23233	MAT 1:20	Intok aapo'ik iniat kee tu'isi ju'uneao, achai Liojta betana ankeles, tenkupo benasia au yeu machiak, intok: ―Josee, Labiituka'uta betana yeu simria ―ti au jiiak―, kaachin eenee juka' Maria' teamta em a' jupnee'u betana. Bwe'ituk ju'u a' yoemianee'u, Liojta tu'u jiapsi betana weye.
23240	MAT 2:2	Intok juname'e nattemaek: ―Jaksa aane ju'u, juriommeu che'a yo'owe yeu tomtekame. Bwe'ituk ta'ata yeu weama'a betana, aapo'ik betana chokita te bichak. Itepo inim yajilam a' yo'oribaekai.
23243	MAT 2:5	Bempo intok inen au jiiak: ―Jurea bwiaraa, jo'araa Beleem tea'po. Bwe'ituk seenu, ju'u Liojta betana ju'uneetuawakame inen a' ji'ojtek:
23246	MAT 2:8	Junak intoko, jo'araa Beleem tea'u am bittuak intok: ―Aman eme'e sajaka, junae ili usita betana tu'isi nattemaine. Intok eme'e a' teako, a'abo nee tejwaane. Junuen ne ket aman sikaa, a' yo'orine' betchi'bo ―ti jiakai.
23251	MAT 2:13	Chukula, jume' o'owim suawakame am saka'asuko, achai Liojta betana ankeles, tenkupo benasi Josee' teamtau au yeu machiak. Intok inen jiiak: ―Yejte'e, usita intok a' malawata weiyaaka, intok bwiaraa Ejipto' tea'u bicha yeu weene. Junaman intok empo tawane, in enchi tejwaa'po tajtia. Bwe'ituk ju'u Eroorej teame, juka' ili usita jariunee a' me'e betchi'bo.
23253	MAT 2:15	Junama'a bempo taawak, Eroorej teamta a' muke'u tajtia. Ini'i inien yeu siika junuen yeu a' yuma'ane' betchi'bo juka'a, achai Liojta, senuk aet ju'uneetuaka inen jiaka a' teuwaaka'uta: “Ejipto' tea'a betana nee, in yoemiabeu chaaek”, ti jiakai.
23258	MAT 2:20	―Yejteka, ili usita a' weiyaaka intok a' malawata, bwiaraa Ijra'eel tea'u nottine. Bwe'ituk jaibu kokkosuk jume'e, juka' usita a' me'ebaeme ―ti au jiiak.
23263	MAT 3:2	Intok: ―Ka tu'ik bo'o joowamta betana emo temaine. Bwe'ituk achai Liojta betana, inim a' nesaunee'u abe yuuma ―ti jiakan.
23264	MAT 3:3	Ini'i Joan jiba juna'atukan, wa'a, juka' Isa'iajtuka'uta, Liojta betana ju'uneetuawaka, inia betana inen a' ji'ojteka'u: Mekka bweka pa'ariapo senuk jiawai, chaae nokpo noka'u jikkajiwa, inen jiakai: “Juka' achai Liojta, a'abo bittuanemta mabet betchi'bo, Aawas enchim jiapsim tu'utene. Juka' inim ka tu'ik su'u tojine”, ti jiakai.
23268	MAT 3:7	Taa ju'u Joan, inime'e nasuk jume' paiseompo ta'eewame intok jume' saruseompo ta'eewame, juebenam, bato'owaa betchi'bo aman kateme bichakai: ―Ka tu'i yoemra, bakochim benasi a yee bai ta'aame, jabesa enchim tejwaak, junuen, Liojta betana, unnaa jiokot machika a'abo weyemta betana enchim ama yo'eebaane' betchi'bo.
23270	MAT 3:9	Intok eme'e, ka emo nasuk emo che'ewareka: “Itepo Apra'amtuka'uta betana te yeu katriam”, ti jiubaeka'eene. Bwe'ituk ju'u achai Lios, kia inime'e tetammea juni'i, juka' Apra'amtuka'uta betana, yoemrata yeu katriam tuneeme a jooa.
23273	MAT 3:12	Tiikom ae wij wijtawa'uta jaibu mampo jipuemta benasi machika. Intoko jume' tiikom tu'utene. Otata intok, omola a' tawaane. Jume' aapo'ik tiikom, bachiata auka'u am tojine. Taa juka' otata, a' taya'ane, tajita jiba yuu beete'po ―ti ameu jiiak.
23275	MAT 3:14	Che'a bat ka junen ean ju'u Joan. Intok Jesujtau inen jiiak: ―Ineponee ala juna'a, ju'u em bato'owaa'ea'u. Empo intoko nee su enchi bato'owa i'a ―ti au jiiak.
23276	MAT 3:15	Taa ju'u Jesus: ―Taa inien aune. Bwe'ituk utte'a, si'imeta juka' achai Liojta tu'uree'uta, itom a' chupa'ane'po ―ti au jiiak. Junak san ju'u Joan aamak eak.
23278	MAT 3:17	Junak intoko, teeka betana senu jiawai inen jiaka jikkajiwak: ―Ini'i juna'a in yoemia, in nake'u. Ae betchi'bo ne tua allea ―ti jiakai.
23281	MAT 4:3	Junak intoko, ju'u bebeje'eri, Jesujtau yepsak. Intok junuen, ka tu'ik a' ya'a i'aka: ―Lutu'uriapo, empo Liojta betana yoemiarituko, inime'e tetam, paan aune' betchi'bo nesaune ―ti au jiiak.
23282	MAT 4:4	Taa ju'u Jesus: ―Jum Liojta nok lutu'uriapo inen ji'ojtei: “Ka bwa'aawamtae jiba senu jiapsine, ala ketchia, si'ime Liojta betana noki weyemtae” ―ti jiaka a' yoopnak.
23284	MAT 4:6	Intok ini'i: ―Lutu'uriapo empo Liojta betana yoemiarituko, emo ko'om jimaa. Bwe'ituk Liojta nok lutu'uriapo inen ji'ojtei: Ju'u achai Lios, jume' ankelesimmet nesaune, juname'e enchi suuane' betchi'bo, bempo bem maammea enchi nu'une, junuen jita tetat juni'i, ka ko'okosi em aune' betchi'bo ―ti au jiiak.
23285	MAT 4:7	Ju'u Jesus ket inika'a a' yoopnak: ―Ketchia Liojta nok lutu'uriapo inen ji'ojtei: “Ka empo juka' em Lios achaita ji'obilaabaane” ―ti jiakai.
23287	MAT 4:9	Intok: ―Ineponee si'imeta inika'a ne enchi a' makne, empo tonommea weeka, enchi nee yo'orineeo ―ti au jiiak.
23288	MAT 4:10	Junak intoko ju'u Jesus: ―Mekka'e bebeje'eri. Bwe'ituk jum Liojta nok lutu'uriapo inen ji'ojtei: “Em achai Liojta yo'orinee intok aapo'ik jiba nok jikkajine” ―ti au jiiak.
23295	MAT 4:17	Junako ju'u Jesus yee majta taitek, inen jiakai: ―Ka tu'ik betana emo temaine. Bwe'ituk achai Liojta betana inim a' nesaunee'u, abe yuuma.
23297	MAT 4:19	Junak intok ju'u Jesus: ―Eme'e nemak katne. Inepo intok, ne ta'abwi tekilta enchim makne, ju'u inim yoemrata jiapsammeu, bem jinne'uimtune' betchi'bo ne enchim ameu noktuane ―ti ameu jiiak.
23306	MAT 5:3	―Tua alleenee jume' Liojta betana bem jiapsimmeu tu'ik ameu a' be'ee'uta ju'uneame. Bwe'ituk bempo, teekau, Liojta yo'otaka a' kateka'u jiapsine.
23307	MAT 5:4	’Tua alleenee jume' junuen ket ka alleame. Bwe'ituk inime'e, bem jiapsi jo'anaa'uta, Liojta betana amet autuanaa.
23308	MAT 5:5	’Tua alleenee jume' ka emo jabeleme, bwe'ituk bempo Liojta betana bwiata ameu na'ikiarita mabetne.
23309	MAT 5:6	’Tua alleenee jume'e, tua junen jiaka, Liojta am joo i'a'uta a' joopeame. Bwe'ituk aapo junaet am anianee yuma'isi aet yeu kat betchi'bo.
23310	MAT 5:7	’Tua alleenee jume' yee nak jiokoleme. Bwe'ituk ju'u Lios juname'e am jiokoine.
23311	MAT 5:8	’Tua alleenee jume'e, tua junen jiaka, tu'ikut jiapsekame. Bwe'ituk bempo Liojta bitne.
23312	MAT 5:9	’Tua alleenee jume' nau eewamta tu'ureme. Bwe'ituk bempo Liojta betana yoemiarimpo ta'eenaa.
23313	MAT 5:10	’Tua alleenee jume'e, achai Liojta junen tu'isi am jiapsi i'a'po aman jiapsaka, inim watem betana jiokot emo bichame. Bwe'ituk bempo teekau Liojta yo'otaka a' kateka'u bem jiapsinee'uta bitne.
23314	MAT 5:11	’Tua eme'e alleenee enchim nee suale' betchi'bo watem betana jaana jiawaawa'ateko intok jiokot bitwakai. Intok si'ime ka lutu'uriata enchim beje'eka am nokao.
23316	MAT 5:13	’Eme'e, ju'u inim yoemrata nasuk jiapsakai, Liojta betana juka' ameu tu'ik juname'e ket a' mabettua, onata tu'ika bwa'apo a' weye'e benasia. Taa ju'u oona a' kiawaita ta'aruko kaachin juchi a sawaanaa. Jaibu kaita'po tu'ine. Ala wo'otanaa intok aet naj katnaa.
23317	MAT 5:14	’Eme'e inim ju'u yoemrata betchi'bo ket, tachiriata benasi mamachi. Kawit jikat bwe'u jo'aratuko, kaachin a au essone.
23320	MAT 5:17	’Ka eme'e juka' nesaurita Moiseejtuka'uta ji'ojteita intok kia juka'a, Liojta betana ju'uneetuawaka bem yee majtaka'uta, yeu a' tawaabaeka inim ne yebijlaa ti eane. Kannee yeu a' tawabaeka yebijlaa. Ala inepo junaka'a tua juka' a' teuwaa'uta, in ya'anee'ue a' chupa'abaekai.
23324	MAT 5:21	’Eme'e a' ju'uneiyaa, che'a bat naatakai enchim yo'owasuka'ummeu inien: “Ka jissu'abaane, bwe'ituk jabe juni'i yee su'ari, ya'uraa bittuanaa”, i ameu a' jiuwaka'po.
23326	MAT 5:23	’Junuen san beja, empo Liojtau bicha em na'ikiarita te'opou a' toji'isekai intok junama'a empo, senuk ele benasi yoemta jita'apo juni'i ka emak a' tu'iriaka'u waate'eteko,
23328	MAT 5:25	’Senuk enchi a' beje'eeo intok enchi a' ya'uraa bittuaseko, ketun aamak weyeka aamak emo tu'utene. Junuen ka ya'uttau bicha enchi a' su'u tojine' betchi'bo. Bwe'ituk junako ju'u ya'ut, ye'e'etammeu enchi su'u tojine, intok juname'e enchi eta'ine.
23330	MAT 5:27	’Eme'e a' ju'uneiyaa, che'a bat naataka inen: “Ka ta'abwi jamuttamak emo tu'urine”, ti a' jiuwaka'po.
23332	MAT 5:29	’Inien san beja, empo, batatana em pusimmea, Liojta bichapo jita ka tu'ik ya'ane'eteko, yeu am wikeka, mekka am su'u tojine. Bwe'ituk che'a tu'ine, takaapo wepulaik ama be'eeka, intok ka junuen si'ime ju'u em takaa, tajita ka tutuke'u jimmaatune.
23334	MAT 5:31	’Ketchia, bat naataka inen teuwaawak: “Jabetaka juni'i a' jubiawata su'u tojibaeme, ini'i, junae betana ya'uraapo ji'osia ya'arita a' maknee'u a' utte'a”, ti teuwaawak.
23336	MAT 5:33	’Intok ketchia eme'e a' ju'uneiyaa, jume' bat katriammeu inen a' teuwaawaka'po: “Ka a' koptaka yeu a' yuma'ariane, juka'a, achai Liojta bichapo aneka a' chupne'eti jiaka em teuwaaka'uta”, ti teuwaawak.
23341	MAT 5:38	’Eme'e a' ju'uneiyaa, che'a bat naatakai inen jiuwaka'po: “Wa'a seenu, juuka'a senuk, pusim a' ta'arutuakame, ini'i ket, pusim ta'arune. Intok ju'u, juka' senuk tamim a' ta'arutuakame, juna'a ket tamim ta'arune.”
23346	MAT 5:43	’Ketchia eme'e a' ju'uneiyaa, che'a bat naatakai inen jiuwaaka'po: “Juka' ee naapo jo'aakamta a' nakne. Juka' intoko enchi beje'emta a' omtane.”
23352	MAT 6:1	’Eme'e, Liojta sualeka a' yo'oreka juka' enchim joa'uta, ka eme'e, watem bichapo enchim bittune' betchi'bo jiba a' joone. Bwe'ituk junuen eme'e a' bo'o jooria'ateko, junak ju'u enchim yo'owa Lios, teekau katekame, emou tu'ik tua kaita enchim bittuane.
23356	MAT 6:5	’Eme'e intoko Liojtau bicha yee nokriakai, kaaa eme'e wame'e ka lutu'uriapo bempo emo tu'u joame benasi a' bo'o jooriane. Inime'e jum te'opopo intok jum naj katwa'apo ja'abweka, bem Liojtau bicha noknee'u a' tu'ure junuen watem am ju'uneiyaane' betchi'bo. Inepo ne inen emou jiia, lutula wee'po junama bem eiyaanaa'u jiba, Liojta betana chukula bem bitnee'u kaitatune.
23358	MAT 6:7	’Junuen, Liojtau bicha emo nokria'ateko, ka naa buusti kia beja nok baanee wame'e ka Liojta sual ta'aame ane'e benasia. Intok inime'e junuen, juebenak bem teuwa' betchi'bo, Liojta am jikkaji machiaka ane'e benasia.
23365	MAT 6:14	’Bwe'ituk eme'e junuen jume' waatem, ka tu'ik emou yaakame junaet am jijiokoe'eteko, ju'u enchim achai Lios, teekau katekame ket enchim jiokoine.
23367	MAT 6:16	’Eme'e ka ji'ibwalamtaka junuen Liojta yo'ore'eteko, ka eme'e jume' ka lutu'uriapo, bempo emo tu'u joame junuen emo siokame benasi emo joame benasi anne. Bwe'ituk bempo inien aane, junuen ka ji'ibwaka Liojta bem yo'ore'po bem ju'uneiyaana' betchi'bo. Inepo ne inen emou jiia, lutula wee'po junama bem eiyaanaa'u jiba, Liojta betana chukula bem bitnee'u kaitatune.
23370	MAT 6:19	’Ka inim bwiapo eme'e, juka' eiyaawatchika, beje'emta, bu'uuk nau tojibaane. Inim, yoeriam a jita moiyaa'po intok jita momoyee'po intok jume' jita e'etbwame jak kimuka jita e'etbwa'po.
23373	MAT 6:22	’Em puusim ee betchi'bo, tachiriata benasi maachi. Junuen san, empo jume' em puusim tu'ireako, ketchia si'ime ee betchi'bo mamachine.
23375	MAT 6:24	’Jabe juni'i, kaibu wooim tekoka nanancha a nesauta am jooriane. Bwe'ituk senuk omtaka juka' senuk intok nakne. Oo juka' senuk che'a jikkajaka juka' senuk intok ka a' eiyaane. Ket, kaabe, Liojta a' joo i'a'uta joaka intok junaewit yu'in tomibaane.
23376	MAT 6:25	’Junuen ne emou jiia, enchim bwa'eeka oo junuen enchim je'eeka jiapsinee'u betchi'bo, eme'e ka jain eene. Intok kia ju'u enchim tajo'onee'u betchi'bo juni'i. Ju'u jiapsiwame, bwa'amta bepa che'a eiyaawatchi. Intok ju'u takaa, ju'u tajo'ota bepa che'a eiyaawatchi.
23379	MAT 6:28	’Intok enchim nat bepa ujyoik tajo'onee'u betana ka aet jain eene. Maa su ket jume' wajpo seewam yoyyo'otume mammatene. Juname'e kaita joaka ka jiji'ikame.
23382	MAT 6:31	Junuen san eme'e ka jain emo eetuanee inien jiakai: “Jitasa tee bwa'ane, oo jitasa te ji'inee oo jitasa tee tajo'otene”, ti jiakai,
23386	MAT 7:1	’Ka eme'e watem jita'apo ka tu'isi am tatawaane. Junuen juka' Liojta ka enchim a' ya'uraa bittuane' betchi'bo.
23389	MAT 7:4	Junuentuka'ateko empo: “Juka' ili sankoata em pujpo jipue'uta, nee enchi yeu a' wikriabae”, ti kaachin a au jiune, em pujpo juka' che'a bwe'uuk sankoata jipuekai.
23391	MAT 7:6	’Juka' eiyaawatchik, lutu'uriata Liojta betana weyemta, jume' inim tua ka tu'i yoememmeu ka inimmeu a' teuwaabaane. Chukula inime'e junuen, ka jume' chu'um juju'enam benasi, enchim am ya'ane' betchi'bo. Intok jiba inika'a, kaitau a tamachiatuka lutu'uriata, jume' tiusi, ka tu'ik tu'ureme ka a' majtabaane. Chukula, ka jume' bawepo tetam, pejlam teame, koowimmeu wo'otawaka'a benasi machika, inime'e intok amet chep cheptisune' betchi'bo.
23392	MAT 7:7	’Enchim waata'uta, Liojtau bicha a' a'aune, ju'u Lios intok, enchim a' bittuane. Intok kia juka' Liojta betana enchim jaiwa'uta juni'i, eme'e a' bitne. Maa su eme'e pueetata pona'ateko eme'e kima'anaa.
23394	MAT 7:9	’Kaabe aane emo nasuku a' yoemiawata, bwa'awamta a' a'awao, tetata a' mikbaaneeme.
23397	MAT 7:12	’Junuen san eme'e watem betana tu'ik jiba bitbae'eteko, junaen jiba eme'e tu'ik ameu joone. Bwe'ituk jiba ini'i ama weye Moiseejtuka'uta nesauri ji'ojteipo, intok wame'e bat naataka yeteu noktuawakame ji'ojteka'u.
23398	MAT 7:13	’Eme'e, na'ulaika aet aman kikkumuwa'po, jiba yuu jiapsiwa'u bicha kimune. Ju'u aet aman kimuwame intok ju'u bo'o, jiba yuu kokkowa'u bicha bo'okame, bweeka, juebenaka intok junaet aman sasaka.
23400	MAT 7:15	’Jume' ka lutu'uriata nokaka, Liojta betana emo noktuawa'ati jiame betana eme'e emo suuane. Bwe'ituk inime'e, Krijtopo emo mak werim benasi emo joaka emou yaaja, taa bempo, roobom, bwalam benasi emo ya'arikai.
23406	MAT 7:21	’Ka si'ime wame'e: “In yo'owa”, ti neu jiame, Liojta yo'o nesaweka a' kateka'u a jiapsine. Ala wame'e, achai Liojta, teekau katekamta joo i'a'uta joame jiba a aman jiapsine.
23407	MAT 7:22	Junaka'a taewaita yumako juebenaka inen neu jiunee: “Itom achai, ee betana ito lutu'uriak ti jiaka, juka' em nokta te yee majtak. Intok ket junaen em team teuwaaka, jume' bebeje'erita ka tu'i jiapsim jipueme, itepo yeu am bepriak. Intok ket jiba junaen itepo juka' ka a jootu maisi machik tee yu'in a' yaak”, ti jiuneemme.
23408	MAT 7:23	Taa inepo junak inen ameu jiunee: “Jakwoo juni'i ne ka enchim nemak ee ta'aak. Mekka em kaate, eme'e, ka tu'ik ya'alame.”
23409	MAT 7:24	’Junuen san wa'a, juka' in teuwaa'uta a' jikkajaka a' bo'o jooriame, juna'a, seenuk, tu'isi suawaka, junaka'a senu tetata bepa karita a' yaaka'a benasi machine.
23416	MAT 8:2	Junama intok, seenu, lepra' teamtae ko'okoeka, au ruktek. Ini'i, Jesujtau tonommea kikteka: ―In yo'owa, empo junen ea'ateko ika'a ko'okoata a nee u'aa ―ti au jiiak.
23417	MAT 8:3	Junak intok ju'u Jesus aet mamteka: ―Junen ne ea, junuentune, tu'ine'e ―ti au jiiak. Inien a' jiusuko ju'u sa'awakame, a' ko'okoa betana au ine'etek.
23418	MAT 8:4	Ju'u Jesus intok: ―Yuu, kaabetau a' teuwaane. Ala, jiba aman sika intok ju'u te'opopo che'a yo'otau yebijne. Intok Moiseejtuka'uta nesaweka'po aman, junaka'a Liojtau em na'ikiaka'uta aman weiyaane. Junuen si'imem ju'uneene' betchi'bo, em ko'okoata betana jaibu em tu'isuka'po ―ti au jiiak.
23420	MAT 8:6	―In yo'owa, in ili uusi, jo'aapo bo'oka ka au yeeka intok ama butti jiokot a' inne'a ―ti au jiakai.
23421	MAT 8:7	Jesus intok: ―Inepone aman sikaa, au a' ine'etetuane ―ti au jiiak.
23422	MAT 8:8	Ju'u sontao ya'ut a' yoopnak: ―Achai, ka neu cha'aka in jo'au em yebijne'po. Ala kia au a' ine'etene' betchi'bo, junuen a' teuwaanee jiba. Junak intok au ine'etenee ju'u in uusi.
23424	MAT 8:10	Junak ju'u Jesus inika'a ae tana jikkajakai, a' suum eiyaak. Intok jume' aamak katemmeu inen jiiak: ―Lutu'uriapo ne inen emou jiia, si'ime inim Ijra'el yoemrata nasuku, inepo kee jabeta ta'aa, inia o'outa benasia, tua tu'isi Liojtat a yoem'eamta.
23426	MAT 8:12	Taa wame'e intoko junaman Liojta che'a yo'otaka a' kateka'u an'ea'um, inime'e, pa'akun ka mamachikun yeu tawaanaa. Intok junama'a, inime'e bwannee intok ko'okoleka emo tam kumne ―ti ameu jiiak.
23427	MAT 8:13	Junak intok ju'u Jesus, ju'u sontao ya'uttau: ―Em jo'au nottinee intok junuen, tua em a' sualeka'a benasia ya'atune ―ti au jiiak. Ju'u intoko ju'ubwa yo'otume junama'a sep su au ine'etek.
23431	MAT 8:17	Ini'i inien yeu siika, junuen waka'a bat naataka Liojta betana chukula yeu weenemta ju'uneetuawaka nonokame, Isa'iajtuka'uta teuwaaka'uta a' chupne' betchi'bo inen a' jiaka'uta: “Aapo, juka' itom ka au yuma'uta mabetak. Intok ito betana juka' ko'okoata itom u'aak”, ti a' jiaka'uta.
23433	MAT 8:19	Senu intoko, Moiseejtuka'uta nesauri ji'ojtei yee majtame, Jesujtau ruktek, ini'i intok: ―Yee majtame, jakun juni'i em sime'u bicha, nee emak weene ―ti au jiiak.
23434	MAT 8:20	Ju'u Jesus intok: ―Jume' kawisim bwia woojo'oku jo'aak. Jume' intoko wikitchim totosakamme. Taa inepo, ju'u emo benasi inim yoeme, jakun in yebijnee'uta juni'i ka jipue ―ti au jiiiak.
23435	MAT 8:21	Senu aapo'ik majtim betana: ―Achai, nee jiokoe, in yo'owata ne bat ma'abae ―ti au jiiak.
23436	MAT 8:22	Jesus intok: ―Nemak weene intok ela'apo wame'e Liojta bichapo ka jiapsame bebena, jume' kokkoarim ma'ane ―ti au jiiak.
23439	MAT 8:25	Junak san jume' a' majtim, au sajaka a' busak. Intok: ―Achai, itom jinne'u, abe te ko'om kiimu ―ti au jiiak.
23440	MAT 8:26	Aapo intok: ―Jaisaaka eme'e unnaa majjae. Eme'e tua ka yuma'isi Liojtat a yoem'ea ―ti ameu jiiak. Junak intok, yejteka, jekatau intok bawetau nonokak. Junak intok si'ime yanti taawak.
23441	MAT 8:27	Jume' intok waate o'owim a' suum eiyaaka intok: ―Ini'i intok, jaku'ubosa jometaka tua, kia ju'u jeeka intok kia ju'u baawe juni'i, aapo'ik ea'po aman aayuk ―ti jiiak.
23443	MAT 8:29	Juname'e intok chaai japtek: ―Jaisaakai empo itou suua Jesus, Liojta u'usi. Jaisa kee taewata yumao su empo itom jiokot ya'aseka a'abo weye ja'ani ―ti au jiiak.
23445	MAT 8:31	Jume' intoko ka tu'i jiapsim Jesujtau nookak: ―Itom yeu bepbae'eteko, wame koowimmet itom kimutuane ―ti au jiiakai.
23446	MAT 8:32	Junak ju'u Jesus: ―Tu'i, amet em kiimu ―ti ameu jiiak. Jume' ka tu'i jiapsim intok junammet yeu sajaka intok wame koowimmet kiimuk. Chukula ket, si'ime juname'e koowim, kau siibau luula ko'om wattek ba'au ko'omi, intok junama'a kokkokai.
23450	MAT 9:2	Junama'a seenu, ka au taka yekaka au tojiwak. Ili jipetekpo bo'o simekai. Ju'u Jesus intok, juname'e junuen tua a' sualeme ju'uneiyaakai, ju'u ko'okoemtau: ―Kat jain ea in yoemia. Em ka tu'uwa ya'arimmete'e jiokoiri ―ti au jiiak.
23451	MAT 9:3	Junak intoko waate, jume' Moiseejtuka'uta nesauri ji'ojteim yee majtame inen emo eetuan: “Ini'i o'ou junuen jiaka, Liojta beje'eka jaana ka tu'ik nooka”, ti emo eetuan.
23452	MAT 9:4	Taa ju'u Jesus, inime'e, ju'u bem emo eetua'uta amet ju'uneakai: ―Jaisaaka eme'e junuen tua ka tu'isi ea ―ti ameu jiiak―.
23453	MAT 9:5	Bwe'ituk jitasa che'a ka obiachi a' chupnee'uta: “Em ka tu'uwa ya'arimmet empo jiokoiri”, oo “Empo, yejteka intok weene”, ti in au teuwaanee'uta.
23454	MAT 9:6	Junuen san enchim ne a' ju'uneiyaa i'a, juka' inim emo benasi yoemta, inim bwiapo junuen jume' ka tu'uwa ya'arim, yetet a' jiokoinee'u au a' lutu'uriatuka'po ―ti jiiak. Junak intok aapo, ju'u ka au yekamtau: ―Yejte'e, em jipetekta nu'uka intok em jo'au weene ―ti au jiiak.
23457	MAT 9:9	Jesus junama'a yeu siika intok senuk Mateo' teamta bichak, ya'uraatau bicha tomita weyemta nau a' totoja'po katekamta. Iniau intok: ―Nemak weye ―ti au jiiak. Junak intok ju'u Mateo' teame, kikteka, aamak siika.
23459	MAT 9:11	Taa jume' paiseeom teame inika'a bichakai, jume' Jesujta majtimmeu: ―Jaisaakai ju'u enchim majtame, inime'e tomita nau totojammak intok jume' ka tu'i yoememmak ji'ibwa ―ti ameu nattemaek.
23460	MAT 9:12	Inika'a ju'u Jesus jikkajak intok inimmeu inen jiiak: ―Jume' alleaka intok ka ko'okoeme ka waka'a yee jijittomta jariune. Jume' ko'okoeme ala, a' jariune.
23461	MAT 9:13	Saka'abo'em intok eme'e, Liojta nok lutu'uriapo inen ji'ojteita, juka' a' teuwaa'uta ta'aanee: “Enchim yee nak jiokolinee'uta ne waata, intok kaa, nee yo'oribaawaka, bwara jissu'awamta.” Bwe'ituk, kannee jume' Liojta bichapo tu'isi emo jiapsa'ati eame jinne'useka yebijlaa. Ala jume' ka tu'i yoemem junuen juka' ka tu'ik bem joa'uta su'u tojaka, bem a' koptane' betchi'bo.
23462	MAT 9:14	Junak intok jume'e, ju'u yee babatoowame Joan teamta majtim Jesujtau rukteka intok: ―Jaisaaka itepo intok jume' paiseeom teame ka ji'ibwaka Liojta yo'oriwamta juebenasi te a' jooa. Jume' intok em majtim ka junaen a' bo'o jooria ―ti a' temaek.
23463	MAT 9:15	Ju'u Jesus inen am yoopnak: ―Jume' jujupwa'po nunurim, kaachin siokaka ama anne, juka' au jubemta ama ketun a' aneo. Taa yuma'anee ju'u taewai, junaka'a jubemta a' kaabetuneeo, junak ala ka ji'ibwabaanaa ―ti ameu jiiak.
23464	MAT 9:16	’Kaabe supe moeram, tajo'ori bemelammea am cha'abwabaane. Bwe'ituk jume' bemelam ammea am cha'abwaame, baksiawaka intok nau sikaa, jume' yuuyam siutanee intok junuen che'a juni'i bwekasi siutine.
23466	MAT 9:18	Juka' Jesujta ket inika'a weemta ameu teuwaao su, senu juriommeu ya'ut ama au yepsaka au tonommea kiktek intok: ―In maara ju'ubwa jiba muuke, taa enchi aman sikaa, enchi aet mamteko juna'a juchi jiapsine ―ti au jiiak.
23469	MAT 9:21	Bwe'ituk juna'a jamut: “Kia nee a' supewammet tajtek juni'i, nee ino ine'etene”, ti ean.
23470	MAT 9:22	Taa ju'u Jesus kuakteka intok juka' jamutta bichaka: ―Kat jain ea in yoemia, emo'e ine'etela. Junuen em nee sualeka' betchi'bo ―ti au jiiak. Junama lautipo aapo sep au ine'etek.
23472	MAT 9:24	inen ameu jiia: ―Yeu em kaate bwe'ituk ka mukia ju'u usi jamut, taa ala koche. Jume' ama aneme kia a' atbwan.
23475	MAT 9:27	Juka' Jesujta junama'a yeu siiko, liliptim woika aet cha'aka kaaten intok: ―Itom jiokole, empo Labiituka'utat katriam betana yeu simria ―ti chaaekai.
23476	MAT 9:28	Juka' Jesujta intok, kariu a' kibakeko, jume' woika ka bibichame au ruktek. Aapo intok ameu nattemaek: ―Jaisa eme'e inika'a in a ya'ane'uta a' suale ja'ani ―ti jiakai. Bempo intok: ―Jeewi achai ―ti au jiiak.
23477	MAT 9:29	Junak intok ju'u Jesus, pujpo amet mamtek intok: ―Enchim junuen a' suale'po aman tune ―ti jiiak.
23478	MAT 9:30	Inime'e intok, bem puusim sep tu'ireak. Junak ju'u Jesus tua ameu ujbwanak: ―Inika'a, eme'e kaabeta a' ju'uneiyaatuane ―ti ameu jiakai.
23481	MAT 9:33	Junama'a juka' Jesujta junuen, inika'a ka tu'i jiapsita, yeu a' bepriasuko, ju'u ka noka'u sep nok taitek. Ju'u ama aneme yoemra, tua suum eak intok: ―Jakwoo juni'i inim Ijra'el yoemrata nasuk, inile benaka kee bittun ―ti jiiak.
23482	MAT 9:34	Taa jume' paiseeom teame: ―Ini'i o'ou jume' bebeje'eri ka tu'i jiapsim yeu beba, taa jiba ju'u inime'e bebeje'erimmeu yo'ota a jita a' joa'ue ―ti jiian.
23485	MAT 9:37	Junak intok aapo, iniat nokaka, essoi nokpo, a' majtimmeu inen jiiak: ―Tua lutu'uriapo, ju'u eechi, chuktanaame, juebena. Taa jume' tekipanoame ka juebena ―ti ameu jiiak―.
23486	MAT 9:38	Junuen san eme'e, juka' echita atteakamtau bicha nokne, junuen, tekipanoareeom, juka' echita chuktaneeme, aman a' bittuane' betchi'bo ―ti ameu jiiak.
23491	MAT 10:5	Ju'u Jesus inime'e woj mamni ama wooim naas bittuak inen amet nesawekai: ―Jume' ka jurio yoemrata jo'aaka'u bicha eme'e ka katne. Intok kia bwiaara Samaaria' tea'po jo'arammeu juni'i ka yajine.
23495	MAT 10:9	’Sawai tomita intok kia tosai tomita intok kia kopre tomita juni'i, ka weiyaane.
23497	MAT 10:11	’Senu bwe'u jo'arau, oo junae naapo, ili jo'arau eme'e yajako, junama'a eme'e seenuk, enchim yoem'eiyaa'uta a' jariunee intok junama, inia jo'apo eme'e tawane, enchim ama anbae'po tajtia.
23502	MAT 10:16	’Eme'e a' mammatene, inepo ne enchim bwalam benasi machika, jumun robom ane'u bicha ne enchim bittua. Junuen san beja, eme'e, bakotta a au a' suua'a benasia annee. Taa ket, juka' wokkoita, kaitau a' sua'a benasi tu'isi emo uju'une.
23507	MAT 10:21	’Junako waate inim jiapsame, kia tua jume' amemak werim, am su'atune' betchi'bo yeu am bwijne. Jume' intoko achaiwaim jume' bem yoemiam beje'eka katne. Jume' intoko yoemiawaim bem yo'owam beje'eka japtenee intok am su'atebone.
23510	MAT 10:24	’Kaabe ju'u majtawame, ju'u a' majtaka'uta bepa che'a bepaasi eiyaatune. Intok kia ju'u tekokame juni'i, kaachin a' tekowaa bepa che'a eiyaatune.
23512	MAT 10:26	’Junuen san ka eme'e jume' emo benasi inim yoemem majjaune. Bwe'ituk kaita aayuk ju'u ka a ju'uneiyaawaka jiba betchi'bo ka ju'uneiyaanaame. Intok kaita aayuk wa'a ka ju'uneiyaawaka joowaka, jakwoo ini'i ka ju'uneiyaatuneekai.
23515	MAT 10:29	’Eme'e ju'unea, wepul ili tomipo, wooi ili wikitchim am nenenkiwa'po. Taa juname'e betana wepu'ulaika juni'i ka kia beja mukne, juka' enchim yo'owa Liojta ka junen eao.
23518	MAT 10:32	’Si'imem wame'e, inim yoemrata bichapo, ne tana bem kate'epo a' teuwaaka junuen a' lutu'uriateme, inepo nee ket, in achai, teekau katekamta bichapo, nee betana bem kate'epo junuen a' lutu'uriatene.
23520	MAT 10:34	’Ka eme'e, inim jiapsammeu yanti eewamta jiba a'abo nee weiya'ati eene. Bwe'ituk kannee inika'a a'abo weiyaaka yebijlaa, ala juka' emo beje'ewamta.
23523	MAT 10:37	’Wa'a, juka' a' achaiwata oo a' aewata, nee bepa che'a juni'i a' eiyaame, ka au lutu'uriatunee in a' yoemiane'po. Intok ket, wa'a a' ou usita oo a' marawata, nee bepa che'a juni'i a' eiyaame, juna'a ka au lutu'urianee in a' yoemiane'po.
23526	MAT 10:40	’Ju'u tu'isi enchim mabetame, nee mabetlatune. Ju'u intoko junuen nee tu'isi mabetame, waka'a nee a'abo bittuakamta junuen mabetlatune.
23531	MAT 11:3	Inime'e junuen: ―Jaisa empo juna'a ju'u Krijto yebijnee'u ja'ani, oo te ketun senuk bo'o bitnee ja'ani ―ti au nattemae' betchi'bo.
23532	MAT 11:4	Ju'u Jesus inime'e: ―Aman eme'e sajaka, si'imeta juka' enchim inim bicha'uta intok enchim jikkaja'uta, ju'u Joantau teuwaane ―ti am yoopnak―.
23534	MAT 11:6	Intok tua alleenee wa'a inim net jiapseka, jiba net a' yoem'ea'uta ka a' ta'arukame ―ti ameu jiiak.
23535	MAT 11:7	Juname'e saka'asuko ju'u Jesus, ju'u Joan teamta betana ju'u yoemratau etejo taitek: ―Eme'e aman bwe'u pa'ariau aneka, jitasa eme'e bitboka aman sajak. Jaisa eme'e senu bakata jekae naas bepwamta bitbaeka aman sajak ja'ani.
23540	MAT 11:12	’Juka' Joan yee babatoowamta yepsak naateka, i'an tajtia, Liojta inim a' nesawee'uta, ini'i tua beje'ewaka ka eiyaawa. Wame'e intoko, tua aet emo utte'a jooriame, inime'e a' yo'obaeka'ati ea.
23544	MAT 11:16	’Inika'a yoemrata i'an jiapsamta, jitausa inepo nee a' tamachiane. Inen a tamachiatu, inime'e, ili uusim jum jita nenenkiwa'po joteka, yeeweka, intok jume' bem ta'aa'ummeu inen jiame bebena:
23545	MAT 11:17	“Kusiata itom emou kuseo juni'i, taa eme'e ka ye'eka. Chukula ket, kia sioksi itom emou bwikaao juni'i eme'e ka bwaanak.”
23549	MAT 11:21	―Tua jiokot emou machine, bwe'u jo'ara Korasin tea'po jiapsame. Tua jiokot emou machinee bwe'u jo'ara Betsaira' tea'po jiapsame. Bwe'ituk jum bwere jo'aram Tiiro' tea'po intok Siroon tea'po, ini'i ka a jootu maisi machika, emo nasuk ya'ari, ini'i junaman ya'atuko, jume' junakriapo jiapsame a' bichakai, jakwoo su bem ka tu'ik betana emo temaisu ean. Intok chukuik atteateka intok emo napojtuaka bem sioka'uta teuwaakai.
23553	MAT 11:25	Junakriapo ju'u Jesus: ―Enchi ne baisaeka enchi yo'ore, achai, teekau intok bwiau yo'owe. Bwe'ituk empo inika'a ee betana lutu'uriata, inime'e ili usim benasi, ka emo che'ewareme em a' ju'uneiyaatuari' betchi'bo, juka'a, koba susuakame intok jitat ju'uneame betana em essoka'uta.
23555	MAT 11:27	’Ju'u in yo'owa Lios, si'imeta in mampo su'u tojiri. Intok kaabe, juka' a' u'usiwata tua lutu'uriapo a' ta'aa, ala ju'u a' achaiwa jiba. Intok kia juka' achaiwaita juni'i, kaabe tua lutu'uriapo a' ta'aa, ala ju'u u'usiwai jiba. Intok wame'e, inika'a yoemiawaita aapo'ik a' ta'aatuabae'um jiba.
23560	MAT 12:2	Jume' paiseompo ta'eewame junak, inika'a bichakai, Jesujtau: ―Jume' em majtim bichaa ―ti au jiiak―. Aet yum jo'e taewapo tekilta, ka joo i'awamta jooa ―ti au jiiak.
23561	MAT 12:3	Taa aapo intok junammeu: ―Jaisa eme'e jum ji'ojteipo kee a' nokla ja'ani, sejtul wee'po juka' Labiituka'uta intok jume' aamak rejteme, tebaureka juka' bem yaaka'uta.
23565	MAT 12:7	Eme'e, juka' Liojta nok lutu'uriapo inen ji'ojteitat kee aet ju'unea: “Enchim yee nak jiokolinee'uta ne waata, intok ka juka' bwara jissu'awaka nee yo'oribaawamta.” Iniat eme'e ju'une'ea'ateko eme'e juka' yoemrata, kaita ka tu'ik ya'arita kaachin ka tu'isi a' tatawaa ean.
23568	MAT 12:10	Junama'a intok senu jurio, mam wakiataka ama aanen. Waate intoko juka' Jesujta, jachin juni'i a' na'atejobaekai: ―Jaisa tu'i ja'ani, aet yum jo'e ta'apo, ko'okoemta seenuk a' aniaka au a' ine'etetuapo ―ti au nattemaek.
23569	MAT 12:11	Ju'u Jesus inen am yoopnak: ―Jabesa emo betana, senu ili a' bwalawa jum wojo'oku, ba'aka'po ko'om a' wecheko, junuen aet yum jo'e taewaituko, ka au sika yeu a' wikneeme ―ti ameu jiakai―.
23570	MAT 12:12	Kiali'ikun senu inim yoemtaka, bwalata bepa che'a juni'i eiyaawatchi. Junuen san kaachin maachi, amet yum jo'e taewaimmet, senuk, jita tu'ik a' ya'anee'u ―ti ameu jiiak.
23571	MAT 12:13	Junak aapo, inia yoemtau: ―Em mamam rutukta ―ti au jiiak. Inika'a intoko, jume' a' mamawam rutuktakai, juname'e, jume' senum benasi tu'ika taawak.
23581	MAT 12:23	Si'ime jume' ama aneme a' suum eiyaaka intok: ―Jaisa ini'i juna'a ja'ani, ju'u Labiituka'utat yeu katriam betana weyeka, ju'u bo'o bitwame ―ti jiiak.
23582	MAT 12:24	Junak jume' paiseeom, inika'a jikkajakai: ―Ini'i o'ou, ju'u inimmeu yo'owe, Beelsebuu teamta a' utte'awae jiba, jume' bebeje'eri ka tu'i jiapsim yeu beba ―ti jiian.
23583	MAT 12:25	Inimmet ju'u Jesus ju'unean bem jachin emo eetua'po intok: ―Jita yoemrapo juni'i, junammeu ju'u che'a yo'oraa na'ikimteko intok inime'e nau nassuakai, inime'e emo lu'utane. Intok kia senu bwe'u jo'arapo oo jo'apo jume' nau wewerim, inime'e nattepola, ka nau ea'ateko, inime'e ka a binwa nau jiapsine.
23587	MAT 12:29	’Junuen san, kaabe, senuk a au aniamta kariu kibakeka, jita a' u'aane, inika'a ka che'a bat a' suma'alatakai. Bwe'ituk inien jiba inika'a a' atteawata a' u'aane.
23588	MAT 12:30	’Wa'a ka nemak eame, juna'a nee beje'eka jiapsine. Wa'a intoko ka nee betchi'bo yoemrata nau totojame, ini'i junuen, ka neu bicha am eetuane.
23589	MAT 12:31	’Junuen san ne inen emou jiia, jume' inim jiapsame, si'ime ju'u bem ka tu'uwa ya'arit intok si'ime ju'u ka tu'ik bem teuwaarit, a bem jiokoitu'po. Taa inime'e, Liojta tu'u jiapsita beje'eka, ka tu'ik teuwa'ateko, ini'i, kaachin a amet jiokoitune.
23591	MAT 12:33	’Senu tu'u yoemtuka'ateko, juna'a, tu'ik a' joa'u aet aune, tu'i juyata, tu'ik a' tataka'a benasia. Senu intok, ka tu'u yoemtuka'ateko, juna'a, ka tu'ik a' joa'u aet aune. Juka' juyata a' tataka'ue junuen a' ta'eewa'a benasia.
23596	MAT 12:38	Junak intok waate, jume' paiseom betana intok jume' Moiseejtuka'uta nesaurim yee majtame betana, inime'e Jesujtau inen jiiak: ―Yee maj majtame, machilaata em a jita joa'apo amani, itepo a' bitbae ―ti au jiiak.
23597	MAT 12:39	Jesus, inime'e inen yoopnak: ―Ju'u ka tu'i yoemra intok ka wepulsi Liojta jiba yo'oreme, Liojta a jita joa'uta, machilaata bitbae. Taa inime'e kaita intok naa buusti machilaata bitne, kia juka' Jonajtuka'uta betana ju'u ama ayuka'uta jiba.
23601	MAT 12:43	’Maa su, senu bebeje'eri ka tu'i jiapsi, senukut inim yeu siiko, juna'a mekka anwa'abe'emu weamnee jak a' yebijnee'uta jaiwakai. Intok ini'i junuen kaita teakai,
23602	MAT 12:44	junak: “Jumun jo'arau in yeu sika'u ne nottibae”, ti ee simne. Junak nottekai junaka'a yoemta aet yeu a' sika'uta, karitau kaabeta ama ane'ebenaka ujyoisi ya'arik intok chichikrita a' teune.
23605	MAT 12:47	Senu inen a' tejwaak: ―Ju'u em maala intok jume' em sailam, im pa'aku aane, intok bempo emak etejobae ―ti au jiakai.
23606	MAT 12:48	Taa aapo ju'u Jesus, ju'u a' tejwaakamtau: ―Jabesa ju'u in ae intok jabemsa juname'e jume' in sailam ―ti jiiak.
23607	MAT 12:49	Junak intok jume' a' majtim naj jikku'ubwaka intok: ―Inime'e, inepo ne in ae benasi intok jume' nemak wewerim benasi ne am eiyaa ―ti jiakai―.
23608	MAT 12:50	Bwe'ituk jabetaka juni'i, in yo'owa, teekau katekamta ea'po aman jiapsame, juna'a in saila oo in jamut waaim intok kia in ae benasi machine ―ti au jiiak.
23611	MAT 13:3	Junak intok, aapo, jita ta'abwiku a' tamachiaka juebenak am majtan: ―Senu etreeo etbaeka a' wasau yeu siika.
23618	MAT 13:10	Junako waate jume' a' majtim, ju'u Jesujtau rukteka intok inen au nattemaek: ―Jaisaaka empo inia yoemratau, jita ta'abwiku a' tamachiaka ameu nooka ―ti jiakai.
23619	MAT 13:11	Aapo, inime'e inen yoopnak: ―Ju'u Lios, teekau aapo'ik che'a yo'otaka a' kateka'u betana, juka' kaabeta ju'uneiyaa'uta, enchim a aet ju'uneetuala. Taa bempo ka junuen inika'a ju'uneiyaatuawa.
23624	MAT 13:16	’Taa tua alleenee eme'e, bwe'ituk eme'e lutu'uriapo a' mammateka a' bicha intok tua aet ju'uneebaeka a' jikkaja.
23626	MAT 13:18	’Juka' echimuta wo'otakamtat nokaka in emou teuwaaka'uta juka' tua a' teuwaabae'uta i'an eme'e a' jikkajine.
23632	MAT 13:24	Ju'u Jesus, juchi inika'a seenuk, jita ta'abwikut nokaka inen jiiak: ―Teekau, Liojta che'a yo'otaka a' kateka'a betana ju'u nok lutu'uria ket, seenuk yoemta, a' waj bwiapo, tu'i bachiata a' echaka'po benasi weye ―ti jiiak―.
23635	MAT 13:27	Junak intoko jume' tekilta a' jooriame, junaka'a wajta atteakamtau sajaka a' tejwaak: “Achai, ju'u tiiko bachia em echaka'u tu'ireakai, jaisaakai ini'i ka tu'i juya ama yo'otuk”, ti au nattemaek.
23636	MAT 13:28	Ju'u junaka'a wajta atteakame: “Senu nee beje'eme inika'a yaak”, ti ameu jiiak. Junak intok wame'e a' sawe'um inen a' nattemaek: “Jaisa itepo, aman sajaka juka' juyata ka tu'ik poponnee ja'ani”, ti jiakai.
23637	MAT 13:29	Taa aapo, inimmeu: “E'e, bwe'ituk junuen eme'e juka' juyata ka tu'ik popon pat, wame'e tiikom mak nau a' poponne”, ti ameu jiiak.
23638	MAT 13:30	“Ala che'a tu'inee eme'e ama a' su'u tojaka junaemak a' yo'otu' betchi'bo, juka' tiikota a' chuktawa'u tajtia. Chukula ne inepo, jume' tekipanoareeom, juka' juyata ka tu'ik bat bem a' chuktane' betchi'bo aman am bittuane. Inime'e lolopola a' sumaka bem a' taya'ane' betchi'bo am tejwaane. Chukula intok, bempo'im juka' tiiko bachiata, jum kari junae betchi'bo in ya'aripo nau a' tojine' betchi'bo”, ti ameu jiiak.
23639	MAT 13:31	Ju'u Jesus ketchia, juchi seenuk inile benaka jita ta'abwikut ameu nokaka: ―Liojta aman teekau che'a yo'otaka a' kateka'a betana ju'u nok lutu'uria ket, seenuk inim yoemta, mojtaasa bachiata a' wajpo a' echaka'po benasi weye ―ti jiiak―.
23641	MAT 13:33	Ju'u Jesus ketchia, juchi inika'a inile benaka jita ta'abwikut ameu nokaka am majtak: ―Liojta aman teekau che'a yo'otaka a' kateka'a betana ju'u nok lutu'uria ket, jamutta reberuata, ainam bajisi yeu to'orimmak a' kuutaka junuen si'imek kittita a' boyo i'a'a benasi weye ―ti jiiak.
23644	MAT 13:36	Junak intoko ju'u Jesus, jume' ama aneme, si'ime saka'atuasuka, aapo, kariu kibakek. Junama'a jume' a' majtim aapo'iku rukteka intok: ―Ju'u, wajpo ka tu'i juyat nokaka em teuwaaka'uta, ju'unakkiachisi itou teuwaane ―ti au jiiak.
23645	MAT 13:37	Junak intok ju'u Jesus inimmeu: ―Ju'u, juka' tu'i bachiata echakame, ini'i jiba ju'u inim emo benasi yoeme.
23652	MAT 13:44	’Teekau, Liojta che'a yo'otaka a' kateka'a betana ju'u nok lutu'uria, ini'i, seenu, waj bwiapo, yu'in sawai tomita a' essoituka'a benasi weye. Senu intok inika'a tomita a' teakai, intok aapo jiba junama'a a' essone. Intok tua alleaka ini'i sikaa, si'imeta juka' a' jipue'uta nenkinee intok junae tomie junaka'a waj bwiata a' jinune.
23653	MAT 13:45	’Ketchia ju'u Liojta che'a yo'otaka a' kateka'a betana ju'u nok lutu'uria, seenuk, ujyooi bawepo tetam, beje'eme, pejlam teame jaiwaka a' jijinne'u benasi weye.
23655	MAT 13:47	’Intok ketchia ju'u Liojta che'a yo'otaka a' kateka'a betana ju'u nok lutu'uria, jite'im, baweu am jimmaawaka intok inime'e, si'ime ka nanau machi kuchum a' nu'uka'a benasi weye.
23659	MAT 13:51	Junak intok ju'u Jesus: ―Jaisa eme'e iniat si'imekut ju'unea ja'ani ―ti ameu nattemaek. Bempo intoko: ―Jeewi achai ―ti jiiak.
23660	MAT 13:52	Junak intok aapo, inimmeu: ―Inim seenu, ju'u Moiseejtuka'uta betana nesaurim yee majtame, ini'i, Liojta che'a yo'otaka a' kateka'a betana juka' nok lutu'uriata a' sualeka au a' majtasukai, aapo, seenu, yu'in jita beje'emta atteakamta benasia tawane. Inika'a, juka' tuttu'ik a' atteawa betana, juka' beemelata intok ka beemelata a yeu a' pua'a benasi maachi.
23662	MAT 13:54	intok jum, tua aman a' bwiaarau yepsak. Junama'a aapo, jum juriom nau yaaja'po yee majta taitek. Ju'u intoko junama'a yoemra a' uttiak intok: ―Jaksa ini'i o'ou inika'a suawata a' ta'aak. Juka' intok, ka a jootu maisi machik, jaisa ini'i a' jooa ―ti jiiak―.
23664	MAT 13:56	Jume' intoko a' jaamut waaim ket inim ito nasuku jo'aak. Junuen san, jaksa aapo inika'a si'imeta ta'aak ―ti jiiak.
23665	MAT 13:57	Inia betchi'bo san, inime'e, kaitat a' jikkajibaek. Taa ju'u Jesus inimmeu: ―Juka'a, Liojta betana chukula yeu weenemtat ju'uneetuawaka yeteu nokame, si'ime tu'isi a' eiyaaka a' bitne. Taa inika'a, tua jum a' bwiaraawapo joomem betana intok jume' a' jo'apo aamak werim betana juni'i, ka junuen eiyaatune ―ti jiiak.
23668	MAT 14:2	Aapo intok, jume' ama tekiaka, aamak anemmeu: ―Ini'i jiba ju'u Joan, yee bato'owaame tuka'u. Mukiataka jiabijtela. Kiali'ikun junuen ka a jootu maisi machik a' joone'po au yuma'atualaa ―ti jiiak.
23670	MAT 14:4	Ju'u Joantuka'u, ju'u Eroorejtau inen jiulatukan: ―Ka eu lutu'uria em a' jubeka'a benasi a' jipu'une'po.
23674	MAT 14:8	Junako ini'i beme jamut, a' malawa betana bat inen tejwaatakai, ju'u Eroorejtau: ―Pu'atopo, juka' yee bato'owaame Joanta koba inimi'i nee makne ―ti au jiiak.
23681	MAT 14:15	Junak junama'a jaibu ka machiseo, jume' Jesujta majtim au rukteka intok: ―Jaibu tua kupte intok inim kaabe jo'aak. Im aneme am kat saune, inime'e jumun ili jo'arammeu sajaka intok bem bwa'anee'uta bem jinune' betchi'bo ―ti au jiiak.
23682	MAT 14:16	Ju'u Jesus: ―Ka utte'a bem saka'anee'u. Eme'e am ji'ibwatuane ―ti ameu jiiak.
23683	MAT 14:17	Bempo intok: ―Kaita te im jipue, mamni paanim intok wooi kuchum jiba ―ti au jiiak.
23684	MAT 14:18	Inimmeu Jesus: ―A'abo em neu am toja ―ti ameu jiiak.
23692	MAT 14:26	Intok junako jume' majtim, aapo'ik ba'a bepa weyemta bichakai, womtek. Intok majjaeka: ―Ini'i, tukaapo yee wom womtame ―ti chaaen.
23693	MAT 14:27	Taa ju'u Jesus inimmeu nokaka: ―Kate'em jain ea, ineponee juna'a ju'u im aneme. Kate'em majjae ―ti ameu jiiak.
23694	MAT 14:28	Junak ju'u Peeo intok au nookak: ―Achai, empo tua juna'atuko, ba'a bepa weyeka em ane'u nee yebijtua'e ―ti au jiiak.
23695	MAT 14:29	Ju'u Jesus intok: ―A'abo neu bicha weyema ―ti au jiiak. Junak san ju'u Peeo jum kuta kanoapo ko'om chepteka, intok ba'a bepa wee taitek junuen Jesujta a' ane'u au yebijbaekai.
23696	MAT 14:30	Taa aapo, juka' jekata utte'akamta mammatekai, majjaek intok ko'om kibak taitekai: ―Nee jinne'u'e, achai ―ti chaaen.
23697	MAT 14:31	Junama'a sep ju'u Jesus, mampo a' bwiseka intok: ―Tua empo ka yuma'isi a Liojtat yoem ea. Jaisaaka empo ka net yoem eak ―ti au jiiak.
23699	MAT 14:33	Junako jume' kuta kanoapo kateme, Jesujtau tonommea japteka: ―Tua lutu'uriapo, empo Liojta betana yoemiari ―ti au jiiak.
23704	MAT 15:2	―Jaisaaka jume' em majtim, waka'a bat naataka itom yo'owasuka'um betana ta'eewaka joowamta ka junuen a' bo'o jooria. Bwe'ituk inime'e, emo tu'utewakai, kee ji'ibwakai, mam bajimawamta ka a' jooa.
23705	MAT 15:3	Taa ju'u Jesus inimmeu nattemaek: ―Jaisaakai ket eme'e, juka' Liojta nesaurita ka a' jooa, junuen juka' inim enchim ta'aaka au joiwalaa'uta enchim a' joobae' betchi'bo.
23706	MAT 15:4	Bwe'ituk ju'u Lios inen a' nesawek: “Juka' em achaita intok em malata yo'oreka am aniane. Intok ket, ju'u, a' achaiwata oo a' aewata, ka tu'ik ameu aune'eti jiaka ka tu'isi ameu nokame, ini'i me'etune.”
23707	MAT 15:5	Taa eme'e intok inen jiia: “Seenuk, a' achaibeu oo a' aebeu: Kannee a enchi ania, bwe'ituk si'imeta juka' in jipue'uta, Liojtau bicha nee a' na'ikiala, ti a' jiune'eti jiia,
23708	MAT 15:6	intok jabeta juni'i, a junuen jiamta, inika'a, juka' a' achaiwata oo a' aewata ka a' aniane”, ti jiia eme'e. Junuen san eme'e juka' Liojta nesauri, tua kaita a' teuwa'a benasi a' tawaalam, junuen juka' inim enchim ta'aaka, au joiwalaa'uta, junaka'a enchim joobae' betchi'bo.
23712	MAT 15:10	Junak intoko ju'u yoemratau ama anemtau chaaek: ―Aet mammateka nee aet jikkajine ―ti ameu jiiak―.
23713	MAT 15:11	Ju'u senuk bwa'anee'u, ka ini'i senuk ka tu'isi tawaane. Ala ju'u senuk teuwaanee'u aet yeu weyeme su, junuen Liojta bichapo ka tu'isi a' tatawaa ―ti ameu jiiakai.
23714	MAT 15:12	Junak intoko jume' a' majtim Jesujtau ruktekan intok: ―Jaisa empo jume' paiseom teame empo mammatek ja'ani. Em teuwaaka'uta jikkajaka ka bem emo alleetuaka'po ―ti au jiiak.
23715	MAT 15:13	Taa aapo, essoi nokpo inen am yoopnak: ―Ju'u juya, jitataka juni'i, juka' in achai, teekau katekamta ka a' echiako, chikti nawammak popontune ―ti jiakai―.