Wildebeest analysis examples for:   xbi-xbi-y   S    February 25, 2023 at 01:34    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

46  GEN 2:15  Wulapm Weink apul kitapm sukurel niatel i, kil kua moule pe karepil apulel mpi mper kil apmuei niokn Iden, nako moule epe yirip niokn ekilelel. Kil mper kil ar niatel i, Wulapm Weink nankimpil na, “Lorukopm wanto pe tnei niokn ekeielel ka yikn yel. Aser lorukopm likekn epe ka ak moule yapmunemp sepmel i ka aser aworel mpuampua simi ka sepmel simi ka kuretelel, lorukopm epe ka yikn korokn yel. Kona yikn yelel, yikn arai pokel yuwur. (Sank ka ar Stat 2:15-17)
49  GEN 2:18  Ar mpinkeimpinkeiel i, Wulapm Weink napmok na, “Moule epie likekn ar, aser karokn sepm. Apm yupul setel ninink nako ikiwatilel. Eti Wulapm Weink nkamp kitapm i kil ampul aipm wus mpuampua mitinkel. Apul nti niatel i, kil kua nti la ntimiremp moule epe, nako moule epe wul nti nia nintilemel, i moule epe apul misop. Nia kil wul nti wus wampiliekn antempel wus yanker, antempel aipm suknako sukurel. Nia simisimi karepel, ka pie yireikel apmuei, ka nia antuelim. Aser ka setel antuel mpuampua ekilelel kapukorokn ikiwat Adam ntaka memprien ankilelel. ... (Sank ka ar Stat 2:18-20)
52  GEN 2:21  Kapepe Wulapm Weink ampu apul moule epe ampu ar niumpu wuntuim, i kil peyar apei niumpu i Wulapm Weink amiye linkepm apmuei kil wurienk i ampu mor kil ntieaikn karepil aiye linkepmel. Kapepe Wulapm Weink akei linkepm karepil aiye ar mentitel akei ampul makenel, ar i kil atnimp maken mimpip mentit. Moule epe aser makenel i kil napmok na, “Kapepe. Kil ka memprien apmilel. Linkepm ankilel ka yek linkepm apmilel naikul. Pe wusmpa ankilel ka yek wusmpa apmilel naikul. Ka Wulapm Weink akei linkepm apmilel apul kil, eti oko apm miyimpil maken.” Eti pie yayapel epie tneiel. Mentit ka nisep waiekmantiek ka nkis amintemp maken ankilel. Pe ntiwie ka ar nkis mpim likekn. Ntiwie ka akei ntayelel arnkis. Aser ka ntiwie karokn ampu wule maiyaknel. ... (Sank ka ar Stat 2:21-25)
57  GEN 3:1  Wulapm Weink ka apul aipm wus akeiwanto, aser saklok ka yapmunemp ntupmu ntiesoelip. Nti aipm wus mpuampua Wulapm Weink apulel karokn sankork kil. I saklok amiyimp maken na, “Mi Wulapm Weink ka nakantup yipmwuye na korokn yel lorukopm akeiwanto sukurel pie tnei nioknel pe, a?” I maken ampu nak na, “Lorukopm mitinkel irpm pie tnei nioknel arai ant yel. Aser lo likekn po tnei niokn niumon niumonel ka Wulapm Weink nakantup antie, ka ant'orokn yel. Wulapm Weink nakimp antie na, Yipmwie korokn yel, korokn ntasomp rukopm lo ekilelel, yipm ko yuwur.” Kapepe saklok namikimp maken na, “Karokn. Yipmwuye kapukorokn yuwur. Kona yipmwuye yel rukopm lo ekilelel, arai nkiyirp yipmwuye niampepm i yapmunemp yipmwuye ko yukor yumpulp simi ka kuretelel, simi ka sepmelel. Pe yipmwuye arai yer ntaka Wulapm Weinkel. Yapmunemp Wulapm Weinkel ka akor ampulp, eti pe kil nakantup yipmwuye na korokn yel rukopm lo ekilelel iii.” (Sank ka ar Stat 3:1-5)
62  GEN 3:6  Maken aser lo epe akosepm pe rukopm ka nakerel ka akolikekn yatip. Kapepe maken wunempwamiyimp na, “Ka akosepm apm yel rukopm lo ekilelel nako yapmunemp apm yukor yititel.” Eti maken epe nsin rukopm lo ekilelel i kil aim. Pe mpurel kil amuk minkan ankilel, i minkan ankilel aim. (Sank ka ar Stat 3:6)
63  GEN 3:7  I niampepm ntiwuye mpililim i ntiwuye aser amorel na ntiwuye ka akei ntayelel at. I kapepe ntiwuye ntimpal wupm lo fikel, i ntiwuye atnu mintaka elmpuapmel nako sukurp moule ntiwuyeelel. Ar awuniunkurikn yemp niumuaipmel, i ntiwuye yupmueipm Wulapm Weink ka warep at niokn ekilelel, i ntiwuye akei lo irpm pe nkuwur nkumurupm. (Sank ka ar Stat 3:7-8)
65  GEN 3:9  Aser Wulapm Weink aiyimp mentit i nak na, “Yikn ar oku?” I mentit ampu nak na, “Apm eipm yikn ka warep at nioknel i apm nkinkiekn, apulpaser apm ka akei ntayelel at, eti apm nkurupm yikn. I Wulapm Weink amiyimpil, “Yikn aser aworel ntakulel, pe yikn akei ntayelel atel? Mini nakimp yikn? Ntakilelel yikn pe karep aim lorukopm ka apm nakantup yikn na korokn yelel tikikn?” I moule ampu nak na, “Ka maken epie ka yikn ak apm ntaka memprien apmilelel ak apm al.” Wulapm Weink eipm sank ekilelel i kil amiyimp maken na, “Mpuampua epe ka yikn apulpielel?” I maken ampu nak na, “Ka saklok waker apm yapmunemp i kil ninkai apmel, eti apm aim lorukopm epie.” (Sank ka ar Stat 3:9-13)
70  GEN 3:14  Maken epe nak ntakilelel i, Wulapm Weink nankimp saklok na, “Yikn aim yapmunemp'uretel i yikn apulel i, ekeielel apm'a yikei mai yumor yikn. Yikn oko ninkem wankepm suknel. Wankepm yikn'a yirkosel kapuko sukn sankork nti aipm wus wanto sukurel. Yekipie mpiel yintempel araiaraielel, yikn oko yikei lunko yuwei yet wunamp, pe yikn oko yel nimpiliekn niurkuekn. Pe arai apm yupul yikn yintemp maken nkisemp wurokn, pe maken yintemp yikn nkisemp wurokn. Pe arai apm yupul nti wurepm'itie aiyiknel yintemp nti wurepm'itie makenel nkisemp wurokn. Nti oko nkaik ntemp yikn mamp, pe yikn ko yump nti tnei nkaik nikitei.” (Sank ka ar Stat 3:14-15)
72  GEN 3:16  Pe Wulapm Weink nakimp maken na, “Arai apm yek yikn wankepm suknel kona yikn tnei ninkilapmel. Pe kona yikn ra ninkilapmel arai yikn somp yakop suknel. Aser yikn kako yupulp minkan aiyiknelel suknelip, aser kil kapuko yer niorknel yuwulmp yikn.” (Sank ka ar Stat 3:16)
73  GEN 3:17  Pe Wulapm Weink nakimp Adam na, “Yikn yupmueipm sank maken aiyiknelel i yikn aim lorukopm ka apm nakantup yiknelel. Ntakeielel i, apm oko yumpul kitapm milminel, niepm irpm kapukorokn serp yikei sepm yupul. Ko yikn yikei ntinkiliemp aiyiknel yumpul nako niepm nukulup kitapmel. Mua yenkel antempel mpuas sepm kuret arai no yuwor yuwulmp niokn mputnank aiyiknel. Yikn ko ntinkiliemp, tupuapur nukul yiknel, i ko yikn yim niepm. Yikn ko ntinkiliemp ntinkliemp mpimpi ser yikn ko yumur i ampu ko yumu kitapm. Apulpaser ka apm akei kitapm apul yikn i ko yikn ntintir yupmuei kitapm.” Mentit aiyimp maken ankilel Ivel, ka apulpaser kil ka mipmakn antuel mentitmaken akeiwantoelel. (Sank ka ar Stat 3:17-20)
77  GEN 3:21  Ar mpinkeielel i, Wulapm Weink akei wusaikn ampul elmpuapmel, i kil amuk Adam nti maken ankilel i ntiwuye amutnu. I Wulapm Weink napmok na, “Moule ka aser amorel mpuampua simi ka akosepmelel simi ka kuretelel, pe kil ka minta ka antel. Eti ka ant'orokn yikei niampepm ser kil na kil mpi kitnan lo epe ka apul moule kana nkis keipmelel. Kil ko ampu yiki yel lorukopm epe yintempelel, kil kapuko nkis yupmueiel. Kona ntakilelel, kako kuretim.” Kapepe i, Wulapm Weink nkiyir moule apmuei niokn Iden, i wankesil mpi na yupul niokn yupmuei kitapm po ka Wulapm Weink akei apul kilel. Ar kitapm ekeielel, kil ko yikei kitapm epe yupul niokn mputnank ankilel. Wulapm Weink karep nkimiyir ntiwuye ntitmakenel, i kil nkamump nti ensel ka niawurpmelel na nti na yet wakerp niokn Iden yer yakitie awun naelel. Pe nonkel kil mper skal nimpilieel ka yite tnalel ar, i ka nimpilemp nimpilemp akeipe akeipe. Aninkanink nti ensel antempel skal nimpilieel ka arip wakerp apeielel, apulp na mouleel ko mpi kitnan lo epe kana yupul moule nkis keipm yerelel. (Sank ka ar Stat 3:21-24)
372  GEN 15:11  Sepmel, mpunkol niawurpm miel kako sankork yiknel? Arokn. Yikn ka nia suknel nkamp yiknel apulp wunamp sepmel ntinkiraiel aiyiknelel. Mpunti aiyiknel ka nampu keipm. Yikn ka likeknako yatip. Yikn ka apul niokn suknel niawurpmel mitinkelel, eti nti mentitmaken akeiwanto ka nkinkiekn ampulp yikn. Setelel kapukorokn yupul sop yikn apulel na waiyimp yikn. Kapukorokn ankil!
985  GEN 34:4  Kapepe Moses awor wuntokn mpaielel kitielel wieel ntaka ampueik niorknelel, i kil akei nompel waimpip wuntokn wieel epe apul namp malenk Sainai. Ka kil apul sop sank ka Wulapm Weink nakimpilel.
990  GEN 34:9  I Moses napmok na,Sepmel, kona yikn aser apm akosepmel, i apm apulp na yikn na yo yintemp ant yer. Ka yikn apiserel pe, nti mentitmaken epe ka yapmunemp ntupmuelip. Aser apm aiyimp yikn, nako yikn yikei nankerp ant, pe yikn'orokn wunempwaiyimp yapmunemp'uretel antilel. Pe yikn ampu ntasomp ant ntaka mentitmaken aiyiknel likeknelel.”
7146  RUT 1:17  Pe yemp yikn 'a yuwur yoel, arai apm yuwur yo yintempel i ko nti yuntup apm yupmuei yemp epe. Apm kapukorokn yikei wule mperp sitel na yuwor antwuye. Ka awurel likekn ko yuwor antwuyeel. Sank pe apm nakel ka apm nak nuarel, kona apm 'orokn yupul sop sank irpm pie apm nakelel, i arai Wulapm Weink yupul apm milminel yep.”
7150  RUT 1:21  Apm nkarp yek wompitne epie mpiel, apm'a wankepmelip, aser pie Wulapm Weink ampu apul apm lael, ka apm akei ntayelel nklai ankil. Minkan apmilel kua ninkilapm wuyeel ka wuntuim. Yipm ampu aiyimp apm maken yapmunemp niuluknunel apulpi? Sepmel antilel Wulapm Weink kil ka niawurpmelip, ka kil ankil napek pe i, apm pe niminkem 'uretel.”
7151  RUT 1:22  Sank epie ka nak apulp Naomi kua yanikno ankilel Rut, maken yemp Moapelel, ampu lael. Nti mpi ninink Betlehemel, ka ankrik ka nti antun antun bali ka nuarep rukopmuninkelel.
7162  RUT 2:11  Boas ampu nakimpil na,Sank apulp simisimi ka yikn apulp yanikno aiyiknel ka minkan aiyiknel awurel ka apm yupmueipm. Pe apm 'a nimpriepmel apulp nti waiekmantiek aiyiknel antempel wompitne aiyiknel ka yikn amomp nti. Pe yikn pie la antemp nti mentitmake Israelel ampueik yikn arokn aser ntiel apmuei.
7179  RUT 3:5  Eti Rut ampu nak na,Sank akosepm. Arai apm yupul sop sank irpm pe yikn nakel.”
7187  RUT 3:13  Eti yikn yer piepe, ankai nomprienel apm oko mpi yimp moule opo yapmunemp ankilel. Kona kil na ntasomp yikn na niumuayikei yiknel, ko akosepm. Aser kona kil serkel, i arai apm ntasomp yikn niumuayikei yikn. Sank apmilel epie ka apm nak yuwa. Wulapm Weink karep yupmueipm sank pie apm nakel. Kapepe yikn ampu yo yupmuei niumpu.
7202  RUT 4:10  Pe apm ampu na nikimp yipm sank nonkel yintempel. Rut makenarenk Malonel, pie apm'a sompil yintemp apm nkupmus, pe kil ka maken apmilelim. Apm 'a somp Rut yupulp nako kitapm wainki antuel ko yirip ntiel. Pe nti wompitne weink moule ka awurel, antempel wopmweink ankilel ko wunempwaiyimp nia ankilel yer yeklikeknel. Simi pie apm apulel, karep yipm aser amikorp.”
7203  RUT 4:11  Kapepe nti moule akeiwanto nak na, “Kope, karep ant eipm amiser. Maken epe ka war yitne aiyiknelel, puikn antilel ka apulp na Sepmel antilel Wulapm Weink ko yekil ninkilapm ntitmaken mitinkel, i ko kil yupul kil yer mintaka Resel nti Leael. Ntiwuye ka mipmakn antilel Israelel, pe ntiwuye ka antunimper ant i ant pie kakir suknim. Pe wopmweink Efratael, yikn ankil kako mesepmel antuel. Pe nia oko somp yikn yer yemp suknel antuel Betlehem.
7210  RUT 4:18  Nti moule ka yek Peres la akei Devitel ka piepe. Peres ka ra Hesron, pe Hesron ka ra Ram, pe Ram ka ra Aminadap, pe Aminadap ka waiek Nasonel, pe Nason ka waiek Salmonel, pe Salmon ka ra Boas, pe Boas ka waiek Obetel, pe Obet ka ra Jesi, pe Jesi ka waiek Devitel.
15463  PSA 91:3  Sank epie ka wat amu ntunk, Wulapm Weink arai niumuayikei yikn. Mpuampua ka ar nkuwepmel kapukorokn yupul yikn milminel. Wule suknel kakorokn somp yikn, arai Wulapm Weink niekyuntup.
23214  MAT 1:1  Sank epie ka apulp nti manmakn Jisaselel. Jisas ka ntieyarkup Devitel, pe Devit ka ntieyarkup Abrahamel.
23216  MAT 1:3  Juda ka ra Peres antempel Sera. Mamam ntiwuyeel ka Tamar. Peres ka ra Hesron. Hesron ka ra Ram.
23217  MAT 1:4  Ram ka ra Aminadap. Aminadap ka ra Nason. Nason ka ra Salmon.
23218  MAT 1:5  Salmon ka ra Boas. Mamam ankilel ka Rahap. Boas ka ra Obet. Mamam ankilel ka Rut. Obet ka ra Jesi.
23219  MAT 1:6  Jesi ka ra moule mamp Devit. Devit ka ra Solomon. Ampueikel mamam Solomonel ka maken Uriael.
23220  MAT 1:7  Solomon ka ra Rehoboam. Rehoboam ka ra Abiya. Abiya ka ra Asa.
23225  MAT 1:12  Nti ar Babilonel i, Jehoiakin mira Sealtiel. Pe Sealtiel ka ra Serubabel.
23226  MAT 1:13  Serubabel ka ra Abiut. Abiut ka ra Eliakim. Eliakim ka ra Asor.
23227  MAT 1:14  Asor ka ra Sadok. Sadok ka ra Akim. Akim ka ra Eliut.
23230  MAT 1:17  Nti manmakn ka yek Abraham lala tnei Devitel ka 14. Pe yek Devit lala tnei nti Israel ka ar Babilonel ka 14. Pe yek Babilon lala tnei Kraisel ka 14. Sank epie ka nak apulp nti manmakn Jisasel.
23231  MAT 1:18  Sank apulp Jisas Krais ka Maria ra kilel ka ntalekil. Mamam ankilel ka Maria, ka nti antupinta kil na yintemp Josep nkis. Aser ka peyar, Maria karokn antemp Josep nkis aser kil ampu apmot knuamp, kil ninkilapmelim. Apulpaser Pirpm Sepmel Wulapm Weinkel ankil awulmpil i, kil ninkilapmelim.
23233  MAT 1:20  Josep peyar wunempwaiyimp yayapel kil na yupul sopel. Aser kil ar niumpu ninkiniepmel aser na ensel Wulapm Weinkelel ninkemil nakimpil na, “Josep, moule ntieyarkup Devitel, yikn korokn sirkemp Maria. Ko yikn sompil, ka maken aiyiknel. Yikn ampu eipm apm. Ninkilapm po ar kil lunkoel, ka Pirpm Sepmel Wulapm Weinkelel ankil awulmpil i kil ninkilapmelim.
23235  MAT 1:22  Ampueikampueikel moule ka nakaworp yapmunemp Wulapm Weinkelel, sank Wulapm Weinkel ka naikul niepm ankilel nak na, Makenel, kil peyar arokn antemp minkan, aser kil ka ninkilapmelim, i ko kil mira ninkilapm ntit. Nia ankilel ko nti yimpilel, Emanuel. (Aisaia 7:14) (Niupukn nia Emanuelel ka nak na Wulapm Weink ka antemp ant ar.) Sank ampueikel, pie ant niampepm nkupmus, pie niminink.”
23262  MAT 3:1  Ampueikampueikel Wulapm Weink ka nak sank ar niepm mouleel ka nakaworp yapmunemp Wulapm Weinkelel, nia ankilel ka Aisaia. Kil nak na, Ar yemp kuserel moule karokn arel, mewel oko yikei sank suknel niek na, Sepmel aiyipmel pewipm, yipm ntimpramp yapmunemp, nkrak yayapel na kil yetel. (Aisaia 40:3) Sank ekeielel ka nak apulp Jon Baptaisel ka niminink. Jon ka atnu elmpuapm niurkutupel, ka kil akei niol kamelel apulel. Pe wusaikn ka nkunkurarel ka kil antun i akei antup mintompel. Niepm ankilel ka kil alel, ka kil al milmp niupukn wurun soel antemp wusol. Aninkel, Jon Baptaisel la i kil ar yemp kuserel moule karoknelel ka ar kitapm Judiael, i kil wat sank namikimp nti mentitmaken ka sopil la opo. Kil nak na, “Yipm nisep sankwunamp'uretel, yipm nimplemp yapmunemp, pitepiteknim Wulapm Weink oko yumulmp ant.”
23268  MAT 3:7  Jon aser nti Farisi antempel nti Sadyusi mitinkel pe la na ser kil na rup nti yo mpepel, i kil nakimp nti na, “Yipm aser apmel, ka yipm akei wuleaikn ninkai apmel. Yapmunemp aiyipmel ka wieel. Ka mini nakimp yipm, pe yipm na la epieel? Yipm'a waiyimp yapmunemp ntinkiliempel Wulapm Weinkel mi?
23272  MAT 3:11  Apm'a rup yipm yo mpepel, ka muati apulp nako nti ser yipm ntape na yipm ka nimimpilemp yapmunemp. Aser moule sepmel ko sop apmel, kil arai yupul niokn yikei Pirpm Sepmel Wulapm Weinkel yintempel yite, nako sukul yipm nuarep kil rup yipm a mpepel. Niawurpm ankilel ka sankork apm. Niokn apm apulel, nia kapukorokn somp apm apulp na apm ka moule kuserel, pe nia arai sompil no keipm.
23279  MAT 4:1  Ekilelel i, Pirpm Wulapm Weinkel apul Jisas mpim yemp kuserel moule karokn arel, apulp na Satan na waker kil yapmunemp na kuapil na yupul yapmunemp'uretelel.
23281  MAT 4:3  Kapepe, Satan la aser kil i nakimpil na, “Kona yikn ka ninkilapm Wulapm Weinkelel, yikn nimplemp wuntokn epe na nisam luwu ntintir.”
23282  MAT 4:4  Aser Jisas ampu nakimpil na,Sank ka sil wupm Wulapm Weinkelel, ka nak na, Sank Wulapm Weinkel arai yek nti mentitmaken mintenk. Niepm likekn kakorokn yek nti mintenkel. Karokn.” (Lo 8:3)
23283  MAT 4:5  Kil nak ntape i, Satan ampu kua kil mpim Jerusalem la yitne suknel Wulapm Weinkel. Satan apul Jisas na misil yitne keipm keipmel.
23284  MAT 4:6  I Satan nakimpil na, “Kona yikn ninkilapm Wulapm Weinkelel, yikn yukur yo kitapm. Apulpaser sank ka sil wupm Wulapm Weinkelel ka nak na, Kil arai nikimp nti ensel ankilel oko somp yikn sil nta antuel, apulp na wuntokn korokn yump yikn nkaik.” (Buk Song 91:11-12)
23285  MAT 4:7  Aser Jisas nakimpil na,Sank ka sil wupm Wulapm Weinkel ka nak antempel na, Wulapm Weink ka niawurpmelip. Yikn korokn timpielpil” (Lo 6:16)
23286  MAT 4:8  Kapepe Satan ampu kua Jisas mpi namp malenk suknel ka na keipmel at yapel. I kil ntimirempil wopmweink mitinkel ka nuapropm kitapm sukurelel, antempel mpuampua sepmel mitinkel antuel.
23288  MAT 4:10  I Jisas nakimpil na,Satan, yikn nisipm. Sank ka sil wupm Wulapm Weinkelel ka nak na, Kako yikn yiki nia Wulapm Weinkel likekn, kil likekn ka sepmel aiyiknel.” (Lo 6:13)
23290  MAT 4:12  Jisas eipm aser, nti mper Jon apmuei yitne kuretel, i kil awomp yemp suknel Nasaret apmuei. Kil mpim yemp suknel Kaperneam ka ar Galiliel, nti ka nkis sop mpepwarmp mita ar Galili. Kitapm pe nti nkisel, ka ampueik wopmweink antuel nti Sebulun antempel nti Naptali nkisel.
23292  MAT 4:14  Ka sop sank ampueik Wulapm Weink akei niepm Aisaiael nakel, kil nak na, Nti Sebulun antempel nti Naptali, kitapm antuel ka ar Galili ar yipek yakitie pukn Jordanel. Nti ka sil sop yayapel suknel ka mpi mpepniopmel, pe nti moule wampwamp mitinkelel ka nkis pepe. Nti mentitmaken Sebulun nti Naptaliel ka ar nkis kukokukoel. Aser Wulapm Weink arai yupul yapmunemp antuel na yer mpilil ntinkiraiel (Aisaia 9:1-2) Jisas ka apei Kaperneam, kil ka nakimp nti mentitmaken sank Wulapm Weinkel. Kil nak na, “Kona yipm'a yer nta Wulapm Weinkelel ka piepe, yipm nimimpilemp yapmunemp nisep sankwunamp'uretel apulpaser Wulapm Weink pe kitnanim, kil kana yumulmp yipm.” Kil apul ntakilelel i, Wulapm Weink apul sank Aisaiel pie niminink.
23296  MAT 4:18  Jisas sop mpepwarmp Galili mita amu i, kil amiser ntiwuye es knuanel Saimon, nia kitie ankilel ka Pita, antempel knuan ankilel Andru. Ntiwuye apul niokn wuntokn akei ntoknpuank nkamp yokn ar mpepwarmp.
23299  MAT 4:21  Jisas mpimpi aser, kil ampu amiser ntiwuye es knuanel nonkel Jems nti Jon antempel waiek antuel Sebedi. Ntiarko pe sil wutumpepel i awomp ntoknpuank ka kakirel. I kapepe Jisas amiyimp ntiwuye,
23302  MAT 4:24  Nti ntitmaken ka ar kitapm Siria sukurel eipm sank ampulp Jisas. Kapepe nti wampwampel apul nti moule ka wule simisimi apul ntiel la amiser kil. Nti moule ka nkamp yakop suknelel, antempel nti moule ka muanumpor yanker ar ntiel, antempel nti moule ka mpienyukurel, antempel nti moule ka ntankaik awurel, nti akeiwanto mila. I Jisas ampu apul nti akosepmim.
23320  MAT 5:17  Jisas ampu aiki nak na,Sank niawurpmel Wulapm Weinkelel ka Moses ak yipmel, antempel sank ampueik ka nti moule Wulapm Weinkel nakaworpel, yipm korokn niek na apm la nakimp yuwap yipm nako antarko yikei pmompel sank irpm opo na yikei nisepel. Karokn. Ka apm'a niek simpop sank niawurpmel sukurel nako yer mintenkel. Apm ankil ko yupul niupukn sank niawurpmelel ko niepm ankilel nikerel.
23322  MAT 5:19  Kona mewel niek na, Sank niawurpmel epe ka mpuampua akopiteknel i kil na kuap nti wanto na yupul soplikeknel, arai kona Wulapm Weink yuwulmp antel, moule epe nia ankilel kapukorokn yer sukn, kako yumu kitapm. Aser kona mewel yupul sop sank niawurpmel i ntremp nti wanto na nti yupulel, kona Wulapm Weink yuwulmp antel, moule epe nia ankilel arai yer sukn.
23324  MAT 5:21  Jisas ampu aiki nak na,Sank niawurpmel Wulapm Weinkel ka Moses nakimp nti manmakn aiyipmelel ka yipm yupmueipm. Ka nak na, Yipm'orokn yer mewel wuntu. (Kisim Bek 20:13) Nti manmakn nak na kona yikn yer mewel wuntuel, yikn ko yet niampepm antuel moule lowulaelel.
23330  MAT 5:27  Jisas ampu nak na,Sank niawurpmel Wulapm Weinkel ampueik ka Moses ak yipmel ka yipm yupmueipm. Ka nak na, Yipmntitmaken'orokn yupul tniompreimp. (Kisim Bek 20:14)
23334  MAT 5:31  Jisas ampu nak na,Sank niawurpmel Wulapm Weinkel ampueik Moses ak yipmel ka yipm yupmueipm. Ka nak na, Kona yikn'a nkiyir makenel, yikn ko yek kil wupm ka nak apulp maken karep yikn nkiyir kilel. (Lo 24:1-4)
23340  MAT 5:37  Ko yipm niek na, kope mi arokn mi. Ntapepe. Sank irpm yatel ka yipm nak apulp na mintenkitneip yipm sankel, ka Satan ankil aiki yapmunemp aiyipmel i yipm napmok.”
23341  MAT 5:38  Jisas ampu nak na, Sank niawurpmel nonkel Wulapm Weinkelel ampueik ka Moses ak nti manmakn aiyipmelel, ka yipm yupmueipm. Ka nak na, Kona mewel ye yikn niampepmel, yikn ko ye kil niampepm waperel. Pe kona mewel waker yikn nainiunkuel, yikn ko waker kil nainiunku waperel. (Kisim Bek 21:24)
23346  MAT 5:43  Jisas ampu nak na,Sank niawurpmel Wulapm Weinkel ka ampueik Moses ak yipmel, ka yipm yupmueipm. Ka nak na, Nti moule ntieyarkup aiyiknel, ko yikn wunempyupulp nti i yupul nti sepmel. (Wok Pris 19:18) Pe nti manmakn aiyipmel nak walimp nak na nti wantome, karokn. Yipm korokn wunempyupulp nti. Nti ka moule wuroknel.
23348  MAT 5:45  Kona yipm yupul ntakeielel, yipm kako ninkilapm Waiek Keipmelel, apulp na sankwunamp aiyipmel ka sop sankwunamp ankilel. Kil ka apul awun akorp ar na keipm nako lep nti moule sepm kuret sukn akoel. Antempel wutnie ka kil apul awulmp nti moule akeiwanto sepm kuret sukn ako. Sankwunamp aiyipmel kako soplikekn.
23351  MAT 5:48  Yipm moule ntitmaken ko sop Waiek aiyipmel ar na yemp keipmelel. Sankwunamp ankilel ka sepm sepm suwaink. Yipm kako soplikekn.”
23364  MAT 6:13  Yikn korokn yikei niampepm ser setel kuretel ninkem ant. Ko yikn mpuanink ant yupulp na Satan korokn kuap ant na yupulp ant ntalekil. Akosepm.
23379  MAT 6:28  Kona yipm numpul yupulp mpuampua irpmel, yipm ampu wunempwaiyimp sunsu irpm. Nti sunsu pe yipm aser nti sepmel, nti karokn awomp wapm antuel i nti nar. Ka nti nkis akei nampuel, aser Wulapm Weink apul nti ka akolikekn yatip. Walaipm antuel ka akosepm, ka sankork elmpuapm sepmsepmel ampueik ka moule mamp Solomon narel.
23390  MAT 7:5  Yikn ka moule sank mpulmpulel. Ko yikn nor nimpilie kitielel suknel ka ar yikn niampepmel niorkn. I yikn ko ser ntinkirai nako yikn miye niakep akopiteknel ka ar niampepm mamintomp aiyiknelel. Sankmuati epie ka ntremp yikn apulp sank wankepmel yikn'orokn pokel mperp mewel.
23393  MAT 7:8  Apulpaser aiyimp irpm ka nti akeiwanto aiyimpilel arai nti somp. Simisimi ka nti awupel arai nti ninkem. Pe moule na yikei nta sunkol yitne tukuakn arai nti sikninepil.
23397  MAT 7:12  Kapepe, sankwunamp sepmel ka yipm apulp na nti moule na yupulp yipmel, ko yipm yupulp nti soplikekn niorkn. Sank epie ka sank weink apulp sank niawurpmel sukurel Wulapm Weinkel antempel sank wantoel ka nti moule Wulapm Weinkel nakaworpel.”
23406  MAT 7:21  Nti moule ntitmaken mpurel ka akei niepm kurieknel aiyimp nia apmilel kuserel ntentenkelel i nak na, Yikn ka Sepmel apmilel. Nti kakorokn war yemp sepmel i yer nta Wulapm Weinkel. Karokn. Wulapm Weink ka awup nti moule ka eipm sank ankilel i nakerpm sop puikn ankilelel. Nti likekn kako war i yer yintempil yer yemp sepmelel.
23407  MAT 7:22  Kona nti moule yet niampepm Wulapm Weinkel i ko kil yuntunel ntiel, ekilelel nti mitinkel arai nikimp Wulapm Weink na, Sepmel, ant akei nia aiyiknel nakaworp yapmunemp aiyiknel. Pe ant akei nia aiyiknel nkiyir nti muanumpor yanker. Pe ant akei nia aiyiknel apul niokn niawurpmel mitinkel.
23416  MAT 8:2  Aser mouleel ka wule ninkirmp apulel la i waker nkaikyumpo eip kitapm ampulp Jisas, i kil nak na,Sepmel, wule ninkirmp apul moule apmilel wankepm yatip. Kona yikn puiknel, yikn yupulp apm wule ninkirmp epie na niat. Nako moule apm pipilakn i apm yer ntinkirai yer niampepm Wulapm Weinkelel.”
23418  MAT 8:4  I Jisas nakimpil na, “Yikn eipm. Yikn korokn mpi yireikel nikimp mewel yupulp niokn apm apulp yiknel. Karokn. Sukur yikn mpi yitne suknel Wulapm Weinkel ser pris i, yikn ntrempil wule aiyiknel na kil ser aipopel. Kona wule ninkirmp niatel, yikn wul wompwuyepm aiyiknel yintempel, sop sank niawurpmel ampueik Moses nakimp yipmel. Nako nti moule ser yuworel wule ninkirmp aiyiknel ka niatelel.”
23420  MAT 8:6  Sepmel, moule ka apulp apm nioknel ka arip wule suknel ar yitne. Ntankaik kil ka yakop nkirnkerip, ka awur mpilmpilelim apmuei kitapm.”
23422  MAT 8:8  Aser moule mamp ampu nakimp Jisas na,Sepmel, yikn ka moule mpunti pisilel, apm'arokn moule akosepmel i ko yikn war yitne apmilel. Ka yikn yer piepe yikei sank niek nkiyir wule ankilel. Pie apm nak ntakeielel ka apulpaser mpunkol aiyiknel ka suknelip. Moule ka mpunti silel nuarep yiknel ko niek sank miel nako nti eipm yupul sopel. Ka mpintaka kona moule mamp apmilel nikimp apm sank mi, ko apm yupulel. Pe kona apm wankes mewel antuel nti moule napolel apmilel na mpi okorelel, kil arai mpi. Pe kona apm yimp mewel na, Yikn la, kil arai la. Pe kona apm nikimp moule ka apulp apm nioknelel na, Yikn yupul niokn ntalepe ntalepeel, kil ka ampul. Pie apm aiyimp yiknel, ko yikn yupul soplikekn nako moule nioknel apmilel ampu sepmelel.
23433  MAT 8:19  Aser mouleel wupm raiel la i nakimp Jisas na,Sepmel, wompitne wampwamp kona yikn mpiel apm arai sop yikn yintemp yikn mpi.”
23453  MAT 9:5  Sank simi ka sarel ko apm niekel? Ko apm niek na, Yapmunemp'uretel aiyiknel karep apm nkiyir armikomp yikn? Oroknel, ko apm niek na, Yikn serp yet wunamp? Sank wuyeel epie ka soplikekn, ntiwuye ka sarel kona apm yikei niawurpm apmilel yupulel.
23461  MAT 9:13  Sank ka sil wupm suknel Wulapm Weinkelel, yipm mpi somp ser aipopel. Sank ka nak ntape na, Puikn suknel apmilel ka apulp na yipm ko wunempyupulp nti yikeiwanto yupul nti sepm. Kona yipm korokn yum yapmunemp sepmel ntakilelel, apm kapuko sirkemp wompwuyepm aiyipmel kona yipm wulel.” (Hosea 6:6) I Jisas ampu nak na, “Apm karokn a apulp nti moule ka nak na nti ka aim yapmunemp sepmelel. Karokn. Apm ka a apulp nti moule ka aim yapmunemp'uretelel, yimp nti na nimplemp yapmunemp na sop apmel.”
23464  MAT 9:16  Sanklomp nonkel ka ntalekil. Elmpuapm rankel ka akorel, ko yikn somp elmpuapm niumpueiel yuwomp nantip, mi rokn? Karokn. Kona yikn yupul ntakilelel, yikn'a sukulel, arai mpep la nkuei elmpuapm niumpueiel ka soel, kuap elmpuapm rankel ka nimirknelel i, ko yukor kuretim.
23475  MAT 9:27  Jisas awomp yemp epe apmuei i kil po mpim. Aser moule wuyeel ka niampepm liknelel sopil mpi, aiyimpil na,Sepmel, Knamniumpuai Devitel, yikn wunempyupulp antie.”
23476  MAT 9:28  Jisas mpi muar yitne i moule wuyeel ka niampepm liknel mpi amiser kil. I Jisas naiyim nti na, “Yipmwuye ka yapmunemp mintenk apulp apm na yupul niampepm yipmwuyeel ampu sepm, mi rokn?” I ntiwuye nakimpil na, “Kope, Sepmel. Yapmunemp antilel ka mintenk ar yikn.”