telka, ⸤na ye paa keri⸥.
23273	MAT 3:12	“Yuni yunge rasi-witi apuroli apulu pokomo ambolopalie yunge rasi witi mongo kinie rasi witi kilu kinie apurumbendo molemo. Yunge rasi witi apuroli polomo tepa mimi tembando rasi witi pali ‘wendo liembo.’ nimbe apurupelie mongoma lipe rasi witi nosilimo mingine ‘Liepili.’ nimbe nosimbendo mingi topa, pe kilume lipe maku topa tepe naa kumbulupe nomba pepa mindi pulimona kalomba.” nirimu.
23278	MAT 3:17	Kanu kinie mulune ola ungu te wendo ombalie, “I nanga konopu mondolio kangomo. Yu-kinie konopu sipu molio.” nirimu.
23279	MAT 4:1	Yesusi ⸤no lsimu kinie Pulu Yemonga Minimu yu-kinie omba molopalie nirimumuni,⸥ Minimu yuni ‘⸤Kurumenga nomi⸥ depelemone yu kondi topili.’ nimbe Yesusi kolea ku lieline meli purumu.
23292	MAT 4:14	⸤Kapeniame taonona pupe molorumumunge⸥ koronga-ou Pulu Yemone ungu umbu tondorumume pilipe yemboma nimbe sirimu ye Aisayane ulu te pe wendo ombá ou nirimu mele kamu wendo orumu. Aisayane nimbendo:
23296	MAT 4:18	Yesusi Nomu Gallilli kélona andopalie angenungulu talo kanorumu, akuselo Saimono kinie angenu Enderuselo oma lili wale te nomune toko munduku moloringili kanorumu. Pe Saimononga imbi te Pita niringila. Oma lsingili akumu elonga kou-kongono teringili kanumu.
23318	MAT 5:15	Yembomane tepe-llame kandokolie mingine suku naa panjilimele. ‘Melema kanangi, ulke sukundu pa tepili.’ ningu polo tenga ola nosilimele.
23326	MAT 5:23	“Aku siku tenge yemboma mongo linge kene nuni ‘Pulu Yemone na kanopa peanga kanopili.’ ningu yunge melema tepena kaloli polona Pulu Yemo kongi molo kera popo toko kalko sinindu mengo ongolie nu angenane nu-kinie we mumindili te kolomba pilkulie ninimuni,
23357	MAT 6:6	Nalo eno Pulu Yemo kinie ungu ningendo enonga suluminiana sukundu puku nambune sikulie kanu lopi teli koleana enonga ⸤mulu koleana molemo⸥ Lapa naa kanolemele yemo-kinie ungu nieyo. ⸤Yu akune molemo.⸥ Aku tenge kinie enonga ⸤mulu koleana molemo⸥ Lapa lopi teko telemele ulume kanolemomone eno pe mele kalomba.
23364	MAT 6:13	Olio ‘Ulu tene kondi topili.’ naa ningu ulu kerimenga pali ulu pulumu pelemo ⸤kuru⸥.muni ‘olio naa ambolopili.’ ningu yunge kíne wendo liyo. (Nu koleama kinie melemanga pali ye nomi kingimu molko, tondolo olandopamo nu-kinie pepa, nu imbi paa olandopa molopa nu-kinie pa tondolo-tepa tepili alieli molko mindi pulino kene aku sipe tepili.)” ningu aku siku Pulu Yemo kinie niengi.
23373	MAT 6:22	“Nunge mongomo nunge kangimunge tepe-llame mélemo. Aku kene nunge mongo peanga angilimo kinie nu kangi pali pa tepili moleno kinie nu molko kondoleno.
23397	MAT 7:12	Akumunge, ‘Yembomane nu-kinie teangi.’ konopu leno mele nuni anjo yemboma aku siku teani. ‘Aku teangi.’ nikinu ulumuni Mosisini Pulu Yemonga ungu mane sirimu bokune torumumenga pulumu kinie, Pulu Yemone ungu umbu tondorumume pilku yemboma ningu siringi yemane bokune toringi ungumenga pulumu kinie, lipe tere lepa nilimo kene aku siku anjo yando yemboma-kinie teko kondangi.” ⸤nirimu.⸥
23409	MAT 7:24	“Akumunge, inanga ungume pilku liku tenge yemboma eno ye te molemo mele niembo: Ye pilipe konginjeli perimu ye te yuni yunge ulkemo ‘Ingi nimbe angiliepili.’ nimbe kou-polona ola takorumu.
23410	MAT 7:25	Pe lo topa no topa poporome topalie ulkemo paa topa kalalu simbe terimu nalo ulke simumu kou-polona angilierimu kulu topa tekise naa tekisipe ingi nimbe we angilierimu. Nanga ungume pilku liku telemele yemboma eno kanu yemo mele molemele.
23412	MAT 7:27	Pe lo topa no topa poporome topalie ulke kanumu topa kalalu sipe paa bulu-balo sirimu. Nanga ungume naa pilku liku tenge yemboma eno kanu yemo mele molemele.” nirimu.
23413	MAT 7:28	Yesusini aku ungume nimbe pora sirimu kinie yuni mane sirimu pilku moloringi yembomane yuni ungu mane sirimu mele pilkulie mini-wale mundoringi.
23414	MAT 7:29	Pulu Yemonga ungu manemanga pulume pilku eno mane siringi yemane we mane siringi mele Yesusini aku sipe mane naa sirimu. Namba lierimu yemane pipili naa kolko tondolo munduku mane siringi mele aku sipe mane sirimu kulu pilkulie eno mini-wale mundoringi.
23418	MAT 8:4	Kanu kinie Yesusini yundu altopa nimbendo: “Nuni ya ulu tekeromo yembo telurindu kepe paa naa niyo. Sumbi siku puku Pulu Yemo popo tondoli yemo nunge kangimu liku ora siku, ‘Na altopo kangi peanga liepili molkoro kene.’ ningu Mosisini “Tei.” nimbe panjerimu mele pilku liku tenindu “Pulu Yemo popo toko kalko sie.” nirimu mélemo liku Pulu Yemo popo tondoli yemondo “Kalondou.” ningu yu sieni. Pe yembomane nu kanokolie ‘Yu sike kangi peanga liepili molemo.’ ningu piliengi kene nikiru mele isili-ou te-pou.” nirimu. ⸤“Aku siku teni kinie yembomane nu kanoko keri naa kanonge, nu altoko we yemboma molemelena manda telune puku moloni.” nirimu.⸥
23431	MAT 8:17	Aku sipe terimumunge koronga-ou Pulu Yemone ungu umbu tondorumume pilipe yemboma nimbe sirimu ye Aisayane ulu te pe wendo ombá ou nirimu mele kamu wendo orumu. Aisayane nimbendo: “Yuni yuyu olio kuru torumume makoropa, olio aniembo lierimulu kurume lipe ulsu mundorumu.” nirimu.
23438	MAT 8:24	Kanu kinie ⸤nomune punge puringi kinie⸥ poporome awili te nomune torumu. Aku terimu-ne nomumu apisipe ola ombalie sipimu lipe aki tomba terimu nalo Yesusi we uru perimu.
23440	MAT 8:26	Yu ⸤makilipelie⸥ enondo nimbendo: “‘Pulu Yemone olio nokomba.’ ningu konopu tondolo naa pekemo yema, eno nambemune mini-wale mundukumiliye?” nirimu. Aku nimbelie ola molopa poporomemo kinie nomumu kinie iri torumu. Kanu kinie poporomemo topa kelepa nomumu lope naa tepa paa we lierimu.
23441	MAT 8:27	⸤Yuni terimu mele kanokolie⸥ yemane mini-wale mundukulie ningendo: “Apa! Iyemo nambolka yerenje? Poporomemone kepe nomumuni kepe yunge ungumu pilku liku kelkembele.” niringi.
23443	MAT 8:29	Yesusi kanokololie tondolo munduku walsikululie ningelendo: “Pulu Yemonga Malo, olio-kinie ulu nambolka uluri tenindu onuye? Olio mongo lipe simbe walemo ou wendo naa opili nuni isili ou olio mindili liku sini okonoye?” niringili.
23456	MAT 9:8	Yembo awisili akune maku toko moloringimene yu aku terimu kanoko mini-wale mundukulie, mana yemboma ulu tondolo aku mele tenge tondolomo sirimu Pulu Yemonga imbi liku ola mundunduku kapi niringi.
23459	MAT 9:11	⸤Eno aku siku telune langi nongo moloringi kulu⸥ Parisi yemane kanokolie yu lombili andolimendo walsiku pilkulie ningendo: “Enonga ungu mane sili yemo kou takisi lili yema kinie ulu pulu kerime teli ye wema kinie eno-kinie yu nambemune langi pea nokomeleye?” niringi.
23463	MAT 9:15	⸤Aku siku niringi kinie pilipelie⸥ Yesusini topondopa enondo ⸤ungu iko te topa yu-kinie ulu te wendo ombá mele nimbelie⸥ nimbendo: “Ambo limbe ye te yunge pulu lemo yema kinie molemo kinie eno konopu sikulie “Kola tepo langi naa namili.” manda ningeye? Manda naa ninge. Pe mindi, ambo limbe yemo eno molongena ongo wendo liku ⸤tonge⸥ kinie kanu walemanga sike ⸤konopu keri panjiku⸥ langi naa nongendo mi tonge. ⸤Isili-ou molo.⸥
23465	MAT 9:17	“Kongi-meme kalumuni teli mingi-ou tenga no waene konde naa lakolemolo kanumu. Yembo tene mingi-ou tenga no waene konde te kolkanje kanu no waenemo mingine sukundu pepalie pe akolka kinie kanu mingi oumu naa akopa sungu nilke. Kanu kinie nomo kepe mingimu kepe kamu keri lelka. Akumunge no waene konde kongi-meme kalumuni teli mingi kondena mindi kolemolo kanumu. ⸤Pe nomo akolemo kinie kalumuni teli mingi kondemo anjo yando pupe sungu naa nilimomonga⸥ nomo kinie mingi kondemo pea kapola lemo.” nirimu.
23471	MAT 9:23	Kanu kinie Yesusi ⸤Juda yemboma maku toko Pulu Yemonga ungumu pilieringi ulkemo⸥ nokoli yemonga ulkena sukundu ombalie yembo awisili molko kondo kolko, kolape-mingi langoko, kola awili-teko teko moloringi kanopalie yuni nimbendo:
23473	MAT 9:25	Kanu kinie yembo maku toko moloringime pulu sipe pena-pena tepalie ⸤ambola onomo lierimu⸥ suluminiana pupe yunge kimu ambolorumu kinie ambolamo ola molorumu.
23482	MAT 9:34	Nalo Parisi yemane ningendo: “Kurumenga nomimuni yu lipe tapondolemo-na yuni kurume topa makorolemo.” niringi.
23487	MAT 10:1	Yesusini yu lombili andoli ye engaki rurepondo “Yando waa.” nimbelie enone yembomanga konopune kuru molemoma “Ongo wendo paa.” ningu toko makoronge tondolomo sipelie, yembo kuru tolime kinie kangi pange-mange telime kinie “Konde pangi.” ninge nambamo sirimu.
23496	MAT 10:10	Mele wale kepe wale pakoli talo kepe kimbu-su kepe apulu mingi kepe naa mengo we pangi. Yembo kongono tendelemomo kongono tendelemo yembomone langi simbe kinie papu kene melte mei naa meangi. We pangi.
23497	MAT 10:11	“Pe kolea awili tenga molo kolea kelo tenga suku pukulie ningemone, yemboma walsiku pilkulie “Ye nawe ye peanga te molemomonga oliondo “Pea peamili waa.” nimbeye?” niengi. Kanu kinie te ningu singe kinie pilku yu kanoko lendekolie kanu yemonga ulkena puku yu kinie mindi pea peko molkolie pe aku koleamo munduku siye kolko pangi. ⸤Ulke pinie-pinie naa andoko ulke teluringe mindi langi nongo peangi.⸥
23502	MAT 10:16	“Eno lipu mundukuru yema eno sipisipi melema, yembo owa takera awili kerimene sipisipi topa nolemo mele yemboma molemelena eno lipu mundukuru. ⸤Nanga ungumu andoko ningu singe kinie pilku keri pilkulie yembomane eno mindili liku singe.⸥ Yemboma owa takera mele aku siku molemele kene kongi-ka wambiyema pilipe konginjelimu paa pelemo-na ulume tembando mimi sipe pilipe telemo mele eno aku wambiyema mele molko, kera waembono molemo mele molangi. ⸤Aku keramone melema mindili sipe tepa kenjimbe ulu pulu te naa pelemo.⸥
23505	MAT 10:19	Nalo eno ka siku kote tendenge kinie ‘Kotena nambolka unguri nimolonje? Olio ungu te walsiku pilinge kinie nambolka unguri topondopo nimolonje?’ ningu mini-wale naa mundengi. Aku tenge enamonga eno ungu ninge mele pilinge.
23507	MAT 10:21	“⸤Aku walemanga⸥ angenuni yunge angenu ⸤nanga yembo molombamonga⸥ ‘Kolopili toko kondangi.’ nimbe kote tendemba. Lapane yunge ambolangoma akula temba. Ambolangomane kepe enonga anupili lapali-kinie mumindili kolko kotena mengo puku “Toko kondangi.” ningela.
23508	MAT 10:22	Nanga yemboma molongemonga yembomane pali eno-kinie konopu keri panjinge, nalo na munduku siye naa kolko walema pora naa nipili tondolo munduku molonge yemboma ⸤Pulu Yemone⸥ lipe tapondopa ‘Mindili nonge koleana naa puku pea molopo kondopo mindi pamili.’ nimbé.
23511	MAT 10:25	Lombili pupe ungume pilimo yembomo kinie yunge ungu mane silimo yemo kinie kapola kapola molembele akumu manda. Kendemande yembomo kinie yunge nokoli yemo kinie kapola kapola molembele akumu mandala. Ulke pulu yemonga ungu naa pilimele yembomane yu-kinie mumindili kolko iri tongendo ⸤kurumenga nomi Setenenga imbi manda manjiku⸥ “Yu Belsipuli” ningu imbi lemele kanumu. Pe kinié ulke pulu yemondo aku siku ningi liemo yunge ulkena pelemele yembomando pali paa awili teko olandopa ungu kerime ningela.
23535	MAT 11:7	Jono lombili andolime punge puringi kinie Yesusini kelepa yembo awisili maku toko moloringimendo Jonondo nimbendo: “⸤Kolea ku lieline Jono no lindipe molorumu kinie⸥ eno kanu kolea ku lieline nambolka kanonge puringiye? Lkepanie mele poporomene lope-lope tendepa molorumu te kanonge puringiye?
23536	MAT 11:8	⸤Molo kanumu. Alieli kanolemele mele kanonge naa puringi liemo⸥ ulu nambolkare kanongendo puringiye? Ye te mulumbale paa peangama pakopa molorumu-ne kanonge puringiye? Akumu molola. Yembo mulumbale paa peangama pakolemelema ye nomi kingimenga ulkena manjiku molemele kanumu.
23547	MAT 11:19	Pe Manie Omba Mana Ye A Lierimu Yemo omba ga kinie no waene kinie norumu kinie ⸤kanoko kerila kanokolie⸥ ningendo: “Yu ga awisili nomba keri pilipe, no waene awisili nomba kekelepa topa telemo yemo. Yu kou takisi lili yema kinie, ulu pulu keri telemele yembo wema kinie ‘Yu kinie pulu liepili pea tapu topo molamili.’ nimbe telemo.” nilimelela. ⸤Enone aku siku Jono kanoko kerila kanolemele. Na kanoko kerila kanolemele.⸥ Nalo pilipe konginjeli ulu pulumu Pulu Yemokinie pelemo-na yuni telemo temba mele kanokolie ‘Papu telemo.’ ninge.” nirimu.
23553	MAT 11:25	Aku walemanga Yesusini nimbendo: “Tata, Mulu Maselo Nokoko Moleno Ye Nomimu, nane nu-kinie ‘Ange’ nikiru. “Olio pilipe konginjeli pelemo. Olio oliolio ungumenga pulume pali pilipu kondolemolo.” ningu pilimele yemboma eno nane kinié telio ulumenga pulumu nuni ‘Naa piliengi!’ ningu naa ningu sirinu. Yembo ambolango pame mele molko nane nilio ungume komu tendeko molemele yemboma mindi nane telio ulumenga pulumu ‘Piliengi!’ ningu, eno ningu sirinu kanumunge nu kapi nimbu ‘Papu terinu.’ nikiru.
23557	MAT 11:29	Nando “Nunge kongono teleno mele pea ambolambili. Nu nanga ungu mane silimu molani. Nunge ungu ninime pilipu lipu molambo.” ningu teayo. Na taka lipu molopo, yembomane na teko kenjilimele kinie pilipu siye kolopo molio-na inikiru mele eno na molombona ongo tenge kinie enonga konopume pe nimbe.
23559	MAT 12:1	Walse, ⸤Juda yembomanga koro moloringi⸥ wale Sambate tenga, Yesusi kinie yu lombili andolime kinie rasi-witi poniemanga ongo puringi kinie yu lombili andoli yema engelene kolkolie rasi-witi mongo mare inie toko noringi.
23566	MAT 12:8	Manie Omba Mana Ye A Lierimu Yemone Sambate walema nokolemo yemo molemo-na ⸤Sambate wale kinie yemboma molko kondongendo tenge mele manda nimbé kanumu⸥..” nirimu.
23575	MAT 12:17	Aku sipe wendo orumumunge koronga-ou Pulu Yemone ungu umbu tondorumume pilipe yemboma nimbe sirimu ye Aisayane ulu te pe wendo ombá ou nirimu mele kamu wendo orumu. Aisayane nimbendo:
23578	MAT 12:20	Kamaye enge naa nilimo te elke naa topa, tepe-llame mimi sipe naa nolemo kinie kamu topa naa kumundumbe. ‘Pulu Yemone yemboma kamu sumbi sipe nokomba walemo kamu wendo opili.’ nimbe yu aku sipe naa tepa taka lipe molomba.
23580	MAT 12:22	Kanu kinie ye te yunge konopune kuru te molorumu-ne mongo keri lepa melema naa kanopa ungu naa nirimu ye te Yesusi molorumune mengo oringi kinie Yesusini yemo tepa konde lsimu kinie kanu yemo ungu nimbe melema kanorumu.
23581	MAT 12:23	Aku terimu kanokolie yembomane pali mini-wale mundukulie ningendo: “I yemo ye nomi kingi Depisinge malonje?” niringi.
23582	MAT 12:24	Nalo aku niringi ungumu pilkulie Parisi yemane ningendo: “Molo. Kurumenga nomi Belsipuli mindi iye Yesusinge konopune molopalie yu tondolo silimo-na yuni kurume topa makorolemo.” niringi.
23583	MAT 12:25	Enone aku siku konopuni pilieringi mele Yesusini pilipelie ⸤‘Yesusi ‘Setene-kinie opa pulue moloringimunge ‘Setenene yu naa lipe tapondolka.’ ningu paa piliengi!’ nimbe⸥ enondo nimbendo: “Yembo talape te konopu telune naa pupili molko suku-singine owe panjiku eno enono opa teko lupe lupe molemele kinie kanu talapemo pora nilimo. ⸤Molo⸥ kolea tenga yemboma molo ulke telune pelemele yemboma konopu telune pupili naa molko eno enono opa telemele kinie kanu yembo talapemo sungu siku yu-mele-mele molemele.
23585	MAT 12:27	“Ungu te piliengila! Nane Belsipulinge tondolomone kurume makorolio liemo enonga yemane nainge tondolomone kurume makorolemeleye? Akumunge ⸤enonga ye kurume makorolemele yemane ‘Pulu Yemone olio tondolo silimo-na olione kurume makorolemolo.’ ningu pilimele-na⸥ enone nando inikimili ungume kanu yemane pilku apurukulie “Eno kolo tokomele.” ninge.
23586	MAT 12:28	Nalo sike Pulu Yemonga Minimuni na tondolo silimo-na nane kurume makorondu liemo Pulu Yemo ye nomi kingimu molopa yemboma nokomba walemo eno molemelena koronga wendo omu.” ⸤nirimu.⸥
23588	MAT 12:30	“Na naa lipe tapondolemo yembomone na-kinie opa pulue molemo. Yembo tene na lipe tapondopa ⸤kongi sipisipime⸥ sukundu naa limo yembomone ⸤kongi sipisipime⸥ topa bulu-balo silimo.
23590	MAT 12:32	Manie Omba Mana Ye A Lierimu Yemo ungu taka tondopa ungu nimbe kenjilimo yembomo aku sipe ulu keri telemoma Pulu Yemone ‘Manie pupili.’ nimbe siye kolomba. Nalo Mini Kake Telimu⸤ni ulu te telemo kinie⸥ yembo tene ungu taka tondopa, opa tepa sipe ⸤“Yuni naa tekemo. Kurumenga nomi Setenene yu lipe tapondolemo-na aku telemo.”⸥ nilimo yembomo aku sipe ulu keri telemomo kinié kepe mulu ma pora nimbé wale kinie kepe ‘Manie naa pupili.’ nimbe paa siye naa kolomba.
23597	MAT 12:39	Yesusini topondopa nimbendo: “Kinié mana molemele yemboma keri mindi molemele. Eno teko kenjiku Pulu Yemo liku su silimele yembomane “Pulu Yemone mindi ulu tondoloma manda telemo mele kanamili tei.” ningu na mawa telemele. Nalo ⸤Pulu Yemone na lipe mundorumu-ne ombo molkoro. Yu kinie tapu topo kongono telembolo mele lipe ora simbe ulu⸥ tondolo te wendo naa ombá. Pulu Yemone ungu umbu tondorumume pilipe yemboma nimbe sirimu ye Jona-kinie wendo orumu ulu akumuni mindi lipe ora silimo manda kanonge.
23604	MAT 12:46	Yesusi yembo maku toko moloringime ungu mane sipe molopili yunge anumu kinie angenupili kinie yu-kinie ungu ningendo ongo pena angilieringi.
23605	MAT 12:47	Yembo tene yundu nimbendo: “Aminie kinie angenali kinie enone nu-kinie ungu ningendo ongo pena angilimele.” nirimu.
23611	MAT 13:3	Yuni enondo ungu awisili nimbe simbendo ungu iko pokore torumu. Ungu iko te isipe topalie nimbendo: “Pilieme! “Ye tene rasi-witi umbu poniena andopa tanda sirimu.
23615	MAT 13:7	Umbu mare kombulu-siri ka mélemo molorumune manie purumu, siri ka melemo wendo omba witi umbume topa norumu kulu omba peanga naa lepa ⸤mongo te naa torumu⸥..
23617	MAT 13:9	⸤Aku nimbelie⸥ “Yembo komu-peo lemomane iungumu piliee.” nirimu.
23622	MAT 13:14	“Aku siku teko molemelemonga koronga-ou Pulu Yemone ungu umbu tondorumume yemboma nimbe sirimu ye Aisayane “Aku siku tenge.” ou nirimu mele wendo olemo. Aisayane nimbendo: “Enone alieli komuni pilinge nalo konopuni pilkulie paa naa pilinge; mongone kanonge nalo melte paa sike naa kanonge.
23626	MAT 13:18	“Akumunge, yembo tene rasi-witi umbu tanda sirimu ungu ikomonga pulumu kinié niembo pilieyo.
23632	MAT 13:24	Yesusini ungu iko te pea yemboma topa sipelie nimbendo: “Pulu Yemo ye nomi kingimu molopa melema nokolemo akumu isipe mele: Ye tene yunge poniena rasi-witi umbu peangama tanda sirimu.
23636	MAT 13:28	Yuni enondo nimbendo: “Tena. Opa pulue ye tene aku era umbume omba tanda sirimu lepamo.” nirimu. Kongono tendeli yemane ningendo: “‘Era pea waka-maka wendo okombele kene pupu erama akupu lipu maku tamili.’ konopu lekenoye?” niringi.
23643	MAT 13:35	Aku sipe terimumunge koronga-ou Pulu Yemone ungu umbu tondorumume pilipe yemboma nimbe sirimu ye tene ou nirimu ungu te kamu wendo orumu. Akumu isipe: “Nane i⸤ungu nimbondo⸥ ungu iko ⸤manjipu⸥ topo nimbo. Pulu Yemone ou mulu maselo terimu kinie kepe yandopa yandopa kepe ⸤mona naa niringi⸥ lopi tepa perimu ungume ⸤nimbondo ungu iko mindi topo⸥. nimbo.” nirimu.
23651	MAT 13:43	Kanu walemanga konopu sumbi nili yemboma enonga Lapa ye nomi kingimu molopa nokolemo koleana ena pa telemo mele eno aku siku kanune pa tepili molonge. “Yembo komu-peo lemomane iungumu piliee.” ⸤nirimu.⸥
23653	MAT 13:45	“Pulu Yemo ye nomi kingimu molopa yemboma nokolemo akumu isipela: Kou-bisinete teli ye tene siripelu ‘pélle’ nili peangama koropa molorumu.
23662	MAT 13:54	Mundupe siye kolopa pupelie yunge pulu kolea ⸤Nasarete⸥ ombalie Juda yemboma maku toko Pulu Yemonga ungumu pilieringi ulkena suku pupe yemboma mane sirimu kinie pilkulie eno suru ningu mini-wale mundukulie ningendo: “I yemo yunge pilipe konginjelimu kinie yunge ulu tondolo telemomanga tondolomo kinie yu tena lsimuye?
23665	MAT 13:57	⸤Aku siku ungume ningu⸥ yu ungu nimbe ulume tepa molorumu mele kanoko keri kanoko yu-kinie paa konopu keri panjeringi. Kanu kinie ⸤eno yu-kinie mumindili koloringimunge ulu pulumu pilipelie⸥ Yesusini enondo nimbendo: “Pulu Yemone ungu umbu tondolemoma pilipe yemboma nimbe silimo ye te koleamanga pali imbi ola molemo, yembomane pali yunge ungume pilku limele. Nalo yunge pulu koleana yu kinie pea tapu toko molemele yemboma mindi yuni nilimo ungumu pilkulie ‘Yu olionga we yere. Yu imbi mololi ye te molo.’ ningu yu nilimo ungume naa pilku, liku su silimele.” nirimu.
23668	MAT 14:2	yu-kinie tapu toko molko yu liku tapondoringi tapu yemando nimbendo: “I ulume telemo yemo No Lindeli Jono lepamo! Yu kolopalie lomboropa wendo omumunge ulu tondoloma temba tondolomo yu-kinie pelemo.” nirimu.
23674	MAT 14:8	Yuni aku sipe nirimu-ne anumuni pilipelie lemenu ungu te nimbe sirimu kinie pilipelie ambo wenepomone Erotendo nimbendo: “No Lindeli Jononga ⸤nomimu karu leko yunge⸥ pengemo pellete tenga nosiku yando si.” nirimu. ⸤Jonone ou alieli “Erote kinie Erodiasiselone teko kenjeringili.” nirimumunge mumindili kolopalie Erodiasini ‘Yu kolopili. Sike kolomunje na kanambo.’ nimbe “Pengemo ongo si.” nirimu.⸥
23675	MAT 14:9	Yuni aku sipe mele mawa terimu-ne pilipelie Erote konopu umbune terimu nalo yuni “Paa sike simbo.” nimbe, nimbe panjipe Pulu Yemonga imbi lepa mi lierimu mele kepe, yu konopu alowa temba kinie yu-kinie pea langi nongo moloringi yema yu kanoko keri kanonge mele kepe, aku uluselo pilipelie, ka ulkena nokoringi yemando ungu te nimbe mundupelie “Yuni mawa tepa “Si.” nikimu mele siengi kene ⸤No Lindeli⸥ Jononga ⸤nomimu karu leko yunge⸥ pengemo yando mengo waa.” nirimu.
23686	MAT 14:20	Eno pali kanu langime noringi kinie olo terimu. Pe lombili andolimene langi goli lierimume liku maku toko wale-basikete engaki rurepo toko peke siringi.
23690	MAT 14:24	Sipimu no nekendo pumbendo nomu awi suku singine kokele pumbe purumu kinie sipi kumbikundu mendo sipe poporomene topa, nomu torumula kinie nomo ola pupe manie omba terimu, sipimu topa ola-munde manie-munde tepa topele-mapele torumu.
23692	MAT 14:26	Enone yu nona ola kimbu kongono tepa orumu kanokolie niringimuni, pipili awili teko kolkolie “Kuru te okomaa!” ningu mini-wale mundoringi kinie
23699	MAT 14:33	Aku terimu-ne kanokolie sipine suku moloringi yemane Yesusinge imbi liku ola mundunduku kapi ningu “Nu paa sike Pulu Yemonga Malo lepamo.” niringi.
23719	MAT 15:17	Yembo tenga kangine ulsu lepalie kerena pulimo melte olona suku pupe ulsu omba le-murune kamu pulimo mele naa pilkimiliye?
23732	MAT 15:30	Kanu kinie yu molorumune yembo paa awisili oringi. Kimbu keri lierimu-ne aulke mimi siku naa andoringi yemboma kinie, mongo keri lierimu yemboma kinie, kimbu ki karaye terimu yemboma kinie, ungu manda naa niringi yemboma kinie, aku sipe kuru lupe lupe torumu yembo awisili mengo ongo yu molorumune nondoko noseringi kinie yuni eno tepa konde lsimu.
23733	MAT 15:31	Ungu naa niringi yemboma ungu niringi; kimbu ki karaye terimu yembomanga kimbu kime kelepa sumbi sipe angilierimu; kimbu keri lierimu-ne aulke mimi siku naa andoringi yemboma kapola andoringi; mongo keri lierimu yemboma mongone melema kanoringi; aku sipe ulu tondoloma wendo orumu kinie kanokolie we maku toko moloringi yembomane paa konopu awisili liku munduku, Pulu Yemo eno Isirele yemboma nokorumu popo toringi Pulu Yemo kapi ningu imbi liku ola mundundoringi.
23734	MAT 15:32	Kanu kinie Yesusini yu lombili andolimendo “Na moliona waa.” nimbelie enondo nimbendo: “I yembo maku toko molemelema na kondo tekemo. Wale yepoko na-kinie molongi, pe kinié ga nonge te naa lemo. Eno langi naa nongo we punge kinie aulkena kimbu ki pange-mange tepa, topa ne munde ya munde temba kene ‘Eno engele tepa pepili ulkendo paa.’ naa nimbo.” nirimu.
23744	MAT 16:3	Ipulueli-ou kolea tangombando kolea kupe topa mulúmu sumbulu tolemo kinie kanokolie ‘Lo ombá lemo.’ ningu pilimele kanumu. Mulúmu kanokolie ‘koleamo isipe isipe temba.’ ningu kanolemele nalo iwalemanga ulume wendo olemoma kanokolie ulumenga pulumu manda naa pilimele.
23745	MAT 16:4	Kinié mana molemele yemboma yembo kerime mindi molemele. Eno teko kenjiku Pulu Yemo liku su silimele kanu yembomane “Pulu Yemone mindi ulu tondoloma manda telemo mele kanamili tei.” ningu na mawa telemele. Nalo ⸤Pulu Yemone na lipe mundorumu-ne ya ombo molkoro. Yu-kinie tapu topo kongono telembolo mele⸥ lipe ora simbe ulu tondolo te wendo naa ombá. ⸤Pulu Yemone ungu umbu tondorumume pilipe yemboma nimbe sirimu ye⸥ Jonane terimu ulumuni mindi lipe ora silimo mele manda kanonge. Te pea wendo naa ombá.” nimbelie eno mundupe siye kolopa purumu.
23754	MAT 16:13	Yesusi kolea awili Sisaria-Pillipai lierimu koleana pupelie nirimumuni, yu lombili andolimendo walsipelie nimbendo: “Manie Omba Mana Ye A Lierimu Yemondo yembomane yu imbi leko nawe nilimeleye?” nirimu.
23762	MAT 16:21	Kanu kinie Yesusi yu lombili andolimene yundu ⸤“Pulu Yemone olio “Nokopa kondomba ye te lipu mundumbo.” ou nimbe mako torumu ye nomi Kirasimu nu.” ningu, ningu para siringi kinie pilipelie⸥ yuni yu-kinie wendo ombá mele pulu polopa eno sumbi sipe nimbe sipelie nimbendo: “‘Na mindili awisili nombondo kolea awili Jerusalleme paa pumbo.’ nimbu pilipu molio. Juda yemboma nokolemele tapu yema kinie, Pulu Yemo popo tondoli ye awilime kinie, Pulu Yemonga ungu manemanga pulume pilku mane silimele yema kinie, enone na paa toko mindili kondonge. Na toko kondonge kolombo kinie wale talo omba pumbe kinie yepoko sipemonga Pulu Yemone nando ‘Lomboroko ola molou.’ nimbé.” nirimu.
23771	MAT 17:2	Akune puringi kinie eno kanoko molangi yunge kangimu alowa tepa, yunge kumbikeremo ena tondolo topa yembomanga mongo takele telemo mele pa awili-tepa tepa, yu pakorumu mulumbalema pa telemo mele aku sipe kake terimu.
23772	MAT 17:3	Yu aku sipe molopili, ⸤Juda yembomanga koronga-ou moloringili ye awili talo,⸥ Mosisi kinie Illainjaselo ongolo Yesusi kinie ungu ningulu mona angilieringili kanoringi.
23775	MAT 17:6	Aku nirimu pilkulie yu lombili andoli ye ⸤yepoko⸥ paa mini-wale mundukulie mana manie molko tamalu peringi.
23778	MAT 17:9	Mulú polorumumunge manie onge oringi kinie Yesusini eno mane sipelie nimbendo: “Enone kinié kanongi mele isili-ou yembo teluri kepe ningu naa siengi. Pe mindi, Manie Omba Mana Ye A Lierimu Yemo kolopalie lomboropa ola molomba kinie temanemo toko anjo siengi. Ou molo!” nirimu.
23784	MAT 17:15	mawa tepalie nimbendo: “Awilimu, nanga kangomo kondo koloyo. Yu kuru kopari tolemo-na mindili awili tepa nolemo. Taki-teki yu tepena pupe nomanga pulimo.
23786	MAT 17:17	Aku nirimu kinie pilipelie Yesusini ⸤yemboma iri topalie⸥ nimbendo: “Kinié molemele yemboma eno ⸤‘Pulu Yemone ulume sike manda temba.’ ningu⸥ tondolo munduku naa pilimele. Eno konopu karaye tepa pepili molemele yemboma, na eno wale nambepo mane sipu ulu mare lipu ora simbo kinie mimi siku pilingeye? ⸤Na eno-kinie siye tekemo.⸥” nimbelie “Na moliona kangomo mengo waa.” nirimu.
23789	MAT 17:20	Yesusini topondopa nimbendo: “⸤‘Pulu Yemone sike olio lipe tapondomba.’ ningu⸥ tondolo munduku naapilimelemonga ulu tondolo i-silime manda naa telemele. Nane eno paa sike nimbu sikirumu: Unjo tenga mongo akumu mele paa kanga nalo kanu mongomo mana mundulimele kinie unjo akopa awi lepa angilimo mele, aku sipe enone ‘Pulu Yemone olionga ungume pilimbe. Olio lipe tapondomba.’ ningu wallo kolte mindi pilkulie ipolemo mulúmundu “Anjo puku ne koleana angiliei.” ninge kinie sike aku sipe pupe angilimbe. ‘Teamili.’ ninge ulumenga ulu manda naa tenge ulu te naa pemba.
23790	MAT 17:21	(Pulu Yemo mawa teko langi mi toko naa nongolie kuru i-silime yembomanga konopumenga manda makoronge. Ulu tondolo i-silime we manda naa tenge.)” nirimu.