23230	MAT 1:17	M̃itipatun re metka renge Epram, musuwsuw re Numal Devet, evi metka esngavöl drromon ivij (14). Ko m̃itipatun kele renge Devet, musuwsuw re daron nga marteka twenir van re Bapilon, evi metka esngavöl drromon ivij kele. Ko m̃itipatun kele renge daron nga marteka twenir van Bapilon mijpari daron nga Kristo m̃iak e, evi metka esngavöl drromon ivij kele.
23231	MAT 1:18	Iesu Kristo errmali iel ngatan erpel. Arlingi ore Merri, Iesu tasu sen. Ko setewor evan ji diwen sen Josep, ko Merri etaole nga m̃ilesi nga ni m̃itetaur. Suri Nem̃in On ko esilvi ni.
23232	MAT 1:19	Ko Josep, Merri diwen sen, evi jinibb nga mumomsawos m̃irres, ko orrorrmi p̃ilinglingi silveni nesen sen bbong; omusus puwrai tevi jinibb nir, tuloli Merri non tiwis.
23233	MAT 1:20	Ko daron nga murrorrmi nanu ngel e nir, ko anglo san se Atua eplari jin renge bori san ko owrai owra “Josep, nik kuvi metka se Devet, sete kupmetutu kuptekai ko wor Merri pivi nesevin som. Suri bipi nga musloi ngok, Nem̃in On ko elai tevi.
23236	MAT 1:23	“Nesen m̃elakel osloi bipi mian ko pia-wosi natun norman san, ko para-lingi nisen piwajie Emanuel.” Ko nais nen arieni erpel: “Atua eptevi kerr.”
23238	MAT 1:25	Ko sete evan jin ejpari daron nga muwosi natun norman m̃iak. Ko daron nga m̃iak jile musuw, ko elngi nisen ewajie Iesu.
23239	MAT 2:1	Iesu eak renge Betliem ne Jutia, ko renge daron nen, Erot evi batu numal. Ko sete epriv, ko jinibb sopor nga norongwosien ser milep arivel re vanu m̃inij san nga muto ngasu renge Is, ko arini Jerusalem e.
23240	MAT 2:2	Ko arsusi arwera “Nibeni bipi wel nga m̃iak nga pivi numal se m̃eri Isrel nir? Namlesi moju sen eplari, ko namini tweni nablotoe ni.”
23241	MAT 2:3	Daron nga numal Erot murnge nanu ngel e ko eririr elep, ko erpok kele re m̃eri Jerusalem kele nir aririr elep kele.
23242	MAT 2:4	Ko Erot everus kortoni jinibb nga marlelep ne sulsulen nir ko jinibb nevisvisenien ne nale nesesreien nir, ko osusi tevir owra “Nibeni lat nga Mesaea p̃iak ren?”
23243	MAT 2:5	Ko nir arij weli ni, arwera “Mesaea p̃iak renge Betliem re Jutia. Suri nale san se Atua nga propet san muli wowomue tuwi ngel, owra
23244	MAT 2:6	‘Ko nik, Betliem re Jutia, setete kuwelili renge jinibb nga marlelep nir renge Jutia. Natum san nga pia-pelari jim pivi numal nga pia-metmete jinibb suk nir m̃eri Isrel.’”
23246	MAT 2:8	Arwera suri jile tevi, ko Erot ekrekrasir owrai tevir, “Erres, kapan kappej bipi wel nen p̃irres, ko poro kaplesi ni, ko kaploli inu borongwose; ko inu kele ban bolotoe ni.” Ko Erot okoni twenir arivel van Betliem e.
23247	MAT 2:9	Ko daron nga marivel kele vajin, ko arlesi kele moju nga; ko artaole, ko arir temijpal. Ko moju nga owowomu kele nir, ko nir arvijuri. Arvijuri moju nga mian ko oto jer mare momsawose naim nga Iesu m̃iak ren.
23250	MAT 2:12	Mian ko vitunen vajin arlesi bori san nga Atua ewer orer sete parkali lweni ji Erot e. Ko arkali lweni re sel m̃inij e van renge vanu ser e.
23254	MAT 2:16	Mian ko vitunen vajin Erot orongwose jinibb ne Is nen arkerkerasi, ko ololar lengleng. Ko okoni jinibb ne nuval sen parevji pini bipi norman nir re Betliem ko rrale p̃etp̃eti Betliem, nga sia ser ejpari eru ko sia ser mulwi vitan. Ngel osorsan tevi daron nga jinibb ne Is marwerai tevi.
23258	MAT 2:20	“Kuptur imare, kupwosi bipi wolok, ko kami tasu sen, kapluwi van re vanu Isrel kele e. Suri m̃er nga muwra pirevji pini bipi wolok emij pa osuw.”
23261	MAT 2:23	Ko arini arlik renge ngaim san nga nisen Nasret. Ngok eplari wor osorsan tevi nale se Atua nga propet sen san muwrai wowomu pae suri Kristo, “Ni parveruse m̃eri Nasret ko.”
23263	MAT 3:2	“Nolo kami pulululwi, suri otomori le pa batun vanu ne melrin p̃irrmali.”
23264	MAT 3:3	Suri Jon evi m̃er nga Atua m̃ijilwer suri renge nale ngel nga propet Aesea muli tuwi pa, muwra “Jinibb le san ekail renge lolo merwer, owra ‘Kaploli lilane sel se Numal puto metmet terai. Kaploli mesekle sel sen nir parmetet p̃irres.’
23265	MAT 3:4	Jon sunsun sen erpe propet Elaeja tuwi. Ori nevlu kamel, ko netatuw sen arloli nevlu buluk e. Ko re devjen nga re nanen sen e, elai nato nga mok-rowrow re mösmös ko narrlu sukabak nga m̃ierri orivi nanen sen.
23268	MAT 3:7	Ko daron nga m̃ilesi Parasi ko Satusi, nga marivi jinibb nga marlelep re m̃eri Isrel nir, ko Jon owrai tevir: “Kamivi jinibb nga kamsij O! Kamirpe metka ne num̃et. Ko weta, kami kamrongwos kapwolu asi ko renge lolaren se Atua nga pia-vini?
23270	MAT 3:9	Sete kapwerwerai tevi kami: ‘Epram evi metka se kerr, ko ngok rramivi pa jinibb se Atua ko.’ Nu nuwrai tevi kami: Atua orongwos p̃ilai nevöt nawon ngel nir ko p̃irienir parivi metka se Epram.
23271	MAT 3:10	Lelingen ngel artori batu deli oto metmet nga parta ototvi lap̃e nai nir; ko nai jijle nga marsij, sete wener marres mun, parta twenir parwirr nir van renge nabb nga m̃in.
23272	MAT 3:11	Nu nupaptaes nuwi e kami, kami nga nolo kami mulululwi. Ko san nga pivivitu suri inu, ni ean wor mare renge inu. Inu sete nurres rragrrag nuvter re b̃esai but sen nga m̃irae. Ni pia-paptaese kami re Nem̃in On ko nabb.
23273	MAT 3:12	Ni otori nai juljule san renge nevren nga pujlujle wene wit e nir, ko dokolvir parwirr lingi jelangir; ko p̃iser kortoni jelangir p̃ilngir renge b̃ep̃eim sen, ko pusli dokolvir renge nabb nga sete san orongwose pivsi pini.”
23274	MAT 3:13	Vitunen Iesu evel re Galili vini re nuwi seser ne Jortan, pian ji Jon p̃ipaptaese ni.
23275	MAT 3:14	Ko Jon owra p̃iwer ore ni, owra “Erpese nik kuvini jik nga inu b̃epaptaese nik? Erres ma poro nik kuppaptaese inu.”
23277	MAT 3:16	Ko Iesu daron nga m̃ipaptaes jile, evel lingi nuwi evesane, ko elesi melrin etp̃ir; ko elesi Nem̃in se Atua ojubbul erpe wum̃er, ko evini esilvi ni.
23279	MAT 4:1	Daron nga Jon m̃ipaptaes jile Iesu musuw vajin, Nem̃in On etkai Iesu van re lolo merwer nga Demij purrowrrowe ni.
23284	MAT 4:6	ko owrai tevi, “E, nik kuvi pa Atua natun. Kuprow jubbul vitan. Suri aruli erpel renge Nale On se Atua: ‘Atua pia-koni anglo sen nir, parwosinik renge nevrer mare, suri nik tukjilaklak wos b̃elam renge nevöt.’”
23295	MAT 4:17	Renge daron nen, Iesu etipatun nga m̃iwerwer, owra “Nolo kami pululwi, suri otomori le pa batun vanu ne melrin p̃irrmali.”
23301	MAT 4:23	Ko Iesu evel jile re Galili, ko ok-visviseni renge naim gortien ser, ko ok-werwer suri nale nga m̃irres suri batun vanu ne melrin. Ko ok-loli nir nga marmesi mesien lele arres luwi.
23302	MAT 4:24	Mian ko nosp̃en sen arsup̃e renge Siria jile. Ko jinibb nir arwosi jinibb jijle nga marmesi vini jin. Armesi mesien lele: sopor niber arerer, ko sopor demij esisilvir, ko sopor nem̃i nai ololir armijmij, ko sopor nga niber sopor mimij. Ko ololi nir arres luwi.
23304	MAT 5:1	Daron nga Iesu m̃ilesi delung nir, ko otongsa van mare renge botwen san ko elik ngatan. Ko jinibb sen nir arini jin, arlik rrale.
23309	MAT 5:6	Neiren renge nir nga marmerrmerreni nga murrun nga m̃irres puto p̃irres, erpe jinibb armerrmerreni nanen ser ko nuwi num̃er, mian ko Atua pia-la nanu nga marmerrmerreni tevir ko.
23313	MAT 5:10	Neiren renge nir nga jinibb marloli m̃isij tevir suri arloli nanu nga marres, suri batun vanu ne melrin evi pa se nir ko.
23314	MAT 5:11	“Ko neiren renge kami poro jinibb nir parwor suri kami, ko poro nir parloli p̃isij tevi kami, ko poro nir parkerkeris p̃isij tevi kami, parwera nanu lele nga marsij suri kamivi inu jinibb suk nir.
23315	MAT 5:12	Kami kap̃ir pilep, suri nowli kami elep re melrin, osorsan tevi nowli propet san. Suri propet nir nga marwowomue kami tuwi, jinibb arloli esij ko pa tevir erpok.
23316	MAT 5:13	“Murru kami nga m̃irres arirpe sol se jinibb jijle nir nga marok-lingi re nanen ser. Ko poro nga sol dilten nga m̃irres pivel lingi jijle, ko p̃irres luwi pirpese ko? Erres re parlai ko parsor tweni, ko jinibb parivivel ren parbbötbböt ren vajin.
23317	MAT 5:14	“Ko murru kami nga m̃irres erpe moron se jinibb jijle nir. Moron sete orongwos puto teptepi; osorsan tevi ngaim nga milep san nga muto limjer mare re botwen.
23319	MAT 5:16	Kami kamivi nasul nen. Moron se kami pimor wor van ji jinibb jile, puloli jinibb jijle parlesi majingen se kami nga m̃irres, ko parsurövi Tata se kami nga m̃ilik renge melrin.
23321	MAT 5:18	Nuwretun nuwrai tevi kami, pia-jipari daron nga melrin ko iel ngatan pora-asi, sete bebje nale nesesreien san p̃iasi nawon, pia-jipari nga nanu ngel jijle nir para-pelari.
23322	MAT 5:19	Poro jinibb p̃isan putor otvi nale nga welwelili jer nen san renge nale nesesreien, ko pivisvisenie jinibb nga parloli pirpok kele, m̃ernen parveruse pivi jinibb nga welili jer renge batun vanu ne melrin.
23324	MAT 5:21	“Kami kamrunge pa nga marwerai pa tevi b̃irtera ne tuwi nir renge Naul On, ‘Sete kuprevji pini jinibb pisan. Ko poro jinibb san pirevji pini jinibb pisan, m̃ernen pia-sij ren re daron nga Atua puwra suri lat nga puto suri tevi jinibb nir.’
23325	MAT 5:22	Ko inu ma nuwrai tevi kami vajin, Poro jinibb p̃isan pulolarsi tuwan kobbong, m̃ernen pia-sij ren re daron nga Atua puwra suri lat nga puto suri tevi jinibb nir. Ko poro jinibb p̃isan puwrai tevi tuwan, ‘Kulengleng,’ m̃ernen pia-sij ren re nosp̃en se numal nir. Ko poro jinibb p̃isan puwrai tevi tuwan, ‘Kuvi jinibb nga kumloli sagraut nanu,’ m̃ernen pia-sij ren renge nabb ne norongen nga m̃isij.
23327	MAT 5:24	kuplingi merrenien nen puto mun, ko kupan kuploli p̃irres tevi tuwam, pusuw, ko kupluwi vini kele kupa-la merrenien som vajin.
23328	MAT 5:25	“Ko poro nga jinibb san nga kumloli mulolar p̃itkai nik nga koporan re nosp̃en se numal nir, kupsaro pingavil, kuploli p̃irres tevi ni. Poro mijki, ko ni tia-lingi nik tevi numal nga mok-wera suri lat nga puto suri re jinibb nir, ko ni tia-lingi nik tevi jinibb ne naim ne nekaien, ko m̃ernen tia-lingi nik renge naim ne nekaien.
23330	MAT 5:27	“Ko kami kamrunge nga marwerai kele renge Naul On arwera ‘Sete kupvenae nesevin m̃inij.’
23331	MAT 5:28	Ko inu ma nuwrai tevi kami vajin, Poro nga jinibb p̃isan pimteni rres nesevin kobbong ko nolon pivnae, ngok nolon ololi pa esij jile ko tevi vinnen.
23332	MAT 5:29	Ko poro nga metem rres puloli nik kupvitan pirpok, ko kupla tweni re nik, kupwirre. Erres p̃elak kobbong re metem devjen pijkie, evi nanu nga welili kobbong, renge poro nga parwirre nibem totoklai pian renge lat ne nejijkien.
23333	MAT 5:30	Ko poro nga nevrem rres puloli nik kupvitan pirpok, ko kupta tweni re nik ko kupwirre. Erres p̃elak kobbong re nik nevrem devjen pijkie, evi nanu nga welili kobbong, renge poro nga nibem totoklai pian renge lat ne nejijkien.
23334	MAT 5:31	“Ko arwerai kele renge Naul On arwera ‘Isi nga p̃ilngi kurtweni nesevin sen puli naul san suri, ko p̃ilai tevi vinnen.’
23335	MAT 5:32	Ko inu ma nuwrai tevi kami vajin, Poro nga jinibb san nesevin sen sete puloli womue batun, ko m̃ernen bbong p̃ilngi kurtweni nawone, ko m̃ernen ololi esij nga nesen sen pian pivitan re norman m̃inij. Ko poro nga san p̃ilesi vin nga m̃er nga m̃ilngi kurtweni ngok, m̃ernen evitan re nesevin ngok.
23336	MAT 5:33	“Ko kamrunge kele nga marwerai tuwi renge Naul On, ‘Sete kurongwos kupwera nise Atua nga puloli rijrijen som p̃iterter, ko mian ko vitunen ko kuptor otvi nale nen. Poro kupwera nise Atua, ko kuploli ko wor pusorsan tevi kumwerai.’
23337	MAT 5:34	Ko inu ma nuwrai tevi kami vajin, Sete kupwera rragrrag nise nanu san nga puloli rijrijen som p̃iterter. Sete kupwera nise melrin, suri evi lat seksakel se Atua;
23338	MAT 5:35	sete kupwera nise dan, suri evi lat nga m̃ilngi b̃elan ren daron nga m̃isakel re nai seksakel se ni; sete kupwera nise Jerusalem, suri evi ngaim nga milep se Numal nga milep.
23342	MAT 5:39	Ko inu ma nuwrai tevi kami vajin, Sete kupwer ore jinibb nga m̃isij. Poro pungasim, ko puwje vasum rres, ko kuprieni nom, ko puwje kele vasum devjen kele.
23343	MAT 5:40	Ko poro jinibb san puwra p̃ilngim renge nosp̃en se numal nir ko p̃ilai sunsun som tuwen, ko kuplinglingi kele p̃ila sunsun ne melas som.
23345	MAT 5:42	Ko poro jinibb san pungoni nanu san ji nik, kuplai tevi ni; ko poro jinibb san owra p̃ilai mun jorom, sete kupwer ore ni.
23346	MAT 5:43	“Kamrunge nga marwerai kele renge Naul On, ‘Kupmerreni selem ko kupungasi jinibb nga mok-loli m̃isij tevim.’
23347	MAT 5:44	Ko inu ma nuwrai tevi kami vajin, Kapmerreni wor jinibb nga marok-loli m̃isij tevi kami, ko kapverus suri nir nga marungasi kami.
23348	MAT 5:45	Pirpok ko kapivi natu Tata se kami mawos nga m̃ilik renge melrin. Suri ni ololi nial sen esin ji jinibb nga marres ko nga marsij, ko okoni naus ous ji jinibb nga marres ko nga marsij.
23351	MAT 5:48	“Ngok pirpel ma, kami kapivi wor jinibb mawos nga kapmomsawos p̃irres jijle ko, pirpe Tata se kami nga m̃ilik re melrin ni omomsawos erres jile.”
23352	MAT 6:1	Ko Iesu owra “Kapmetmet, sete kaploli nanu nga m̃irres nga jinibb nir parlesi nawone. Poro pirpok, ko nowli kami nga Tata se kami nga m̃ilik re melrin pia-lai tevi kami tijkie, suri jinibb arsurövi pa kami osuw.
23353	MAT 6:2	“Erpok, daron nga nik kumlai nevöt tevi b̃eres, sete kupsup̃sup̃e kele tevi jinibb nir, pirpe lartul nga marivel re sel eru marok-loli re naim gortien nir ko renge sel nir, nga marwera jinibb parsurövir. Nuwretun nuwrai tevi kami, nir arlai pa nowlir ko osuw.
23354	MAT 6:3	Ko nik ma, daron nga nik kuplai nevöt tevi b̃eres, kuplai silveni kem̃kam̃e, sete jinibb san purongwose.
23355	MAT 6:4	Ko Tata som vajin nga m̃ilesi nanu nga muto silveni pia-lai nowlim tevim.
23357	MAT 6:6	Ko nik ma, daron nga nik kuplot, kupan renge naim som ko kupkikiorore metali, ko kuplot van ji Tata som nga m̃ilik silveni. Ko Tata som nga m̃ilesi nanu nga muto silveni pia-lai nowlim tevim.
23364	MAT 6:13	Ko sete kuploli nanu parini parrowrrow p̃elake kem. Ko kuptor ore Demij, sete pivini pulokloksi kem. [Suri batun vanu evi som, ko derteren evi som, ko nosrövien evi som, ko parto pijpari tuwi ngok vini. Amen.]’
23365	MAT 6:14	“Suri poro kami kaptelasi tweni nololien se jinibb nir nga marok-loli tevi kami, ko Tata se kami nga m̃ilik re melrin kele p̃itlasi tweni nololien se kami kele vajin.
23368	MAT 6:17	Ko nik, daron nga nik kuplingi kurtweni nanen nga kuplot, kupwirap vaseni nom ko kuploli lilane nom p̃irres pirpe bbong nabong jijle komok-loli.
23369	MAT 6:18	Pirpok, ko jinibb nir sete parongwose nga nik kumlingi tweni nanen. Ko Tata som ma nga m̃ilik silveni, ni kobbong purongwose; ko Tata som nga m̃ilesi nanu nga muto silveni pia-lai nowlim tevim.
23372	MAT 6:21	Ngok poro nga jorom puto renge lat nga m̃irres, ko nolom kele p̃irres, suri jorom oto pa lat nga m̃irres osuw.
23373	MAT 6:22	“Mete jinibb erpe moron ne niben. Poro nga metem p̃im̃erer, ko moron puwun saut re nibem totoklai. Ngok owra puwra, poro nga nolom p̃irres, ko mauren som totoklai kele p̃irres.
23374	MAT 6:23	Ko poro nga metem p̃isij, ko nemalik puwun saute nibem totoklai, suri metem erpe moron ne nibem. Ngok owra puwra, poro nga nolom pukul, ko mauren som totoklai kele p̃isij jile.
23375	MAT 6:24	“Sete jinibb san orongwos p̃imajing se numal p̃ieru pivesane. Poro pirpok, ko tungasi nuru tuwen, ko timrreni nuru tuwen nen. Erpok ko, sete Atua orongwos pukonim re majingen sen poro nevöt mukonim pa renge majingen sen. Suri sete kurongwos kupmajing se nuru korti pivesane.
23376	MAT 6:25	“Suri nanu ngel, nuwrai tevi kami, sete kaprrorrmi p̃elake mauren se kami. Sete kapok-wera ‘O, rrapurroi sev le?’, rreknga ‘O, rrapmini sev le?’, rreknga ‘O, rrapuri sunsun sev le?’. Mauren se jinibb nir evi nanu nga milep nga Atua m̃ilai pa tevi jinibb nir. Nanen evi nanu nga welili jer kobbong—Atua orongwos p̃ilai kele kobbong. Ko nibe jinibb nir kele evi nanu nga milep nga Atua m̃ilai pa tevir. Sunsun evi nanu nga welili jer kobbong—Atua orongwos p̃ilai kele kobbong.
23377	MAT 6:26	Kaprrorrmi ta numön nga marok-il suri mesa ngok nir. Nir sete aruw ko sete arili tweni, ko sete arlingi nanen ser renge b̃ep̃eim; ko Tata se kami nga mok-lik ko re melrin ok-wunganir. Ko kami kamrres womu nen ko wor re numön ngok nir re no Atua, ngok ni puwngani kami kele ko wor.
23378	MAT 6:27	Kaprrorrmi ta m̃er nga murrorrmi p̃elake mauren nga mumrrol. Orongwos puloli kele mauren sen pipriv kele renge sel ngok? Ejki rres nawon!
23379	MAT 6:28	“Ko suri sev kamrrorrmi p̃elake sunsun se kami? Kapmeteni wose renge nevngun nga marmaur suri orsel ngok nir. Armaur erpese? Sete armajing erpe jinibb te, ko sete arilile wose.
23380	MAT 6:29	Ko nuwrai kele tevi kami, numal Solomon, daron nga m̃ilngi sunsun sen nga m̃irres p̃elak, ko sunsun sen emau erres, sete erpe nga m̃itra. Ko sunsun se nevngun, nulsen arres easi.
23381	MAT 6:30	Ko mösmös ne orsel nir armaur erres, ko Atua ololi orsel emau erres e lelingen ngel; ko mevinen mun parsulir ko pa. Ko kami sete kamrrorrmi nga Atua p̃ilai sunsun se kami nga parres? O, lartul, nosurien se kami ewelili jer.
23382	MAT 6:31	“Setete kaprrorrmi p̃elake pirpel: ‘Rrapurro isev? Rrapmini isev?’ rreknga ‘Sunsun sev rrapuri?’
23383	MAT 6:32	Jinibb nir nga marlik vare arok-pej nanu nga ngok nir. Ko Tata se kami nga m̃ilik re melrin orongwos pae nanu jijle nga nevre kami mumrrol ren.
23384	MAT 6:33	Ko nanu nga milep nen nga kami kaploli, kapp̃elak nga kapsil van renge batun vanu se Atua, ko nga kaploli suri murrun nga m̃irres sen. Ko vitunen ni pia-lai kele nanu ngok jile nir tevi kami.
23385	MAT 6:34	Sete erres kaprrorrmi p̃elake nanu ne mevi nir. Suri mevi evi nabong nga kaprrorr mi suri nanu nga parpelari kis ren. Nanu nga m̃isij nga piplari renge nabong san evtere kaprrorrmi suri re nabong nen kis kobbong.
23386	MAT 7:1	“Sete kapwer lokloksi jinibb p̃isan, puloli Atua sete mia-wer lokloksi kami.
23388	MAT 7:3	Ko erpese kumlesi nate nato nga tuwam m̃ikrae re nolo b̃elan, ko sete kulesi suri nate buluk nga milep nga nik kumkerae re nik nolo b̃elam? Ko poro pirpok, ko nik kupwerai pirpese tevi tuwam, ‘Tuwak, kuplinglingi b̃esre tweni nate nato nga kumkerae re nolo b̃elam,’ daron nga nik sete kumleslesi nate buluk nga milep nga nik kumkerae re nik nolo b̃elam? O, nik nga kumiel renge sel eru, tukbböt re aseni ni b̃elan, tuloli ni b̃elan turro tiasi! Womunen kupsere tweni nate buluk nga milep nga nik kumkerae re nolo b̃elam jile pusuw, ko kuplesi nolo b̃elam owokwok erres, ko kurongwos kupa-sere tweni vajin nate nato nga tuwam m̃ikrae mibbölji b̃elan.
23391	MAT 7:6	“Ngok orrongrrongvi nololien nga wowarreng se kalesia nir. Ko re devjen nga re nir ne vare nga marivi jinibb ngamarsij p̃etp̃eti, kapmetmet re nir. Daron nga poro kapan ji nir nga kapwera tweni nale suk, ko nir arongwose parpalpal p̃iterter tevi kami pirpe guli, ko parungasi nale suk pirpe b̃erp̃er marbbötbböt re nanu nga m̃irres.
23394	MAT 7:9	“Jinibb si re kami poro nga natun pungoni niv tevi ni, ko ni p̃ikrekrasi pia-la nevöt tevi natun?
23395	MAT 7:10	Ko poro nga natun pungoni mesal, ko rreknga ni pia-la num̃et tevi? Ejki rres nawon, sete orongwos puloli pirpok.
23396	MAT 7:11	Ko ngok, kami nga kamivi jinibb nga kamsij kamrongwos sel nga kapla nanu nga marres tevi natu kami nir. Ko Tata se kami nga m̃ilik re melrin pia-lai ko wor pumomsawos nanu nga marres tevi nir nga marungoni ni.
23397	MAT 7:12	“Nanu jijle nga kami kamwera jinibb parloli tevi kami, kami kele kaploli ko wor tevi nir pirpok kele. Ngok kobbong evi murrun ne nosp̃en jile se Moses ko propet nir nga maruli re Naul On.
23398	MAT 7:13	“Kapasi renge metali nga m̃ikel, nga pian re lut ne mauren. Suri metali ko sel nga poran renge lut ne nejijkien, metali nen nolon elep, ko sel nen kele elep, ko nir elep nga marvijuri.
23400	MAT 7:15	“Kapmetmet renge propet ne gerisen nir. Arirpe guli rrum nga numer m̃iajir, ko aruri nevlu sipsip arkerkeris arirpe sipsip nga sete marongwose parlokloksi nanu san.
23404	MAT 7:19	Ko nai jijle nga sete parwen wenen nga m̃irres, parta twenir, ko parwirrer van re nabb.
23406	MAT 7:21	“Sete nir jijle nga marok-veruse inu ‘Numal, numal’ tetajer paran renge batun vanu ne melrin. Rrek nir pievis kobbong, nir nga bbong marok-loli marongen se Tata suk nga m̃ilik re melrin mare ko.
23407	MAT 7:22	Erpok, renge nabong nga vitunen, nir elep parwera tevi inu, ‘Numal, numal, sete kurrorrmi wos nga kem namsup̃e nosp̃en som re nisem, ko nga kem namoji tweni demij nir renge nisem, ko nga kem namloli majingen nga marterter marlelep marres nir renge nisem?’
23408	MAT 7:23	Ko vitunen bea-werai limjer tevi nir, ‘Setete nurongwose kami. Kapruj ngasu inu, kami nga kamok-majing nanu nga m̃isij.’
23409	MAT 7:24	“Ngel, jinibb jijle nga marunge nale suk ngel nir ko marlolir, osorsan erpe jinibb san nga norongwosien sen otoe, nga m̃ili naim sen renge dan nga m̃iterter m̃irres.
23410	MAT 7:25	M̃ili jile vajin, mian ko naus ous elep, ko nuwi owlu vini, ko ling eser elep ko owi naim eterter. Ko setete evitan, suri arili pa eterter renge dan nga m̃iterter m̃irres.
23411	MAT 7:26	Ko jinibb jijle nga m̃ilengleng, norongwosien sen m̃ijkie, nga m̃ili naim sen renge dep̃inan.
23412	MAT 7:27	M̃ili jile vajin, mian ko naus ous elep, ko nuwi owlu vini, ko ling eser elep ko owi petpate naim. Ko emav ko omobburbbur jijle.”
23416	MAT 8:2	Ko jinibb san nga mimsi mesien nga niber m̃im̃emaul evini ejiol vitan jin, ko owra “Wurru, numal, oto ji nik, poro nga nik kupmarong, ko kurongwos kuploli nibek puwokwok luwi.”
23417	MAT 8:3	Ko Iesu esareni nevren ejpari m̃ernen niben, ko owra “Inu numarong, nibem puwokwok luwi.” Ko ngavilvilsen mesien nga niber m̃im̃emaul evel lingi ni, ko niben owokwok luwi erres.
23418	MAT 8:4	Ko Iesu ewer ore, owrai tevi: “Kuplesi sete kupwerwerai tevi jinibb p̃isan, ko kupan kupviseni nibem tevi jinibb ne sulsulen san, ko kuplai merrenien p̃isan pusorsan tevi Moses muli tuwi suri nir nga marres luwi re mesien ngok, miviseni nir nga nibem muwokwok pa musuw.”
23420	MAT 8:6	ko ongoni ni, owra “Wurru, numal, nanwarreng weli ne majingen suk emsi, ematur renge naim. Emsi mesien nga niber mokmijmij e, ko ornge esij p̃elak.”
23421	MAT 8:7	Ko Iesu owra lweni tevi: “Inu bevinuk le pa, rroporan bololi ni p̃irres.”
23422	MAT 8:8	Ko m̃ernen ewer ore, owra lweni tevi Iesu: “Numal, sete nurres nga nik kupini re loloim suk. Ko kuptur iok kobbong, kupwera bbong nale, ko nanwarreng suk wel nen p̃irres luwi re mesien sen.
23424	MAT 8:10	Ko daron nga Iesu murnge nale sen ngel, ko etaole, ko owrai tevi nir nga marvijuri ni: “Nuwretun, nuwrai tevi kami, setete nulesi jinibb san ne Isrel nga nosurien sen milep mirpe m̃erel.
23426	MAT 8:12	Ko m̃eri Isrel nir nga marrorrmi nawon nga paran renge batun vanu ne melrin, para-sor twenir, paran renge lat nga mimalik jerjer. Iok ngok jinibb para-ting ko para-runge p̃isij pilep.”
23428	MAT 8:14	Ko vitunen, Iesu evan loloim se Pita, ko elesi Pita p̃ilen lekter ematur emsi mesien dowalul.
23430	MAT 8:16	Ko rivriv jer, re daron nga nial muwaj pini, ko nabong on ser musuw, ko artektekai jinibb elep vini ji Iesu nga demij marsisilvir; ko ni oji tweni nem̃in nga marsij rer tevi nale sen, ko ololi nir nga marmesi arres luwi re mesien ser.
23431	MAT 8:17	Ngok eplari osorsan tevi nale san se propet Aesea nga muli tuwi mirpel: “Ni ela tweni mesien se kerr ko norongen nga m̃isij se kerr.”
23434	MAT 8:20	Ko Iesu owra lweni tevi ni, “Guli rrum nga wowarreng nir b̃elaur otoe, ko numön nir menuner otoe; ko inu Jinibb Mawos, milngek ejkie. Ngok, kuprrorrmi mun p̃irres poro nga kumrreni kupvijuri inu.”
23435	MAT 8:21	Ko san re jinibb sen owra tevi ni, “Numal, kuplinglingi inu puwomu ban b̃etevni luwe tata suk.”
23440	MAT 8:26	Ko ni owra tevi nir: “Erpese kami kammetutu? Nosurien se kami ewelili jer.” Ko otur mera, ko ewer ore ling ko daptap ne nuwi, ko ormol kem̃kam̃e.
23441	MAT 8:27	Ko nir artaole, ko arwerwerair e, “Jinibb nga mirpese le mirpel ngel, nga m̃irij tevi ling ko nuwi kele, ko morosuri ni?”
23442	MAT 8:28	Ko vitunen arjipari devje nuwi renge ngaim se m̃eri Gatara. Ko jinibb eru nga demij m̃isisilvi nuru orpelari re lat ne dubb vini, orivel ore selen. Nuru orivi jinibb rrum, ko orloli jinibb sete arongwose parasi renge sel ngok.
23443	MAT 8:29	Ko orkail ko orwera “Nik Atua natun, kuvini iel tweni kuploli sev le tevi komru? Kuvini tweni kuploli komru nobor-runge p̃isij puwomu, vitunen ko daron nen vajin?”
23444	MAT 8:30	Ko mori bbong nir, nior b̃erp̃er artur arok-susung malum.
23445	MAT 8:31	Ko demij nen nir arungoni tevi Iesu, arwera “Wurru, poro kupoji tweni kem, ko kuplinglingi kem naban nabsilvi b̃erp̃er ngok nir.”
23446	MAT 8:32	Ko ni owra tevi nir: “Kapan.” Ko daron nga marivare, aran arsilvi b̃erp̃er nir; ko nir jijle arwolu renge botwen nga mivjivjar san ko arowrow jubbul van renge nuwi nga milep nen, ko arron ko armij.
23447	MAT 8:33	Ko jinibb nga marok-metmete b̃erp̃er nir, daron nga marlesi, arwolu suri sel van ngaim e, ko arsup̃e nanu jile nga marpelari. Ko nanu nga milep nga marsup̃e suri, sev nga miplari ji laru nen nuru.
23450	MAT 9:2	Ko jinibb sopor arwosi jinibb san re maling sen nga mimsie mesien nga niber mok-mij e vini jin. Ko Iesu elesi nosurien ser elep, ko owrai tevi m̃er nga mimsi, “Natuk, nolom p̃irres, b̃etlasi tweni nololien som le pa.”
23451	MAT 9:3	Ko jinibb nevisvisenien ne nale nesesreien sopor arwerwera lululwenir e, “Aro, m̃erel erij melmelas ko osopsop̃e pa Atua!”
23452	MAT 9:4	Ko Iesu orongwose norrorrmien ser, ko owra “Suri sev norrorrmien nga m̃isij muto re nolo kami ngok?
23453	MAT 9:5	Evi nanu nga m̃isisarow bbong nga bowrai tevi m̃erel, ‘Nololien som nutlasi tweni pa,’ suri si p̃ilesi poro nuwretun rrek nukrekris kobbong? Ko evi nanu nga m̃iterter kele wor asi ngok nga poro bowra ‘Kuptur imare kupla milngom ko kupiel van renge naim som e,’ suri jinibb jijle parlesi lelingen poro piplari pirpe nga mowrai ngok. Ko bololi vajin nanu nga m̃iterter nen, puloli kaprongwose kele nga inu Jinibb Mawos derteren suk otoe renge iel ngatan nga b̃etlasi tweni nololien.” Ko ni owrai tevi m̃er nga devje niben mimij, owra “Nuwrai tevi nik, Kuptur imare kuplai maling som kupwosi, ko kupiel van renge naim som e.”
23456	MAT 9:8	Ko delung nir arlesi nanu nga muloli, ko armetutue, ko arsurövi Atua renge nga m̃ilai derteren nga mirpok tevi jinibb.
23458	MAT 9:10	Ko vitunen Iesu ean loloim se Matiu ko esakel re tep nga p̃iaan. Ko nir elep nga marok-lai nevöt ne takis arini kele, ko nir nga jinibb marok-ungasir arini arsakel tevi Iesu ko jinibb sen nir.
23459	MAT 9:11	Ko Parasi nir marlesi ko arwerai tevi jinibb sen nir, “Erpese numal se kami m̃iaan tevi lartul ngok nga marok-loli nanu nga m̃isij?”
23463	MAT 9:15	Ko Iesu owra lweni tevir, “Daron nga nesevin muwra p̃ilik ji diwen sen, ko elik malum tevi selen nir renge nanen, sete arongwos partengsi wor. Ko daron nen pia-vini ko nga pia-ivel lingir vajin, ko arongwos parunge p̃isij vajin ko parlingi tweni nanen ser suri.
23464	MAT 9:16	“Ko sete jinibb san orongwose p̃ilai bebje kalik nga mimerr puwol ore lat nga mimarrerr renge sunsun nga m̃itra e. Poro pirpok, ko kalik nga m̃imerr nen tia-sakuk ko tia-teri kele sunsun nga m̃itra, ko tia-loli lat nga m̃imarrerr tia-lep temijpal.
23465	MAT 9:17	Ko erpok kele, sete jinibb san orongwos pujongjongi norro nga mimerr van renge botel nga m̃itra nga marloli nevlu nanikot e. Poro pirpok ko norro nga mimerr tut, tuloli nevlu nanikot nga m̃itra tirrerren ko tiap rrerrsi, suri etra p̃elak. Ko norro timejivjiv tisij, ko nevlu nanikot kele tisij. Pirpel ko, norro nga mimerr parlingi ko wor renge nevlu nanikot nga mimerr mimalum m̃irres.”
23466	MAT 9:18	Ko daron nga m̃irij mirpok tevi nir, ko numal san se m̃eri Isrel evini ji Iesu. Ko ejiol ko owra “Natuk nesenwarreng eamij bbong lelingen wolok. Ko poro nga nik kupini, kupa-jipari kobbong ni tevi nevrem, ko ni pia-maur luwi kele.”
23470	MAT 9:22	Ko Iesu erieni lweni ko elesi vinnen ko owrai tevi: “Natuk, nolom p̃irres, nosurien som ololim kumrres.” Ko vinnen erres jer ko pa evesane.
23474	MAT 9:26	Ko nosp̃en nen arsup̃e re lat nen jile nir.
23479	MAT 9:31	Ko nuru daron nga morivel, ortur imare ko ortewijreni nosp̃en ne Iesu renge vanu nen jile nir.
23480	MAT 9:32	Ko daron nga nuru morivare re naim e, ko jinibb sopor arpitevi nabbut san nga demij m̃isisilvi vini ji Iesu.
23483	MAT 9:35	Ko Iesu evel rrerrale ngaim nga marlelep nir ko nga wowarreng nir, ko ok-visviseni renge naim gortien ser. Ko ok-werwer suri nale nga m̃irres suri batun vanu ne melrin, ko ok-loli nir nga marmesi mesien lele, mesien ser osuw, arres vajin.
23484	MAT 9:36	Ko daron nga m̃ilesi delung nir, ko orrorrmi elep suri nir. Suri arirpe sipsip nga sete san mok-metmeter, armaob nawon, setemun arongwose parwolu.
23485	MAT 9:37	Ko owrai tevi jinibb sen nir, “Numös elep p̃elak, ko nir evis bbong nga partawer ko parilir.
23487	MAT 10:1	Ko Iesu everus jinibb sen esngavöl drromon eru (12), nga marveruse nir aposol, parini mori. Ko elai derteren tevir nga paroji nem̃in nga marsij nir, ko nga parloli nir nga marmesi mesien lele parres luwi.
23490	MAT 10:4	ko Saemon nga bonevis m̃ilik ji nir nga marmerreni paroji tweni m̃eri Rom nir, ko Jutas Iskariot, nga vitunen pia-teka kerasi Iesu.
23491	MAT 10:5	Jinibb esngavöl drromon eru ngel Iesu okonir van. Ko daron nga mukonir e, ko ewer sesesre erpel tevir: “Sete kapan ji jinibb ne vare nir, ko sete kapan renge ngaim san se m̃eri Sameria nir, pijki.
23492	MAT 10:6	Rrek kapan wor ji m̃eri Isrel nir. Nir arirpe sipsip nga marivel sarrsarr.
23493	MAT 10:7	Ko daron nga kapan, ko kapok-werwer pirpel, kapwera ‘Otomori le pa batun vanu ne melrin p̃irrmali.’
23494	MAT 10:8	Kaploli nir nga marmesi parres, ko kaploli nir nga marmij parmaur luwi, ko kaploli nir nga marmesie mesien nga niber m̃im̃emaul parwokwok, ko kapoji tweni demij nga marsisilvi jinibb nir. Ngok evi derteren nga marlai nawone tevi kami. Sete kamwuli. Ko kami kele kaplai nawon tevi jinibb nir.
23496	MAT 10:10	Ko sete kapsa narr se kami daron nga kapiel e, ko sete kaptori sunsun p̃ieru, rreknga but se kami, rreknga nai nga mok-tor etete kami. Sete kaptori nanu ngok nir, suri oto ji lartul nga kammajing ser para-la nanu ngok nir tevi kami.
23497	MAT 10:11	“Ko daron nga kapan renge ngaim nga milep san, rrek nga welili san, kappej siko nga m̃irres ren, ko kaplik tevi, pijpari daron nga kapa-ivel.
23499	MAT 10:13	Ko poro nga nir parivi jinibb nga marres, ko kaplinglingi rijen se kami nga m̃irres ngok puto jer jir. Ko poro nga nir sete parivi jinibb nga marres, ko kaploli rijen se kami nga m̃irres ngok pulwi vinuk ji kami.
23500	MAT 10:14	Ko poro sopor sete parmarong kami kapan ji nir, ko sete parunge nale se kami, daron nga kapiel lingi lut nen, erres kapwirrwirrleni tweni maw nga muto re but se kami, nga piviseni tevir nga marloli m̃isij.
23501	MAT 10:15	Nuwretun nuwrai tevi kami, renge nabong nga Atua pia-wera suri lat nga puto suri tevi jinibb nir, pia-sij wor pia-asie renge nir ngok renge nir ne Sotom ko nir ne Gomora, nga marsup̃e tuwi pa suri nololien ser nga marsij.
23502	MAT 10:16	“Kapmurrong. Bokoni tweni kami kapirpe sipsip nga paran renge livö ne guli rrum nir. Kapkulu metmet p̃irres pirpe num̃et, ko kapirpe kele wum̃er nga sete orongwos puloli p̃isij.
23503	MAT 10:17	Kapmetmet re jinibb nir. Para-tekai kami van re nosp̃en se numal ser nir, ko renge naim gortien ser, para-revji kami tevi nai
23505	MAT 10:19	“Ko daron nga para-tekai kami, sete kaprrorrmi p̃elake sev nga kapwerai ko pirpese nga kapwerai. Suri Nem̃in On pia-lai nale tevi kami nga kapa-werai renge mete nial mawos nen.
23506	MAT 10:20	Suri sete kami kis kaprij, ko Nem̃in On se Tata se kami nga pia-rij renge jingo kami.
23508	MAT 10:22	Ko jinibb jile para-ungasi kami suri kamivi jinibb suk. Ko si nga pia-tur p̃iterter pijpari bongsin, Atua pia-la mauren tevi.
23509	MAT 10:23	“Ko poro nga parloli esij tevi kami renge ngaim san, ko kapwolu van re ngaim nga surie. Nuwretun nuwrai tevi kami, setete kapiel p̃etp̃eti re ngaim ne Isrel nir, pijpari inu Jinibb Mawos bea-luwi vini.
23511	MAT 10:25	Jinibb san purnge p̃irres kobbong nga pirpe numal sen. Ko poro san piveruse numal san puwra ‘Bielsepal’ (ngok evi nise numal se demij nir), ko pia-rij pia-sij kele wor tevi jinibb sen nir, suri jinibb sen nir arivi jinibb nga welili kobbong.
23512	MAT 10:26	“Ngok, sete kapmetutue nir. Suri nanu jijle nga m̃itiwtawi ore, para-raji puto limjer; ko nanu jijle nga muto teptepi, para-rongwose kele e.
23514	MAT 10:28	“Ko sete kapmetutue nir nga marok-revji nibe jinibb, ko sete arongwose parevji nem̃ir. Kapmetutu wore Atua kobbong, suri ni orongwose pirevji kortoni niben ko nem̃in renge lat ne norongen nga m̃isij.
23516	MAT 10:30	Ko kami, kamlelep lingi nir wor ji Tata se kami. Erpe kami kamrrorrmi rao batu kami evi nanu nga welili kobbong; ko suri kamlelep p̃elak ji Tata se kami, ni orongwose jijle rao batu kami nir.
23518	MAT 10:32	“Si nga puwrowrai inu renge no jinibb nir, inu kele bea-werwerai ni renge no Tata suk nga m̃ilik re melrin.
23519	MAT 10:33	Ko si nga pivilvil ore inu renge no jinibb nir, inu kele bea-vilvil ore ni renge no Tata suk nga m̃ilik re melrin.
23520	MAT 10:34	“Sete kaprrorrmi nga nuvini tweni bokoni demat vini iel ngatan. Sete nuvini tweni bokoni demat, ko nuvini tweni b̃eti wukari jinibb nir, pivi meling p̃ieru e.
23521	MAT 10:35	Ko nuvini tweni bololi jinibb p̃itre tata sen, ko nesenwarreng p̃itre tasu sen, ko nesevinli p̃itre p̃ilen lekter.
23525	MAT 10:39	Si nga putor totoni mauren sen p̃iterter iel ngatan, mian ko pia-tor jabble; ko si nga pimaronge mauren sen suri m̃imajing suk, ko mian ko pia-tor sweri mauren nga m̃irres.
23527	MAT 10:41	Ko si nga pimarong nga propet san pian ji ni suri evi propet, ni kele pia-lai nowli propet ji Atua. Ko si nga pimarong nga jinibb nga m̃irres san pian ji ni suri evi jinibb nga m̃irres, ni kele pia-lai nowli jinibb nga m̃irres san ji Atua.
23528	MAT 10:42	Ko si nga p̃ilai biles nuwi kobbong nga mimemrrali san tevi jinibb suk nga welili ngel san nga pimni, suri evi jinibb suk, erpe ololi nanu nga welili kobbong. Ko nuwretun nuwrai tevi kami, m̃ernen pia-lai nowlin nen ko wor ji Atua.”
23529	MAT 11:1	Iesu evinvini ore nga muwer sesesre jinibb sen esngavöl drromon eru iok. Ko evel rujruj sopon kele vini re ngaim sopor nga marto rrale ie, nga pivisviseni ko p̃iwerwer rer.
23531	MAT 11:3	Ko arsusi tevi, “Erpese? Nik kuvi ni nga kem m̃eri Isrel nir namok-teravi, rreknga ejki, nabtiriv m̃inij malum?”
23532	MAT 11:4	Ko Iesu erij weli tevi nir, owra “Kapan ji Jon, ko kapa-werai tevi ni nanu nga m̃irres nga kamlesi ko kamrunge, pirpel:
23533	MAT 11:5	‘Metrrorr arkulkulu erres luwi, ko naroj nir arivel erres, ko jinibb nga marmesie mesien nga niber m̃im̃emaul arwokwok luwi, ko borwon nir arongrong luwi, ko mijen nir armaur luwi, ko arwerwer nale nga m̃irres tevi b̃eres nir.
23534	MAT 11:6	Ko neiren re ni nga sete m̃ilesi nanu san renge inu nga puloli ni purnge p̃isij rengen.’”
23536	MAT 11:8	Ko suri sev kamiel? Kaman tweni kamlesi jinibb san nga muri sunsun nga mimau m̃irres? Ejki, nir nga maruri sunsun nga mirpok arlik re naim se numal nga marlelep nir.
23539	MAT 11:11	Nuwretun nuwrai tevi kami, renge nir p̃etp̃eti nga mariak iel ngatan, sete san erpe Jon Baptaes. Ni elep wor asi nir. Ko renge nir nga paran re batun vanu ne melrin, nir p̃etp̃eti arlelep asi wor Jon.
23540	MAT 11:12	“M̃itipatun renge daron nga Jon Baptaes mok-werwer e evini mijpari lelingen, ko jinibb ne balpalen nir arpalpal tere batun vanu ne melrin, ko arwera parpalpal ore jinibb nir sete paran rengen.
23541	MAT 11:13	Nale se propet nir, ko nale nesesreien nga maruli tuwi pa, arsup̃e wowomue ko pa osuw, mijparimian ko Jon mia-pelari.
23542	MAT 11:14	Ko nanu nga bowrai rreknga p̃iterter nga parosuri le, ko Jon le evi Elaeja nga nir marsup̃e wowomue nga pia-luwi vini.
23544	MAT 11:16	“Ko bowrai rrongrrongvi dul nga lelingen ngel aripese? Arirpe bipiwarreng nga marlik renge mesa nga m̃irres sopon, ko markikail marververuse seler nir parini jir partetnij.
23549	MAT 11:21	Ko owra “Wi, kami m̃eri Korasin! Wi, kami m̃eri Betsaeta! Kami nga kamok-ungasi jinibb ne vare nir, erpe m̃eri Taea ko m̃eri Saeton nir. Ko poro nga san puloli majingen nga marinijnij nawone ngel nir nga mololi ji kami renge Taea ko Saeton, ko nolor pulululwi pa tuwi nen renge nololien ser, ko paruri sunsun tera nga marmerrmerris nir, ko parlik renge niavi nabb parp̃elpalose, parviseni nga arrorrmi nanu nga marsij nga marloli sarrsarre nir.
23550	MAT 11:22	Ko nuwrai tevi kami, pia-sij wor renge kami pia-asi nir m̃eri Taea ko Saeton renge nabong nga Atua pia-wera suri lat nga puto suri tevi jinibb nir, suri nolo kami sete olululwi.
23551	MAT 11:23	Ko kami, m̃eri Kapaneam, kamok-rrorrmi nga kapa-van mare re melrin, a? Ejki, ko kapa-van ngatan jer re lat ne mijen. Poro nga san puloli majingen nga marlelep ngel nir nga mololi ji kami renge Sotom tuwi, ko nolor pulululwi, ko Atua sete pusli ngaim ser, puto p̃irres pijpari lelingenok.
23552	MAT 11:24	Ko nuwrai tevi kami, pia-sij wor renge kami pia-asi nir m̃eri Sotom renge nabong nga Atua pia-wera suri lat nga puto suri tevi jinibb nir, suri nolo kami sete olululwi.”
23556	MAT 11:28	“Kapini ji inu, kami nga kamp̃elak milep ko kamtetaur milep, ko inu bea-lai mosien tevi kami.
23557	MAT 11:29	Ko kapwosi nai soloslo suk re birpari kami, ko kapivi jinibb ne majingen suk, ko kapmeteni re inu. Suri inu numalum, ko nolok ean ngatan temijpal, ko kapa-lesi mosien re nem̃i kami.
23561	MAT 12:3	Ko ni owrai tevi Parasi nir, “Nurrorrmi sete kammeteni suri nanu nga Numal Devet muloli nabong san tuwi, daron nga numer m̃iaji ni ko jinibb sen nir.
23562	MAT 12:4	Ko ean loloim se Atua ko elai niv nga jinibb ne sulsulen marlai pa tevi Atua musuw, ko ni ko jinibb sen nir nga marpitevi ni arurroi. Ngok nale nesesreien ewer orer nga sete parurroi, jinibb ne sulsulen kis kobbong parurroi. Ko nosp̃en nen ejkie ji Atua.
23563	MAT 12:5	Ko rreknga sete kammeteni kele renge nale nesesreien nga renge nabong ne Sapat nir, ko jinibb ne sulsulen nir ne Naim On se Atua arok-tor ototvi nesesreien ne nabong ne Sapat daron nga marmajing majingen ser, ko nosp̃en nen ejkie ji Atua. Kammeteni ko pa, ko kamrrelenge.
23565	MAT 12:7	Ko poro nga kaprongwose mining ne nale ngel nga muto kele re Naul On, ‘Atua owra sete kaprrorrmi sulsulen ko nanu nga marirpok nir, ko kaprrorrmi suri jinibb,’ ko sete kapsup̃e suri nir ngok nga nosp̃en ser mijkie.
23568	MAT 12:10	Ko jinibb san nga nevren mimij elik iok. Ko Parasi nir armerreni parloli Iesu puloli nanu san nga nosp̃en nen putoe. Ko arsusi tevi, arwera “Erpese? Evi nanu nga m̃irres nga parloli jinibb p̃irres luwi re nabong ne Sapat, rreknga ejki?”
23569	MAT 12:11	Ko ni owrai lweni tevir, “Poro nga kami san sipsip sen san otoe, ko sipsip nen pivitan re bbulwil san re nabong ne Sapat, ko ni sete mia-van mia-rrul ren ko pirvei tweni, ko p̃ilngi kurtweni kobbong, puto iok? Ejki, pian ko wor, pirvei tweni.
23570	MAT 12:12	Ko jinibb elep asi wor ean mare re sipsip. Ngok, erres ko pa nga parloli p̃irres re nabong ne Sapat.”
23571	MAT 12:13	Vitunen, ko ni owrai tevi jinibb nga nevren mimij, “Kup̃ete nevrem.” Ko ni ete nevren emetet, ko nevren erres luwi erpe nevren devjen.
23574	MAT 12:16	“Ko ni ewer ore nir nga nir sete parsup̃sup̃e ni.
23576	MAT 12:18	“M̃erel evi jinibb ne majingen suk nga motobbtobbue ko nga memrreni, ko nurnge erres elep suri ni. Bea-loli Nem̃ik pia-silvi ni, ko ni pia-van pia-wer tweni nesesreien suk nga mimawos tevi m̃eri vare nir.
23577	MAT 12:19	Sete orongwos p̃ilat, ko sete orongwos p̃ikail vijajeng p̃elak; ko sete san orongwos purnge drrelan re sel nga marlelep nir nga nir elep marivel asasi ren.
23578	MAT 12:20	Ni pivi jinibb malum tevi nir nga marmeljakov ko tevinir nga derteren ser mijkie. Ko ni pok-loli pirpok pijpari daron nga ni pia-loli jile pa nesesreien nga mimawos nga pia-asi ko pia-to p̃iterter jer.