57	GEN 3:1	Kaem Yawe melmasak giarum ningi aolak ilu geragasan mu suen biya nunga beteram, bare mot mu ko ikia kawel te suen la nunga kiaram. Se mot mu imet isuam, “Nunguningta Kaem iwita balam, nina tam suen la ningam ningi mu ko nunguning me nalko mam e?”
65	GEN 3:9	Bare Kaem Yawe kari mu auram, “Ni apalak bagasam a?” mam.
67	GEN 3:11	Se Yawe isuam, “Ni awuk ko ikiem ni nunguning la bagasam? Agi ni tam nunguning ani me noko balem wore ni naem agila?” mam.
69	GEN 3:13	Se Yawe imet isuam, “Ni anape ko munan sowore beterem?” Se imet balam, “Mot aninga kulam se naem.”
86	GEN 4:6	Se Yawe Cain isuam, “Ni anape ko gemang magoso se kema magaram?
89	GEN 4:9	Kam me maiyam se Yawe Cain isuam, “Nika uria Abel apoko ya?” mam. Se Cain balam, “Ani me ko ikisam,” mam. “Awuk, ani aga uria ko bitua kari e?”
90	GEN 4:10	Se Yawe balam, “Ni anape mel beterem? Nika uria ko kumik gue ali awote kaparam ale aningate niawoso, owore ikiko!
317	GEN 12:18	Se Pharaoh Abram ko den beteram se nu tairam se isuam, “Ni awuk se munan ewere ani angimik te beterem? Sarai mu nika niwus, bare ni awuk se wetang te me aga manem?
318	GEN 12:19	Ni awuk se nika koras ma balem se ani nu aga imet ko taem? Buta se ka niwus iwo to ale ilak tagi talko!”
363	GEN 15:2	Bare Abram balam, “Yawe, ni keta suanta aninga Biya, ni anape ko mel ningo ani aisuko? Ani angimik kuriang mena. Se awiri ani agiwim te aninga mel ningo mu giokko? Agi aninga ura kari Eliezer, Damascus kari, mu aninga mel suen biya giokko e?
369	GEN 15:8	Bare Abram mam, “O Yawe, aninga Biya, ani awuk ta ko ikiek nunguningta ali imi aninga ali ko maikko?”
390	GEN 16:8	ale isuam, “Hagar, Sarai ko ura dungan imet, ni aparete wore tairem, ale apalak namarko?” Se Hagar mam, “Aninga imet biya Sarai ko nguangerem ale naguwasam.”
415	GEN 17:17	Se Abraham bugura kulukam ale moke ali ningi kaparam, se gusi laga gomang ningi la mam, “Agi kari aora bo ko yia tom 100 mu kuriang gue bo bitirukko terong e? Se aga imet aora Sarah mu ko yia tom 90, mu nu kuriang iluwokko terong e?”
434	GEN 18:9	Nuna na no kutuwuman ale Abraham isarman, “Nika niwus Sarah apoko ya?” maman. Se Abraham balam, “Uwa, kawam sel ningi bagoso,” mam.
437	GEN 18:12	Se Sarah gusi se gomang ningi la balam, “Ani angimik garuk nunguningkiri, se aninga kari biya mu betela garuk nunguningkiri. Se kuriang gi patawura ko amilmil mu awuk ta nangate pelerukko?”
438	GEN 18:13	Se Yawe Abraham isuam, “Awuk se Sarah gusiram ale mam, ‘Ani garukerem ale awuk ta kuriang iluwekko ya?’ mam.
442	GEN 18:17	Ale Yawe kota numi isuam, “Ani anapeya mel bitirikko ko negawasam mu anape ko Abraham koma te kaluwurekko? Mena.
448	GEN 18:23	Asele Abraham Yawe kote pingi nuam kasu namaram ale isuam, “Kari Biya,” mam, “awuk, ni kariimet ningo diram mu kariimet memek mu arungu lilim nunga menawurko e?
449	GEN 18:24	Bare awuk? Kariimet ningo diram 50, sor mu te bagamon, mu wonong mu am menawu sapar agi, nunga ningo ko to ilupko e?
453	GEN 18:28	Bare aking awuk? Kariimet pila kam 45 mu ningo diram, mu ni awuk bitarko? Sor mu lilim maguwur i?” Se Yawe balam, “Ani kariimet ningo 45 ko nungarkik, mu ani nunga ningo ko se sor me maguwurikko,” mam.
454	GEN 18:29	Se Abraham aking isuam, “Bare kariimet ningo diram 40 iwita nungarki, mu ni awuk me?” Se nu balam, “Ani kariimet ningo 40 ko nungarkik, mu umu nunga ningo ko sor wonong me maguwurikko,” mam.
455	GEN 18:30	Se aking Abraham wosenga se balam, “Kari Biya, ani aking den bo balikko mu ni me ko gemang magarukko. Se kariimet ningo 30 bagamon mu awuk bitarko?” Se nu balam, “Ani kariimet ningo diram 30 ko nungarkik, mu ani sor lilim me maguwurikko.”
456	GEN 18:31	Se Abraham aking balam, “Kari Biya, ani iwita me bitirikko agila wore akingtala ka isarsam, kariimet ningo nuam 20 iwita bagamon, mu awuk bitarko?” Se nu balam, “Kariimet ningo 20 mu nunga ningo ko ani sor mu lilim me maguwurikko.”
457	GEN 18:32	Se Abraham aking balam, “O Kari Biya, ago ko gemang me magarukko, bare aga isa nukum ewere ka isuekko. Kariimet ningo mu 10 iwita, mu awuk bitar?” Se nu balam, “Ani kariimet ningo 10 bagamon se nungarkik, mu ani wonong lilim me maguwurikko,” mam.
463	GEN 19:5	ale Lot aruman ale isarukasan, “Kari ilagala tirom kerak bagamonko taiman mu apoko ya? Nongorak aratu se ana nongorak aninakko.”
467	GEN 19:9	Bare nuna balman, “Lage bitar ale tagi toko!” maman. Nuna Lot ko balukasan, “Kari imi kari iwareng, bare aking tutera kari ko aratukko kaeso e?” Ale balukasan, “Ni me tagi to, mu ana kari mu nungumik te memek luan nuam bita se, ni mu eng am memek biyala to bore ko,” maman. Ale Lot am guguna tuikasan, ale songkuring batagarmonko Lot kokosa te ita diruwuman.
500	GEN 20:4	Bare Abimelech Sarah ilak me katir aniram. Se nu balam, “Kari Biya, ani memek bo me beterem. Bare ni aninga kariimet ago aga bita maguwurko e?
505	GEN 20:9	Asele Abimelech Abraham auram se kote tairam se isuam, “Ni awuk se ana nogo ko kilek suwutata beterem a? Ani anape memek nikate beterem se ni ani aga kariimet ago ikup memek ewere nangarem? Ni kiwem bo ani angimik te me bitarko wore beterem.
506	GEN 20:10	Ni anape duap ko suwutata beterem?”
531	GEN 21:17	Se Kaem kuriang mu ko niara ikiam. Se ko engel duruk te baga se Hagar auram ale maonam, “Hagar, ni anape ko ikia ka moa lagoso ya? Me nguangerko! Kaem kuriang niakaso mu ikiam.
540	GEN 21:26	Se Abimelech mam, “Arikaya kiwem sumu beteman mu ani me ko ikisam. Ni awuk se ulengkala ani me aga manem se ani aitakta diram ikiem?”
543	GEN 21:29	Se Abimelech nu isuam, “Kiwem sumu ko duap awuk?”
555	GEN 22:7	Isaac nuet Abraham isuam, “Ba,” mam. Se Abraham koma ko mam, “Aga namar, baluko,” mam. Se Isaac mam, “Ana tama se tam mu giman, bare sipsip te tama bita Kaem tunakko mu apoko ya?” mam.
597	GEN 24:5	Se ko ura kari balam, “Bare imet umu ko wonong duap bitiruk ale imi te tairukko me amilmilaruk, mu ani nika namar la ilak nika sor duap te pelerik agi awuk?”
615	GEN 24:23	tui se isuam, “Ni awiri ko nanawus a?” mam. “Ni awuk ikisam? Nika niet ko kawam te mu ana kuwim te aninakko karogo agi?”
623	GEN 24:31	Ale auram ale balam, “Yawe ni kerak bagoso. Ni tairko. Ni anape ko ewerete sanami lagasam? Namanakko. Ani nika kiwim sor nungem, ale ka camel nunga karogo nungem.”
631	GEN 24:39	“Se aninga dom biya mu aking iwita isuem, ‘Se imet itiwik mu ani agarak tairukko me amilmilaruk agi mu, ani awuk bitirikko?’
639	GEN 24:47	“Se ani nu isuem, ‘Ni awiri ko nanawus a?’ maem. Se nu mam, ‘Ani Bethuel ko nanawus. Se Bethuel mu Nahor Milcah nunga namar.’ “Asele ani ring kuamuru te beterem, ale paspas kuting te beterem.
642	GEN 24:50	Se Laban ko nuet Bethuel ilak den koma iwita balman, “Yawe kota lage imi beteram. Se awuk balnakko?
650	GEN 24:58	Ale aruman se tairam se isarman, “Ni kari imi ilak namarko agi mena e?” Se nu balam, “Ani nu ilak namarikko,” mam.
657	GEN 24:65	ale Abraham ko ura kari isuam, “Kari mu awuk wore aolak iluwam ananangate taiso ya?” mam. Se ura kari balam, “Mu aninga dom taiwoso,” mam. Se Rebekah guang supuling te iram mu ko kopa tam ale kuamuru kuring kaluwuram.
681	GEN 25:22	Ale kuriang ilagala noko tuagu ningi, se nunumi ita bilakasan. Se Rebekah balam, “Awuk se kilek ewere ani angimik te arataso ya?” Ale nu kilek owore ko duap ko Yawe isuokko namaram.
691	GEN 25:32	Se Esau balam, “Ikiko! Ani kuerikko pingita, se ani kari laun aga marak mu anape ningo ani aisuokko?”
702	GEN 26:9	Abimelech Isaac ko den beteram se Isaac kote tairam se nu maonam, “Nunguningta Rebekah mu nika niwus! Bare ni awuk se balem, nu nika koras maem?” Se Isaac koma ko mam, “Kari Rebekah ko nomotam barasa te aninga momon se kuerik se nu tamonko iwita ikiem, ale ani kawelerem.”
703	GEN 26:10	Se Abimelech Abraham ining tuam, “Ni anape ko kiwem sowore ana nangimik te beterem? Nika kawel mu te aninga kari bo nika niwus ilak aniram le mu, ana ikup giman le.”
720	GEN 26:27	Se Isaac nunga isuam, “Nina anape ko aningate taiman? Nina ani agarak balman ale aga karoman.”
746	GEN 27:18	Se Jacob na giam ago ko nuet kote namaram ale auram, “Ba!” mam. Se nuet “Bare awiri ya?” mam.
748	GEN 27:20	Se Isaac aora balam, “Ba, ni awuk ani mel balem wore tairate taem karogo tairem a?” mam. Se Jacob balam, “Yawe nika Kaem wore aninga saongam se taem.”
752	GEN 27:24	se akingtala isuam, “Nunguningta ni aninga namar Esau e?” mam. Se Jacob balam, “Anigita,” mam.
760	GEN 27:32	Se nuet Isaac tingam ale “Ni awiri ya?” mam. Se nu mam, “Anigita, ka namar laun Esau,” mam.
761	GEN 27:33	Se Isaac aora ninguru biririkaram, ale kumik wanara ko kapa se isuam, “Se awiri maingkala bulamaram, ale kamaram, ale ago agate tairam? Ani naem ale aga marak tuem, se nu ta tam! Ale namawoso se ni tairem,” mam.
764	GEN 27:36	Se Esau maonam, “Noko nup Jacob maman mu diram, nu kawel kari! Nu tom ilagala ko aga kulam! Ani kari laun, bare nu ko kawel te kari laun ko aratam. Ale aitak aga marak ningo kawel te tala tere tam. Se Ba, ni marak bo bo mena e? Ani agotala marak aisuko!”
765	GEN 27:37	Bare Isaac Esau ko den koma iwita maonam, “Ani maingkala noko balem nu nika kari gira bagarukko, se noko launuria suen la nu bowa ningi bagaralko. Ani noko wheat se waen ninguru aratu tuokko manem. Buta se aga namar, awuk ka bitirikko?”
766	GEN 27:38	Bare Esau nuet am isaru diruwuwakaso, “Nikate marak suanta diram e, Ba? Ani agotala marak aisuko!” Esau uwuta balam ale biyala niakaso.
800	GEN 29:4	Se Jacob sipsip bitua kari nunga isuam, “Aga saki alo, nina apalak ko ya?” mam. “Ana Harran ko pa,” maman.
801	GEN 29:5	Se aking nunga isuam, “Nina Laban, Nahor ko numas, mu ko ikisan e?” “Se, ana ko ikisan,” maman.
802	GEN 29:6	Se aking Jacob nunga isuam, “Nu terong bagoso e?” mam. “Nu terong bagoso pa,” maman. “Arikko, ko nanawus Rachel ko sipsip arungak o taiwoso owa.”
803	GEN 29:7	Se Jacob nunga isuam, “Nina awuk se worem kalel biya aniso wore sipsip pasak yu nungara ale nongorak pelera se sirsir bo karogo nana mena iwitata kimi bita lagasan a?” mam.
811	GEN 29:15	asele Laban isuam, “Ni aninga aigar, se awuk? Ni ani ago ko am ipi ura to lagerko e? Nika ura koma anapeya ko kuar, mu am aga manaruko.”
821	GEN 29:25	Se turomola Jacob imet koma arigam mu Leah! Se namaram Laban maonam, “Ni awuk se kiwem ewere ani angimik te beterem? Ani ura beterem mu Rachel ko ani ura taem. Se ni awuk se aninga kulem?”
832	GEN 30:1	Rachel Jacob ko kuriang bo me ilukaso, Leah la kuriang ilukaso, owore te se nu Leah ko gomang magakaso. Se nu Jacob maonam, “Ni awuk se kuriang gue bo ani me aisisam? Kuriang aisko! Mena, mu ani kuerikko!”
846	GEN 30:15	Bare Leah balam, “Ni aninga agari tere taem mu ni mel gotek ko iwita ikisam ale aitak aking aga kuriang mandrake karogo tairam imi sang ko balsam e?” Se Rachel mam, “Mu ani ikisam. Bare aitak iwita betenakko mu awuk, terong e? Nika kuriang mandrake ago tairam mu sang aisu, mu asele aitakta tirom mu ni Jacob ilak anirko,” mam.
861	GEN 30:30	Ulengkala mu nika sipsip mel suen biya uwuta mena. Bare aitak ani ni kerak bagasam umu te, Yawe ka saongam se suen biya arataman. Se awuk, ani amaru te agata aga kuriang imet se angimik ko ura iluwekko ya?”
862	GEN 30:31	Se Laban Jacob isuam, “Ani anape te ka diarikko?” mam. Se Jacob balam, “Ani mel bo ko me kuesam. Bare aninga angamang imi balik se ni karo tuiko balu, mu asele ani ka sipsip se ka goat aking nunga bituekko.
900	GEN 31:26	Asele Laban Jacob maonam, “Ni awuk se munan sowore beterem? Ni aninga kulem, ale aninga nanawusari talipara kariimet iwita nunga giem.
901	GEN 31:27	Ni anape ko aga kulem ale yumura la nagurem? Ni awuk se ani me aga manem? Ni aninga manem le mu, ani amilmil te wur bawe te ka beterem se namerem le.
904	GEN 31:30	Ani ikisam, ni ka niet ko sor duap te pilerko gemang tawun biya aniso. Bare ni paguwurem. Ni anape ko aninga kawam bitua ko kaem agotala tere giem?”
910	GEN 31:36	Se Jacob gomang ninguru magaram se Laban ilak alisiram, “Ani anape memek beterem se ni iwitata aninga karem agarak tairem?
946	GEN 32:18	Ale ura kari girok namarukko mu maonam, “Tom aninga laun Esau lage te ni karkuk ale ka isuok, ‘Ni awiri ko ura kari ya?’ mauk, ale ‘Aparete namasam a?’ mauk, ale ‘Melmasak imi awiri ko ya?’ mauk,
956	GEN 32:28	Se kari mu Jacob isuam, “Nika nip awiri ya?” Se Jacob balam, “Aninga aip Jacob i,” mam.
958	GEN 32:30	Se Jacob isuam, “Nika nip aga manaruko,” mam. Bare kari mu mam, “Ni anape ko aninga aip ikiko?” Ale nu eng Jacob marak tuam.
966	GEN 33:5	Ale Esau loagaram ale imet kuriang nungarkam, ale isam, “Mu arika kariimet ni kerak taiman a?” mam. Se Jacob balam, “Imi kuriang Kaem ko gomang ningo te ani ka ura kari aisam bore,” mam.
969	GEN 33:8	Se Esau aking isam, “Se ani sipsip se goat se mel motam bibiya wore lage te nungarki se tairem mu ni awuk bitarko?” Se Jacob mam, “Aga kari dom, melmasak mu kisisam mu, ko amilmiler agi, mena agi, wore mu angamang motam bataga ka kasursam,” mam.
1012	GEN 34:31	Bare nuna balman, “Se anananga nagoras lage luan imet iwita beteman mu terong e?”
1092	GEN 37:8	Se ko launari nongomang memek te manorman, “Awuk? Ni anananga pulawura baga se nanga bitaruko e?” maman, ale ipingira mu ko, Joseph ko nongomang magara eng magara biya magakaso.
1094	GEN 37:10	Ale ko ipingira mu ko nuet agotala maonam, se ikiam ale ining tuam, “Sowore anape ipingira ya?” mam. “Awuk, ani se ka niam, se ka launari suen la tainak ale nabugura kulukuru kisinakko e?”
1099	GEN 37:15	ale ko launari nunga kupu kupu geragawaram se kari bo nu arigam ale isuam, “Ni anape kupusam a?” mam.
1110	GEN 37:26	Se Judah ko launuria iwita nunga maonam, “Ana nanga uria monak se kueruk se kaluwunak, mu anape mel ningo ningi tanakko? Mena.
1114	GEN 37:30	Ale ko uriamitak nongote peleram ale balam, “Kuriang umu mutim ningi me bagoso! Se ani awuk maikko?”
1136	GEN 38:16	Bare nu imet mu noko noton Tamar iwita me ko ikiam. Se nu kote namaram ale maonam, “Tairko. Ani ni kerak anirekko,” mam. Se imet mu isuam, “Ni ani agarak anir, mu anape aisuko?”
1138	GEN 38:18	Se Judah balam, “Ani anape mel kisek se ni ilu sagerko ya?” mam. Se imet mu mam, “Nika kiting dora te betera ko mel degetak te kekawoso mu se, ka sikir kiting te aniso sumu karogo aisuko,” mam. Se Judah uwutata beteram. Asele ilak aniram se tuagu aratam.
1141	GEN 38:21	Ale nu Enaim kari sang nunga isuam, “Lage luan imet kuwim imi te bagoso mu apoko ya?” Se nuna balman, “Sor imi lage luan imet bo me te bagoso,” maman.
1149	GEN 38:29	Bare kuriang umu aking kuting tagiram se peleram, se ko komasang mu giram aratam. Se bitua imet mu balam, “Ni ka sokel te girem aratasam e?” Se nup beteman Perez.
1159	GEN 39:9	Kari bo noko kawam imi ningi aninga iwita me beteram. Noko kawam ningi noko mel bo ani ago ko me kaluwuso. Bare ni keta suanta, mu awuk, ni noko nuwus. Se ani awuk ta kiwem memek sumu Kaem motam te bitirikko?”
1180	GEN 40:7	Se nu nunga isuam, “Nina awuk se nengema motam amilmil mena bagasan a?” mam.
1234	GEN 41:38	Pharaoh nunga isuam, “Ana kari bo nu iwita, kaem wit nunga sokel karogo, mu ariginakko terong e?” mam.
1254	GEN 42:1	Tom Jacob Egypt sor ko na inang terong la aniso mu ko den ikiam, mu nu ko namarari nunga maonam, “Nina awuk se yam bagara suwuta ya?
1260	GEN 42:7	Se Joseph ko launari mu nomoke arigam mu nu tairatela nunga ikiam. Bare nu kawelakaso, ale kari kigilik iwita darangara karogo nongorak munakakaso. Ale mam, “Nina apalak ko wore taiman a?” mam. Se nuna balman, “Ana Canaan sor ko wore na dianakko taiman,” maman.
1275	GEN 42:22	Se Reuben balam, “Se ani nu uwuta me bita maguwuralko me ninga manem e? Ani balukasam bare nina nede sisiram. Buta se aitak ko gue kaparam mu ko koma ikup am ginakko.”
1281	GEN 42:28	Ale ko saki nunga auram ale balam, “Arigalko!” mam. “Silver inang te diarem mu aking inang ko guang ningi e aniso iweya!” Se nuna suen la biririkaman ale ninguru nguangakasan, ale nunumi isarukasan, “Kaem awuk se iwita nanga beteso ya?” makasan.
1297	GEN 43:6	Bare Israel mam, “Se nina awuk se kari dom mu manorman, nina ninga uria gotek bo bagoso maman, ale ikup imi aisiman?”
1298	GEN 43:7	Se nuna balman, “Bare kari dom mu ana suen la nanga dugu duap ko nanga isaru diruwukaso. Ale nanga ba marak bagoso agi mu ko, se nanga uria bo karogo agi mu ko, karogo la nanga isuam. Se ana noko isa koma mu diram tala manorman. Ale ana awuk ko ikinak, nu ana nanga uria gotek ilak kote namanakko balukko? Mena.”
1318	GEN 43:27	Se nu amilmil den nunga maonam, asele nunga isuam, “Se nenenga nenet aora ko balman se ani ikiem mu awuk? Nu terong se marak bagoso e?”
1320	GEN 43:29	Nu nungarki gurugu tai uria Benjamin arigam, noko uria nunguningkiri, ale isam, “Imi ninga uria gotek ko aga manorman bore e?” Ale maonam, “Kuriang kulak yawara, Kaem ko gomang lila kerak bagarukko!”
1329	GEN 44:4	Nuna wonong biya mu beteman ale nama nomolak me maiyam la, Joseph ko kawam bitua kari gira maonam, “Ni bares ale tairate kari namasan wore nogowom karoko. Tom nama nongote aratu mu iwita nunga manaruko, ‘Nina awuk se ana kilek ningo ningimik te beteman wore ko koma kilek memek ananangate beteman?
1330	GEN 44:5	Nina anape ko aninga kari dom ko bagunang silver wore tere taman? Kari dom mu nu borta te yu naso, ale mel yumura umu ko ikiso. Nina kilek memek nunguningkiri beteman,’ uwutata nunga manaruko.”
1332	GEN 44:7	Bare nuna den koma balman, “Dom, ni mel balem mu ana karogo ngualasan. Ana anape ko munan bo suwutata betenakko?
1333	GEN 44:8	Ni ikisam, ana manga silver inang ko guang ningi aniram karogo Canaan namaman ale arigiman, mu aking giman ago taiman se ni arigem. Se ana awuk ta nika kari dom ko kawam te ko silver agi gold tere nanakko? Mena.
1340	GEN 44:15	Se Joseph nunga maonam, “Nina awuk se kiwem ewere beteman a? Nina ikiman, ani kari imi mel bo suwuta aratuk se me ko ikiekko i maman e?”
1341	GEN 44:16	Se Judah mam, “Ana anape balnakko, aga kari dom? Ana awuk balnakko? Ana lage bo te nanimi bataguru tanakko mu mena. Kaem anananga memek wetang saparam. Se ana aitak suen la nika ura dungan kari, ana se kari bagunang ko ikup kumik te soraram mu agotala.”