23214	MAT 1:1	Kitsy re xseety pxusykoltoo Jesucrist. Lo xtiiy David ni lo xtiiy Abraham sëëd Jesús.
23219	MAT 1:6	Lëë Isaí kok pxosy rey David aan chop rey David kwnaa nii kok tsiil Urías kop Salomón.
23230	MAT 1:17	Tsida pxusykoltoo meñ Israel kwtedy lo kislyu re destye Abraham axte David. Stsida xaa kwtedy destye David axte tse nii lëë meñ Israel sey nëz Babilonia. Stsida xaa kwtedy destye worñee lëë meñ Israel sey nëz Babilonia axte worñee lëë Crist koly.
23233	MAT 1:20	Lëë xaa lox kwlokyeñ nii singo kuuñtsyey xaa, tsiñee lëë tu xangly Dios kunee lo xaa lo mgaal chëb: —José, lo xtiiy David sëëdoo. Ptsiilña Mariy, por xiñ Kyalbini Ntson kap me.
23235	MAT 1:22	Kchësyo kok parñee kak cumplir tiits nii pxaal Dios lo profet tsiñee chëb xaa:
23236	MAT 1:23	Lëë tu kwnaa yeeñ kakxiñ aan lëë me kap tu mëëdpkiy, aan lëë mëëd ko kcholë Emanuel. (Tiits ko nak sinak xñee ñe: Lëë Dios nakni lëë no.)
23237	MAT 1:24	Tsiñee lëë José bna, lëë xaa beeñtsyey nii kwnabey xangly Dios. Lëë xaa ptsiilña Mariy.
23250	MAT 2:12	Per lëë Dios kwnee lo xaa lo mgaal. Chëb Dios nii nody nii tsiktedy xaa lo Herodes. Por ngo lëë xaa kwseñ stu nëz par kyey xaa xkyedzy xaa.
23251	MAT 2:13	Tsiñee lëë ksa xaa chak ko bi, lëë tu xangly Dios kunee lo José lo mgaal chëb: —Kuxche, biy mëëd ni biy xñaa mëëd aan pxooñ kwey nëz Egipto. Por lëë Herodes kyub mëëd par kuty xaa mëëd. Kwyo siko axte nii kñen lool stub.
23253	MAT 2:15	Siko kwyo xaa axte nii lëë Herodes kuty. Kchësy nrii ptsyool xaa parñee kak cumplir xtiits Dios nii kwnee profet tsiñee chëb xaa: “Egipto byakxin xiñaa.”
23257	MAT 2:19	Per loxsye kuty Herodes, lëë tu xangly Dios kunee lo José lo mgaal xtañ meñ Egipto chëb:
23260	MAT 2:22	Per tsiñee biñ xaa nii lëë xiñ Herodes nii lë Arquelao sob xñabey Judea, lëë xaa ptsyeb nyey xaa siko. Aan como lëë Dios kaa kwneel lo xaa lo mgaal, lëë xaa sey nëz Galilea.
23262	MAT 3:1	Leñ tse go lëë Juan Bautist bislo xluuy xtiits Dios tañ pidzy nii nche Judea,
23263	MAT 3:2	xñee xaa: —Kol ktikche styoo do lo Dios, porque lëë wor kutsiñ nii lëë Dios kñabey.
23267	MAT 3:6	Aan tsiñee lëë meñ lox xobtol xtol lo Dios, lëë Juan xchoobnis meñ chu kiigwpee Jordán.
23268	MAT 3:7	Per tsiñee kon Juan nii ndaly xaa fariseo ni xaa saduceo ptsiñ chakladzy chobnis, lëë Juan chëb: —¡Nak to sinak mëël! ¿Cho në nii lëë do telaa lo kyalntseeb nii kxaal Dios?
23269	MAT 3:8	Kol kpañ sinak xñabey Dios parñee kak nyoo nii nli lëë do ptikche styoo do lo Dios.
23270	MAT 3:9	Kak nyaady to nii Abraham nak pxosy to. Por nli xñen nii schilo kyuñ Dios kyo re xiñ Abraham.
23271	MAT 3:10	Lëë kiibyag kaa tse so mbës parñee chug silu yag nii xkyëdy nex aan tsow lo ki. Singo ktsyool meñ nii xtikchedy styoo lo Dios.
23272	MAT 3:11	Nli naa xchoobnis lëë do con nis parñee kpikche styoo do lo Dios. Per lëë xaa nii kiid tsiñee lëën kpi kchoobnis meñ nii kniladzy xtiits Dios con Kyalbini Ntson, ni lëë xaa ksaksi meñ nii knilasty con ki. Porque mastre non xaa lon, ni lab xaa xyaldy koyaa.
23276	MAT 3:15	Tsigo lëë Jesús chëb: —Pchoobnis naa, por no nii kuuñ no cumplir nii xñabey Dios. Lëë Juan ptee tiits.
23277	MAT 3:16	Aan siikñee lëë Jesús lox kwchobnis, lëë kpaa byaly, aan lëë Jesús kon nii lëë xKyalbini Ntson Dios sëëd sëëb sinak tu palom byab lady xaa.
23281	MAT 4:3	lëë xaatox kwey lo xaa chëb: —Deelñee nli Xiñ Dios nakoo, kwnabey nii kyak kyo nii nche ske kyaxtily.
23282	MAT 4:4	Per lëë Jesús chëb: —Leñ kitsy nii kë xtiits Dios xñee: “Lëdy nonsy kyaxtily kaw meñ parñee kpañ meñ, sink no nii kuuñtsyey meñ kchë nii xñabey Dios.”
23283	MAT 4:5	Loxsye ngo lëë xaatox kuni xaa leñ kyedzy Jerusalén, aan lëë xaatox blëëp xaa kik lidzy Dios laañee mastre klaa,
23284	MAT 4:6	ni lëë xaatox chëb lo xaa: —Deel nli Xiñ Dios nakoo, kwyas nu aan byab lyu, por leñ xkitsy Dios xñee: Lëë Dios kxaal xangly kakni lii. Lëë angly kñaasy lii con ña xaa, parñee lasty kyo niyoo.
23285	MAT 4:7	Tsigo lëë Jesús chëb: —Leñ xkitsyak Dios xñee: “Kuñdyoo Dios nii xñabey lii preb.”
23288	MAT 4:10	Lëë Jesús chëb: —Bichee nu, xaatox, por leñ kitsy nii kë xtiits Dios xñee: “Psoxib lo Dios nii xñabey lii ni xtiits sye xaa psoob.”
23289	MAT 4:11	Tsigo lëë xaatox psaan Jesús aan lëë xangly Dios kuni nii taw xaa.
23295	MAT 4:17	Destye wor go lëë Jesús bislo xñee lo meñ: —Kol ktikche styoo do lo Dios, por lëë wor kutsiñ nii lëë xaa kñabey.
23301	MAT 4:23	Kunsë Jesús tyub xtañ meñ Galilea, aan kchë leñ ktoo nii kwey xaa bluuy xaa xa nak xkyalwnabey Dios lo meñ, ni beeñ kyak xaa meñ xsyaknë.
23303	MAT 4:25	Ndaly meñ Galilea, ni meñ Decápolis, ni ndaly meñ Jerusalén, ni meñ Judea, ni meñ nii ncheno stublad chu kiigwpee Jordán kunal Jesús.
23306	MAT 5:3	—Dichos meñ nii xyeñ no xtol, por lëë meñ go kyey laañee xñabey Dios.
23307	MAT 5:4	’Dichos meñ nii no kyalnë, por lëë Dios kchoobladzy styoo meñ go.
23308	MAT 5:5	’Dichos meñ ndoladzy, por lo meñ go ktee Dios kislyu.
23309	MAT 5:6	’Dichos meñ nii choxko kuuñtsyey nii chakladzy Dios por stee Dios kchësy nii kñab meñ go.
23310	MAT 5:7	’Dichos meñ nii xkëstyoo xcombañer, por skëstyoo Dios meñ go.
23311	MAT 5:8	’Dichos meñ nii tubli no styoo, por lëë meñ go kan Dios.
23312	MAT 5:9	’Dichos meñ nii xkwëës tily, porque lëë meñ go kak xiñ Dios.
23313	MAT 5:10	’Dichos meñ nii xtyedy kyalnë por xtiits Dios, por lëë meñ go kyey laañee xñabey Dios.
23314	MAT 5:11	’Dichos to, tsiñee kutsyetsy meñ do ni ksaksi meñ do ni tsiñee por xtitsaa jkots tiitskizh meñ do.
23315	MAT 5:12	Kol kle ni kol ko nguiool styoo do, por lëë Dios kizh lëë do tsiñee ktsiñ do kpaa. Siñee xsaksi gak meñ lëë do psaksi meñ kchë profet nii biid penaadle.
23320	MAT 5:17	Chëb Jesús lo meñ: —Këbty to tsaaplaa lëën syely parñee knilastre to xley Moisés ni kchë nii bluuy profet nii pxaal Dios penaadle. Lëdyo gon, sink lëën syely parñee kuñno cumplir.
23322	MAT 5:19	Por ngo, kchë meñ nii xsaldy tu cos nii xñabey Dios, nikxe tu cos wiñsyew, ni deelñee xluuydy meñ lo xcombañer ksoob xtiits Dios, tsiñee lëë meñ go ktsiñ laañee xñabey Dios, lëë Dios ksyablyu meñ go. Per lëë meñ nii ksal kchë kchësy nii xñabey Dios ni kluuyo lo xcombañer, lëë Dios klisklaa meñ go laañee xñabey Dios.
23323	MAT 5:20	Por ngo, deelñee tsoxkody to nii kuñ do gan lo maestre ley ni lo meñ fariseo nii kuuñtsyey do nii xñabey Dios, tsitsiñdy tse nii sëëb to laañee xñabey Dios.
23324	MAT 5:21	’Pe lëdy kayonle gaa to nii chëb Dios lo pxusykoltoo do: “Kujtyoo, por lëë meñ nii kuty saa bñech tsi lo xtisy.”
23325	MAT 5:22	Per naa nii xcuentaa, lëën xñe nii kchë meñ nii klëë lo xcombañer, lëë Dios ksaksi meñ go. Lëë kchë gaa meñ nii kxiñ tiits lo xcombañer, lëë xaa nii xñabey ksaksi meñ go. Per lëë meñ nii këb lo xcombañer: “Pa xkiiñdyoo”, lëë Dios kxaal meñ go lo ki nii chek linfiern.
23327	MAT 5:24	psaan nii sijkadyoo lo Dios lo pkoog aan kuknab perdón lo xcombañeeroo. Tsigolye schilo kpikcheel lo pkoog aan kokonoo nii sijkadyoo lo Dios.
23328	MAT 5:25	’Deelñee xkëëkiy tu xaa lii aan chakladzy xaa tsikso xaa lii lo xtisy, kunee lo xaa lëë ka bii xteedyo tiits, porque deelñee kyaaboo ña xtisy, lëë xtisy këb lo mayor: “Kol ko xaa gue skiib”, aan lëë xaa ko lii skiib.
23330	MAT 5:27	’Pe lëdy kayonle gaa to nii chëb Dios: “Tsonidyoo tsiil stu meñ.”
23334	MAT 5:31	’Ni kayonle gaa to nii chëb Dios: “Cualquiersye xaa nii ksëëb tsiil no nii ktee xaa tublë kitsy lo me nii lëë xaa blaa me.”
23336	MAT 5:33	’Ni kayonle gaa to nii chëb Dios lo pxusykoltoo do: “Tu cos nii pkonoo beeñtsyeyo.”
23337	MAT 5:34	Per naa nii xcuentaa lëën xñe nii por ni tu cos jkondy to Dios. Jkondy to por kpaa, porque siko sob Dios,
23338	MAT 5:35	ni jkondy to por kislyu, por lo kislyu xsyo niy Dios, ni jkondy to por kyedzy Jerusalén, porque Dios nak rey siko.
23339	MAT 5:36	Ni jkondy to Dios por kik to, porque ni tu kits kik to chilody kuuñ jkiitsy to o kuuñnyeesy kaa to.
23341	MAT 5:38	’Kayonle gaa to nii chëb Dios: “Deelñee kwii tu meñ mëlool, kwlii gak mëlo meñ go, o deelñee kwii tu meñ tu laayoo, kwlii gak tu lay meñ go.”
23343	MAT 5:40	Deelñee tsikso tu xaa lii lo xtisy parñee kla xaa xmaankwoo, blaa kla xaa wi xchakeetoo.
23344	MAT 5:41	Deelñee jkoy xoo tu xaa lii xyow xaa tu mily metre, biyo chop mily metre.
23345	MAT 5:42	Deelñee kñab meñ nii kteedyoo tu cos lo meñ singosy, pteedyo, ni jkaadyoo cos lo meñ nii xñabtiñ.
23347	MAT 5:44	Per naa nii xcuentaa lëën xñe: Kol jkëstyoo meñ nii xtilyni lëë do ni kol nab nii kakni Dios meñ nii kënlaag lëë do,
23349	MAT 5:46	Ni tu pe kneesty Dios lo do deelñee xaktyee meñ nii ngui xñee lo do xkëstyoo do. Por singo gak chuuñtsyey kchë xaa yoox nii xtop tumi par kyeyo lo xtisy nii sob Roma.
23350	MAT 5:47	Deelñee xaktyee meñ nii xyuumbey do xkëëptyux to, pe nano. ¿Pe lëdy singo nayak chuuñtsyey meñ nii xnilasty Dios?
23352	MAT 6:1	’Kuñdy to kyalbuen laañee nche meñ parñee kanpee meño. Por ni tu pe kneesty Dios lo do singo mod.
23353	MAT 6:2	Por ngo, tsiñee jkadyoo tu cos lo meñ nii no lyaadzy, jkëëdyoo tsyetsy nii lëëw pkadyoo, sinak chuuñtsyey grol meñ leñ ktoo ni pal nëz parñee kakyetypee lë xaa nii lëë lëësy xaa buen. Por lëën xñe kazh nii ni tu pe kteejtre Dios lo xaa go.
23356	MAT 6:5	’Tsiñee kutiitsni do Dios, kaktyoo sinak kchë meñ nii xsyoli leñ ktoo toon pere xñee, ni kakty to sinak meñ nii xsyo pal nëz parñee kanpee meñ meñ go. Por lëën xñe kazh nii ni tu pe kteejtre Dios lo meñ go.
23358	MAT 6:7	’Tsiñee kutiitsnil Dios, kseejtyoo tiits nii pa xkiiñdy. Kuuñtsyeydyoo sinak chuuñtsyey meñ nii xnilasty xtiits Dios. Xsyak meñ go nii por kchë nii xñee meñ go lëë Dios ksal meñ go.
23359	MAT 6:8	Kutiitsnidy to Dios sinak chuñ meñ go, por nanle Tat Tios pe cos xkiiñ do nikxe karty kñab tow.
23360	MAT 6:9	Sinrii no nii kutiitsni do Dios: Tat Tios, lii nii soboo kpaa, xñab noo nii kchë meñ kuuñ ksak lii.
23365	MAT 6:14	’Deelñee xnityladzy to falt nii xko xcombañer do lo do, snityladzy Dios xtol do.
23367	MAT 6:16	’Tsiñee kawdy to par kuuñ ksak to Dios, ksaa mbandy to lo do parñee kanpee meñ nii noyawdy to par kuuñ ksak to Dios. Por singo chuuñtsyey grol meñ ni lëën xñe kaazhkaa nii ni tu pe kteejty Dios lo meñ go.
23368	MAT 6:17	Per tsiñee kawdy to par kuuñ ksak to Dios, kol kiib lo do ni kol kooñ kik to
23369	MAT 6:18	parñee kyeñdy meñ nii karty kaw do porñee lëë do noyuuñ ksak Dios. Kol ktee nii Tat Tios sye kyeñ pe cos noyuuñtsyey do tsiin ktikche xaa xkyalnsaak to.
23373	MAT 6:22	’Nak mëlo do sinak tu bini nii xsaani leñ styoo do. Deelñee nxiñdy mëlo do tyub leñ styoo do nyaani.
23375	MAT 6:24	’Ni tu cho chilody kyë tsiiñ chop lo patrón. Por neñdy sle xaa lo tu xpatrón xaa, lëë stu lo xaa klëë xaa, o neñdy kaa ngui kuñ xaa xtsiiñ tu lo xpatrón xaa, aan ksaldy xaa stu xaa. Por ngo chilody ksoob to xtiits Dios tyub styoo do deelñee tumi tugak sini kik to.
23381	MAT 6:30	Deelñee Dios tsigo busy xkakw xab kchë kizhyë nii no tañ aan xlyëëdyak lëëw chek lo ki, ¿penak tsigo nii xnilasty to nii lëë Dios jkakw xab to?
23383	MAT 6:32	Kchësy cos re no meñ nii xnilasty Dios kyalnë, per lëë lëë do nanle Tat Tios nii sob kpaa pe cos chak falt lo do.
23384	MAT 6:33	Por ngo, klo kol kuuñtsyey nii xñabey Dios tsiin kxaal xaa nii kak falt lo do.
23386	MAT 7:1	’Jkëëkiydy to xcombañer do tsiin jkëëkiydy Dios to.
23387	MAT 7:2	Por sinak nii xkëëkiyak to xcombañer do jkëëkiy Dios to, ni sinak nii chuuñtsyeyak to kuuñtsyey Dios to.
23391	MAT 7:6	’Kluuydy to xtiits Dios lo meñ nii chaklasty kono, por toontlaa klëë meñ go aan kxiix meñ go lëë do sinak chuuñtsyey mëkw. Ni jkaydy to kyalnsaak nii xneetsy Dios lo do cholsye lo meñ, por toontlaa subniy meño sinak xsyubniy ngutsy nii xyaan meñ ma.
23392	MAT 7:7	’Kol nab nii jkiiñ do lo Dios tsiin kneetsy xaaw, kol kyub cos tsiin ktsyool dow, ni kol jkëëptyux chu yu tsiin kyalyo.
23393	MAT 7:8	Por kchë meñ nii kñab tu cos lo Dios jkaaw, ni kchë meñ nii kyub cos ktsyolo, ni kchë meñ nii jkëëptyux chu yu lëëw kyaly.
23400	MAT 7:15	’Kol kap cuent kchë lo xaa wnee xuuy nii chakladzy kluuy xtiits Dios. Porque xpig xaa lo do sinak tu mëkwxiily, per lëë leñ styoo xaa go nak xaa sinak tu mëëtsy.
23407	MAT 7:22	Tse nii lëë Dios kuñ kyalxtisy ndaly meñ kñë lon: “Xsoob noo xtiitsoo. Con xtiitspeyoo blii noo kyalbini mal, ni con xtiitspeyoo beeñtsyeey noo kyalntson.”