23233	MAT 1:20	Falakini iye, paakiwaza kutenda javire, kwa mpunde noure, laika wa Mola kanjira akilota, akimwambira javi: “Yusufu ujukulu wa Daudi! Usofeleye kunlomba Mariyamu nkawako, konta waasaka kupongola‑yo ampongola kwa uwezo wa Roho Takatifu.
23234	MAT 1:21	Iye ampongola mwana nlume na ujuzi umwite zina rake Insa, konta iye awavusha wanu wake nkati ya madambi awo.”
23236	MAT 1:23	“Onani! Mwari mmoja wa bikira akuja kwimita, ampongola mwana nlume, na wamwita zina rake Emanueli, mana ake: ‘Mwenyezimungu kawa pamoja nofwe.’ ”
23240	MAT 2:2	“Apongoriwe nfalume wa Mayahudi‑yo kandepi? Kamana tiwona nondwa yake paikiwala, ndimana tija kuntukuza.”
23242	MAT 2:4	Akiwajumanisa piya walongozi wa dini na wanlimu wa shariya wákiwatumikira wanu, akiwadairi: “Almasihi akuja kupongoriwa ndepi?”
23243	MAT 2:5	Ewo wakinjibu: “Betlehemu inti ya Yudeya, konta vyandikiwa na nabii mmoja javi:
23244	MAT 2:6	‘Uwe! Betlehemu, inti ya Yudeya, auri ntoto fúti kati ya walongozi wa Yudeya, konta kati ya uwe alawirira nlongozi, akuja kusunga umati wangu Iziraeli.’ ”
23246	MAT 2:8	Ikisa akiwapereka Betlehemu akamba: “Ukani, mukadadishi sana-sana kuhusu toto‑yo. Mukimmonerera, tumizani kunambira ipate nomi nije nintukuze.”
23251	MAT 2:13	Ewo pawaludire, mpunde laika wa Mola akinjira Yusufu julu ya ruhuya, akimwambira akamba: “Lamuka, nsukure toto‑yo pamoja na mamaye, utire uke Miswiri, ukekare mpaka nukwambire, konta Herodi ansakula toto‑yo amuulaye.”
23253	MAT 2:15	Akikala nokure mpaka Herodi akifwa, ipate vitimiziwe vyaambire Mola julu ya nabii mmoja, akamba: “Kulawa Miswiri nimwita mwanangu.”
23256	MAT 2:18	“Shauti isikirika Rama, kiriro na shuku pakulu, Rakeli awaririra wanawe, aasaka kunyamaziwa, kamana awapo.”
23258	MAT 2:20	akamba: “Lamuka, unsukure toto‑yo pamoja na mamaye, uke inti ya Iziraeli, konta wakisakula kumulaya‑wo wafwa.”
23261	MAT 2:23	Paafikire, akikala kaya ulu yakwitiwa Nazareti ipate vitimiziwe visemiwe na minabii kuwa: “Akwitiwa nNazareti.”
23262	MAT 3:1	Nowo wakati‑wo, kalawirira Yahaya mwenyé Koza akihubiri nlanga ra Yudeya,
23263	MAT 3:2	akamba javi: “Tubiyani, kamana ufalume wa binguni uwa karibu!”
23264	MAT 3:3	Kamana javi ndi vyaambiwe na nabii Izaya, Yahaya paakamba javi: “Shauti ya munu yankufula uto nlanga: Ntengezereni Mola njira yake, molosereni barabara yake yaasaka kupita.”
23266	MAT 3:5	Nowo wakati‑wo, wanu wa Yerusalemu, na wanu piya wa Yudeya, na piya inti jirani za Yordani wakuka kwake iye,
23268	MAT 3:7	Yahaya paawawonire Mafarizeu na Masaduseu wengi wakija kwake woziwe, akiwambira: “Umwe kabila ya manyoka! Nani akushongezereni kutira kukimiwa kusaka kuja?
23270	MAT 3:9	Musiwaze watupu kwamba: ‘Tanawo baba, ndi Iburahima.’ Konta nukwambirani kuwa Mwenyezimungu kanawo uwezo wakupindula eya mawe‑ya kuwa wajukulu wa Iburahima.
23272	MAT 3:11	Omi‑pa nukozani na maji molote kutubiya. Fala ája bandi ya omi kanawo uwezo pakulu koliko omi, iye omi sifãi kusukula tamango zake. Noyo-noyoni akuja kukozani na Roho Takatifu na moto.
23273	MAT 3:12	Iye kisero ciwa mmakono mwake, akuja kumariza kupepeta, ataya mpunga wake nkikuti, fala membu akoca na moto sauzimika tena.”
23275	MAT 3:14	Fala Yahaya akinkataza, akamba: “Omi ndi nisakula koziwa nowe, sambi ujaja nukoze omi?”
23276	MAT 3:15	Insa akinjibu: “Kubali novyo sambi‑pa! Kamana ndi vyavitijuzi ipate titimize piya shariya.” Ndimana, akinkubali.
23278	MAT 3:17	Apa! Na shauti ya kulawa binguni ikisema: “Eyu ndi Mwanangu wanimpenda, niwa radi naye.”
23281	MAT 4:3	Cakúyerera ire akinfika karibu, akimwambira: “Kamba kuwa Mwana wa Mwenyezimungu, sowerera mawe‑ya ataduke mikate.”
23282	MAT 4:4	Fala iye akinjibu, akamba: “Vyandikiwa javi: ‘Binadamu aainshi julu ya mikate basi, fala ainshi julu ya kila masemo a Mwenyezimungu.’ ”
23284	MAT 4:6	akimwambira: “Kamba kuwa Mwana wa Mwenyezimungu, refye pansi, kamana yandikiwa: ‘Awamuru malaika wake kuhusu uwe, wakupokerera mmakono mwawo, mawe asukulumize anta aba mulu wako.’ ”
23285	MAT 4:7	Insa akimwambira: “Vyandikiwa novyo javi: ‘Usimyerere Mola, Nlungu wako.’ ”
23287	MAT 4:9	Akimwambira: “Ukisujudi ukinitukuza omi, vinu‑vi piya nukupa.”
23288	MAT 4:10	Insa akimwambira akamba: “Lawa‑pa, uka vyako, uwe Shetwani, konta yandikiwa javi: ‘Mola Nlungu wako, iye ndi waujuzi kuntukuza, kuntumika iye yeka yake tu basi.’ ”
23293	MAT 4:15	“Inti ya Zabuloni na inti ya Naftali, nanyenje ya tanda, kupunda muto wa Yordani, Galileya ya mataifa!
23294	MAT 4:16	Wanu wari ngiza wawona nuru yakuwala pakulu sana, wekáre nkati ya inti na kati ya kinviri ca kifo, nuru iwazunguriza.”
23295	MAT 4:17	Kulawa noure wakati ure, Insa akanza kwereza, akamba: “Tubiyani, kamana ufalume wa binguni uwa karibu.”
23297	MAT 4:19	Akiwambira: “Nifulateni omi, nukutendani kuwa wavuwi-wanu.”
23306	MAT 5:3	“Heri ndi wenye kuriwona usikini roho zawo kamana ufalume wa binguni ndi wawo.
23315	MAT 5:12	Furahini na muwe radi pakulu, kamana thawabu yenu ndi ulu mbinguni. Kamana novyo ndi vyawandibiwe minabii wapitire kábula ya umwe.”
23316	MAT 5:13	Insa akizidi kusema javi: “Umwe ndi munyu mulumwengu‑mu! Munyu ukilamwa, cílungiriwa kinani? Auna nguvu tena, ila ukwefiwa kunundu, uluwatiwa na wanu.
23317	MAT 5:14	Umwe ndi nlangaza mulumwengu‑mu. Kaya yakujengiwa pajulu ya mwango aifisiwa.
23319	MAT 5:16	Kwa namuna moja novyo, ulangare nlangaza wenu mbere ya wanu, ipate wawone vitendo vyenu vyema, wansifu Baba wenu ári mbinguni.”
23320	MAT 5:17	Cengine Insa kawambira kaamba: “Musidanizire kamba nija kufuja shariya za Taureti au vyawakifunda minabii. Sijire kuvunja, ila nija kutimiza.
23322	MAT 5:19	Ndimana, munu afúja ezi ámuri‑zi, anta iwe noto moja tu basi, na kuwafunda wenziwe watende novyo, akuja kuwoniwa ntoto futi nkati ya ufalume wa binguni. Falakini afuláta ezi ámuri‑zi kuno akifunda, akuja kuwoniwa nkulu nkati ya ufalume wa binguni.
23323	MAT 5:20	Basi, nukwambirani kuwa shariya yenu, ikitowa kupunda haki ya wanlimu wa shariya na Mafarizeu, amwingira futi ufalume wa binguni.”
23324	MAT 5:21	Kawambira tena javi: “Musikira vyawambiriwe wámida, ‘Usiulaye. Olaya onse, imbidi ahukumiwe.’
23325	MAT 5:22	Falakini omi nukwambirani kuwa piya-mwe mwenyé kunkimwira mwenziwe, imbidi ahukumiwe. Mwenyé kunkejeli mwenziwe, imbidi oke kumilandu. Mwenyé kumwita mwenziwe ‘zozo’, imbidi oke motoni.
23327	MAT 5:24	asa nopo swadaka‑yo mbere ya uralu‑wo, uke ukapatane kwanza na mwenziwo. Sambi, ukiludi, lavya swadaka yako.
23329	MAT 5:26	Nukwambira kweli, visaka kuwa vyonse, aulawa‑mo mpaka uripe nzuruku kamili.”
23330	MAT 5:27	Insa kawafunda tena javi: “Musikira vyayâmbiwe, ‘Usizinge’.
23334	MAT 5:31	Yambiwa novyo javi, ‘Amwása nkawake onse, ampe talaka.’
23335	MAT 5:32	Falakini omi nukwambirani kuwa kila mwenyé kumwasa nkawake saíri kwa sababu ya uzinzi, muka‑yo antenza kuzinga. Na mwenyé kunlomba muka wakwasiwa, kankuzinga.”
23336	MAT 5:33	Insa akizidi kuwambira: “Musikira tena vyawâmbiriwe wámida: ‘Usilapire ulongo ila mutimize mbere ya Mola kulapa kwenu.’
23340	MAT 5:37	Basi, kusowera kwenu kuwe ‘aye’ íri ‘kweli aye’, ‘sivyo’ íri ‘kweli sivyo’. Ca kupunda epo conse, cilawa ka Mbaya.”
23341	MAT 5:38	Cengine kawambira kaamba: “Musikira vyayâmbiwe kuwa: ‘Riso kwa riso, rino kwa rino.’
23345	MAT 5:42	Munu akukulebela kinu kimojawapo, mpe, na munu akija kukukopa, nkopeshe usinture minyongo.”
23346	MAT 5:43	Ikisa kawambira javi: “Musikira vyayâmbiwe, ‘Mpende mwenziwo, mwine aduwi wako.’
23351	MAT 5:48	Basi mukamilike kamba vyakamilike Baba wenu ári binguni.”
23352	MAT 6:1	Insa kasowera tena javi: “Onani! Musitende shariya yenu mbere ya wanu kuwóniwa. Mukitenda javyo, amupata thawabu ka Baba wenu ári binguni.
23355	MAT 6:4	zaka yako iwe kwa siiri. Na Baba wako, awona siiri, akujanliya.”
23356	MAT 6:5	Insa kazidi kuwambira kaamba: “Pamulebela duwa, musitende kamba vyawatenda wanafiki. Kamana ewo kuwajibu kwimira kulebela duwa mmasinagoga na mmamembe ipate wawoniwe na wanu. Nukwambirani kweli kuwa wapata futi thawabu zawo.
23360	MAT 6:9	Kwa javyo, pamulebela duwa, ambani javi: ‘Baba wetu uri binguni, rikurisiwe zina rako,
23361	MAT 6:10	uje ufalume wako, vitendiwe vyausaka kamba vitendiwa mbinguni, na mulumwengu‑mu vitendiwe novyo.
23364	MAT 6:13	Usitase kutingira ushetwani, fala tinusuru mmakono mwa Mbaya.’
23366	MAT 6:15	Fala kamba amuwaswamii wanu, na Baba wenu aakuswamiini tena.”
23367	MAT 6:16	Ikisa kawambira javi: “Pamufunga, musiwalande manafiki wafunga wajii, kamana wanyatisa kumaso kwawo ipate wawoniwe na wanu kuwa wafunga. Omi nukwambirani kweli kuwa ewo wesa kupokerera thawabu zawo.
23369	MAT 6:18	ipate usiwoniwe na wanu kuwa kufunga, ila wijiwiwe na Baba wako arípo kwa siiri. Na Baba wako, awóna kwa siiri, akujanliya.”
23370	MAT 6:19	Cengine tena Insa kasema javi: “Musiriturire mali mulumwengu‑mu múri uswa na ange yaribungi piya vinu, na wevi wavunjanga miryango wakwiwa.
23373	MAT 6:22	Sambi, kandiyeru ya mwiri ndi riso rako‑ro. Ikiwa maso ako meema, mwiri wako piya ukuwa nuru.
23377	MAT 6:26	Wanang'anizeni wanyuni julu: sawavyala wala sawavuna wala sawariturira nkikuti, fala Baba wenu ári binguni awarisa. Umwe sibora koliko ewo‑po?
23382	MAT 6:31	Basi, musishugulike kwamba: ‘Tiryani?’ au ‘Tinywani?’ au ‘Tivalani?’
23385	MAT 6:34	Musishugulike na makeshamungu, konta makeshamungu‑yo irishugulikira wanyewe. Vitosha kila suku na ubaya wake.”
23386	MAT 7:1	Na tena kawambira kaamba javi: “Musilaumu, nomwe musilaumiwe,
23389	MAT 7:4	Umwambiraja mwenziwo kuwa: ‘Asa nilavye kizolo mmaso mwako’, na kumbe mmaso mwako muwa kibawo? We!
23391	MAT 7:6	Musiwape vinu takatifu waumbwa, wakukuzungunukirani wakupanyangulani. Wala musefye vifure vyenu mbere ya nguluwe, wasije kuluwata na maulu awo.”
23392	MAT 7:7	Kawambira tena javi: “Lebelani, múpewa. Sakulani, múpata. Lombani hodi, mufunguririwa.
23397	MAT 7:12	Basi, piya vyamusaka kuwa wenzenu wakutendereni, nomwe watendereni novyo. Eya ndi mana a shariya ya Taureti pamoja na minabii.”
23398	MAT 7:13	Akizidi tena kuwambira javi: “Ingirani nryango mpusu, kamana mpana ndi nryango wa njira ya ando yakumpereka munu motoni. Na wengi ndi wengira nowo nryango‑wo.
23399	MAT 7:14	Fala nryango mpusu na njira musu ndi yuka kumainsha a peponi. Aba futi wasinganira nowo nryango‑wo.”
23400	MAT 7:15	Insa kasowera tena kawambira javi: “More-moreni na minabii walongo, wakujírani wakilanda kamba makondoo, kumbe mmyoyo yawo iwa kamba miwinzi mikali.
23405	MAT 7:20	Basi, kwa vitendo vyawo, muwamanyira.”
23406	MAT 7:21	Insa kawambira kaamba javi: “Siyo kila aníta onse ‘Mwenye! Mwenye!’ akwingira muufalume wa binguni, ila ire aténda caasaka Baba ári mbinguni.
23407	MAT 7:22	Suku ya Kiyama, wanu wengi wakuja kwamba: ‘Mwenye, Mwenye, sikweli atibushurire kwa zina rako? Na kwa zina rako, atiwatuwise mashetwani? Na kwa zina rako, atitendire maajuza mengi awenye?’
23408	MAT 7:23	Basi omi nukuja kuwambira: ‘Tangu sukwijiweni, lawani kumaso kwangu, umwe mutenda ubaya!’ ”
23409	MAT 7:24	Insa kesiriza kwamba javi: “Basi sambi, kila asikíra usowezi wangu‑wu akitímiza, alandanisiwa na munu mwerevu ajengire nyumba yake pariwe.
23410	MAT 7:25	Inya nvula, ijala myuto tapa-tapa, ivuma mepo, ibiya julu ya nyumba‑yo, falakini aigwire konta ijengiwa julu ya riwe.
23411	MAT 7:26	Fala upande mwengine, kila asikíra usowezi wangu‑wu akitówa kutimiza, alandanisiwa tolu ajengire nyumba yake pansanga.
23412	MAT 7:27	Inya nvula, ijala myuto tapa-tapa, ivuma mepo, ibiya julu ya nyumba‑yo, igwa irrr! Basi, kugwa kwake kukulu.”
23413	MAT 7:28	Pesire Insa kusowera usowezi‑wu, makundi a wanu wakishanga namuna vyaakifunda,
23416	MAT 8:2	Mpunde noure camagundula akinfika karibu, akinkokorera, akamba: “Mwenye, ukisaka, kwanawo uwezo wa kuniswafi!”
23417	MAT 8:3	Insa, nakolosa nkono, akinkumbula, akisema: “Nisaka, uwe swafi.” Na wakati noure, magundula ake are akiswafika!
23418	MAT 8:4	Insa akimwambira: “Ona, usimwambire munu, ila uka ukarolote ka nkulungwa wa dini, ukapitise nadiri kamba vyaalaizire nabii Musa, ukawape ushahidi.”
23420	MAT 8:6	akamba: “Mwenye! Ntumisi wangu kalala ukaya nlwere karemala, kankutabika pakulu futi.”
23421	MAT 8:7	Iye akimwambira: “Omi nikúka, nímponesa.”
23422	MAT 8:8	Nfalume wa masurudadu ire akinjibu, akamba: “Mwenye, siri bora uwe kwinama lupenu rangu! Ila, sowera usowezi wako tu basi, ntumisi wangu apona.
23423	MAT 8:9	Kamana, omi novyo niwa sini ya mamulaka, nanawo novyo masurudadu sini yangu. Nimwambira mmoja ‘uka!’, akuka. Mwengine nimwambira ‘njo!’, akuja. Ntumisi wangu nimwambira ‘tenda kinu kada’, neye atenda noco.”
23424	MAT 8:10	Insa paasikire javire, akitajabu, akiwambira wanu wakinfúlata ware, akamba: “Nukwambirani kweli kuwa, nkati ya wanu wa Iziraeli, sinamba kunsingana wakwamini pakulu kamba eyu!
23426	MAT 8:12	Fala wanu wa nowo ufalume‑wo wakuja kwefiwa panja pakisi pi! Nopo kukuwepo kurira na kutafuna meno.”
23427	MAT 8:13	Ikisa Insa akimwambira nfalume wa masurudadu ire: “Uka, vikuwere novyo kamba vyawaminire.” Noure wakati ure, ntumisi wake ire akipona!
23431	MAT 8:17	ipate vitimu vyâmbiwe na nabii Izaya, âkamba: “Iye mwanyewe kasukula udainfu wetu, kapinga ulwere wetu.”
23433	MAT 8:19	Nakunfika karibu mwanlimu mmoja wa shariya, akimwambira: “Mwanlimu, nukufulata kauka konse.”
23434	MAT 8:20	Insa akinjibu akamba: “Marikule wanawo mapondo, wanyuni wakwirúka julu wanawo vitundu, fala Binadamu wa Binguni aana mahala pakutula kiswa kupumuzika.”
23435	MAT 8:21	Nakisa, mwanafunzi wake mmoja akimwambira: “Mwenye, nipe rihusa kwanza nilawe, nikanzike wawa.”
23436	MAT 8:22	Fala Insa akinjibu akamba: “Nifulate, wase wafwi wawazike wafwi wawo.”
23439	MAT 8:25	Wanafunzi wake wakinfika karibu, wakinlamusa, wakamba: “Mwenye, tivushe, epa tipoteya!”
23440	MAT 8:26	Iye akiwambira javi: “Mbana muwa wofi? Umwe kwamini kwenu aba!” Basi, akilamuka, akisowerera mepo na bahari ka kwinyuka, kukitenda shuwari dembwe.
23441	MAT 8:27	Wanu ware wakishanga, wakamba javi: “Eyu munu‑yu kawa namunani, mpaka mepo na bahari vinsikiriza?”
23442	MAT 8:28	Pafikire ng'ambu nyengine, inti ya waGerasi, wakinjira kusowera naye wamashetwani wawiri, wakilawa kumakaburi. Ewo wakopesa pakulu futi, pakutowa munu kupita noyo njira‑yo.
23443	MAT 8:29	Mpunde noure wakinyangula, kuno wakindairi: “Mwana wa Mwenyezimungu, mbana kwankutandibu? Kuja kuno kutopepesa wakati saunafika?”
23445	MAT 8:31	Mashetwani ware wakinlebela Insa, wakamba: “Basi kamba utituwisa, tipe nafasi tingire nkonjo wa nguluwe zire.”
23446	MAT 8:32	Iye akiwambira: “Aya, ukani!” Mashetwani ware, nakuwalawa wanu ware, wakuka wakiwengíra nguluwe zire. Basi, nkonjo wa nguluwe zire wakituwa pakulu wakifika pangulu, piya wakiteremukira mmaji wakifwa! Mama!
23450	MAT 9:2	Onani, wakija naye kitewe apingiwe mmashila. Insa paawonire kwamini kwawo, akimwambira kitewe ire, akamba: “Mwanangu, rimbisa moyo! Madambi ako aswamíiwa.”
23451	MAT 9:3	Na kweli, wanlimu wa shariya wamojawapo wakanza kuwaza kimoyomoyo: “Eyu kankukufuru!”
23452	MAT 9:4	Insa pejiwe mawazo awo, akamba: “Mbana mwankuwaza vinu vibaya mmyoyo mwenu?
23453	MAT 9:5	Avi, kwamba ‘Madambi ako aswamíiwa’, au kwamba ‘Lamuka wenende’, cangupa ndi cepi?
23454	MAT 9:6	Fala, nukoloterani kuwa Binadamu wa Binguni kanawo mamulaka a kuswamii madambi duniya.” Noparepare, iye kamwambira kitewe ire: “Lamuka usukure kinanda cako, uke vyako kwenu.”
23456	MAT 9:8	Junudi ya wanu ware pawammonire, wopa, wakintukuza Mwenyezimungu awapere wanu mamulaka kamba‑ya.
23457	MAT 9:9	Insa, nakupita mahala pare, kammona mwananlume mmoja wakwitiwa Matwaya, ekáre mahala pakuripiwa nsoko. Akimwambira: “Nifulate!” Nakulamuka, akinfulata.
23459	MAT 9:11	Mafarizeu, nakuwona javire, wakiwadairi wanafunzi wake ware: “Warípisi nsoko pamoja na wamádambi, mwanlimu wenu akurya nawo! Sababuni?”
23460	MAT 9:12	Falakini iye, nakusikira javire, kaamba: “Wanu wakomu awapita wakinsakula dotoru, ila walwere.”
23461	MAT 9:13	Basi, murifunde sana-sana mana a eya masemo‑ya: “Omi Mwenyezimungu nisaka huruma, sisaka swadaka.” Basi, omi sijire kuweta wenye shariya, ila wenye dambi.
23462	MAT 9:14	Sambi, wanafunzi wa Yahaya mwenyé Koza wakifika karibu ya Insa, wakamba: “Ofwe na Mafarizeu mara nyingi tifunganga, ila wanafunzi wako awafunga. Sababuni?”
23463	MAT 9:15	Insa akiwajibu: “Mudaniza kuwa warifiwe kuharusi wajuzi kukimiwa wari na mwenyé harusi? Fala suku yakutwariwa mwenyé harusi kati yawo, wakati‑wo wakuja kufunga.
23464	MAT 9:16	Hapana mwenyé kutwala kipindi kipya, kutaya kiwamba munguwo ya mida, konta kipindi kipya‑co cilawa munguwo, nguwo‑yo izidi kupapuka.
23465	MAT 9:17	Wala hapana munu atwála vinyu yakwanza kusemuka kutayirira nnumba zamida, konta ikiwa javyo, numba‑zo zipanjika, vinyu‑yo itawanyika na numba‑zo zikwaribika. Basi, tayani vinyu yakwanza kusemuka nnumba nyipya, javyo piya vikwikala suku nyingi.”
23466	MAT 9:18	Insa, paawambire javyo, mpunde noure akifika nlongozi mmoja, akinkokorera, akamba: “Mwanangu mwari kafwa sambi‑pa. Fala ukúka, untula nkono wako julu yake, akuwa hai.”
23469	MAT 9:21	kamana akiwaza javi: “Nikikumbula nguwo yake tu basi, nipona.”
23470	MAT 9:22	Insa akizungunuka, akinnang'aníza, akimwambira javi: “Mwanangu, rimbisa moyo! Kwamini kwako kukuponesa.” Na mwanamuka ire, noure wakati ure, akiponesiwa.
23472	MAT 9:24	akiwambira javi: “Aya, lawani‑pa! Mwari‑yu aafwire, kalala tu basi!” Falakini ware wakola kunseka.
23474	MAT 9:26	Ezi habari‑zi zikenera muinti mure piya.
23475	MAT 9:27	Insa nakulawa pare, wanu sawawona wawiri wanfulata, kuno wakinyangula wakamba: “Mwana wa Daudi, titendere huruma!”
23476	MAT 9:28	Iye nakufika ukaya, vipofu ware wakimukira karibu yake. Insa akiwadairi: “Mukwamini kuwa nanawo uwezo wakukuponesani?” Wakinjibu, “He, tukwamini, Mwenye!”
23477	MAT 9:29	Basi, akiwakumbula mmaso mwawo, akamba: “Patani kadiri ya kwamini kwenu!”
23478	MAT 9:30	Maso awo akiwafunguka, ngwee! Fala Insa akiwalaizira pakulu, akamba: “Onani, anta munu mmoja asijiwe!”
23481	MAT 9:33	Nakutuwisiwa shetwani, bubu ire akanza kusowera. Wanu wengi wakishanga, wakamba: “Tangu acinakuna kinu kamba eci inti ya Iziraeli!”
23482	MAT 9:34	Fala Mafarizeu wakamba javi: “Awatuwisa mashetwani kwa nguvu za Nkulu wa mashetwani!”
23483	MAT 9:35	Insa akipita akenenda kaya ulu‑ulu pamoja na kaya noto-noto zire piya, akifunda mmasinagoga mwawo, akereza Habari Ngema za ufalume wa Mwenyezimungu, na akiponesa kila namuna ya ulwere na shida piya.
23485	MAT 9:37	Kwa javyo, akiwambira wanafunzi wake javi: “Awapo mavuno mengi, falakini wakolakazi ndi aba!
23486	MAT 9:38	Basi, nlebeleni Mwenyezimungu Mwenyé mavuno awapereke wakolakazi wavune mavuno ake.”
23491	MAT 10:5	Insa kawatuma ewa kumi na wawiri‑wa, bandi yakuwalaizira javi: “Musuke ka wanu Sawari-Mayahudi, wala musingire kaya za waSamariya,
23493	MAT 10:7	Mwamusaka kupita‑mo, tangazani ezi habari‑zi javi: ‘Ufalume wa binguni uwa karibu!’
23499	MAT 10:13	Ikiwa wanyewe nyumba‑yo makamilifu, salama yenu wabaki nawo, fala ikiwa simakamilifu, salama yenu ikuludirani wanyewe.
23500	MAT 10:14	Sakupokererani wala sasikiriza usowezi wenu, pamulawa nyumba‑yo au kaya‑yo, ripumuneni funfu mmaulu mwenu.
23501	MAT 10:15	Nukwambirani kweli, suku yakulamuriwa, hukumu ya makaya a Sodoma na Gomora ndi aba koliko hukumu ya kaya‑yo.”
23502	MAT 10:16	“Onani! Omi nukutumani kamba makondoo kati-kati ya miwinzi. Kwa javyo, muwe wajanja kamba masungula, na wororo kamba makweyi.
23505	MAT 10:19	Mukiperekiwa, musishugulike cakwamba. Kamana nowo wakati‑wo, mukwambiriwa camusaka kwamba.
23509	MAT 10:23	Wakukulumbatani kaya‑yo, tuwirirani kaya nyengine. Nukwambirani kweli kuwa amumariza kupita kaya piya za Iziraeli saanaja Binadamu wa Binguni.
23511	MAT 10:25	Vitosha mwanafunzi kuwa kamba mwanlimu wake, na ntumisi kuwa kamba mwenye wake. Ikiwa mwenyé nyumba wamwita Belzebuli, futi wanu wa nnyumba mwake wawetaja?”
23512	MAT 10:26	“Basi musiwope ewo! Kamana hapana cakufiníkiwa sacifunuriwa, na cakufísiwa sacifisuriwa.
23520	MAT 10:34	Musidanize kuwa nija kutawanya salama mulumwengu‑mu. Sijire kutawanya salama ila nija na upanga.
23525	MAT 10:39	Awonérera mainsha ake, apoteza, fala apóteza mainsha ake kwa sababu yangu omi, asinganira.”
23526	MAT 10:40	“Akupókererani umwe, anipokerera omi. Na anipokérera omi, ampokerera anitumire omi.
23528	MAT 10:42	Nukwambirani kweli kuwa ámpa wasimana‑wa mojawapo kikombe ca maji akuzizima kwa kuwa mwanafunzi wangu, kwa hakika aakosa futi kupata thawabu yake.”
23531	MAT 11:3	wakandairi javi: “Uwe nduwe úkijuzi kuja au tijuzi tinrindire mwengine mmojawapo?”
23532	MAT 11:4	Insa akiwajibu, akamba: “Ukani mukamwambire Yahaya mambo a muri kusikira na a muri kuwona:
23534	MAT 11:6	Heri munu wakúwa kwangu omi aawona sababu yakunziwiya kuzidi kwamini.”
23535	MAT 11:7	Sambi, pawokire vyawo, Insa akanza kuwambira wanu kuhusu Yahaya: “Paluwanja pare múka kuwona kinani? Nyani wakutikinyiwa na mepo?
23538	MAT 11:10	Basi, iye ndi munu asemiwe nkati ya Mandiko: ‘Onani, nímpereka ntume wangu mbere yako, akutengezera njira mbere yako.’
23540	MAT 11:12	Tangu suku za Yahaya mwenyé Koza mpaka rero‑vi, ufalume wa binguni úkiwepo ushinda mwingi. Wamani wakenekeza kumiliki kwa nguvu.
23541	MAT 11:13	Konta mpaka suku za Yahaya, minabii piya wabushuru na Taureti ibushuru novyo kuhusu nowo ufalume‑wo.
23544	MAT 11:16	Wanu wa eyi tarehe‑yi niwalandanise na wanani? Wawalanda wasimana wakwikala kubazari, wakiwanyangurira wenziwawo,
23545	MAT 11:17	wakamba: ‘Tukwibiirani mitoriro, amuvinire! Timba nyimbo za uzuni, amuririre!’
23546	MAT 11:18	Kamana kaja Yahaya aafúnga wala aánywa, ewo wasema: ‘Kanawo jini.’
23547	MAT 11:19	Kaja Binadamu wa Binguni akúrya na akúnywa, ewo wasema: ‘Mmoneni! Nfaji na nrevi‑yu! Rafiki wa waripísa nsoko na wamádambi!’ Novyo-sivyo wijiwifu wa Mwenyezimungu ukwijiwikana kwa vitendo vyake!”
23549	MAT 11:21	Akamba: “Uwe, kaya ya Korazini, ulaniwe! Uwe, kaya ya Betisaida, ulaniwe! Konta maajuza akukunireni umwe, anakuna Tiru na Sidoni, nanga walawirira wengi wenye kutubiya, wakuvala maguniya na kuripaka rivu.
23551	MAT 11:23	Na uwe, Kafarnaumu, itakuwa ukweziwa? Ukwisusiwa mpaka Kuzimu! Kamana, maajuza akukunire uwe, anakuna Sodoma, kaya íri‑po mpaka rero!
23552	MAT 11:24	Basi, nukwambirani kuwa, suku yakulamuriwa, hukumu ya kaya ya Sodoma ikuja kuwa aba koliko yako uwe.”
23553	MAT 11:25	Noure wakati ure, Insa akisema, akamba: “Nukushukuru, Baba, Mola wa binguni na duniya, konta evi vinu‑vi kuwafisira wejiwifu na werevu, ila kuwafafanurira wanu watoto.
23558	MAT 11:30	konta lunda rangu aririgariga, na nzigo wanukusukuzani úveyuka.”
23559	MAT 12:1	Wakati‑wo, suku moja sabadu, Insa akipita mmasamba a tirigu. Wanafunzi ware ikiwakola njala, wakanza kuvunja masuke a tirigu, wakitafuna.
23560	MAT 12:2	Fala Mafarizeu pawawonire javire, wakimwambíra: “Ló! Wawone wanafunzi wako wankutenda vinu saviri halali kutendiwa suku ya sabadu.”
23561	MAT 12:3	Iye akiwajibu: “Amunafyoma vyaâtendire Daudi pamoja na wenziwe paiwakorire njala?
23565	MAT 12:7	Munejiwa mana a ewu usemi‑wu: ‘Omi Mwenyezimungu nisaka huruma, sisaka swadaka’, amungari kuwalaumu wanu sawana makosa.
23566	MAT 12:8	Konta Binadamu wa Binguni ndi Mwenye wa sabadu.”
23568	MAT 12:10	Ákiwapo munu wakuremala nkono. Ewo wandairi wakamba: “Mwaja! Halali kuponesa sabadu?” Wandairi javyo ipate wanlaumu.
23569	MAT 12:11	Fala iye akiwambira: “Nani kati yenu áwa na kondoo mmoja kagwirira mpondo rikulu suku ya sabadu, kwa nowo wakati‑wo katowa kunkola, kunlavya?
23570	MAT 12:12	Onani, aafãi pakulu munu koliko kondoo? Kwa javyo, halali kutenda meema suku ya sabadu.”
23571	MAT 12:13	Ikisa akimwambira munu ire, akamba: “Olosa nkono wako.” Iye akolosa na akiponesiwa, úkiwa nzima kamba mwengine.
23576	MAT 12:18	“Onani, eyu ndi Ntumisi wangu wanintondore, mpendani wangu anipéndeza mmoyo mwangu. Nintaya Roho yangu kati yake, iye atangaza namuna nyipya mbere ya mataifa.
23579	MAT 12:21	Na zina rake, mataifa watumaini.”
23581	MAT 12:23	Wanu piya wakishanga, wakamba: “Paa! Sinoyu‑yu ujukulu wa Daudi?”
23582	MAT 12:24	Fala Mafarizeu pawasikire, wamba: “Eyu munu‑yu aawatuwisa mashetwani sairi kwa uwezo wa Belzebuli, nkulu wa mashetwani.”
23583	MAT 12:25	Pejiwe ware cawari kuwaza, Insa kawambira: “Kila ufalume wakwawányika makundi akubishana watupu, ufujika. Na kila kaya au nyumba yakwawányika makundi akubishana watupu, aiinshi.
23584	MAT 12:26	Ikiwa Shetwani awatuwisa mashetwani, warawanya watupu, ufalume wake Shetwani‑yo uinshi mwaja?
23590	MAT 12:32	Na asowéra kwa kubishana na Binadamu wa Binguni aswamiiwa, fala asowéra kwa kubishana na Roho Takatifu, aaswamiiwa ulumwengu‑wu wala usaka kuja.”
23591	MAT 12:33	“Tenderani juhudi muti uwe mwema, visumo vyake vikuwa vyema, au tenderani ubaya muti uwe mbaya, na visumo vyake vikuwa vibaya. Kusema kweli, muti ukwijiwikana kwa visumo vyake.
23594	MAT 12:36	Basi, nukwambirani kuwa, suku yakulamuriwa, kila usowezi saufãi usowériwa na wanu, wakuka kujibu usowezi‑wo.
23595	MAT 12:37	Konta kwa usowezi wako, ukwakikishiwa kuwa na haki, na kwa usowezi wako, uhukumiwa.”
23596	MAT 12:38	Basi sambi, wanlimu wa shariya na Mafarizeu wamojawapo wakinlebela, wakamba: “Mwanlimu, tisaka tiwone alama yako.”
23597	MAT 12:39	Fala iye akiwajibu: “Kizazi kibaya na cazinaa cisakula alama. Fala acoloteriwa alama saíri ya nabii Inusu.
23599	MAT 12:41	Sambi, suku yakulamuriwa walawirira waNenive wahukumu kizazi‑ci, konta watubiya paakereza nabii Inusu. Na kumbe arípo epa kampunda Inusu!
23600	MAT 12:42	Ikisa tena, suku yakulamuriwa, alamusiwa rainya wa upande wa suheli ahukumu kizazi‑ci, konta kâlawa baidi futi kuka kusikiriza wijiwifu wa Selemani. Na kumbe arípo epa kampunda Selemani!”
23601	MAT 12:43	“Shetwani, akinlawa munu, apita mahala palanga, akisakula kupumula, fala aapata.
23602	MAT 12:44	Sambi akwamba: ‘Niludira nyumba yangu kanilawire!’ Nakufika, asingana yawaka, yakufyairiwa, na yakutengiwa vinu sana-sana.
23603	MAT 12:45	Akuka awatwala wenziwe saba wakumpunda iye mwanyewe. Nakwingira, wakwikala nkati‑mo. Kwa javyo, na munu‑yo hali yake ya mwinsho ikuwa mbaya kupunda pakwanza. Basi, novyo ndi vyacisaka kuwa eci kizazi kibaya‑ci.”
23605	MAT 12:47	Munu mmoja akimwambira, akamba: “Ona! Mamayo na wanduzo wawa panja pare wasakula wasowere nawe.”
23606	MAT 12:48	Iye akinjibu munu ire, akamba: “Mama omi ndi wepi? Wanduzangu ndi wepi?”
23607	MAT 12:49	Nakolosa nkono akiwolota wanafunzi wake ware, akamba: “Epa ndi paári mama na wanduzangu!
23608	MAT 12:50	Konta munu asaka kuwa onse aténda caasaka Baba wangu ári binguni, noyo ndi nduyangu na nlumbwangu na ndi mama.”
23611	MAT 13:3	Noparepare, akiwafunda wanu vinu vingi vyawenye kwa kinyume, akamba: “Ákiwepo mwananlume mmoja akipita akivyala.
23617	MAT 13:9	Basi, mwenyé masikiro, asikire!”
23618	MAT 13:10	Wanafunzi ware wakinfika karibu, wakindairi javi: “Sababuni kuwambira kwa kinyume?”
23619	MAT 13:11	Iye akiwajibu akamba: “Konta umwe‑po mwijiwisiwa siiri za ufalume wa binguni, fala ewo‑po awejiwisiwe.