2	GEN 1:2	Sor ko ariga mu lilim biya, ulal biya, se ipi anikaso. Yu la sor ira saparam, se sor mu tiromorom biya anikaso, se Kaem ko Bur yu awote nama taiwakaso.
21	GEN 1:21	Buta se Kaem gagi se yu ningi wal bibiya se wal gotektek se anapeya mel duap duap yu ningi karangasan mu nunga beteram. Ale ali awote inangnang duap duap ago nunga beteram. Ale nu mel aratam mu arigam yawarakala.
32	GEN 2:1	Butatala Kaem taiti, ali, se ko mel duap duap koma koma suen la bita saparam.
37	GEN 2:6	Bare baras nuwi kusat, lawung ko biyala kapakaso ale ali yu tuikaso.
40	GEN 2:9	Ale balam se tam duap duap yawara yawara, namotam barasa karogo se inang ningo karogo, mu ningam ningi barasaman. Ningam mu ko kusumuri tam ilagala bangawakasan. Bo mu no ale marak ningo toko. Se bo mu no ale ikia sinararuk se munan ningo se memek mu ko ikiko.
46	GEN 2:15	Buta se Kaem Yawe nu kari mu tam ale ningam Eden ningi beteram, nu te ura to se ko sinar taukko.
48	GEN 2:17	Bare tam bo sanamiwoso, ko nunguning nasan ale ikia sinarso se ningo memek ko ikisan, umutang ko nunguning me ta noko. Ni no mu ni kuarko, nunguning.”
51	GEN 2:20	Nu wonong ko anapeya bibiya lila mu se, inangnang kualala bengesan mu se, giarum ko mel diwang suen la nunup nungaram. Bare Adam mu kumik ko bo nu turantala ilak bagarukko mu mena.
52	GEN 2:21	Buta se Kaem Yawe negeram se kari mu aniram kueram. Aniwaram se ko worogorak sokel bo kutuwuram, ale aking ko kuwim mu nungam se sisiram.
59	GEN 3:3	Bare tam suanta kusumuri sanamiwoso mu Kaem balam ana ko nunguning me nanakko mam. Nu balam ana tam mu ko nunguning nanak agi ilu tanak, mu ana kuenakko mam.”
65	GEN 3:9	Bare Kaem Yawe kari mu auram, “Ni apalak bagasam a?” mam.
72	GEN 3:16	Yawe aking imet iwita maonam, “Tom ni tagu ago se kuriang ilupko mu ni ikup yaman biyala toko. Bare ka kari mu ninguru ko kua lagerko; se nu nika pulawura iwita baga se ka bituokko.”
73	GEN 3:17	Se aking Yawe Adam iwita maonam, “Ni ka niwus ko kuring karem ale tam nunguning ani me noko balem wore ni naem. Buta se, ali imi na inang ninguru me te kaparukko; ni ura kowar bita se kimik sail yaman ikiok asele na aratuk se no se lagerko.
78	GEN 3:22	Asele balam, “Aitak kari ko ikia sinararam se ningo memek mu ko ikiam, ale ana iwitatala aratam. Buta se nu tam ko nunguning nasan ale marak pempem bagasan mu me tauk ale naukko,” mam.
85	GEN 4:5	Bare nu Cain ko me amilmilaram, ale ko munan beteram mu ko me amilmilaram tala. Se Cain ninguru gomang motam magaram se koma motam tiromorom kelagam.
87	GEN 4:7	Ni ningo bitar, mu ani ni ko ko amilmilarik se ni karogo amilmilerko. Bare ni memek bitar bore ko la sinar toko, mu awuk, memek mu barasam ale nika maguwurokko negawoso, se ni ko sokel ira se kaparuk se nu kierko,” mam.
91	GEN 4:11	Ni keta ka kiting te ka uria morem se kueram se kumik gue ali ningi kaparam. Buta se aitak ani ni memek te ka bitirikko den aora biya balsam. Ni ali imi bitar ale tagi toko.
95	GEN 4:15	Bare Yawe iwita nu maonam, “Mena. Kari bo ka moruk se kuar, mu ani koma biyala nu tuekko.” Ale nu Cain kumik te kawilis bo beteram, se kari awiriya Cain arigimon, bare kawilis mu arigimon ale me momonko.
135	GEN 5:29	Se nu nup beteram Noah i mam, ale balam, “Yawe ali imi ko den aora biya balam se ana te ura to turutuwu lagasan. Bare kuriang imi aratam mu ana yaman ikup giwasan imi ningi wore nanga sanguk se naneman sapanakko,” mam.
141	GEN 6:3	Se Yawe balam, “Ani ali kariimet ko angimik gagoraram. Ani bo karogo me yaman kua se lagarikko. Nuna ali ko kariimet, kua namamonko. Buta se ani nunga marak bagara ko tom mu batagem se kapa ko tom 120 yia iwita.”
145	GEN 6:7	Buta se Yawe balam, “Ani kariimet ali imi te nunga nungem mu suen la nunga menawurikko, kariimet ta, se melmasak bibiya gotektek ta ali imi te aolak ilusan ale karanga geragawasan, se inangnang kualala bengesan mu suen la nunga menawurikko. Ani mel to ya ko nunga nungem!”
146	GEN 6:8	Bare Yawe mu Noah kota suanta gomang tuikaso.
149	GEN 6:11	Bare kariimet suen biya Kaem koma te nunga bagara am memek. Kilek memek, kager daong karogo mu ali sor suen biya te pagam sor iram.
151	GEN 6:13	Se Kaem Noah maonam, “Ani kariimet suen la nunga menawurikko. Mu awuk, nuna te se ali kager daong karogo terong mam. Buta se ani kariimet ta se ali karogo la menawurikko,” mam.
152	GEN 6:14	“Buta se ni tam ningo se aora mu gi ale dal biya bo kaloko. Ale ningi galung gotektek awu awu karogo namarko. Ale tam kiri gi ale te ningi mu palunguru nunguru karogo namar ale matangi mu gogong te bagu bagu karogo namarko.
156	GEN 6:18	“Bare aninga den nunguning kerak kalosam. Se ni ka imet kuriang se iton karogo mu dal ningi nama naguralko.
158	GEN 6:20	Buruk kausik inangnang se mel suen biya karanga sipawasan mu kete taimon se koma koma te, imet kari imet kari dal ningi nunga awur se ningo la bagamonko.
160	GEN 6:22	Buta se Noah mel suen biya Kaem balam butata bita saparam.
161	GEN 7:1	Se udagi te Yawe iwita Noah maonam, “Ani ni karkem mu ni keta kariimet ningi ka bagara aolak diram. Buta se ni ka imet kuriang se iton karogo dal ningi nama naguralko.
185	GEN 8:1	Bare Kaem Noah se giarum ko mel diwang se wonong ko mel lila suen biya dal te ilak bagakasan mu me nunga kuamili saparam, am nunga sinar towakaso. Se nu balam se daula barasam se yu marakam kapakaso.
191	GEN 8:7	Ale inangnang sengkasik bo beteram se aratam namaram. Bare yu me marakakaso se am binga lagakaso, me peleram tairam.
193	GEN 8:9	Bare yu am kalel biya anikaso, se biton namaram sor arigam, mu nu kuwim bo te daigokko wore mena, se peleram dal te tairam. Se Noah kuting garukam se te daigam, se to ningi beteram.
195	GEN 8:11	Biton mu bainga ningi peleram tairam mu olive gawa gurek bo usiram ale karogo tairam. Mu te Noah ikiam yu katir marakam kaparam.
202	GEN 8:18	Buta se Noah dal beteram, ale ko imet kuriang iton karogo kapaman.
210	GEN 9:4	“Bare anapeya mel, ko nunguning marak gue ago, mu me nalko.
213	GEN 9:7	Bare nina mu, nina te gue paguk ale ali sor karogo terong ma saparukko.”
245	GEN 10:10	Nimrod giram ali sor Shinar (Babylonia) bitarukaso, se ko wonong bibiya mu Babylon, Uruk, Akkad se Kalneh.
270	GEN 11:3	Nuna nunumi manorman, “Ario, ana ali gege monak ale kainak se brick ko arukko.” Nuna kawam biya te kaola ko manga mena. Bare nuna brick te kawam kalomonko mu nungurman. Ale nunga mel bo, ko kiri aora biya, brick te palungurmon se numi ilukuawurukko, mu karogotala.
272	GEN 11:5	Bare Yawe nunga wonong se kawam kalel aromemek kaloman mu arigokko tai kaparam,
274	GEN 11:7	Buta se ana nama kapanak, nunga den ngualawunak, se udagi nunumi nuguring me ikimonko,” mam.
276	GEN 11:9	Se wonong mu nup Babel maman, mu awuk, Yawe wonong oworta te ali lilim la nunga den ngualawuram ale nunga parusuwuram, se ali sor suen biya te namaman ale bagakasan.
298	GEN 11:31	Udagi te Terah namar Abram se numas Lot, se noton Sarai, Abram ko nuwus, nunga giam ale Chaldea wonong Ur beteman ale Canaan namakasan. Bare nama Harran wonong te arataman mu aking umu te dagi gilingiman.
307	GEN 12:8	Udagi nu ko kariimet arungu sor mu beteman ale aolak iluman nama sor duruk ago, Bethel wonong ko koma worem bausa mu te arataman ale kuwim taman. Se Bethel mu koma worem kapara mu te anikaso, se Ai wonong mu koma worem bausa mu te anikaso. Sor mu te Abram akingtala altar kaolam ale Yawe nup patawuram.
312	GEN 12:13	Buta se ni iwita nunga manaruko, ni aninga agoras ma baluko. Se nuna ni te ani ninguru aga sinar tamonko, me aga momonko,” mam.
316	GEN 12:17	Bare Pharaoh Abram ko nuwus Sarai noko imet ko tam bore ko, Yawe kuera memek duap duap Pharaoh se ko kariimet mu nungarukaso.
318	GEN 12:19	Ni awuk se nika koras ma balem se ani nu aga imet ko taem? Buta se ka niwus iwo to ale ilak tagi talko!”
322	GEN 13:3	Nu sor Negev mu te baga beteram ale barasam, ale lage luan te ani barasu barasu Bethel peleram namakaso. Nu kuwim Bethel se Ai ko kusumuri, te baga beteram, mu te tai aratam.
326	GEN 13:7	Se nunga bulmakau sipsip bitua kari nunumi karogo kaeyakasan. Nuna la umu te me bagakasan. Bare Canaan sang se Perez sang sor mu te ago bagakasan.
330	GEN 13:11	Buta se Lot Jordan ko sor wolong koma worem bausa mu te mu lilim la gomang tuam, ale umu te nunumi beteman ale Lot barasam namakaso.
339	GEN 14:2	mu nunumi nuguting iluman ale kager ko namaman. Nuna Sodom ko king Bera, se Gomorrah ko king Birsha, se Admah ko king Shinab, se Zeboiim ko king Shemeber, se Bela ko king, nup Bela tala, mu arungu kagermonko namaman. Bela wonong ko nup bo Zoar.
341	GEN 14:4	Nuna giringila yia 12 ko Elam ko king Kedorlaomer ko bowa ningi bagakasan. Bare yia mu buring ko mu nuna Kedorlaomer beteman ale nuna nongota sanamaman.
342	GEN 14:5	Bare ko yia buring ko mu te, Kedorlaomer, ko king ilagala suan karogo numi kuting iluwam mu arungu namaman ale Ashteroth Karnaim sor mu te, Rephaim alo nongorak kagerman ale nunga menawuman. Ale nama sor Ham mu te Zuzim alo mu agotala nunga menawuman. Ale nama Shaveth Kiriathaim mu te Emim alo betelatala nunga menawuman.
345	GEN 14:8	Bare king 5, Sodom, Gomorrah, Admah, Zeboiim, se Bela (Zoar), mu Siddim ko sor wolong mu te kager ko sanami muruwuman.
350	GEN 14:13	Bare kari bo kager ko naguram ale Hebrew kari Abram kote namaram ale maonam, “Nuna Lot agotala taman ale ilak namaman,” mam. Tom mu te Abram mu Mamre ko tam bibiya wore duap ningi bagakaso. Mamre mu digo Amor ko kari bo, se ko uriamitak ilagala, Eschol se Aner. Kari ilagala suan imi Abram ilak tiran gar ningo, nunumi nongomang suanta bagakasan.
355	GEN 14:18	Bare king bo tala, Melchizedek, Salem ko king, mu bread se waen giam ago tairam. Nu Kaem Kalel Biya ko priest,
356	GEN 14:19	se Abram marak tui se maonam, “Kaem Kalel Biya, taiti se ali beteram, mu ni Abram marak kisokko.
357	GEN 14:20	Kaem Kalel Biya nu nup biya! Nu ka saongam se ka kager kari memek nunga menawurem.” Se Abram mel suen biya giam mu pakakumuram ale motam 10 ko kaparam, ale motam gira suanta mu Melchizedek tuam.
358	GEN 14:21	Bare Sodom ko king Bera mu Abram maonam, “Mel suen biya ni kager te giem mu nika. Bare aga kariimet nunga bataguru giem mu nunga bita aisuko,” mam.
359	GEN 14:22	Bare Abram iwita balam, “Yawe, Kaem Kalel Biya, taiti se ali beteram, mu ko koma te ani nunguningta nunguning ka manorsam,
363	GEN 15:2	Bare Abram balam, “Yawe, ni keta suanta aninga Biya, ni anape ko mel ningo ani aisuko? Ani angimik kuriang mena. Se awiri ani agiwim te aninga mel ningo mu giokko? Agi aninga ura kari Eliezer, Damascus kari, mu aninga mel suen biya giokko e?
365	GEN 15:4	Bare Yawe Abram maonam, “Nika ura kari sumu ni kiwim te ka melmasak me giokko. Kuriang kari bo ni keta ka gue nunguningkiri umutang ni kiwim taukko.”
369	GEN 15:8	Bare Abram mam, “O Yawe, aninga Biya, ani awuk ta ko ikiek nunguningta ali imi aninga ali ko maikko?”
370	GEN 15:9	Se Yawe den koma maonam, “Bulmakau pagar gotek bo, se goat pagar bo, se sipsip anumang bo, nunga yia ilagala suan mu se, biton gotek se arum gotek nunga gi ale karogo tairko,” mam.
371	GEN 15:10	Se Yawe mel suen la balam mu Abram giam ago kote tairam, ale bulmakau se goat se sipsip mu kusumuri nunga pakaku koma sing sang nunga awuram. Bare nu inangnang ilagala me nunga pagaru kirker nunga awuram.
375	GEN 15:14	Bare ani sor wonong nuna nunga bita maguwumon mu ikup nungarikko. Se tom nuna wonong mu betemon, mu nuna nunga melmasak lilim la karogo aratamonko.
376	GEN 15:15	Bare ni mu yawarakala baga laga ninguru garuker ale gemang lila karogo kuar se ka mutim tugumonko.
383	GEN 16:1	Abram ko nuwus Sarai kuriang bo me ilu tuikaso. Bare ko ura dungan imet bo, Egypt ko, mu arungak bagakaso, ko nup Hagar.
394	GEN 16:12	Bare nika kuriang mu kumik lila mena, donkey diwang iwita bagarukko; nu kariimet ngual ngual nongorak kaerukko, se kariimet mu betela nu ilak dun kopa ilumonko. Nu ko gue suan arungu ningo me bagarukko,” mam.
395	GEN 16:13	Se Hagar Yawe ko iwita balam, “Aitak ani Kakirip motam te pempem lagasam mu amotam te arigem. Buta se ani nup betesam, El Roi, mu awuk, nu Kaem, ani nu motam te lagasam.”
396	GEN 16:14	Buta se Hebrew den te yu mutim umutang mu nup balsan Beer Lahai Roi. Se yu mutim mu aitak wonong Kadesh se Bered nunga kusumuri am aniso.
407	GEN 17:9	Kaem Abraham aking maonam, “Bare ni se ka taleng girigir udagi aratamonko mu karogo, nenenga ura mu aninga den kalem mu karo tui se lagaralko.
412	GEN 17:14	Bare kari bo agi kuriang kari bo munan imi kumik te me beteral, mu nenenga ningi me bagarukko. Mu awuk, nu aninga den nengerak kalem umu me karo tuam. Buta se kaoral se tagi taukko.”
413	GEN 17:15	Kaem akingtala Abraham maonam, “Bare nika niwus Sarai mu nup Sarah mu te aruko. Nup Sarai mu ani menawusam.
417	GEN 17:19	Bare Kaem “Mena,” mam. “Nika niwus Sarah kuriang kari ilu kisok se ni nup bitar Isaac meko,” mam. “Ani den ni kerak kalem mu koma suanta nu se ko gue te mu nongorak pempem anirukko.
418	GEN 17:20	Bare Ishmael mu ni balem butata ani marak tuekko. Nu te kariimet gue suen biya paga tuokko. Nu kari supuling bibiya 12 mu nunga nonet gira bagarukko, se ko taleng girigir kasik biya nunguningkiri aratamonko.
419	GEN 17:21	Bare aninga den ni kerak kalem mu koma suanta tala Isaac kote anirukko. Tom iwitatala yia namake ko taiwoso mu te, Sarah kuriang mu ilu kisokko.”
428	GEN 18:3	Ale bo gira sanamaram mu maonam, “Aga Biya,” mam, “ani ningo nuam ko agarkal agi mu ani nenenga ura kari aga kawam me kiaralko, ani ninga sangikko.
430	GEN 18:5	Nina aninga kawam te taiman, se ani na sang ningarik se nal sokel tal, ale asele barasal aolak iluwalko.” Se nuna balman, “Mu terong. Balsam butata bitarko,” maman.
440	GEN 18:15	Se Sarah nguangaram, ale kawelaram, “Ani me gusirem,” mam. Bare Yawe balam, “Mena. Ni gusirem.”
445	GEN 18:20	Buta se Yawe Abraham maonam, “Sodom Gomorrah ningi munan duap duap memek nunguningkiri wore arataso, se ko den suen biya arataso.
447	GEN 18:22	Se kari ilagala mu nongoma guruguman ale Sodom namakasan. Bare Abraham Yawe ilak am sanamiwakaso.
448	GEN 18:23	Asele Abraham Yawe kote pingi nuam kasu namaram ale isuam, “Kari Biya,” mam, “awuk, ni kariimet ningo diram mu kariimet memek mu arungu lilim nunga menawurko e?
449	GEN 18:24	Bare awuk? Kariimet ningo diram 50, sor mu te bagamon, mu wonong mu am menawu sapar agi, nunga ningo ko to ilupko e?
450	GEN 18:25	Ani ikisam, ni uwuta me bitarko. Ni uwuta bitar mu kariimet ningo ta, kariimet memek ta, memek koma suanta arigimonko. Buta se ani ikisam, ni uwuta me bitarko. Ni ali lilim ko Tutera Kari se ningo diram la bitarko.”
452	GEN 18:27	Se aking Abraham mam, “Ani ni Kari Biya kerak iwita me den tagirekko, mu awuk, ani ali kari, kupkup te aga nungem.
453	GEN 18:28	Bare aking awuk? Kariimet pila kam 45 mu ningo diram, mu ni awuk bitarko? Sor mu lilim maguwur i?” Se Yawe balam, “Ani kariimet ningo 45 ko nungarkik, mu ani nunga ningo ko se sor me maguwurikko,” mam.
454	GEN 18:29	Se Abraham aking isuam, “Bare kariimet ningo diram 40 iwita nungarki, mu ni awuk me?” Se nu balam, “Ani kariimet ningo 40 ko nungarkik, mu umu nunga ningo ko sor wonong me maguwurikko,” mam.
455	GEN 18:30	Se aking Abraham wosenga se balam, “Kari Biya, ani aking den bo balikko mu ni me ko gemang magarukko. Se kariimet ningo 30 bagamon mu awuk bitarko?” Se nu balam, “Ani kariimet ningo diram 30 ko nungarkik, mu ani sor lilim me maguwurikko.”