23215	MAT 1:2	Diꞌi naa ĩꞌuu kida sakadinanuꞌu Abraham diꞌikiꞌo atii King David idaꞌati: Abraham dani uu Isaac; Isaac dani uu Jacob; Jacob dani uu Judah naꞌiki kainaꞌa baꞌoran uꞌinawuzunao;
23216	MAT 1:3	Judah dainao uu Perez naꞌiki Zerah (ĩdaro uu Tamar); Perez dani uu Hezron; Hezron dani uu Ram;
23230	MAT 1:17	Ukauꞌan 14 ĩtonazinaa aitinpan Abraham diꞌikiꞌo atii David idaꞌati. Naꞌapa uaitinpan iriban koshan 14 David diꞌikiꞌo atii ĩtarubanao naꞌakan donoꞌo idaꞌatiꞌi ĩdyaun Babylon iti; naꞌiki naꞌapa uaitinpan ĩiriban koshan ĩtarubanao naꞌakan daunaꞌan ĩdyaun Babylon iti atii Christ idaꞌati.
23231	MAT 1:18	Kaikapaꞌo daꞌi Jesus Christ shakatauzonuꞌu. Jesus daro Mary, Joseph taapaniꞌi naa pazaamatan niꞌo paudaiaro nii. Mazan ĩzaamataakan uaꞌii, Mary kaudanin naa. Wuruꞌu okaudaninuz Kaimanaꞌo Doronaa idaꞌanaꞌo.
23234	MAT 1:21	Okaudanipan an, daonaioraꞌo nii odani nii. Naꞌiki Jesus kii paꞌi pudakota uꞌuu, ushaꞌapanum kauꞌan ukazannaatan nii papidanannao ĩꞌoian ai,” ukian uꞌati.
23239	MAT 2:1	Aizii Jesus shakatan dono Bethlehem ii, Judea Baara iaꞌoraz, naꞌapain Herod king nii naꞌii. Uruu dono munapoꞌo waoko ikiꞌo pidannao kaawan Jerusalem ati. Wuruꞌu ĩnaouz diꞌitapauzonao wizi.
23240	MAT 2:2	Sariapa ĩpishaan naꞌii sannao, ĩkian, “Naꞌiam dii koraidaonaa shakatan king niꞌoraz Jewnao ati? Watukapa ukainaaribinaa wizi aidinan waoko iki. Uruu idiꞌo wawaꞌatin wakodoruꞌukaꞌanan uꞌati unaobanain idi.”
23241	MAT 2:3	Aizii King Herod abata wuruꞌu ĩpishaanuz pidannao naꞌapa, aonaa unaudapanuz, tuukii utoꞌoraꞌakan. Aizii Jerusalem sannao naꞌapa kapam.
23242	MAT 2:4	Ukauꞌan King Herod baokopatan faadaanao zowaunaanao, naꞌiki tiichaapauzonao Moses kakinaori dauꞌu. Naꞌiaꞌa naa upishaan ĩdyaun, “Naꞌiam nii dii wuruꞌu naobanai niꞌoraz shakatan, Christ kii-kizaiz?”
23243	MAT 2:5	“Bethlehem ii, Judea Baara iaꞌoraz,” ĩkian uꞌati. “Naꞌapa Tominkaru dyuudan paprophetin saadan udauꞌan. Kaikapaꞌa ukianuꞌu:
23245	MAT 2:7	Sariapa King Herod dapada-kidan wuruꞌu tawarainao aitapaabainaouz. Aonaa uaitapa-kao ukadakoinpan ĩtuma. Paꞌidiwaru sodi upishautan ĩdyaun, naꞌapaꞌoram naa ukotuꞌan ĩtukapan wuruꞌu wizi aidinan, naobanai shakatan kainaaribanaaz. Ukauꞌan ĩkowaada uꞌatiz.
23246	MAT 2:8	Udaunaꞌan udyuudan naa ĩdyaun Bethlehem iti. Ukian ĩꞌati, “Udorotankaꞌa naa wuruꞌu koraidaonaaz. Aizii uikodan donozu, ukowaada paꞌi õꞌati, õmakonaka kizi õkodoruꞌuka kizi uꞌati kapam unaobanain idi.”
23247	MAT 2:9	Paabatapaꞌakan daunaꞌan, naꞌapam King Herod kian paꞌati, ĩdobatan naa. Sariapa wuruꞌu ĩtukapauzoniaz wizi aidinan naa ĩꞌati koshan. Uruu idi ukauꞌan ĩkonaukian tuukii. Naꞌiki wuruꞌu wizi makon ĩꞌuaꞌati atii umashaadinan dokoꞌo koraidaonaa mashaapa-kizi kabaun paꞌinamun.
23249	MAT 2:11	Ĩkaawan kabaun idaꞌati, naꞌiki ĩmorotaꞌakan naa. Uruꞌu naa ĩtukapan naꞌii wuruꞌu koraidaonaaz, padaro Mary tuma. Sariapa ĩkodoruꞌukan ukanaapu ati unaobanain idi. Udaunaꞌan ĩsoꞌotaꞌakan naa panaꞌakapanii kida, gold naꞌiki frankincense naꞌiki myrrh, ĩtaan kidaz mawinipinaa-daun uꞌati.
23250	MAT 2:12	Udaunaꞌan ĩkiwan panaꞌanaꞌa naa pawaꞌati-kizi ai, aonaa ĩmakouaꞌakan King Herod idaꞌan. Ĩshaꞌapainapanuz kaikapaꞌa Tominkaru kakinaowan idiꞌo pazandaꞌawun ii ĩdyaun.
23251	MAT 2:13	Tawarainao kiwaꞌakan daunaꞌan, Tominkaru dyuudan angel kakuwaapaꞌanan Joseph ati uzandaꞌawun ii. Ukian uꞌati, “Pumako kai, punaꞌaka wuruꞌu koraidaonaaz padaro tuma, pukidoapa-kida ĩdyaun Egypt iti. Ushaꞌapanum kauꞌan Herod dorotapa-kidaꞌazon naa wuruꞌu koraidaonaaz naꞌiki uzowii-kidaꞌazoonuz. Punaꞌii paꞌi atii õdapada-kidan an zii pugaru powaa ati.”
23253	MAT 2:15	Naꞌii ĩmashaapan atii Herod mawakan. Wuruꞌu naꞌapaꞌoraz shaꞌapan Tominkaru Paradan mishiinan, ukianuz paprophetin idaꞌan: “Õdapadan õDani Egypt iki.”
23254	MAT 2:16	Aizii Herod aitapankan naa naꞌapam tawarainao, waoko ikiinaouz mariidan paugaru, ĩmakiwakan idi powaa an paꞌidaꞌan, tuukii utoꞌoran. Uruu idi udyuudan pasoldyaannao zowian ipai daonaioranao sodi kida dyaꞌutam wunu kidainao naꞌiki awutapainao ĩwunun kida, ipai Bethlehem iainao naꞌiki maonapa kidaꞌo ĩmashaapan. Ushaꞌapainpan kaikapaꞌa, ushaꞌapanum kauꞌan aitapaabainao tawarainao waoko ikiinaouz kowaadan kawanaꞌatiꞌo naꞌapam ukotuꞌan naa ĩtukapan wuruꞌu wizi aidinanuz.
23256	MAT 2:18	“Ramah ii, pidannao waꞌidan abata-kao, ĩzaadinan naꞌiki ĩmuraapan diiwaꞌo idaꞌan. Rachel zaadinan paudainao dauꞌan, aonaa omishidauan pamashaata-kao paudainao mawakan idi.”
23259	MAT 2:21	Joseph pokodaꞌakan, unaꞌakan naa ĩdyaun powaa iti Israel iti.
23260	MAT 2:22	Mazan Joseph abatan idi King Herod dani Archelaus naobanai nii Judea Baara ii, ukauꞌan utarii pamakon naꞌiti. Mazan uzandaꞌawun ii Tominkaru kakinaowanuz, uruu idi ĩmakon Galilee Baara iti,
23261	MAT 2:23	naꞌiaꞌa naa ukauꞌan ĩmashaapan wiizai Nazareth ii. Wuruꞌu naꞌapaꞌoraz shaꞌapan Tominkaru Paradan mishiinan ukianuz paprophetin idaꞌan: “Udakota-kao nii Nazareth san.”
23266	MAT 3:5	Iriba pidannao waꞌatin John idaꞌati ĩabataꞌanan ukakuwaapan. Jerusalem, Judea Baaraꞌaꞌoraz donoi iki, naꞌiki ipai baꞌoran wiizai kida Judea Baaraꞌaꞌoraz diꞌiki, naꞌiki Jordan Waꞌo zaꞌanainao ĩmashaapan kida kaawan uꞌidaꞌati.
23267	MAT 3:6	Ĩkowaadan paꞌoian kida, uruu idi John chikaawunuuan ĩdyaun Jordan Waꞌo ii.
23268	MAT 3:7	Iriba Jewnao, ĩdakota-kao Phariseenao naꞌiki Sadduceenao kaawan John chikaawunuuapa-kizi ati. John tukapan ĩdyaun naꞌii, sariapa ukian ĩꞌati, “Unao kowazaznao! Kanom kowaada uꞌati turuu ukazannaatinan Tominkaru patakaꞌutaꞌazon ai unao?
23284	MAT 4:6	naꞌiki ukian uꞌati, “Tominkaru Danin an pugaru, puzakaꞌuta diꞌikiꞌi imiꞌi baara iti. Ushaꞌapanum kauꞌan Tominkaru Paradan saadinpaꞌoraz kian, ‘Tominkaru awunuutapa-kidan nii pugaru paꞌangelinnao ati, ĩzaamatapan nii pugaru, aonaꞌo nii pukaziwan pukidiba puwaotan an kuba kida diꞌiti.’”
23289	MAT 4:11	Uruu daunaꞌan Satan marinaꞌataꞌakan naa Jesus. Uruꞌu naa angelnao kaawan uꞌidaꞌati ĩkaminkaꞌutan naazu.
23294	MAT 4:16	Puabata pidannao mashaapainao naꞌiiꞌaka marutaꞌo biiꞌi, ĩtukapan nii umanawunuꞌo kanadaꞌo. Mashaapainao naꞌan kichanaꞌiki-kiaꞌo marutaꞌo bii ii, kanada-karu kanadapan nii ĩdyaun.”
23297	MAT 4:19	Jesus kian ĩꞌati, “Uwaꞌati õtuma, õtominapa-kida kizi unao, uzaamaapan dauꞌu pidannao.”
23298	MAT 4:20	Sariapa ĩwaꞌakaꞌakan pasairon kida, naꞌiki ĩdaꞌanan naa uruu.
23299	MAT 4:21	Naꞌikiꞌo udobataꞌakan, utukapa dyaꞌutam pidannao koshan kanawa idaꞌa. Wuruꞌu ĩnaouz Zebedee dainao, James naꞌiki John. Ĩdaru Zebedee naꞌiaꞌo ĩtuma kapam, ĩminziiwatin-kidan pasairon kida. Jesus dapadan ĩdyaun.
23300	MAT 4:22	Sariapa ĩmakon Jesus tuma, ĩwaꞌakaꞌakan naa padaru pakanawan diꞌii.
23302	MAT 4:24	Uunamunaa abata-kao ipai Syria Baara ii aka. Uruu idi naꞌikinpuinao pidannao naꞌakan pairibannao karinainao pabiꞌinaakaꞌo ĩrinaa kida: kaziwainao, oiaꞌo doronai morotinniinao, mawakaziitapainao, naꞌiki machiꞌika-kainao; ipai Jesus kakudan ĩdyaun.
23305	MAT 5:2	Usakadaꞌakan naa patominapa-kidan ĩdyaun. Kaikapaꞌa ukian ĩꞌatiꞌi:
23306	MAT 5:3	“Konaukiaꞌo wunaouꞌu aitapainaouz aonaꞌo paturuan paaipan ati padoronaa ii, ĩnao kaduz atiꞌo wuruꞌu Tominkaru naobanai-tinapanuz.
23307	MAT 5:4	Konaukiaꞌo wunaouꞌu kashaꞌoratinainaouz ĩnyukunuu, Tominkaru saabaan nii ĩnyukunuu.
23308	MAT 5:5	Konaukiaꞌo wunaouꞌu aonaꞌoraz ĩatadinpauzon, Tominkaru taan nii ipai imiꞌi baara ĩꞌidiwau nii.
23309	MAT 5:6	Konaukiaꞌo wunaouꞌu tuukiaꞌoraz ĩtaan panyukunuu ati pashaꞌapataꞌazon Tominkaru aiapanii kida ushaꞌapata-kao, Tominkaru turuuda-kidan nii ĩdyaun kaimanaiman.
23310	MAT 5:7	Konaukiaꞌo wunaouꞌu kamunanbainaouz, Tominkaru kamunanun nii ĩꞌati.
23311	MAT 5:8	Konaukiaꞌo wunaouꞌu baudaꞌapatainaouz panyukunuu Tominkaru ati, ĩtukapan nii Tominkaru.
23312	MAT 5:9	Konaukiaꞌo wunaouꞌu kaudinainaouz pakaimanaaka-kidan dauꞌu pidannao, Tominkaru daniitan nii ĩdyaun.
23313	MAT 5:10	Konaukiaꞌo wunaouꞌu patakaꞌuta-kariwainaouz kaimanaꞌo mashaapa-karu Tominkaru atiꞌo dauꞌan, ĩnao atiꞌo nii wuruꞌu Tominkaru naobanai-tinapanuz.
23314	MAT 5:11	“Konaukiaꞌo nii unao, pidannao dakoopan an unao, naꞌiki ĩpatakaꞌutan an unao, naꞌiki ĩmariidinan an unao dauꞌu, soo õpidanannaoun idiꞌo unao.
23319	MAT 5:16	Naꞌapa paꞌi unao lamp kawan, upuꞌukapan kanada pidannao kanaapu ati, ĩtukapa kizi kaimanaꞌo ushaꞌapatanii. Uruu naꞌapaꞌo idaꞌanaꞌo nii ĩkonaukii-kidan uDaru Tominkaru aokazi iaꞌo umanawunun.
23320	MAT 5:17	“Aonaa uzauda-kidaꞌanaꞌa, õmarinaꞌata-kidaꞌanan mani kakinaorii Tominkaru taaniaz Moses idaꞌan kida, naꞌiki kotuaꞌo prophetnao saadanii kida, wuruꞌu õwaꞌatinuz daꞌatiꞌi. Õwaꞌatin aonaa õmarinaꞌata-kidaꞌanan mani ĩdyaun, mazan õmishiaꞌanan naa naꞌiki õshaꞌapataꞌanan naa naꞌapaꞌoram ĩkian kidaz.
23347	MAT 5:44	Mazan aizii õkian nii uꞌati, pumarainapa pidan toꞌorainao puꞌati, pukamunan kaiman ĩꞌati; naꞌiki putoriinapa Tominkaru ati kaimanaꞌo idaꞌan wunao dauꞌanaꞌa, patakaꞌutainaouz pugaru.
23348	MAT 5:45	Naꞌapaꞌo idaꞌanaꞌo nii utukapa-kao mishiꞌo uDaru Tominkaru aokazi iaꞌo dainao unao. Ushaꞌapanum kauꞌan uruu kanada-kida kamoo ipai pidannao ati, kaimanainao naꞌiki dikaudainao ati kapam. Naꞌiki ukaawa-kida wunu pidannao ati, kaimanainao ĩshaꞌapainpan naꞌiki dikaudainao ĩshaꞌapainpan ati kapam.
23349	MAT 5:46	“Aizii kanomaꞌo nii Tominkaru taa uwinipinaa nii ukaimanan an marainpainao ati unao karikaonan? Upuꞌu zii zaamaapauzonao tax puraatannaa oiainaouz padamata, ĩmarainapa pairiban kapam.
23353	MAT 6:2	Ukauꞌan utaan dono aimaakan patakaꞌutinainao ati, aonaa ukainaabataꞌanaꞌazu diꞌiiꞌaka kidaꞌa tawunao kawanuꞌu taapinpauzonao kaimanainao nii kaikiniꞌi. Ĩnao, paaipan idi pashaꞌapataniaz patakaꞌutinainao ati atadapa-kao, ukauꞌan ĩaidautan pashaꞌapatanii ipai diꞌiiꞌaka kidaꞌa pidannao ati, choochiapa-kizai ii, naꞌiki ipai dunapota pidannao iriba-kizi an. Mishiꞌo õkian uꞌati, wuruꞌu ĩnaouz kaimanaimanaꞌoraꞌa naa ĩkawinipinaatinaꞌakan paꞌatadapa-kao idi.
23356	MAT 6:5	“Utoriinpan dono, manaꞌa paꞌi utoriinpaꞌanaꞌa tawunao kawanuꞌu taapinpauzonao kaimanainao nii kaikiniꞌi. Ĩnaudapa pakadishitaꞌanan naꞌiki patoriinpan choochiapa-kizai ii, naꞌiki dunapota pidannao iriba-kizi an, ĩaipan karikaonan pakaduz tukapa-kao. Õkian mishiꞌo uꞌati, kaimanaimanaꞌoraꞌa naa ĩkawinipinaatinaꞌakan paꞌatadapa-kao idaꞌan.
23358	MAT 6:7	“Utoriinpan dono, aonaa ukiwaꞌanapa-kidaꞌanaꞌa mazanuiman kidaꞌo parada-karu, maaitapa-kainao Tominkaru kawan. Ĩtoriinpan dawuu, naꞌapa ĩzauda-kidan patominkarun abatan nii patoriinpan.
23359	MAT 6:8	Aonaa paꞌi ĩnao kawan mani unao. Utoriinpan uaꞌii zii uDaru aitapaniꞌi naa kanom uaiapanii.
23367	MAT 6:16	“Usanadinpan an Tominkaru ati, aonaa utaapinpaꞌanaꞌa kashaꞌoraꞌa kawan, tawunao kawanuꞌu taapinpauzonaouz kaimanainao nii kaikiniꞌi. Ĩnao ĩpanaꞌadaꞌakan naꞌapam paaidinpan pataapinpaꞌakan idaꞌan manaunam kashaꞌoraꞌa kawan, ĩaipan karikaonan paaitapa-kao pasanadinpan. Õkowaadan nii mishiꞌo uꞌati, ĩnao naꞌapainpainaouz ĩshaꞌapainpan, kawinipinaatinaꞌa kainaouꞌu naa wuruꞌu paꞌatadapa-kao idaꞌan.
23377	MAT 6:26	“Utukapa mooko kotuꞌuznao, aonaa ĩpaowinan. Udaunaꞌan ĩsoꞌotan mani papaoriba aka naꞌiki ĩkasabaꞌuan maniz padapunaa iti. Mazan upuꞌaꞌo uDaru aokazi iaꞌo paan ĩdyaun. Aizii mani unao, aonaa umarainapa-kao mooko powaꞌa zii kotuꞌuznao ai?