Wildebeest analysis examples for:   wed-wed-topura   ASCII_PUNCTUATION    February 25, 2023 at 01:31    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

24285  MRK 1:1  Weꞌi yamna God natuna Yesu Keriso Tuyeghana Ahiahina me ivi karenanei.
24286  MRK 1:2  Warihagha peroveta Aisaiya, wenanaꞌarena God ponana i girumi: “Ona rau-tanighana! Taupariverena ana aipari-tawaneꞌi da am etanai inavo kaukauwei.
24287  MRK 1:3  “Taupariverena au mutuyuwa evivi ghoreghore, ‘Taumi ana aninae ona vokaukauwei, ana eta ona vovai-didimani.’”
24288  MRK 1:4  Anina ma taupariverena John i neꞌi au mutuyuwa da rava i bababataitohi ma God riwana i dimedimei ipa, “Ghohaꞌapoapoe kauwana ona voterei ma ona wanavira-meyemi God awarina. Maranai ana babataitomi, yamna inavi matakiraha da taumi, God ami ghohaꞌapoꞌapoe ina nota-tawaneꞌi.
24289  MRK 1:5  Ma rava anatapuhi, Judiya au paratana ma mai Jerusalem hi nae da John hita rau-tanighanei. Naꞌi marana ahi apoapoe hivi heghai ma tauna, Jordan wairana au horana i babataitohi.
24290  MRK 1:6  Ma John, ghamoghamo ana wava kamel aparana metametanana i oteoteni ma ana tairoro ghamoghamo opina. Tauna ana yam kapaꞌu ma tawaya.
24291  MRK 1:7  Ma tauna, rava i ririwehi ipa, “Muriyai rava ghehauna e neneꞌi, tauna i ghe vavahagha, egha me tau. Tau egha tagotagogiu da ana aehuma ghuravana ata rupeni.
24292  MRK 1:8  Tau wairei a bababataitomi ma tauna, Aruwa Vivivireinei ina babataitomi.
24293  MRK 1:9  Naꞌi maranaina Yesu Nasaretei, Galili ana au parata i voterei ma i ghaꞌira, mepa John i bababataito-yana. Ma John au waira Jordan, Yesu i babataitoi.
24294  MRK 1:10  Ma maranaina Yesu wairei i gheꞌegheꞌeta, i inana da mara i wana-tawaneꞌi ma Aruwa Vivivireina me gabubu i ghaꞌiraꞌi ma horana ivi howai.
24295  MRK 1:11  Ma God ponana marei i hopui ma i riwa ipa, “Tam, tau natuꞌu au nuwavaina ma uvi nuwa-ahiahiniu.
24296  MRK 1:12  Ma yamna au murina God Aruwana Vivivireina, Yesu i pari-tawanana hopuneꞌi au mutuyuwa.
24297  MRK 1:13  Ma maratom 40 Yesu au mutuyuwa i maꞌae ma Satan, tauna i rau-dadani. Tauna, ghamoghamo moduwei maitehi nai au dobuna hi maꞌae ma God ana aneya marei, tauna hi paꞌini.
24298  MRK 1:14  Ma Guyau Herod, John i pani da deri au numana i terei. Ma au murina Yesu i nae au Galili ma rava auwarihi, God Riwana Ahiahina i dimei.
24299  MRK 1:15  Ma Yesu i ririwa ipa, “God ana mara i ririweiya i gheꞌetai. God ana vibadana vouna, rava aubaihi yamna i turiyai. Ami ghohaꞌapoapoena ona rupeni ma riwana ahiꞌahina onavi tumaghanei.
24300  MRK 1:16  Ma mara tagogi maranaina Galili topana au gerahana i bababara nae; ma tauyebagha ruwagha i inanahi. Simon ma ana tevera Andrew, ahi hagida hita yetayei au boga.
24301  MRK 1:17  Yesu i riwehi ipa, “Ona nei ma ona votaghou. Ma me marina o yebayebagha; nanaꞌarena anavi haraharamanimi da rava ona tuaruhi da hinavi tumaghaneu!
24302  MRK 1:18  Ma maratagogi ahi hagida hi voterei ma Yesu hivo taghotaghoi.
24303  MRK 1:19  Ma tauhi gerahei hi veraunae ma Yesu, Zebedi natunatuna i inanahi James ma John ahi auwaga; ahi hagida wanawana-rorona hi yaruyarumi.
24304  MRK 1:20  Ma maratagogi tauhi i ghorehi ipa, “Taumi ona neꞌi ma taꞌu ona votaghou!Ma tauhi, amahi Zebedi ana taunoya maitehi hivo terehi ma Yesu hivo taghotaghoi.
24305  MRK 1:21  Yesu, ana tauvotaghotagho maitehi hi nae au Kapernaum. Ma Sabate au marana i ruipari au numana ma God Tuyeghana Ahiahina, viharaharamanana ivi kareni.
24306  MRK 1:22  Ma taurautanighana, tauna ana viharaharamana hi bahei; aubaina tauna ana riwapaneꞌi ivi haraharamana, egha me Raugagayo Tauviharaharamanahi.
24307  MRK 1:23  Maranai Yesu, pari au numana ivivi haraharamana ma oroto aruwa-apoapoena horana i ruiruiniya i garara
24308  MRK 1:24  ipa, “Yesu Nasaretei! Am ghohana awariꞌai aiwaꞌi? Tam weka u neꞌi da ma rau-iviꞌapoapoyeꞌai bo? Tau, a haramanei tam aiyaꞌi; tam, tagogi vivivireim Godei!
24309  MRK 1:25  Ma Yesu i rau-gamopotai, “Ma genuwana! Na orotona ma hopu-tawaneꞌi.
24310  MRK 1:26  Aruwa-apoapoena, orotona ivo vaitatatavi ma ana gararana i hopu tawanei.
24311  MRK 1:27  Ma rava anatapuhi hi bahei ma tauhi hivi tarapirivivira, “Aiwaꞌi kauwana e tuputupuwa? Weꞌi vihegha vouna, ravana ana rewapana e maꞌamaꞌae. Yamna aubaina aruwa-apoapoehi e ririwehi ma hevivi ponavowei!
24312  MRK 1:28  Yesu ana vighegha vouna tuyeghana, maratagogi Galili dobuna i howai.
24313  MRK 1:29  Ma pari au numana hivo tereꞌi. Yesu ana tauvotaghotagho maitehi hi nae Simon ma Andrew ahi au numa; James ma John maitehi hi nae.
24314  MRK 1:30  Simon pohiyana wavinena ana gaugaururuna ana au anieno i enoeno. Maranaina Yesu i neꞌi; numana ravahi, doria tuyeghana hi pari-verei.
24315  MRK 1:31  Tauna i nae wavine i enoeno yana; ma nimana i vaini, ivo haguꞌi da ivo mahiri. Maratagogi gaugaururu i voterei ma wavinena, tauhi i inana vaitetehi.
24316  MRK 1:32  Madegha i harere ma raviraviyai, tauhi ahi rava doridoriahi ma tauhi aruwa-apoapoena i ruiruinihi, hi neiyahi maꞌi Yesu awarina.
24317  MRK 1:33  Meyagai ghaeghaena ravahi anatapuhi, numana au naona hivi tagogiyehi.
24318  MRK 1:34  Rava maghamaghauhi ahi doria tapuna da tapuna ivi yawahanihi ma aruwa-apoapoehi rava i ruiruinihi ivi hopunihi. Ma aruwa-apoapoehi hi haramaneꞌi da tauna aiyaꞌi. Yamna aubaina i rau-gamopotahi.
24319  MRK 1:35  Au maratomtom, Yesu enowei ivo mahiri; numa i hoputawaneꞌi ma i nae gabu au rauraugovaghana. Ma kampa, God maiteni hi dedede.
24320  MRK 1:36  Ma muriai, Simon varevarehina maitehi hi nae da hi baihei.
24321  MRK 1:37  Ma maranai Yesu hi tuhaghai; hi riwei hipa, “Rava anatapuhi he baibaihem.
24322  MRK 1:38  Yesu i pari-beyehi ipa, “Tana nae meyagai ghehauhi au ghereghere. Ma kampa, God Tuyeghana Ahiahina ana rau-guguyei. Taꞌu yamna aubaina a neꞌi.
24323  MRK 1:39  Ma Galili meyagaihi anatapuna i naenihi ma pari au numahi, God tuyeghana i rau-guguyehi ma aruwa-apoapoehi rava au horahi ivi hopunihi.
24324  MRK 1:40  Maratagogi oroto opina pagapagana i nae Yesu awarina, au naona i peꞌu, i rau-duneyei ma hagu ivi baghei ipa, “Inapa am ghohaghohana; yamna mavi ahiahiniu.
24325  MRK 1:41  Yesu, orotona ivi nuwaboyei da urana ivi yoyoi ma ivo dadani ma i riwei ipa, “A ghohei. Ma ahi!
24326  MRK 1:42  Ma maratagogi, paga doriana orotona i voterei ma tauna i yawahana.
24327  MRK 1:43  Yesu ivi ghaꞌana guratei ma i pari-tawaneꞌi,
24328  MRK 1:44  “Tam, aiwaꞌi i tuputupuwa awarim; rava egha mavi heghehi! Didimanim ma nae da metauna pirisina. God, rava ahi puyo e amꞌamverenei, tauna awarina mavi atataiyana meyem! Ma Moses yawahana puyona i ririweiya, ma ghohai da yamna inavi heghehi da tam u ahi.
24329  MRK 1:45  Ma orotona i nae da ana viyawahana tuyeghana, meyagai ravahi anataputapuhi i pari-verenaiyehi. Yamna aubaina, Yesu egha au meyagaihi ita rui ma i nae da au mutuyuwa i maꞌamaꞌae. Wate meyagai ravahi hi naenae awarina.
24330  MRK 2:1  Yesu ana tauvotaghotagho maitehi hi wanavira-meyehi au Kapernaum. Ma au pom ruwagha au murina, tuyeghana hi nonori da Yesu i nememei au meyagai.
24331  MRK 2:2  Yamna aubaina rava maghamaghauhi hivi tagogiyehi au numana. Patara hi magha guratana da numa metaetana maiteni i howai. Yesu, God riwana i rarauguguyei.
24332  MRK 2:3  Rava 4, vatavatarei oroto gwaghagwaghana hi avarai da hi neiyai Yesu awarina.
24333  MRK 2:4  Rava hi magha guratana da egha tagotagogina hita neꞌi Yesu awarina. Yamna aubaina teteyei hi amghaena da numa au pohewana gavogavo hi bauni. Gwaghagwaghana vatavatarana hivo vai-hariharirini Yesu au naona.
24334  MRK 2:5  Yesu, ravahi i inanahi da hivi tumaghanei. Yamna aubaina da orotona gwaghagwaghana i riwei ipa, “Natuꞌu, am ghohaꞌapoapoe a nota-tawaneꞌi.
24335  MRK 2:6  Mai Jew ahi Raugagayo Tauviharaharamananahi ghehauhi kampa hi tughutughura ma ahi aunota wenanaꞌarena hivivi nuwa-notanota,
24336  MRK 2:7  “God, Tau avana ghohaꞌapoapoei e notanota-tawaneꞌi. Aiwaꞌi aubaina da tauna we ravana nanaꞌarena e dedede? Tauna, God e teretere-ghaꞌirei; ma tauna e tereteregheꞌetana-meyei da tauna me God nanaꞌarena.
24337  MRK 2:8  Maratagogi, Yesu aruwanei i haramanei da tauhi nanaꞌarena hivivi nuwa notanota, aubaina i riwehi ipa, “Aiwaꞌi aubaina weꞌi riwana ovivi nuwa-notenotei?
24338  MRK 2:9  Metauna kauwana i teatea: da gwaghagwaghana ata riwei, ‘Am ghohaꞌapoapoe a nota-tawaneꞌi.Bo, ‘Ma vomahiri, am anieno ma vaini ma ma nae?
24339  MRK 2:10  Weꞌi kauwana a kaukauwei da taumi ona haramaneꞌi da Rava Natuna ana riwapana au dobu e maꞌamaꞌae da ghohaꞌapoapoe ina nota-tawanehi.Ma gwaghagwaghana i riwei ipa,
24340  MRK 2:11  “A riwem; ma vomahiri; am anieno ma vaini ma ma nae am au numa!
24341  MRK 2:12  Oroto ivo mahiri ma ana anieno i vaini ma maratagogi i nae. Patara hi inanai ma hi bahana guratei. Tauhi hi hauhepahi ma God hivo hepahepai ma hi ririwa, “Tauꞌai egha meyanai kauwa wenanaꞌarena ata inanai!
24342  MRK 2:13  Yesu ana tauvotaghotagho maitehi Kapernaum hi hopu-tawaneꞌi ma Galili topana au gerahana hi naenae. Ma patara hi neꞌi, awarina ma tauna God riwana ahiꞌahina ivi haraharamanihi.
24343  MRK 2:14  Ma i verau-nae ma oroto wavana Levi Alphaeus natuna, ana bagibagi au gabuna i tughutughura ma mane i tamitami Rome gabemanina aubaina. Yesu i riwei, “Ma votaghotaghoiu!Levi ivo mahiri ma ivi muri-taghotaghoi.
24344  MRK 2:15  Yesu ana tauvotaghotagho, mane tautamina ghehauhi, ma ghohaꞌapoapoe ravahi; tauhi, Yesu maitehi hivo taghotaghoi. Anatapuhi, Levi ana au numa hi amꞌam gogona.
24345  MRK 2:16  Pharisee ma tauhi tagogihi Raugagayo Tauviharaharamanahi; tauhi hi inanai da Yesu mane tautamina ma ghohaꞌapoapoe ravahi maitehi hi amꞌam. Anina ma tauhi, Yesu ana tauvotaghotagho i riwei, ipa, “Aiwaꞌi aubaina Yesu, mane tautamahi ma ghohaꞌapoapoe ravahi maitehi he amꞌam?
24346  MRK 2:17  Ma maranai Yesu weꞌi dedena nanaꞌarena i nononori; tauna, tauhi i riwehi, “Rava yawayawahanihi, tauvi yawahana egha hita ghoheghohehi. Ma rava doridoriahi; tauhi, tauvi yawahana he ghoheghohehi. Taꞌu egha ata neꞌi rava ahiahihi aubaihi. Eꞌegha da rava deghadeghahi aubaihi a neꞌi.
24347  MRK 2:18  Maratagogi, John Taubabataito ana tauvotaghotagho ma Pharisee hi hudihudi. Ma rava ghehauhi, Yesu awarina hi neꞌi ma hi rau-bayadei hipa, “Aiwaꞌi aubaina John Taubabataito ana tauvotaghotagho ma Pharisee maitehi he hudihudi ma tam am tauvotaghotagho eꞌegha?
24348  MRK 2:19  Yesu i pari-beyehi ipa, “Taumi o notanotai da tauhi tauviyaraga, tavine ana au am egha hina am bo? Eꞌegha! Maranai tavitavine vou-orotona, tauhi maitehi he maꞌamaꞌae, tauhi hita hudi ava.
24349  MRK 2:20  Ma mara ina neꞌi da tavitavine vou-orotona, ana ghavia hina vaina-tawanei ma naꞌi maranaina ana rava hina hudi.
24350  MRK 2:21  Ma i riwa ipa, “Taꞌu kauwa vouna a neiyaꞌi, egha me taumi ami kauwa wadubona nanaꞌarena. Egha aiyaꞌi ravana, gara wadubona ma wanawana-sikana, gara vounei ina hirahirama potaꞌi. Anona yamna rauogha awarina garana vouna, wadubona ina roroꞌi da gavogavona ina raꞌata.
24351  MRK 2:22  Ma nanaꞌarena egha aiaꞌi, wine vouna ina vaini da wage wadubona awarina ina hiwaghi. Mepa da ina ghohai; yamna na wine wagena ina wana-vaipawai ma wage ina wana-hedari da wine ma wage ina apoapoe.
24352  MRK 2:23  Maratagogi au Sabate, witi debagauna au horana, Yesu ana tauvotaghotagho maitehi hi naenae. Ma ana tauvotaghotagho, witi hi vaini da hi amꞌam.
24353  MRK 2:24  Pharisee ghehauhi, we kauwana hi kaukauweiya hi inanai. Yamna aubaina da Yesu hi riwei, “U haramanei da ata Raugagayo i riwa da Sabate, yamna viyawahi marana. Aiwaꞌi aubaina da tauhi hevovo bagibagi?
24354  MRK 2:25  Yesu i pari-beyehi ipa, “David ana tauvotaghotagho maitehi am hi hiraghe. Ma aiwaꞌi hi ghohai? Taumi o hiyavi ma aiwaꞌi aubaina anona egha otavi nuwa-notenotei?
24355  MRK 2:26  Pirisi Gheghe Vavahaghana, Abiata ana au mara; David, God ana au numa i rui ma payawa ivi baghei. Pirisi Abiata, payawa ghehauhi i verei; payawana yamna God awarina amꞌamverenana ma i verehi. Raugagayo e ririwa da piripirisi tauhi ava, nai payawana he aniani. David ana tauvotaghotagho maitehi, payawana hi ani ma God egha ita riwa da yamna kauwa apoapoena.
24356  MRK 2:27  Ma Yesu ana riwa au damona i riwa ipa, “God, Sabate i ghohai rava vohaguna aubaina ma egha rava ita ghohai Sabate vohaguna aubaina.
24357  MRK 2:28  Taꞌu Rava Natuna. Yamna aubaina taꞌu anina Sabate badana.
24358  MRK 3:1  Mara gheha au Sabate, Yesu i naeme pari au numana ma oroto urana kebekebena i inanai; kampa i tughutughura.
24359  MRK 3:2  Ma Pharisee ghehauhi hi ghohei da Yesu hitavi wavui. Yamna aubaina tauhi hi inana taghotaghonaiyei da hita inanai; apo au Sabate orotona itavi yawahani bo eꞌegha.
24360  MRK 3:3  Ma Yesu, orotona urana kebekebena i riwei, “Ma neꞌi au naona ma mahiri.
24361  MRK 3:4  Ma Yesu, rava i rau-bayadehi ipa, “Sabate au marana, metauna kauwana i ahi: ahi bo apoapoe, tanavi yawahana bo tanavi hiraghena?Tauhi anatapuhi hi genuwana.
24362  MRK 3:5  Yesu ana amoghaighaina i inana viravira. Au baina tauhi, koyahi i bagibagi ma tauna horana i boya kauwei. Yesu, oroto urana kebekebena i riwei ipa, “Uram mavi yoyoi.Tauna urana ivi yoyoi ma urana i yawahana.
24363  MRK 3:6  Ma Pharisee hi nae Herod ana rava auwarihi, ma ahi oga hi tarai da Yesu me hitavi hiraghenanei.
24364  MRK 3:7  Yesu ana tauvotaghotagho maiteni hita vainameyehi ma hi nae Galili topana au gerahana. Ma rava maghamaghauhi, Yesu aiwaꞌi i kaukauweiya tuyeghana hi nonori aubaina mai: Judiya, Jerusalem, Idumea ma dobu ghehauhi, Jordan wairana au babagehauna, Tyre ma Sidon; anatapuhi, tauna awarina hi neꞌi.
24366  MRK 3:9  Yesu, rava maghamaghauhi ivi yawahanihi. Ma yamna aubaina da doridoriahi hivi am-dududu nae; tauna vodadanana aubaina. Tauna egha ita ghohei da hina gariuꞌumi. Aubaina da ana tauvotaghotagho i riwehi da waga hivo kaukauwei.
24368  MRK 3:11  Maranaina, aruwa-apoapoehi rava au horahi, Yesu hi inainanai. Tauhi, tauna au naona hi peꞌupeꞌu ma hi garagarara, “Tam God Natuna.
24369  MRK 3:12  Ma Yesu i rau-gamopotahi da havena tauhi hitavi hegha da tauna aiyaꞌi.
24370  MRK 3:13  Yesu ana tauvotaghotagho maitehi au oya hi ghae ma kampa oroꞌoroto ana ghohanei i ghorehi ma hi nae awarina.
24371  MRK 3:14  Oroto 12 i vinehi ma ivi wavahi Apostle. Ma ipa, “A vinemi da maiteꞌu tana maꞌae ma muriyai ana paritawanemi rauguguya aubaina.
24372  MRK 3:15  Ma God ana rewapanei aruwa-apoapoehi rava au horahi onavi hopunihi.
24373  MRK 3:16  Tauhi 12 i vinevinehi ahi wava yamna, Simon ivi wavai Peter,
24374  MRK 3:17  ma Zebedi natunatuna James ma ana tevera John, ivi wavahi Boanerges, anona waiparara natunatuna,
24375  MRK 3:18  Andrew, Philip, Bartholomew, Matthew, Thomas, James, Alphaeus natuna, Thaddaeus, Simon tauna Zealot,
24376  MRK 3:19  ma Judas Iscariot tauna, Yesu tau-vibenabename ina.
24377  MRK 3:20  Yesu ana tauvotaghotagho maitehi hi naeme au numa. Ma patara upumahi hi riyehi da tauhi egha tagotagogina da hita am.
24378  MRK 3:21  Ma Yesu ana ghughuni tauna, tuyeghana hi nonori ma hipa, “Tauna i buꞌuwa.Yamna aubaina ana ghughuni hi neꞌi da tauna hita taravaini.
24379  MRK 3:22  Raugagayo Tauviharaharamanahi ghehauhi, Jerusalemei hi nei ma hipa, “Aruwa-apoapoehi ahi bada Beꞌelzebub, Yesu au horana i rui. Ma yamnei aruwa-apoapoehi evivi hopunihi.
24380  MRK 3:23  Yamna aubaina Yesu, Raugagayo tau-viharaharamanahi i ghorehi ma i awanaꞌi, ipa, “Menanaꞌarena ma Satan, aineyana inavi hopuna meyei?
24381  MRK 3:24  Mepa da dobu ravahi hinavi kahakaha ma hinavi ghaviya vivira, yamna dobuna ina peꞌu.
24382  MRK 3:25  Ma nanaꞌarena ghughuni hinavi kahakaha ma hinavi ghaviya vivira; nai ghughuni ina peꞌu.
24383  MRK 3:26  Inapa Satan ana dam hinavi kahakaha ma hinavi ghaviya vivira, apo hina peꞌu.
24384  MRK 3:27  Taudanene egha tagotagogina da oroto virewapanana ana au numa ina rui ma ana purapura ina danenei. Au naona orotona ghuravei ina raghiraghihi ma muriyai ina danene.
24385  MRK 3:28  Riwa vaimahiei a ririwemi, God, ami ghohaꞌapoapoe ma ami terevaidegha anatapuhi ina nota tawaneꞌi.
24386  MRK 3:29  Ma aiyaꞌi ravana, Aruwa Vivivireina e tereterevaideghei; God apo egha na ravana ina rupeni. Tauna, yamna ghohaꞌapoapoe maemae vavahaghana i ghohai.
24387  MRK 3:30  Yesu wenanaꞌarena i babani, aubaina tauna, Aruwa Vivivireinei aruwa-apoapoehi ivivi hopunihi ma rava hipa “Tauna, aruwa-apoapoena i ruini.
24388  MRK 3:31  Yesu ayona ma varevarehina hi nei da au dowa hi mahimahiri ma riwa hi pari-tawaneꞌi da tauna ita nei tauhi auwarihi.
24389  MRK 3:32  Ma patara, tauna hi tughura kwaviviroi ma tauhi, Yesu hi riwei hipa, “U nonori! Ayom ma varevarehim au dowa ma he ghoheghohem.
24390  MRK 3:33  Yesu i pari-beyehi ipa, “Aiyaꞌi ayoꞌu ma varevarehiu?
24391  MRK 3:34  Anina ma Yesu, tauhi hi tughutughura i inanahi ma ipa, “Ona inana! We tauhi ayoꞌu ma varevarehiu!
24392  MRK 3:35  Aiyaꞌi God ana ghohana e kaukauweiya tauna, ayoꞌu, novuꞌu ma varehiu.
24393  MRK 4:1  Yesu, viharaharamana ivi karena meyei Galili topana au gerahana. Ma rava maghamaghauhi hi neꞌi da hita rau-tanighanei. Patara i magha guratana, aubaina tauna au waga i geru, i tughura ma waga hivo dudu-hopuneꞌi au topa ma patara au geraha hi maꞌae.
24394  MRK 4:2  Ghoha maghamaghauhi awanaꞌineꞌi ivi haraharamanihi.
24395  MRK 4:3  Tauna awanaꞌineꞌi i riwehi ipa, “Ona rau-tanighana! Tauvao ana vaovao i ghohai ma pehi i ravi-hawari.
24396  MRK 4:4  Pehi ghehauhi au eta hi peꞌu ma kiu i neꞌi da i anihi.
24397  MRK 4:5  Ma pehi ghehauhi dowa au vighaꞌighaꞌimana hi peꞌu mepa dowa i habuhaburuyana ma mara tagogi hi gogo.
24398  MRK 4:6  Ma marainana madegha i rararana, mara tagogi tauhi he poꞌipoꞌi, weꞌi aubaina waramihi egha hita rui guratana dowa au horana.
24399  MRK 4:7  Pehi ghehauhi dowa au modumoduna ma vividonadonana i ravihawari. Pehihi hi gogo ma donadona i yavanihi da egha hita rau-ano.
24400  MRK 4:8  Ma pehi ghehauhi dowa au ahiꞌahina i ravi-hauwarihi ma hi gogo kauwa ma hi rau-ano da ghehauhi 30, ghehauhi 60 ma ghehauhi 100.
24401  MRK 4:9  Yesu i riwa ipa, “Tanighami, ina maꞌamaꞌae yamna ona rau-tanighana.
24402  MRK 4:10  Maranaina Yesu tau avana i maꞌamaꞌae, ana tauvotaghotagho ma rava ghehauhi hi neꞌi da hivi baghai da awanaina dededena anona itavi heghehi.
24403  MRK 4:11  Ma Yesu i pari-beyehi ipa, “God ana vibadana dededena, taumi marina avivi heghemi. Ma rava au uputa maemaehi, nonora maghamaghauhi awanaꞌinei he nononora.
24404  MRK 4:12  Yamna aubaina: ‘Tauhi he inainana ma he inainana ma egha hita inainanaꞌi. Tauhi he rau-rautanighana ma he rau-rautanighana ma egha hita haraharamanei. Tauhi hita inanaꞌi ma hita haramaneꞌi, apo hita amvereyana meyehi God awarina ma tauna ahi ghohaꞌapoapoe ita nota-tawanei.’”
24405  MRK 4:13  Yesu i rau-bayadehi, “Moina, weꞌi awanaꞌinana egha ota haramanei? Awanaina ghehauhi apo me ona haramanei?
24406  MRK 4:14  Tauvao, God riwana e pahepahewi.
24407  MRK 4:15  Rava ghehauhi yana me etanai ma pehi au tepahi e raviravihauwarihi. Riwa he nonori, wate Satan e tamatamavivirihi.
24408  MRK 4:16  Rava ghehauhi horahi, yana we nanaꞌarena, tauvao dowa au vikirakirana pehi e raviravihawari. Marainana riwa he nononori, yamna riwana he teretereriyei ma hevivi nuwaꞌahiahi.
24409  MRK 4:17  Tagogi naꞌi riwana egha au horahi ita maemae-nonowa. Marainana rava vivitumaghanaeghahi he rau-iviꞌapoapoeyehi, yamna yaghiyaghina ava he deghadegha.
24410  MRK 4:18  Rava ghehauhi horahi, yamna me pehi, modu au vidonadonahi he raviravihauwarihi. Tauhi riwa he nonori,
24411  MRK 4:19  wate weꞌi dobuna ana yawahana nuwaboyana, ana viguyau morumoruna ma ana raughoghara maghamaghauhi riwana evivi tapiai da egha ita raurauano.
24412  MRK 4:20  Wate rava ghehauhi horahi, yamna me pehi, dowa au ahiꞌahina he raviravihauwarihi. Tauhi yamna, riwa he nonori ma he vaivaini da he raurauano: ghehauhi 30, ghehauhi 60 ma ghehauhi 100.
24413  MRK 4:21  Yesu i am dabi ipa, “Aiyaꞌi ravana, rampa e ruiruiyei da au gabaꞌura bo au rauraugovaghana e tereterei? Eꞌegha da ana au anitake evivi hanai.
24414  MRK 4:22  Aiwaꞌi riwana rauraugovaghana, yamna ina rau-gheꞌegheꞌetei ma aiwaꞌi riwana humahumana, yamna ina wana-tawatawanei.
24415  MRK 4:23  Ina pa ona rau-tanighana vaimahi, yamna ona nota tuhaghai.
24416  MRK 4:24  Tauna maiteni i riwehi, ipa, “Aiwaꞌi o nononoriya, ona nota-vaimahiei. Am nota-vaimaiha ruvanei inavi kahaim ma ina rau-tepani.
24417  MRK 4:25  Tauhi aiwaꞌi auwarihi, yamna ghehauhi ina rau-tepani. Ma tauhi egha aiwaꞌi auwarihi, yamna aiwaꞌi haburuna hi vaivainiya ina vaina-tawanana pahiyei.
24418  MRK 4:26  Yesu i amdabi ipa, “Weꞌi dededena, yamna God ana vibadana ghohana inanana, me nanaꞌarena. Oroto, witi pehina ana au vaovao i pahewi.
24419  MRK 4:27  Tauna waguvara eꞌenoeno ma madeghai ana ghohaghohana ghehauhi e ghohaghohahi ma ana pehina yamna mara nonowa e gogogo. Tauna egha ita haramanei me pehina e gogogonei.
24420  MRK 4:28  Tano tau avana e ghohai da e gogogo ma anona e tereterei. Au naona e rau-pairei, muriyai borina e teretereꞌi. Anina ma e roverove da e rau-ano.
24421  MRK 4:29  Marainana anona e magumagura, yamna oroto e amꞌam-tuꞌaruta.
24422  MRK 4:30  Yesu i rau-bayada, “God ana vibadana inanana me nanaꞌarena? Aiwaꞌi dededenei apo tana parivai-etaꞌetai?
24423  MRK 4:31  Eyagi pehina, yamna me gaga porana muhomuhohi; ma rava he vaghovaghoi.
24424  MRK 4:32  Marainana e gogo, yamna e raꞌaraꞌata da ragharaghana e tereterei. Ma kiu ragharaghana au ghoꞌuna he rau-rau numa.
24425  MRK 4:33  Yesu, awanaina maghamaghauna ana au dede i rau-guguyei da tauhi hita nota-tuhaghai, ahi nota au ruvana.
24426  MRK 4:34  Tauhi, awanaꞌineꞌi ava auwarihi ivi haraharamana ma marainana tauna, ana tauvotaghotagho maitehi tauhi ava, yamna awanaina ano ohohina e ririwehi.
24427  MRK 4:35  Madeghana tagogina au bigaina, Yesu ana tauvotaghotagho i riwehi ipa, “Tana damana Galili topana au tupoghehauna.
24428  MRK 4:36  Tauna au waga i maꞌamaꞌae ma tauhi hi geru da maiteni hi nae. Tauhi, rava boruhi hivo terehi ma hi damana, waga ghehauhi maitehi kampa.
24429  MRK 4:37  Hive ghaeghaena i towa, yaghina waga i raviravi ma niu waga i howahowai.
24430  MRK 4:38  Yesu, unuꞌununa au unutana i terei ma waga au murina i enoeno. Ana tauvotaghotagho hi ravi-dagudagui ma hipa, “Tauviharaharamana, tauta tana hiraghe ma tam aiwaꞌi e notanotaꞌi?
24431  MRK 4:39  Tauna ivo mahiri ma hive i riwei ipa, “Ma rautautau!Ma yaghina i riwei ipa, “Ma genuwana!Hive i wanautuini ma daumora i eno.
24432  MRK 4:40  Yesu i riwehi ipa, “Aiwaꞌi aubaina o rovorovo? Aiwaꞌi aubaina egha otavi tumaghana?
24433  MRK 4:41  Tauhi hi baheꞌi ma hivi tarapiri vivira, “Tauna aiyaꞌi da hive ma yaghina maitehi hivi ponavowehi?
24434  MRK 5:1  Yesu ana tauvotaghotagho maitehi hi damana Galili topana au tupo gehauna, mepa mai Gerasa ravahi hi maꞌemaꞌeyana.
24435  MRK 5:2  Marainana Yesu wageꞌi i hopuhopu, oroto kokowagei i hopuꞌi. Weꞌi orotona yamna aruwa-apoapoena ivi howaꞌi ma ivi taniwagei.
24436  MRK 5:3  Egha tagotagogina da aiyaꞌi ita vovai-hubai, mara maghamaghauna, tauhi aiena ma urana seiniyei hi raghiraghihi, wate mara anataputapuna hi raurau-seini ma seinihi i raurau-tuituinihi, aubaina egha tagotagogina da hita raghita dawai. Waguvarai da madeghai i mahimahirinae, i garagarara ma ghaꞌimei i hapihapi meyei. Au oya ma au kokowaga i maꞌamaꞌae.
24439  MRK 5:6  Oroto kokowagei tauna au uwama ma Yesu i inanai ma i ruba da au naona i peꞌu.
24440  MRK 5:7  Ma ponana ghaeghaeneꞌi i garara, “Yesu, God au aidamo maemaema natuna, am ghohana awariꞌu aiwaꞌi? God wavanei, avivi baghaim, egha ma rau-iviꞌapoapoyeꞌu.
24441  MRK 5:8  We nanaꞌarena i riwa, aubaina au naona Yesu aruwa-apoapoena i hegahegari da orotona ita hoputawaneꞌi.
24442  MRK 5:9  Yesu i rau-bayadei, “Wavam aiyaꞌi?I paribeyana ipa, “Tauai a magha, aubaina aꞌu wava yamna Legion.
24443  MRK 5:10  Tauna Yesu ivi bagha maeyei da tauhi havena da naꞌi dobuna hita hopu-tawaneꞌi.
24444  MRK 5:11  Au barabara, poro maghamaghauhi hi yabayaba,
24445  MRK 5:12  aubaina aruwa-apoapoehi, Yesu hivi baghai hipa, “Ma pari-tawaneyai poro auwarihi da tauai, tauhi ana ruinihi.
24446  MRK 5:13  Yesu ivi aninehi, anina ma aruwa-apoapoehi, oroto hi hopu-tawaneꞌi ma poro hi ruinihi. Porohi au aihariri hi ruba da Galili au topana hi harere. Tauhi maghauhi me 2000.
24447  MRK 5:14  Tau-vighamoghamo, hi rovo ma hi ruba au meyagaigheha dobugheha da rava maghamaghauhi hi pari-verehi. Rava hi nae da aiwaꞌi i tuputupuwa hita inanai,
24448  MRK 5:15  Marainana hi naꞌe Yesu awarina, tauna orotonana aruwa-apoapoehi hi riruiniya, yamna i tughutughura, gara i oteni ma ana nota ahiꞌahina. Ma tauhi hi rovo kauwa.
24449  MRK 5:16  Aiwaꞌi oroto ma aruwa-apoapoena da poro auwarihi i tuputupuwa, tau-inanahi, rava ghehauhi hi riwehi.
24450  MRK 5:17  M tauhi Yesu hivi baghaꞌi da ahi dobu ita hopu-tawaneꞌi.
24451  MRK 5:18  Marainana Yesu i gerugeru au waga, orotona aruwa-apoapoena i ruiruiniya, Yesu ivi baghai da maiteni hita nae.
24452  MRK 5:19  Yesu egha itavi aninei ma i riwei ipa, “Manaeme, am au numa ma am rava ma pariverehi, weꞌi kauwana ghaeghaena Bada i kaukauweiya tam aubaim ma tauna ana ivi ahiahi tam awarim.
24453  MRK 5:20  Anina ma orotona, tauhi ivo terehi ma i naeme au Dekapolis (meyaghai 10) ma meyagai maghamaghauhi i naenihi ma rava i pari-verehi, aiwaꞌi Yesu i kaukauweiya tauna awarina. Ma tauhi tau-rautanighana, hi bahei.
24454  MRK 5:21  Yesu wageꞌi i damaname Galili topana au navanavagheha, marainana i damana vivira au navanavagheha, tauna yohora au geraha ma rava maghamaghauhi hi gariwabui.
24455  MRK 5:22  Oroto tagogi i neꞌi awarina, tauna ana wava Jairus ma tauna pari numana tau paꞌinina. Marainana tauna Yesu i inanai, i nae da au aiena i peꞌu ma i rau-duneyei,
24456  MRK 5:23  ma ivi baghaguratei, “Natuꞌu totopana i doria kauwa, maneꞌi da ma vodadani ma tauna ina yawahana ma ina maꞌae.
24457  MRK 5:24  Anina ma Yesu maiteni i naꞌe. Rava maghamaghauhi hi neꞌi da hi gariuꞌumi.
24458  MRK 5:25  Wavine ghehauna tara i doridoriei, borima 12 au horana, tauna maiteni kampa.
24459  MRK 5:26  Wavinena money ghaeghaena i tawanei tau viyawahana auwarihi ma egha tagotagogina da hita hagu kauwei, doriana egha ita kwahakwaha ma i raꞌaraꞌata.
24460  MRK 5:27  Tauna Yesu tuyeghana i nonori ma ivi mayavaina meyei ipa, “Ana gara ava ana vodadani, apo ana yawahana.Yamna aubaina da wavinena rava maghamaghauhi horahiyei i nae da Yesu murineꞌi ana gara ivo dadani.
24462  MRK 5:29  Mara tagogi tara doriana i kwaha ma tauna au horana mayana i vaina meyei da ana doria i kwaha.
24463  MRK 5:30  Yesu mayana i vaini da ana boyaboya i hopu tawaneꞌi, anina ma i maetavirei boru au pouhi ma ipa, “Aiyaꞌi aꞌu gara ivo dadani?
24464  MRK 5:31  Ana tauvotaghotagho hipa, “Ma inanaꞌi, weꞌi ravahi hi gariuꞌumim, yamna aubaina apo me mariwanei da aiyaꞌi ivo dadanim?
24465  MRK 5:32  Ma Yesu i inana viravira, i ghoheghohei da naꞌi ravana ita inanai.
24466  MRK 5:33  Wavinena i haramaneꞌi da aiwaꞌi i tupuwa awarina ma i rovo kauwa da i tatatava. Anina ma i neꞌi da Yesu au aena i peꞌu ma aiwaꞌi anataputapuna riwa vaimahiei i riwana pahiyei.
24467  MRK 5:34  Anina ma i riwei ipa, “Natuꞌu, am tumaghana awariꞌu, ivi yawahanim, am doria i kwaha nonowa. Nuwahubei ma nae.
24468  MRK 5:35  Yesu yohora i bababani ma, Jairus ana tau vituyetuyegha hi neꞌi da hi riwei hipa, “Natum totopana i kwaha. Havena da tau viharaharamana utavi sinaviravirai?
24469  MRK 5:36  Tauhi aiwaꞌi hi ririweiya, Yesu egha itavi ponavowehi ma Jairus, i riweꞌi ipa, “Egha marovo mavi tumaghaneꞌu.
24470  MRK 5:37  Rava maghamaghauhi ivi ghaehi da hi maꞌae, Peter, James ma varehina John, tauhi ava i taravainihi ma hi nae.
24471  MRK 5:38  Jairus ana au numa hi gheꞌeta ma Yesu tauhi i inanahi da hivi nuwa ragharagha, hivivi nuwaboya ma hivivi touwana.
24472  MRK 5:39  Yesu au numa i rui ma i riwehi ipa, “Aiwaꞌi aubaina o toutou? Weꞌi teverana egha ita hiraghe, tauna e enoeno.
24473  MRK 5:40  Tauna, hi inana vai diboghi ma hivivi namei, yamna aubaina da tauhi ivi hopunihi ma teverana amana, ayona ma ana tauvotaghotagho tonugha i taravainihi ma hi rui teverana i enoenoyana.
24474  MRK 5:41  Tevera au urana ivo wa ma i riwa ipa, “Talita koum,anona yamna, “Totopa, taꞌu a ririwem ma vomahiri.
24475  MRK 5:42  Tauna yaghiyaghina ava ivo mahiri ma i babaranae. (Tauna ana borima yamna 12) Weꞌi ghohana hita inanai, yamna tauhi anataputapuhi hi ghohorihi.
24476  MRK 5:43  Yesu ivi ghaꞌanaghagharehi havena da, rava ghehauhi hita riwehi ma ipa, “Aiwaꞌi ona verei da ina am.
24477  MRK 6:1  Yesu ana tauvotaghotagho maitehi naꞌi dobuna hi voterei ma hi naꞌeme ana au meyagai ohohina.
24478  MRK 6:2  Au Sabate, viharaharamana ivi kareni, pari au numana. Rava maghamaghauhi kampa ma marainana tauna hi nonori, tauhi anataputapuhi hi ghohorihi. Tauhi hi rau-bayadana vivirihi, “Weꞌi haramanana mepa i vaini? Ma meiyei i rau-nuwahuyahuya ma menanaꞌarena da anibaha ghaeghaehi e ghohaghohaꞌi?
24479  MRK 6:3  Tauhi hi riwana vivirihi, “Tauna yamna tau vowa, Mary natuna tautuwaghina, James, Joses, Judas ma Simon varehihi. Ma novunovuna muhomuhohi weka he maꞌamaꞌae, tauna bo?Yamna aubaina tauhi, hi hinidodorei.
24480  MRK 6:4  Yesu i riwehi ipa, “God ana tau dede rava hevivi ponavowehi ma ahi meyagai ohohina ravahi, ahi dam ma ahi ghughuni ravahi egha hitavi ateateyehi.
24481  MRK 6:5  Rava tauna egha hitavi tumaghanei ma tauna i baheꞌi. Yesu egha anibaha ghaeghaehi ita ghohahi aubaina tauhi egha itavi tumaghanei aubaina, tauna rava doridoriahi hi yahiyavahi ava ivo dadanihi ma hi yawahana. Ma tauna meyagai i naenihi ma rava ivi haraharamanihi.
24483  MRK 6:7  Yesu ana tauvotaghotagho 12 i ghorehi da hivi tagogiyehi ma ruwaruwaghei ava, i pari-tawanehi au meyagai gheha. Tauna, aruwa-apoapoehi ani vovaihubahi, riwapanana i verehi,
24484  MRK 6:8  ma i riwehi ipa, “Weꞌi ami naena au horana, ami dighona ava ona vaini, egha purapura ghehauhi egha yam, egha autu, egha money autuna.
24485  MRK 6:9  Ae humahuma ona oteni ma egha kwama ghehauhi ona vowai.
24486  MRK 6:10  Tauna maitena i riwehi ipa, “Metauna au meyagaina ona enae ma aiyaꞌi ravana e maꞌaemaꞌae naonaowemi, ana au numana ava ona maꞌamaꞌae da meyagaina ona voterei.
24487  MRK 6:11  Ina pa metauna meyagaina ravahi egha hina maꞌe naonaowemi, bo egha hina rau-tanighanemi, yamna ona voterehi ma aemi vunavunana ona rau-habuhabui. Yamna tauhi ahi pariputu.
24488  MRK 6:12  Anina ma hi nae ma rava auwarihi hi rau-guguya ma hi riwehi hipa, “Ami ghoha, apoapoehi ona voterehi ma God awarina ona nememeꞌi.
24489  MRK 6:13  Tauhi aruwa-apoapoehi maghamaghauhi hivo vaihubahi ma hivi hopunihi ma olive oil rava doridoriahi, au koyahi hi hiwaghihi da hi yawahana.
24490  MRK 6:14  Dobu taputapuna ravahi, Yesu he dededei ma riwana i raꞌata. Rava ghehauhi hipa, “John tau babataito i yawahaname. Yamna aubaina da anibaha ghaeghaehi e ghohaghohahi.Rava ghehauhi hipa, “Tauna Elijah.Ma rava ghehauhi hipa, “Tauna yamna God ana peroveta, warihagha.