23229	MAT 1:16	Jekop wan Josepna aapa wa. Josep dé Mariana du wa. Maria Jisas kéraalén. Déké wanangwa, “Nanat yékun yandénngé Got wan du Krais wa.”
23232	MAT 1:19	Kukmba lé kéraaké yakwa du, déku yé Josep, dé wan yéku musé male yakwa du wa. Lé nyaan téléka dé wani muséké vékusékte déku mawulémba wandén, “Lé nak duwale wa kwaambérén. Bulaa lé katik kéraaké wuté.” Wunga watake wa nakapuk wandén, “Wuné lé kéraakapuk ye akwi du dakwana ménimba yéte lat waaruwutu lé nékéti yakalékwa. Wuné yakélak yaaséka-kawutékwa lé.”
23234	MAT 1:21	Lé dunyanngu nyaan kéraakalékwa. Kéraalu wa dé déku du dakwa Satanna taambamba kéraae yandarén kapéremusé yasnyéputi-kandékwa. Wunga yaké yandékwanngé vékulakate méné déku yé Jisas ma waaménék.” Josepét wunga wandén.
23244	MAT 2:6	Guné Betlehemmba tékwa du dakwa, ma véku. Kukmba guna gaayé du nak néma du tékandékwa. Téte wuna du dakwa Israelké yékunmba vékandékwa. Véké yandékwanngé vékulakate, wa de guna makalkéri gaayé Judiana képmaamba tékwa gaayé Betlehemngé katik waké daré, ‘Wan baka gaayé wa.’ Wunga wakapuk yate, guna gaayéké wakandakwa, ‘Néma gaayé wa.’ Wunga viyaatakandén Gotna nyéngaamba.”
23246	MAT 2:8	Wunga waatakundéka dat wandaka wandén, “Betlehemét ma yéngunék. Ye kurkasale ma waak wani nyaanngé. Waake vétake waambule yaae guné wunat waké ya. Wangunu wuné waak ye kwaati séte déké waandé daakawutékwa.” Wunga wate dé det paapu yandén.
23250	MAT 2:12	Kwayétake yare kwaae yéngan kwaandarén. Kwaandaka Got det wandén, “Guné Herotké waambule yéké yambakate.” Naandén. Wunga wandéka vélérkiyaae waarape de nak yaambumba waambule yéndarén deku gaayét.
23251	MAT 2:13	Wani dunyansé waambule yéndaka Josep kwaandéka Néman Du Gotna kundi kure gaayakwa du nak gaaye dat yénganmba wandén, “Herot wani nyaan waake vétake dé viyaakandékwa. Wunga yandékwanngé méné ma waarape wani nyaan déku aasale kure yéménék. Isipét ma yaange yé. Yaange ye wani taalémba ma yarépékangunék. Kukmba gunat wawutu waambule yaangunék.”
23254	MAT 2:16	Judana néma du Herot Jerusalemmba rate nyaayalamba yaan dunyansé déké waambule yéndarénngé kaavépatindén. Kaavépatiye néma rakarka yate wandén, “Wunat paapu a yandarén.” Wunga watake déku mawuléké wandén, “Nyaayalamba yaan dunyansé wandarén, ‘Kwaaré vétik pulak talimba wa wani nyétmba tékwa kun baasnyé ye vénanén.’ Naandarén.” Wunga watake deku kundiké vékulakate déku waariyakwa dunyansat wandén, “Guné Betlehemét ye, Betlehemale tékwa taalat waak ye akwi dunyanngu nyaan ma viyaawuréngunék. Kwaaré vétik yan nyambalésé, kwaaré nakurak yan nyambalésé, kéraandarén kulé nyambalésé waak, de akwi ma viyaawuréngunu.” Naandén. Wunga wandéka ye wani nyambalésé akwi viyaawuréndarén.
23258	MAT 2:20	“Wani nyaanét viyaandékngé mawulé yan du wa kiyaan. Bulaa méné ma waarape wani nyaan déku aasale kure Israelét nakapuk waambule yéngunék.”
23263	MAT 3:2	Wani taalat yaan du dakwat anga wandén, “Got néma du rate gunéké véké yandékwa sapak a yaakwa. Yaandékwanngé vékulakate guné Gotna kémba téké mawulé yate kapérandi musat ma kuk kwayéngunék.” Naandén Jon.
23264	MAT 3:3	Talimba Gotna yémba kundi kwayétan du nak déku yé Aisaia Jonngé Gotna nyéngaamba anga viyaatakandén: Du nak waandékwa du yarékapuk taalémba. Waate anga wandékwa, “Néman Duna yaambu ma kutngunék. Kutngunu yaambu yékunmba kwaakandékwa déké.” Naandékwa. Jonna aasa dé kéraakapuk yarélén sapak wa Aisaia wani kundi viyaatakandén. Viyaatakandéka kukmba Jon yaae du dakwat wandén, deku mawulé yékunmba téndu de Jisas yaaké yandékwanngé yékunmba vékulakandarénngé.
23275	MAT 3:14	Ye saambakndéka Jon kalik yate wandén, “Méné néma du wa raménéngwa. Wuné baka du a téwutékwa. Kamuké méné wunéké yaau, wuné ménat baptais kwayéwuténngé? Méné Gotna yémba wunat baptais kwayéménu wan yékun wa.”
23276	MAT 3:15	Wunga wandéka Jisas wa wan, “Yamba wa. Méné wunat baptais ma kwayé. Wunga yate wan Got wandén pulak wa yakaménéngwa.” Wunga wandéka yi naandén.
23278	MAT 3:17	Gaayandéka Gotna gaayémba waan kundi nak anga waandén, “An wuna nyaan wa. Déké wuné néma mawulé yawutékwa. Déké wuna mawulé yékun yandékwa.” Naandén.
23281	MAT 4:3	Yandéka Satan yaae dat wandén, “Méné anga waménéngwa, ‘Wuné Gotna nyaan a.’ Wunga wate bulaa wani muséké wunat ma wakwasnyéménu. Ma waménu de ani matu waalakwe kakému yandaru. Wunga yandu ménéké vésékngawutékwa.”
23282	MAT 4:4	Wunga wandéka wandén, “Yamba wa. Wani muséké ani kundi Gotna nyéngaamba kwaandékwa: Du dakwa kakémuké male vékulakate de yékunmba katik téké daré. De Gotna kundi vékundaru deku mawulé yékunmba téndu de yékunmba tékandakwa. Wani kundi vékute matu kakému yandénngé wuné katik waké wuté.” Naandén.
23284	MAT 4:6	Taakatake dat wandén, “Méné anga waménéngwa, ‘Wuné Gotna nyaan a.’ Wunga wate méné ma késéke daawuli. Wani muséké ani kundi Gotna nyéngaamba kwaandékwa: Got déku kundi kure gaayakwa dunyansat wandu de ménéké yékunmba vékandakwa. Véndaru méné deku taambamba rate ména maan matumba katik viyaaké méné. Méné wani kundi vékute késéke daawuliye yékunmba raménu akwi du dakwa véte vékusék-ngandakwa. Méné Gotna nyaan wa.”
23285	MAT 4:7	Wunga wandéka Jisas wa wan, “Yamba wa. Wani muséké ani kundi Gotna nyéngaamba kwaandékwa: Got wan ména Néman Du wa. Dé mayé apa yate ménat yékun yandénngé waangété yakwa du pulak katik yaké méné. Wani kundi vékute wuné katik késéke daawuliké wuté.” Naandén.
23287	MAT 4:9	Wakwasnyétake wandén, “Méné kwaati séte wunéké waandé daate wuna yé kavérékménu, wuné wani gaayé, wamba tékéskwa musé waak kwayéwutu méné deké néma du rakaménéngwa.”
23288	MAT 4:10	Wunga wandéka wandén, “Méno, Satan, ma yaange yé. Ani kundi Gotna nyéngaamba wa kwaakwa: Ména néma du nakurak Got male wa. Méné déké waandé daate dat ma waataku. Déku yémba male ma kavérék. Wani kundi vékute wuné ménéké katik waandé daaké wuté.” Naandén.
23295	MAT 4:17	Jisas wani taalat ye saambake dé baasnyé ye Gotna kundi kwayéndén. Kwayéte wandén, “Got néma du rate gunéké véké yandékwa sapak a yaae kwambalikwa. Yaandékwanngé vékulakate guné guna kapérandi mawulé ma yaasékangunék.” Naandén Jisas.
23297	MAT 4:19	Vétake bérét wandén, “Béné ma yaa wunale. Yaambénu wuné bénat nak jémbaaké yakwasnyé-kawutékwa. Yakwasnyéwutu béné gukwami kutmbénén pulak du dakwa kéraakambénéngwa. Kéraambénu de wuna kundi vékukandakwa.”
23315	MAT 5:12	Talimba de Gotna yémba kundi kwayétan dunyansat wunga yaavan kutndarén. Det yaavan kutndarénngé vékulakate gunat wunga yaavan kutndaru, guné mawulé tawulé ma yangunék. Kukmba Got gunat yékun yandu guné dale yékunmba tépékaa-kangunéngwa. Tépékaaké yangunéngwanngé guné yéku mawulé vékute mawulé tawulé ma yangunék.” Naandén Jisas.
23323	MAT 5:20	Guné Moses wan apakundiké yékunmba vékusékngunénngé wa gunat wawutékwa. Apakundiké vékusékngwa dunyansé, Farisi dunyansé waak, de Moses wan apakundi akwi yékunmba vékute wandékwa pulak yaké de néma jémbaa yandakwa. Yandaka nak du det véte wandakwa, ‘De yéku musé yakwa du wa téndakwa.’ Wunga wandaka Got deku mawulé vékusékte deké wandékwa, ‘Yamba yé wa.’ Naandékwa. Wunga wandéka gunat wawutékwa. Guné yéku mawulé vékute yéku musé ma yangunék. Yangunu guna yéku yapaté deku yapatat taalékérandu, guné Gotna kémba yaalakangunéngwa. Guna yéku yapaté deku yapatat taalékérakapuk yandu guné Gotna kémba katik yaalaké guné.” Naandén Jisas.
23329	MAT 5:26	Kot vékukwa néma du wandén akwi yéwaa gunat waarun duké kwayéngunu, wani sapak male wa kalapus yaasékatake yaale baka yékunmba yékangunéngwa. Yi wan wanana wa, gunat wawutékwa.” Naandén.
23333	MAT 5:30	Guné guna yékutuwa taambat kapérandi musé yaké yamunaate, wani taamba ma sékwe vaanjatingunék. Guna nakurak taamba male téndu wani kapérandi musé yakapuk ye kukmba Gotna gaayét yékangunéngwa, wan yékun wa. Guna taamba vétik téndu wani kapérandi musé yatake kukmba kapérandi taalat yékangunéngwa, wan kapére wa.” Naandén Jisas.
23335	MAT 5:32	Wunga wandaka bulaa wuné gunat anga wawutékwa. Taakwa nak duké yékapuk yate nak duwale kapérandi musé yakapuk yalu, léku du lat dé yaasékatake yélénngé wamunaandu, wan kapérandi musé wa. Lé dé yaasékatake yélénngé wandu lé ye nak du kumbimunaalu, wa lé wani kumbilékwa duwale kapérandi musé wa yambérékwa. Taale kumbilén du kapéremusé yandéka bét waak kapéremusé wa yambérékwa.” Naandén Jisas det.
23340	MAT 5:37	De gunat jémbaaké waatakundaru guné yi naae, anga ma wangunék, ‘Yi, wani jémbaa yakanangwa.’ Wunga yamuké kalik ye, anga ma wangunék, ‘Yamba wa. Wani jémbaa katik yaké nané.’ Wunga ma wangunu. Wunga yaak wa. Nak kundi nak waké yamarék. Guna kundit mayé apa kwayémuké deku yémba waké yamarék. Guna kundit mayé apa kwayémuké deku yémba wamunaae, wa guné Satanna kundi vékute wandékwa pulak wa yangunéngwa.” Naandén.
23345	MAT 5:42	Du ras gunat muséké waatakundaru, guné wani musé det ma kwayéngunék. Du ras guna muséké mawulé ye gunémba kéraae gunat wani musé kukmba kwayékataké wandaru, wani musé det ma kwayéngunék.” Naandén Jisas.
23351	MAT 5:48	Anjorémba rakwa du guna aapa dé yéku musé male yapékakwa du wa randékwa. Guné dé rakwa pulak yéku musé male yapékakwa du ma yaténgunék.” Jisas wunga wandén déku dunyansat.
23370	MAT 6:19	“Guné apapu néma muséké vékulakangunéngwa. Yate wani muséké mawulé yangunéngwa. Ma véku. Guné wunga yate, ani képmaana némaamba musé kéraaké vékulakaké yamarék. Ani képmaana musé wan néma musé yamba wa. Biyaak wani musé kérékndakwa. Wani musé résépu yakandékwa. Sél yakwa du nak duna gaa wulaae wani musé sél yakandakwa. Wani musé rapékakapuk yakwanngé vékulakate, guné Gotna gaayémba yékunmba rapékamuké ma vékulakangunu. Vékulakate ma yéku musé male yangunék. Gotna gaayémba rate yanguna musé wan néma musé wa. Wani musé wan ani képmaana musé pulak yamba wa. Gotna gaayémba rate yanguna musé rapéka-kandékwa. Biyaak wani musé katik kérékngé daré. Wani musé katik résépu kurké dé. Sél yakwa du wani gaayét wulaakapuk yate wani musé sél katik yaké daré. Ani képmaamba musé saawulatékwa du dakwa de ani képmaana muséké male wa néma mawulé yandakwa. Gotna gaayémba raké vékulakakwa du dakwa de dale yékunmba rapékaké wa néma mawulé yandakwa.” Naandén Jisas.
23374	MAT 6:23	Guné kapérandi musé male véngunu, guna mawulé yékunmba katik téké dé. Guna mawulé yékunmba tékapuk yandu, guna sépé yékunmba tékapuk yandu, guné ganngumba yarékangunéngwa.” Naandén Jisas.
23375	MAT 6:24	“Du nak néma du vétikngé jémbaa yaké yapatikandékwa. Wunga jémbaa yamunaate, wa dé nak néma duké yéku mawulé yate nakngé kalik yakandékwa. Guné wani du pulak wa téngunéngwa. Guné néma du Gorké jémbaa yate déké male vékulakate, wa guné déké apapu mawulé yakangunéngwa. Yate guné yéwaa kéraaké katik vékulakaké guné. Guné yéwaa kéraaké male apapu vékulakamunaate, wa néma du Gorké kalik yakangunéngwa.” Naandén Jisas.
23385	MAT 6:34	Kwayéké yandékwanngé vékulakate guné séré yaaké yakwa muséké wup yaké yamarék. Séré yaaké yakwa muséké vékulalaakaké yamarék. Bulaa yaaké yakwa muséké male vékulakangunék.” Jisas wunga wandén det.
23397	MAT 7:12	“Nak du dakwa gunat yékun yandarénngé mawulé yangunéngwa pulak, guné det ma yékun yangunék. Moses wan apakundi, Gotna yémba kundi kwayétan duna kundi waak wan guné wunga yangunénngé wa wandékwa.” Naandén Jisas.
23398	MAT 7:13	“Kapérandi taalat yéndakwa yaambu wan néma yaambu wa. Wani yaambu néma tépiyaa wa. Wani yaambumba néma pété wa tékwa. Du dakwa wani néma pétémba tépiyaa yan yaambumba yéké néma jémbaa yamba yandakwe wa. Némaamba du dakwa wani néma yaambumba yéndakwan, wa lambiyak-ngandakwa. Gorale katik rapékaké daré. Guné wani yaambumba yéké yamarék. Gotna gaayét yéndakwa yaambu wan makalkéri yaambu wa. Wani yaambu néma tépiyaa yamba yé wa. Wani yaambumba makal pété wa tékwa. Ayélapkéri du dakwa male néma jémbaa yate wa wani makal pétémba wulaae wani makalkéri yaambumba yéndakwa. De kulémawulé kéraae Gorale rapéka-kandakwa apapu apapu. Guné wani makalkéri yaambumba ma yéngunék.” Naandén Jisas.
23408	MAT 7:23	Wunga wandaru det wakawutékwa, ‘Yamba wa. Paapu wa yangunéngwa. Wuné guné yamba vésékwutékwe wa. Guné wunale nakurakmawulé yamba yangunéngwe wa. Guné kapérandi mawulé vékukwa du dakwa wa. Ma yaange yéngunék.’ Naakawutékwa.” Jisas wunga wandén.
23411	MAT 7:26	Ani gwaaménja kundi ma véku. Nyaangét vékupukaakapuk yakwa du nak dé yaawiyamba gaa kutndén. Kuttakandéka kukmba néma wimut kutndéka, néma maas viyaandéka, néma kwayé kwandéka wani gaa vaakérén. Vaakétndéka kwayé yaae wa wani gaa yaate yéndén. Wani kundiké ma vékulaka. Wuna kundi baka vékute wawutékwa pulak yakapuk yakwa du dakwa, de yaawiyamba gaa kurén du pulak wa yaténdakwa.” Jisas det wunga wandén.
23413	MAT 7:28	Jisas mayé apale téte wa Gotna kundi wunga kwayéndéka némaamba du dakwa déku kundiké vatvat naandarén. Vat naate wandarén, “Yéki. Dé Gotna jémbaaké yékunmba wa vékusékndékwa. Vékusékte wa nanat yakwasnyéndékwa. Apakundiké vékusékngwa du de nanat Gotna jémbaaké wunga yamba yakwasnyéndakwe wa.” Wunga wate déku kundi vékute vatvat naate vékulaka vékulaka naandarén.
23416	MAT 8:2	Yéndaka lepro yan du nak dat yaae kwaati se waandé daate wandén, “Néman Du, wuné yékun yawuténngé méné mawulé ye waménu wuné yékun yakawutékwa.”
23417	MAT 8:3	Wunga wandéka déku taambamba kutte wandén, “Wuné yékun yaménénngé mawulé yawutékwa. Méné ma yékun ya.” Wunga wandéka dé wani lepro késndéka wani du yékun yandén.
23419	MAT 8:5	Jisas Kaperneamét yéndéka Romna waariyakwa dunyanséna néma du nak yaae dat wandén, “Néman Du, ma véku. Wuna jémbaa yakwa duna maan kapére yandéka dé yamba yéndékwe wa. Néma kaangél vékute gaamba male kwaandékwa.”
23423	MAT 8:9	Nak du wunéké néma du téndékwa. Téndéka wuné wandékwa pulak yawutékwa. Wuné waariyakwa dunyanna néma du téwutékwa. Wuné duwat nak, ‘Méné ma yé,’ naawutéka yéndékwa. Nak duwat, ‘Méné ma yaa,’ naawutéka yaandékwa. Wuna jémbaa yakwa duwat, ‘Wani jémbaa ma ya,’ naawutéka dé wani jémbaa yandékwa. Méné yawutékwa pulak ma yaménu. Baka ma waménu wuna du nakapuk yékun yakandékwa.” Naandén.
23426	MAT 8:12	Israel du dakwa némaamba de Gotna gaayét katik wulaaké daré. Wani du dakwaké Got kuk kwayékandékwa. Kwayéte wandu de kapérandi taalat yékandakwa. Wani taalémba ganngu male ye téndékwa. Nyaa yamba ve wa. Wani taalémba rakwa du dakwa néma kaangél kurkandakwa. Kutte de yéku taalémba raké mawulé yate némaamba géraakandakwa.”
23427	MAT 8:13	Wunga watake Romna waariyakwa dunyanna néma duwat wandén, “Ména gaayét ma waambule yé. Ye saambake wunéké yékunmba vékulakate wuna kundiké ‘Yi wan wanana wa’ naaménénngé, méné waménén musé wunga vékaménéngwa.” Naandén Jisas. Wunga wandén sapak male Romna waariyakwa dumba jémbaa yakwa du dé nakapuk yékun yandén.
23432	MAT 8:18	Némaamba du dakwa jaawuwe téndaka Jisas véte déku dunyansat wandén, “Botmba waare néma gu kwaawu nak sakwat ma yékwak.”
23433	MAT 8:19	Wunga wandéka apakundiké vékusékngwa du nak yaae dat wandén, “Néman Du, méné nanat Gotna jémbaaké yakwasnyéménéngwa. Wuné ménale yeyé yaayaké mawulé yawutékwa. Yéména akwi taalat wuné waak yékawutékwa.”
23434	MAT 8:20	Wunga wandéka Jisas wa wan, “Kurkale ma vékulaka. Waaléwasa de képmaamba tékwa kwaawumba kwaandakwa. Api deku kwaatmba kwaandakwa. Wuné Duna Nyaan kwaawuta gaa nak yamba te wa.”
23435	MAT 8:21	Wunga wandéka déku du nak dat wandén, “Néman Du, méné yi naaménu taale wuné ye rawutu wuna aapa kiyaandu déku pusaa kéraae rémngawutékwa. Rémtake wuné ménale yeyé yaayakawutékwa.”
23436	MAT 8:22	Wunga wandéka wandén, “Yamba wa. Bulaa wunale ma yaa. Wuna kundi vékukapuk yakwa du dakwa de kiyaan du dakwa pulak wa téndakwa. Wani du dakwa kiyaan du dakwat yénga rémndaru.” Naandén Jisas.
23439	MAT 8:25	Kwaandéka déku dunyan ye dat sérkiyaandarén. Sérkiyaate wandarén, “Néman Du, a lambiyaknangwa. Méné ma waarape nanat yékun ya.”
23440	MAT 8:26	Wunga wandaka det wandén, “Guné kamuké guné wup yo? Yate wangunéngwa, ‘Déku mayé apa makal mayé apa wa, yé?’ Wunga wate wunéké guné yamba yékunmba vékulakangunéngwe wa.” Wunga watake waarape wandéka wimut késndéka gu nakapuk daae yékunmba tén.
23443	MAT 8:29	Bét ye Jisasét vétake némaanmba waatakute wambérén, “Méné, Gotna nyaan, aanat kamu yaké méné? Aanat kaangél tiyaaké méné yaak? Kot vékukwa néma du raména sapak wayéka yamba yaae wa. Bulaa aanat kaangél tiyaaké yamarék.” Dat wunga wambérén.
23445	MAT 8:31	Katéndaka de wani du vétikét kure yatan kutakwasé Jisasét wandarén, “Méné nanat yakéléké mawulé yaménan, wa méné ma waménu nané wani baaléna mawulémba wulaakanangwa.”
23446	MAT 8:32	Wunga wandaka det wandén, “Guné wunga ma yaange yéngunu.” Wunga wandéka de wani du vétik yaasékatake ye wani baaléna mawulémba wulaae téndarén. Téndaka wani baalé néma jaangumba yaange daawuliye gumba vaakére kulak ke kiyaandarén.
23450	MAT 9:2	Saambakndéka maan kapére yandéka yeyé yaayakapuk yan du nak déké yaate yéndarén. Dé jaambémba kwaandéka yaate yéndarén. Yéndaka Jisas wa vékusékndén. De deku mawulémba wandarén, “Jisas apamama yate nana duwat kururé-kandékwa.” Wunga wandaka Jisas vékusékte maan kapére yan duwat wandén, “Wuna du, ména mawulé yékunmba yénga téndu. Yaménén kapérandi musé wa yasnyéputiwutén.”
23451	MAT 9:3	Wunga wandéka apakundiké vékusékngwa dunyansé dekét deku kapmang bulte wandarén, “Got male wa du dakwa yandakwa kapérandi musé yasnyéputi-kandékwa. Wani du wa wan, ‘Wuné yandén kapérandi musé wa yasnyéputiwutén.’ Wunga wate dé Gorét wasélékngwa, baka du wa.”
23453	MAT 9:5	Wuné Duna Nyaan ani képmaamba yatéte yandarén kapérandi musé yasnyéputiké wa apamama yawutékwa. Guné wani muséké yamba vékusék-ngunéngwe wa. Yandén kapérandi musé yasnyéputi-wuténngé wate baka kundi wuté wak, kapuk néma kundi wuté wak? Dé waarape yéndénngé wawutan wan néma kundi waké wuté, kapuk? Guné wuna mayé apaké yékunmba vékusék-ngunénngé wa wuné ani kundi dat wakawutékwa.” Wunga watake maan kapére yan duwat wandén, “Méné ma waarape ména jaambé kéraae kure ména gaat yé.”
23456	MAT 9:8	Yéndéka wamba téte vétan du dakwa wup yate Gotna yé kavérékndarén. Kavérékte Jisaské wandarén, “Got wani duwat mayé apa kwayéndéka wa wunga yandén.” Naandarén.
23457	MAT 9:9	Jisas wani taalé yaasékatake yéndén. Yéte véndén takis kéraakwa du nak déku yé Matyu takis kéraandékwa gaamba randéka. Vétake dat wandén, “Méné ma yaa wunale.” Wunga wandéka waarape Jisasale yéndén.
23461	MAT 9:13	Gotna nyéngaamba ani kundi wa kwaakwa: Got wa wandén, ‘Guné wunéké kwaami tuwe tiyaamuké kalik yawutékwa. Guné nak du dakwaké sémbéraa yate det yékun yangunénngé wuné mawulé yawutékwa.’ Got wunga wandéka déku kundi déku nyéngaamba wa kwaakwa. Guné ma ye wani kundiké yékunmba vékulakangunék. Kapérandi mawulé vékukwa du dakwa wunéké yaae wuna kundi vékundarénngé wa gaayawutén. Yéku mawulé vékukwa du dakwaké yamba vékulakawutékwe wa.” Naandén Jisas.
23463	MAT 9:15	Wunga wandaka Jisas det gwaaménja kundi nak anga wandén: “Du nak taakwa kéraaké yandu de kakému yaake mawulé tawulé yate kakému kaké daré, kapuk yamba yé? Kakandakwa. Taakwa kéraaké yakwa du dele randu de mawulé tawulé yate kakandakwa. Kukmba nak du yaae wani duwat kure yéndaru de déku du dakwa déké sémbéraa yate kakému katik kaké daré. Wuné wuna dunyansale wayéka yaréwutéka de mawulé tawulé yate wa kakému kandakwa.” Naandén.
23465	MAT 9:17	Dékény kwaaré viyaae révéndarén meme sépémba kulé wain kulak yamba wukaasanda-ndakwe wa. Wunga yandaru, wani meme sépé jaangwa ye pungndu gu akwi yékéraa-kandékwa. Yékéraandu wani meme sépé katik yékun yaké dé. Kulé meme sépémba wukaasanda-ndaru, kulé kulak meme sépé waak yékunmba tékandékwa.” Wunga gwaaménja kundi wandén. Talimba tan du wan kundi, déku kulé kundiale véréti katik yékunmba kwaaké béré. Naate wa wandén.
23466	MAT 9:18	Jisas wani kundi wayéka waténdéka Judana néma du nak yaae Jisasét kwaati se waandé daate wandén, “Wuna takwanyan bulaakakét a kiyaalén. Méné yaae ména taamba lémba kutménu lé nakapuk taamalkalékwa.”
23468	MAT 9:20	Yéténdaka taakwa nak Jisasna kukmba yaalén. Késépéri (12) kwaaré wa lé waaléramu yarélén. Lé Jisaské kundi vékute léku mawulémba walén, “Déku laplapmba taamba kure wuné nakapuk yékun yakawutékwa.” Wunga watake yaae déku laplapna waambumba kutlén.
23470	MAT 9:22	Kutléka Jisas waalakwe lat vétake wandén, “Nyéno, nyéna mawulé yénga yékun téndu. Nyéné nyénat kururéké yawutékwa mayé apaké vékulakate bulaa yékun yanyénén wa.” Wunga wandéka wani taakwa bari yékun yalén.
23472	MAT 9:24	Vétake kaapamba téte wandén, “Wani takwanyan yamba kiyaalékwe wa. Lé baka yundé wa kwaalékwa. Guné akwi ma yaale yékéraa.” Wunga wandéka dat waangindarén.
23475	MAT 9:27	Jisas wani taalé taakatake yéndéka méni kiyaan du vétik Jisasna kukmba yémbérén. Yéte némaamba waate wambérén, “Méno, Devitna gwaal waaranga maandéka bakamu. Méné néma du Devit pulak téte aanéké ma sémbéraa yaménu.”
23476	MAT 9:28	Wunga wambéréka Jisas ye gaat wulaandén. Wulaandéka déké yémbérén. Yémbéréka bérét anga waatakundén, “Yénga béné vékwo wunéké? Wuné béna méni kururéké apamama wuté yo, kapuk yamba yé?” Wunga waatakundéka wambérén, “Yi. Néman Du, méné wunga yamuké wa apamama yaménéngwa.”
23477	MAT 9:29	Wunga wambéréka déku taamba bérku ménimba kutte wandén, “Bénat kururéké yawutékwa mayé apaké yékunmba vékulaka-mbénénngé béna méni ma nakapuk yékun yandu.”
23478	MAT 9:30	Wunga wandéka bérku méni nakapuk yékun yan. Yandéka Jisas bérét némaanmba watangndén, “Béné wani muséké ye nak duwat waké yamarékate.”
23481	MAT 9:33	De wani du Jisaské kure yéndaka Jisas wandéka wani kutakwa yaange yéléka wani du kundi bulndén. Bulndéka wamba tékésén du dakwa vékulaka vékulaka naate wandarén, “Yéki. Wan yéku musé wa. Talimba wunga pulak musé Israelmba yamba yandaka vénangwe.”
23482	MAT 9:34	Wunga wandaka Farisi dunyansé nak pulak mawulé yate wandarén, “Wan yéku musé yamba wa. Kutakwana néma du Satan wa dat mayé apa kwayéndéka wandéka wa akwi kutakwa yaange yéndakwa.” Naandarén.
23486	MAT 9:38	Guné wani yaawina duwat ma waatakungunu dé wandu jémbaa yakwa du némaamba yaae déku kakému kéraakandakwa.” Jisas wunga gwaaménja kundi wandén. Némaamba du dakwa Gotna kundi vékuké mawulé yandaka Gotna jémbaa yate déku kundi kwayékwa du ayélapkéri male yaténdakwanngé wa wunga wandén.
23490	MAT 10:4	Nak Saimon. Talimba akwi genge gaayét yéte wandén, “Nak képmaana du nanéké néma du témuké kalik yawutékwa.” Nak du déku yé Judas Iskariot. Kukmba Jisas kwayéndén déku maamasat.
23500	MAT 10:14	Guné gaayé nakét wulaangunu wamba tékwa du dakwa guna kundi vékukapuk yate, gunat kuk kwayéndaru, wani gaayé ma yaasékangunék. Yaasékaké yate guna maanmba kwaakwa baawu ma viyaaputétake yéngunék.” Jisas wunga wandén. Jisas wani kundi wate ani muséké wandén. Nané Judasé anga yanangwa. Gotna kundi kuk kwayékwa du dakwat Got yandarén kapérandi musé yakataké yandékwanngé, vékusékmuké wa deku gaayé yaasékaké yate nana maanmba kwaakwa baawu viyaaputénangwa. Yatake yénangwa.
23501	MAT 10:15	Jisas déku dunyansat nakapuk wate anga wandén, “Gunat kuk kwayéké yakwa du dakwaké gunat wawutékwa. De nanat wunga kuk kwayéte néma kapérandi musé yandakwa. Talimba Sodommba yatan du dakwa, Gomoramba yatan du dakwa waak de kapérandi musé yandarén. Kukmba Got néma kot vékute néma du raké yandékwa nyaa dé wandu de Sodommba tan du dakwa, Gomoramba tan du dakwa kaangél kurkandakwa. Du dakwa nanat kuk kwayéndaran, wa wani nakurak kapérandi musé Sodommba tan du dakwa, Gomoramba tan du dakwa yandarén kapérandi musat wa taalékéra-kandékwa. Wani nyaa Got wandu nanat kuk kwayéké yakwa du dakwa néma kaangél kurkandakwa. Yi wan wanana wa.” Naandén Jisas.
23511	MAT 10:25	Nak du yakwasnyékwa duwat yandakwa pulak, wa nyambalat waak yandakwa. Nak du jémbaa kwayékwa duwat yandakwa pulak, wa demba jémbaa yakwa duwat waak yandakwa. Bulaa wani kundiké ma vékulaka. Nak du wuné guna néma duwat yandakwa pulak, wa guné wuna dunyansat waak yakandakwa. Nak du wunéké kapérandi kundi bulte wandakwa, ‘Guna néma du wan akwi kutakwana néma du wa, déku yé Belsebul wa.’ Naandakwa. De wunéké wunga wate guné wuna dunyansé gunéké néma kapérandi kundi wakandakwa.” Naandén Jisas déku dunyansat.
23517	MAT 10:31	Véndékwanngé vékulakate guné wup yaké yambak. Api wan makal musé wa. Du dakwa wan néma musé wa. Guna aapa Got makal apiké wunga yékunmba véte gunéké yékunmbaa-sékéyak wa vékandékwa.” Naandén Jisas.
23519	MAT 10:33	Du ras némaamba du dakwana ménimba téte nak nak anga wamunaandaru, ‘Wuné Jisasna du yamba wa.’ Wunga wandaru, wa wuné wuna aapana gaayémba rate déku ménimba téte dat wakawutékwa, ‘Wani du wan wuna du yamba wa.’ Wunga wakawutékwa Gorét.” Naandén Jisas.
23525	MAT 10:39	Guné wunéké vékulakate wuna jémbaa kutpékaangunu, wuna maamasé gunat viyaandékndaru, wa guné wunale apapu apapu yékunmba rapéka-kangunéngwa. Guné guna sépéké male vékulakate guna jémbaa male yangunan, wa guné kiyaae lambiyak-ngangunéngwa. Wunale yékunmba katik rapékaké guné.” Naandén Jisas déku dunyansat.
23528	MAT 10:42	“Ani kundi waak ma véku. Du dakwa wuna duwat véte anga wandaru, ‘Wani du de néma du yamba téndakwe wa. Baka du wa yaténdakwa. Yatéte Jisasna jémbaa kutndakwa. Det yékun ma yakwak. Det kulak ma kwayékwak.’ Wunga watake de wani makal jémbaa yandaru Got wani makal jémbaaké katik yékéyaak yaké dé. Kukmba wani yéku jémbaa kaatakandékwa det. Yi wan wanana wa.” Jisas wunga déku dunyansat wandén. Wandéka de déku jémbaa yaké yéndarén.
23531	MAT 11:3	Ye Jisasét wandarén, “Talimba Gotna nyéngaamba kundi viyaatakandarén, nanat yékun yaké kukmba yaaké yakwa duké. Méné wani du méné, kapuk nak duké kaavéréké nané? Wani muséké vékusékngé Jon mawulé yandékwa.” Naandarén.
23534	MAT 11:6	Du dakwa ras wunéké wandakwa, ‘Got dat wa wandén, dé nanat yékun yandénngé. Yi wan wanana wa.’ Wunga wate de wunéké yékunmba vékulakandakwa. Wunéké wunga vékulakakwa du dakwa de mawulé tawulé yénga yandaru. Jonét wunga ma wangunék.” Naandén Jisas Jonna dunyansat.
23539	MAT 11:11	Wunga vékusékte gunat wawutékwa. Baptais kwayékwa du Jonna jémbaa ani képmaamba talimba tan duna jémbaat wa taalékérandén. Taalékérandéka dé gunat yékun yawuta jémbaaké yamba yékunmba vékusékndékwe wa. Yandéka de Gotna kémba téte du dakwat yékun yawuta jémbaaké vékusékngwa du dakwa akwi deku yéku mawulé déku yéku mawulat wa taalékérandén. Yi wan wanana wa.” Naandén.
23552	MAT 11:24	“Guné ma véku. Kukmba Got néma kot vékute néma du raké yandékwa nyaa dé wandu de Sodommba tan du dakwa kaangél kurkandakwa. Guné Kaperneammba tékwa du dakwa, guné wuna jémbaa, wunat waak kuk kwayéngunén. Kuk kwayéngunénga wani nakurak kapérandi musé de yan akwi kapérandi musat wa taalékérandén. Wani nyaa Got wandu guné néma kaangél kurkangunéngwa.” Jisas wunga wandén.
23554	MAT 11:26	Wuna aapa, ména mawulémba vékulakate wa wunga yaménén.” Naandén.
23558	MAT 11:30	Kwayéwutékwa jémbaa wan mawulé yanguna jémbaa wa. Wup yanguna jémbaa yamba yé wa. Guné wani jémbaa yaké apamama yakangunéngwa. Guné wuna jémbaa yangunu guna mawulé yékunmba tékandékwa. Téndu yékunmba yarékangunéngwa.” Naandén Jisas.
23560	MAT 12:2	Kandaka Farisi dunyan vétake Jisasét wandarén, “Ma vé. Ména dunyan wit kumbu taakundakwa, yaap yaré nyaamba. Nana apakundi anga wandékwa, ‘Guné yaap yaré nyaa jémbaa yaké yambak.’ Wani apakundi ména dunyan yamba vékundakwe wa. De wit kumbu taakute jémbaa wa yandakwa yaap yaré nyaamba. Wan kapérandi musé wa yandakwa.” Naandarén.
23566	MAT 12:8	Wani kundi wuné Duna Nyaan wawutékwa. Yaap yaré nyaaké néma du a téwutékwa. Wuné du dakwana jémbaaké yi naawutu, wa yi naawutén pulak yakandakwa, yaap yaré nyaamba.” Naandén Jisas.
23570	MAT 12:12	Sipsip wan makal musé wa. Du dakwa wan néma musé wa. Yaap yaré nyaamba dunyansé nak duwat yékun yandaru nana apakundi wani muséké det katik waaruké dé. Wuné yaap yaré nyaamba duwat yékun yawutu, nana apakundi wani muséké wunat katik waaruké dé.”
23571	MAT 12:13	Wunga watake taamba kapére yan duwat wandén, “Ména taamba ma kayéndéng.” Wunga wandéka déku taamba kayéndéngndéka nak taamba tan pulak yékunmba téndén.
23582	MAT 12:24	Farisi dunyan wani muséké vékute dekét deku kapmang kundi bulte wandarén, “Wani du wan Got wan du yamba wa. Kutakwana néma du déku yé Belsebul, wa déku mawulémba wulaae tékwa. Téte mayé apa kwayéndéka wa wani du wandéka kutakwa yaange yéndakwa.” Naandarén.
23590	MAT 12:32	Wuné Duna Nyaan, du dakwa wunat wasélékte wunéké kapérandi kundi watake wani kapérandi kundiké kalik ye yaasékandaru, wa Got wani kapérandi musé yasnyéputi-kandékwa. De wasélékte Gotna Yaamambiké kapérandi kundi wamunaandaru, wa Got wani kapérandi musé katik yasnyéputiké dé. Bulaa katik yasnyéputiké dé. Kukmba sérémaa sérémaa waak katik yasnyéputiké dé.” Jisas wunga wandén.
23595	MAT 12:37	Kukmba guna kundi akwi vékutake rasét wakandékwa, ‘Guné yéku musé yakwa du wa.’ Watake rasét wakandékwa, ‘Guné kapérandi musé yakwa du wa.’ Got wunga wakandékwa.” Jisas Farisi dunyansat wunga wandén.
23600	MAT 12:42	“Talimba néma taakwa nak, ani sékaa taalémba yaae néma du Solomonna kundi vékuké yaambumba kulémba yélén. Dé nyaangét vékupukaakwa du téndéka wuné amba téte gunale kundi bulkwa du wuné nyaanngét vékupukaakwa du téte Solomonét wa taalékérawutén. Kukmba Got néma kot vékute néma du randa sapak wani néma taakwa waarape Gotna ménimba téte gunat wakalékwa, ‘Wuné sékaa taalémba yaawutén. Yaae Solomonna kundi vékuwutén. Jisasna kundi Solomonna kundit wa taalékéran. Guné Jisasna kundi yamba vékungunéngwe wa. Wunga yate néma kapérandi musé wa yangunén.’ Naakalékwa wani taakwa.” Jisas wunga wandén det.
23603	MAT 12:45	Vétake ye kutakwa taambak kaayék vétik (7) we kure yaalén. Kukmba kure yaalén kutakwasé yan kapérandi musé wa taale yaan kutakwa yan kapérandi musat taalékéran. Wani kutakwa akwi wani duna mawulémba wulaae téndarén. Talimba nak kutakwa déku mawulémba wulaae téléka ayélapkéri kapérandi musé yandén. Rékaamba kutakwa déku mawulémba wulaae téndaka wani du némaamba kapérandi musé yandén. Wani kundiké ma vékulaka. Némaamba kapérandi musé yan du yatan pulak, bulaa yatékwa du dakwa wunéké yékunmba vékulaka-kapuk yate baka yatéte némaamba kapérandi musé yakwa du dakwa wa tékandakwa.” Det wunga wandén.
23605	MAT 12:47	Yandaka du nak wa wulaae Jisasét anga wandén, “Ma véku. Ména aasa, ména waayékanje yaae kaapamba téte ménale kundi bulké mawulé yandakwa.”
23608	MAT 12:50	Anjorémba rakwa du wuna aapa déku kundi vékute wandékwa pulak yakwa du dakwa wan wuna waayékanje, wuna nyangengu, wuna aasa pulak wa yaténdakwa.” Naandén Jisas.
23616	MAT 13:8	Wit sék ras yéku képmaamba vaakérén. Vaakére wamba re yékunmba wuréndarén. Wure waare yéku sék vaakundarén. Ras sék ayélap (30) vaakundarén. Ras rékaamba (60) sék vaakundarén. Ras némaamba (100) sék vaakundarén.”