23217	MAT 1:4	Ram wan Aminadapna aapa wa. Aminadap wan Nasonna aapa wa. Nason wan Salmonna aapa wa.
23229	MAT 1:16	Jekop wan Josepna aapa wa. Josep dé Mariana du wa. Maria Jisas kéraalén. Déké wanangwa, “Nanat yékun yandénngé Got wan du Krais wa.”
23233	MAT 1:20	Wunga watake wani muséké vékulakapékare yéngan nak kwaandén. Kwaandéka Néman Du Gotna kundi kure gaayakwa du nak gaaye yénganmba dat wandén, “Méno Josep, Devitna gwaal waaranga maandéka bakamu, ma véku. Méné wup yaké yambak Maria kéraamuké. Gotna Yaamambi gaaye lat mayé apa kwayéndéka wa nyaan télékwa. Gotna Yaamambi wunga kwayéndénngé méné lé kéraamuké wup yaké yambak.
23235	MAT 1:22	Talimba Néman Du Got déku yémba kundi kwayétan duwat ani kundi wandéka wa Gotna nyéngaamba anga viyaatakandén: Du kumbikapuk yan taakwa nak nyaan tékalékwa. Te kéraalu de déku yé Emanuel waakandakwa. Wunga viyaatakandéka wani sapak wani kundi wa sékérékén. Wani yé Emanuel anga wandékwa: Got nanale randékwa.
23237	MAT 1:24	Josep yéngan kwaae vélérkiyaae waarape Néman Du Gotna kundi kure gaayakwa du wan pulak yandén.
23239	MAT 2:1	Herot Judana du dakwana néma du téndén sapak wa Maria Jisas kéraalén, Betlehemmba. Betlehem Judiamba wa téndékwa. Kéraaléka kukmba de nyétmba tékwa kunngé vékusékngwa dunyansé nyaayalamba yaae Jerusalemét yéndarén. Ye saambake wandarén, “Nané nyaayalamba te nyétmba tékwa kulé kunét vénanén. Véte vékuséknanén. Yéku laku nyaan wa yaalan.
23244	MAT 2:6	Guné Betlehemmba tékwa du dakwa, ma véku. Kukmba guna gaayé du nak néma du tékandékwa. Téte wuna du dakwa Israelké yékunmba vékandékwa. Véké yandékwanngé vékulakate, wa de guna makalkéri gaayé Judiana képmaamba tékwa gaayé Betlehemngé katik waké daré, ‘Wan baka gaayé wa.’ Wunga wakapuk yate, guna gaayéké wakandakwa, ‘Néma gaayé wa.’ Wunga viyaatakandén Gotna nyéngaamba.”
23249	MAT 2:11	Yate gaamba wulaae véndarén wani nyaan déku aasa Mariale rambéréka. Vétake kwaati séte waandé daandarén dat. Yate deku wutmba tén musé naangndarén. Naange dat yéku musé kwayéndarén. Gol matu, yaa yamungandaka yéku yaama yakwa musé, yéku yaama yakwa gu, wunga kwayéndarén dat.
23250	MAT 2:12	Kwayétake yare kwaae yéngan kwaandarén. Kwaandaka Got det wandén, “Guné Herotké waambule yéké yambakate.” Naandén. Wunga wandéka vélérkiyaae waarape de nak yaambumba waambule yéndarén deku gaayét.
23251	MAT 2:13	Wani dunyansé waambule yéndaka Josep kwaandéka Néman Du Gotna kundi kure gaayakwa du nak gaaye dat yénganmba wandén, “Herot wani nyaan waake vétake dé viyaakandékwa. Wunga yandékwanngé méné ma waarape wani nyaan déku aasale kure yéménék. Isipét ma yaange yé. Yaange ye wani taalémba ma yarépékangunék. Kukmba gunat wawutu waambule yaangunék.”
23252	MAT 2:14	Wunga wandéka Josep bari vélérkiyaae waarape wani nyaan déku aasale kure yaange yéndén. Nyéndéngan wa bét kure yaange yéndén Isipét.
23253	MAT 2:15	Ye saambake Isipmba yaréndarén. Herot kiyaandu deku gaayét nakapuk waambule yéké yandakwanngé talimba yatéte Gotna yémba kundi kwayétan du viyaatakan kundi wa sékérékén. Wani du Néman Du Gotna kundi vékute wani kundi Gotna nyéngaamba anga viyaatakandén: Wuna nyaan Isipmba yaténdu wuné dat waawutu Isip yaasékatake waambule yaakandékwa gaayét.
23254	MAT 2:16	Judana néma du Herot Jerusalemmba rate nyaayalamba yaan dunyansé déké waambule yéndarénngé kaavépatindén. Kaavépatiye néma rakarka yate wandén, “Wunat paapu a yandarén.” Wunga watake déku mawuléké wandén, “Nyaayalamba yaan dunyansé wandarén, ‘Kwaaré vétik pulak talimba wa wani nyétmba tékwa kun baasnyé ye vénanén.’ Naandarén.” Wunga watake deku kundiké vékulakate déku waariyakwa dunyansat wandén, “Guné Betlehemét ye, Betlehemale tékwa taalat waak ye akwi dunyanngu nyaan ma viyaawuréngunék. Kwaaré vétik yan nyambalésé, kwaaré nakurak yan nyambalésé, kéraandarén kulé nyambalésé waak, de akwi ma viyaawuréngunu.” Naandén. Wunga wandéka ye wani nyambalésé akwi viyaawuréndarén.
23257	MAT 2:19	Kukmba Herot kiyaan. Kiyaandéka Josep déku taakwa, nyaanale Isipmba yaréndarén. Wamba yare Josep yéngan kwaandéka Néman Du Gotna kundi kure gaayakwa du gaaye Josepét wandén,
23261	MAT 2:23	Ye Nasaretmba yaréndarén. Josep, Maria, Jisas wani gaayémba yaréndaka Gotna yémba kundi kwayétan dunyan talimba viyaatakan kundi wa sékérékén. Jisaské nyéngaamba anga viyaatakandarén: Déké wakandakwa, wan Nasaret du wa.
23263	MAT 3:2	Wani taalat yaan du dakwat anga wandén, “Got néma du rate gunéké véké yandékwa sapak a yaakwa. Yaandékwanngé vékulakate guné Gotna kémba téké mawulé yate kapérandi musat ma kuk kwayéngunék.” Naandén Jon.
23264	MAT 3:3	Talimba Gotna yémba kundi kwayétan du nak déku yé Aisaia Jonngé Gotna nyéngaamba anga viyaatakandén: Du nak waandékwa du yarékapuk taalémba. Waate anga wandékwa, “Néman Duna yaambu ma kutngunék. Kutngunu yaambu yékunmba kwaakandékwa déké.” Naandékwa. Jonna aasa dé kéraakapuk yarélén sapak wa Aisaia wani kundi viyaatakandén. Viyaatakandéka kukmba Jon yaae du dakwat wandén, deku mawulé yékunmba téndu de Jisas yaaké yandékwanngé yékunmba vékulakandarénngé.
23270	MAT 3:9	Guné guna mawulémba anga waké yamarék, ‘Nané Abrahamna gwaal waaranga maandéka bakamu a ténangwa. Dé Gotna ménimba yéku musé yakwa du téndén pulak nané waak Gotna ménimba yéku musé yakwa du a ténangwa.’ Wunga wate paapu wa yangunéngwa. Guné yéku musé yamba yangunéngwe wa. Got mawulé yamunaae dé wandu ani matu du ye de Abrahamna gwaal waaranga maandéka bakamu pulak tékandakwa. Abrahamna gwaal waaranga maandéka bakamu téngunéngwanngé Got yamba vékulakandékwe wa. Yangunéngwa muséké wa vékulakandékwa.
23273	MAT 3:12	Du wit kéraae yéku wit sék kéraaké gérindakwa. Gériye yéku wit sék gaamba taakate apa vaanjatindakwa. Yandakwa pulak wuna kukmba yaaké yakwa du wunga yakandékwa. Dé déku du dakwat kéraae kure ye déku gaayémba taakate kapérandi musé yan du dakwat kéraae yaanpékatékwa yaamba vaanjanda-kandékwa.” Naandén Jon.
23278	MAT 3:17	Gaayandéka Gotna gaayémba waan kundi nak anga waandén, “An wuna nyaan wa. Déké wuné néma mawulé yawutékwa. Déké wuna mawulé yékun yandékwa.” Naandén.
23280	MAT 4:2	Kure yéndéka Jisas wani taalémba yaréte kakému kulak yamba kandékwe wa. Némaamba (40) gaan nyaa baka randén. Re kukmba kaandéké kiyaandén.
23282	MAT 4:4	Wunga wandéka wandén, “Yamba wa. Wani muséké ani kundi Gotna nyéngaamba kwaandékwa: Du dakwa kakémuké male vékulakate de yékunmba katik téké daré. De Gotna kundi vékundaru deku mawulé yékunmba téndu de yékunmba tékandakwa. Wani kundi vékute matu kakému yandénngé wuné katik waké wuté.” Naandén.
23285	MAT 4:7	Wunga wandéka Jisas wa wan, “Yamba wa. Wani muséké ani kundi Gotna nyéngaamba kwaandékwa: Got wan ména Néman Du wa. Dé mayé apa yate ménat yékun yandénngé waangété yakwa du pulak katik yaké méné. Wani kundi vékute wuné katik késéke daawuliké wuté.” Naandén.
23288	MAT 4:10	Wunga wandéka wandén, “Méno, Satan, ma yaange yé. Ani kundi Gotna nyéngaamba wa kwaakwa: Ména néma du nakurak Got male wa. Méné déké waandé daate dat ma waataku. Déku yémba male ma kavérék. Wani kundi vékute wuné ménéké katik waandé daaké wuté.” Naandén.
23291	MAT 4:13	Ye déku gaayé Nasaret taakatake Kaperneamét yéndén. Wani gaayé Galili néma gu kwaawu nak sakumba téndén. Wani gaayé Sebulun ambét Naptalina taalémba téndén.
23293	MAT 4:15	Sebulunna taalé Naptalina taalé waak bét solwarat yéndakwa yaambumba wa témbérékwa. Jordan kaambéléna nak sakumba témbérékwa. Galilimba wan nak gaayémba yaan némaamba du dakwa wa téndakwa.
23295	MAT 4:17	Jisas wani taalat ye saambake dé baasnyé ye Gotna kundi kwayéndén. Kwayéte wandén, “Got néma du rate gunéké véké yandékwa sapak a yaae kwambalikwa. Yaandékwanngé vékulakate guné guna kapérandi mawulé ma yaasékangunék.” Naandén Jisas.
23304	MAT 5:1	Némaamba du dakwa yaandaka Jisas vétake némbat nak waaréndén. Waare randéka déku dunyan déké yaandarén.
23315	MAT 5:12	Talimba de Gotna yémba kundi kwayétan dunyansat wunga yaavan kutndarén. Det yaavan kutndarénngé vékulakate gunat wunga yaavan kutndaru, guné mawulé tawulé ma yangunék. Kukmba Got gunat yékun yandu guné dale yékunmba tépékaa-kangunéngwa. Tépékaaké yangunéngwanngé guné yéku mawulé vékute mawulé tawulé ma yangunék.” Naandén Jisas.
23316	MAT 5:13	Wani kundi watake Jisas anga wandén: “Ani gwaaménja kundi ma véku. Dakwa de sol taakandakwa, kakému résék yandénngé. Sol résék yakapuk yandu, yénga pulak yandaru nakapuk résék yaké dé? Yamba wa. Nakapuk katik résék yaké dé. Yandu kakémumba katik yaasnyéké daré. De wani sol baka vaanjati-kandakwa. Bulaa wani kundiké ma vékulaka. Guné, wuna du, guné kakémumba yaasnyéndakwa sol pulak wa. Guné nak du dakwat yékun yangunu de kapérandi musé nakapuk katik yaké daré. Guné nak du dakwat yékun yakapuk yangunu résék yakapuk yakwa sol baka vaanjatindakwa pulak, Got gunat vaanjati-kandékwa.
23319	MAT 5:16	Bulaa wani kundiké ma vékulaka. Guné wani téwaayé pulak wa téngunéngwa. Guné Gorké yéku jémbaa ma yangunék. Wani jémbaa paakuké yambak. Du dakwana ménimba ma yangunék. Yangunu kurkale vésékngandakwa. Vésékte anjorémba rakwa du guna aapa Gotna yé kavérék-ngandakwa.” Naandén.
23321	MAT 5:18	Ani kundi ma véku. Nyét képmaa wayéka téndu Moses wan akwi apakundi rapéka-kandékwa. Randu guné wani kundi vékute wandékwa pulak ma yangunék. Kukmba nyét képmaa késkandékwa. Késndu Moses wan apakundi waak késkandékwa. Yi wan wanana wa, gunat wawutékwa.
23322	MAT 5:19	Du ras Moses wan apakundi nakngé anga wamunaandaru, ‘Wani apakundi wan makal kundi wa. Nané wani kundi yaasékananu wan yékun wa.’ Wunga wandaru, Got néma du rate deké wakandékwa, ‘Wan baka du wa. De wuna taambamba baka randakwa. Deku yé katik kavérékngé wuté.’ Wunga wandu de nak du wani apakundi vékute wandékwa pulak yate anga wamunaandaru, ‘Wani apakundi akwi yékunmba ma vékukwak. Kundi nak katik yaasékaké nané.’ Wunga wandaru Got néma du rate deké wakandékwa, ‘Wan de néma du wa. De wuna taambamba yékunmba randakwa. Deku yé kavérék-ngawutékwa.’ Wunga wakandékwa.
23323	MAT 5:20	Guné Moses wan apakundiké yékunmba vékusékngunénngé wa gunat wawutékwa. Apakundiké vékusékngwa dunyansé, Farisi dunyansé waak, de Moses wan apakundi akwi yékunmba vékute wandékwa pulak yaké de néma jémbaa yandakwa. Yandaka nak du det véte wandakwa, ‘De yéku musé yakwa du wa téndakwa.’ Wunga wandaka Got deku mawulé vékusékte deké wandékwa, ‘Yamba yé wa.’ Naandékwa. Wunga wandéka gunat wawutékwa. Guné yéku mawulé vékute yéku musé ma yangunék. Yangunu guna yéku yapaté deku yapatat taalékérandu, guné Gotna kémba yaalakangunéngwa. Guna yéku yapaté deku yapatat taalékérakapuk yandu guné Gotna kémba katik yaalaké guné.” Naandén Jisas.
23328	MAT 5:25	“Du ras gunat kotimngé yamunaandaru, guné dele sékét yaambumba yététe dele kayéndéng kundi bule ma yawuréngunék. Nakurakmawulé ma yangunék. Guné dele wani kundi bule yawurékapuk yamunaae, kalmu guné kot vékukwa néma duké kure yéndaru dé wandu guné kalapusmba taakaké daré? Taakandaru guné wamba kwaapéka-kangunéngwa.
23329	MAT 5:26	Kot vékukwa néma du wandén akwi yéwaa gunat waarun duké kwayéngunu, wani sapak male wa kalapus yaasékatake yaale baka yékunmba yékangunéngwa. Yi wan wanana wa, gunat wawutékwa.” Naandén.
23333	MAT 5:30	Guné guna yékutuwa taambat kapérandi musé yaké yamunaate, wani taamba ma sékwe vaanjatingunék. Guna nakurak taamba male téndu wani kapérandi musé yakapuk ye kukmba Gotna gaayét yékangunéngwa, wan yékun wa. Guna taamba vétik téndu wani kapérandi musé yatake kukmba kapérandi taalat yékangunéngwa, wan kapére wa.” Naandén Jisas.
23335	MAT 5:32	Wunga wandaka bulaa wuné gunat anga wawutékwa. Taakwa nak duké yékapuk yate nak duwale kapérandi musé yakapuk yalu, léku du lat dé yaasékatake yélénngé wamunaandu, wan kapérandi musé wa. Lé dé yaasékatake yélénngé wandu lé ye nak du kumbimunaalu, wa lé wani kumbilékwa duwale kapérandi musé wa yambérékwa. Taale kumbilén du kapéremusé yandéka bét waak kapéremusé wa yambérékwa.” Naandén Jisas det.
23336	MAT 5:33	Wani kundi watake Jisas anga wandén: “Talimba yatan dunyan ani kundi waak wandaka wa vékungunén. Anga wandarén, ‘Guné jémbaa nak yaké wate guna kundit apa yate Néman Du Gotna yémba wamunaae, wa guné wani jémbaa ma yangunék. Wani jémbaa katik yaasékaké guné.’
23338	MAT 5:35	Képmaana yémba waké yamarék. Got képmaamba déku maan vaakindékwa. Guné Jerusalemna yémba waké yamarék. Nana Néman Du Gotna taalé wa.
23340	MAT 5:37	De gunat jémbaaké waatakundaru guné yi naae, anga ma wangunék, ‘Yi, wani jémbaa yakanangwa.’ Wunga yamuké kalik ye, anga ma wangunék, ‘Yamba wa. Wani jémbaa katik yaké nané.’ Wunga ma wangunu. Wunga yaak wa. Nak kundi nak waké yamarék. Guna kundit mayé apa kwayémuké deku yémba waké yamarék. Guna kundit mayé apa kwayémuké deku yémba wamunaae, wa guné Satanna kundi vékute wandékwa pulak wa yangunéngwa.” Naandén.
23345	MAT 5:42	Du ras gunat muséké waatakundaru, guné wani musé det ma kwayéngunék. Du ras guna muséké mawulé ye gunémba kéraae gunat wani musé kukmba kwayékataké wandaru, wani musé det ma kwayéngunék.” Naandén Jisas.
23353	MAT 6:2	“Paapu yakwa du ras deku yé kavérékte Gotna kundi bulndakwa gaamba wulaae téte, yaambumba waak téte musé asé kapuk du dakwat musé kwayéndakwa. Némaamba du dakwa véte wani paapu yakwa duna yé kavérékndarénngé, wa de paapu yakwa du musé asé kapuk du dakwat musé kwayéndakwa. Wunga kwayéndaka némaamba du dakwa véte wani paapu yakwa duna yé kavérékndakwa. Kukmba Got wani paapu yakwa duna yé katik kavérékngé dé, némaamba du dakwa deku yé bulaa kavérék-ndakwanmba. Yi wan wanana wa, gunat wawutékwa. Guné paapu yakwa du kwayékwa pulak kwayéké yamarék. Guné musé asékapuk du dakwat musé kwayémuké, nak du dakwat wani muséké waké yamarék. Yakélak ma kwayéngunék. Wunga kwayéngunu nak du dakwa wani muséké vékusékngapuk yandaru gunale tékwa du dakwa waak wani muséké katik vékusékngé daré.
23355	MAT 6:4	Guné wunga yakélak kwayéngunu anjorémba rakwa du guna aapa Got vékandékwa. Vétake kukmba dé yangunén yéku musé kwayékata-kandékwa.” Naandén Jisas.
23356	MAT 6:5	“Paapu yakwa du Gorét waatakuké, de Gotna kundi bulndakwa gaamba wulaae téte, yaambumba waak téte Gorét waatakundakwa. Némaamba du dakwa det véndarénngé wa wamba Gorét waatakundakwa. Némaamba du dakwa det véte deku yé kavérékndarénngé wa wamba Gorét waatakundakwa. Wunga yandaka némaamba du dakwa deku yé kavérékndakwa. Wunga yate yandarén yéku musé wa kaatandakwa. Paapu yakwa du wani du dakwamba yéku musé wa kéraandarén. Yi wan wanana wa. Gunat a wawutékwa. Kukmba Got yandarén yéku musé katik kwayékataké dé. Guné paapu yakwa du Gorét waatakundakwa pulak Gorét waatakuké yamarék.
23358	MAT 6:7	“Gorké vékusékngapuk yakwa du dakwa anga wandakwa, ‘Nané némaamba kundi bulte nana néma duwat waatakunanu vékukandékwa.’ Wunga wate némaamba baka kundi baka bulte waatakundakwa. Guné némaamba baka kundi bulndakwa pulak guné Gorale bulké yamarék.
23360	MAT 6:9	Guné dat ma anga waatakungunék: Nana aapa, méné ména gaayémba raménéngwa. Nané ména yé kavérékngé mawulé yanangwa.
23366	MAT 6:15	Guné nak du dakwa gunat yandarén kapérandi muséké vékulaka-pékaréte det yakataké mawulé yangunu, wa guna aapa Got yangunén kapérandi muséké vékulaka-pékaréte wani kapérandi musé yasnyéputikapuk yate gunat yakata-kandékwa.” Naandén Jisas.
23370	MAT 6:19	“Guné apapu néma muséké vékulakangunéngwa. Yate wani muséké mawulé yangunéngwa. Ma véku. Guné wunga yate, ani képmaana némaamba musé kéraaké vékulakaké yamarék. Ani képmaana musé wan néma musé yamba wa. Biyaak wani musé kérékndakwa. Wani musé résépu yakandékwa. Sél yakwa du nak duna gaa wulaae wani musé sél yakandakwa. Wani musé rapékakapuk yakwanngé vékulakate, guné Gotna gaayémba yékunmba rapékamuké ma vékulakangunu. Vékulakate ma yéku musé male yangunék. Gotna gaayémba rate yanguna musé wan néma musé wa. Wani musé wan ani képmaana musé pulak yamba wa. Gotna gaayémba rate yanguna musé rapéka-kandékwa. Biyaak wani musé katik kérékngé daré. Wani musé katik résépu kurké dé. Sél yakwa du wani gaayét wulaakapuk yate wani musé sél katik yaké daré. Ani képmaamba musé saawulatékwa du dakwa de ani képmaana muséké male wa néma mawulé yandakwa. Gotna gaayémba raké vékulakakwa du dakwa de dale yékunmba rapékaké wa néma mawulé yandakwa.” Naandén Jisas.
23374	MAT 6:23	Guné kapérandi musé male véngunu, guna mawulé yékunmba katik téké dé. Guna mawulé yékunmba tékapuk yandu, guna sépé yékunmba tékapuk yandu, guné ganngumba yarékangunéngwa.” Naandén Jisas.
23375	MAT 6:24	“Du nak néma du vétikngé jémbaa yaké yapatikandékwa. Wunga jémbaa yamunaate, wa dé nak néma duké yéku mawulé yate nakngé kalik yakandékwa. Guné wani du pulak wa téngunéngwa. Guné néma du Gorké jémbaa yate déké male vékulakate, wa guné déké apapu mawulé yakangunéngwa. Yate guné yéwaa kéraaké katik vékulakaké guné. Guné yéwaa kéraaké male apapu vékulakamunaate, wa néma du Gorké kalik yakangunéngwa.” Naandén Jisas.
23376	MAT 6:25	Wani kundi watake Jisas det nakapuk anga wandén: “Nakurak néma duké jémbaa yangunénngé vékulakate gunat wawutékwa. Guné wup yate kulak kakému laplapké waak vékulalaakaké yambak. Kakému, kulak, laplap wan baka musé wa. Néma musé yamba wa. Guné wani muséké vékulalaakaké yambak. Got wandéka wa téngunéngwa. Guna sépé guna mawulé guna kwaminyan yatakandéka wa téngunéngwa. Wan néma musé wa.
23379	MAT 6:28	“Kamuké guné laplapké vékulalaako? Wunga yaké yambak. Guné maaweké ma vékulaka. Nané wani maawe yamba taawunangwe wa. De baka yaalandakwa. De jémbaa yamba yandakwe wa. De laplap yamba samapndakwe wa. Yandaka Got wa deké yékunmba véndékwa.
23381	MAT 6:30	“Got wani maaweké yékunmba véndékwa. Wani maawe ayélap sékét male tékandakwa. Bulaa téndakwa. Séré kiyaakandakwa. Kiyaandaru du dakwa wani maawe péle yaamba tukandakwa. Wani maawe wan makal musé wa. Guné du dakwa guné néma musé wa. Guné Gorké yamba yékunmba vékulaka-ngunéngwe wa. Yate wup yate wangunéngwa, ‘Nanéké yékunmba kalmu véké dé?’ Wunga wangunénga bulaa gunat wawutékwa. Got maawet wunga yandu véte vékusék-ngangunéngwa. Gunat laplap kwayékandékwa.
23386	MAT 7:1	Wani kundi watake Jisas nakapuk wandén: “Nak du dakwa yan muséké vékulakate guné bari anga waké yambak, ‘Wani du dakwa wan de kapérandi musé yakwa du dakwa wa.’ Naaké yamarék. Guné wunga wangunu, wa Got guné yan musé véte gunat wakandékwa, ‘Guné kapérandi musé yakwa du dakwa wa.’
23388	MAT 7:3	“Nak du dakwa yan makal kapérandi musé wan ménimba kwaakwa mu pulak wa. Guné yan néma kapérandi musé wan ménimba kwaakwa néma baangé pulak wa. Yénga guné nak du dakwana ménimba kwaakwa mu véte, gunékét guna ménimba kwaakwa néma baangé yamba véngunéngwe? Guné wunga yate, wa nak du dakwa yan makal kapéremuséké wate guné yan néma kapérandi muséké yamba vékulaka-ngunéngwe wa.
23391	MAT 7:6	“Guné Gotna kundiké kalik yakwa du dakwat Gotna kundi kwayéké yamarék. Guné det Gotna kundi kwayéngunu, wa de du tikwa waasa du dakwat yaavan kurkwa pulak wa gunat yaavan kurkandakwa. Du dakwa ras Gotna kundiké kuk kwayéndakwa. Det waak Gotna kundi kwayéké yamarék. Du waaréndakwa gaavi baalat yamba kwayéndakwe wa. Wunga kwayéndaru baalé képakmba yatéte wani musé baka maanét vaakikandakwa. Gotna kundi wan yéku kundi wa. Guné waaréndakwa gaavi baalat kwayékapuk yakwa du pulak, Gorké kuk kwayékwa du dakwat Gotna kundi kwayéké yamarék. Guné det déku kundi kwayéngunu de kalmu baalé vaakikwa pulak kapérandi musé gunat yaké daré?” Naandén.
23397	MAT 7:12	“Nak du dakwa gunat yékun yandarénngé mawulé yangunéngwa pulak, guné det ma yékun yangunék. Moses wan apakundi, Gotna yémba kundi kwayétan duna kundi waak wan guné wunga yangunénngé wa wandékwa.” Naandén Jisas.
23398	MAT 7:13	“Kapérandi taalat yéndakwa yaambu wan néma yaambu wa. Wani yaambu néma tépiyaa wa. Wani yaambumba néma pété wa tékwa. Du dakwa wani néma pétémba tépiyaa yan yaambumba yéké néma jémbaa yamba yandakwe wa. Némaamba du dakwa wani néma yaambumba yéndakwan, wa lambiyak-ngandakwa. Gorale katik rapékaké daré. Guné wani yaambumba yéké yamarék. Gotna gaayét yéndakwa yaambu wan makalkéri yaambu wa. Wani yaambu néma tépiyaa yamba yé wa. Wani yaambumba makal pété wa tékwa. Ayélapkéri du dakwa male néma jémbaa yate wa wani makal pétémba wulaae wani makalkéri yaambumba yéndakwa. De kulémawulé kéraae Gorale rapéka-kandakwa apapu apapu. Guné wani makalkéri yaambumba ma yéngunék.” Naandén Jisas.
23400	MAT 7:15	Jisas wani kundi watake anga wandén: “Guné jéraawu ma yangunék. Du ras gunéké yaae paapu yate gunat anga wakandakwa, ‘Nané Gotna yémba wa kundi kwayénangwa.’ Wunga wate késpulak nakpulak kundi wate guna mawulé yaavan kutndaru, nak du dakwa képakmba yatéte deké wakandakwa, ‘Wan yéku musé yakwa apu wa. Sipsip yékunmba téndakwa pulak de yékunmba téndakwa. Deku kundi ma vékukwak.’ Wunga watake de katik vékusékngé daré. Waaléwasa kapérandi mawulé vékundakwa pulak de kapérandi mawulé wa vékundakwa. Wunga katik vékusékngé daré.
23405	MAT 7:20	Guné wani muséké vékulakate miyé sékét véte vékusék-ngangunéngwa. Nak baan miyé wan yéku miyé wa. Nak baan miyé wan kapérandi miyé wa. Bulaa wani dunyanséké ma vékulaka. Guné deku kapérandi jémbaa véte vékusék-ngangunéngwa. Wan kapérandi musé yate paapu yakwa dunyansé wa.
23406	MAT 7:21	“Némaamba du dakwa paapu yate wunat wandakwa, ‘Méné nana Néman Du wa.’ Wunga wate baka kundit male bulte anjorémba rakwa du wuna aapa Gotna kundi yamba vékundakwe wa. Wani du dakwa de Gotna kémba katik yaalaké daré. Gotna kundi vékute wandékwa pulak yakwa du dakwa male de Gotna kémba yaalakandakwa.
23407	MAT 7:22	Wuné néma kot vékukwa néma du raké yawutékwa nyaa némaamba du dakwa wunat anga wakandakwa, ‘Néman Du, Néman Du, ména yémba nané Gotna kundi kwayénanén. Ména yémba wananga kutakwa yaange yéndarén. Ména yémba wate nané késépéri kulé apanjémba yananén. Nané ména du dakwa a ténangwa.’
23408	MAT 7:23	Wunga wandaru det wakawutékwa, ‘Yamba wa. Paapu wa yangunéngwa. Wuné guné yamba vésékwutékwe wa. Guné wunale nakurakmawulé yamba yangunéngwe wa. Guné kapérandi mawulé vékukwa du dakwa wa. Ma yaange yéngunék.’ Naakawutékwa.” Jisas wunga wandén.
23409	MAT 7:24	“Ani gwaaménja kundi ma véku. Nyaangét vékupukaakwa du matumba gaa kutndén. Kuttakandéka kukmba néma wimut kutndéka, néma maas viyaandéka, néma kwayé kwandéka wani gaa yékunmba kwaandén, matumba kutndénmba. Wani gwaaménja kundiké ma vékulaka. Wuna kundi vékute wawutékwa pulak yakwa du dakwa de matumba yéku gaa kurén du pulak wa yaténdakwa.
23411	MAT 7:26	Ani gwaaménja kundi ma véku. Nyaangét vékupukaakapuk yakwa du nak dé yaawiyamba gaa kutndén. Kuttakandéka kukmba néma wimut kutndéka, néma maas viyaandéka, néma kwayé kwandéka wani gaa vaakérén. Vaakétndéka kwayé yaae wa wani gaa yaate yéndén. Wani kundiké ma vékulaka. Wuna kundi baka vékute wawutékwa pulak yakapuk yakwa du dakwa, de yaawiyamba gaa kurén du pulak wa yaténdakwa.” Jisas det wunga wandén.
23416	MAT 8:2	Yéndaka lepro yan du nak dat yaae kwaati se waandé daate wandén, “Néman Du, wuné yékun yawuténngé méné mawulé ye waménu wuné yékun yakawutékwa.”
23419	MAT 8:5	Jisas Kaperneamét yéndéka Romna waariyakwa dunyanséna néma du nak yaae dat wandén, “Néman Du, ma véku. Wuna jémbaa yakwa duna maan kapére yandéka dé yamba yéndékwe wa. Néma kaangél vékute gaamba male kwaandékwa.”
23422	MAT 8:8	Wunga wandéka wandén, “Néman Du, yamba wa. Wuné baka du a téwutékwa. Méné néma du wa téménéngwa. Wunga téte méné ye wuna gaat wulaaké yamarékate. Méné ma amba rate baka waménu dé wuna du nakapuk yékun yakandékwa.
23423	MAT 8:9	Nak du wunéké néma du téndékwa. Téndéka wuné wandékwa pulak yawutékwa. Wuné waariyakwa dunyanna néma du téwutékwa. Wuné duwat nak, ‘Méné ma yé,’ naawutéka yéndékwa. Nak duwat, ‘Méné ma yaa,’ naawutéka yaandékwa. Wuna jémbaa yakwa duwat, ‘Wani jémbaa ma ya,’ naawutéka dé wani jémbaa yandékwa. Méné yawutékwa pulak ma yaménu. Baka ma waménu wuna du nakapuk yékun yakandékwa.” Naandén.
23425	MAT 8:11	Ma véku. Israel du dakwa ras de Gotna gaayét wulaakandakwa. De male yamba wa. Akwi genge gaayémba yaan némaamba du dakwa ras waak déku gaayét wulaakandakwa. Nyaa yaalakwanmba némaamba yaandaru nyaa daawulikwanmba némaamba yaae de némaamba du dakwa wa déku gaayét wulaakandakwa. Wulaae de Gotna kémba rate nana gwaal waaranga maandéka bakamu Abraham, Aisak, Jekopale, wunga rate kakému kakandakwa.
23426	MAT 8:12	Israel du dakwa némaamba de Gotna gaayét katik wulaaké daré. Wani du dakwaké Got kuk kwayékandékwa. Kwayéte wandu de kapérandi taalat yékandakwa. Wani taalémba ganngu male ye téndékwa. Nyaa yamba ve wa. Wani taalémba rakwa du dakwa néma kaangél kurkandakwa. Kutte de yéku taalémba raké mawulé yate némaamba géraakandakwa.”
23427	MAT 8:13	Wunga watake Romna waariyakwa dunyanna néma duwat wandén, “Ména gaayét ma waambule yé. Ye saambake wunéké yékunmba vékulakate wuna kundiké ‘Yi wan wanana wa’ naaménénngé, méné waménén musé wunga vékaménéngwa.” Naandén Jisas. Wunga wandén sapak male Romna waariyakwa dumba jémbaa yakwa du dé nakapuk yékun yandén.
23431	MAT 8:17	Jisas wunga yandéka Gotna yémba talimba kundi kwayétan du Aisaia déku kundi wa sékérékén. Déku kundi Gotna nyéngaamba anga kwaandékwa: Baat yandéka nanat kururéndén. Nana kapérandi musé kururéndén. Sépémaalé kapére yandéka dé mayé apa yate wandéka nané nakapuk yékun yananén. Wani kundi Aisaia viyaatakandén, Jisasna aasa dé kéraakapuk yalén sapak.
23432	MAT 8:18	Némaamba du dakwa jaawuwe téndaka Jisas véte déku dunyansat wandén, “Botmba waare néma gu kwaawu nak sakwat ma yékwak.”
23433	MAT 8:19	Wunga wandéka apakundiké vékusékngwa du nak yaae dat wandén, “Néman Du, méné nanat Gotna jémbaaké yakwasnyéménéngwa. Wuné ménale yeyé yaayaké mawulé yawutékwa. Yéména akwi taalat wuné waak yékawutékwa.”
23434	MAT 8:20	Wunga wandéka Jisas wa wan, “Kurkale ma vékulaka. Waaléwasa de képmaamba tékwa kwaawumba kwaandakwa. Api deku kwaatmba kwaandakwa. Wuné Duna Nyaan kwaawuta gaa nak yamba te wa.”
23435	MAT 8:21	Wunga wandéka déku du nak dat wandén, “Néman Du, méné yi naaménu taale wuné ye rawutu wuna aapa kiyaandu déku pusaa kéraae rémngawutékwa. Rémtake wuné ménale yeyé yaayakawutékwa.”
23436	MAT 8:22	Wunga wandéka wandén, “Yamba wa. Bulaa wunale ma yaa. Wuna kundi vékukapuk yakwa du dakwa de kiyaan du dakwa pulak wa téndakwa. Wani du dakwa kiyaan du dakwat yénga rémndaru.” Naandén Jisas.
23439	MAT 8:25	Kwaandéka déku dunyan ye dat sérkiyaandarén. Sérkiyaate wandarén, “Néman Du, a lambiyaknangwa. Méné ma waarape nanat yékun ya.”
23453	MAT 9:5	Wuné Duna Nyaan ani képmaamba yatéte yandarén kapérandi musé yasnyéputiké wa apamama yawutékwa. Guné wani muséké yamba vékusék-ngunéngwe wa. Yandén kapérandi musé yasnyéputi-wuténngé wate baka kundi wuté wak, kapuk néma kundi wuté wak? Dé waarape yéndénngé wawutan wan néma kundi waké wuté, kapuk? Guné wuna mayé apaké yékunmba vékusék-ngunénngé wa wuné ani kundi dat wakawutékwa.” Wunga watake maan kapére yan duwat wandén, “Méné ma waarape ména jaambé kéraae kure ména gaat yé.”