23224	MAT 1:11	Te Josías ma kúu yuva Jeconías ma; maa tiempu ni ka jeka ñayii ñuu Babilonia ma ñayii ñuu Israel ma, ni ka kâku Jeconías ma ji'in jaku‑ka ñani de ma.
23230	MAT 1:17	Chukan kúu ja uxi kuun jichi ñayii ma kúu onde Abraham ma te onde David ma, te uxi kuun‑ka jichi i kúu onde David ma te onde kivi kuan koo i ñuu Babilonia ma, te uxi kuun‑ka jichi i ka kuu onde kivi kuan koo i ñuu Babilonia ma te onde kivi ni kâku Cristo iya ni tetniñu Su'si ma.
23231	MAT 1:18	Te sa'a ni kuu kivi ni kâku Jesucristo ma. Iyo suchi kúu María ma, ndetu i ja tnanda'a i ji'in José ma, te nuu ñatuu jin kueka tna'a‑ka i ma, te María ma, ni ni'i sa'ya i sukan ni kuni maa Xtumani Ndios ma. Te ni jinitnuni José ma ja ñu'u sa'ya i ma.
23234	MAT 1:21	Te kâku sa'ya i ma, te xnani ro ya Jesús, vaa ja maa ya te jin kaku ñayii ñuu ya ma te ma jin kondiso kuechi‑ka i ―‍kúu ángel ma jiña'a i.
23236	MAT 1:23	Jin kuni ni ja in suchi jaa, ku'un sa'ya i, te kâku in suchi yii, te jin xnani i suchi ma Emanuel, kúu de ká'an de. Te Emanuel ma kúni ka'an “Su'si ma iyo ji'in o”.
23238	MAT 1:25	Kovaa masu ni yo kixi i ji'in María ma, chi ni yo ndetu i onde nuu ni kâku sa'ya María ma suchi xinañu'u ma, te ni xnani José ma lulu ma Jesús, sukan ni jiña'a ángel ma.
23239	MAT 2:1	Nuu ni kâku Jesús ma ñuu nani Belén ma ja iyo i ñuu Judea ma, ne'un kivi yukan tátnuni rey Herodes ma. Te ini ñuu Jerusalén ma, ni ka kenda koo jaku tee inundichi ve koo ñuu ka iyo ichi nuu kána kandii ma.
23240	MAT 2:2	Te ka jikan‑tnu'u de: ―‍¿Ndenu iyo suchi ko kuu rey ñayii judío ma ja jâ ni kâku i ma? Vaa nuu ka iyo sa ñuu sa ma ichi nuu kána kandii ma, te ni ka jini sa tiuxini káxtnu'u ja jâ ni kâku i ma, te ve koo sa ja jin ndachiñu'u sa i ―‍ka kuu de ka jiña'a de.
23242	MAT 2:4	Te ni ndaxtutu Herodes ma ndaka tee ka tatnuni nuu sutu ma, ji'in ndaka tee ka skua'a tnu'u Moisés ma ja ka iyo de ñuu yukan ma, te ni jikan‑tnu'u de ndenu iyo ja kâku Cristo iya tetniñu Su'si ma.
23246	MAT 2:8	Te ni tetniñu de tee ma ñuu Belén ma, te jiña'a de: ―‍Kuán koo ni, te jin ke'en tnu'u vava'a ni siki ja suchi luluu ni kâku ma te ndenu iyo i, te nú ni ka ndani'i ni i, te jin kaxtnu'u ni, sukan‑va'a ki'in tna sa jin ndachiñu'u sa i ―‍kúu de jiña'a de.
23254	MAT 2:16	Sani te nuu ni jinitnuni Herodes ma ja ni ka xnda'vi ña'a tee inundichi ma, te ni ndakiti xeen ini de, te ni tatnuni de ja jin ka'ni soldado ma ndaka suchi yika ni ka kâku ma te onde suchi uu kuiya ma, ja ka iyo i ñuu Belén ma ji'in ndaka yu'u ñuu ma.
23258	MAT 2:20	te jiña'a i: ―‍Ndakoo ni, te ndakueka ni Jesús a ji'in si'i ya a, te kuán nu koo ni ñuu Israel ma, vaa jâ ni ka ji'i ñayii ka nduku ja jin ka'ni i ya ma ―‍kúu i jiña'a i.
23263	MAT 3:2	Te jiña'a de: ―‍Jin ndakani jin ndaka'vi ini ni, te jin xndoo ni ja u'vi ka sa'a ni ma, te jin ndandikin ni Su'si ma, vaa jâ ve kuyatni ja tatnuni iya iyo andivi ma ―‍kúu de jiña'a de.
23269	MAT 3:8	Jin sa'a ni ja va'a, sukan‑va'a kona'a ndija ja jâ ni ka ndakani, ni ka ndaka'vi ini ni nuu Su'si ma.
23271	MAT 3:10	Te jâ iyo tu'va kaa ma xuu yutnu ma ja ka'nde i onde yo'o tnu ma. Ndaka yutnu masu kúun javixi va'a ma, jin te'nde tnu, te jin koo tnu nuu ñu'u ma, te jin kayu jin koko tnu. Te sa'a sa'a ya ji'in ñayii ñatuu ka sa'a sukan játna ini ya ma.
23272	MAT 3:11	Ja ndaa kúu ja saña chi skuandute ña'a sa ji'in ndute a‑ni, sukan‑va'a na jakona'a ja jâ ni ka ndakani, ni ka ndaka'vi ini ni nuu Su'si ma. Kovaa kuee‑ka, te kenda iya iyo‑ka tnu'u ndee tnu'u ndatnu‑ka ya sana saña, te saña, va ni a ndijan ya ma masu kaa masu iyo sa ja kinda'a sa. Te maa ya chi iyo ya ja taa ya tnu'u ndee tnu'u ndatnu vaa sa'a ya ja jin koo ni ji'in Xtumani Ndios ma, te nú ma jin kandija ni ja ká'an ya ma chi iyo ya ja chunee ña'a ya nuu ñu'u i'ni ma.
23273	MAT 3:12	Te jâ yinda'a ya ja xndechi ya triu ma te nduvii i, te sa'a siin ya paja ma, te ndatava'a ya triu ma nuu ku'un va'a i ma. Te ka'mi ya paja ma in nuu ñu'u ja masu nda'va kuiti i ―‍kúu de jiña'a de.
23295	MAT 4:17	Te onde kivi ni ndenda Jesús ma ñuu Galilea ma, te ni keja'a ya káxtnu'u ya tnu'u vii tnu'u va'a ya ma nuu ñayii ma, te jiña'a ya: ―‍Jin ndakani jin ndaka'vi ini ni, te jin xndoo ni ja u'vi ka sa'a ni ma, te jin ndandikin ni Su'si iya iyo andivi ma, vaa jâ ni kuyatni ja tatnuni ya ma ―‍kúu ya jiña'a ya.
23324	MAT 5:21	’Ni ka jiniso'o ni ja sa'a ni ka kaxtnu'u ñayii jana'a ma: “Másu ko ka'ni ni ñayii ji'in ni ma, vaa ñayii ni ja'ni in ndiyi ma, jâ ni jiso kuechi i te ndachunaa maa i ja ni sa'a i ma.”
23325	MAT 5:22	Kovaa saña chi ká'an sa ja nú na in na ndakiti ini nuu tna'a i ma, suni kuiso kuechi tna i te ndakan Su'si ma kuenda nuu i. Te nú na in jani ini ja maa i kúu‑ka ma te kuña'a i nuu tna'a i ma ja masu nde jiniñu'u ñayii yukan ma, te jâ ni jiso kuechi i te ndakua'a i kuenda nuu Su'si ma kivi ndenda i nuu núkoo ya ja ka'nde ya tniñu ñayii ma. Te ñayii ûni ká'an u'vi nuu in‑ka ñayii ma, jâ iyo i ja ki'in i nuu andeya ma ja ndachunaa i ja ni sa'a i ma.
23331	MAT 5:28	Kovaa saña chi ká'an sa ja nú in tee, te konde'ya de in ña'a te ndiyo ini de ja kivi nduu de ji'in ña ma, jâ ni jiso kuechi de, vaa jâ ni jani ini de sukan ma, te nuu Su'si ma chi kuenda tnu'u ja jâ ni kivi nduu de ji'in ña kúu.
23334	MAT 5:31	’Suni ni ka yo ka'an tna i: “Nú tee ma, te ndásaxiko de ñasi'i de ma te xndoo de ña kúni de, te kuu xndoo de ña ma, te kuá'a de in tutu ká'an ja jâ ni xndoo de ña.”
23353	MAT 6:2	Chukan kúu ja nuna jin chindee ni ñayii nda'vi ma, má jin sa'a ni ja jin kuni ndaka‑ka ñayii ma, sukan ka sa'a ñayii ka kutneñu maa i te masu ka sa'a i ja ka ka'an i ma. Vaa nú ka iyo i veñu'u lilikin ma xi nú ka iyo i ichi ma, te sukan ka sa'a i, sukan‑va'a jin kuni ñayii ma ja sukan ka sa'a i ma te jin ndachiñu'u ña'a i ma. Ja ndaa ká'an sa ja jâ ni ka ni'i i ja jin kuta'vi i ma, te masu nawa jin ni'i‑ka i.
23356	MAT 6:5	’Te ora jikan‑ta'vi ni ma, máko kuu ni sukan ka kuu ñayii ka ka'an te masu ka sa'a i ma, vaa ñayii ya'a chi ka jatna ini i ja jin konukuiñi i te jin kakan‑ta'vi i ini veñu'u lilikin ma ji'in nuu ka ndatna'a ichi ma, sukan‑va'a jin kuni ñayii ma sukan ka sa'a i ma te jin ndachiñu'u ña'a i. Ja ndaa ká'an sa ja ñayii ka sa'a sukan ma jâ ni ka ni'i i ja jin kuta'vi i ma, te masu nawa jin ni'i‑ka i.
23359	MAT 6:8	Máko jin sa'a ni sukan ka sa'a i ma, vaa visi ñatuu jin kakan‑ta'vi‑ka ni nawa ka jiniñu'u ni ma, kovaa Yuva o Su'si ma chi jâ jini ya nawa ka jiniñu'u ni.
23367	MAT 6:16	’Ora ka iyo ndite ni nuu Su'si ma, má jin sa'a ni ja ka kuxii, ka kunda'vi ini ni, sukan ka sa'a ñayii ka ka'an te masu ka sa'a i sukan ka ka'an i ma, vaa ka sa'a i tnu'u ja ka kuxii, ka kunda'vi ini i, sukan‑va'a jin kuni ñayii ma ja ka iyo ndite i nuu Su'si ma te jin ndachiñu'u ña'a i. Ja ndaa ká'an sa ja jâ ni ka ni'i i ja jin kuta'vi i ma, te masu na jayiñu'u‑ka jin ni'i i nuu Su'si ma.
23418	MAT 8:4	te Jesús ma, sa'a ni tatnuni ya: ―‍Másu ko kuña'a ni ni‑in nuu ñayii ma, su'va kuá'an ni, te kaxtnu'u ni ñií ni a nuu sutu ma, te kinda'a ni ja ni tatnuni Moisés ma ja ndakua'a ni nuu Su'si ma ja ndakuan‑ta'vi ni nuu ya ja jâ ni nduvii ni a, sukan‑va'a ndaka i jin kuni ja jâ ni nduvii ni nuu kue'e ni ndo'o ni ma ―‍kúu ya jiña'a ya.
23438	MAT 8:24	Nani ka ya'a de nuu ndute ma, te ni keja'a yi'i xeen tachi nuu ndute ma, te barcu ma jâ ve jaku'un ndute, te vala‑nka ja sa'vi tnu nuu ndute ma. Kovaa Jesús ma, kixi ya.
23450	MAT 9:2	Te ni ka kenda koo ñayii ji'in in tee ñatuu kúu kanda de, te ka ndiso i jito nuu yoxtnee de ma. Te nuu ni jini Jesús ma ja ka kukanu ini xeen i ya ma, te jiña'a ya nuu tee ku'u ma: ―‍Sa'ya sa, máko kuxii‑ka ini ni, vaa ndaka kuechi ni ma jâ ni ka naa ―‍kúu ya jiña'a ya.
23452	MAT 9:4	Kovaa Jesús ma chi jâ ni jinitnuni ya ndaka ja ka jani ini de ma, te ni jikan‑tnu'u ya de: ―‍¿Nava'a ka jani ini ni sukan?
23453	MAT 9:5	¿Nde a kúu ja yii‑ka? ¿Ja kuña'a o tee ku'u a ja: “Kuechi ni ma jâ ni ka naa”? ¿Xi ja kuña'a o de: “Ndakoo ni, te ndake'en ni nuu ni katuu ni a, te kuán no'o ni”?
23465	MAT 9:17	Te ni masu tnaa o ndute uva yika ni ju'ni o ma in nuu ñií kiti jâ ni kuu kii iyo ma, vaa ndute uva ma chi sa'a de ja te'nde ñií ma, te skenaa o ndute uva ma ji'in ñií ma. Chukan kúu ja tnaa o ndute uva yika ni ju'ni o ma in nuu ñií jaa ma, te jin kendoo va'a nduu nduu i ―‍kúu ya jiña'a ya.
23468	MAT 9:20	Te iyo in ña'a ja jâ ni kuu uxi uu kuiya ja ku'u ña ja jati ña'a niñi. Te ni jan tu'va ña ichi yata Jesús ma, te ni ke'e ña yu'u sa'ma ndii ya ma,
23470	MAT 9:22	Kovaa Jesús ma, ni konenuu ya, te ni jini ya ña, te jiña'a ya: ―‍Sa'ya sa, koo sii ini ni. Jâ ni nduva'a ni, vaa kuechi ja ni kukanu ini ña'a ni ma ―‍kúu ya jiña'a ya. Te ora yukan‑ni, te ni nduva'a ña.
23493	MAT 10:7	Te ichi kuan koo ni ma te jin kaxtnu'u ni ja: “Jâ ni kuyatni ja sukan tatnuni Su'si ma.”
23515	MAT 10:29	Vaa jâ ka jini ni ja uu lasaa ma, jaku‑ni xu'un ka ndee ya'vi ti. Kovaa visi masu kiti ka ndee ya'vi ka kuu ti, kovaa nú masu kua'a maa Yuva o Su'si ma tnu'u chi masu kuu jin kun‑kava ni‑in ti nuu ñu'ú a.
23533	MAT 11:5	Jin ndakani ni ja ñayii kuaa ma, jâ ni ka ndundijin nuu i ma, te ñayii ñatuu kúu jin kaka i ma, jâ ni ka ndakaka i, te ñayii ka ndo'o kue'e lepra ma, jâ ni ka nduvii i, te ñayii inuso'o ma, jâ ni ka ndakuniso'o i, te ñayii ni ka ji'i ma, ni ka ndateku i, te nuu ñayii ka kunda'vi ma, káxtnu'u sa tnu'u vii tnu'u va'a naxe jin ndani'i‑ta'vi i ma.
23565	MAT 12:7	Kovaa ndijin chi jâ ni ka xtekuechi ni tee ñatuu na ja u'vi ni ka sa'a de ma, vaa ñatuu ka jaku'ni ini ni nawa kúni ka'an tnu'u ndee nuu tnu'u Su'si ma ja ká'an sa'a ma: “Masu kúni sa ja jin taa ni in kiti ja jin ka'mi ni nuu sa a. Su'va kúni sa ja na jin kunda'vi ini ni tna'a ni ma.”
23586	MAT 12:28	Kovaa maa Xtumani Ndios ma táa tnu'u ndee tnu'u ndatnu ja kéne'e sa tachi ma. Te sa'a, te jin kuni ni ja jâ ni kenda ja tátnuni Su'si ma.
23597	MAT 12:39	Kovaa Jesús ma, jiña'a ya: ―‍Ñayii tiempu ya'a, masu ka sa'a i ja va'a. Ka jikan i in milagru, kovaa masu kua'a Su'si ma milagru ka jikan i ma, vaa jâ ni ka jini i milagru ni sa'a ya ji'in Jonás tee ni yo ndakaxtnu'u tnu'u ni yo wa'a Su'si ma.
23602	MAT 12:44	te jani ini i: “Ndakokuiñi o ve'e nuu ni kee o ma.” Te nú ni ndenda i, te ni ndani'i i ini anua ñayii ma ja sukan kaa in ve'e nuu jâ ni ndaxtaa jâ ni nduvivii, sukan kaa, kovaa nune, vaa ñatuu nde ndí ini i ja sa'a i sukan kúni Su'si ma.
23603	MAT 12:45	Sani te tachi ma, ki'in i jin nu xtutu i uja‑ka tachi ka'vi‑ka ka sa'a i sana maa i ma, te jin ndivi koo tutu ndaka i ja jin koo i ini anua ñayii yukan, te su'va ka'vi‑ka nduu ñayii yukan sana sukan ni yo kuu i onde xinañu'u ma. Te sukan jin ndo'o ñayii tiempu ya'a, vaa ndimaa ja u'vi ka kuni i ja jin sa'a i, te vitna ja jâ ni ka jini i ja ndaa ma ―‍kúu ya jiña'a ya.
23619	MAT 13:11	Te ni ndakone'e ya: ―‍Su'si ma, jâ ni kaxtnu'u ya nuu ndijin naxe tatnuni ya ma. Kovaa nuu ñayii ñatuu ka kandija ya ma chi ñatuu.
23656	MAT 13:48	Te nuu jâ ni chitu ñunu ma, te ni ka ndatava i. Te ni jan koo i yu'u ndute ma, te ni ka ndakaji i tiaka va'a ma, te ni ka ndatnaa i ti nuu chika ma. Te kiti masu ka iyo va'a ma, ni ka skana i ti.
23660	MAT 13:52	Te jiña'a ya: ―‍Chukan kúu ja ndaka tee ka skua'a tnu'u ni tatnuni Moisés ma, te nuna jin kutu'va‑ka de sukan tátnuni Su'si iya iyo andivi ma, te jin ko kuu de sukan kúu in tee va'a in tee ndichi jito va'a ñayii ka iyo ve'e de ma, te kéne'e de ja vava'a neva'a de ma, ja jaa ma ji'in ja jâ ni kuu kii‑ka iyo ma ―‍kúu ya jiña'a ya.
23674	MAT 14:8	Te suchi si'i ma, jâ ni ska'an ña'a si'i i ma xinañu'u‑ka, te jiña'a i: ―‍Taa ni xini Juan tee skuandute ñayii ma in nuu ko'o ―‍kúu i jiña'a i.
23675	MAT 14:9	Sani te rey ma, ni kuxii ini de, kovaa kuechi ja jâ ni skuiso de ma te ni ka jiniso'o ñayii ka nukoo ji'in de nuu mesa ma, chukan kúu ja ni jiña'a de ja jin sa'a i sukan jiña'a suchi si'i ma.
23681	MAT 14:15	Kovaa nuu ve kukuee‑ka ma, te tee ka ndikin ya ma, ni ka jan tu'va de ya, te ka jiña'a de: ―‍Jâ ve kukuee, te nuu ka iyo o ya chi in nuu masu nawa iyo kuiti kúu. Ndakuan‑ta'vi ni nuu ñayii a, sukan‑va'a jín koo i ichi yu'u ñuu a, na jin kuaan i ja jin kaa i ―‍ka kuu de ka jiña'a de.
23690	MAT 14:24	Te barcu ma chi jâ ni kujika tnu kuan no'o tnu nuu ndute ma. Te jánee jándita tnu sa'a nuu ndute ma, vaa kajin yi'i ma chi su'va vee i ichi nuu kuan nu koo de ji'in tnu ma.
23707	MAT 15:5	Kovaa maa ni chi ka ka'an ni ja in ñayii chi kuu kuña'a i nuu yuva i ma xi nuu si'i i ma: “Ma kuu chindee‑ka ña'a sa, chi vaa ndaka ja neva'a sa ya chi jâ ni ndakua'a sa nuu Su'si ma.”
23781	MAT 17:12	Kovaa maa sa chi ká'an sa ja jâ ni kii Elías ma, te ñayii a, ñatuu ni ka ndakuni i de, su'va ni ka sa'a i de ndaka sukan ni ka kuni maa i. Te suni sukan jin xndo'o jin xneni ña'a i saña ja kúu sa iya vee ñayivi ñuu ñayivi a ―‍kúu ya jiña'a ya.
23807	MAT 18:11	Vaa saña ja kúu sa iya vee ñayivi ñuu ñayivi a, vee sa sukan‑va'a jin ndani'i‑ta'vi ñayii jâ ni ka skenaa i maa i ma nkuu.
23811	MAT 18:15	’Chukan kúu ja nú tna'a ni ma sa'a ña'a i in ja u'vi, va'a‑ka kuá'an ni, te nduu‑ni maa ni ji'in i, te kuña'a ni nde a kúu ja u'vi ni sa'a ña'a i ma. Te nuna koniniso'o i ja ka'an ni ji'in i ma te ndakani ndaka'vi ini i chi jâ ni kundee ni ja ni ndumani ni ji'in i.
23838	MAT 19:7	Te ka jiña'a de: ―‍Nusaa, te ¿nava'a Moisés ma, ni kachi de ja kuu xndoo tee ma ñasi'i de ma, te kua'a de in tutu nuu ká'an ja jâ ni xndoo de ña ma? ―‍ka kuu de ka jiña'a de.
23840	MAT 19:9	Te ká'an sa nuu ni ja nú ñatuu ni kivi nduu ñasi'i in tee ma ji'in in‑ka tee ma, te nú xndoo de ña ma te ndatnanda'a de ji'in in‑ka ña'a ma, jâ ni jiso kuechi de, vaa sukan ka sa'a tee ka kivi nduu ji'in in‑ka ña'a ma, sukan ni sa'a tna de ma ―‍kúu ya jiña'a ya.
23843	MAT 19:12	Vaa ka iyo tee ja onde chii si'i de ma, jâ ve koo de ja masu jin tnanda'a de ma, te ka iyo tee ja kuechi ñayii ma, te masu kuu jin tnanda'a de, te ka iyo ñayii ja ni ka jani ini i ja masu jin tnanda'a i, ja kuechi ja jin kunukuechi ñukuun i nuu Su'si iya iyo andivi ma. Te nú na in iyo ja sa'a i sa'a, te kuán‑ta'vi i, te kúnukuechi va'a i ―‍kúu ya jiña'a ya.
23851	MAT 19:20	Te tee yukan, jiña'a de: ―‍Teskua'a, ndaka cha'a chi jâ sa'a ndi'i sa. ¿Te kúni‑ka in‑ka ja sa'a sa? ―‍kúu de jiña'a de.
23872	MAT 20:11	Te nuu jâ ni ka ke'en ya'vi de ma, te ni ka jakondee de ka ka'an ndeva'a de ja kuu tee xi‑nuu ni ka satniñu de ma.
23900	MAT 21:5	Kuña'a ni nuu sasi'i ñuu nani Sion ma: “Konde'ya ja vee rey tátnuni nuu ro a, te iya kuee ini kúu ya, te yoso ya in burru jaa sa'ya in burra kiti jâ jiso.” Sa'a ni ka'an de.
23908	MAT 21:13	Te jiña'a ya: ―‍Jâ ka jini ni ja nuu tutu ndee tnu'u Su'si ma ká'an: “Ini ve'e sa a chi ko kuu i in ve'e nuu kenda koo ñayii ndaka ñuu ma ja jin kakan‑ta'vi i nuu Su'si ma.” Vaa sukan ni jani ini ya. Kovaa ndaka ndijin chi ni ka ndasa'a ni in yavi nuu ka ñu'u kui'na ―‍kúu ya jiña'a ya.
23944	MAT 22:3	Te ni tatnuni de nuu tee ka jinukuechi nuu de ma ja jín koo de jín kueka de ñayii jâ ni kana de i ja ki koo i viko tnanda'a sayii de ma, kovaa ñayii yukan, ñatuu ni ka kuni i ja jin koo i.
23945	MAT 22:4	Sani te ni tatnuni de nuu jaku‑ka tee ka jinukuechi nuu de ma, te sa'a jiña'a de: “Jin kuña'a ni ñayii jâ ni kana sa i ma ja jâ ni satu'va sa ndeyu ma, vaa jâ ni ka ji'i xndiki sa ma ji'in kiti vava'a‑ka ni satu'va sa ma, te jâ iyo tu'va ndaka, te kí koo i viko tnanda'a sayii sa ya”, kúu de jiña'a de.
23949	MAT 22:8	Sani te jiña'a de nuu tee ka jinukuechi nuu de ma: “Ja ndaa kúu ja viko tnanda'a sayii sa ya chi jâ iyo tu'va, kovaa ñayii ni kana sa ja ki koo i ma, masu ka iyo i ja ki koo i.
24002	MAT 23:15	’¡Nda'vi maa ni tee ka skua'a tnu'u ni kaxtnu'u Moisés ma, ji'in tee ka kuu fariseo a, ja ka ka'an ni te masu ka sa'a ni! Te kuan koo ni ve koo ni nuu ñu'ú ya nuu mar ma ka kuu ni, sukan‑va'a jin kundee ni ja kandija in ñayii ma sukan ka kaxtnu'u ni a, te nú ni kandija i ma, jâ ni ka kundee ni ja ka'vi‑ka ndo'o neni i nuu andeya ma sana maa ni.
24010	MAT 23:23	’¡Nda'vi maa ni tee ka skua'a tnu'u ni kaxtnu'u Moisés ma, ji'in tee ka kuu fariseo a, ja ka ka'an ni te masu ka sa'a ni! Vaa saa ka jatanuu ni ja onde minu xtila ma ji'in anís ma ji'in cominu ma ka ndakua'a tu ni diezmo ni ma nuu Su'si ma, kovaa ni ka xndoo ni tna'a cha'a ja ka kuu i ja ka ndanuu‑ka ja ni tatnuni Su'si ma ja jin sa'a ni ma, ja jin kunda'vi ini ni tna'a ni ma, ji'in ja jin kukanu ini ni Su'si ma, ji'in ja jin ko sa'a ni ja va'a ja ndaa ma. Te vaa ndaka cha'a ka ndanuu‑ka ja jin sa'a ni, te suni nini ja jin ndakua'a tna ni nuu Su'si ma ndaka ja jâ ka ndakua'a ni ma.
24020	MAT 23:33	’¡Sukan ka kuu koo ma ka kuu ndaka ni! Masu jin kaku‑ka ni, vaa jâ iyo ja jin ndachunaa ni nuu andeya ma.
24032	MAT 24:6	’Te jin kuniso'o ni ja jin kanaa ñayii in ñuu ma ji'in in‑ka ñuu ma ya'a yukan. Kovaa máko jin koyu'u ni, chi vaa sukan ko kuu, kovaa masu jâ ni jinu kúu.
24051	MAT 24:25	¡Chukan kúu ja jin konee ni cuidado! Ndaka jâ xtu'va ña'a sa a, sukan‑va'a ma jin xnda'vi ña'a de.
24052	MAT 24:26	Chukan kúu ja nú ka ka'an i: “Jin konde'ya ni jâ ni kenda ya nuu masu nawa iyo kuiti ma”, kovaa másu ko jin ke koo ni te jin koo ni. Te nú ka ka'an i: “Iyo ya onde ini ve'e onde sukun ma”, te másu ko jin kandija ni.
24059	MAT 24:33	Suni sukan ko kuu nú ka jini ni ja ka yikuu ndaka tna'a ja ni ka'an sa a, te jin kona'a ni ja sani te saña ja kúu sa iya vee ñayivi ñuu ñayivi a chi jâ iyo yatni sa ye'e ma.
24083	MAT 25:6	’Te sava ñuu ma ka kayu'u ñayii ma ja jâ ni kenda suchi tnanda'a ma, te jín ke koo i ja jin kondetu i ja na kivi i ve'e ma.
24101	MAT 25:24	’Kovaa sani te ni kenda tna tee ni kunda'a in xu'un ma, te jiña'a de: “Señor, jâ jini ña'a sa ja in tee ndee ini kúu ni, vaa ndaxtutu ni nuu masu maa ni ni chi'i ma, ji'in nuu masu maa ni ni saka ma.
24106	MAT 25:29	Chukan kúu ja nú na in jâ neva'a i ma chi ni'i‑ka i, te koneva'a kua'a‑ka i, te nú na in ñatuu nawa neva'a i ma chi onde jaku‑ni ja neva'a i ma chi siin‑ka ñayii ndunda'a.
24125	MAT 26:2	―‍Jâ ka jini ni ja uu‑nka kivi kúni, te ko kuu Viko Pascua ma, te jin ndaxsia'a ña'a i saña ja kúu sa iya vee ñayivi ñuu ñayivi a nuu nda'a tee jin skuita kaa ña'a nuu krusi ma ―‍kúu ya jiña'a ya.
24141	MAT 26:18	Te jiña'a ya: ―‍Kuán koo ni ini ñuu ma, te jin ndatna'a ni ji'in in tee, te jin kuña'a ni: “Teskua'a o ma, sa'a ká'an ya: Jâ ni kuyatni ora ndo'o neni sa a. Chukan kúu ja ve'e ni ma, jin kuxini sa Viko Pascua ya, ji'in ndaka tee ka ndikin tna'a ji'in sa a”, jin kuña'a ni ―‍kúu ya jiña'a ya.
24157	MAT 26:34	Te Jesús ma, ni ndakone'e ya: ―‍Ja ndaa ká'an sa ja jakuaa vitna, ni ñatuu kana‑ka li'li ma, te jâ ni kuu uni jichi ja ka'an ni ja ñatuu jini ña'a ni ―‍kúu ya jiña'a ya.
24168	MAT 26:45	Te ni ndakokuiñi ya nuu ka iyo tee ka ndikin ya ma, te jiña'a ya: ―‍¿Ka yikuu‑ka ndijin ka kixi ni? ¿Ka ndatatu ni? Jin konde'ya ni ja vitna, te jâ ni kenda ora ja jin ke'en‑su'va ña'a i saña ja kúu sa iya vee ñayivi ñuu ñayivi a, te jin kunda'a ña'a tee ka ndiso kuechi ma.
24169	MAT 26:46	Jin ndakoo ni, te jín koo o chi jâ ve kuyatni tee ke'en‑su'va ña'a ma ―‍kúu ya jiña'a ya.
24188	MAT 26:65	Sani te tee tátnuni nuu sutu ma, ni kachi de sa'ma de ma, ja káxtnu'u de ja ni ndakiti xeen ini de, te jiña'a de: ―‍¡Tnu'u masu játna ini Su'si ma ni ka'an de! ¿Nawa kúu ja jin nduku‑ka o ñayii jin ndaka'an nawa ni yo sa'a de a? Jâ ni ka jiniso'o ndaka ni ja jâ ni ka'an de tnu'u ja masu játna ini Su'si ma.
24198	MAT 26:75	Te ni ndaka'án Pedro ma ja sa'a ni jiña'a Jesús ma: “Ni ñatuu kana‑ka li'li ma, te jâ ni kuu uni jichi ja ka'an ni ja ñatuu jini ña'a ni.” Te ni ndee de yukan, te ni nda'yu nda'vi, ni nda'yu kee de, ja ni ndakani ini de.
24199	MAT 27:1	Nuu jâ ve ndii in‑ka kii ma, te ni ka ndututu tee ka tatnuni nuu sutu ma, ji'in tee ka kuu ja'nu ma, te ni ka ndatnu'u tna'a de naxe jin xtekuechi de Jesús ma te jin ka'ni de ya.
24222	MAT 27:24	Jâ ni jini Pilato ma ja ma kundee de ma, vaa ñayii ma, su'va ni ka ndakiti‑ka ini i. Te chukan kúu ja ni jikan de ndute ma, te ni ndanda'a de nuu ndaka ñayii ñuu ma, te jiña'a de: ―‍Ñatuu na kuechi kuiti kondiso saña ja jin ka'ni ni tee nda'vi ya'a. Kuechi maa ni jin ko kuu ―‍kúu de jiña'a de.
24250	MAT 27:52	Te ni ka ndanune ndaka yavi ndiyi ma, te kua'a ñayii ni ka yo sa'a ja va'a ma te jâ ni ka ji'i i ma, ni ka ndateku i ora yukan.
24258	MAT 27:60	Te ni jan chinee de ya in yavi jaa ndenee yika toto ma, ja jâ ni jate maa de ma, te ni jasi de ji'in in yuu ka'nu ka'nu, te kua'an de.
24265	MAT 28:1	Te nuu jâ ni ya'a kivi ni tatnuni Su'si ma ja ma jin satniñu ñayii ma, te nuu ve ndii kivi kéja'a smana ma, ni jan koo María Magdalena ma, ji'in in‑ka ña'a nani María ma, kuan koto ña yavi yinee Jesús ma.
24270	MAT 28:6	Masu na iya yinee‑ka ya'a, chi vaa jâ ni ndateku ya, sukan ni ka'an ya ma. Ne'e koo ni, te jin konde'ya ni nuu ni ka tava'a i ya ma, ja ñatuu na iya yinee‑ka.
24271	MAT 28:7	Ni kuu na, te kuán koo ni, te jin kuña'a ni tee ni ka yo ndikin ya ma, ja jâ ni ndateku ya ne'un ñayii ni ka ji'i ma, te yoxtnuu ya kua'an ya ñuu Galilea ma. Te yukan jin kuni ni ya. Te vitna, te jâ ni kaxtnu'u sa nuu ni a ―‍kúu i jiña'a i.
24272	MAT 28:8	Sani te ni ka nde koo kunu ña ye'e yavi ma, te kuenda ni ka yu'u ña, kovaa ka iyo sii ini xeen ña ja ni ka jini ña ja jâ ni ndateku Jesús ma. Te ka jinu ña kuan koo ña kuan nu kaxtnu'u ña nuu ndaka ñayii ni ka yo ndikin ya ma sukan ni jiña'a ángel ma. Te nani kuan koo ña kuan nu kaxtnu'u ña nuu ñayii ni ka yo ndikin ya ma,
24274	MAT 28:10	Te maa Jesús ma, jiña'a ya ña: ―‍Máko jin koyu'u ni, su'va kuán koo ni, te jin kaxtnu'u ni nuu ñani sa ma ja jâ ni ndateku sa, te jín koo de ñuu Galilea ma, te yukan jin ndakuni tna'a sa ji'in de ―‍kúu ya jiña'a ya.
24282	MAT 28:18	Te Jesús ma, ni jan tu'va ya de, te jiña'a ya: ―‍Jâ ni taa Su'si ma ndaka tnu'u ndee tnu'u ndatnu ja tátnuni sa andivi ma ji'in nuu ñu'ú ya.
24299	MRK 1:15	Te ni ka'an ya: ―‍Jâ ni kenda kivi, te jâ ni kuyatni ja tatnuni maa Su'si ma. Jin ndakani jin ndaka'vi ini ni, te jin xndoo ni ja u'vi ka sa'a ni ma, te jin ndandikin ni Su'si ma, te jin kandija ni tnu'u vii tnu'u va'a maa ya a ―‍kúu ya jiña'a ya.
24316	MRK 1:32	Nuu jâ ni kêe kandii ma te ve kunee ma, ni jan koo ñayii ni ka jan xsia'a i ndaka ñayii ka ku'u ma, ji'in ndaka ñayii ka yinee tachi ini anua i ma, nuu Jesús ma, ja na ndasava'a ña'a ya.
24328	MRK 1:44	―‍Másu ko kuña'a ni ni‑in nuu ñayii ma, su'va kua'an ni, te kaxtnu'u ni ñií ni a nuu sutu ma, te kinda'a ni ja ndakua'a ni nuu Su'si ma ja ndakuan‑ta'vi ni nuu ya ja jâ ni nduvii ni a, sukan ni tatnuni Moisés ma, sukan‑va'a ndaka i jin kuni ja ni nduvii ni nuu kue'e ni ndo'o ni ma ―‍kúu ya jiña'a ya.
24334	MRK 2:5	Te nuu ni jini Jesús ma ja ka kukanu ini xeen de ya ma, te jiña'a ya nuu tee ku'u ma: ―‍Sa'ya sa, ndaka kuechi ni ma jâ ni ka naa ―‍kúu ya jiña'a ya.
24337	MRK 2:8	Kovaa Jesús ma chi jâ ni jinitnuni ya ndaka ja ka jani ini de ma, te ni jikan‑tnu'u ya de: ―‍¿Nava'a ka jani ini ni sukan?
24338	MRK 2:9	¿Nde a kúu ja yii‑ka kuña'a o tee ku'u a? ¿Yii‑ka ja kuña'a o ja: “Kuechi ni ma jâ ni ka naa”, o xi yii‑ka ja kuña'a o: “Ndakoo ni, te ndake'en ni nuu ni katuu ni a, te kuán no'o ni”?
24351	MRK 2:22	Ni masu tnaa o ndute uva yika ni ju'ni o ma in nuu ñií kiti jâ ni kuu kii iyo i ma, vaa ndute uva ma chi sa'a de ja te'nde ñií ma, te skenaa o ndute uva ma ji'in ñií ma. Chukan kúu ja tnaa o ndute uva yika ni ju'ni o ma in nuu ñií jaa ma ―‍kúu ya jiña'a ya.