23225	MAT 1:12	Despuësë de ni, Jeconías guc shtadë Salatiel nu guc Salatiel shtadë Zorobabel.
23229	MAT 1:16	Jacob guc shtadë José, tseꞌlë María. Hia lë́ꞌiꞌ guc shniꞌa Jesús. Jesús nápiꞌ stubi lë, Cristo.
23230	MAT 1:17	Manërë ni naescritë ndëꞌë chidá generación, mënë naná shtadë guëlú Jesús; gubani raiꞌ entrë Abraham hashtë David. Nu zac naescritë ndëꞌë lë shtadë guëlú Jesús naná guc stubi chidá generación entrë David hashtë biaꞌa ra mënë ra israelitë parë Babilonia. Nu naescritë ndëꞌë lë shtë mënë naná stubi chidá generación, ra naguquëreldë dizdë tiempë gua raiꞌ Babilonia hashtë gulë Jesucristo.
23231	MAT 1:18	Zndëꞌë guc iurë gulë Jesucristo. María, shniꞌa më nápiꞌ comprumisi parë guëtsë́ꞌaiꞌ con José. Antsë de quë guëquëreldë raiꞌ juntë, hia lëꞌë María bëdzéliꞌ nua shíniꞌ por pudërë shtë Espíritu Santo.
23232	MAT 1:19	José, tseꞌlë María, na tubi nguiu zaꞌquë. Guc shtuꞌu José niasáꞌniꞌ lëꞌë María sin quë adë niac bë́ꞌadiꞌi ra mënë parë adë guërúꞌudiꞌi shtu shtë María.
23233	MAT 1:20	Mientras quëhúniꞌ llgabë zni, tubi ianglë shtë Dios bëluaꞌalú lu mbëcaꞌldë nu repi ianglë: ―José, llëbní David, adë rdzë́bëdiꞌil gúnël recibir María cumë ziquë tséꞌlël purquë lëꞌë shíniꞌ zéꞌdiꞌ por pudërë shtë Espíritu Santo.
23237	MAT 1:24	Iurë lëꞌë José gubani lu mbëcaꞌldë, bë́ꞌniꞌ tal cumë guniꞌi ianglë lúhiꞌ. Bë́ꞌniꞌ recibir María cumë ziquë tséꞌliꞌ.
23239	MAT 2:1	Iurë Jesús gulë guëꞌdchi Belén, tubi guëꞌdchi shtë Judea, lëꞌë Herodes na rëy naquëgnibëꞌa guëdubi lugar ni. Iurní bëdchini ra rëy mago hashtë ciudá Jerusalén. Zeꞌdë raiꞌ de nezë guiaꞌa zitu.
23241	MAT 2:3	Iurë lëꞌë rëy Herodes bini ra diꞌdzë ni, adë bëdzélëdiꞌi pë gúnëll; adë gurëdchídiꞌi ldúꞌull. Nu grë́tëꞌ mënë shtë Jerusalén guzac rall zni.
23244	MAT 2:6	Lë́ꞌël Belén, guëꞌdchi shtë Judá. Nal tubi guëꞌdchi mituꞌnë perë nídiꞌi stubi guëꞌdchi más importantë quë lë́ꞌël entrë ra guëꞌdchi shtë Judá naná importantë. De lë́ꞌël guëdchini tubi më ruꞌbë nagapë grë́tëꞌ shmëna.
23246	MAT 2:8	Iurní guniꞌi Herodes lu ra mago tsa raiꞌ Belén nu répill: ―Gulë tsagná ndë nu gulë tsagnaꞌbë diꞌdzë zaꞌquë zaꞌquë shcuendë meꞌdë. Iurë lëꞌë të guëdzelë të meꞌdë, iurní gulë bëꞌnë visi na purquë rac shtuaꞌa tsaguëna adorar lë́ꞌiꞌ.
23247	MAT 2:9	Gualú bini ra mago shtiꞌdzë rëy, iurní ziaꞌa raiꞌ. Lëꞌë mbelëguiꞌi naguná raiꞌ nezë guiaꞌa, ziáꞌasë delantë lu raiꞌ hashtë por fin lëꞌë mbelëguiꞌi guzudchí lugar catë nanú meꞌdë.
23248	MAT 2:10	Iurë lëꞌë mago guná lu mbelëguiꞌi guzudchí, nalë́ bëquitë lduꞌu raiꞌ con lëgrë ruꞌbë laꞌni lduꞌu raiꞌ.
23249	MAT 2:11	Iurë guatë́ raiꞌ laꞌni hiuꞌu, guná raiꞌ lu meꞌdë nu María, shniꞌa meꞌdë. Iurní bëzullibi ra rëy; bëꞌnë raiꞌ adorar lëꞌë meꞌdë. Lueguë bëshaꞌlë raiꞌ cajë nanuaꞌa raiꞌ parë bëzëlaaꞌdchi raiꞌ orë, gushialë nu mirra.
23251	MAT 2:13	Despuësë de zëagzë́ ra mago, tubi ianglë shtë Dios bëluaꞌalú lu mbëcaꞌldë lu José nu repi ianglë: ―Guashtë́; gudëdchi meꞌdë; gulë gua con shniꞌa meꞌdë. Gulë gua nasesë guëꞌdchi shtë Egipto të ndë guëquëreldë të hashtë iurë lëꞌë na guëniaꞌa guëabrí të ladzë të purquë lëꞌë rëy Herodes tsatílill lëꞌë meꞌdë parë gati meꞌdë.
23254	MAT 2:16	Iurë lëꞌë Herodes bëdëꞌë cuendë de quë lëꞌë ra mago guluguë́ rall lëꞌë rëy, iurní nalë́ bëdchini llanë laꞌni ldúꞌull. Nu gunibë́ꞌall gati grë ra ngulëꞌnë nanapë chupë izë parë guetë naquëreldë Belén, con ra meꞌdë nananú guëdubi alrededurë lugar ni. Zni bëꞌnë rëy según tiempë ecsactë naguniꞌi ra mago bëluaꞌalú mbelëguiꞌi lu raiꞌ.
23255	MAT 2:17	Zni guc cumplir lo quë naescritë por Jeremías, muzë shtë Dios:
23256	MAT 2:18	Bini tubi bë ruꞌbë; grë́tëꞌ ra naꞌa naquëreldë regiuni Ramá, biꞌni raiꞌ nu guá lduꞌu raiꞌ. Raquel rúꞌniꞌ por shíniꞌ perë adë nídiꞌi mudë parë chu gunë consolar lëꞌë raiꞌ purquë grë́tëꞌ ra meꞌdë gunitilú raiꞌ.
23257	MAT 2:19	Perë despuësë guti Herodes, lëꞌë ianglë shtë Dios bëluaꞌalú lu mbëcaꞌldë lu José catë quëreldë raiꞌ Egipto nu repi ianglë:
23258	MAT 2:20	―Guashtë́; gudëdchi meꞌdë; gulë gua con shniꞌa meꞌdë të guëabrí të naciuni Israel stubi. Hia lëꞌë mënë naguc shtuꞌu quini lëꞌë meꞌdë, guti rall.
23260	MAT 2:22	Iurë José bini de quë Arquelao quëgnibëꞌa Judea shlugar shtádëll Herodes, bëdzëbë José niáhiꞌ ndë, perë lu mbëcaꞌldë gua tubi visi de quë guëgzë́hiꞌ regiuni shtë Galilea.
23261	MAT 2:23	Iurë bëdchini raiꞌ ngaꞌli, iurní guquëreldë raiꞌ guëꞌdchi Nazaret. Zndë guzac parë guc cumplir lo quë naguniꞌi ra muzë shtë Dios guahietë: “Guërulë́ më Nazareno”.
23264	MAT 3:3	Lëꞌë Juan na el quë naguniꞌi Isaías, muzë shtë Dios. Bëquë́ꞌëiꞌ shtiꞌdzë Dios manërë rëꞌ: Guini të tubi bë shtë tubi mënë narniꞌi fuertë lu tubi shlatë ruꞌbë: “Gulë bëꞌnë preparar nezë shtënë Dadë. Gulë bëꞌnë preparar laꞌni lduꞌu të ziquë nezë ldi parë iurë guëdchini Dadë. Gulë gubani tubi vidë zaꞌquë.”
23265	MAT 3:4	Lari shtë Juan nactsáꞌuhin con guitsë ladi camellë. Hia cinturón shtë́niꞌ na tubi guiꞌdi, nu dau shtë́niꞌ guc shanchi nu dchini shtë mbeeꞌzë lachi.
23267	MAT 3:6	Iurë lëꞌë ra mënë rshubë duldë rall duldë shtë rall lu Dios, Juan bëchuꞌbë nisë lëꞌë rall laꞌni guëëꞌgu Jordán.
23268	MAT 3:7	Perë iurë guná Juan cantidá mënë religiusë fariseo nu saduceo, bëdchini rall parë chubë nisë rall; guniꞌi Juan lu rall: ―Llëbní mbeꞌldë, ¿chull bëtsëbë lëꞌë të? ¿Pëzielú daniꞌi rlluꞌnë të parë guëcaꞌchilú të lu cashtigu dushë nanapë quë guëdchini?
23269	MAT 3:8	Gulë bëꞌnë obrë zaꞌquë parë guëná mënë de quë guc cambi mudë nabani të, de quë bëabrí lduꞌu të con Dios.
23270	MAT 3:9	Nu adë rníꞌidiꞌi të laꞌni lduꞌu të gunë më perdunë lëꞌë të sulë purquë na të llëbní Abraham. Rniaꞌa lu të si talë adë gúnëdiꞌi më recibir lëꞌë të, napë më pudërë parë gunë më llëbní Abraham de guëꞌë rëꞌ.
23271	MAT 3:10	Gunë më cashtigu ra mënë mal ziquë lëꞌë guiubëaguë hia na listë parë guëchuguin hiaguë. Grë́tëꞌ ra hiaguë nadë rnéꞌediꞌi nashi zaꞌquë, chuguin nu tsequin lu guiꞌi.
23272	MAT 3:11	Guldía, na rchuꞌbë nisa lëꞌë të con nisë parë guëluaꞌa de quë bëꞌnë nadzëꞌë të mudë nanabani të, perë el quë nazeꞌdë despuësë de na, më ni guëzunë́hiꞌ lduꞌu të nu guëneꞌe më Espíritu Santo parë cuezënúhiꞌ lëꞌë të. Guësheꞌldë më Espíritu Santo ziquë beꞌlë të parë gac të limpi. Më ni napë más pudërë quë na; adë rúnëdiꞌi tucara ni siquierë guahia rachi shtënë më.
23277	MAT 3:16	nu bëchuꞌbë nísiꞌ lëꞌë Jesús. Iurë Jesús gualú bëriubë nísiꞌ, lueguë bërúꞌuiꞌ laꞌni nisë; lueguë lueguë bëllaꞌlë lu gubeꞌe hashtë guná më lugar catë quëbezë Dios nu guná Jesús lu Espíritu Santo shtë Dios; bëdchíniꞌ ziquë tubi palumë. Gulezënúhiꞌ lëꞌë Jesús.
23278	MAT 3:17	Iurní bini më tubi bë, tubi voz nabëruꞌu lu gubeꞌe naguniꞌi: ―Ndëꞌë lëꞌë shinia. Nalë́ rac shtuaꞌa lë́ꞌiꞌ. Nalë́ rquitë lduaꞌa rnahia lúhiꞌ.
23281	MAT 4:3	Bëdchini naná rsiguë́; guabíꞌguëll lu më. Guníꞌill: ―Si talë de verdá nal shini Dios, gunibëꞌa guëꞌë rëꞌ parë guëaquin guetështildi gaul.
23284	MAT 4:6	Iurní répill: ―Si talë gualdí rníꞌil nal shini Dios, bëruꞌldë lë́ꞌël hashtë lu guiuꞌu purquë Sagradas Escrituras rniꞌi: Dios guënibëꞌa lëꞌë ra ianglë të parë gapë raiꞌ lë́ꞌël nu guëldisë raiꞌ lë́ꞌël con guiaꞌa raiꞌ të parë ni tubi guëꞌë gunënë́diꞌi guëaꞌl.
23285	MAT 4:7	Jesús bëquebi: ―Nu zac rniꞌi Sagradas Escrituras: “Adë rtë́ꞌdëdiꞌil prëbë Dios, Shtadë të. Adë rúnëdiꞌil obligar lë́ꞌiꞌ.”
23286	MAT 4:8	Nu lëꞌë mëdzabë biaꞌa Jesús lu tubi dani ruꞌbë, nu bëluaꞌa mëdzabë grë ra naciuni con lujë shtë rahin ziquë grë cusë zaꞌquë nananú lu guë́ꞌdchiliu;
23287	MAT 4:9	guníꞌill lu Jesús: ―Na guënehia grë́tëꞌ ndëꞌë cáꞌal si talë guëzullíbil lua, gúnël adorar na.
23288	MAT 4:10	Iurní Jesús repi: ―Guabsú lua, Satanás, purquë Sagradas Escrituras rniꞌi: “Sulë Dios Shtadë të gúnël adorar. Sulë lëꞌë më guëzuꞌbë diáguël shtíꞌdziꞌ.”
23290	MAT 4:12	Iurë Jesús bini de quë Juan nanú lachiguiꞌbë, iurní ziaꞌa më parë regiuni shtë Galilea.
23291	MAT 4:13	Perë adë bëáꞌnëdiꞌi më Nazaret sino quë guaglaꞌguë më guquëreldë më Capernaum, tubi guëꞌdchi naquë́ guëlladchi ruaꞌ nisë ruꞌbë por nezë shtë regiuni Zabulón nu Neftalí.
23293	MAT 4:15	Guëꞌdchi Zabulón nu Neftalí, nezë naquë́ ruaꞌ nisë ruꞌbë ladë cuꞌ guiaꞌa shtë guëëꞌgu Jordán, partë más zitu shtë Galilea catë quëreldë ra nadë nádiꞌi më israelitë.
23294	MAT 4:16	Ra mënë narëtaꞌ ndë, guquëreldë rall lu nacahi perë guná rall tubi llni ruꞌbë. Ra mënë naquëreldë regiuni catë nanú shcaaꞌl shtë galguti, ngaꞌli bianí tubi llni ruꞌbë guná rall.
23296	MAT 4:18	Jesús ziaglaꞌguë më nezë ruaꞌ nisë ruꞌbë shtë Galilea. Guná më chupë nguiu narë́ ngaꞌli, tubi na Simón nu lë zac Pedro. Stubi nguiu lë Andrés, bëchi Pedro. Na raiꞌ pescadurë. Quëgldaguë raiꞌ guëꞌshu laꞌni nisë.
23299	MAT 4:21	Ziaꞌa Jesús más delantë; guná më lu chupë bëchi ra më narëtaꞌ, Jacobo nu Juan, shini Zebedeo. Nanú raiꞌ laꞌni barcu. Zúbëgaꞌa raiꞌ con shtadë raiꞌ. Quëhunë raiꞌ rumiendë guëꞌshu. Gunaꞌbë Jesús lëꞌë raiꞌ.
23302	MAT 4:24	Bërëꞌtsë diꞌdzë naquëhunë Jesús hashtë guëdubi regiuni shtë Siria. Bëdchininú ra mënë grë́tëꞌ naquëzac zi lu galguidzë nu ra naquëhunë sufrir dulurë nu grë nanapë mëdzabë laꞌni lduꞌu rall nu grë́tëꞌ ra narati zini ra, nu ra narac galguidzë llunguë. Jesús bënëac ra mënë ni.
23303	MAT 4:25	Nalë́ zihani mënë guanaldë rall lëꞌë më, mënë shtë Galilea nu guëꞌdchi shtë Decápolis nu Jerusalén. Lëꞌë quë lëꞌë zihani mënë shtë regiuni Judea nu ra naquëreldë stubi tëchi guëëꞌgu Jordán, guanaldë rall lëꞌë Jesús.
23304	MAT 5:1	Iurë Jesús guná lu ra mënë zihani, güeꞌpi më lu lumë shtë dani. Guzubë më ngaꞌli. Iurní shini gusëꞌdë më bëdëá raiꞌ rdondë raiꞌ catë zúbëgaꞌa më.
23306	MAT 5:3	―Dichusë ra mënë narac bëꞌa nanú nicidá gac rall limpi laꞌni lduꞌu rall, pues tsutë́ raiꞌ catë rnibëꞌa Dios.
23307	MAT 5:4	’Dichusë ra mënë naruꞌnë por duldë shtënë rall, pues Dios gunë consolar lëꞌë mënë ni.
23308	MAT 5:5	’Dichusë ra mënë naduꞌu. Pues grë ra mënë ni gunë rall recibir guë́ꞌdchiliu catë guëdëꞌë Dios caꞌa rall, guëquëreldë rall.
23316	MAT 5:13	’Lëꞌë të na të ziquë zedë entrë ra mënë shtë guë́ꞌdchiliu rëꞌ të parë adë rshínidiꞌiruꞌu mënë. Si talë zedë guëdchíguëdiꞌi, ¿lla gunë nguiu të guëabrí sabor shtë zedë? Hia adë rlluíꞌidiꞌin sino parë quë guëzebin nu parë guëlú mënë guëquin.
23317	MAT 5:14	’Lëꞌë të na të ziquë llni parë mënë narëtaꞌ lu guë́ꞌdchiliu. Tubi ciudá nazúbëgaꞌa guëc tubi dani, adë gáquëdiꞌi guëcaꞌchiluhin. Adë rcaꞌchi ldúꞌudiꞌil lu mënë llni nanápël.
23319	MAT 5:16	Zni zac lëꞌë të, gulë bëꞌnë ziquë llni narabtsëꞌë delantë lu ra mënë të parë guëná mënë cusë zaꞌquë nacanihunë të; iurní ra mënë gunë rall alabar Shtadë të, më naquëbezë gubeꞌe.
23320	MAT 5:17	’Adë rúnëdiꞌi të llgabë zelda lu guë́ꞌdchiliu parë guëdëꞌa fin lëy shtë Moisés, nilë parë guëdëꞌa fin enseñansë shtë ra muzë nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios guahietë. Adë zéldëdiaꞌa parë guëdë́ꞌëhia fin sino parë guëluáꞌahia pë runë cuntienë shtiꞌdzë raiꞌ.
23321	MAT 5:18	Purquë guldía rniaꞌa lu të, mientras nanú gubeꞌe nu guë́ꞌdchiliu, ni tubi partë shtë lëy, ni tubi puntë shtë letrë ni partë mituꞌnë shtë lëy, adë gunë fáltëdiꞌin. Grë́tëꞌ napë quë gac cumplirin.
23322	MAT 5:19	Por ni grë́tëꞌ nadë rúnëdiꞌi casë cualquier mandamientë shtë lëy, aunquë más mituꞌnë partë shtë mandamientë, nu rluáꞌall ra mënë lu mizmë zni, pues runë tucarë gáquëll më nalasáquëdiꞌi catë rnibëꞌa Dios. Perë grë́tëꞌ el quë narzuꞌbë diaguë nu quëgluáꞌall gunë mënë cumplir grë puntë shtë lëy, ni runë tucarë gáquëll más më lasac lugar catë rnibëꞌa Dios.
23323	MAT 5:20	Na rniaꞌa lu të, si talë adë nádiꞌi conductë shtënë të más nazaꞌquë quë conductë shtë ra mënë religiusë fariseo nu ra mësë shtë lëy, jamás adë tsutë́diꞌi të catë rnibëꞌa Dios.
23325	MAT 5:22	Perë na rniaꞌa lu të, grë́tëꞌ el quë naná rldë lu sáhiꞌ, nápëll culpë lu nagunë juzguë. El quë narushtiá lu sáhiꞌ, napë quë gac juzgar mënë ni lu Junta Suprema. El quë narniꞌi lu sáhiꞌ: shënë, nanú peligrë tsall lu guiꞌi shtë gabildi.
23326	MAT 5:23	’Zni si talë lë́ꞌël rac shtúꞌul guëdë́ꞌël ofrendë lu bëcuꞌguë nu ngaꞌli rëagná ldúꞌul de quë bëldënul saꞌl,
23327	MAT 5:24	bësëaꞌnë ofrendë shtë́nël cuꞌ bëcuꞌguë; iurní guagná bë́chil të parë tsu en paz con lë́ꞌëll; iurní sí, zac guëabril lu bëcuꞌguë të parë guëdë́ꞌël ofrendë lu Dios.
23328	MAT 5:25	Si talë chu guëdchiꞌbë demandë cuntrë lë́ꞌël, iurë zianul mënë ni nezë, gulë gac të de acuerdë lueguë të parë adë gúnëdiꞌi mënë intriegu lë́ꞌël lu juësi, purquë iurní juësi gúnëll intriegu lë́ꞌël lu ra soliar të parë guëldaguë rall lë́ꞌël lachiguiꞌbë.
23329	MAT 5:26	Guldía rniaꞌa, ngaꞌli guërúꞌudiꞌil hashtë quíllil lúltimë centavë nanazéꞌbil.
23331	MAT 5:28	Perë na rniaꞌa lu të, cualquier lo quë naná rzebi lduꞌu ra naꞌa más quë tséꞌlëll, hia bëꞌnë mënë ni duldë adulteri laꞌni ldúꞌull.
23332	MAT 5:29	Si talë slul ladë ldi napë culpë quëhúnël duldë, gulú slul të parë guërúꞌldëlin zitu. Más mejurë guëniti tubi slul no sea quë tsal guëdubi cuerpë shtë́nël laꞌni gabildi.
23333	MAT 5:30	Si tubi guiáꞌal ladë ldi napë culpë quëhúnël duldë, bëchuguë guiáꞌal, bëruꞌldin zitu; mejurë guënítil tubi partë shtë cuerpë, lëdë guëdúbidiꞌi cuerpë shtë́nël tsal laꞌni gabildi.
23334	MAT 5:31	’Nu zac guniꞌi ra mënë guahietë: “Grë́tëꞌ el quë narlë́ tseꞌlë, napë quë guëdëꞌë nguiu tubi cartë shtë divurci caꞌa tséꞌliꞌ”.
23335	MAT 5:32	Perë na rniaꞌa lu të, si talë gunë nguiu divorciar tséꞌliꞌ por tubi cusë de nadë, quësínill lëꞌë tséꞌlëll lu duldë adulteri. Grë ra nacaꞌa naꞌa divorciadë pues hia bë́ꞌnëll duldë adulteri. Por tubsë motivë tsu divurci, si talë bëdzelënull stubi nguiu.
23337	MAT 5:34	Perë na rniaꞌa lu të, adë rúnëdiꞌi të jurar por ni tubi rsunë; adë rúnëdiꞌi të jurar por lo quë nananú gubeꞌe purquë gubeꞌe na trunë shtë Dios.
23339	MAT 5:36	Adë rúnëdiꞌi të jurar por lo quë nananú guë́quël purquë adë gáquëdiꞌi gúnël gan gac tubi guitsë guë́quël naquichi u nagasë, ni tubi guítsëꞌnë.
23341	MAT 5:38	’Lëꞌë të bini të de quë guniꞌi mënë guahietë: “Gulú slu saꞌl, el quë nagulú slul, nu gulú laiꞌ saꞌl, el quë nagulú laiꞌl”.
23342	MAT 5:39	Perë na rniaꞌa, adë rzutípëdiꞌil lu ra hiumbrë mal; al contrari si talë chu cubë́ tubi ladë lul, bëdëꞌë stubi ladë.
23343	MAT 5:40	Si talë chu quëgdchiꞌbë demandë u rac shtúꞌull guëdchisull manguë shtë́nël, bëdëꞌë manguë shtë́nël con shabë guítsël të guaꞌa mënë ni.
23344	MAT 5:41	Si talë chu gunë obligar lë́ꞌël guáꞌal tubi bultë tubi kilómetro, biaꞌain chupë kilómetro.
23345	MAT 5:42	Cualquier tubi naquëgnaꞌbë tubi prështë, bëdëꞌëin nu adë rdchigrë́diꞌil nezë të́chil sino bëdëꞌë lo quë narac shtuꞌu mënë.
23347	MAT 5:44	Perë na rniaꞌa, gulë gac shtuꞌu ra enemigu shtënë të. Gulë gunaꞌbë lu Dios parë grë ra narzunaldë lëꞌë të.
23348	MAT 5:45	Si talë quëhunë të cumplir grë ra cusë rëꞌ, gac të shini Dios nacabezë gubeꞌe. Lëꞌë më rsheꞌldë më llni ngubidzë parë grë́tëꞌ mënë, parë mënë mal nu mënë zaꞌquë. Lëꞌë më ldaguë më guiu parë ra mënë naná tubldí shcuéndiꞌ nu parë ra mënë nanádiꞌi tubldí shcuéndiꞌ lu Dios.
23352	MAT 6:1	’Adë rluáꞌadiꞌi të obrë zaꞌquë delantë lu ra mënë nadë más parë guëná mënë lu të purquë si talë runë të zni, Shtadë të naquëbezë gubeꞌe adë guënéꞌediꞌi më premi caꞌa të.
23353	MAT 6:2	Por ni lëꞌë të iurë rdëꞌë të guꞌnë caꞌa nabënápëdiꞌi, adë rúꞌldëdiꞌil damburë parë guëná mënë; adë gúnëdiꞌil ziquë mënë falsë, ziquë runë ra mënë naná ziquë guetë nadchiꞌbë lu dchiꞌli. Laꞌni ra iáduꞌu shtënë rall nu nezë rdëꞌë rall guꞌnë të parë rna ra mënë, parë guëniꞌi zaꞌquë ra mënë de lëꞌë rall. Perë guldía rniaꞌa lu të, hia napë rall labansë shtë mënë naná lúniquë premi nagunë rall recibir.
23354	MAT 6:3	Perë iurë lëꞌë të guëdëꞌë të guꞌnë caꞌa nabënápëdiꞌi, gulë bëꞌnin manërë nagaꞌchi. Hia lëꞌë Shtádël naquëbezë gubeꞌe, rna më grë lo quë naquëhúnël nagaꞌchi. Lëꞌë më guëneꞌe më tubi premi cáꞌal.
23356	MAT 6:5	’Iurë lëꞌë të gunë të orar, adë rúnëdiꞌi të ziquë runë ra mënë naná falsë. Rquitë lduꞌu rall gunë rall orar të guëná mënë lu rall; rzuldí rall laꞌni iáduꞌu nu rzu rall shquini shtë nezë të parë guëná ra mënë lo quë naquëhunë rall. Guldía rniaꞌa lu të, hia napë rall lúniquë premi nagunë rall recibir.
23357	MAT 6:6	Perë iurë lëꞌë të gunë të orar, gulë guëuꞌ laꞌni hiuꞌu cuartë shtë të. Bësëꞌau ruaꞌ hiuꞌu; iurní bëꞌnë orar; guniꞌi lu Dadë Dios naquëbezë gubeꞌe, sulë lëꞌë më con lë́ꞌël. Rac bëꞌa më lo quë nanú laꞌni ldúꞌul; iurní Shtádël naquëbezë gubeꞌe guëneꞌe më lo quë naquëgnáꞌbël.
23358	MAT 6:7	’Iurë gúnël orar, adë rúnëdiꞌi të oraciuni zihani vueltë ziquë runë ra mënë nanádiꞌi më israelitë. Runë rall llgabë guini Dios diꞌdzë shtë rall por ruadiꞌdzë rall zihani diꞌdzë.
23360	MAT 6:9	Por ni rniaꞌa lu të, gulë bëꞌnë orar lu më zndëꞌë: Dios, nal Shtadë naꞌa naquëbezë gubeꞌe. Rac shtuꞌu naꞌa gunë grë mënë alabar lë́ꞌël de verdá.
23361	MAT 6:10	Rac shtuꞌu naꞌa guënibë́ꞌal grë mënë, sullibi rall lul. Ziquë quëhunë ra ianglë cumplir voluntá shtë́nël lu gubeꞌe, rac shtuꞌu naꞌa grë mënë narëtaꞌ lu guë́ꞌdchiliu, gunë rall cumplir lo quë narac shtúꞌul.
23365	MAT 6:14	’Si talë lëꞌë të gunë të perdunë ra mal nabëꞌnë mënë cuntrë lëꞌë të, zni zac Dadë naquëbezë gubeꞌe gunë më perdunë lëꞌë të.
23366	MAT 6:15	Perë si talë adë në́diꞌi të gunë të perdunë saꞌ të duldë narúnëll cuntrë lëꞌë të, tampuquë Dadë naquëbezë gubeꞌe gúnëdiꞌi më perdunë duldë shtë të.
23367	MAT 6:16	’Iurë lëꞌë të gunë të ayunë, adë rëáꞌnëdiꞌi të tristë cumë ziquë runë ra mënë naná falsë purquë lëꞌë rall rzu rall tristë; runë rall seri no más parë guëná ra mënë de quë quëhunë rall ayunë. Guldía rniaꞌa lu të, hia napë rall grë lo quë nagunë rall recibir ziquë premi.
23368	MAT 6:17	Perë lëꞌë të iurë gunë të ayunë, gulë tsu nalëgrë; gulë bëzunë́ lëꞌë të bien bien
23369	MAT 6:18	të parë iurë guëná mënë lul, adë guëdë́ꞌëdiꞌi mënë cuendë de quë lë́ꞌël quëhúnël ayunë. Nadë más sulë lëꞌë Dadë Dios naquëbezë gubeꞌe, më ni rna lo quë naquëhúnël. Lëꞌë më napë më cuendë nu gunë më honrar lë́ꞌël.
23370	MAT 6:19	’Adë rúnëdiꞌi të muntuni zihani cusë lu guë́ꞌdchiliu catë lëꞌë ra mbichuguë rzalú ma grë́tëꞌ ra cusë, catë rnaꞌzi tën guiꞌbë nu rllinin; nu riutë́ ngubaꞌnë parë rbaaꞌnëll ra cusë.
23371	MAT 6:20	Más bien gulë bëꞌnë muntuni tesurë lu gubeꞌe catë adë nídiꞌi ra mbichuguë nu adë guëzalúdiꞌi mahin, catë adë rnáꞌzidiꞌi tën guiꞌbë. Ra ngubaꞌnë adë riutë́diꞌi rall ngaꞌli parë cuanë rall.
23372	MAT 6:21	Catë nacuetsaꞌu tesurë shtë́nël, ndë rac shtúꞌul guëbánil.
23373	MAT 6:22	’Si talë rdë́ꞌël sí parë guënibëꞌa Dios lë́ꞌël, na ziquë slul naná bien nu guëdubi cuerpë shtë́nël quëbezënú llni
23374	MAT 6:23	perë si talë adë në́diꞌil tsasël shtiꞌdzë Dios, blac llëruꞌbë na nacahi laꞌni ldúꞌul. Nahin ziquë slul naná mal; guëdubi cuerpë quëbezin nacahi.
23375	MAT 6:24	’Adë gáquëdiꞌi gunë mënë sirvë lu chupë lamë, purquë tubi lamë adë rac shtúꞌudiꞌi mënë lë́ꞌëll; stubi lamë rac shtúꞌull. Quëhúnëll rëspëti tubi lamë perë hia stubi lamë quëhúnëll desprëci. Tubsë lamë nápël. Si talë Dios na lamë shtë́nël, iurní gúnël lo quë narac shtuꞌu më; perë si talë dumí na lamë shtë́nël, iurní Dios adë nádiꞌiꞌ shlámël.
23376	MAT 6:25	’Rniaꞌa lu të iurneꞌ, adë rquëdíꞌnidiꞌi lduꞌu të por lo quë nagáu të u por lo quë nagú të parë guëbani të, ni por shabë të parë nagacu të. Más lasac vidë quë dau; lëꞌë shcuerpë të más lasac quë shabë të.
23377	MAT 6:26	Gulë guná lu ra maꞌñi naná riasë, adë rcabnídiꞌi ma, nilë adë rcáꞌadiꞌi ma cusechë parë cuetsáꞌuhin, perë sin adë guëtë́ꞌdëdiꞌi, Dadë shtë të naquëbezë gubeꞌe quëgneꞌe më grë́tëꞌ nagáu të. Más lasac të quë ra maꞌñi.
23378	MAT 6:27	¿Chu de lëꞌë të por tantë rquëdiꞌni ldúꞌul, guëbánil tubi dzë más?
23379	MAT 6:28	’¿Pëzielú rquëdiꞌni lduꞌu të por shabë të? Gulë guná, lla riaruꞌbë guëꞌë lachi.
23380	MAT 6:29	Adë rúnëdiꞌi guëꞌë dchiꞌni perë rniaꞌa lu të, rëy Salomón con guëdubi galëlujë shtë́niꞌ, adë guzú záꞌquëdiꞌiꞌ cumë ziquë ra guëꞌë.