1	GEN 1:1	Jarluwarlany pa Kuttu ngartakpani pujurni nguwajaa ngapa yalkirijaa yimpiyimpi. Kujartikarra manya ngartakpani Ngarpungu. Jarluwarlany pa yarr ngunangani munga ngapa mapirri. Ngajirta nguwa ngunarla. Walypa Ngarpukurajangka pa kirilyyanani ngapangarni marnpa kankarnimarrangu. Nyanartijangka Ngarpu marni, “Parralanku pa tili.” Mapunparnila parralani tili nyanarti. Kurrinypala pila ngunangani tilijarra munga. Tili parralani, wali wirriyajarrinyala Ngarpu. Tiliwu parla wulyumarni. Yinijartila pinya yutukani jininyarajartijaa pukanyjajarti. Wali kajalkajal Ngarpungu ngartakpani tililiny. Nyanartijangka jirna Ngarpungu pinya ngurrujarrakujirni ngapajarra. Ngarpungu marni jarlu, “Ngurrujarrakujiwu pinya ngapajarra.” Wali mapunparnila ngurrujarrajarrinya pila ngapajarra. Kanarlany ngapa kankarni yimpiyimpirla, ngapawarlany kaniny. Yini yutukani yimpiyimpi Ngarpungu. Wali kujartikarra pinya ngartakpani ngapawarlany kankarni ngapawarlany kaniny. Nyanartijangka wartangurniwarlany pa ngartakpani nguwa. Ngarpungu marni, “Kayantajarrilu ngapa kaniny, yangkala pa nguwa mapirri ngunawujaa pamarr mapirri.” Wali Ngarpungu mapunparnila kayantakujirni ngapa, nguwa mapirrijaa pamarr mapirrila nguja. Ngunangani palu pamarrjaa nguwajaa jawurlata. Yinijarti pinya yutukani nguwajartijaa jawurlatajarti. Wali wirriyajarrinyala pa Ngarpu. Yarntarni Ngarpu marni, “Nguwanga pa wurrkal turtangku manawarntijaa yukawarnti. Nyanarti turtapungku, purlkajarriwula palu. Yarntarni kanarlany yitilalwarlany turtangku, yarntarni kiyijangka turtangku, yarntarni wurrkaljarriwu kiyijangka. Yangkartirni yuka kirlirni manawurti nganapartu nganapartu.” Wali mapunparnila palu turtapinya wurrkalwarnti paja yukawarntijaa manawarnti nganapartu nganapartu. Walimpa palu purlkajarrinya kiyijartijarrinyala. Yarntarni kanarlanyja turtapungku kiyijangka kirlirni. Kujartikarra nira turtapunganku yitilalwarlany yitilalwarlany. Wali wirriyajarrinyala Ngarpu. Wali kujartikarra manya Ngarpungu ngartakpani jawurlatajaa nguwajaa pamarr, yukawarntijaa manawarnti. Yarntarni wartangurniwarlany pa ngartakpani purangujaa yakarn. Ngarpungu marni, “Tilijarra pila ngunawu yimpiyimpirla parralanupurru. Purangu pa ngunawu jininyarapurru. Jininyara pa parralanku nguwa. Kanarlany yakarn ngunawu pukanyjapurru. Pukanyja pa parralanku nguwa.” Mapunparnila pinya Ngarpungu ngartakpani purlkajarra purangujaa yakarn. Yangkarti layiwarlany purangu pa purlkajinyangu jininyarapurru. Kanarlany lamparn pa pukanyjapurru yakarn. Nyanartijangka ngurrujarrajarrinyala pila jininyarajaa pukanyja. Pinayungany parlipanya purangurlu. Turtapungany kumantawarlany kumantawarlany, wali pinarrila parlipa nguniny. Nyanartijangka purangu karla takurryanany, mungajarrilanypala pukanyjajarrilany. Yarnta purangu parlipangu kurnakwantilany makurrajaa parranga, yarnta yitilal. Yarnta manya Ngarpungu ngartakpani wirlwarnti. Yutukani manya yimpiyimpirla purangujaa yakarn, wirlwarnti mapirri, wirriyajarrinyala. Wali kujartikarra manya Ngarpungu ngartakpani tiliwarnti yimpiyimpikarrajiwarnti. Yarntarni wartangurniwarlany pa ngartakpani kuyiwarnti ngapakarrajiwarntijaa yalkirikarrajiwarnti. Ngarpu marni, “Kuyiwarnti pajajinyangu ngunawu ngapawarlany ngapawarlany, kapiwarntijaa kuyiwarnti yangka pakitkarra yanany ngapakarrajiwarnti. Yarnta jirikiwarnti pajajinyangu palu lapalku yimpiyimpirlal.” Mapunparnila manya ngartakpani nukarnini kapiwarnti purlkapurlka lamparnlamparn. Kuyiwarntiwarlany ngapakarrajiwarntiwarlany manya ngartakpani pakitkarrajartiwarnti wurnajartiwarnti. Nyarnakarrajiwarntijaa partikarrajiwarntijaa rirringkikarrajiwarnti manya ngartakpani Ngarpungu. Kanarlanywarnti manya purlkawarntijinyangu ngartakpani. Jirikiwarnti manya ngartakpani nukarnini purlkapurlka lamparnlamparn. Wirriyajarrinyala Ngarpu. Marnila manyanangu Ngarpungu kuyiwarntiwu ngapakarrajiwarntiwujaa yalkirikarrajiwarntiwu, “Wulyu marnanya ngartakpani. Ngajirta nganta nyurrawarntimipa nguna. Jukuwarnti mantanya martawu kanarlanywarnti, pajajarriwula palu. Yarntarni palunya jirna jukuwarntiwarlany martawu. Kujangkurrarni kujangkurrarnila pajajarrinyanku. Yarr palu ngunawu kuyi pajajinyangu wanyjurlajarra ngapawarlany ngapawarlany kuyipartu kuyipartu palu ngunawu. Jirikiwarnti palu pajajinyangu ngunawu wanyjurlajarra.” Wali kujartikarra manya Ngarpungu ngartakpani kuyiwarnti ngapakarrajiwarntijaa jirikiwarnti yalkirikarrajiwarnti. Yarntarni wartangurniwarlany manya ngartakpani nguwakarrajiwarnti. Ngarpungu marni, “Kuyiwarnti pajajinyangu ngunawu nguwanga nganapartu nganapartu purlkapurlka lamparnlamparn jinajartiwarntijaa jilpirtijartiwarnti.” Mapunparnila manya ngartakpani Ngarpungu kuyiwarnti nganapartu nganapartu jilpirtijartiwarntijaa jinajartiwarnti palkakarrajiwarnti. Wirriyajarrinyala pa. Nyanartijangka Ngarpu marni, “Ngartakpankurlipa piyirn ngalimpajilinyparni, nyapartukarra parlipa nguniny. Maja manyanangu ngunawu kuyiwarntiwu nguwakarrajiwarntiwujaa yalkirikarrajiwarntiwujaa ngapakarrajiwarntiwu mapirri.” Mapunparnila Ngarpungu ngartakpani piyirn nyantujilinyparni. Ngarpujilinyparni pa ngartakpani piyirn. Nganpayijaa marnin pinya ngartakpani. Marnila pilangu Ngarpungu, “Wulyu marnanypinya ngartakpani. Ngajirta nganpila nyurrajarramipa nguna. Juku manpilanya martawu kujangkurrarnila palu pajajarrinyanku. Kujangkurrarni kujangkurrarni pajajarrinyanku palu marninjaa nganpayi. Kujangkurrajarra nguwanga ngunawu piyirn pajajinyangu.” Yarntarni pilangu marni Ngarpungu, “Maja manpilanyanangu ngunawu kuyiwarntiwu nguwakarrajiwarntiwujaa yalkirikarrajiwarntiwujaa ngapakarrajiwarntiwu. Nukarniwu manpilanyanangu maja.” Yarntarni pilangu marni Ngarpungu, “Yinya marnanypinya miyiwarnti nukarnini ngarnupurru kiyijartiwarnti. Kanarlanywarnti palu yukajiliny turtangany, kanarlanywarnti palu mana turtangany miyila martalany mananga nyanayirla. Nukarnini manpila ngalku.” Kuyiwarntijaa jirikiwarnti marnanya yinya wurrkal ngarnupurru. Miyi manyanangu ngunawu yukajangkajaa manajangka nukarni.” Nyanartijangka nyanganila manya Ngarpungu nyapartukarra manya ngartakpani nukarni. Nganapartu nganapartu manya ngartakpani Ngarpungu, nyanganila manya wulyujinyangu. Wali wirriyajarrinyala.
32	GEN 2:1	Nyanartijangka warrkam pujumanurla, yarrpala kirrarni Ngarpu. Warrkamjangka pa kirrarnani yarr. Nyanartila pa kirrarnujangkarlu nyanya wulyujinyangu. Wirriyajarrinya Ngarpu. Pinapinakarrinyani, “Jalarra paji wulyujinyangu marulujinyangu. Kanarlanyparni paji nguniny, tumaj marna kirrarnana warrkamjangka. Julawu marnanyanangu kanarlanywarntiwu, warrkamjarti palu ngunawu murrkurnwarlany murrkurnwarlany. Nyanartijangka puranguwarlanyja palu kirralku warrkamngajirtajarti. Yarntarni wangkiwarlany kirlingalparni tikirrjularnuwu nyapartukarra Ngarpungu ngartakpani nguwajaa ngapa yalkirijaa yimpiyimpi. Warrarni piyirn ngajirta ngunarla warrkampurru katinpurru. Ngarpungu ngajirta yiparla ngapa kankarnimarrangu yimpiyimpijangka warrarni. Piyirn mapirri ngajirta ngunarla warrarni katin ngajirta turtangantarla. Ngapa nguwajangkamipa laparnani. Nyanartirlu jarlanykujirnani ngapangu. Nguwa pujurni wapalkarra pa jarlanykujirnani. Wali nguwajangka ngartakpani piyirn Ngarpungu purlkangu, puwumanila punul, ngayilajartila ngujangurra, rangarnanila wanji, nyanartila ngujangurra piyirn wanji. Nyanartijangka Ngarpungu purlkangu pa katin kakarra yutukani. Katin nyanarti yini parla Yitin. Wali nyanayirla katinta pa yutukani piyirn yangkarti. Manawarnti pajajinyangu manya yutukani. Turtanyala palu manawarnti, kankarnikujirnila manawarnti Ngarpungu. Nyanartiwarnti manawarnti palu wulyujinyangu miyijarti wulyujarti. Yarnta jalungurru palu wulyujinyangu nyangupurru nguja. Kurriny pila karrinyani kaparn manajarra. Layiwarlany pa wanji yungujuwal. Puju miyi wanji yungujuwal nganyjarla, wanjila pa ngunarla kujawurlurra. Kanarlany mana pa pinayungujuwal. Puju miyi nganyjarla pinayungujuwal, pinarrila ngunarla. Pujuwurni parla pinarri ngunarla wulyuwujaa yakurrku nganapartuwu nganapartuwu. Katin yini Yitin ngunangani. Wali nyanartingurni martuwarrala laparnani layi. Jarlanykujirnani nguwa. Ngapangula manya kalypajanani manawarnti katinjangkawarnti. Wali kurlirrawarlany palmapinyala palunyanu martuwarrawarntirlu. Ngurrungurrujarrinyala palu nyanartiwarnti martuwarrawarnti kurrinywarlany kurriny. Nyanartiwarnti martuwarrawarnti palu yinijartiwarnti. Wali Ngarpungu pa yutukani piyirn yangkarti katinta Yitinta ngampurrikanupurrujaa karlarnupurrujaa kiyi yutukanupurru. Jinjinyinya parla miyiwarntiwu katintajangkawu ngarnupurru kanarlanywarnti miyiwarnti. Marni parla Ngarpungu, “Kanarlanywarnti manya ngalku miyi nganapartu nganapartu yangka palu nguniny katinta. Layi mana ngajirta ngan nganyja yangkarti pinarriyungujuwal kaparn karrilany. Puju man ngalku nyanarti, pirlajarriwula man.” Nyanartijangka Ngarpu marni, “Layi nganpayi pa kirrarnana minilingajirta kayanwarlany jintanga. Yakurr pa kirrarnupurru jintanga. Ngartakpanku marnarla minili, turtukpala pila ngunawu.” Wali yiparnila manya kuyiwarntijaa jirikiwarnti nguwajangkawarnti yangka manya ngartakpani. Nyanartikarti piyirnkarti manya yiparni Ngarpungu. Nganpayirlu nyanartirlu manya yinila julawu. Yinijarti yinijarti kuyiwarnti nyanartiwarnti pujurni nganapartu nganapartu nguwakarrajiwarntijaa yalkirikarrajiwarnti. Yinila manya yutukani nganpayirlu. Yinijartiwarnti palu ngunangani. Wali nyangani Ngarpungu, kujarti pa yakurr turtukngajirta nganpayipurru, tumaj palu kuyiwarnti nyanartiwarnti. Nyanartijangka Ngarpungu pa manyankujirni nganpayi purlkajinyangu manyan. Wali Ngarpungula manyanta layi yilpirn warntarni, tikirrpala nimpinya nyanarti kirli warntarnujangka. Ngartakpanila marnin yilpirnjangka, marninpala parla nyanarti nganpayi yinya. Wirriyajarrinyala nganpayi, marnila, “Minyarti wulyu turtukjinyangu ngajukurajangka kujijangkajaa ngilykijangka mapirri. Minyarti wulyu turtuk.” Wali yinijarti pa marnin nyanarti yutukani nganpayirlu nyantukurarlalparni yini. Marnin pa yutukani yini. Kujartikarra nira piyirntu ngarpujaa ngamaji pinya wanyjarralany, marnintala manyanta kirralany kartunga nyantukurarla. Kayanjilinyparnila pila nguniny. Wali kurtangarri pila ngunangani marninjaa nganpayi nyanarti pila wulyu ngunangani. Ngajirta pila kurntayijarrirla nyanartikarra pila wulyu ngunangani kurntayingajirta.
57	GEN 3:1	Wali jilpirtijarti manyanta pirriyani marninta. Kuyi nyanarti jilpirtijarti pa ngintanjinyangu kajiyungujuwal. Japirlyinyala parla marnin jilpirtijartirlu, “Jarrmarni nganypilangu miyiwu pujuwurni ngarnupurru Ngarpungu. Mapun nganypilangu jarrmarni.” Jangkumani manyanta marnintu, “Miyi pajarra ngalku nganapartu nganapartu katinjangka. Layiwula pajarrangu jarrmarni. Marni pajarrangu, ‘Nyanarti mana layi yangkarti kaparn karrinyana ngajirta nganpila nganyja miyi, yarnta ngajirta nganpila palymanta. Puju manpila palymankuwurti, ngalkuwurti, wali pirlajarriwula manpila.’” Wali jilpirtijartirlu parla marni, “Ngajirta. Kayan nganpila pirlajarri.” Yarntarni parla marni marninku, “Yangka miyi nyanarti manpila ngalku, pinajarrala manpila tarlkalku. Pinarrila manpilarla ngunawu yakurrkujaa wulyuwu pujuwurni. Ngarpujilinyparni manpila ngunawu. Ngarpungu parla pinarri pujuwurni wulyuwujaa yakurrku. Nyantujilinyparni manpila ngunawu. Nyanartirlamarra pinarrijarrinyurlamarra manypilangu jarrmarni Ngarpungu.” Kujarti parla marni marninku jilpirtijartirlu. Nyanartijangkarlu marnintu nyanartirlu parla mapunikani jilpirtijartiwu. Nyangani mana yangkarti pinayungujuwal. Marrupungani, wulyumarnani parla, yarnta pa wulyujinyangu jalungurru. Marrupunganila ngarnungurla pa pinarrijarriwu. Nyanartijangkarlu miyi parlanyanu warntarni manajangka nyanartijangka, ngarnila pa marnintu. Nyanartijangkarlu yinyala parla nganpayi, ngarnila nganpayirlu. Wali ngarnungurla pinajarrala pila tarlkani. Partalurnila pila pinakarrinyani, “Nyapartu parli kurtangarri nguniny.” Kurntayijarrinyala pila. Warnjalwarnti pila jungani, mintimmarnila pila nyimparrapurru rukukanupurru. Warnjalwarnti purlkapurlka palu marrkurtajiliny japal. Wali nyanartijangka yangka walypa pirriyani karuwarrajarti, nyanartikarrarni pila Ngarpu pinakarrinya kartajkarra yanujangka. Wali ranyjiwantinyala pila nganpayijaa marnin. Ngarpuwu pilarlanyanta ranyjiwantinya yungkunga katinta. Ngarpungu parla japirlyinya nganpayi, “Nganajangka pajinkurla ranyjiwantinya.” Jangkumanila manyanta nganpayirlu, “Ngajirta. Pinakarrinya marnanta kartajkarra yanujangka, ranyjiwantinyala marna, tumaj marna kurntayijarrinya kurtangarrijangka. Rayinkarrinya marna, nyanartila marna ranyjiwantinya.” Ngarpungu parla japirlyinya, “Nyapartukarra manyanu nyanya kurtangarri. Ngantungu manta pinayinya.” Yarntarni japirlyinya, “Ngarni ngan miyi yangkarti pinayungujuwal yangka marnangu jarrmarni.” Nganpayirlu manyanta jangkumani, “Yangkarti marnin pajan yinya, nyanartirlu paja miyi yinya, ngarnila marna.” Wali marnila parla marninku Ngarpungu, “Nganajangkarlu mankurla yinya.” Marnintu manyanu jularni, “Jinjinyinya paja jilpirtijartirlu, yarnta paja kajiyinya, ngarnila marna.” Marnila parla Ngarpungu jilpirtijartiwu, “Kujikani manyanu. Kanarlanywarntirlu kuyiwarntirlu ngajirta palunyanu kujikanantarla. Nyuntungu manyanu kujikani. Wartangurnijinyangula man ngunawu. Nyuntuwu mangu jarrkanganku muntangu. Yanku man nira ruwukarra kaniny nguwangal.” Yarntarni parla marni Ngarpungu jilpirtijartiwu, “Nyurrajarrarlu manpilanyanu nira kurninykanganku marninjarrarlu, kurninykangankula manpilanyanu muntangu. Wali jilpirtijartikurawarnti nyuntukurawarnti yapajirnanyungu palu ngunawu, yarnta marninkurawarnti palu ngunawu yapa jirnanyunguwarlanyparni. Marninkurarlu jukuwarntirlu palunya jurlu pungku, pajarrkula palunya jina jilpirtijartikurawarntirlu jukuwarntirlu. Kujartikarra palu ngunanganku.” Nyanartijangka parla marninku marni Ngarpungu, “Yapawarnti manya martawu karrkarr purlkajawurlu. Yarntarni mankurla juturni yuwurnjarriwu ngumparnawu, nyantula mangu maja ngunawu ngumparna.” Nganpayiwula parla marni Ngarpungu, “Mapunikanila mankurla kartu nyuntukura. Pinakarrinya manyanta, miyila manta yinya, ngarnila man yangkarti miyi marnangu jarrmarni, ‘Ngajirta ngan nganyja.’ Nyanartijangka marna yakurrkujiwu nguwa nyuntungurni. Nyuntungu manyanu jarlu kujikani, nguwala ngunawu yakurryakurrwarnti. Yakurrwarntijaa wulyuwarnti palu turtapunganku kirninyja kanarlanywarnti wulyu ngarnupurru, kanarlanywarnti ngarla ngarnupurrungajirta. Wajapungankula palu yakurrwarntirlu kanarlanywarntirlu kirlijartiwarntirlu. Kayan ngarta wulyumipa turtangka miyi. Kujartikarra ngunawu. Miyi man ngalku yukajangka turtapungujangka. Warrkammarnanku man nira purlka warrkam miyiwu ngarnupurru. Jirrmirljarti man ngunawu warrkamjangka. Kayan ngan yarr kirranyja. Warrkammarnanku man nira, kitangarni man pirlajarriwu. Nguwajarriwu man tikirr kirlingalparni. Yangkarti marnanta ngartakpani nguwajangka, jalarra man nguniny nguwajangka piyirn. Puju man pirlajarriwu, wali tikirr man nguwajarriwu kirlingalparni.” Kujarti parla marni Ngarpungu nganpayiwu. Nyanartijangka pinapinakarrinya nganpayirlu marnin nyanarti, “Ngamaji manyanangu ngunawu pujuwurni nukarniwu.” Nyanartijangkala jularni yini parla Yip. Nyanartijangka Ngarpungula pinya ngartakpanurla yinya partu kuyijangka nyimparrapurru. Yutukani pilanyanu partu kuyijangka karrkinta, kanganila pila. Wali Ngarpungu pinapinakarrinyani, “Manajarra yangkartijarra pila karrilany katinta kaparn, kanarlany pinayungujuwal, kanarlany wanjiyungujuwal. Wali pila ngarni kanarlany miyi pinayungujuwaljangka, pinarrila pilarla nguniny pujuwurni yakurrkujaa wulyuwu. Warra ngartapila yarnta nganyja miyiwarlany yangka kanarlany wanjiyungujuwal. Ngarnungurla pila wanji kujawurlurra ngunawu. Wali kayan ngartapila nguna wanji kujawurlurra.” Wali ngunyipinyala pinya nyanartingurni katinngurni Yitinngurni palkakarti. Warrkammalkula pila nguwa, nguwajangkarni yangkarti ngartakpani nganpayi Ngarpungu. Purlka warrkam pilangu ngunawu karlarnupurrujaa kiyi yutukanupurru. Wali yutukani manya Ngarpungu nyantukurawarnti ngampurrjiwarnti katinngurni kakarra. Ngampurrikanani palupinya nganpayijaa marnin, ngajirta ngartapila tikiyanta yarnta katinkarti. Ngajirta ngartapila nganyja miyi wanjiyungujuwal. Nyanartirlamarrala palu ngampurrikanani. Ngampurrjiwarnti palu purlkajarti nayipjarti ngunangani, nyanarti nayip purlka warlujarti wirriwirrimarnani. Tirnyutukani palu warntarrirla.
81	GEN 4:1	Wali nyanartijangka yukarnani manyanta ngumparnarla Ratamja marnin Yip. Nyanartijangkala pila yapajartijarrinya, tarlkujirnila manyanu parri yini parla Kayin. Wali Yipju marni, “Parri marnajin parlipinya. Ngarpungu paja juku yinya.” Yapawarlany tarlkujirni manyanu yini parla Yipul wartangurnijangka. Wali purlkajarrinyala pila, nganpayijarrinyala. Wali kanarlanyju kajalurnijangkarlu warrkammarnani katin. Nguwa pa karlarnani katinpurru. Karlarnurla kiyila tarrapungku, miyila turtangku. Wartangurnijangkarlu kanarlanyju kukunjawarnti manya ngampurrikanani. Nyanarti warrkam parla nyantukura. Walimpawarlany nganpayirlu kajalurnijangkarlu parla Ngarpuwu kanya miyiwarnti katintajangka nyantukurajangka. Yiji parla kanya Ngarpuwu yiningu Kayintu. Yarnta kanarlanyju nganpayirlu Yipullu layi kurajpinya kukunja wulyujinyangu jirajarti, nyanartila parla Ngarpuwu kanya yiji. Wali nyanya pinya Ngarpungu nyanartijarra yijijarra kuyijaa miyi. Nganpayiwu layiwarlanyku parla wirriyajarrinya Yipulku yijijangkawu. Yangka parla kuyi yinya, wirriyajarrinyala parla. Kanarlanyku Kayinku parla ngajirta wirriyajarrirla. Yarnta nyantukurawu yijiwu ngajirta parla wulyumanyjarla. Wali nganpayi nyanarti Kayin munta yakurrjarrinya, ngajirta wirriya ngunarla. Kulijarrinyala nganpayi nyanarti. Ngarpungu parla japirlyinya nganpayi, “Nganajangka man kulijarrinyajaa munta yakurrjarrinya.” Yarntarni parla marni Ngarpungu, “Puju man wulyu ngunawu, wirriya marnangu ngunawu. Puju man pinapinakarrilany kuli kujangkurrarni kujangkurrarni, wali kulingu manyanu kujikananku, nirnparnila nyanarti yakurr man ngunawu. Wali lamajarriwu man kulijangka. Rukalku mannyanta kulinga, wulyula man ngunawu.” Nyanartijangka marni parla Kayintu ngajanyankurawu, “Pa. Yankurli ruwa.” Wali yani pila ngurrangurni marri pakul. Pinyala nganpayirlu Kayintu ngajanyankura pirlawurra. Wali Ngarpungu parla japirlyinya, “Wanyjurla mangu ngaja nyuntukura.” Jangkumani manyanta nganpayirlu, “Ngajirta. Ngurrpa marnarla. Ngajirta marnarla ngaju ngampurrji ngajawu ngajukurawu. Kayan ngarna nira ngampurrikananta ngaja ngajukura. Wali Ngarpungu parla marni Kayinku janginyjurrarni jirrkirlparni, “Pinarri marnangu. Pinya man ngaja nyuntukura pirlawurra. Nyangany marna nungu nyuntukurajangka ngaja warrarni nguniny nguwanga.” Yarntarni parla marni Ngarpungu. “Wali kujikani manunyanu. Jurramanku marnanta minyartingurni ngurrangurni.” Wali yangkarti ngurra yangka ngajanyankura pinya, nyanayirla Ngarpungu jurramani nyanartijangka ngurrajangka. Yarntarni parla marni Ngarpungu, “Yarnta man pinya nyuntukura ngaja, karlarnanku man nguwa miyipurru katinpurru, jartila man kiyi tarrapunganku. Kayan ngartangu turtapungka miyi. Kitpunganku man wamarn wurnamipa. Ngurrawarlany ngurrawarlany man kitpunganku. Kayan ngan lama kirranyja.” Wali Kayintula pinapinakarrinyani nyapartukarra parla Ngarpungu marni, rayinjarrinyala pungukarrarla. Marnila parla Ngarpuwu, “Jarti marna pinapinakarrinyana nyapartujarriwu marna. Tanyjingaljinyangu pajan yinya. Ngurrangurnijaa nyuntungurni pajan jurramanku, nyapartujarriwu marna. Puju ngarna kujarti kitpunganta, kanarlanywarntirlu ngajalu nyaka, pungkala ngajalu.” Ngarpungula marni, “Ngajirta. Kayan ngantalu pungka. Yangka ngananguwurti manta pungku, tanyjingalpala parla ngunawu. Nyuntuwu mangu ngunawu yarpalmartamarta. Nyantuwu pungujangkawu marnarla ngunawu kuli purlkajinyangu.” Wali nyanartijangkarlu nganpayi nyanarti pa wirirrpinya Ngarpungu pinalkarrapurru pungukarrarla. Nginyjirrikanankula palu piyirnwarntirlu kanarlanywarntirlu liyimijarti. Kayan ngalu pungka. Yarnta pa Ngarpungu wirirrpinya. Wali Ngarpungurni yapyani nganpayi nyanarti kakarra, nyanayirla kakarra pa ngunangani. Wali kartujarti pa ngunangani nganpayi Kayin kakarra. Paja manya martarnani jukuwarnti nyantukurawarnti. Yarnta nyantukurajangka jukujangka kilakiwarnti palurla paja ngunangani. Yarnta jamirtiwarnti nyantukurajangka jukujangka pajawarlanyparni palurla ngunangani. Wali Yipju martarni yapawarlany kanarlany parri. Wirriyajarrinya, marni parlanyanu, “Yarnta paji pinya kanarlany yapa papajinyankurarlu, nyanartila paja yinya kanarlany parri Ngarpungu juku.” Wali juku pajajarti pila ngunangani Ratamjaa Yip, kurntaljaa walaku pilanya martarnani. Nyanartijangka nyantukurawarnti Ratamkurawarnti jukuwarnti palu nguja, martarnanila palunya yapa pajawarlanyparni. Martarnanila palunya yapajirnanyungu pajawarlanyparni. Nyanartijangka walimpa nganpayi Yinak nguja yapa pajajartiwarlanyparni. Nira pa yanani Ngarpukurarlal warntarrirlal nganpayi Yinak. Mapunikanani parla Ngarpuwu. Yarnta yanani purrkujinyangujarrinya. Wali wirlmarnila, Ngarpungula kanya pujurni karrkin jipirrarni. Yinakju manya martarnani jukuwarnti walakuwarntijaa kurntalwarnti yapajirnanyunguwarnti. Nyanartijangka walimpa Nawala nguja yapa pajajartiwarlanyparni.
139	GEN 6:1	Nganpayi Nawa ngunangani wulyu. Pinapinakarrinyani pa Ngarpu. Yarnta nyantukura kartujaa walakuwarnti murrkurn kartujartiwarnti manya martarnani. Kanarlanywarnti palu yakurrwarntimiparni, ngajirta palu wulyu ngunangantarla. Kulijarrinyani palurlanyanu, punganila palunyanu pajangalmirri, yarnta palurlanyanu jirnapungani wapal. Wali Ngarpungu manya nyangani. Marni parlanyanu, “Nganapurru marnanya ngartakpani minyartiwarnti piyirnwarnti. Ngajirta pajilu wulyu nguna. Nyanartijangka marnanya nukarnini wajapungku.” Wali marni parla Ngarpungu Nawawu, “Nyangana marnanya nyanartiwarnti piyirnwarnti, yakurrmipa palu. Nyuntu marnanta kayan nyangana wulyu. Wali ngapa marnanyirrangu yipawu purlka, wajapungku marnanya nyanartiwarnti piyirnwarnti yakurrwarnti. Wali ngurti manurlanyanu purlka ngartakkarrku, wanjila manya yungku nyuntukurawarnti walakuwarnti mapirrirni, yarnta kartu nyuntukurajaa lamparrjiwarnti.” Yarnta parla Ngarpungu marni Nawawu, “Takurrpungku manunya kuyiwarnti nganapartu nganapartu. Kujarti manunya takurrpungku maljiwarntijaa ngamartiwarnti mapirrirni.” Nyanartikarrarni parla Ngarpungu jularnani pikawurra. Wali nyanartijangka Nawangu mapunikani Ngarpuwu, ngartakpanila ngurti ngapakarraji yurnturrungajirtarla pulparra. Nganpayirlu Nawangu manyanta mapunikani Ngarpunga. Pajajinyangu manya ngartakpani najiwarnti jirikiwarntiwujaa kuyiwarntiwu. Kanarlanywarntiwu mapirrirni manyanangu ngartakpani yarnta piyirnwarntiwu mapirrirni yukarnupurru. Japal nyanarti ngurti ngartakpani. Nyanartijangkarlu limirrijilinyparnila manyanta rukukani, ngajirta nganyanta ngapa pirriyanta kirlingirrirla. Nyanartirlamarra manyanta rukukanani.
161	GEN 7:1	Wali Ngarpungu parla marni yangkakaji nyanarti ngurti pujumani. Marni parla, “Kaj. Takurryantalu walakuwarntijaa kartuwarnti mapirrirni. Yarnta nyuntukura kartu mapirrirni palu takurryanku. Yarnta kuyiwarnti yangkartiwarnti mapirrirni palu takurryanku. Minyarti marna yipawu ngapa purlka.” Wali takurrkanya manya Nawangu nukarnini nyantukura kartujaa nyantukurawarnti walakuwarnti kartujartiwarnti, yarnta kuyiwarnti mapirrirni. Wali takurryanila palu ngurtinga kaninykaniny. Wali nyanartikarrarnila Ngarpungu rukukani tuwa. Kayan ngarta ngananguwurti warijpantarla. Nyanartijangka ngapala manyanangurla pirriyani. Wantinyanila purlkajinyangu ngapa. Yarrparni purtkujirnani. Rukukani manya pamarrwarntijaa manawarnti nukarnini. Ngajirta kirlingirri ngunarla nguwajaa yalkiri. Yarr pa purtkujirnani ngapangu. Nyantu pa kaninykaniny kirrarnani nganpayi Nawa pulparr. Kuyijaa mayaru yarnta piyirnwarnti wartangurnijangkawarnti mapirrirni manya yurrkujirni ngapangu. Yarrpala ngujangurra, ngapamipajarrinya nukarnini. Kanarlanywarnti manya kunyungurla kapingu ngarnani. Kunyungurla manya marri rinkangani ngapangu. Kunyungurla manya kaninyparralparni yurrukujirnani. Wali wantinyani ngapa layi yakarn. Ngurti nyanarti yarr pa kankarralparni tuwumarnani, ngapangu kankarnikujirnani. Kujangkurrarni kujangkurrarni pa kankarnikujirnani ngapangu. Wali ngunangani palu rawa, yakarnwarnti kurriny kurriny kayan.
185	GEN 8:1	Wali palu nyantuwarntimipa wanji ngunangani kaninykaniny ngurtinga. Wali kujartukarra palu ngunangani piyirnwarntijaa manawarntijaa nganapartu nganapartu manya pujukujirni ngapangu Ngarpukurarlu, tumaj palu yakurrmipa piyirnwarnti nguja, ngajirta palu Ngarpu pinakarrinyantarla. Nyanartijangkala manyanangu yiparni ngapa purlka Ngarpungu. Warpij manya ngarni, yarnta ngurra nyantuwarntikura pujumani. Wali nyanartikarra Ngarpungu yiparni walypa pulparrawurra luwarnupurru nguwa lukajangka, yarnta kaninykujiwu ngapa. Wali ngapa nyanartikarra kaninyjarrinyanila. Ngajirta partalurni pulparrajarrirla ngapa nyanarti. Marrki pa kaninyjarrinyani. Wali nyanartikarra yutantinyala ngurti nyanarti pamarra yininga Yararatta. Nyanartijangkarlu Nawangu wupunumkujirni winta, jirikila yiparni layi wangkarna. Wali jiriki nyanarti wamarnwamarn laparnani. Jarti parla manawu muwupungani yutantinyupurru. Ngurrparni yap yani. Ngajirta manyanta tikirrlapanyjarla Nawakarti nyanarti jiriki. Ngajirtarni parlipungkarla mana. Warrarni pa ngapapururni karrinyani mana. Wali yarntarni jirikiwarlany yiparni kumantawarlany yini parla purrjarti. Yap laparni. Yarntarni parla wamarn kitpungani parlipungupurru manawu. Jartijinyangu. Nyanartijangkala tikiyani manyanta Nawakarti. Wali nyantungu parla yawiyijarrinya, talmarni parla kurrapa yawiyirlu. Yutantinyurla manyanta tikirrpala takurrpinya. Wali kirrarnani palu kaninykaniny ngurrawarnti kurriny kurriny kurriny kayan. Yarntarni kayanparni jiriki yiparni purrjarti, yarntarni parla kitpungani. Wali parlipinyala jurtal. Warntarnila parla Nawawu warnjal, kanyala parla tikirr, yinyala parla Nawa. Wali nginyjirrikanila Nawangu ngapakura kaninyjarrinyujangka. Marni parlanyanu, “Kunyungurla parta ngapa kaninyjarrinya. Minyajiliny paji parlipungurla warntarni manangajangka warnjal.” Wali jiriki mapirri palu kirrarnani kaninykaniny ngurrawarnti kurriny kurriny kurriny kayan. Nyanartijangka yarntarni kayanparni jiriki tikirryiparni Nawangu. Wali nirnparnila yapyani, ngajirtarnila tikiyantarla. Kunyungurla ngurra partarlanyanu parlipinya nyanayirla kaniny. Wali nyanartijangka wupunumkujirnila winta Nawangu. Marnila, “Yu. Wali pulparrjarrinya pa nyanarti ngurra.” Pirmarningurra parla wintangurni. Wali yarntarni parla marni Ngarpungu, “Kaj. Yantalu minyartijangka ngurtijangka nyurrawarnti nukarnini. Wali ngurrakartila manta yanku. Juntumankula mantarlanyanu ngurra wulyunga.” Wali mapunikanila manyanta Nawangu. Jupantinyala palu nukarnini ngurtingurni. Nyanartijangka pamarrpala parla mungkurrpinya kuyiwu kamparnupurru Ngarpuwu parntimanupurru wirriyawurra. Wali kamparnila manya, Ngarpungula manya parntimani minyjurruminyjurru kankarnimarrangujangkarlu. Nyanartijangka wirriyajarrinyala parla Ngarpu.
207	GEN 9:1	Wali yarntarni manyanangu Ngarpungu marni, “Pajajarriwu manta piyirnwarntijaa kuyiwarnti mapirrirni kujangkurrarni kujangkurrarni.” Yarntarni parla jularni Ngarpungu, “Wali marna kayankurrarni yiparni ngapa minyarti. Yarntawarlany ngajirta ngarna ngapa yipa kujartijiliny purlka piyirn wakaj ngarnujuwaljaa ngurra mapirrirni wajapungujuwal. Wali nira man ngunawu wulyu. Kujarti manunya martarnanku nyuntukurawarnti yapajirnanyunguwarntijaa kanarlanywarnti mapirrirni wartangurniwarlanyjangkawarnti mapirrirni. Wali marna mirtiny yutukani ngumurrurlal pinalkarrapurru. Yangka marna nyaku nyanarti mirtiny takiwurra, pinarrijarriwula marnarla nyangungalku. Yarntawarlany kayan ngarna ngapa purlka yipa kujartijiliny warpijkujirnujuwal.” Kujarti manya Ngarpungu jarlu lirrkarnpinya. Wali minyarti jutukparni Nawakura wangki. Wartangurni palu nguja jukuwarnti Nawakurawarnti murrkurn yiniwarnti Jiyim, Yam, Japit. Wali jukula palunya martarni pajawarlanyparni Nawakurawarntirlu walakuwarntirlu.
268	GEN 11:1	Nyanartijangka paja palu piyirnwarnti ngunangani. Layi wangki palu marnani, ngajirta paja wangki. Wali pirntirrikarraji palu ngunangani, marnila palurlanyanu, “Pa. Ngartakkarrku parlipa mayaru juwal. Puju kayan ngarlipa mayaru ngartakkarra, ngurrujarrajarri ngarlipa. Kayantakalangu ngurra parlipa ngunanganku.” Wali pamarr palu mayaru ngartakkani juwaljinyangu yalkirirlurra palu ngartakkani kankarra marri. Yarnta palunyanu kajalkajalkujirnani kayanta ngunangupurru. Ngajirta palu ngurrujarrajarrinyantarla ngurrawarntirla wanyjurlajarra. Kayantarni palu ngunangani. Nyanartijangka Ngarpungu mayaru nyanya. Wali yakurrmarnila parla. Wangki palu layi marnani, wali Ngarpungu manya wangki ngurrujarrakujirnila. Wali nyanartijangka wangkiwarlany wangkiwarlany palu marnani pajajinyangu wangki. Pulykarra yanila palu ngurrawarlany ngurrawarlany, ngurrungurrujarrinyani palu. Mayaru nyanarti juwal yini parla Papurl. Nyanartijangka walimpawarlany purrku layi ngunangani yini parla Tira. Martarnani manya murrkurn paparlangujarti Ayiparanjaa kurrinywarlany nganpayi, ngaja pilarla Ayiparanku. Ayiparanju warntarni kartu rimpijangka kurrinyku pilanyanangu ngamajijarrawu. Wali warntarnila rimpi kartu yini Jayira. Ayiparanjaa Jayira pila warrarni ngunangani marlal jukungajirtajarti. Yarnta layi juku martarni wartangurnijangkarlu Ayiparankurarlu ngajangu yini parla Lat. Nganpayi nyanarti wartangurnijangka pirlajarrinya Latkura parla ngarpu.
300	GEN 12:1	Kuttula parla Ayiparanku marni, “Wanyjarrku man nyuntukura ngarpujaa jarntuwarnti mapirri, yarnta ngurra nyuntukura wanyjarrku man. Yanku man ngurrawarlanykarti, tumaj marnanta kurajpinya. Pinayungku marnanta ngurra, wali wulyula man ngunawu. Pajajinyangu manya martawu kilakiwarntijaa jamirtiwarnti mapirri. Yapa jirnanyunguwarnti palu pajajarriwu kujangkurrarni kujangkurrarni, pajajinyangula palu ngunawu. Yangka ngananguwurti mangu yakurrmalku piyirnwarntirlu kanarlanywarntirlu, ngajungula marnarla yakurrmalku nyanartiwu piyirnku yakurrmarnujangkawu. Yarnta yangka ngananguwurti mangu wulyumalku kanarlanywarntirlu, ngajungula marnarla wulyumalkuwarlanyparni. Nyuntunga wartangurni manyanangu wirriya ngunawu. Yangka pajin mapunikarrku, wali piyirnwarnti kanarlanywarnti mapirrila palu ngunawu wartangurnijangka mapirri wirriya wapalkarra wanyjurlajarra.” Wali nyanartijangka mapunikanila Ayiparanju, yanila Kuttu parla jularni jarlu. Jakarnila palu kurlirra nyantukura kartujaa juku nyantukurajangka ngajajangka mapirri. Kanya manya Ayiparanju warrkammayinwarnti nyantukurawarntijaa manawarnti mapirri kuyiwarnti mapirri. Ngarpunyankura pa wanyjani Ayiparanju mayarurla yininga Yaranta. Yanila palu marri kurlirra ngurrawarlanykarti yinikarti Kayininkarti. Kirrarnani palu piyirnwarnti nyanartikarrajiwarnti Kayininkarrajiwarnti. Wali Ayiparanngurra palu pirriyani Kayininta, ngurrala palu juntumani. Nguja palu, wali. Ngarpungu parla marni Ayiparanku, “Minyarti ngurra marnanta yungku yini parla Kayinin pujurni. Ngunawu palu yapawarnti pajajinyangu yapajirnanyungu, nyuntukurajangkawarnti yapawarnti kilakiwarntijaa jamirtiwarnti mapirri palu ngunawu pujurni minyayirla ngurranga.” Wali Ayiparanju manya pamarrwarnti mungkurrpinya pinalkarrapurrujaa kajalkajalkujirnupurru Ngarpu. Nira palu kujarti pamarrwarnti mungkurrpungani kamparnupurru kuyipurru pinalkarrapurru. Nira palurla kujarti kamparnani pinalkarrapurru Ngarpuwu. Kamparni palu pirrkiwurra, Ngarpungula parntimani kujirirriny, wirriyajirrinyala Ngarpu. Yarntarni yani kulirrawarlany, pakulyani ngurrawarlanyjurra kayanparni ngurra yini parla Kayinin purlka japal. Yarntarni juntumani ngurra, yarntarni pamarr nyanayirla kayantakujirni Ngarpuwu kajalkajalkujirnupurru pinalkarrapurru. Ngarpuwu parla marnani Ayiparanju. Wali kirrarnani palu. Yarntarni jakarni nyanartijangka ngurrajangka, kulirrawarlany yani. Kuyiwarnti manya martarnani Ayiparanju. Kangani manya kukunjawarnti purlumanwarnti tangkiwarnti. Wali ngapa ngajirta wantirla. Yuka pujujarrinya manyanangu kuyiwarntiwu, yarnta miyi manyanangu pujujarrinya piyirnwarntiwu. Wali muwupungani parla jarti, yanila Yijipkarti kurlirra miyikarti. Yani palu Ayiparanjaa juku nyantukurajangka ngajajangkajaa kanarlanywarnti warrkammayinwarnti. Kartujarti pa yani Ayiparan Yijipkarti. Marnila parla Ayiparanju kartunyankurawu, “Nyuntu man jalungurrujinyangu wulyu. Marrupungka ngantalu minyartikarrajiwarntirlu. Marrupungurla ngantalu ngurru warntarnkarrakangka. Pungkala ngajalu ngaju nyuntungurni.” Rayinjarrinya parlanyanu Ayiparan. Lirrkarnpinya parla, marni parla kartunyankurawu, “Kuja man malku, julawu pajan rimpi marnangu. Julawu manyanangu piyirnwarntiwu, yangkala pajalu wanyjarrku wanji.” Nyanartijangka pirriyani palu Yijipja, wali juntumanila palu ngurra, kirrarnanila palu. Wali nganpayirlu purlkangu nyanartikarrajirlu nyanya marnin Ayiparankura kartu. Marrupinya, wurnarnila kanya nyantukurakarti ngurrakarti. Wali nyanartijangka yinya parla yiji Ayiparan purlkangu nyanartirlu Yijipkarrajirlu kukunjawarntijaa purlumanwarnti mapirri, yarnta kanarlanywarnti tangkiwarntijaa kamulwarnti mapirri. Yarnta piyirnwarnti mapirri nyantukurawarnti warrkammayin parla yinya. Warrkammalkula palunyanta Ayiparanja. Watanymani parla nukarnini. Wali mimijartijarrinyala purlka nyanarti Yijipkarraji maja yarnta nyantukurawarnti jarntuwarnti. Ngarpungu mimikujirni nganpayi nyanarti yarnta parla Ayiparankura kartu warntarni. Wali japirlyinya parla Ayiparan purlkangu Yijipkarrajirlu, “Nganajangka pajin jarlu jularla kartu mangu minyarti nyuntukura. Wapal pajan kajiyinya. Jularni pajin rimpi mangu nyuntukura minyarti.” Wali kartunyankura parla tikirryinya Ayiparan. Ngunyipinyala manya tikirr. Wali tikiyanila palu Ayiparanngurra kayili kirlingkurrarni nyanartikarti, yangka jarlu parla Ngarpuwu pamarr mungkurrpinya, nyanartikartirni tikiyani kirlingkurrarni.
320	GEN 13:1	Wali pajajarti pila ngunangani wapirra. Paja pilanya martarnani piyirnwarnti warrkammayinwarntijaa kuyiwarnti mapirri kukunjawarntijaa tangkiwarntijaa purlumanuwarnti. Ngunangani pila pamarr purlkajarti. Ngurrujarra ngurrujarra pilanya martarnani kuyiwarntijaa warrkammayinwarnti Ayiparanjujaa Lattu. Ngampurrikanani palu warrkammayinwarntirlu kuyiwarnti kukunjawarntijaa purlumanuwarntijaa tangkiwarnti, yangkala pajajinyangu. Yuka palurlanyanu pujukujirnani pajangu. Nyanartijangka marrarnila palunyanu warrkammyinwarntirlu Ayiparankurawarntirlujaa Latkurawarntirlu. Yakurrmarni parla Ayiparanju kulipurru. Marni parla jukuwu ngajangajangkawu, “Ngajirta ngarlinyanu marra. Yarnta warrkammayinwarntirlu ngajirta ngalunyanu marra. Jarntuwarnti parlipa. Ngurrujarrajarriwu parli. Kangkula manunya nyuntungu kuyiwarntijaa piyirnwarnti nyuntukurawarnti, ngajungu marnanya ngajukurawarnti piyirnwarntijaa kuyiwarnti kangku. Nyuntujal, wanyjurla man yanku. Wangki pikakujirlanyanu.” Wali pinapinakarrinyani wanyjurla yanku. Mapunparni pinapinakarrinya. Nyanyangurra Lattu. Warrkarra nyanya. Nyanya mapunparni yuka purlka wurrkaljinyangu martuwarrarla kakarra. Karlarra nyanya yuka ngajirta yarr yarpal. Wali kakarrala kurajpinya martuwarrarla yuka purlkajinyangu, nyanartikartila yani. Kanya manya Lattu wurrkalkarti kuyiwarntijaa warrkammayinwarnti nyantukurawarnti. Juntumani ngurra marnparni mayarurla yininga Satamja. Kirrarnanila manyanangurla nyanartikarrajirla piyirnwarntirla. Nyanayirla palu kirrarnani Ngarpungajirtajartiwarnti. Ngarpu ngajirta palu mapunikarrarla, yakurr palu ngunangani. Ayiparan pa kirrarnani karlangjarti. Martarnani manya nyantukurawarnti warrkammayinwarnti yarnta kuyiwarnti mapirri. Ngunangani pila Kayininta ngurra purlka japal Kayinin. Kakarrangjartijaa karlangjarti pila ngunangani ngurrujarra. Nyanartijangka marni parla Ngarpungu Ayiparanku, “Warrpunyaku man ngurra kujangkurrajarra karlarrara, kakarrara, kurlirrara yarnta kayirrara. Yungkula marnanta ngurra minyarti. Yangka man pirlajarriwu, wali yapajirnanyungula palu martarnanku minyarti ngurra. Pajajinyangu palu ngunawu nyuntukurawarnti yapajirnanyunguwarnti. Kayan ngan kurajpungka, yarnta palu pajajinyangu. Wali warnjaljilinyparnila paja, kayan ngan kurajpungka, yarnta palu pajajinyangu. Wali kujarti palu ngunawu yapajirnanyungu.” Yarntarni Ngarpungu parla marni, “Kitpungku man minyayirla ngurrawarlany ngurrawarlany. Nyuntukura mangu minyarti ngurra, yungany marnanta.”
338	GEN 14:1	Wali nyanartijangka kulipariwarnti piyirnwarnti palunyanangurla pirriyani kakarrangu. Kajalunypuwala palunyanangurla pirriyani piyirnwarntiwarlanyja Satamkarrajiwarntirla. Wali pinyala palunyanu. Kanarlanywarnti palunya pirlawurra pinya nyanartikarrajiwarnti Satamkarrajiwarnti, purpankanyala palunya kanarlanywarnti wurna. Kanya palunya warrkamjakujirnupurru Yarnta palunya ngurru kanya manawarntijaa pamarrwarntijaa kuyiwarnti mapirri. Kanya palunya ngurru. Yarnta nganpayi Lat mapirri palu kanya Ayiparankura juku. Yarntarni palu yani. Pirriyani palunyanangurla ngurrawarlanyja piyirnwarntiwarlanyja. Pinyala palunya, wurnala palunya purpankanya. Mapirri palunya kanya ngurrawarntijangka murrkurnjangka. Wali layila nganpayi manyanangurla lurrpjakarni, ranyjila yani, Ayiparankartila manyanta pirriyani wangkijarti. Kanya parla wangki. Jularnila parla Ayiparanku yangka palu Lat purpankanya. Kanya palu kulipariwarntirlu Lat. Wali partalurnila turtapinya nganpayi Ayiparan, jamurn pinakarrinya wangki nganpayirlu parla jularni. Wali nyantukurawarntiwula manyanangu pawumarni. Nyanartijangka wajilpinyala palunya kulipariwarnti. Pirriyanila palunyanangurla. Pinyala palunya nyanartiwarnti kulipariwarnti. Pirlawurra palunya pinya kanarlanywarnti, kanarlanywarnti palunya ngunyipinya yarr. Tikirrkanyala palunya piyirnwarnti kanarlanywarnti, jukunyankura mapirri, yarnta kuyiwarntijaa pamarrwarnti mapirri. Satamkarrajiwarntijaa ngurrawarlanyjangka mapirri manya kanya Ayiparanju tikirr. Wali kaparn palu tikirrjawurlu mitimkujirni nganpayi miyijarti yini parla Milkisatik, Ngarpukura nganpayi nyanarti. Mapunikani Ngarpu. Jarntuwarnti nyantukurawarnti manya kangani Ayiparanju. Tikirrkujirni manya nyanartikarti nganpayikarti. Wali Milkisatikju manya yinya miyi Ayiparanngurra. Yiji manya yinya, tumaj wurnajangka marrijangka lurrujarti palu pirriyani yarnta marranyanjarti. Marni parla Milkisatikju Ayiparanku, “Ngarpu mangu wirriya nguniny. Piyirnwarnti nyanartiwarnti kulipariwarnti manunya jurramani. Ngarpungu manta yinya maya jurramanupurru. Marlamani manta Ngarpungu. Mapunparni pa Ngarpu wulyujinyangu marlamanujuwal.” Wali yiji parla yungkarla Milkisatik Ayiparanju tumaj Ngarpukura nganpayi nyanarti Milkisatik. Yangkala manya ngurrungurrukujirni nyantukurawarnti pamarrwarntijaa manawarntijaa kuyiwarnti. Tukunga manya yutukani Ayiparanju pajajinyangu 10. Layiwarlanypala parla Ayiparanju yinya nganpayi nyanarti Ngarpukura. Yiji parla murtarni yinya. Wali tikiyanila pila Ayiparanjaa juku nyantukura ngurrakarti nyantujarrakurakarti, piyirnwarnti mapirri Satamjangkawarnti. Yiparni manya tikirr Satamkarti Ayiparanju.
362	GEN 15:1	Wali nyanartila pa kirrarnani Ayiparan. Walimpa pa winkirrmarni Ngarpu Kut Ayiparanju. Ngarpungu parla marni winkirru, “Ngajirta ngan rayinjarri. Najungu marnanta ngampurrikarrku. Ngajungu marnanta kurraparla martalany.” Marni parla Ayiparanju, “Wulyumalany marnarla walakuwu. Ngajirta marna marta ngajukurajinyangu walaku. Juku pajan ngajukurajinyangu yungku.” Jangkumanila manyanta Ngarpungu, “Yu. Walaku man martawu nyuntukurajinyangu. Jayirarlu mangu martawu.” Yarntarni parla marni Ngarpungu, “Nyaku man kankarni yalkiri. Wirl palu pajajinyangu. Wali nyanartijilinypala palu ngunawu walakujangka nyuntukurajangka yapajirnanyungu wirljilinyparni. Kayan ngannya kurajpungka.” Wali mapunikanila parla Ayiparanju Ngarpuwu. Walaku parla yungku. Ngarpu parla wirriyala ngunangani Ayiparanku. Wulyujinyangu pa nyangani yakurrngajirta. Ngajirta pa nyakarla yakurr Ayiparankura. Wulyujinyangu nganpayi nyanarti. Kujarti pa nyangani Ngarpungu, tumaj parla nyantuwu mapunikananimipa Ayiparanju.
383	GEN 16:1	Wali kartu Ayiparankura yini parla Jayira ngunangani yapangajirtajarti. Juku ngajirta martarla. Pinapinakarrinyani Jayirarlu, yapawu parla wulyumarnani. Jirnapungani parlanyanu, tumaj pa yapangajirtajarti. Pinapinakarrinyani, “Yarr marna pikawurti martawu yapa kanarlanykura ngamaji.” Wali marnila parla Jayirarlu purrkuwu ngumparnanyankurawu, “Juku marna ngajirta marta. Wulyumalany marnarla jukuwu. Kunyungurla paji kanarlanyju martawu marninwarlanyju. Pikala marna warntawu ngamajiwarlanykura. Yangkarti marnin warrkammayin ngajukura nguniny Yijipkarraji. Yukalku manpila, yapala martawu.” Wali mapunikani parla purrkungu kartunyankurawu, yangka parla marni yukalku manyanta Ayiparanja nyanarti marnin warrkammayin. Wali yukarnila manyanta ngurranga. Nyanartijangka yapajartijarrinya marnin nyanarti warrkammayin. Ngurrkujarrinyala yapangurni, yarringarnani manyanu. Marni parla Jayirawu, “Ngaju marna yapajartijarrinya.” Warralpunganila parla jingkirti nyanartiwu marninku yapangajirtajartiwu Jayirawu. Marnintu Jayirarlu parla marni Ayiparanku, “Nyanartirlu marnintu warrkammayintu paji jingkirti warralpungani.” Wali purrkungu parla marni, “Nyuntu manurla maja warrkammayinku. Nyuntungu nyapartukarra mankurla malku nyanartiwu marninku.” Nyanartijangka Jayirarlu marrarni marnin nyanarti yarnta pinya, nyanartila wurna yani kulijangka. Marri yani ngunku, ngapangala kirrarnani. Wali yinjilpala manyanta pirriyani Ngarpukura. Japirlyinya parla, “Wanyjurla man yanany.” Jangkumani manyanta marnintu, “Kulijangka marna yani, Jayirarlu paja marrarni, yanila marna.” Wali yinjillu parla lirrkarnpinya. Marni parla, “Tikiyanku man. Jayirakarti man yanku majakarti. Mapunikarrku manyanta Jayirarla. Warra man parri martawu Ayiparankura juku yini parla Yijmayil. Nyantu pa ngunawu kulijuwal parri nyanarti. Jukuwarnti manya martawu nyanartirlu. Yapajirnanyunguwarnti palu pajawarlanyparni ngunawu.” Wali tikiyanila marnin. Yinjillu pa tikirrkujirni. Nyanartijangka walimpa parringu manyanu tarlkujirnila Yijmayillu. Yangkartikarrarni yangka manyanu Yijmayillu tarlkujirni, nyanartikarrarni nguja Ayiparan purrkujinyangu yitilalwarnti 86.
399	GEN 17:1	Nyanartijangka walimpa purrkujarrinyajinyangula Ayiparan yitilalwarnti 99. Nyanartikarra pirriyani manyanta Ngarpu Ayiparanja. Marni parla Ayiparanku, “Ngaju marna purlka kayan yini Kut. Ngajukurarlal man yanku wulyungal. Ngajirta ngan yakurrjarri.” Yarntarni parla marni Ngarpungu, “Mapunjinyangu mangulu ngunawu nyuntukurajangka yapajirnanyunguwarnti pajajinyangu. Kanarlanywarnti palunyanangu ngunawu purlkawarnti majawarnti. Wali yungku marnanta ngurra minyarti Kayinin pujurni. Yangka man pirlajarriwu, wali yapajirnanyunguwarntila palu ngunanganku minyayirla ngurranga Kayininta. Ngaju marnanyirrangu Ngarpu purlka. Wajilpungkula pajanta pujungurni nyuntungujaa wartangurnijangkawarntirlu mapirri yapajirnanyunguwarntirlu mapirri.” Wali nyanartikarra Ngarpungu pinya yinijartijarra yutukani Ayiparanjaa Jayira. Yarntarni parla marni Ayiparanku Ngarpungu, “Nyuntungujaa kanarlanywarntirlu mapirri yapajirnanyunguwarntirlu nganpayiwarntirlu mantanyanu nganpayikujiwu pinalkarrapurru. Nyaku mantanyanu nyurrawarntirlu, nginyjirrkarrkula manta kujarti, ngajukurawarnti manta. Pinapinakarrkula manta ngajukura wangki. Kayan ngantanyanta rukanyja. Yangka nganawurti piyirn nganpayikujirnungajirtajangka, ngajirta mangu nyuntukura jarntu, tumaj ngajukura wangki ngajirta paji mapunikarra. Yangka parri nguniny mirtily ngurtinga, nyanartikarrarni mantanya nganpayikujiwu. Tarlkujirnujangka yangka ngurrawarnti 8 nyanartikarrarni mantanya nganpayikujiwu.” Yarnta parla marni Ngarpungu Ayiparanku, “Kartungu nyuntukurarlujinyangu mangu martawu yapa parri walaku nyuntukurajinyangu. Wali nyantukurawarnti yapawarnti yapajirnanyunguwarnti palu pajawarlanyparni ngunawu.” Nyanartijangka warralpinyala Ayiparan. Pinapinakarrinyani, “Parnanyjaa purrku pajarra. Kayan ngajarra yapa marta. Ngaju marna purrkujinyangu jarlujangka yitilalwarnti 100, nyantula parnany jarlujangkawarlanyparni yitilalwarnti 90.” Wali japirlyinyala parla Ngarpu Ayiparanju, “Wayila yangkarti parri ngajukura ngamajiwarlanykura.” Jangkumanila manyanta Ngarpungu, “Yu. Yara pa nyantu Yijmayil. Ngampurrikarrku marna ngajungu. Ngarpu manyanangu ngunawu Yijmayil kanarlanywarntiwu wartangurnijangkawarntiwu yapajirnanyunguwarntiwu. Mapunparni mangu martawu nyuntukurarlu kartungu Jayirarlu nyuntukurajinyangu parri walaku. Jalarra mangu martawu, ngajirta yinki. Yini parla Asik. Yangka purlkajarriwu nganpayijarriwu Asik, wali ngajukurajinyangu paji ngunawu nganpayi nyanarti. Ngajukurarlal pa yananku. Ngaju marnarla ngunawu Ngarpu purlka. Yarnta kanarlany mapirri palu ngunawu nyantunga wartangurni yapajirnanyunguwarnti. Pajawarlanyparni palu ngunawu.” Wali nyanartikarra Ngarpungula wanyjani Ayiparan. Wali warntarnila manya Ayiparanju nganpayiwarntijaa nyantukurawarnti warrkammayinwarnti mapirri. Nganpayikujirni palunyanu.
426	GEN 18:1	Wali yarntarni manyanta pirriyani Ngarpu ngurranga nyantukurarla Ayiparankurarla. Kirrarnani Ayiparan jininyarajarti kalukurla marnparni yarr. Wali nganpayiwarntirla palunyanta murrkurn pirriyani. Kulalu ngayirni marrijangka, minyangula parla Ngarpu pirriyani. Wali laparnila manyanangurla langkarni ngurrajangka nyantukurajangka. Purpani manya nyantukurakarti ngurrakarti. Jarntukujirni manya, miyila manya yinya kuyi mapirri. Marni manyanangu, “Ngalunga manta kirralku yumpaly, yarnta manta marringurni yani. Jurumanku mantanyanu minyayirla. Miyi marnanyirrangu warntawu. Ngarnungurla manta wurnala yanku.” “Yu,” marni palurla. “Jurumanku marnangulu. Kajalurni marnalu kirralku. Warntarnanpangu miyi.” Wali takurryani Ayiparan kalukurla, marnila parla kartunyankurawu, “Partalurni kampanya miyiwarnti.” Nyanartijangka Ayiparan laparni nyantukurakarti kuyikarti. Kuyiwarnti palu karrinyani purlumanwarnti. Layila pinya lamparnmarta jirajartijinyangu wulyu ngarnupurru. Kamparnila palu, yinyala manya nganpayiwarnti nyanartiwarnti kuyijaa miyi. Nyanartijangka japirlyinya palu Ayiparan, “Wanyjurla mangu kartu nyuntukura Jayira.” Jangkumani manyanangurla, “Kaninykaniny pa nguniny kalukurla.” Wali nyanartiwarntirla nganpayiwarntirla layi pa Ngarpu nganpayijiliny karrkinjarti. Marni parla Ngarpungu Ayiparanku, “Warra marnangu tikiyanku, jamurn purangu yangka lanylanymarnanku, nyanartikarra marnangu tikiyanku. Wali Jayirarlu mangu martawu yapa nyuntukurajinyangu parri walaku.” Wali ranyjingu pa pinakarrinyani Jayirarlu, yangka Ngarpungu parla marnani Ayiparanku parri martarnupurru. Wurrunga kirrarnani kalukurla kaninykaniny. Ngajirta palu nyakarla nganpayiwarntirlu. Wurrunga kirrarnani, nyanartila manya pinakarrinya wangki nyantungurni juku martarnupurru parri nyantukurajinyangu. Wali warralpinyala kaninykaniny ranyji yarr munta. Pinapinakarrinyani, “Ngajirta. Parnany marna ngaju. Kayan ngarna yapa marta, yarnta ngajukura ngumparna pa purrku kayan ngajarra yapa marta.” Wali marni parla Ayiparanku Ngarpungu nganpayirlu, “Nganajangka pa warralpinya Jayira. Ngajirta paji mapunikarrarla wangki, yangka marnarla jularni yapa martarnupurru. Mapunparni marnangu pirriyanku yangka marnangu jularni.” Wali Jayirarlu parla marni, “Ngajirta marnangu warralpungkarla.” Jirnapinyala manyanu Jayira. Ngarpungu parla marni jirrkirlparni, “Mapunparni man warralpinya.” Nyanartijangka turtapinya palu, wurnala palu yani. Ayiparanju manya muntukanya. Karrinyani manyanangurla kaparn. Wali marni parla Ngarpungu Ayiparanku, “Nyanartiwarnti piyirnwarnti palu yakurrjinyangu ngurrajarrajangka Satamjangkajaa Kumarajangka. Yanku marna nyangupurru. Puju palu yakurr, wali pungkula marnanya pujurni.” Ayiparanju manya pinapinakarrinyani jarntuwarnti nyantukurawarnti yangka palu Satamja ngunangani Latngurra, yangkala ngajirta nganya pungka Ngarpungu. Kunyungurla manya Ngarpungu pungkarla yakurrwarntijaa wulyuwarnti, yangkala manyanangu Ayiparanju purntukangani. Jarrmarnani parla Ngarpuwu. Lamakujirnani Ayiparanju. Marni parla Ngarpuwu, “Pungku nganunya pujurni wulyuwarnti mapirri. Kunyungurla palunyanangurla paja nguniny wulyuwarnti 50. Pungku nganunya pujurni wulyuwarnti mapirri. Purlka man wali. Pinarri mannyanangu. Nyuntungu mannya nyangany piyirn wulyuwarntijaa yakurrwarnti. Nyuntu mankurla pinarri. Nyuntu man wulyu.” Ngarpungu parla marni Ayiparanku, “Yu. Kayan ngarnanya pungka, yangkarti pajin jarrmarni.” Wali tikirrparni tikirrparni pa japirlyungani Ayiparanju Ngarpu. Walimpala jirna japirlyinya wartangurniwarlany, “Kunyungurla palunyanangurla wulyuwarnti nguniny murrkurn 10. Pungku nganunya pujurni wulyuwarnti mapirri.” Jangkumani manyanta Ngarpungu, “Yu. Kayan ngarnanya pungka, yangkarti pajin jarrmarni. Puju kayan ngarnanya parlipungka wulyuwarnti 10, nyanarti marnanya pungku yakurrwarnti nukarnini.” Wali yanila Ngarpu wurna, nyanartila Ayiparan ngurrakarti tikiyani nyantukurakarti karla wangkijangka.