23214	MAT 1:1	Ndëꞌë na listë shtë ra shtadë guëlú Jesucristo. Guc më llëbní David nu guc më llëbní Abraham.
23215	MAT 1:2	Abraham guc shtadë Isaac. Hia na gubani Isaac gúquiꞌ shtadë Jacob. Hia lë́ꞌiꞌ gúquiꞌ shtadë Judá con ra bë́chiꞌ.
23216	MAT 1:3	Judá guc shtadë Fares nu Zara. Tseꞌlë Judá bërulë́ Tamar. Fares guc shtadë Esrom; hia na gubani Esrom gúquiꞌ shtadë Aram.
23221	MAT 1:8	Asa guc shtadë Josafat nu Josafat guc shtadë Joram. Hia na gubani Joram gúquiꞌ shtadë Uzías.
23222	MAT 1:9	Uzías guc shtadë Jotam nu Jotam guc shtadë Acaz. Hia na gubani Acaz gúquiꞌ shtadë Esequías.
23223	MAT 1:10	Esequías guc shtadë Manasés. Hia na gubani Manasés gúquiꞌ shtadë Amón nu Amón gúquiꞌ shtadë Josías.
23224	MAT 1:11	Josías guc shtadë Jeconías nu con ra bë́chiꞌ. Tiempë ni biaꞌa ra mënë lëꞌë ra israelitë ziquë prësi parë Babilonia.
23225	MAT 1:12	Despuësë de ni, Jeconías guc shtadë Salatiel nu guc Salatiel shtadë Zorobabel.
23228	MAT 1:15	Eliud guc shtadë Eleazar nu Eleazar gúquiꞌ shtadë Matán. Matán guc shtadë Jacob.
23229	MAT 1:16	Jacob guc shtadë José, tseꞌlë María. Hia lë́ꞌiꞌ guc shniꞌa Jesús. Jesús nápiꞌ stubi lë, Cristo.
23230	MAT 1:17	Manërë ni naescritë ndëꞌë chidá generación, mënë naná shtadë guëlú Jesús; gubani raiꞌ entrë Abraham hashtë David. Nu zac naescritë ndëꞌë lë shtadë guëlú Jesús naná guc stubi chidá generación entrë David hashtë biaꞌa ra mënë ra israelitë parë Babilonia. Nu naescritë ndëꞌë lë shtë mënë naná stubi chidá generación, ra naguquëreldë dizdë tiempë gua raiꞌ Babilonia hashtë gulë Jesucristo.
23231	MAT 1:18	Zndëꞌë guc iurë gulë Jesucristo. María, shniꞌa më nápiꞌ comprumisi parë guëtsë́ꞌaiꞌ con José. Antsë de quë guëquëreldë raiꞌ juntë, hia lëꞌë María bëdzéliꞌ nua shíniꞌ por pudërë shtë Espíritu Santo.
23232	MAT 1:19	José, tseꞌlë María, na tubi nguiu zaꞌquë. Guc shtuꞌu José niasáꞌniꞌ lëꞌë María sin quë adë niac bë́ꞌadiꞌi ra mënë parë adë guërúꞌudiꞌi shtu shtë María.
23233	MAT 1:20	Mientras quëhúniꞌ llgabë zni, tubi ianglë shtë Dios bëluaꞌalú lu mbëcaꞌldë nu repi ianglë: ―José, llëbní David, adë rdzë́bëdiꞌil gúnël recibir María cumë ziquë tséꞌlël purquë lëꞌë shíniꞌ zéꞌdiꞌ por pudërë shtë Espíritu Santo.
23234	MAT 1:21	Lëꞌë María gápiꞌ tubi shíniꞌ nu guërulë́ meꞌdë Jesús. Zni guërulë́ meꞌdë purquë lë́ꞌiꞌ gúniꞌ salvar ra shmënë më de grë duldë shtë rall.
23237	MAT 1:24	Iurë lëꞌë José gubani lu mbëcaꞌldë, bë́ꞌniꞌ tal cumë guniꞌi ianglë lúhiꞌ. Bë́ꞌniꞌ recibir María cumë ziquë tséꞌliꞌ.
23238	MAT 1:25	Perë adë guquëréldëdiꞌi raiꞌ ziquë tséꞌliꞌ hashtë iurë lëꞌë shini María bëdchini lu guë́ꞌdchiliu. Iurní bëdëꞌë José lë meꞌdë; bërulë́hiꞌ Jesús.
23239	MAT 2:1	Iurë Jesús gulë guëꞌdchi Belén, tubi guëꞌdchi shtë Judea, lëꞌë Herodes na rëy naquëgnibëꞌa guëdubi lugar ni. Iurní bëdchini ra rëy mago hashtë ciudá Jerusalén. Zeꞌdë raiꞌ de nezë guiaꞌa zitu.
23241	MAT 2:3	Iurë lëꞌë rëy Herodes bini ra diꞌdzë ni, adë bëdzélëdiꞌi pë gúnëll; adë gurëdchídiꞌi ldúꞌull. Nu grë́tëꞌ mënë shtë Jerusalén guzac rall zni.
23243	MAT 2:5	Lëꞌë rall bëquebi: ―Guëdchini Cristo Belén shp3 Judea purquë zni bëquëꞌë tubi muzë shtë Dios guahietë. Naescritë zndëꞌë:
23244	MAT 2:6	Lë́ꞌël Belén, guëꞌdchi shtë Judá. Nal tubi guëꞌdchi mituꞌnë perë nídiꞌi stubi guëꞌdchi más importantë quë lë́ꞌël entrë ra guëꞌdchi shtë Judá naná importantë. De lë́ꞌël guëdchini tubi më ruꞌbë nagapë grë́tëꞌ shmëna.
23251	MAT 2:13	Despuësë de zëagzë́ ra mago, tubi ianglë shtë Dios bëluaꞌalú lu mbëcaꞌldë lu José nu repi ianglë: ―Guashtë́; gudëdchi meꞌdë; gulë gua con shniꞌa meꞌdë. Gulë gua nasesë guëꞌdchi shtë Egipto të ndë guëquëreldë të hashtë iurë lëꞌë na guëniaꞌa guëabrí të ladzë të purquë lëꞌë rëy Herodes tsatílill lëꞌë meꞌdë parë gati meꞌdë.
23252	MAT 2:14	Iurní guashtë́ José; bëruꞌunú raiꞌ meꞌdë laꞌni gueꞌlë parë Egipto.
23255	MAT 2:17	Zni guc cumplir lo quë naescritë por Jeremías, muzë shtë Dios:
23257	MAT 2:19	Perë despuësë guti Herodes, lëꞌë ianglë shtë Dios bëluaꞌalú lu mbëcaꞌldë lu José catë quëreldë raiꞌ Egipto nu repi ianglë:
23259	MAT 2:21	Iurní José guashtë́. Biáꞌaiꞌ meꞌdë con shniꞌa meꞌdë parë regiuni Israel.
23260	MAT 2:22	Iurë José bini de quë Arquelao quëgnibëꞌa Judea shlugar shtádëll Herodes, bëdzëbë José niáhiꞌ ndë, perë lu mbëcaꞌldë gua tubi visi de quë guëgzë́hiꞌ regiuni shtë Galilea.
23262	MAT 3:1	Tiempë dzë ni Juan Bautista bëdchini Judea hashtë tubi shlatë catë adë quëréldëdiꞌi mënë. Quëadiꞌdzë Juan dizaꞌquë shtë Dios;
23264	MAT 3:3	Lëꞌë Juan na el quë naguniꞌi Isaías, muzë shtë Dios. Bëquë́ꞌëiꞌ shtiꞌdzë Dios manërë rëꞌ: Guini të tubi bë shtë tubi mënë narniꞌi fuertë lu tubi shlatë ruꞌbë: “Gulë bëꞌnë preparar nezë shtënë Dadë. Gulë bëꞌnë preparar laꞌni lduꞌu të ziquë nezë ldi parë iurë guëdchini Dadë. Gulë gubani tubi vidë zaꞌquë.”
23265	MAT 3:4	Lari shtë Juan nactsáꞌuhin con guitsë ladi camellë. Hia cinturón shtë́niꞌ na tubi guiꞌdi, nu dau shtë́niꞌ guc shanchi nu dchini shtë mbeeꞌzë lachi.
23266	MAT 3:5	Iurní glli glli rdchini ra mënë shtë ciudá Jerusalén con ra mënë shtë guëꞌdchi shtë Judea con ra naquëreldë lugar guëlladchi Jordán; rdchini rall parë guëquë́ diaguë rall shtiꞌdzë Juan.
23267	MAT 3:6	Iurë lëꞌë ra mënë rshubë duldë rall duldë shtë rall lu Dios, Juan bëchuꞌbë nisë lëꞌë rall laꞌni guëëꞌgu Jordán.
23268	MAT 3:7	Perë iurë guná Juan cantidá mënë religiusë fariseo nu saduceo, bëdchini rall parë chubë nisë rall; guniꞌi Juan lu rall: ―Llëbní mbeꞌldë, ¿chull bëtsëbë lëꞌë të? ¿Pëzielú daniꞌi rlluꞌnë të parë guëcaꞌchilú të lu cashtigu dushë nanapë quë guëdchini?
23274	MAT 3:13	Iurní Jesús bëdchini de Galilea hashtë ruaꞌ guëëꞌgu Jordán catë nanú Juan të parë guëchuꞌbë nisë Juan lëꞌë më.
23275	MAT 3:14	Primërë adë në́diꞌi Juan; répiꞌ lu Jesús: ―Runë tucara chubë nisa por lë́ꞌël perë lë́ꞌël zeꞌdë lua.
23276	MAT 3:15	Perë Jesús guniꞌi: ―Bëneꞌe sí iurneꞌ purquë zni gac të parë guëdë́ꞌnaꞌa cumplir grë cusë zaꞌquë naquëgnibëꞌa Dios. Iurní lëꞌë Juan gunë́
23277	MAT 3:16	nu bëchuꞌbë nísiꞌ lëꞌë Jesús. Iurë Jesús gualú bëriubë nísiꞌ, lueguë bërúꞌuiꞌ laꞌni nisë; lueguë lueguë bëllaꞌlë lu gubeꞌe hashtë guná më lugar catë quëbezë Dios nu guná Jesús lu Espíritu Santo shtë Dios; bëdchíniꞌ ziquë tubi palumë. Gulezënúhiꞌ lëꞌë Jesús.
23279	MAT 4:1	Lueguë lëꞌë Espíritu Santo guanú lëꞌë Jesús lu tubi lumë shlatë catë nídiꞌi mënë të guëtëꞌdë mëdzabë prëbë nihunë më cuntrë voluntá shtë Dios.
23282	MAT 4:4	Perë Jesús bëquebi: ―Sagradas Escrituras rniꞌi: “Lëdë niáꞌasëdiꞌi guetështildi guëbani nguiu sino por grë diꞌdzë narniꞌi Dios”.
23283	MAT 4:5	Iurní lëꞌë mëdzabë biaꞌa lëꞌë më ciudá Jerusalén. Güeꞌpinull lëꞌë më guëc iáduꞌu tubi partë más guiaꞌa.
23285	MAT 4:7	Jesús bëquebi: ―Nu zac rniꞌi Sagradas Escrituras: “Adë rtë́ꞌdëdiꞌil prëbë Dios, Shtadë të. Adë rúnëdiꞌil obligar lë́ꞌiꞌ.”
23286	MAT 4:8	Nu lëꞌë mëdzabë biaꞌa Jesús lu tubi dani ruꞌbë, nu bëluaꞌa mëdzabë grë ra naciuni con lujë shtë rahin ziquë grë cusë zaꞌquë nananú lu guë́ꞌdchiliu;
23287	MAT 4:9	guníꞌill lu Jesús: ―Na guënehia grë́tëꞌ ndëꞌë cáꞌal si talë guëzullíbil lua, gúnël adorar na.
23288	MAT 4:10	Iurní Jesús repi: ―Guabsú lua, Satanás, purquë Sagradas Escrituras rniꞌi: “Sulë Dios Shtadë të gúnël adorar. Sulë lëꞌë më guëzuꞌbë diáguël shtíꞌdziꞌ.”
23289	MAT 4:11	Iurní mëdzabë bësaꞌnë Jesús. Lueguë bëdchini ra ianglë. Bëꞌnë raiꞌ sirvë lu Jesús.
23290	MAT 4:12	Iurë Jesús bini de quë Juan nanú lachiguiꞌbë, iurní ziaꞌa më parë regiuni shtë Galilea.
23293	MAT 4:15	Guëꞌdchi Zabulón nu Neftalí, nezë naquë́ ruaꞌ nisë ruꞌbë ladë cuꞌ guiaꞌa shtë guëëꞌgu Jordán, partë más zitu shtë Galilea catë quëreldë ra nadë nádiꞌi më israelitë.
23295	MAT 4:17	Dizdë iurní Jesús guzublú bëꞌnë më predicar dizaꞌquë nu guniꞌi më: ―Gulë bëꞌnë nadzëꞌë mudë nabani të purquë hia bëgaꞌa iurë parë guënibëꞌa Dios lëꞌë të.
23296	MAT 4:18	Jesús ziaglaꞌguë më nezë ruaꞌ nisë ruꞌbë shtë Galilea. Guná më chupë nguiu narë́ ngaꞌli, tubi na Simón nu lë zac Pedro. Stubi nguiu lë Andrés, bëchi Pedro. Na raiꞌ pescadurë. Quëgldaguë raiꞌ guëꞌshu laꞌni nisë.
23297	MAT 4:19	Iurní Jesús repi: ―Gulë gudeꞌe naldë na të guna lëꞌë të pescadurë shtë ra nguiu; gueꞌdënú të mënë lua.
23299	MAT 4:21	Ziaꞌa Jesús más delantë; guná më lu chupë bëchi ra më narëtaꞌ, Jacobo nu Juan, shini Zebedeo. Nanú raiꞌ laꞌni barcu. Zúbëgaꞌa raiꞌ con shtadë raiꞌ. Quëhunë raiꞌ rumiendë guëꞌshu. Gunaꞌbë Jesús lëꞌë raiꞌ.
23300	MAT 4:22	Mizmë iurní bësëáꞌnëga raiꞌ barcu con shtadë raiꞌ. Guanaldë raiꞌ lëꞌë Jesús.
23301	MAT 4:23	Jesús ziaglaꞌguë më guëdubi Galilea. Quëgluaꞌa më ra mënë laꞌni iáduꞌu shtë rall cadë guëꞌdchi catë bëdchini më. Quëadiꞌdzë më dizaꞌquë shtë Dios lla tsutë́ mënë lugar catë rnibëꞌa Dios. Nu runë më rumëdi grë́tëꞌ clasë galguidzë nanapë ra mënë. Bënëac më ra narac lluꞌu.
23302	MAT 4:24	Bërëꞌtsë diꞌdzë naquëhunë Jesús hashtë guëdubi regiuni shtë Siria. Bëdchininú ra mënë grë́tëꞌ naquëzac zi lu galguidzë nu ra naquëhunë sufrir dulurë nu grë nanapë mëdzabë laꞌni lduꞌu rall nu grë́tëꞌ ra narati zini ra, nu ra narac galguidzë llunguë. Jesús bënëac ra mënë ni.
23303	MAT 4:25	Nalë́ zihani mënë guanaldë rall lëꞌë më, mënë shtë Galilea nu guëꞌdchi shtë Decápolis nu Jerusalén. Lëꞌë quë lëꞌë zihani mënë shtë regiuni Judea nu ra naquëreldë stubi tëchi guëëꞌgu Jordán, guanaldë rall lëꞌë Jesús.
23304	MAT 5:1	Iurë Jesús guná lu ra mënë zihani, güeꞌpi më lu lumë shtë dani. Guzubë më ngaꞌli. Iurní shini gusëꞌdë më bëdëá raiꞌ rdondë raiꞌ catë zúbëgaꞌa më.
23305	MAT 5:2	Jesús guzublú cagluaꞌa më zndëꞌë:
23325	MAT 5:22	Perë na rniaꞌa lu të, grë́tëꞌ el quë naná rldë lu sáhiꞌ, nápëll culpë lu nagunë juzguë. El quë narushtiá lu sáhiꞌ, napë quë gac juzgar mënë ni lu Junta Suprema. El quë narniꞌi lu sáhiꞌ: shënë, nanú peligrë tsall lu guiꞌi shtë gabildi.
23336	MAT 5:33	’Nu zac bini të de quë guniꞌi ra shtadë guëlú hiaꞌa: “Jamás adë guësáꞌnëdiꞌi të gunë të cumplir lo quë narunë jurar delantë lu Dadë Dios”.
23338	MAT 5:35	Adë rúnëdiꞌi të jurar por guë́ꞌdchiliu purquë nahin catë zu guëaꞌ më; ni adë rúnëdiꞌi të jurar por Jerusalén purquë ni na tubi ciudá ruꞌbë shtë rëy narnibëꞌa más.
23408	MAT 7:23	Perë iurní guëniaꞌa lu mënë ni: “Jamás adë guënë́diaꞌa lëꞌë të. Gulë guabsú lua purquë na të mënë mal.”
23413	MAT 7:28	Iurë Jesús gualú biadiꞌdzë më lu ra mënë, nalë́ bëdzëguëëꞌ lduꞌu rall nu guasë́ lduꞌu rall por ldaiꞌ shtë më.
23415	MAT 8:1	Iurë bietë Jesús lu dani, cantidá mënë zianaldë rall lëꞌë më.
23417	MAT 8:3	Iurní Jesús bëdchiꞌbë më guiaꞌa më guë́quëll nu guniꞌi më: ―Rac shtuaꞌa, sunë́ ládil. Iurë lëꞌë më guniꞌi zndëꞌë, grë galguidzë ruꞌdzë bëac.
23418	MAT 8:4	Jesús repi: ―Bëquë́ diaguë, adë chu lu ruadíꞌdzëdiꞌil; nadë más guaguëꞌnë presentar lu bëshuzi nu bëdëꞌë tubi ofrendë lo quë narnibëꞌa Moisés të parë grë́tëꞌ mënë, guëdëꞌë rall cuendë de quë lë́ꞌël bëáquël nu guc límpil de galguidzë shtë́nël.
23419	MAT 8:5	Iurë guatë́ Jesús guëꞌdchi Capernaun, tubi capitán rumanë guabíꞌguëll lu më nu bë́ꞌnëll ruëguë.
23420	MAT 8:6	Répill lu Jesús: ―Dadë, shmuza rac llúꞌull galguidzë llunguë. Nagáꞌall lidcha. Nalë́ quëhúnëll sufrir lu galguidzë.
23421	MAT 8:7	Jesús guniꞌi: ―Na tsahia parë gunëaca lë́ꞌiꞌ.
23424	MAT 8:10	Iurë Jesús bini diꞌdzë ni, nalë́ guasë́ lduꞌu më. Guniꞌi më lu ra nazianaldë lëꞌë më: ―Guldía rniaꞌa lu të, guëdubi naciuni Israel nunquë bëdzaꞌguëlúdiaꞌa tubi nguiu narialdí lduꞌi shtiꞌdza ziquë nguiu rëꞌ.
23425	MAT 8:11	Rniaꞌa, cantidá mënë guëruꞌu rall de grë ladë shtë guë́ꞌdchiliu. Guidë rall të parë subënú rall Abraham nu Isaac nu Jacob parë gaunú rall mënë ni catë rnibëꞌa Dios gubeꞌe.
23427	MAT 8:13	Iurní Jesús guníꞌiꞌ lu capitán: ―Bëagzë́ lídchil; hia shmúzël bëac tal ziquë gualdí ldúꞌul. Lëꞌë muzë ni bëáquiꞌ mizmë iurë ni.
23428	MAT 8:14	Jesús gua lidchi Pedro. Ngaꞌli guná më nagaꞌa suëgrë Pedro. Naꞌa ni rac shldi ruꞌbë.
23430	MAT 8:16	Iurë gueꞌlë guꞌ, beꞌdënú mënë zihani saꞌ rall lu Jesús. Beꞌdënú rall ra nanapë mëdzabë laꞌni lduꞌu rall; con tubsë diꞌdzë rgu më grë́tëꞌ ra mëdzabë. Nu zac bëꞌnë më rumëdi grë́tëꞌ ra nanapë galguidzë.
23432	MAT 8:18	Iurë guná Jesús cantidá mënë bëdëá rdondë catë zubë më, gunibëꞌa më parë tëdë ra shini gusëꞌdë më stubi tëchi nisë.