23218	MAT 1:5	Te Salmón ma, ni iyo sa'ya de ji'in ña'a kúu Rahab ma, te Booz ni yo nani de. Te Booz ma, ni iyo sa'ya de ji'in ña'a kúu Rut ma, te Obed ni yo nani de. Te Obed ma kúu yuva Isaí ma.
23224	MAT 1:11	Te Josías ma kúu yuva Jeconías ma; maa tiempu ni ka jeka ñayii ñuu Babilonia ma ñayii ñuu Israel ma, ni ka kâku Jeconías ma ji'in jaku‑ka ñani de ma.
23225	MAT 1:12	Te nuu ni ka nde koo ñayii Israel ma ñuu Babilonia ma, te ni iyo sa'ya tee kúu Jeconías ma, te nani de Salatiel, te Salatiel ma kúu yuva Zorobabel ma.
23230	MAT 1:17	Chukan kúu ja uxi kuun jichi ñayii ma kúu onde Abraham ma te onde David ma, te uxi kuun‑ka jichi i kúu onde David ma te onde kivi kuan koo i ñuu Babilonia ma, te uxi kuun‑ka jichi i ka kuu onde kivi kuan koo i ñuu Babilonia ma te onde kivi ni kâku Cristo iya ni tetniñu Su'si ma.
23239	MAT 2:1	Nuu ni kâku Jesús ma ñuu nani Belén ma ja iyo i ñuu Judea ma, ne'un kivi yukan tátnuni rey Herodes ma. Te ini ñuu Jerusalén ma, ni ka kenda koo jaku tee inundichi ve koo ñuu ka iyo ichi nuu kána kandii ma.
23243	MAT 2:5	Te ni ka ndakone'e tee ma: ―‍Ñuu nani Belén ma ja iyo i ñuu Judea ma, vaa sukan ni kaxtnu'u tee ni yo ndakaxtnu'u tnu'u ni yo wa'a Su'si ma, te sa'a nde a ni ka'an de ma:
23244	MAT 2:6	Te ro'o ñuu Belén ja iyo ro ñuu Judá ma, masu in ñuu luluu‑ni kúu ro ja iyo ro ne'un tee ka tatnuni ñuu Judá ma, vaa ne'un ro'o kee iya kaxtnu'u sukan jin sa'a ñayii ma, te suu ya ko koto ñuu ri a ja kuu Israel ya. ―Sa'a ni ka ndakone'e de.
23246	MAT 2:8	Te ni tetniñu de tee ma ñuu Belén ma, te jiña'a de: ―‍Kuán koo ni, te jin ke'en tnu'u vava'a ni siki ja suchi luluu ni kâku ma te ndenu iyo i, te nú ni ka ndani'i ni i, te jin kaxtnu'u ni, sukan‑va'a ki'in tna sa jin ndachiñu'u sa i ―‍kúu de jiña'a de.
23254	MAT 2:16	Sani te nuu ni jinitnuni Herodes ma ja ni ka xnda'vi ña'a tee inundichi ma, te ni ndakiti xeen ini de, te ni tatnuni de ja jin ka'ni soldado ma ndaka suchi yika ni ka kâku ma te onde suchi uu kuiya ma, ja ka iyo i ñuu Belén ma ji'in ndaka yu'u ñuu ma.
23489	MAT 10:3	ji'in Felipe ma, ji'in Bartolomé ma, ji'in Tomás ma, ji'in Mateo tee ni yo ndake'en ya'vi xu'un no'o ñuu Roma ma, ji'in Jacobo sa'ya Alfeo ma, suni tna Lebeo ma tee nani tna Tadeo ma,
23511	MAT 10:25	Kovaa nú tee yika yikuu kútu'va ma, te skua'a ñukuun de chi kenda de ja ko kuu de sukan kúu tee skua'a ña'a ma. Te suni ja va'a xeen kuu nú ñayii jinukuechi ma, te kenda i ko kuu i sukan kúu jito'o i ma. Te chukan kúu ja má jin sanuu ni, vaa nú saña, te ni ka xnani ña'a i Beelzebú ja nani suchi tátnuni nuu ndaka‑ka tachi ma, te kuiti kua'a‑ka ja u'vi jin ka'an i ja jin kuu ni ja ka kuu ni tee ka ndikin ña'a maa sa a.
23549	MAT 11:21	―‍¡Nda'vi ni ñayii ñuu Corazín a! ¡Nda'vi ni ñayii ñuu Betsaida a! Vaa nute ñuu Tiro ma ji'in ñuu Sidón ma ni ka iyo milagru tna'a ja ni ka iyo nuu ni a, onde ndende kivi ma jin ndakani jin ndaka'vi ini i nkuu, te jin xndoo i ja u'vi ka sa'a i ma te jin ndandikin i Su'si iya teku ma nkuu, te jin kone'nu i sa'ma tindayi, te jin kunukoo i nuu yaa nuu ñu'u i ma ja ka kaxtnu'u i sukan ka ndakani ka ndaka'vi ini i ma nkuu.
23582	MAT 12:24	Kovaa ni ka jiniso'o tee ka kuu fariseo ma sukan ni sa'a ya ma, te ka ka'an de: ―‍Tee ya'a chi masu maa de kéne'e tachi ma ini anua ñayii ma. Chi Beelzebú suchi tátnuni nuu ndaka‑ka tachi ma kúu suchi wa'a tee ya'a tnu'u ndee tnu'u ndatnu ja kéne'e de tachi ma ―‍ka kuu de ka ka'an de.
23896	MAT 21:1	Nuu ni ka kuyatni de ji'in Jesús ma ñuu Jerusalén ma, te ni jan koo de ji'in ya ñuu Betfagé ma, ja iyo yatni i ji'in yuku nani Yuku Tnu Olivo ma, te Jesús ma, ni tetniñu ya uu tee ka ndikin ya ma,
23912	MAT 21:17	Te ni xndoo ya de, te kua'an ya ichi ñuu Betania ma, te yukan ni ndoo ya.
24022	MAT 23:35	Sukan‑va'a ndaka maa ni jin kuiso kuechi niñi ndaka ñayii ni ka yo sa'a ja va'a ma te ni ka ja'ni ni i nuu ñu'ú ya, onde niñi Abel suchi ni yo sa'a ja va'a ma, te onde niñi Zacarías sayii tee kúu Berequías ma tee ni ka ja'ni ni me'ñu veñu'u ka'nu ma ji'in nuu altar nuu ka ndachiñu'u ni Su'si ma.
24129	MAT 26:6	Jesús ma, ni ja'an ya ñuu Betania ma, ve'e tee kúu Simón ma, tee ni yo ndo'o kue'e lepra ma.
24214	MAT 27:16	Te in tee nani Barrabás ma, yinee de vekaa ma, te ni ka yo jini ndaka ñayii ma ndaka ja u'vi ni yo sa'a de ma.
24215	MAT 27:17	Te ni ka ndututu ñayii ma, te jiña'a Pilato ma: ―‍¿Na in ka kuni ni ja xsiaa sa a vitna a? ¿Tee kúu Barrabás ma, xi tee kúu Jesús ma ja ka ka'an i ja Cristo iya ni tetniñu Su'si ma kúu de ma? ―‍kúu de jiña'a de,
24218	MAT 27:20	Kovaa tee ka tatnuni nuu sutu ma, ji'in tee ka kuu ja'nu ma chi ni ka jiña'a de ñayii ma ja jín kayu'u i jín kakan i ja xsiaa Pilato ma Barrabás ma te ka'ni de Jesús ma.
24219	MAT 27:21	Te jiña'a Pilato ma nuu ñayii ka kayu'u ma: ―‍¿Ja nduu de a, na nde de ka kuni ni ja xsiaa sa? ―‍kúu de jiña'a de. Te ka jiña'a ñayii ma: ―‍Tee kúu Barrabás ma ―‍ka kuu i ka jiña'a i.
24224	MAT 27:26	Te Pilato ma chi ni xsiaa de Barrabás ma kua'an maa de. Te ni jinu, te Jesús ma, ni ndaxsia'a de ya nuu nda'a soldado ma, sukan‑va'a jín kani de ya te jín kata kaa de ya nuu krusi ma, sukan ka jiña'a maa ñayii ma.
24374	MRK 3:17	Te Santiago ma ji'in ñani de Juan ma sa'ya tee kúu Zebedeo ma, te ni xnani ya de Boanerges, ja kúni ka'an “sa'ya ja ka'ndi ma”, vaa kuechi ja inuyachi yu'u de ma.
24375	MRK 3:18	Te Andrés ma, ji'in Felipe ma, ji'in Bartolomé ma, ji'in Mateo ma, ji'in Tomás ma, ji'in tee nani Santiago ma sa'ya tee kúu Alfeo ma, suni tna Tadeo ma, ji'in Simón tna'a tee ka nani cananita tee ni ka yo kanaa ji'in tee ñuu Roma ma,
24379	MRK 3:22	Te suni tee ka skua'a tnu'u ni kaxtnu'u Moisés ma, ja ka iyo de ñuu Jerusalén ma, te ni ka kenda koo de nuu iyo Jesús ma, te sa'a ka ka'an de: maa Beelzebú suchi tátnuni nuu ndaka‑ka tachi ma, yinee i ini anua Jesús ya, te suu i wa'a tnu'u ndee tnu'u ndatnu ja kéne'e de tachi ma, ka kuu de ka ka'an de.
24521	MRK 6:45	Nuu ni jinu ma, te ni sa'a Jesús ma ja tee ka ndikin ya ma, ja jin nda koo de nuu barcu ma, sukan‑va'a xi'na‑ka jin ya'a de nuu ndute ma ichi ñuu Betsaida ma, sana ki'in ya nani ndakuan‑ta'vi ya nuu ñayii ma.
24591	MRK 8:22	Sani te ni ka kenda koo de ji'in ya ñuu Betsaida ma, te ni jan koo i ji'in in tee kuaa nuu iyo Jesús ma. Te ka jikan‑ta'vi i nuu ya ja na tenee ya nda'a ya ma nuu tee kuaa ma, sukan‑va'a na nduva'a de.
24703	MRK 10:46	Te ni ka kenda koo de ji'in ya ñuu Jericó ma, te nuu ni ndee ya ini ñuu ma ji'in tee ka ndikin ya ma, te ka ndikin kua'a ñayii. Te in tee kuaa nani de Bartimeo sa'ya tee kúu Timeo ma kúu de, te núkoo de yu'u ichi ma, jikan de karidaa.
24710	MRK 11:1	Nuu ni ka iyo de ji'in ya ñuu Betfagé ma ji'in Betania ma, yatni ñuu Jerusalén ma ji'in yuku nani Yuku Tnu Olivo ma, Jesús ma, ni kana ya uu tee ka ndikin ya ma,
24720	MRK 11:11	Ni kivi Jesús ma ini ñuu Jerusalén ma, te kua'an ndita ya veñu'u ka'nu ma, te nde'ya ya ni‑ka'nu. Sani te kua'an ya ñuu Betania ma ji'in uxi uu tee ka ndikin ya ma, chi vaa ve kukuee ma.
24721	MRK 11:12	Kivi yutnee ma, nuu ve ndee ya ñuu Betania ma, Jesús ma, ni keja'a kókon ya.
24826	MRK 14:3	Te Jesús ma, ni ja'an ya ñuu Betania ma, ve'e tee kúu Simón ma, tee ni yo ndo'o kue'e lepra ma. Nani núkoo ya nuu mesa ma, ni kenda in ña'a, yinda'a ña in botella, te nanimaa vidriu nani alabastru kúu i, te yukan ñu'u ndute jáxiko asi nanimaa ita nani nardo ma. In ja ndee ya'vi xeen kúu i. Te ni ta'vi ña vidriu ma, te ni chiso ña ndute jáxiko asi ma xini Jesús ma.
24902	MRK 15:7	Te in tee nani Barrabás ma, ji'in jaku‑ka tee ni ka xtutu tna'a ji'in de ma, ka yinee de vekaa ma kuechi ja ni ka ja'ni de in ñayii ne'un kivi ni ka kanaa de ji'in gobiernu ma.
24906	MRK 15:11	Kovaa tee ka tatnuni nuu sutu ma chi ni ka jiña'a de ñayii ma ja jin kayu'u i ja jin kakan i ja xsiaa Pilato ma Barrabás ma.
24910	MRK 15:15	Te Pilato ma chi ni kuni de ja kendoo va'a de ji'in ñayii ma. Te ni xsiaa de Barrabás ma, kua'an maa de. Te ni jinu, te ni ndaxsia'a de Jesús ma nuu nda'a soldado ma, sukan‑va'a jin kani de ya te jin kata kaa de ya nuu krusi ma.
25046	LUK 2:4	Chukan kúu ja José ma, ni kee i ñuu Nazaret ma ja iyo i ñuu Galilea ma, te kua'an i ñuu Belén ma ja iyo tna i ñuu Judea ma, nuu ni kâku rey David ma, vaa José ma chi sa'ya tata David ma kúu i.
25048	LUK 2:6	Sani te nani ka iyo i ñuu Belén ma, te ni keja'a María ma ja káku sa'ya i ma.
25050	LUK 2:8	Te jakuaa ma ka iyo tee ka jito ndikachi de ma ichi yuku ma yatni ñuu Belén ma.
25057	LUK 2:15	Nuu ni ka nda koo ángel ma andivi ma, te tee ka jito ndikachi ma, ka ka'an ndi‑in ndi‑in de: ―‍Jín koo o onde ñuu Belén ma, te jín kuni o nawa ni kuu ja ni kaxtnu'u Su'si ma ―‍ka kuu de ka ka'an de.
25126	LUK 3:32	sa'ya tee ni yo kuu David ma, sa'ya tee ni yo kuu Isaí ma, sa'ya tee ni yo kuu Obed ma, sa'ya tee ni yo kuu Booz ma, sa'ya tee ni yo kuu Sala ma, sa'ya tee ni yo kuu Naasón ma,
25229	LUK 6:14	Te tee ya'a ni ka yo kuu Simón tee ni ndaxnani ya Pedro ma, ji'in Andrés ma ñani Simón ma, ji'in Santiago ma, ji'in Juan ma, ji'in Felipe ma, ji'in Bartolomé ma,
25380	LUK 9:10	Nuu ni ka ndenda koo tee ka kuu apóstol ma, ni ka ndakani de nuu Jesús ma ja ni ka sa'a de ma. Sani te ni jeka ya de, te kua'an ya ji'in maa‑ni de in ñuu nani Betsaida.
25445	LUK 10:13	Sani te ká'an tuku ya: ―‍¡Nda'vi ni, ñayii ñuu Corazín! ¡Nda'vi ni, ñayii ñuu Betsaida! Vaa nute ñuu Tiro ma ji'in ñuu Sidón ma ni ka iyo milagru tna'a ja ni ka iyo nuu ni a, onde ndende kii ma jâ ni ka ndakani, ni ka ndaka'vi ini i, te jin ndakokuiñi i, te jin ndandikin i Su'si iya téku ma, te jin nukone'nu i sa'ma tindayi, te jin kunukoo i nuu yaa nuu ñu'u i ma, ja ka kaxtnu'u i sukan ka ndakani ka ndaka'vi ini i ja u'vi ka sa'a i ma.
25489	LUK 11:15	Kovaa jaku‑ka i ka ka'an: ―‍Beelzebú suchi tátnuni nuu ndaka‑ka tachi ma ni wa'a tee ya'a tnu'u ndee tnu'u ndatnu ja kéne'e de tachi ma ―‍ka kuu i ka ka'an i.
25492	LUK 11:18	Suni maa i kúu ji'in tachi ma. Vaa nú masu jin ketna'a ini ndaka i ma, masu jin kundee i jin tatnuni i nuu ñayii ma. Cha'a kúu ja ká'an sa, vaa ndijin chi ûni ka ka'an ni ja maa tachi Beelzebú ma, ni taa i tnu'u ndee tnu'u ndatnu ja kéne'e sa tachi ma.
25829	LUK 19:29	Nuu sani te kenda ya ñuu Betfagé ma ji'in ñuu Betania ma yatni yuku nani Yuku Tnu Olivo ma, ni tetniñu ya uu tee ka ndikin ya ma,
26022	LUK 23:18	Kovaa ndaka ñayii ma, ka kayu'u i ka jiña'a i: ―‍¡Xnaa ni tee jiña! ¡Te xsiaa ni Barrabás ma! ―‍ka kuu i ka jiña'a i.
26023	LUK 23:19	Tee kúu Barrabás ma, ni ka chinee de tee ma vekaa ma, kuechi ja ni ka kanaa de ji'in gobiernu ñuu yukan ji'in kuechi ja ni ja'ni de ñayii ma.
26110	LUK 24:50	Te ni kene'e ya de onde ñuu Betania ma, te ni ndone'e ya nda'a ya ma, te ni jikan‑ta'vi ya ja jin ni'i de ja vii ja va'a.
26141	JHN 1:28	Ndaka cha'a ni ka jini, ni ka jito ñayii ñuu Betania ma, ichi in‑ka yu'u yute nani Jordán ma, nuu yikuu Juan ma skuandute de ñayii ma.
26157	JHN 1:44	Te ñuu Betsaida ma kúu ñuu Felipe ma ji'in Andrés ma ji'in Pedro ma.
26281	JHN 5:2	Ñuu Jerusalén ma nuu nani Ye'e Ndikachi ma iyo in nuu ñu'u ndute, te sa'an hebreo ma nani i Betzata. Iyo u'un corredor,
26439	JHN 7:42	¿Masu ká'an nuu tutu ndee tnu'u Su'si ma ja tna'a‑ka tee ni yo kuu rey David ma kúu Cristo ma, te kee ya ñuu Belén ma maa ñuu tee ni yo kuu David ma? ―‍ka kuu i ka ka'an i.
26593	JHN 11:1	Iyo in tee ku'u nani de Lázaro, te tee ñuu Betania ma kúu de, te iyo de ji'in ku'va de María ma ji'in Marta ma.
26610	JHN 11:18	Betania ma kéndoo yatni ñuu Jerusalén ma visi uni mil metro,
26650	JHN 12:1	Iñu kivi xi'na‑ka sana ko kuu Viko Pascua ma, Jesús ma, kua'an ya ñuu Betania ma, ñuu nuu iyo Lázaro tee ni ndaxteku ya ma.
26658	JHN 12:9	Kua'a ñayii judío ma, ni ka jini i ja iyo Jesús ma ñuu Betania ma, te ni jan koo i yukan, masu yika‑ni ja jin kuni i Jesús ma, nú masu ja jin kuni tna i Lázaro ma, tee ni ndaxteku Jesús ma.
26670	JHN 12:21	Te ñayii ya'a, ni ka jan tu'va i Felipe ma, vaa tee Betsaida ma ñuu Galilea ma kúu de. Te sa'a ka jiña'a ka jiña'a i nuu de: ―‍Señor, ka kuni sa ja jin kuni sa Jesús ma ―‍ka kuu i ka jiña'a i.
26894	JHN 18:40	Ndaka ñayii ma, ûni ka kayu'u i ka jiña'a i: ―‍¡Tee jiña chi ña'a! ¡Ndaxsiaa ni tee kúu Barrabás ma! ―‍ka kuu i ka jiña'a i. Te tee kúu Barrabás ma chi in kui'na kúu de.
27005	ACT 1:13	Nuu ni ka ndenda koo de ini ñuu ma, te ni ka nda koo de onde sukun maa ve'e ku‑uu ma nuu ni ka yo ndatna'a de ma. Te ndaka tee ya'a ka kuu de: Pedro ma, Juan ma, Santiago ma, Andrés ma, Felipe ma, Tomás ma, Bartolomé ma, Mateo ma, Santiago sa'ya Alfeo ma, Simón tee kúu Celote ma, ji'in Judas sa'ya Santiago ma.
27015	ACT 1:23	Sani te ni ka ndakaji de uu tee ma. In tee nani José Barsabás ma tee ni ka yo xnani i Justo ma, te in tee nani Matías ma.
27127	ACT 4:36	Sukan ni sa'a in sa'ya tata tee nani Leví ma nani de José in tee ni kâku ñuu Chipre ma, te ni ka ndaxnani ña'a tee ni tetniñu ya ma Bernabé. Te tnu'u Bernabé ma kúni ka'an “Tee Ndáka'an Mani”.
27228	ACT 7:43	Saa su'va ni ka jiso ni ve'e Moloc ma ji'in tiuxini ni yo kuu su'si ni Renfán ja jin chiñu'u ni ma. Te kuechi ja sukan ni ka sa'a ni ma, chukan kúu ja tetniñu jika‑ka ña'a sa jin koo ni sana ñuu Babilonia ma, kúu ya jiña'a ya.
27312	ACT 9:27	Sani te Bernabé ma, ni jeka de Saulo ma, te ni jan xsia'a de tee ma nuu ka iyo tee ni tetniñu Jesús ma, te ni ndakani de sukan ni jini Saulo ma Iya Tátnuni ma ichi kua'an de ma, ji'in sukan ni jiña'a ya ma, ji'in sukan ni kaxtnu'u de tnu'u vii tnu'u va'a Su'si ma nuu ñayii ñuu Damasco ma te masu nde ni yu'u de. Sa'a ni ndakani Bernabé ma.
27398	ACT 11:22	Ja sukan ni kuu ma, ni ka jiniso'o ñayii ka kandija Su'si ma ja ka iyo i ñuu Jerusalén ma, te ni ka tetniñu i Bernabé ma kua'an de ñuu Antioquía ma.
27400	ACT 11:24	Vaa Bernabé ma, in tee va'a ini kúu de, te ûni iyo ndija de ji'in Xtumani Ndios ma, te kúkanu ini xeen de Su'si ma. Te kua'a xeen ñayii ni ka kandija Iya Tátnuni ma ja sukan ni ka'an de ma.
27401	ACT 11:25	Ni jinu, te kua'an Bernabé ma ñuu Tarso ma kuan nu nduku de Saulo ma.
27406	ACT 11:30	Te sukan ni ka sa'a i, te ni ka tetniñu i nawa ka neva'a i ma ni ka yinda'a Bernabé ma ji'in Saulo ma te ni ka ndakua'a de nuu tee ka nukuiñi ja ka jini ka jito de ñayii ka kandija Su'si ma ja ka iyo i ñuu Judea ma, sukan‑va'a na jin ndasaja de nuu ndaka tna'a o ma.
27426	ACT 12:20	Te Herodes ma, ni ndakiti xeen ini de nuu ñayii ñuu Tiro ma ji'in ñuu Sidón ma, kovaa ni ka ndatnu'u tna'a i, te ni ki koo ñayii ka iyo nduu ñuu ma nuu iyo de ma, vaa ja ni ka yo jaa ñayii ñuu yukan chi ñuu rey Herodes ma ni yo kee. Chukan kúu ja ni ka chuya'vi ñayii ñuu Tiro ma ji'in ñuu Sidón ma in maa tee jinukuechi nuu rey ma nani de Blasto, sukan‑va'a na ka'an vivii de nuu rey ma, sukan‑va'a kóo mani rey ma ji'in ñayii ñuu yukan.
27431	ACT 12:25	Nuu ni jinu tniñu ni jan koo Bernabé ma ji'in Saulo ma, sani te kuan nu koo de ñuu Jerusalén ma, te kuan koo de ji'in Juan ma, tee ka xnani i Marcos ma.
27432	ACT 13:1	Ne'un ñayii ka kandija Su'si ma ja ka iyo i ñuu Antioquía ma ka iyo tee ka ndakaxtnu'u tnu'u ni wa'a Su'si ma, ji'in tee ka skua'a tnu'u Su'si ma, te tee ya'a ka kuu de: Bernabé ma, Simón tee ka xnani i Negro ma, Lucio tee ñuu Cirene ma, Manaén tee ni ka ja'nu kaa ji'in Herodes tee ni tatnuni ñuu Judea ma, ji'in Saulo ma.
27433	ACT 13:2	In kivi ka iyo ndite de te ka ndachiñu'u de Su'si ma, te ni ka'an Xtumani Ndios ma: ―‍Jin sa'a siin ni Bernabé a ji'in Saulo a, sukan‑va'a jín satniñu de tniñu ni kana sa de a ―‍kúu ya jiña'a ya.
27434	ACT 13:3	Chukan kúu ja ni jinu ni ka iyo ndite de ma, te ni ka ndakuan‑ta'vi de nuu Su'si ma, sani te ni ka jikan‑ta'vi de nuu ya, te ni ka sonee de nda'a de ma siki Bernabé ma ji'in siki Saulo ma, te ni ka ndakuan‑ta'vi de nuu tee ma, te kuan koo de.
27435	ACT 13:4	Bernabé ma ji'in Saulo ma, ni tetniñu ña'a Xtumani Ndios ma kuan koo de ñuu Seleucia ma, te yukan, te ni ka ka koo de in nuu barcu, te kuan koo de onde ñuu Chipre ma.
27437	ACT 13:6	Ni‑ka'nu ñuu luluu iyo nuu mar ma ni ka ya'a de, onde ni ka kenda koo de ñuu Pafos ma. Yukan ni ka ndani'i de in tee tasi ñuu judío ma nani de Barjesús, ja xnda'vi de ñayii ma, te ká'an de ja in tee ndákaxtnu'u tnu'u ni wa'a Su'si ma kúu de.
27438	ACT 13:7	Te iyo de ji'in tee kúu gobiernu ma, te nani de Sergio Paulo. Tee ya'a chi in tee ndichi xeen kúu de. Te ni tatnuni de ja jin kana i Bernabé ma ji'in Saulo ma, vaa kúu ini xeen de ja koniniso'o de tnu'u Su'si ma.
27439	ACT 13:8	Kovaa tee kúu Barjesús ma tee tasi ma, te sa'an griego ma chi “Elimas” kúni ka'an ja nani de ma, te ja'nu ndee de, vaa kúni de ja ma kandija tee kúu gobiernu ma tnu'u Su'si ma.
27443	ACT 13:12	Ja ni jini tee kúu gobiernu ma ja ni kuu sukan ma, ni kandija de Su'si ma, te ni kusii ini xeen de ja ni ka kaxtnu'u Pablo ma ji'in Bernabé ma na in kúu Iya Tátnuni ma.
27445	ACT 13:14	Sani te Bernabé ma ji'in Pablo ma, ni ka ke koo de ñuu Perge ma, te kuan koo tuku de onde ñuu Antioquía ma ja iyo i ñuu Pisidia ma. In kivi ni tatnuni Su'si ma ja ma jin satniñu ñayii ma, ni ka kivi koo de veñu'u luluu iyo yukan nuu ka ndatna'a ñayii judío ma, te ni ka jinkoo de.
27446	ACT 13:15	Ja ni jinu ni ka ka'vi i tnu'u ni wa'a Su'si ma nuu Moisés ma, ji'in tnu'u ni ka yo ka'an tee ni ka yo ndakaxtnu'u tnu'u ni yo wa'a Su'si ma, te tee ka tatnuni ini veñu'u luluu ma, ni ka tetniñu de ja jin kuña'a i Pablo ma ji'in Bernabé ma: ―‍Ñani, nú iyo in tnu'u vii tnu'u va'a ja ni taa Su'si ma nuu ni ja jin ndani'i tna'a o ya in tnu'u kanu ini, te kuu jin ka'an ni ―‍ka kuu de ka jiña'a de.
27452	ACT 13:21	Sani te nuu ni ka jini ñayii ma ja ka iyo rey sava‑ka ñuu ma, te ni ka jikan tna tna'a o ma in rey, te Su'si ma, ni wa'a ya tnu'u te ni kaji ya Saúl sa'ya tee kúu Cis ma tee kúu sa'ya tata Benjamín ma ja ko kuu de rey ñuu Israel ma, te ni yo tatnuni de uu xiko (40) kuiya.
27474	ACT 13:43	Nuu ni jinu ja ni ka ndatnu'u de ma, kua'a ñayii judío ma, ji'in ñayii ja ni ka nduu i judío ja ka sa'a i sukan kúni Su'si ma, ni ka ndikin i Pablo ma ji'in Bernabé ma. Te nani ka ndatnu'u i ji'in de ma, ni ka ka'an, ni ka kachi de nuu i ja máko jin xndoo i ja vii ja va'a ni skuta'vi ña'a Su'si ma.
27477	ACT 13:46	Pablo ma ji'in Bernabé ma, masu ni ka yu'u de, te ni ka ndakone'e de: ―‍Ja kúni Su'si ma nkuu ja xinañu'u‑ka nuu ndijin ja ka kuu ni judío ma jin kaxtnu'u sa tnu'u Su'si ma nkuu. Kovaa maa ni, ñatuu ka jan‑ta'vi ni ja suu ni jin ko kuu ñayii jin koteku ni‑kani ni‑jika nuu Su'si ma. Te chukan kúu ja vitna chi jin koo sa nuu ñayii masu judío ka kuu i ma,
27481	ACT 13:50	Kovaa ñayii judío ma ja ñatuu ni ka kandija i Su'si ma, ni ka ska'an i ña'a ka sa'a tnu'u ja ka jinindija ña Su'si ma te ka iyo respetu ñayii ma nuu ña ma, ji'in tee ka ndanuu‑ka ka iyo ñuu yukan, ja na jin ndene'e nda'a de Pablo ma ji'in Bernabé ma. Te ni ka ndene'e nda'a de tee ma ñuu yukan.
27482	ACT 13:51	Sani te Pablo ma ji'in Bernabé ma, ni ka kaja ni'ni de ñuyaka ja'a de ma, ja kúni ka'an ja ñatuu ni ka jan‑ta'vi ñayii ñuu yukan tnu'u Su'si o a ja ka kaxtnu'u de ma. Sani te kuan koo de ñuu Iconio ma.
27484	ACT 14:1	Ni ka kenda koo Pablo ma ji'in Bernabé ma ñuu Iconio ma, te ni ka kivi koo de ini veñu'u luluu iyo yukan, te ni ka ka'an de tnu'u Su'si ma. Sani te ni ka kandija kua'a ñayii judío ma ji'in ñayii griego ma.
27486	ACT 14:3	Chukan kúu ja Pablo ma ji'in Bernabé ma, ni ka kendoo de kua'a‑ka kii ñuu yukan, te ni ka yo kukanu ini de nuu maa Iya Tátnuni ma, te ni ka kaxtnu'u de tnu'u maa ya ma sukan skuta'vi ya ñayii ma ja vii ja va'a ma, te maa ya ni wa'a tnu'u ndee tnu'u ndatnu ja jin sa'a de milagru ma, te sukan ni kaxtnu'u ya nuu ñayii ma ja ja ndaa ndija kúu tnu'u ka ka'an de ma.
27488	ACT 14:5	Kovaa ñayii judío ma ji'in ñayii masu judío ma ja ñatuu ka kandija i Su'si ma, ni ka ndatnu'u tna'a i ji'in tee netniñu ñuu yukan, sukan‑va'a jin sa'a ndeva'a i Pablo ma ji'in Bernabé ma te jin kua'a yuu i de.
27490	ACT 14:7	Pablo ma ji'in Bernabé ma, ka kaxtnu'u tuku de tnu'u vii tnu'u va'a Su'si ma yukan.
27495	ACT 14:12	Bernabé ma ni ka xnani i Júpiter, te Pablo ma, ni ka xnani i de Mercurio, vaa tee ya'a kúu tee ká'an‑ka ma.
27496	ACT 14:13	Tee kúu sutu Júpiter ma ja iyo de veñu'u kátuu nuu kivi o ini ñuu ma, ni jan xsia'a de xndiki ji'in ita ye'e veñu'u yukan, te kua'a xeen ñayii ka iyo, te ka kuni i ja jin ka'mi i xndiki ma nuu Bernabé ma ji'in Pablo ma.
27497	ACT 14:14	Ja ni ka jiniso'o Bernabé ma ji'in Pablo ma, ni ka ndata de sa'ma ka ndii de ma, te ni ka ke koo de nuu ka iyo ñayii kua'a xeen ma, te ka kayu'u de,
27503	ACT 14:20	Kovaa nuu ni ka konduu ña'a ñayii ka ndikin Jesucristo ma, ni ndakoo de, te ni ndivi de ini ñuu ma. Kivi yutnee ma ni ndee de ñuu ma, te kua'an de ji'in Bernabé ma ñuu Derbe ma.
27504	ACT 14:21	Te ni ka kaxtnu'u tna de tnu'u vii tnu'u va'a Su'si ma ñuu yukan, te kua'a xeen ñayii ni ka kandija Jesucristo ma, te ni ka xndoo i ja u'vi ni ka yo sa'a i ma, te ni ka keja'a i ka sa'a i sukan játna ini Jesucristo ma. Nuu ni jinu ma, Pablo ma ji'in Bernabé ma, ni ka ndakokuiñi tuku de ñuu Listra ma ji'in ñuu Iconio ma ji'in ñuu Antioquía ma,
27513	ACT 15:2	Chukan kúu ja Pablo ma ji'in Bernabé ma, ka jiña'a de ja masu sukan iyo, kovaa tee yukan chi masu ka kendoo ini de, te su'va su'va ka kuu de siki ja ka kaxtnu'u tee yukan ma. Sani te ni ka ndatnu'u tna'a de ja na jin koo Pablo ma ji'in Bernabé ma ji'in jaku‑ka ñayii ka kandija Su'si ma ñuu Jerusalén ma, sukan‑va'a jin ndatnu'u tna'a de ji'in tee ni tetniñu Jesucristo ma, ji'in tee ka nukuiñi ja ka jini ka jito de ñayii ka kandija Su'si ma ja ka iyo i ñuu yukan ma, siki ja nú kanuu ja jin jakitnuni tee ma, xi masu kanuu.
27523	ACT 15:12	Ndaka ñayii ni ka ndatna'a ma, ni ka jasiyu'u kuiti i, te ni ka yo niniso'o ñukuun i ja ka ndakani Bernabé ma ji'in Pablo ma sukan ni sa'a Su'si ma kua'a milagru nuu ni jan koo de nuu ka iyo ñayii masu judío ka kuu i ma.
27533	ACT 15:22	Sani te tee ni tetniñu Jesús ma, ji'in tee ka nukuiñi ja ka jini ka jito de ñayii ka kandija Su'si ma ja ka iyo i ñuu Jerusalén ma, ji'in ndaka ñayii ka ndikin Su'si ma, ni ka kaji i jaku tee jin koo ji'in Pablo ma ji'in Bernabé ma ñuu Antioquía ma. Ni ka kaji de tee nani Silas ma, ji'in Judas ma tee ka xnani i Barsabás ma, vaa suu de ka kuu tee jâ ni kuu kii‑ka ka jini de tnu'u Su'si ma te ka iyo va'a de nuu ya ma, ja ka iyo de ne'un ndaka ñayii ka ndikin Su'si ma.