23233	MAT 1:20	Žlac chone' xbab gone' ca', to angl c̱he X̱ancho Diozən' blo'elaogüe'e ḻe' lao bišgal. Na' gože'ene': —Jwse, le' naco' xi'iṉ dia c̱he de'e Dabin'. Bito žebo' si'o Marian' par gaque' xo'olo'. Spirit c̱he Diozən' benən par nic̱h no'e bda'onə'.
23240	MAT 2:2	Na' gosə'əṉabene' beṉə' lao' syodan' gwse'e: —¿Gan' rei c̱he beṉə' Izrael ca', be'en bagolɉənə'? Ṉezeto' bagolɉe'enə' c̱hedə' bable'ito' belɉw c̱he'enə' catə'ən bla'an lažto'onə' galən' chla' bgüižən'. Na' za'ato' par nic̱h güe'ela'oto'one'.
23243	MAT 2:5	Nach gwse' beṉə' ca' Erodən': —Belen nan' galɉe', gan' mbane Jodea, la' can' na to part Xtižə' Diozən' de'en bzoɉ to profet beṉə' be' xtiže'enə' cana'. Quinga nan:
23246	MAT 2:8	Nach bseḻe'e ḻega'aque' Belenṉə', gože' ḻega'aque': —Ḻe'e žɉa'ac Belenṉə' na' ḻe'e žɉəyedilɉyožə bida'onə'. Na' catə' yeželelebo' na' deyedix̱ɉue'ile nada' par nic̱h ḻeczə ša'a əžɉe'ela'ogua'abo'.
23251	MAT 2:13	Na' catə' babesa'ac magos ca', to angl c̱he X̱ancho Diozən' bloe' laogüe' Jwsen' lao bišgal, na' gože'ene': —Gwyas, gwc̱he' bida'onə' na' xna'abo'onə' ḻe'e žɉa'ac Egipton' na' sole xte catə'əch əṉia' le'e batə'əquə' guaquə yesa'acle, c̱hedə' Erodən' banži'e bia' yeyilɉe' bida'onə' par gote'ebo'.
23253	MAT 2:15	Nach gwnite'e Egipto na'azə xte catə'əch got Erodən'. Na' de'en gwso'one' ca' goc complir de'en bzoɉ to profet beṉə' be' xtižə' Diozən' cana'. Quinga bzoɉe' de'en gwna X̱ancho Diozən': “C̱hix̱ɉue'ida' Xi'iṉa'anə' yeze'e Egipton'.”
23258	MAT 2:20	Na' gože'ene': —Gwyas, bec̱he' bida'onə' len xna'abo'onə' na' ḻe'e žɉəya'ac Izraelən'. Bagwsa'at beṉə' ca' besyə'əyilɉ bida'onə' par so'ote'ebo'.
23263	MAT 3:2	Na' gwdix̱ɉue'ine' beṉə' gože' ḻega'aque': —Ḻe'e yediṉɉe xtoḻə'əle ca', c̱hedə' babžin ža catə' Diozən' ben' zo yoban' ṉabi'e con notə'ətezə beṉə' əso'e latɉə.
23264	MAT 3:3	De'e profet Isaiazən' ben' be' xtižə' Diozən' cana' bzoɉe' c̱he Juanṉə', gwne': To beṉə' əṉe' zižɉo latɉə dašən', əne': “Ḻe'e so probnid par əgwzenagle c̱he X̱anchon' catə'ən yide'. Na' šə sole probnid par əgwzenagle c̱he' catə'ən yide', de'en gonḻe ca' gwxaquə'əleben can' chonḻe chxi' chloale nez ca' catə' chidə to beṉə' blao.”
23268	MAT 3:7	Na' ḻeczə ɉa'ac zan beṉə' Izrael beṉə' ca' zɉənchoɉ zɉənzi' fariseo, na' beṉə' ca' zɉənzi' sadoseo. Ɉa'aque' par bc̱hoa Juanṉə' ḻega'aque' nis, Nach Juanṉə' gože' ḻega'aque': —Le'e nacle beṉə' gox̱oayag na' nalɉele. ¿Echaquele de que guaquə yexoṉɉele castigon' de'en əseḻə' Diozən' par le'e?
23275	MAT 3:14	Na' Juanṉə' benczə yic̱hɉlaogüe' caguə gone'ene' gwc̱hoe' Jeso'osən' nis. Gože'ene': —Chyažɉləda' əgwc̱ho' nada' nisən' na' nadə'əlan' zedeṉabdo' gwc̱hoa' le' nisən'.
23276	MAT 3:15	Nach Jeso'osən' gože' Juanṉə': —Gone'e bc̱hoa nada' nisən'. Cheyaḻə' goncho ca' par nic̱h gaquə complir yoguə'əḻoḻ de'en non Diozən' mendad gaquə. Nach gwc̱heb Juanṉə' bc̱ho'ene' nisən'.
23278	MAT 3:17	Na' gwse'enene' gwna Diozən' ben' zo yoban': —Bengan' Xi'iṉa', ben' chacda' c̱hei, ḻechguaḻe cheba chezaquə'əlaža'a ḻe'.
23281	MAT 4:3	Na' gwxiye'enə' bgüiguə'ən gan' zo Jeso'osən', gožə'ən ḻe': —Šə len' naco' Xi'iṉ Diozən', gož yeɉ quinga yesyə'əyaquən yetxtil.
23282	MAT 4:4	Nach gož Jeso'osən' ḻen: —Nyoɉczə Xtižə' Diozən' nan: “Caguə yeḻə' guao na'azən' əbane chio'o beṉac̱h sino ḻeczə chyažɉecho yoguə'əḻoḻ dižə' de'en na Diozən' par əbancho.”
23284	MAT 4:6	Na' gožən ḻe': —Šə len' naco' Xi'iṉ Diozən' bexitə' nga par che'elə, la' nyoɉczən ḻe'e Xtižə' Diozən' nan: Eseḻə' Diozən' angl c̱he' ca' par əsa'aclene' le', na' əso'ox̱e'e le' par nic̱h bito əc̱hego'o no yeɉ.
23285	MAT 4:7	Na' gož Jeso'osən' gwxiye'enə': —Ḻeczə can' nyoɉən ḻe'e Xtižə' Diozən', nan: “Bito con goncho X̱ancho Diozən' prueb šə ḻeine' can' ne'enə'.”
23287	MAT 4:9	Nach gožən ḻe': —Yoguə' de'e quinga chle'ido' nga goṉa'an le' šə gwzo xibo' laogua' nga par güe'elaogo'o nada'.
23288	MAT 4:10	Nach gož Jeso'osən' ḻen: —Gwchi'ižə' ca'aḻə nga Satanas. Nyoɉczən ḻe'e Xtižə' Diozən' nan: “Cheyaḻə' šeɉṉi'alažə'əcho tozə X̱ancho Diozən' na' tozə ḻe' güe'ela'ocho.”
23295	MAT 4:17	Na' dezd tyemp na', Jeso'osən' gwzolao gwdix̱ɉui'e gwne': —Ḻe'e yediṉɉe xtoḻə'əlen', c̱hedə' babžin ža ṉabia' Dioz ben' zo yoban' con notə'ətezə beṉə' əso'e latɉə.
23297	MAT 4:19	Nach gože' ḻega'aque': —Ḻe'e da len nada'. Le'e nacle beṉə' gwxen beḻ, na' ṉa'a əgwzeɉni'ida' le'e par nic̱h gonḻe ca so'ombia' beṉə' nada'.
23306	MAT 5:3	—Le'e chacbe'ile de que chyažɉele gaquəlen Diozən' le'e, zole mbalaz c̱hedə' bacho'ele latɉə chnabia' Diozən' le'e.
23324	MAT 5:21	Na' ḻeczə bsed blo'i Jeso'osən' ḻega'aque' gwne': —Baṉezele can' gož de'e Moisezən' de'e x̱axta'ocho ca': “Cui no gotle. Na' šə no got lɉuežɉ beṉac̱he', jostis ca' c̱hoglaogüe'en c̱he' de que cheyaḻə' gate'.”
23330	MAT 5:27	Baṉezele can' gwna de'e Moisezən': “Bito co'o xtole na' bito cueɉyic̱hɉle be'en c̱hele o no'ol c̱hele par solenḻe beṉə' yoblə.”
23334	MAT 5:31	Ḻeczə ṉezele can' gwna de'e Moisezən': “Notə'ətezə beṉə' yele'e no'ol c̱he'enə', cheyaḻə' c̱has to act ga güe'en dižə' de que besyə'əle'enə'.”
23336	MAT 5:33	Na' ḻeczə baṉezele can' gož de'e Moisezən' de'e x̱axta'ocho ca': “Bito əgwzole jorament lao X̱ancho Diozən' catə' ənale to de'en gonḻe šə cui gonḻe complir can' nalenə'. Catə'ən chzole jorament lao X̱ancho Diozən', cheyaḻə' gonḻe can' chonḻe lyeben' laogüe'enə'.”
23346	MAT 5:43	Na' ḻeczə baṉezele can' chəsə'əne': “Cheyaḻə' gaquele c̱he beṉə' migw c̱hele na' gue'ile beṉə' contr c̱hele.”
23349	MAT 5:46	Šə porzə chaquele c̱he beṉə' ca' chsa'aque c̱hele ¿bixa zedegua'atguan par le'enə'? Ḻe'egatezə can' chso'on beṉə' goc̱hixɉw ca', beṉə' ca' nale zɉənaque' beṉə' malchgua.
23350	MAT 5:47	Na' šə con chguaple diox beṉə' lɉuežɉle ca'azə ¿əchonḻe xbabən' de que chonchle güen cle ca beṉə' yoblə? Bito chonchle güen. Can' chso'on beṉə' ca' cui zɉənombia' Diozən', con beṉə' lɉuežɉga'aque' na'azə chesə'əguape' diox.
23379	MAT 6:28	Na' ¿bixc̱hen' chbec yic̱hɉle c̱he xala'anḻe? Ḻegontoš xbab ca naquə yeɉ sosenṉə' chesə'əcha'oczən, len bitobi žin chso'onən, nic chsa'alɉən do.
23382	MAT 6:31	Le'e ža, bitoch cuec yic̱hɉle c̱he bi de'en chyažɉele ənalizle: “¿Bin' ye'eɉ gaocho na' bin' gacwcho?”
23389	MAT 7:4	Che' beṉə' lɉuežɉle: “Be'e latɉə gona' rmech güe' daon' de'en žia cožo'onə'”, na' bito chonḻe rmech güe' xen de'en žia cožə'əlen'.
23390	MAT 7:5	¡Beṉə' gox̱oayag le'e! Zgua'atec ḻe'e gon rmech güe' xenṉə' de'en žia cožə'əlen' na' techlə əṉezele naquən' gonḻe rmech güe' daon' de'en žia cožə' beṉə' lɉuežɉlen'.
23394	MAT 7:9	Na' le'e nacle x̱a bidao', šə xi'iṉlen' əṉabebo' le'e yetxtil ¿əgwnežɉwlebo' to yeɉ?
23395	MAT 7:10	Na' šə əṉabebo' le'e to beḻ ya'a ¿əgwnežɉwlebo' to beḻ bia nxobə ḻe'i? Cle bito gonḻe ca'.
23406	MAT 7:21	Beṉə' zan chse'e nada': “Naco' X̱ana'”, pero caguə yogue'e yesyə'əžine' yoban' gan' chnabia' Diozən'. Beṉə' ca' chso'on can' chazlažə' X̱a' Diozən' ben' zo yoban', ḻega'acze'enə' yesyə'əžine' yoban' gan' zo'enə'.
23407	MAT 7:22	Catə' əžin ža yoso'odie' cuent lao Diozən' beṉə' zan əse'e nada': “X̱ana', goclen neto' ṉa'a, la' beṉə' zan gwdix̱ɉue'ito' xtižo'onə'. Na' ḻeczə be'eto' la'onə' par bebeɉto' de'e x̱io' ca' zɉəyo'o zɉəyaz yic̱hɉla'aždao' beṉə'. Na' ḻeczə be'eto' la'onə' par bento' de'e zan miḻagr.”
23408	MAT 7:23	Pero na' clar yapə'əga'aca'ane': “Bito nombi'a le'e. Ḻežɉəya'ac ca'aḻə le'e beṉə' güen de'e mal.”
23416	MAT 8:2	Nach to beṉə' che'i yižgüe' de'en ne' ḻepr bgüigue'e lao Jeso'osən' na' bzo xibe' laogüe'enə' gože'ene': —X̱ana' gonšguei ben par nic̱h yeyacda'.
23417	MAT 8:3	Nach Jeso'osən' bḻi ne'enə' gwdane'ene' gože'ene': —Guaquəczə, beyaque. Na' ḻe'e beyactei be'enə'.
23418	MAT 8:4	Nach Jeso'osən' gože'ene': —Ni tozə cui no güe'eleno' dižə' ca naquə nga babena' len le'. Gwyeɉ lao bx̱ozən' nic̱h le'ine' bac̱h beyacdo'. Na' bnežɉue' bia yix̱ə' gote' lao Diozən' can' non de'e Moisezən' mendad par nic̱h yesə'əṉeze beṉə' de que babeyacdo'onə'.
23420	MAT 8:6	gože'ene': —X̱ana', xmosa'an die' liža'anə', chacšenchgüeine'. Nat cuerp c̱he'enə' na' ḻechguaḻe chžaglaogüe'.
23421	MAT 8:7	Nach Jeso'osən' gože' capitanṉə': —Sa'alena' le' na' yeyona'ane'.
23422	MAT 8:8	Pero na' capitanṉə' gože'ene': —X̱ana', bito zaca'a par sa'o liža'anə'. Ngatezə ben mendad yeyaque xmosa'anə' nach yeyaquene'.
23423	MAT 8:9	Rein' chnabi'e nada' pero ḻeczə nitə' soḻdad c̱hia' ca' na' chnabi'aga'aca'ane' na' choso'ozenague' c̱hia'. Catə' chapa'a toe': “Gwyeɉ”, na' cheɉe', na' catə' chapa'a yetoe': “Da nga”, na' chide'. Nach catə' chapa'a xmosa'anə': “De'e nga gono'”, na' chone'en. Con benšga mendad na' ṉezda' gaquə can' na'onə'.
23424	MAT 8:10	Na' Jeso'osən' bebanene' catə' benene' xtižə' capitanṉə', na' gože' beṉə' ca' nao ḻe'enə': —De'e ḻiczə əchnia' le'e, notono beṉə' ṉe'e žɉəti'a beṉə' gonḻilažə'ətec nada' ca benga. Ni tozə beṉə' Izrael cui chonḻilažə' nada' ca ḻe'.
23427	MAT 8:13	Gwde gwna Jeso'osən' ca' nach gože' capitanṉə': —Guaquə yeyeɉo'. Babeyona' xmoso'onə', c̱hedə' cheɉḻi'o c̱hia'. Na' xmos capitanṉə' lao or na' ḻe'e beyacteine'.
23431	MAT 8:17	Can' bene' par nic̱h goc complir can' bzoɉ de'e profet Isaiazən' c̱he' cana', nan: “Ḻe'enə' yeque'e de'en chžaglaocho na' gone' ca yeyaquecho c̱he yoguə' yižgüe'.”
23433	MAT 8:19	Na' bchoɉ to ben' chsed chlo'i ḻei de'en bzoɉ de'e Moisezən' nach bgüigue'e lao Jeso'osən' na' gože'ene': —Maestr, gwza'alena' le' gatə'ətezə šeɉo'.
23434	MAT 8:20	Na' par nic̱h be'enə' benyaṉe'e xbab šə de'e ḻiczə che'enene' šeɉlene' ḻe', na' Jeso'osən' gože'ene': —Zɉəde liž becoyo'o ca' na' ḻeczə zɉəde liž bia ca' zo x̱ile'e bia chaš yoba, pero nada' bitobi xlatɉa' de gan' gona' dezcanz ḻa'aṉə'əczə bseḻə' Diozən' nada' golɉa' beṉac̱h.
23435	MAT 8:21	Na' bchoɉ yeto ben' nao de'en chsed chlo'i Jeso'osən' na' gože'ene': —X̱ana', gwza'alena' le' pero zgua'atec be'ešga latɉə yega'aṉlena' x̱a'anə' xte catə'əch əžin ža gate' na' əgwcuaša'ane'.
23436	MAT 8:22	Jeso'osən' gože'ene': —Da len nada'. Beṉə' ca' zɉənaquə len yic̱hɉla'ažda'oga'aquen' ca beṉə' guat guaquə yesə'əcuaše'e beṉə' guat ca'.
23439	MAT 8:25	Nach bosyo'osbane' Jeso'osən' gwse'ene': —¡X̱anto'! ¡Bosla chio'o! ¡Bac̱h chbiayi'icho!
23440	MAT 8:26	Nach Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —Bito žeble. Ḻe'e šeɉḻe'ech c̱hia'. Nach gwyase' ṉe'e chas chatə' nisda'onə' nach bene' mendad besyə'əbe'eži nisda'onə' len be'enə', na' ḻe'e besyə'əbe'ežiten.
23441	MAT 8:27	Na' disipl c̱he' ca' besyə'əbanene' can' bene'enə', nach gwse' lɉuežɉga'aque': —Bitolɉa naquə benga con to beṉac̱hzə, la' ¿nacxa gon to beṉac̱h par yebecžie' be' gualən' len nisda'onə'?
23443	MAT 8:29	Na' de'e x̱io' ca' gwso'osya'an gwse'en Jeso'osən': —Partlə le', na' partlə neto', Jeso'os Xi'iṉ Dioz. ¿Eza'o par əgwc̱hi'i əgwsaco'o neto' catə' cuiṉə' əžin ža əžin or par si'ito' castigw?
23445	MAT 8:31	Nach de'e x̱io' ca' gwsa'atə'əyoin Jeso'osən' gwse'en ḻe': —Šə yebeɉo' neto' yic̱hɉla'aždao' beṉə' quinga, güe'ešgo' latɉə žɉəyežo'oto' ḻo'o la'aždao' coš ca'.
23446	MAT 8:32	Nach gož Jeso'osən' ḻega'aquən: —Ḻeyechoɉ. Nach besyə'əchoɉən yic̱hɉla'aždao' beṉə' ca' na' ɉəsyə'əžo'on ḻo'o la'aždao' coš ca'. Nach besyə'ədiṉses coš ca' ḻe'e ya'a gan' chašəbən' na' ɉəsyə'əxopəb ḻo'o nisda'onə', na' gwsa'atəb gwse'eɉəb nisən'.
23450	MAT 9:2	Na' besə'əžin x̱oṉɉ beṉə' na' zɉənḻene' to beṉə' nat to part cuerp c̱he'enə', zɉənx̱oe'ene' to lao cam dao'. Ca' naquə gocbe'i Jeso'osən' de que gwso'onḻilaže'ene', nach gože' beṉə' güe'enə': —Bebei, xi'iṉdaogua'a. Babezi'ixena' xtoḻo'onə'.
23451	MAT 9:3	Na' baḻə beṉə' ca' choso'osed choso'olo'i ḻei de'en bzoɉ de'e Moisezən' gwse'enene' de'en gož Jeso'osən' beṉə' güe'enə', na' gwso'one' xbab ḻo'o yic̱hɉla'ažda'oga'aque'enə' gosə'əne': —Benga chžia chnite'e Diozən' laogüe de'en chon cuine' ca Diozən'.
23452	MAT 9:4	Jeso'osən' gocbe'ine' xbabən' chso'one'enə', nach gože' ḻega'aque': —¿Bixc̱hen' chonḻe xbab malən' ca' ḻo'o yic̱hɉla'ažda'olen'?
23453	MAT 9:5	Šə con yapa'ane' de que babezi'ixena' xtoḻe'enə', bito ṉezele šə napa' yeḻə' gwnabia' par yezi'ixena'an. Pero šə yapa'ane': “Gwyas na' gwda”, guatə'əbia' šə napa' yeḻə' gwnabia' par gaquə can' nia'anə'.
23454	MAT 9:6	Diozən' bseḻe'e nada' golɉa' beṉac̱h na' de'e ngan' gona' par nic̱h əṉezele de que napa' yeḻə' gwnabia' lao yežlyo nga par yezi'ixena' xtoḻə' beṉac̱hən'. Nach gože' beṉə' güe'enə': —Gwyas beyoa xcamo'onə' na' beyeɉ ližo'onə' to šao' to güen.
23457	MAT 9:9	Gwde na' beza' Jeso'osən' na' ble'ine' to beṉə' goc̱hixɉw na' le' Matio, chi'e latɉə gan' chc̱hixɉue'enə'. Na' Jeso'osən' gože'ene': —Da len nada'. Na' Mation' ḻe'e gwzoža'ate' gwyeɉlene' ḻe'.
23459	MAT 9:11	Na' beṉə' fariseo ca' catə' besə'əle'ine' chi' Jeso'osən' txen len beṉə' güen de'e mal ca', gwse'e disipl c̱he' ca': —Malən' chon maestr c̱helen' che'eɉ chaogüe' txen len beṉə' goc̱hixɉw ca' na' nochlə beṉə' güen de'e mal beṉə' cui chonḻento' txen.
23460	MAT 9:12	Na' catə' Jeso'osən' benene' xtižə'əga'aque'enə', na' gože' ḻega'aque': —Beṉə' cui chsa'acšene bito chəsə'əyažɉene' beṉə' güen rmech. Beṉə' ca' chsa'acšene ḻega'aque'enə' chəsə'əyažɉene' beṉə' güen rmech.
23461	MAT 9:13	Ḻešeɉ na' ḻegwsed bi zeɉe Xtižə' Diozən' de'en nyoɉən nan: “Che'enda' yeyašə' yeži'ilažə'əle beṉə', caguə tlaozə gotle bia yix̱ə' par güe'ela'ole nada'.” Za'a zedəyena' par nic̱h beṉə' ca' zɉəṉezene' de que zɉənaque' beṉə' güen de'e mal yesyə'ədiṉɉene' xtoḻə'əga'aque'enə', pero bito zedəyena' par nic̱h beṉə' ca' chsa'aquene' bazɉənaque' beṉə' güen yesyə'ədiṉɉene' xtoḻə'əga'aqe'enə'.
23462	MAT 9:14	Nach disipl c̱he Juan ben' bc̱hoa nis gosə'əbigue'e lao Jeso'osən', na' gwse'ene': —Zan las beṉə' fariseo ca' na' neto' chzoto' sin cui che'eɉ chaoto' par cho'ela'oto' Diozən'. Pero disipl c̱hio' ca' chse'eɉ chsa'ogüe'. ¿Bixc̱hen' ža?
23463	MAT 9:15	Nach Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —Catə' chac to yeḻə' gošagna' beṉə' migw c̱he be'enə' chšagna'anə' bito chəsyə'əgüine'ene' sino chse'eɉ chsa'ogüe'. Na' ca'aczən' naquən len nada' na' len disipl c̱hia' ca', chse'eɉ chsa'ogüe' lao ṉe'e zoa' len ḻega'aque'. Catə'əchən' əžin ža yesə'əc̱he'ex̱ax̱ɉ beṉə' contr c̱hia' ca' nada' cana'achən' əchoɉ catə' cuich əse'eɉ əsa'o disipl c̱hia' ca'.
23466	MAT 9:18	Na' ṉe'e cho'ete Jeso'osən' dižə' quinga, bžin to beṉə' gwnabia' bzo xibe' lao Jeso'osən' na' gože'ene': —Ze'e gotte to xi'iṉa' no'olə. Yo'ošga cano'obo', na' yebambo'.
23469	MAT 9:21	La' bene' xbab ḻo'o yic̱hɉla'ažda'ogüe'enə', gwne': “Con cana' xadoṉ c̱he'enə', goyacczəda'.”
23470	MAT 9:22	Na' gwyec̱hɉ Jeso'osən', ble'ine' no'olən', na' gože'ene': —Bebei xi'iṉdaogua'a. Babeyacdo' c̱hedə' chonḻilažo'o nada'. Na' ḻe'e bega'ate yižgüe' de'en che'i no'olən'.
23472	MAT 9:24	Na' gože' ḻega'aque': —Ḻe'e yechoɉ ngalə. Bito nacbo' bi'i guat, con chtasbo'onə'. Pero na' beṉə' ca' gwso'onḻe'e c̱he'.
23475	MAT 9:27	Na' catə' beza' Jeso'osən' len disipl c̱he' ca', ɉəsə'ənao c̱hopə beṉə' lc̱hoḻ ḻega'aque'. Na' gwsa'atə'əyoine' ḻe' gosə'əṉe' zižɉo gosə'əne': —Le' naco' xi'iṉ dia c̱he de'e Rei Dabi. Beyašə'əlažə'əšguei neto'.
23476	MAT 9:28	Na' catə' bežin Jeso'osən' len disipl c̱he' ca' liže'enə' na' besyə'əyo'e, na' ḻeczə gwso'o beṉə' lc̱hoḻ ca'. Nach Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —¿Echeɉḻe'ele de que guac gona' par nic̱h yele'ilen'? Nach gwse'ene': —Cheɉḻe'eto' X̱anto'.
23477	MAT 9:29	Nach Jeso'osən' gwdane' ɉlaoga'aque'enə', na' gože' ḻega'aque': —Yele'ile, c̱hedə' chonḻilažə'əle nada'.
23481	MAT 9:33	Jeso'osən' bebeɉe' de'e x̱i'onə' na' ḻe'e benete be'enə'. Na' beṉə' zan ca' besə'əle'i can' goquən' besyə'əbanchgüeine', na' gosə'əne': —Chio'o beṉə' Izrael de'e nechən' bable'icho ca naquə miḻagr de'en chon benga.
23482	MAT 9:34	Pero na' beṉə' fariseo ca' gosə'əne': —Gwxiye' de'en chnabia' de'e x̱io' ca'anə' chaclenən ḻe' par nic̱h chebeɉe' de'e x̱i'onə'.
23485	MAT 9:37	Nach gože' disipl c̱he' ca': —Nitə' beṉə' zan beṉə' yoso'ozenague' c̱he Diozən' catə' se'enene' xtiže'enə'. Na' gwxaquə'əlebəga'aque' ca to cwseš xen de'en chetoba'. Na' chyažɉda' beṉə' zan əsa'aclene' nada', la' to c̱hopgale nitə'.
23491	MAT 10:5	Na' catə' Jeso'osən' bseḻe'e beṉə' šižiṉ quinga ɉəsə'ədix̱ɉui'e xtižə' Diozən', gože' ḻega'aque': —Chseḻa'a le'e žɉe'ele xtižə' Diozən' len yeziquə'əchlə beṉə' Izrael ca'. Na' bito əžɉa'acle laž beṉə' ca' cui zɉənaquə beṉə' Izrael, na' nic əžɉa'acle yež ca' zɉəchi' Samarian'.
23512	MAT 10:26	Na' ḻa'aṉə'əczə yoso'oc̱hi' yoso'osaquə' beṉə' le'e laogüe de'en cui chse'eɉni'ine' de que chonḻe can' chene'e Diozən' bito žeble ḻega'aque'. Guaquə can' na dicho de'en na: “Yoguə'əḻoḻ de'en ngašə' ṉa'a gwžin ža la'alaon, na' yoguə əḻoḻ de'e cui no gwse'eɉni'i antslə ḻeczə gwžin ža se'eɉni'i beṉə' ḻen.”
23531	MAT 11:3	ɉse'eže'ene': —¿Elen' ben' naquən əseḻə' Diozən' o šə soto' lez yidə beṉə' yoblən'?
23532	MAT 11:4	Nach Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —Ḻe'e žɉəya'ac na' ḻe'e žɉəyeyež Juanṉə' doxen can' chenele na' can' chle'ile chona'.
23535	MAT 11:7	Nach catə' besyə'əsa'ac disipl c̱he Juanṉə', nach Jeso'osən' be'elene' beṉə' ca' zɉəndobən' xtižə' Juanṉə', gože' ḻega'aque': —¿Nacxa naquə ben' ɉəle'itgüeiczele latɉə dašən'? ¿Ešayec̱hə šayen chaque'? Bito.
23536	MAT 11:8	¿Nacxan' goque' catə' ɉəle'ilene'? ¿Enyaze' lachə' šao'? ¿Ešə bito? la' beṉə' ca' zɉənyaz lachə' šao' nite'e yo'o güenchgua ca no liž rei.
23537	MAT 11:9	¿Noxan' ɉəle'ilen' ža? ¿Eto profet ben' cho'e xtižə' Diozən'? De'e ḻi naque' to profet. Pero əchnia' le'e, caguə con to profetən'.
23544	MAT 11:16	¿Nac əgwsaquə'əlebetgüeida' le'e mbanḻe ṉa'a? Egwsaquə'əlebeda' le'e ca bidao' c̱hedə' cuiczə bi de žleb c̱hele. Ca naquə bidao' ca' catə' nitə'əbo' do gan' chac ya'a chse' lɉuežɉga'acbo':
23545	MAT 11:17	“Bento' ḻegr, bito gwyo'olažə'əle, na' babento' bgüine bgüež, peor.”
23546	MAT 11:18	Juanṉə' bide' laole nga. Bito güe'eɉ gwdaošaogüe'e can' chse'eɉ chsa'o beṉə' yoblə. Nach gwnale c̱he': “Yo'o yaz de'e x̱io'onə' yic̱hɉla'aždaogüe'enə'.”
23549	MAT 11:21	—¡Probchguazə le'e beṉə' Corasin! ¡Probchguazə le'e beṉə' Betsaida! Beṉə' ca' nitə' Tiro na' Sidon ḻe'e besyə'ədiṉɉteine' xtoḻə'əga'aque'enə' žalə' blo'iga'acda'ane' yeḻə' guac c̱hia'anə' ca de'en bablo'ida' le'e. Žalə' goquə ca', sa'azlɉe' lachə' zešə' na' zosə'əža'alɉa cuinga'aque' de par nic̱h sa'acbe'i beṉə' de que babesyə'ədiṉɉene' xtoḻə'əga'aque'enə'.
23553	MAT 11:25	Na' lao orən' Jeso'osən' bene' orasyon lao Diozən' gwne': —X̱a', len' chnabi'o beṉə' ža' yoban' na' yežlyon'. Na' choṉa' yeḻə' chox̱cwlen c̱hio' de que babzeɉni'ido' baḻə beṉə' can' che'endo' so'e latɉə ṉabi'o yic̱hɉla'ažda'oga'aque'enə'. Bzeɉni'ido'on beṉə' ca' gwsa'acbe'i chəsə'əyažɉene' no əgwsed əgwlo'i ḻega'aque' na' bito bzeɉni'ido'on beṉə' ca' chso'on xbab de que zɉənaque' beṉə' sin' na' beṉə' zɉənyeɉni'i.
23555	MAT 11:27	Nach gože' beṉə' ca' ža'anə': —X̱a'anə' babene' lao na'a chona' par nic̱h chombia' beṉə' ḻe'. Ḻe' nombi'ayaṉe'e nada', na' nada' nombi'ayaṉa'a ḻe'. Na' beṉə' ca' bagwleɉa' par zɉənombi'e X̱a'anə', chona' par nic̱h zɉənombi'ene' na' notono no nochlə zɉənombia' X̱a'anə' na' ni nada'.
23560	MAT 12:2	Na' besə'əle'i baḻə beṉə' fariseo ca' can' gwso'on disipl ca', na' gwse'e Jeso'osən': —Bgüiašc can' chso'on disipl c̱hio' ca' žin de'e cui de lsens goncho ža dezcanzən'.
23561	MAT 12:3	Nach gož Jeso'osən' beṉə' fariseo ca': —¿Ecabi za'alažə'əle de'en bablable can' ben de'e Rei Dabin' catə' ḻe' na' beṉə' lɉuežɉe' ca' gosə'ədone'?
23563	MAT 12:5	¿Ena' cabi za'alažə'əle ca de'en bablable ḻe'e ḻei de'en bzoɉ de'e Moisezən' can' chso'onczə bx̱oz ca' mendad c̱he yo'oda'onə' yoguə' ža dezcanz na' bito chso'omba'aṉe' žanə'. Na' bito ṉacho de que zɉənape' doḻə' por ni c̱he de'en chso'one' mendadən' ža dezcanzən'.
23565	MAT 12:7	Xtižə' Diozən' de'en nyoɉən nan: “Che'enda' yeyašə' yeži'ilažə'əle beṉə', caguə tlaozə gotle bia yix̱ə' par güe'ela'ole nada'.” Žalə' cheɉni'ile bi zeɉenṉə' bitolɉa əṉale c̱he disipl c̱hia' quinga de que zɉənape' doḻə' por ni c̱he šə bin' bagwso'one' ža dezcanzən'.
23568	MAT 12:10	Na' ḻo'o yo'odao' na' zo to beṉə' bambižə šḻa'a ne'enə', nach beṉə' fariseo ca' gwse'e Jeso'osən': —¿Ede lsens par yeyoncho beṉə' xiṉɉ lao ža dezcanzən'? Gwse'ene' ca' nic̱h əžel de'en yesə'əde'ine' par əsa'ogüe' xya contr Jeso'osən'.
23569	MAT 12:11	Nach Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —Šə nitə' xilə' dao' c̱hele na' əxopə tob ḻo'o yech zitɉw lao ža dezcanzən', ¿əcabi ḻe'e yebeɉteleb ḻo'o yechən' lao žanə'?
23571	MAT 12:13	Nach Jeso'osən' gože' be'enə' mbižə ne'inə': —Bḻi na'onə'. Nach catə' bḻi na' be'enə' ḻe'e beyacten can' naquə de'en yešḻa'a.
23581	MAT 12:23	Na' yoguə' beṉə' ca' besə'əle'i can' goquə ḻechguaḻe besyə'əbanene'. Nach gwse' lɉuežɉga'aque': —¿Enaquəlizə be'enga ben' chbezcho yidə lao dia c̱he de'e Rei Dabin'?
23582	MAT 12:24	Na' catə' gwse'ene beṉə' fariseo ca' dižə' quinga gwse'e baḻə beṉə' ca': —Bitobi yeḻə' guac napə benga. Con chebeɉe' de'e x̱io' ca' len yeḻə' guac c̱he Beelsebo de'en chnabia' de'e x̱io' ca'.
23583	MAT 12:25	Gocbe'i Jeso'osən' can' gwso'on beṉə' fariseo ca' xbabən', nach gože' ḻega'aque': —Šə beṉə' ža' to ṉasyon əsa'aque' c̱hoplə na' yesə'ədiḻe' entr ḻega'aque', əgwžiayi' ṉasyon c̱hega'aque' na'anə' šə ca'. Na' ḻeczə ca' šə beṉə' nitə' to syoda əsa'aque' c̱hoplə na' yesə'ədiḻe' entr ḻega'aque', ḻeczə cuiayi' syoda c̱hega'aque' na'anə' šə ca'. Na' šə to famiḻy əsa'aque' c̱hoplə na' yesə'ədiḻe' entr ḻega'acze' ḻeczə yenit famiḻy c̱hega'aque' na'anə' šə ca'.
23596	MAT 12:38	Nach baḻə beṉə' ca' choso'osed choso'olo'i ḻei de'en bzoɉ de'e Moisezən', na' beṉə' fariseo ca' gwse'e Jeso'osən': —Maestr, che'eneto' gono' to miḻagr par nic̱h əṉezeto' šə de'e ḻiczə Dioz nan' bseḻe'e le'.
23597	MAT 12:39	Nach Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —Le'e mbanḻe ṉa'a, naquəchguale beṉə' yic̱hɉla'aždao' mal, na' bito chzenagle c̱he Diozən'. Na' chṉable gona' to miḻagr par nic̱h əṉezele šə ḻe Dioz nan' bseḻe'e nada'. Pero bito gona' can' chṉablenə'. De'en gon Diozən' len nada' par nic̱h əṉezele de que ḻe'enə' bseḻe'e nada', gwxaquə'əleben ca de'en bene' len de'e profet Jonasən'.
23602	MAT 12:44	“De'e yobləczə žɉəyežo'a yic̱hɉla'aždao' be'enə' gan' gwyo'o gwyaza' antslə.” Na' yeyeɉən de'e yoblə gan' zo ben'. Catə' le'in de que bacheyone' xbab güen na' bazoche' binḻoch na' caguə nochlə yo'o yaz yic̱hɉla'aždaogüe'enə' de'en əgwžon yeyo'on de'e yoblə, nach yeyo'on.
23605	MAT 12:47	Entr beṉə' ca' nitə' choso'ozenague' xtižə' Jeso'osən', toe' gože' Jeso'osən': —Babla' xna'onə' len bišo'o ca' na' nite'e na'ate chse'enene' əso'elene' le' dižə'.
23606	MAT 12:48	Nach Jeso'osən' gože' ben' gwna ca': —Nitə' beṉə' yoblə beṉə' zɉənaque' ca xna'anə' na' ca biša'a.
23607	MAT 12:49	Nach bḻi na' Jeso'osən' blo'e disipl c̱he' ca' na' gože' be'enə': —Beṉə' quinga bazɉənaque' ca xna'a, na' zɉənaque' ca biša'a.
23611	MAT 13:3	Nach Jeso'osən' bsed blo'ine' ḻega'aque' len zan jempl. Na' be'elene' ḻega'aque' to jemplən', bsaquə'əlebene' xtižə' Diozən' ca trigon'. Nach gwne': —To beṉə' gwze'e zde' güen trigw.
23618	MAT 13:10	Nach gosə'əbiguə' disipl c̱he Jeso'osən' laogüe'enə' na' gwse'ene': —¿Bixc̱hen' chsed chlo'ido' beṉə' quinga len jempl?
23619	MAT 13:11	Na' Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —Diozən' chone' par nic̱h le'e ṉezele de'en cui no gwṉeze antslə de que ḻe' ṉabi'e con notə'ətezə beṉə' soe' latɉə. Pero beṉə' cui chse'eɉḻe'e xtiža'anə' bito chac se'eɉni'ine' de que ṉabi'e beṉə' soe' latɉə.
23632	MAT 13:24	Gwde na' Jeso'osən' gozo'elene' beṉə' ca' yeto jempl, goze'e ḻega'aque': —Yeḻə' gwnabia' c̱he Dioz ben' zo yoban' gwxaquə'əleben ca de'e nga goquə. To beṉə' ɉeze' trigw biṉnə' yoba c̱he'enə'.
23635	MAT 13:27	Nach ɉəya'aque' gan' zo x̱anga'aque'enə' par ɉəsyə'əyeže'ene': “Señor, ¿əcaguə trigw biṉnə' gozo' yoba c̱hio'onə'? ¿Bixc̱hen' nc̱hix̱ən len bgüeyxtilən'?”
23636	MAT 13:28	Nach x̱anga'aque'enə' gože' ḻega'aque': “To beṉə' contr c̱hia'anə' ɉen ca'.” Nach xmose' ca' gwse'ene': “¿Eche'endo' əlažə'əto' bgüeyxtilən'?”
23637	MAT 13:29	Nach x̱anga'aque'enə' gože' ḻega'aque': “Bito əḻažə'əlen. La' nxož əlažə'əlente trigon'.
23638	MAT 13:30	Lɉoyenṉə' par ṉa'a. Guaquə yesə'əcha'on txen, pero na' chona' mendad catə' bagoḻə yetoble cwsešən', cana' zgua'atec yebele bgüeyxtilən' na' gonḻen bnoɉ par əse'eyən. Nach te na' žɉəyetoble trigon' əgwcua'aša'olen.”
23639	MAT 13:31	Gwde na' gozo'elene' beṉə' ca' yeto jempl, gože': —Yeḻə' gwnabia' c̱he Dioz ben' zo yoban' gwxaquə'əleben ca to xsa moztas de'en gozə to beṉə' yežlyo c̱he'enə'.
23641	MAT 13:33	Nach gozoe' yeto jempl, gozne': —Yeḻə' gwnabia' c̱he Diozən' ben' zo yoban' gwxaquə'əleben ca xna' cuazin' de'en gwlec no'olən' len to rob yezɉ par nic̱h becha'o doxenən.
23644	MAT 13:36	Na' catə' beyož bsed blo'i Jeso'osən' beṉə' ca' zɉəža' gan' zo'enə', bese'e ḻega'aque', na' beza' ḻe' len disipl c̱he' ca'. Na' catə' besyə'əžine' yo'o gan' nite'enə' besyə'əyo'e ḻo'inə'. Nach gosə'əbiguə' disipl c̱he' ca' cuite'enə' gwse'ene': —Bzeɉni'išguei neto' bi zeɉen jempl c̱he xsa bgüeyxtilən'.
23645	MAT 13:37	Nach Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —Quingan' zeɉen: Diozən' bseḻe'e nada' golɉa' beṉac̱h na' gwxaquə'əlebeda' ca ben' gozə trigw biṉnə'.
23659	MAT 13:51	Nach Jeso'osən' gože' disipl c̱he' ca': —¿Ezyeɉni'ile yoguə' de'e ca' bablo'ida' le'e? Nach gwse'ene': —Zyeɉni'ito'on X̱anto'.
23660	MAT 13:52	Nach Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —Notə'ətezle šə chac chsed chlo'ile Xtižə' Diozən' de'en byoɉ cana', na' šə ḻeczə chzenagle can' chsed chlo'ida' de que cheyaḻə' güe'ele latɉə ṉabia' Diozən' le'e, nachən' guac əgwsed əgwlo'ile beṉə' c̱hopten. Na' gwxaquə'əlebele ca to x̱an yo'o beṉə' napə yoguə' de'en chyažɉ chc̱hine famiḻy c̱he'enə'.
23662	MAT 13:54	Na' beyeɉe' Nasaretən' gan' gwcha'ogüe'. Na' ɉəyesed ɉəyelo'ine' beṉə' ca' ḻo'o yo'odao' c̱hega'aque'enə'. Na' ḻechguaḻe besyə'əbanene' len xtiže'enə', na' gwse'e lɉuežɉga'aque': —¿Nacxa goquən' ṉezene' de'e ca' de'en naquə de'e sin'? na' ¿nacxa chac chone' miḻagr ca' chone'?
23664	MAT 13:56	Na' ḻeczə beṉə' zane' ca' nitə' lažcho nga. ¿Nacxa chaquən' cho'e dižə' ca' ža, na' chacte choe' miḻagr?
23665	MAT 13:57	Na' de'en gwso'one' xbab de que Jeso'osən' naque' con to beṉə' gwlaž c̱hega'aque', de'e na'anə' bito gwse'eɉḻe'e c̱he'. Nach gože' ḻega'aque': —Ḻa'aṉə'əczə beṉə' zan chse'eɉḻe'e c̱he beṉə' ca' chso'e xtižə' Diozən' na' chso'e ḻega'aque' yeḻə' bala'aṉ, beṉə' gwlaž c̱hega'aque' ca' na' famiḻy c̱hega'aque' ca' bito chse'eɉḻe'e c̱hega'aque'.
23668	MAT 14:2	Nach gože' xmose' ca': —Bengan' de'e Juanṉə' ben' bc̱hoa beṉə' nis. Babebane' ladɉo beṉə' guat ca' na' de'e na'anə' chac chone' miḻagr ca'.
23669	MAT 14:3	Quingan' goquə gwso'ote' Juanṉə': Erodən' beque'e Erodiasən' ca xo'ole', len Erodiasən' naque' xo'olə Lip biše'enə'. Na' Juanṉə' gože' Erodən': “Malən' beno' beca'o no'ol c̱he beṉə' bišo'on par naque' xo'olo'.” Na' de'en gož Juanṉə' Erodən' ca' de'e na'anə' Erodən' bene' mendad gosə'əzene' Juanṉə' na' gosə'əgüe'ene' ližya na' bosə'əc̱heɉe' ṉi'ane'e ca' gden.
23674	MAT 14:8	Na' por consejw c̱he xna'abo'onə' gožbo' Erodən': —Beṉ nada' ṉa'atec ṉa'a yic̱hɉ Juanṉə' ben' chc̱hoa beṉə' nis žian to lao plat.
23681	MAT 14:15	Na' catə' bachaḻ, gosə'əbiguə' disipl c̱he' ca' laogüe'enə', na' gwse'ene': —Zocho to latɉə ga cui no nḻa', na' bagwde or par gaocho xgüe. Bseḻə' beṉə' quinga yež ca' de'en zɉəchi' gaḻə'əzə par nic̱h žɉəsə'ədilɉe' de'e se'eɉ əsa'ogüe'.
23682	MAT 14:16	Na' Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —Bito cheyaḻə' žɉəya'aque'. Ḻe'e güe'ega'aque' de'e se'eɉ əsa'ogüe'.
23683	MAT 14:17	Nach gwse'ene': —C̱hopga beḻ ya'a c̱hechon' de na' gueyə'əga yetxtil.
23684	MAT 14:18	Nach Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —Ḻe'e žɉəx̱i'in ni.
23692	MAT 14:26	Na' catə' besə'əle'i disipl c̱he' ca' ḻe' zde' lao nisda'onə', ḻechguaḻe besə'əžebe' xte gwso'osye'e gosə'əne': —¡To beṉə' guat chle'icho chda tlao nisən'!
23693	MAT 14:27	Na' ḻe'e boḻgüižte Jeso'osən' ḻega'aque', gože': —Ḻeyebei. Nada'anə'. Bito žeble.
23694	MAT 14:28	Nach Bedən' gože'ene': —X̱anto', šə ḻe le'enə', gwna nada' sa'a tlao nisda'onə' yida' gan' zo'onə'.
23695	MAT 14:29	Nach gož Jeso'osən' ḻe': —Da Bed. Na' ḻe'e bchoɉte Bedən' ḻo'o barcon' na' gwzolao gwze'e tlao nisda'onə' par zde' gan' zo Jeso'osən'.
23696	MAT 14:30	Pero na' catə' gocbe'ine' ca fuertən' chec̱hɉ be'enə', bžebe' na' gwzolao chyiše'e ḻo'o nisən'. Nach bisye'e gože' Jeso'osən': —X̱ana', bosla nada', bachetɉa' xan nisən'.
23697	MAT 14:31	Na' ḻe'e bḻite na' Jeso'osən' bex̱e'ene'. Nach gože' Bedən': —Bixc̱hen' gocžeɉlažo'o? Gwyeɉḻe'ech c̱hia'.
23699	MAT 14:33	Na' beṉə' ca' ža' ḻo'o barcon' gwso'elaogüe'e Jeso'osən', gwse'ene': —De'e ḻiczə len' naco' Xi'iṉ Diozən'.
23704	MAT 15:2	—¿Bixc̱hen' disipl c̱hio' ca' bito chesə'ənaogüe' costombr ca' de'en bosyo'ocua'aṉlen de'e x̱axta'ocho ca' chio'o? ¿Bixc̱hen' cui chosyo'one'e zan las antslə ze'e sa'ogüe' can' chonto'?
23705	MAT 15:3	Nach Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —Ca naquə le'e ža, ¿bixc̱hen' chbeɉyic̱hɉle cui chonḻe can' non Diozən' mendad goncho na' con naozechle costombr c̱helen'?
23706	MAT 15:4	Diozən' none' mendad can' goncho, gwne': “Le'e gwnežɉo yeḻə' bala'aṉ x̱axna'ale”, na' “Notə'ətezle šə chžia chnitə'əle x̱axna'ale cheyaḻə' gatle.”
23712	MAT 15:10	Nach Jeso'osən' bozoḻgüiže' beṉə' zan ca' zɉənžaguən' par nic̱h gosə'əbigue'e laogüe'enə', na' gože' ḻega'aque': —Ḻegwzenag de'e nga əṉia' le'e nic̱h šeɉni'ilen'.
23714	MAT 15:12	Nach gosə'əbiguə' disipl c̱he Jeso'osən' laogüe'enə' gwse'ene': —¿Ebito gocbe'ido' de que beṉə' fariseo ca' ḻechguaḻe besə'əže'e catə' gwse'enene' xtižo'onə'?
23715	MAT 15:13	Na' Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —Gwžin ža catə' X̱a' Diozən' ben' zo yoban' gwžiayi'e yoguə'əḻoḻ beṉə' cui choso'ozenag c̱he'. Egwžiayi'e ḻega'aque' can' choncho catə' chḻažə'əcho yix̱ə' ca' chla'ac ḻo'o yel.
23717	MAT 15:15	Nach Bedən' gože' Jeso'osən': —Bzeɉni'išguei neto' bi zeɉen de'en gwnao' de que de'en che'eɉ chaochon' bito chonən manch la'ažda'ochon'.
23718	MAT 15:16	Nach gož Jeso'osən' ḻega'aque': —¿Eḻeczə lenḻe bito cheɉni'ile de'e quinga bagwnia' le'e?
23719	MAT 15:17	¿Ecabi ṉezele de que yoguə' de'en che'eɉ chaochon' chɉc̱he'en ḻo'o ḻe'echon' na' chžin or cheden?
23724	MAT 15:22	Na' to no'olə beṉə' cui naquə beṉə' Izrael, gwze'e gan' mbane Tiro na' Sidon par ɉəšague' Jeso'osən'. Na' gwṉe' zižɉo gože' Jeso'osən': —X̱ana', le' naco' xi'iṉ dia c̱he de'e Rei Dabin'. Beyašə'əšguei neto'. To bi'i no'olə c̱hia' yo'o yaz to de'e x̱io' ḻo'o yic̱hɉla'ažda'obo'onə' na' ḻechguaḻe chžaglaobo'.
23725	MAT 15:23	Pero Jeso'osən' bito boži'e xtižə' no'olən'. Nach disipl c̱he Jeso'osən' gosə'əbigue'e cuite'enə' na' gwsa'atə'əyoine' ḻe' gwse'ene': —Bosa'ašga no'olən' la' con naogüe' chio'o na' chatə'əyoine' le' zižɉo par gaquəleno'one'.
23726	MAT 15:24	Nach Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —Diozən' bseḻe'e nada' gaquəlena' ṉasyon Izrael na'azən', la' ḻega'aque' gwxaquə'əlebəga'aquene' ca xilə' dao' bia zɉənaquəžeɉe.
23727	MAT 15:25	Nach no'olən' bgüigue'e bzo xibe' lao Jeso'osən', na' gože'ene': —X̱ana' go'onšguei goclen neto'.
23728	MAT 15:26	Na' Jeso'osən' gože'ene': —Bito naquən güen yeca'acho yeḻə' guao c̱he xi'iṉcho na' əgwnežɉwchon gao xicoda'ocho.
23729	MAT 15:27	Na' gocbe'i no'olən' bsaquə'əlebe Jeso'osən' beṉə' ca' cui zɉənaquə beṉə' Izrael ca beco', nach gože'ene': —Ḻeiczədo' X̱ana'. Pero xicocho ca' guaquə əsa'ob pedas de'e chesə'əxopə lao yon'.
23730	MAT 15:28	Nach Jeso'osən' gože'ene': —No'olə, ḻechguaḻe chonḻilažo'o nada'. Guaquəlencza' le' can' che'endo'. Na' lao or na' beyaque xi'iṉ no'olən'.
23734	MAT 15:32	Gwde na' Jeso'osən' goxe' disipl c̱he' ca' na' gože' ḻega'aque': —Ḻechguaḻe cheyašə'əda' beṉə' quinga. Bagoc šoṉə ža nite'e nga len chio'o, na' bitobi de de'e sa'ogüe'. Na' bito che'enda' yosa'aga'aca'ane' sin cui sa'ogüe' par nic̱h cui yesyə'əc̱hoḻene' tnezən'.
23735	MAT 15:33	Nach disipl c̱he' ca' gwse'ene': —Gan' zocho nga naquən to latɉə ga cui nono nḻa'. ¿Gaxa əželecho de'e əsa'o yoguə' beṉə' zan quinga?
23736	MAT 15:34	Nach Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —¿Baḻə yetxtil c̱hechon' de? Nach gwse'ene': —Gažga yetxtil dao' zɉəde na' to c̱hopga beḻ ya'a dao'.
23743	MAT 16:2	Nach Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —Catə' chle'ile nḻatɉəcha ḻe'e yoban' še'elə nach nale: “Goža'a gwx̱e c̱hedə' nḻatɉəcha.”
23744	MAT 16:3	Na' šə chi' beɉw catə'ən che'eni' nach nale: “Guaquə zag, la' chi'ichgua beɉw.” Beṉə' gox̱oayag le'e. Ṉezele šə guaquə zag o šə guaquə zeyə' catə'ən chle'ile nac naquə ḻe'e yoban', pero cabi chacbe'ile bi zeɉe de'e ca' chon Diozən' tyemp nga zocho ṉa'a.
23747	MAT 16:6	Nach Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —Ḻegapə cuidad len xna' cuazi c̱he beṉə' fariseo ca' na' c̱he beṉə' sadoseo ca'.
23748	MAT 16:7	Pero disipl c̱he' ca' bito gwse'eɉni'ine' bi zeɉe de'en gože' ḻega'aque' ca', nach gwse' lɉuežɉga'aque': —Gwne' ca' c̱hedə' gonḻažə'əcho gua'acho yetxtilən'.
23749	MAT 16:8	Na' Jeso'osən' gocbe'ine' xbab de'en chso'one', nach gože' ḻega'aque': —¿Bixc̱hen' chonḻe xbab c̱he yetxtilən' de'en gonḻažə'əle? ¿Ecabi ṉe'e šeɉḻe'ele de que napa' yeḻə' guac par guaogua' le'e?
23750	MAT 16:9	¿Ebito cheɉni'ile bi zeɉe miḻagr ca' chona'? na' ¿əbagonḻažə'əle can' bguaogua' gueya'a mil beṉə' byo len gueyə'əzə yetxtil dao'? ¿Ena' ḻeczə bito za'alažə'əle do baḻə žomə pedas yetxtil ca' betoble de'en besyə'əga'aṉ?
23751	MAT 16:10	Na' ¿c̱hexa tapa mil beṉə' byo ca' bguaogua' len gažə yetxtil dao'? ¿Eza'alažə'əle baḻə žomə pedas yetxtil can' betoble gwde besyə'ədaogüe'enə'?
23752	MAT 16:11	¿Bixc̱hen' con benḻe xbab c̱he yetxtilən' catə'ən gwnia' le'e gaple cuidad len xna' cuazi c̱he beṉə' fariseo ca' na' c̱he beṉə' sadoceo ca'?
23754	MAT 16:13	Jeso'osən' len disipl c̱he' ca' ɉa'aque' gan' mbane to syoda de'en nzi' Sesarea de Filipo. Nach Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —De'e ḻi Diozən' bseḻe'e nada' golɉa' beṉac̱h. Pero ¿bi chesə'əna beṉə'? ¿non' naca' nada'?
23755	MAT 16:14	Nach gwse'ene': —Baḻe' chesə'əne' de que naco' de'e Juan ben' bc̱hoa beṉə' nis. Na' yebaḻe' chesə'əne' de que naco' Ḻiaz ben' be' xtižə' Diozən' cana'. Na' yebaḻe' chesə'əne' de que naco' de'e profet Jeremias, o de que naco' yeto' beṉə' be' xtižə' Diozən' cana'ate.
23756	MAT 16:15	Nach gože' ḻega'aque': —C̱hexa le'e, ¿bi nale non' naca' nada'?
23757	MAT 16:16	Simon Bedən' gože'ene': —Len' naco' Crist ben' gwleɉ Diozən' par gaquəleno' ṉasyon c̱hechon', na' naco' Xi'iṉ Dioz ben' zo zeɉḻicaṉe.
23758	MAT 16:17	Nach Jeso'osən' gože'ene': —Simon xi'iṉ Jonas, mbalaz zo' de'en gwnao' de'e ca'. Notono beṉac̱h bzeɉni'i le' de'e ca', tozə X̱a' Diozən' ben' zo yoban', ḻe'enə' babzeɉni'ine'en le'.
23763	MAT 16:22	Nach Bedən' gwleɉe' Jeso'osən' latə' dao' ca'aḻə na' gože'ene': —X̱ana', Diozən' gaquəlene' le'. Bitoczə gac c̱hio' de'e quinga nao' nga.
23764	MAT 16:23	Pero na' Jeso'osən' gwyec̱hɉe' bgüie' Bedən' na' gože' gwxiye'enə' de'en chnabia' yic̱hɉla'aždao' Bedən': —Gwchi'ižə' ca'aḻə Satanas. Nach gože' Bedən': —Bito che'endo' gona' can' non Diozən' mendad gona'. Chono' xbab c̱he de'en chacdo' gaquən güen na' bito chono' xbab naquən' chene'e Diozən' gaquə.
23765	MAT 16:24	Gwde na' Jeso'osən' gože' disipl c̱he' ca': —Notə'ətezle šə che'enele gonḻilažə'əle nada' na' gwzenagle c̱hia' cheyaḻə' əchoɉ yic̱hɉle de'en chene'ele gon cuinḻe par nic̱h gonḻe con can' chene'e Diozən' na' bitobi gaquele c̱he de'en c̱hi' saquə'əle, ḻa'aṉə'əczə šə so'ot beṉə' le'e to ḻe'e yag coroz con gonḻilažə'əle nada'.
23773	MAT 17:4	Nach Bedən' gože'ene': —X̱anto', güenchgua zocho nga ṉa'a. ¿Egüe'endo' gonto' šoṉə ranš? ton par le', na' ton par Moisezən' na' yeton par Ḻiazən'.
23774	MAT 17:5	Ṉe'e cho'ete' dižə'ənə' catə'əczla to beɉw de'en chactit bcuašə'ən ḻega'aque', na' ḻo'o beɉon' gwse'enene' gwna Diozən': —Benga Xi'iṉa' ben' chacchgüeida' c̱hei. Cheba chezaquə'əlaža'a len ḻe'. C̱he ḻe'enə' ḻe'e gwzenag.
23776	MAT 17:7	Nach bgüiguə' Jeso'osən' bx̱oa ne'enə' yic̱hɉga'aque'enə', na' gože': —Ḻeyeyas. Bito žeble.
23778	MAT 17:9	Na' gwde na' lao chesyə'əyetɉe' ya'anə', gož Jeso'osən' ḻega'aque': —Ni tole cui güe'ele dižə' c̱he de'en bable'ile xte catə'əch bagwso'ot beṉə' nada' na' yebana' ladɉo beṉə' guat ca', nada' naca' ben' bseḻə' Diozən' golɉa' beṉac̱h.
23779	MAT 17:10	Nach disipl c̱he' ca' gwse'ene': —Beṉə' ca' choso'osed choso'olo'i ḻein' choso'osedene' neto' de que zgua'atec profet Ḻiaz ben' gwzo cana' cheyaḻə' yide' lao yežlyo nga de'e yoblə antslə ze'e yidə ben' əseḻə' Diozən' par gaquəlene' ṉasyon c̱hechon'. ¿Bixc̱hen' chəsə'əne' ca' ža?
23780	MAT 17:11	Nach Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —De'e ḻiczə chəsə'əne' de que zgua'atec yidə profet Ḻiazən' de'e yoblə ben' gwzo cana' par yeyone' yoguə'əḻoḻ de'e cheyaḻə' yeyac.
23784	MAT 17:15	—X̱ana' beyašə'əlažə'əšguei xi'iṉa' nga. Chazbo' šon na' ḻechguaḻe chžaglaobo' len ḻen. Na' zan las baɉchazbo' lao yi' na' ḻeczə ca' zan las babxopbo' ḻo'o nis.
23786	MAT 17:17	Nach Jeso'osən' gože' beṉə' ca' ža'anə': —Le'e chonḻe clelə na' nalɉele. ¿Bixc̱hexaczxan' cui cheɉḻe'ele c̱hia'? Bachac sša zoa' napa' yeḻə' chxenḻažə' len le'e. ¿Batxan' šeɉḻe'ele c̱hia'? Nach gože' x̱a bida'onə': —Doa' bi'i c̱hio'on ni.
23788	MAT 17:19	Na' gwde goc de'e ca', gosə'əbiguə' disipl c̱he Jeso'osən' gan' zoe' toze', na' gwse'ene': —¿Bixc̱hexaczxan' cui goquə yebeɉto' de'e x̱io'onə' yic̱hɉla'aždao' bida'onə'?
23789	MAT 17:20	Jeso'osən' gože' ḻega'aque': —Bito goquə yebeɉlen c̱hedə' bito gwyeɉḻe'ele de que Diozən' gaquəlene' le'e. Xsa yag moztasən' naquən de'e dao' rizə'. Na' de'e ḻi chnia' le'e ḻa'aṉə'əczə šə de'en chonḻilažə'əle Diozən' gwxaquə'əleben ca to xsa moztasən' laogüe de'en cuiṉə' gonḻilažə'əchgualene' guac ye'ele ya'a nga: “Gwde gwzo de'e na'ate”, na' gaquə can' chonḻe mendadən'. Bito bi bi de de'e cui gaquə gonḻe con šə cheɉḻe'ele de que Diozən' chaclene' le'e.
23791	MAT 17:22	Na' lao zɉezda' Jeso'osən' len disipl c̱he' ca' do gan' mbane Galilean', Jeso'osən' boszenene' ḻega'aque' de'en ze'e gac c̱he', gwne': —Diozən' bseḻe'e nada' golɉa' beṉac̱h, na' gaca' lao na' beṉə'
23793	MAT 17:24	Na' catə' besyə'əžine' Capernaunṉə', baḻə beṉə' ca' chəsə'əc̱hixɉue' impuest de'en chəsə'əyixɉw to to beṉə' byo Izrael ca' par gast c̱he yo'odao' əblaonə' ɉa'aque' lao Bedən'. Na' gwse'ene': —Ca naquə maestr c̱helenə', ¿əgwyixɉue' impuest c̱he yo'oda'onə'?
23794	MAT 17:25	Nach gož Bedən' ḻega'aque': —Gwyixɉue'en. Gwde na' Jeso'osən' len disipl c̱he ca' gwso'e ḻo'o yo'onə'. Nach Jeso'osən' ḻe'e gožte' Bedən': —¿Bi xbab chono', Bed? Ca naquə rei ca' nitə' yežlyo nga chesə'ənabi'e na' chso'one' byen chesə'əyixɉw beṉə' c̱he impuest. ¿Non' chəsə'əc̱hixɉue'en ža? ¿əfamiḻy c̱hega'aque' o šə beṉə' yoblə?
23795	MAT 17:26	Nach Bedən' gože'ene': —Chəsə'əc̱hixɉue' beṉə' yoblə. Nach Jeso'osən' gože' Bedən': —Beṉə' zɉənaquə famiḻy c̱hega'aque' ca' bitobi chəsə'əyixɉue'. Na' ca naquə chio'o ža, naccho xi'iṉ Rei ben' zo yoban' na' bito cheyaḻə' c̱hixɉwcho impuest c̱he yo'oda'onə'.
23797	MAT 18:1	Na' ca orən' gosə'əbiguə' disipl c̱he Jeso'osən' cuite'enə', na' gwse'ene': —Entr neto' ¿noto' gaquəchto' blao catə'ən Diozən' ben' zo yoban' gone' par nic̱h solao ṉabi'o?
23799	MAT 18:3	Na' gože' ḻega'aque': —De'e ḻi əchnia' le'e, notə'ətezle šə bito əgwša' xbab c̱helen' par əgwzex̱ɉw yic̱hɉle lao Diozən' can' chon bidao' nga chzex̱ɉw yic̱hɉbo' lao x̱axna'abo', bito gaquə sole len nada' catə' Diozən' ben' zo yoban' gone' par nic̱h solao ṉabi'a.
23808	MAT 18:12	Na' chnia' le'e, šə nitə' to gueyoa xilə' c̱hele na' gaquəžeɉe tob, ¿əcabi yocua'aṉle bia ca' taplalɉ tgualɉ do lao ya'a gan' zɉəža'ab na' žɉəyedilɉle bian' goquəžeɉenə' xte ca yeželeleb?
23817	MAT 18:21	Nach Bedən' bgüigue'e gože' Jeso'osən': —X̱ana', šə beṉə' lɉuežɉa' chone' de'e mal len nada' tapteli, ¿baḻ las cheyaḻə' yezi'ixena' c̱he'? ¿əzelao do gaž las?
23818	MAT 18:22	Nach Jeso'osən' gože'ene': —Bito nia' de que cheyaḻə' yezi'ixenḻe c̱he' zelao do gaž las. Pero de'en chnia' le'e, bito gonḻe cuent do baḻ las yezi'ixenḻe c̱he beṉə' lɉuežɉlen', con le'e yezi'ixentezə c̱he' yoguə' laste.
23822	MAT 18:26	Nach mosən' bzo xibe' lao rein' gotə'əyoine' ḻe', gože'ene': “X̱ana', gwdapəšga yeḻə' chxenḻažə' len nada', na' yeyona' de'en chaḻa'a c̱hio'onə'.”
23824	MAT 18:28	Pero na' catə' bechoɉe' liž rein', ḻe'e bežagte' yeto mos beṉə' chaḻə' c̱he' to c̱hop pes. Nach ḻe'e bṉizte' yene'enə' gože'ene': “Yeyoṉo' de'en chaḻo'o c̱hia'an ṉa'atec ṉa'a.”
23825	MAT 18:29	Nach mos lɉuežɉen' bzo xibe' laogüe'enə', gože'ene': “Gwdapəšga yeḻə' chxenḻažə' c̱hia' na' yeyoṉa' doxen de'en chaḻa'a c̱hio'onə'.”
23828	MAT 18:32	Nach rein' goxe' mos nechən' laogüe'ene' de'e yoblə, na' gože'ene': “Le' naco' to mos malchgua. Nada' bezi'ixena' c̱he doxen de'en chaḻo'o c̱hia'anə' la' gotə'əyoido' nada' yezi'ixena' c̱hio'.
23829	MAT 18:33	¿Bixc̱hen' cui beyašə'əlažo'o mos lɉuežɉo' ben' chaḻe'e c̱hio'onə' can' beyašə'əlaža'a le'?”
23831	MAT 18:35	Nach Jeso'osən' gože' disipl c̱he' ca': —Can' gon X̱a' Diozən' ben' zo yoban' gone' castigw c̱he notə'ətezle cui chezi'ixenḻe c̱he lɉuežɉle do yic̱hɉ do lažə'əle bitə'ətezə de'en chso'onene' le'e.
23834	MAT 19:3	Na' beṉə' fariseo ca' ɉa'aque' gan' zo'enə' c̱hedə' gwse'enene' yesə'əbeɉe'ene' dižə' de'e yesə'əc̱hine' contr ḻe', nach gwse'ene': —¿Ede lsens par to beṉə' nšagna' yele'e xo'ole' šə bitə'ətezə de'en chone' cui cho'olažə' be'en c̱he'enə'?