Wildebeest analysis examples for:   acr-acrTNT   GENERAL_PUNCTUATION    February 11, 2023 at 17:50    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23229  MAT 1:16  Y ri ralcꞌoꞌal ri Jacob e ri José, ri rachijil ri María, ruchu ri Jesús. Yey ri Jesús e ri cabiꞌx Cristo che.
23233  MAT 1:20  Ecꞌuchiriꞌ cuchꞌob rakan puwi waꞌ, xakicꞌateꞌt jun ángel re ri Dios xucꞌut rib pa uwachicꞌ y xubiꞌij che: «José, at ralcꞌoꞌal can ri David, maxiꞌij awib che cacꞌam ri María re cuꞌan awixokil, ma rumatzem rire, ucꞌulum ruma ri Santowilaj Ruxlabixel ri Dios.
23234  MAT 1:21  Calax cꞌu jun ralab y Jesús rubiꞌ cacojo, ma Rire quebucolobej rutinamit che ri quimac» xchaꞌ.
23236  MAT 1:23  Chitanapeꞌ: Jun chomilaj kꞌapoj ali cacanaj yewaꞌ ixok y calax jun ralab. Ecꞌu rubiꞌ cabiꞌxic: Emanuel xchaꞌ. Waꞌ queꞌelawi Dios xoꞌljekel kucꞌ.
23240  MAT 2:2  Jecꞌuwaꞌ caquibiꞌij: ¿Pa cꞌo wi ri rey que raj judiꞌab alaxinak? Ma riꞌoj xkil ruchꞌumil cꞌa pa relebal lo ri kꞌij; yey e waꞌ oj petinak chaꞌ coꞌlkalokꞌnimaj ukꞌij quechaꞌ.
23243  MAT 2:5  Rique xquibiꞌij che: Ri Cristo calax pa raldea Belén re Judea, ma jewaꞌ utzꞌibam can ri kꞌalajisanel chupa Ruchꞌaꞌtem ri Dios:
23244  MAT 2:6  Riꞌat Belén at cꞌo pa ri luwar re Judea, tob lic at chꞌutiꞌn, riꞌat lic cꞌo awach chiquiwach raj wach e cꞌo Judea, ma awucꞌ riꞌat cape wi ri Jun Takanel; ecꞌu Rire cuꞌana chajinel que ri nutinamit Israel xechaꞌ.
23246  MAT 2:8  Tecꞌuchiriꞌ, xebutak bi Belén, jewaꞌ xubiꞌij chique: Oj alak y lic tzucuj alak chi utz ri ralco acꞌa. We xrik cꞌu alak, coꞌlbiꞌij alak chwe pa cꞌo wi chaꞌ jelaꞌ quinꞌec riꞌin y quiꞌnlokꞌnimaj ukꞌij xchaꞌ.
23251  MAT 2:13  Echiriꞌ rachijab e aj naꞌoj ebelinak chubi rucꞌ ri Jesús, xucꞌut rib jun ángel re ri Dios pa uwachicꞌ ri José y xubiꞌij che: «Chatyactajok, chebacꞌama bi racꞌa y ruchu. Chixanimaj bi cꞌa Egipto y chixcanaja chilaꞌ cꞌate cambiꞌij chiwe jampa quixpetic, ma ri Herodes cutak utzucuxic racꞌa chaꞌ cacamisaxic» xchaꞌ.
23253  MAT 2:15  Chilaꞌ cꞌut xecꞌojiꞌ wi cꞌa che rucamic ri Herodes. Xuꞌan cꞌu waꞌ chaꞌ e cuꞌana rubiꞌim lo ri Dios ruma ri kꞌalajisanel echiriꞌ jewaꞌ xubiꞌij: «Cꞌa chilaꞌ Egipto xinsiqꞌuij wi lo ri Nucꞌajol» xchaꞌ.
23258  MAT 2:20  «Chatyactajok, chebacꞌama bi racꞌa junam rucꞌ ruchu y chixtzelej tanchi Israel, ma ya xecam conoje ri cacaj caquicamisaj racꞌa» xchaꞌ.
23261  MAT 2:23  Echiriꞌ xebopon chilaꞌ, xeꞌjekela pa ri tinamit Nazaret, chaꞌ e xuꞌana ri xquibiꞌij ri kꞌalajisanelab chwi ri Jesús: Rire cabiꞌx che aj Nazaret.
23263  MAT 3:2  Jecꞌuwaꞌ cubiꞌij: «Tzelej tzij alak chwach ri Dios, ma rutakanic ri Dios petinak chilaꞌ chicaj lic xa nakaj chi cꞌo wulok» cachaꞌ.
23264  MAT 3:3  Ri kꞌalajisanel Isaías xutzꞌibaj can puwi waꞌ wa Juan echiriꞌ xubiꞌij: Catataj ukul jun tzijonel casiqꞌuin chupa ri luwar catzꞌintzꞌotic, jewaꞌ cubiꞌij: Yijbaꞌ pana alak ri be re ri Kanimajawal; sucꞌupij alak rube Rire xchaꞌ.
23268  MAT 3:7  Ecꞌu ri Juan echiriꞌ xrilo lic e qꞌui chique ri fariseos y ri saduceos xecꞌun ruma ri bautismo cuyaꞌo, xubiꞌij chique: «¡Ralak pachaꞌ alak jupuk chi cumatz! ¿China xbiꞌn re we utz quesaj ib alak chwach ri unimal cꞌaxcꞌobic cutak lo ri Dios pawiꞌ alak?
23270  MAT 3:9  »Y machꞌob ne alak chi ibil ib alak waꞌ: Riꞌoj utz kaꞌanom, ma oj ralcꞌoꞌal can ri Abraham. Ma riꞌin cambiꞌij che alak: We xraj ri Dios, utz cuꞌan ralcꞌoꞌal ri Abraham tob ne che tak waꞌbaj.
23272  MAT 3:11  »Riꞌin pakatzij wi canya ri bautismo che alak rucꞌ yaꞌ, cꞌutubal re tzelem chi tzij alak chwach ri Dios. Noꞌj cꞌu ri Jun catajin lo chwij riꞌin, cꞌo pukꞌab cuya ri bautismo che alak rucꞌ ri Santowilaj Ruxlabixel ri Dios y rucꞌ akꞌ. Rire más cꞌo uchukꞌab chinuwach riꞌin; na takal tane chwe tob xa canmolej ruxajab.
23273  MAT 3:12  Ecꞌu Rire coluꞌkꞌata tzij paquiwi ri ticawex chaꞌ jelaꞌ cuya ri tojbal takal chique chiquijujunal. E pachaꞌ juna achi rucꞌaꞌam chi ri puꞌbal uwach ri trigo pukꞌab chaꞌ naꞌl cujoskꞌij waꞌ y caresaj rupucꞌ chupa. Tecꞌuchiriꞌ, cujoc ri trigo y cucꞌol chupa rucꞌolibal. Ecꞌu rupucꞌ cuporoj pa ri jun akꞌ na jinta utakexic catenowic» xcha ri Juan.
23275  MAT 3:14  Pero ri Juan na xraj taj cuya ri bautismo che ri Jesús, jecꞌuwaꞌ xubiꞌij che: Ri lic usucꞌ e rilal ri cayaꞌw la ri bautismo chwe riꞌin. ¿Yey e cami caꞌaj la riꞌ canya riꞌin ri bautismo cheꞌla? xchaꞌ.
23276  MAT 3:15  Ecꞌu ri Jesús xucꞌul uwach: E chaꞌana woꞌora saꞌ ri cambiꞌij riꞌin chawe, ma lic chirajawaxic e cakaꞌan janipa ri lic usucꞌ chwach ri Dios xchaꞌ. Jecꞌulaꞌ ri Juan xuya ri bautismo che.
23278  MAT 3:17  Ecꞌuchiriꞌ, xchꞌaw lo Jun chilaꞌ chicaj, jewaꞌ xubiꞌij: «E Nucꞌajol waꞌ ri lic cꞌax cannaꞌo y lic quinquiꞌcot che» xcha ri Dios.
23281  MAT 4:3  Xkib cꞌu ritzel winak rucꞌ ri Jesús re cucꞌam upa chaꞌ catzak pa mac, jewaꞌ xubiꞌij che: We katzij at Ucꞌajol ri Dios, chat-takan che chaꞌ tak waꞌbaj cuꞌan wa xchaꞌ.
23282  MAT 4:4  Ri Jesús xucꞌul uwach: Jewaꞌ tzꞌibital can chupa Rutzij Upixab ri Dios: Na xew ta ruma ri wa e cꞌas ri ticawex, ma e cꞌaslic ruma ronoje tak chꞌaꞌtem quel lo puchiꞌ ri Dios xchaꞌ.
23284  MAT 4:6  Xubiꞌij cꞌu che: We katzij at Ucꞌajol ri Dios, chacꞌaka bi awib cꞌa chuꞌlew y na jinta cꞌo cacꞌulumaj, ma jewaꞌ tzꞌibital can chupa Rutzij Upixab ri Dios: Ri Dios quebutak lo ru ángeles awucꞌ chaꞌ catquichajij. Catquichap cꞌu rucꞌ ri quikꞌab chaꞌ na caꞌchika ta rawakan che juna abaj xchaꞌ.
23285  MAT 4:7  Ri Jesús xucꞌul uwach: Jewaꞌ tzꞌibital can chupa Rutzij Upixab ri Dios: Macꞌam upa ri Dios Kajawxel xchaꞌ.
23287  MAT 4:9  Xubiꞌij cꞌu che: Ronoje tak waꞌ canya pakꞌab we caxucubaꞌ awib chinuwach y calokꞌnimaj nukꞌij xchaꞌ.
23288  MAT 4:10  Ecꞌu ri Jesús xubiꞌij che: Chatela chinuwach Satanás, ma jewaꞌ tzꞌibital can chupa Rutzij Upixab ri Dios: Lic chalokꞌnimaj ukꞌij ri Dios Kajawxel y xew Rire chanimaj ukꞌij xchaꞌ.
23295  MAT 4:17  Chwi cꞌu lo riꞌ xujek ri Jesús catzijonic, jewaꞌ cubiꞌij: «Tzelej tzij alak chwach ri Dios, ma rutakanic ri Dios petinak chilaꞌ chicaj lic xa nakaj chi cꞌo wulok» cachaꞌ.
23297  MAT 4:19  Ecꞌu ri Jesús xubiꞌij chique: Chixpetok, chixterej lo chwij, y riꞌin canꞌan chiwe ix aj molol ticawex, jelaꞌ pachaꞌ iꞌanom lo chique ri car xcha chique.
23306  MAT 5:3  «Nim quikꞌij calaxic ri caquetaꞌmaj lic chirajawaxic ri Ruxlabixel ri Dios chique, ma rutakanic ri Dios petinak chilaꞌ chicaj cuꞌana que.
23314  MAT 5:11  »Nim ikꞌij iwalaxic riꞌix echiriꞌ wuma riꞌin quixternabex rucꞌ cꞌax, cacꞌak bi ikꞌij y cabiꞌx ronoje ri na utz taj chiwij yey waꞌ xa rakꞌubal.
23316  MAT 5:13  »Wara che ruwachulew riꞌix lic quixajawax chique ri ticawex jelaꞌ pachaꞌ ratzꞌam lic cajawaxic. Yey we xsach rutzayul ratzꞌam, ¿suꞌanic tanchi caꞌan tza che? Riꞌ na jinta chi cꞌana uchac; queꞌcꞌak cꞌu bi y caxajaxoꞌx can uwiꞌ cuma ri ticawex.
23317  MAT 5:14  »Riꞌix ix kꞌijsak che ruwachulew. E juna tinamit cꞌo lo chwi juna juyub na utz taj quewaxic.
23320  MAT 5:17  »Michꞌob cꞌu riꞌix we riꞌin in cꞌuninak re coꞌlnusacha uwach Rutzij Upixab ri Dios tzꞌibital can cuma ri Moisés y ri kꞌalajisanelab. Ma na in cꞌuninak ta che usachic uwach waꞌ; e in cꞌuninak re coꞌlnukꞌalajisaj rusucꞌ.
23322  MAT 5:19  »Ruma cꞌu waꞌ, china ri cupalajij juna takanic tob ne lic chꞌutiꞌn chwach rire yey e tanchi ucꞌutic cuꞌan chiquiwach ri ticawex, riꞌ na jinta uwach chupa rutakanic ri Dios petinak chilaꞌ chicaj. China cꞌu ri cucoj Rutzij Upixab ri Dios yey jelaꞌ cucꞌut chiquiwach jujun chic chaꞌ e caquiꞌano, riꞌ lic cꞌo uwach chupa rutakanic ri Dios.
23323  MAT 5:20  »Pakatzij wi cambiꞌij chiwe: Xew quixoc riꞌix chupa wa takanic petinak chilaꞌ chicaj, we ribinic isilabic e más jusucꞌ chwa ri quibinic raj cꞌutunel re ri tzijpixab y ri fariseos. Noꞌj we na je ta laꞌ, riꞌ na takal ta chiwe.
23324  MAT 5:21  »Riꞌix itom ri xbiꞌx lo chique ri ticawex ojertan chupa Rutzij Upixab ri Dios: Matcamisanic; yey china cꞌu ri cacamisanic, riꞌ cakꞌat tzij puwiꞌ.
23325  MAT 5:22  »Noꞌj riꞌin cambiꞌij chiwe: China ri cape royowal chirij juna ratz-uchakꞌ, riꞌ cakꞌat tzij puwiꞌ. China cꞌu ri cucꞌak bi ukꞌij ri ratz-uchakꞌ, riꞌ cacꞌam bi chwach ri kꞌatbal tzij re ri tinamit. Yey china ri cubiꞌij che juna ratz-uchakꞌ: ¡Na jinta cꞌana achac!, riꞌ catewun puwiꞌ queꞌec pa akꞌ chi xibalbaꞌ re tijbal cꞌax.
23326  MAT 5:23  »Ruma cꞌu laꞌ, echiriꞌ cacꞌam bi rakasaꞌn chwa raltar yey chiriꞌ cacꞌun chacꞌuꞌx cꞌo juna awatz-achakꞌ cꞌo royowal chawij,
23328  MAT 5:25  »We cꞌo junok cucoj amac y catucꞌam bi pa kꞌatbal tzij, nabe chaꞌana pan utzil chomal rucꞌ pa be chaꞌ jelaꞌ na catuꞌyaꞌa ta chi pukꞌab raj kꞌatal tzij. Ma we na xaꞌan ta riꞌ, raj kꞌatal tzij catuya bi pukꞌab ri ausiliar chaꞌ catuꞌyaꞌa pa cárcel.
23330  MAT 5:27  »Riꞌix itom ri xbiꞌx lo ojertan chupa Rutzij Upixab ri Dios: Matmacun chirij ri cꞌulaniquil.
23331  MAT 5:28  »Noꞌj riꞌin cambiꞌij chiwe: We cꞌo junok caril juna ixok y curayij uwach re camacun rucꞌ, riꞌ ya xmacun rucꞌ pa ranimaꞌ.
23332  MAT 5:29  »E uwariꞌche, we e rawach uwiquikꞌab ri catzakisan awe pa ri mac, chawesaj y chacꞌaka bi; ma xa ne cuya riꞌ e cajam jun che rawach, chwa ri catcꞌak bi rucꞌ ronoje racuerpo chi xibalbaꞌ re tijbal cꞌax.
23334  MAT 5:31  »Jenewaꞌ xbiꞌx lo ojertan: We juna achi caraj cujach bi ri rixokil, xew chuyaꞌa bi ruwujil re jachbal ib che.
23335  MAT 5:32  »Noꞌj riꞌin cambiꞌij: We rachi cuya bi ruwujil re jachbal ib che ri rixokil tob rixok na macuninak ta chirij ri cꞌulaniquil, riꞌ e cumin ri rixokil pa ri mac. Ma we rixok jachom bi cucꞌam jun chic achi, camacun cꞌu riꞌ chirij ri cꞌulaniquil. Yey e rachi cacꞌuliꞌ rucꞌ rixok jachom bi, riꞌ jenelaꞌ camacun chirij ri cꞌulaniquil.
23336  MAT 5:33  »Riꞌix itom ri xbiꞌx lo chique ri ticawex ojertan: Matsocon rucꞌ ri cajiquibaꞌ uwach; e lic chaꞌana janipa rajiquibam uwach chwach ri Dios cachaꞌ.
23337  MAT 5:34  »Noꞌj riꞌin cambiꞌij chiwe: Lic macꞌo mijiquibaꞌ uwach pubiꞌ junok. Macꞌo ne mijiquibaꞌ uwach pa rubiꞌ ri caj, ma ri chilaꞌ chicaj e tzꞌulibal pa catakan wi ri Dios.
23340  MAT 5:37  E chibiꞌij ri jusucꞌ. We lic katzij, xew chibiꞌij: Katzij. We na katzij taj, xew chibiꞌij: Na katzij taj. Ma ri cacojiꞌ uwiꞌ ri cabiꞌxic, waꞌ rucꞌ ritzel winak petinak wi.
23341  MAT 5:38  »Riꞌix itom ri xbiꞌx lo ojertan: We cꞌo junok cupuchꞌ rawach, riꞌ takal che capuchꞌ ri riꞌre. We cꞌo junok cutor bi juna aweꞌ, riꞌ takal che cator bi ri riꞌre.
23342  MAT 5:39  »Noꞌj riꞌin cambiꞌij chiwe: Miꞌan ucꞌaxel che ri cuꞌan ri na utz taj chiwe. We cꞌo cꞌu junok cupachꞌ kꞌab xeꞌ aweꞌ pawiquikꞌab, chayaꞌa luwar che cupachꞌ ri pa mox.
23346  MAT 5:43  »Itom cꞌu ri xbiꞌx lo ojertan: Cꞌax chanaꞌa rawatz-achakꞌ yey tzel chawila ri tzel quilow awe.
23347  MAT 5:44  »Noꞌj riꞌin cambiꞌij chiwe: Cꞌax chebinaꞌa ri e aj retzelal cꞌuꞌx chiwij. Chitzꞌonoj ri rutzil ucꞌuꞌx ri Dios paquiwi ri caquitzꞌonoj ri na utz taj piwi riꞌix. Chiꞌana ri utz chique ri tzel quebilow iwe. Chiꞌana cꞌu orar paquiwi janipa ri caquicꞌak bi ikꞌij y ri quixquiternabej rucꞌ cꞌaxcꞌobic
23349  MAT 5:46  »Ma we xew cꞌax quebinaꞌ ri cꞌax quenaꞌw iwe, ¿saꞌ cꞌu riꞌ ri rajil ucꞌaxel quicꞌulu? Ma jenelaꞌ caquiꞌan raj tzꞌonol puak re tojonic.
23350  MAT 5:47  We xew quiya rutzil quiwach ri iwatz-ichakꞌ riꞌix, ¿saꞌ cꞌu riꞌ ri utz quixtajin che uꞌanic? Ma jenelaꞌ caquiꞌan ri na quetaꞌam ta uwach ri Dios.
23352  MAT 6:1  »Miꞌan ri quicꞌut ri jusucꞌ ibinic isilabic chiwachil xa re quixilitaj cuma ri ticawex; ma we jelaꞌ quiꞌano, na jinta rajil ucꞌaxel quicꞌul che Rikaw Dios cꞌo chilaꞌ chicaj.
23356  MAT 6:5  »Echiriꞌ quixchꞌaꞌt rucꞌ ri Dios, miꞌan iweꞌix pachaꞌ ri caquiꞌan ri xa queb quipalaj. Ma rique lic cucꞌul quicꞌuꞌx ri caquibololej oración e laꞌ e tacꞌal pa tak sinagogas y pa tak jachbal be chaꞌ jelaꞌ quebilitaj cuma ri ticawex. Noꞌj riꞌin pakatzij wi cambiꞌij chiwe: Rucꞌ cꞌu wa yacbal quikꞌij, ya e laꞌ xquicꞌul ri rajil ucꞌaxel ri xquiꞌano.
23358  MAT 6:7  »Ecꞌuchiriꞌ quixchꞌaꞌt rucꞌ ri Dios, miwererej chꞌaꞌtem uqꞌuiyal laj pachaꞌ caquiꞌan ri na quetaꞌam ta uwach ri Dios; ma e caquichꞌob rique ruma ri caquiwererej chꞌaꞌtem, quetataj ruma ri Dios.
23360  MAT 6:9  »Ecꞌu riꞌix echiriꞌ quixchꞌaꞌt rucꞌ ri Dios utz jewaꞌ tak ri quibiꞌij: Kakaw Dios, Lal cꞌo la chilaꞌ chicaj, ¡lic chetaꞌmaxok nim ukꞌij ri biꞌ la!
23365  MAT 6:14  »Ma we riꞌix quicuy quimac tak ri ticawex, jecꞌulaꞌ riꞌ cuꞌan ri Kakaw Dios cꞌo chilaꞌ chicaj, cucuy imac riꞌix.
23367  MAT 6:16  »Echiriꞌ riꞌix quiꞌan ayuno, micꞌut bis che ripalaj pachaꞌ ri caquiꞌan ri xa queb quipalaj. Ma rique caquiꞌan waꞌ xa pachaꞌ quebilitaj cuma ri winak. Pakatzij wi cambiꞌij chiwe: Rucꞌ cꞌu wa yacbal quikꞌij, ya e laꞌ xquicꞌul ri rajil ucꞌaxel ri xquiꞌano.
23370  MAT 6:19  »Mixchacun xa re quimol ucꞌuꞌxibal beyomalil re ruwachulew, ma ri wara e tak ri icꞌolom xa capoqꞌuiric y cuꞌan mojos, yey queboc ne elekꞌomab che relekꞌaxic bi.
23373  MAT 6:22  »Ri kawach e pachaꞌ candil re ri kacuerpo, ma ruma waꞌ cojtzuꞌnic chaꞌ utz cojbinic. Jecꞌulaꞌ, we ri kawach utz uꞌanom, ronoje ri kacuerpo nojinak che kꞌijsak y cakil cꞌu ronoje chi utz.
23374  MAT 6:23  Noꞌj we ri kawach na utz taj, ronoje ri kacuerpo cꞌo pa kꞌekuꞌm. Jecꞌulaꞌ, we ri kꞌijsak cꞌo kucꞌ uꞌanom junam rucꞌ ri kꞌekuꞌm, ¡coꞌl chi lo kꞌekuꞌmalil riꞌ oj cꞌo wi!
23375  MAT 6:24  »Lic cꞌayew we juna aj chac e caꞌib ri rajaw. Ma laj tzel caril ri jun yey cꞌax cunaꞌ ri jun chic; o laj cuyac ukꞌij ri jun yey cucꞌak bi ukꞌij ri jun chic. Ruma cꞌu laꞌ, na utz taj we junok cuya rib che unimaxic ri Dios yey cuya rib che utzucuxic ri beyomalil re ruwachulew.
23376  MAT 6:25  »E uwariꞌche cambiꞌij chiwe riꞌix: Mubisoj icꞌuꞌx ricꞌaslem; mubisoj ne icꞌuꞌx saꞌ riwa y rimikꞌinaꞌ quitijo o saꞌ rikꞌuꞌ quicojo. ¿Na e ta neba más cꞌo uwach ricꞌaslem riꞌix chwach ri quitijo? ¿Yey na e ta neba más cꞌo uwach ri cuerpo chwach rikꞌuꞌ quicojo?
23377  MAT 6:26  »Chebiwilape ri tzꞌiquin quexiqꞌuicꞌ che ruwa caj. Rique na queticoꞌnaj taj, na caquiꞌan tane quimolonic y na jinta ne pa caquicꞌol wi ri quimolonic. Na rucꞌ ta cꞌu riꞌ, Rikaw Dios cꞌo chilaꞌ chicaj quebutzuku. ¡Macꞌuwariꞌ riꞌix, ri Dios quixuchajij, ma e más cꞌo iwach riꞌix chiquiwa ri tzꞌiquin!
23378  MAT 6:27  »¿Cꞌo neba junok chiwe riꞌix curik cunajtirisaj jun chic kꞌij che rucꞌaslem wara che ruwachulew? Na jinta junok, tob ne lic cutij ukꞌij che.
23379  MAT 6:28  ¿Suꞌbe cꞌu riꞌ lic cubisoj icꞌuꞌx rikꞌuꞌ quicojo? Chiwilapeꞌ suꞌanic queqꞌuiy ri cotzꞌiꞌj pa tak juyub; waꞌ na quechacun taj y na quequeman ta nenareꞌ chaꞌ caquiꞌan ri quikꞌuꞌ.
23381  MAT 6:30  Jecꞌulaꞌ we ri Dios uꞌanom chom che ri akꞌes cꞌo wakꞌij pa juyub yey chweꞌk xa caporox pa akꞌ, ¿na cuya ta cami riꞌ ri Dios rikꞌuꞌ cajawax chiwe? ¡Riꞌix lic xa jubikꞌ ri cubulibal icꞌuꞌx rucꞌ ri Dios!
23382  MAT 6:31  »Cambiꞌij cꞌu chiwe: Mubisoj icꞌuꞌx y mibiꞌij: ¿Saꞌ ri kawa, saꞌ ri kamikꞌinaꞌ cakatijo? ¿Saꞌ ri kakꞌuꞌ cakacojo?
23384  MAT 6:33  »Ri lic chirajawaxic chiwe nabe e lic chixoc il che rutakanic ri Dios y che ri jusucꞌ binic silabic caraj Rire chiwe. Yey ronoje tak cꞌu ri cajawaxic, xa uwiꞌ chic cayaꞌtaj chiwe.
23386  MAT 7:1  »Miꞌan ri xa piwe riꞌix quixuꞌan aj kꞌatal tzij paquiwi jujun chic, chaꞌ jelaꞌ na cakꞌat ta tzij piwi riꞌix.
23388  MAT 7:3  »¿Suꞌchac e lic catzutzaꞌ rucꞌaj cheꞌ cꞌo chupa ruwach rawatz-achakꞌ yey e na catoc ta cꞌu il che resaxic ri cheꞌ kꞌebel chupa rawach riꞌat?
23389  MAT 7:4  Y we kꞌebel la jun cheꞌ chupa rawach riꞌat, ¿utz nawi cabiꞌij che rawatz-achakꞌ: Chayaꞌa luwar chwe canwesaj la jun ucꞌaj cheꞌ cꞌo chupa rawach? ¡Na utz taj!
23390  MAT 7:5  ¡Xa queb apalaj! Nabe na chawesaj lo la cheꞌ kꞌebel chupa rawach riꞌat, y jelaꞌ cat-tzuꞌn chi utz chaꞌ catoꞌ rawatz-achakꞌ che resaxic lo rucꞌaj cheꞌ cꞌo chupa ruwach rire.
23391  MAT 7:6  »Miya chiquiwa ri tzꞌiꞌ janipa ri lic chom chwach ri Dios, ma cꞌaxtaj quepe chiwij y caquirakachꞌij ipa; jecꞌulaꞌ micꞌak chiquiwach ri ak ri perlas cꞌo iwucꞌ, ma cꞌaxtaj xa caquixikꞌixaꞌ uwiꞌ.
23392  MAT 7:7  »Janipa ri cajawax chiwe, chitzꞌonoj che ri Dios y cayaꞌiꞌ chiwe; chitzucuj rucꞌ Rire janipa ri cajawax chiwe y quiriko; chichꞌaꞌbej Rire y lic quixucajmaj lok.
23394  MAT 7:9  »¿Cꞌo neba juna achi chixoꞌl, we rucꞌajol cutzꞌonoj pam, cuya juna abaj che;
23395  MAT 7:10  o we cutzꞌonoj car, cumatz ri cuya che? ¡Na jintaj junok!
23396  MAT 7:11  Ecꞌu riꞌ riꞌix tob xa ix ticawex na lic ta utz icꞌuꞌx, na rucꞌ ta cꞌu riꞌ, quirik uyaꞌic chomilaj tak sipanic chique riwalcꞌoꞌal. ¡Macꞌuwariꞌ ri Kakaw Dios cꞌo chilaꞌ chicaj cuya chomilaj tak sipanic chique ri quetzꞌonow re che!
23397  MAT 7:12  »Ecꞌu riꞌix chiꞌana chique ri ticawex jelaꞌ pachaꞌ ri quiwaj caquiꞌan rique chiwe. Ma e utakanic waꞌ Rutzij Upixab ri Dios tzꞌibital can cuma ri Moisés y ri kꞌalajisanelab.
23398  MAT 7:13  »Chixoc bi che ri oquibal chꞌutiꞌn uwach. Ma ri oquibal y ri be queꞌec chi xibalbaꞌ lic nim uwach, yey lic e qꞌui ri queboc bi chiriꞌ.
23400  MAT 7:15  »Lic chichajij iwib chiquiwach ri caquibiꞌij e kꞌalajisanelab re ri Dios yey xa e socosoꞌnel. Ma waꞌ quecꞌun iwucꞌ riꞌix lic chacojoꞌ utz quicꞌuꞌx, noꞌj chupa ri canimaꞌ xa pachaꞌ e utiw lic e bikꞌonel.
23401  MAT 7:16  Ecꞌu riꞌix quiwetaꞌmaj saꞌ ri cꞌo pa canimaꞌ ri ticawex ruma ri caquiꞌano, we utz o na utz taj. »E pachaꞌ tak ri cheꞌ: ri qꞌuix, na uva ta rujikꞌobalil cuyaꞌo; yey ri xuluquej, na higos ta rujikꞌobalil cuyaꞌo.
23406  MAT 7:21  »Na conoje ta ri caquibiꞌij chwe Kajawal, Kajawal queboc chilaꞌ chicaj pa rutakanic ri Dios, ma xew queboc ri caquiꞌan ri rajawal ucꞌuꞌx ri Nukaw cꞌo chilaꞌ chicaj.
23407  MAT 7:22  Copon cꞌu rukꞌijol echiriꞌ ri Dios cukꞌat tzij paquiwi ri ticawex, yey chupa laꞌ la kꞌij lic e qꞌui ri caquibiꞌij chwe: Wajawal, Wajawal, riꞌoj xkaꞌan kꞌalajisanic chupa ri biꞌ la chique ri ticawex. Yey chupa ri biꞌ la xekesaj bi ri itzel uxlabixel y pa ri biꞌ la xkaꞌan uqꞌuiyal milagros quechaꞌ.
23408  MAT 7:23  Ecꞌuchiriꞌ, riꞌin jewaꞌ cambiꞌij chique: Na xinwetaꞌmaj ta cꞌana iwach, chixela wucꞌ; ma riꞌix xew ix ꞌanal re ri lic itzel uwach.
23409  MAT 7:24  »China cꞌu ri cataw re ri nutzij yey cuꞌan janipa ri cambiꞌij, canjunimaj rucꞌ jun achi lic cꞌo unaꞌoj ma xutzꞌak lo ri rocho paꞌbaj.
23412  MAT 7:27  Xpe cꞌu lo ri jab, xenimar tak ri nimayaꞌ, xpe lo unimal cakjikꞌ y xumachꞌ rib che ri ja. Ecꞌu riꞌ ri ja xwuluwub bi y xsach uwach» xchaꞌ.
23416  MAT 8:2  Tecꞌuchiriꞌ, xopon jun achi cꞌo ri yabil lepra che, xuxuc rib chwach ri Jesús y xubiꞌij che: Wajawal, we caꞌaj co la, joskꞌij la ri nucuerpo che wa yabil xchaꞌ.
23417  MAT 8:3  Ecꞌu ri Jesús xuchap pana rucꞌ rukꞌab y jecꞌuwaꞌ xubiꞌij che: Cuaj, chuꞌana ba chom riꞌ racuerpo xchaꞌ. Xew cꞌu xuqꞌuis ubiꞌxiquil waꞌ, na jampatana xsach ri yabil cꞌo che rachi.
23418  MAT 8:4  Ecꞌu ri Jesús xubiꞌij che: Chatapeꞌ, lic matzijoj che junok riꞌin xatincunaj. Jat chwach raj chacunel pa Rocho Dios chaꞌ rire carilo na jinta chi lepra chawe, y chayaꞌa chwach ri Dios ri kasaꞌn xtakan can ri Moisés che chaꞌ cakꞌalajin chiquiwach ri ticawex at cunutajinak chic xchaꞌ.
23420  MAT 8:6  jewaꞌ cubiꞌij: Wajawal, ri waj chac lic yewaꞌ cꞌo chwa uwarabal chiwocho. Rire xuꞌan sic y lic cꞌo pa cꞌax cachaꞌ.
23421  MAT 8:7  Ri Jesús xubiꞌij che: Riꞌin quinꞌec y cancunaj xchaꞌ.
23422  MAT 8:8  Ecꞌu ri capitán xubiꞌij che: Wajawal, riꞌin lic na takal ta chwe coc la chiwocho. Xew biꞌij la: Chatcunutajok, y rucꞌ ri chꞌaꞌtem la, cacunutaj ri waj chac.
23423  MAT 8:9  Ma e pachaꞌ riꞌin, in cꞌo pukꞌab jun takanel y rire ebuyaꞌom uqꞌuiyal soldados panukꞌab. We cambiꞌij cꞌu che junok Jat, queꞌec; o cambiꞌij che junok chic Chatpetok, capetic. Yey we cambiꞌij che juna waj chac Chaꞌana waꞌ, cuꞌano xchaꞌ.
23424  MAT 8:10  Ri Jesús echiriꞌ xuta waꞌ, lic xcam ranimaꞌ che y jewaꞌ xubiꞌij chique ri eteran chirij: Pakatzij wi cambiꞌij chiwe: Na nurikom tane chiquixoꞌl raj Israel junok lic cꞌo unimal cubulibal ucꞌuꞌx pachaꞌ wa jun achi.
23426  MAT 8:12  Noꞌj tak cꞌu ri caquichꞌobo takal chique caquicꞌul rutakanic ri Dios ruma e ratz-uchakꞌ can ri Abraham, riꞌ quebesax bi y quecꞌak bi pa ri kꞌekuꞌm; chiriꞌ cꞌu riꞌ quebokꞌ wi y cakichꞌichꞌ ruwi queꞌ xchaꞌ.
23427  MAT 8:13  Ecꞌuchiriꞌ, xubiꞌij ri Jesús che ri capitán: Oj chi ocho la, ma jelaꞌ cuꞌanaꞌ pachaꞌ ri xcubiꞌ cꞌuꞌx la che xchaꞌ. Chupa cꞌu laꞌ la jokꞌotaj xcunutaj ri raj chac.
23433  MAT 8:19  Ecꞌu laꞌ la jokꞌotaj xopon rucꞌ ri Jesús jun achi aj cꞌutunel re ri tzijpixab y xubiꞌij che: Lal tijonel, riꞌin quinterej bi chiꞌij la tob pachawi queꞌec wi la xchaꞌ.
23434  MAT 8:20  Ri Jesús xucꞌul uwach: Ri yac cꞌo quijul y ri tzꞌiquin quexiqꞌuicꞌ che ruwa caj cꞌo quisoc; noꞌj Ralaxel Chiquixoꞌl Ticawex na jinta ne uluwar tob xa pa cuxlan wi xchaꞌ.
23435  MAT 8:21  Cꞌo chi jun chique rutijoꞌn xubiꞌij che ri Jesús: Wajawal, yaꞌa la luwar chwe canwoyꞌej cacam na ri nukaw y canmuk canok; tecꞌuchiriꞌ, quinterej chiꞌij la xchaꞌ.
23436  MAT 8:22  Ecꞌu ri Jesús xucꞌul uwach: Riꞌat chat-terej lo chwij; chayaꞌa can chique ri ecaminak chwach ri Dios chaꞌ e rique quemukuw ri catz-quichakꞌ quecamic xchaꞌ.
23439  MAT 8:25  Ecꞌu rutijoꞌn xeꞌquicꞌosoj y xquibiꞌij che: ¡Kajawal! ¡Chojcolobej la, ma cojcamic! xechaꞌ.
23440  MAT 8:26  Ri Jesús xucꞌul uwach: ¿Suꞌchac lic quixiꞌij iwib? Riꞌix lic xa jubikꞌ ri cubulibal icꞌuꞌx wucꞌ xchaꞌ. Ecꞌuchiriꞌ xyactajic, xukꞌatej ri cakjikꞌ y ri yaꞌ. Xtaniꞌ cꞌu riꞌ ri cakjikꞌ y ri yaꞌ xyeniꞌic.
23441  MAT 8:27  Rutijoꞌn lic xcam canimaꞌ che y xquibiꞌij: «¿Saꞌ ruwach waꞌ waꞌchi? ¡Ma tob ne e ri cakjikꞌ y ri yaꞌ caquicoj utzij!» xechaꞌ.
23443  MAT 8:29  E tak cꞌu riꞌ waꞌ xquijeko lic co quesiqꞌuinic, jewaꞌ xquibiꞌij: ¿Suꞌchac coꞌlmina ib la kucꞌ, Jesús, Lal Ucꞌajol ri Dios? ¿Petinak cami la re cojya la pa cꞌax echiriꞌ cꞌamajaꞌ ne copon ri kakꞌij? xechaꞌ.
23445  MAT 8:31  Ecꞌu ri itzel uxlabixel lic xebelaj che ri Jesús: We cojesaj bi la, yaꞌa la luwar chike cojoc bi cucꞌ ri ak xechaꞌ.
23446  MAT 8:32  Ecꞌuchiriꞌ, xubiꞌij ri Jesús chique: Jix riꞌ xchaꞌ. Tak ri itzel uxlabixel xebel bi chique rachijab y xeboc cucꞌ ri ak. Tecꞌuchiriꞌ, conoje ri ak xeꞌquicꞌaka bi quib chwi jun siwan, xebeꞌtzaka cꞌa chupa ri mar y chiriꞌ xejikꞌ wi.
23450  MAT 9:2  E cꞌo cꞌu jujun achijab xquicꞌam lo jun achi sic chwach ri Jesús, quitelem lo chwa jun chꞌat. Echiriꞌ ri Jesús xril ri cubulibal quicꞌuꞌx rucꞌ, xubiꞌij che rachi sic: Wal, chanimarisaj acꞌuꞌx, ma ronoje ramac cuytajinak chic xchaꞌ.
23451  MAT 9:3  E cꞌo cꞌu jujun chique raj cꞌutunel re ri tzijpixab jewaꞌ xquichꞌobo: «Wa jun achi lic camacun chirij ri Dios, ma na yaꞌtal ta pukꞌab junok cubiꞌij waꞌ.»
23452  MAT 9:4  Noꞌj ri Jesús xunaꞌbej saꞌ ri caquichꞌobo; ruma cꞌu riꞌ, xubiꞌij chique: ¿Suꞌchac cachꞌob alak ri na utz taj?
23453  MAT 9:5  ¿Saꞌ cꞌu ri na cꞌayew taj cambiꞌij: Ronoje ramac cuytajinak chic o Chatyactajok y chatbinok?
23454  MAT 9:6  E cuaj cꞌut quetaꞌmaj alak waꞌ: Ralaxel Chiquixoꞌl Ticawex yaꞌtal pukꞌab cucuy tak ri mac que ri winak che ruwachulew xchaꞌ. Xubiꞌij cꞌu riꞌ che ri sic: Chatyactajok, chacꞌama bi rachꞌat y jat chaꞌwocho xchaꞌ.
23457  MAT 9:9  Xel cꞌu bi ri Jesús chiriꞌ y xril jun achi aj tzꞌonol puak re tojonic, Mateo rubiꞌ, tzꞌul pa ri luwar pa caꞌan wi ri tojonic che ri gobierno, y xubiꞌij che: Chat-terej lo chwij xchaꞌ. Y ri Mateo xyactajic y xterej bi chirij.
23459  MAT 9:11  Echiriꞌ xquil waꞌ ri fariseos, xquibiꞌij chique rutijoꞌn ri Jesús: ¿Suꞌchac ri tijonel iwe riꞌix cawaꞌ junam cucꞌ raj tzꞌonol puak re tojonic y cucꞌ raj maquib? xechaꞌ.
23460  MAT 9:12  Echiriꞌ xuta waꞌ ri Jesús, xubiꞌij chique: E janipa ri utz quiwach, na cajawax ta aj cunanel chique; ma waꞌ xew chique ri e yewaꞌib cajawax wi.
23461  MAT 9:13  Oj cꞌu alak y maja na alak saꞌ queꞌelawi ri cubiꞌij ri Dios chupa Ruchꞌaꞌtem: Ri lic cuaj riꞌin chiwe e ri cꞌutubal re ri cꞌaxnaꞌbal cꞌuꞌxaj, na e ta ri cacamisax awaj re kasaꞌn chinuwach cachaꞌ. »Riꞌin na in petinak ta che quisiqꞌuixic ri jusucꞌ quibinic quisilabic, ma in petinak che quisiqꞌuixic raj maquib chaꞌ caquijalcꞌatij ri quibinic quisilabic xchaꞌ.
23462  MAT 9:14  Ecꞌuchiriꞌ, rutijoꞌn ri Juan Aj Yaꞌl Bautismo xekib rucꞌ ri Jesús y xquitzꞌonoj che: ¿Suꞌchac riꞌoj y ri fariseos lic cakaꞌan ayuno yey ri tijoꞌn rilal na caquiꞌan taj? xechaꞌ.
23463  MAT 9:15  Ri Jesús xucꞌul uwach: ¿Utz neba quecꞌojiꞌ pa bis ri esiqꞌuim pa cꞌulaniquil we cꞌa cꞌo rala cacꞌuliꞌic chiquixoꞌl? Na utz taj. Noꞌj copon na ri kꞌij echiriꞌ quesax bi rala chiquixoꞌl; cꞌa ecꞌuchiriꞌ caquiꞌan ayuno.
23465  MAT 9:17  »Jecꞌulaꞌ ri vino cꞌacꞌ ꞌanom na cakꞌej ta chupa juna surun kꞌeꞌl. Ma we caꞌaniꞌ waꞌ, ri vino cꞌacꞌ echiriꞌ canajtir ukꞌij, curakij ri surun, catix cꞌu riꞌ ri vino y ri surun na jinta chi uchac. Ruma cꞌu laꞌ, ri vino cꞌacꞌ ꞌanom chirajawaxic wi cakꞌej chupa ri surun cꞌasak chaꞌ ucabichal waꞌ cacowinic xchaꞌ.
23466  MAT 9:18  Echiriꞌ catajin ri Jesús che ubiꞌxiquil tak waꞌ, xcꞌun lo jun achi aj wach re ri tinamit, xuxuc rib chwach y xubiꞌij che: Ri numiꞌal lic cꞌa e laꞌ xcamic. We ta rilal queꞌec la wucꞌ y queꞌyaꞌa ri kꞌab la puwiꞌ, rire cacꞌastaj tanchic xchaꞌ.
23469  MAT 9:21  Ma xuchꞌob pa ranimaꞌ: «Tob tane xew luꞌkꞌuꞌ canchapo, rucꞌ riꞌ quincunutajic.»
23470  MAT 9:22  Pero ri Jesús xtzuꞌn lo chirij, xutzuꞌ uwach rixok y jewaꞌ xubiꞌij che: Ixok, nimarisaj cꞌuꞌx la, ma xcunutaj la ruma xcubiꞌ cꞌuꞌx la wucꞌ xchaꞌ. Chupa cꞌu riꞌ la jokꞌotaj rixok asu xcunutajic.
23472  MAT 9:24  Xubiꞌij cꞌu ri Jesús chique: Chixelubi, ma wa ralco ali na caminak taj, xa cawaric xchaꞌ. Yey xa xquitzeꞌej cꞌu ri xubiꞌij.
23475  MAT 9:27  Echiriꞌ xel bi ri Jesús chiriꞌ, xeterej bi caꞌib potzꞌ chirij, lic co quesiqꞌuin che, jewaꞌ caquibiꞌij: ¡Choj-juchꞌ caꞌn co cheꞌla, lal Ralcꞌoꞌal can ri rey David! xechaꞌ.
23476  MAT 9:28  Echiriꞌ xoc ri Jesús chuchiꞌ jun ja, xekib ri caꞌib potzꞌ rucꞌ y Rire xubiꞌij chique: ¿Quicoj riꞌix we riꞌin cꞌo panukꞌab canya ri itzuꞌnibal? xchaꞌ. Rique xquibiꞌij: Cakacojo, Kajawal xechaꞌ.
23477  MAT 9:29  Ecꞌu ri Jesús xuya rukꞌab puwi ri quiwach y xubiꞌij chique: Chuꞌana waꞌ iwucꞌ e chirij ri cubulibal icꞌuꞌx xchaꞌ.
23478  MAT 9:30  Jecꞌulaꞌ xcunutaj ri quiwach. Ewi ri Jesús lic xebupixabaj, jewaꞌ xubiꞌij chique: Lic mitzijoj waꞌ che junok xchaꞌ.
23481  MAT 9:33  Ecꞌuchiriꞌ ri Jesús xresaj bi ri itzel uxlabixel che, ri meꞌt xcunutajic y xujek cachꞌaꞌtic. E tak cꞌu ri winak lic xcam canimaꞌ che waꞌ y xquibiꞌij chiquiwach: «Na kilom ta cꞌana waꞌ wara Israel pachaꞌ wa xkil woꞌora» xechaꞌ.
23482  MAT 9:34  Noꞌj ri fariseos xquibiꞌij: «Laꞌ la Jesús queberesaj bi itzel uxlabixel ruma ruchukꞌab ri cajawal ri itzel uxlabixel» xechaꞌ.
23485  MAT 9:37  Xubiꞌij cꞌu chique rutijoꞌn: «Pakatzij wi cambiꞌij chiwe: Ri molonic cajawax uꞌanic, lic nim; noꞌj raj chac na e qꞌui taj.
23486  MAT 9:38  E uwariꞌche, chitzꞌonoj che ri Dios, ri Rajaw ri molonic, chaꞌ quebutak lo aj chac chupa ruchac» xchaꞌ.
23490  MAT 10:4  Simón ri cabiꞌx che ri Cananista, qꞌuisbal re, e Judas aj Iscariot, ri xcꞌayin re ri Jesús.
23491  MAT 10:5  Ri Jesús xebutak bi ri cablajuj y e pixabanic waꞌ xuya bi chique: «Mixꞌec pa tak ri luwar que ri na e ta aj judiꞌab, mixoc ne pa tak ri tinamit re Samaria.
23493  MAT 10:7  Jix y jewaꞌ chitzijoj: Rutakanic ri Dios petinak chilaꞌ chicaj xa nakaj chi cꞌo wulok.
23494  MAT 10:8  »Chebicunaj conoje ri yewaꞌib cucꞌ tak ri cꞌo ri yabil lepra chique, chebicꞌastajisaj ri ecaminak y chebiwesaj bi itzel uxlabixel. Wa chukꞌab quicꞌul riꞌix e rutzil nucꞌuꞌx chiwe; jecꞌulaꞌ mitzꞌonoj rajil ri chac quiꞌan rucꞌ.
23495  MAT 10:9  »Micꞌam bi imeyo re oro, re plata o re cobre.
23497  MAT 10:11  »Echiriꞌ quixopon pa juna tinamit o pa juna aldea, chitzucuj junok jusucꞌ ubinic usilabic y chixcanaj cꞌu can chirocho cꞌate quixel bi chiriꞌ echiriꞌ quixꞌec pa jun chic tinamit.
23498  MAT 10:12  »Echiriꞌ quixoc chuchiꞌ juna ja, chiyaꞌa rutzil quiwach ri e cꞌo chiriꞌ, quitzꞌonoj cꞌu ri utzil chomal re ri Dios paquiwiꞌ.
23500  MAT 10:14  »We na quixquicꞌul taj y na cacaj tane caquita ri quitzijoj, chixelubi chupa ri ja o pa ri tinamit yey chipupaꞌ can rulew cꞌo che ri iwakan.
23502  MAT 10:16  »Chitapeꞌ: Riꞌin quixintak bi pachaꞌ ix bexex chiquixoꞌl utiw. Lic chichajij cꞌu iwib chi utz jelaꞌ pachaꞌ ruꞌanic cuchajij rib ri cumatz, yey chiꞌana pachaꞌ ri palomax na jinta cꞌo cuꞌan che junok.
23503  MAT 10:17  »Lic chichajij cꞌu iwib chiquiwach ri winak, ma quixquicꞌam bi pa tak kꞌatbal tzij y caquijichꞌ ipa pa tak sinagogas.
23507  MAT 10:21  »E tak cꞌu ri ticawex quequiya ri catz-quichakꞌ pa camic; ri cꞌo calcꞌoꞌal quequiya tak ri calcꞌoꞌal pa camic; ri calcꞌoꞌal queyactaj chiquij quichu-quikaw y quequiya pa camic.
23510  MAT 10:24  »Na jinta juna tijoꞌn más cꞌo uwach chwa rutijonel y na jinta ne juna aj chac más cꞌo uwach chwa ri rajaw.
23511  MAT 10:25  Juna tijoꞌn cubulok we xuꞌana jelaꞌ pachaꞌ rutijonel y juna aj chac cubulok we xuꞌana pachaꞌ ri rajaw. We cabiꞌx Beelzebú che ri quikaw racꞌalab, ¿macꞌuwariꞌ ri cabiꞌx chique ri ralcꞌoꞌal?
23512  MAT 10:26  »Mixiꞌij iwib chiquiwach ri winak. Ma copon ri kꞌij echiriꞌ janipa ri na kꞌalajisam taj, cakꞌalajisax na; yey janipa ri ewatalic, quetaꞌmaxic.
23514  MAT 10:28  »Mixiꞌij iwib chiquiwach ri cꞌo paquikꞌab quixquicamisaj, ma waꞌ xew che ri cuerpo caquiꞌan wi, noꞌj na jinta paquikꞌab caquisach uwach rucꞌaslem junok chwach ri Dios. E chixiꞌij iwib chwach ri Jun cꞌo pukꞌab quebucꞌak bi ri ticawex junam rucꞌ ri quicuerpos y ri canimaꞌ, chi xibalbaꞌ re tijbal cꞌax.
23515  MAT 10:29  »Iwetaꞌam, caꞌib raltak co tzꞌiquin quecꞌayix xa chwa jun ralco meyo. Na rucꞌ ta cꞌu riꞌ, na catzak tane junok chique pulew we ri Kakaw na cuya ta luwar.
23518  MAT 10:32  »E junok cukꞌalajisaj chiquiwach ri winak, cubiꞌij: In tijoꞌn re ri Jesús; jecꞌuriꞌlaꞌ canꞌan riꞌin che rire, cambiꞌij chwach ri Nukaw cꞌo chilaꞌ chicaj: Katzij, wa jun e nutijoꞌn quinchaꞌ.
23519  MAT 10:33  »Noꞌj cꞌu ri cubiꞌij chiquiwach ri winak: Riꞌin na in ta tijoꞌn re ri Jesús. Jecꞌuriꞌlaꞌ canꞌan riꞌin che rire, cambiꞌij chwach ri Nukaw cꞌo chilaꞌ chicaj: Katzij, wa jun na nutijoꞌn taj quinchaꞌ.
23520  MAT 10:34  »Michꞌobo we ri nucꞌunic che ruwachulew cucꞌam lo utzil chomal. Na e ta riꞌ, ma e cucꞌam lo chꞌaꞌoj chiquixoꞌl tak ri ticawex.
23523  MAT 10:37  »China ri más lic e cꞌax quebunaꞌ ruchu-ukaw chinuwach riꞌin, na takal ta che caterej chwij; jecꞌulaꞌ china ri más lic e cꞌax quebunaꞌ ri ralcꞌoꞌal chinuwach riꞌin, riꞌ na takal ta che caterej chwij.
23524  MAT 10:38  »China ri na caraj taj cutij cꞌax ruma e nutijoꞌn, riꞌ na takal ta che caterej chwij.
23526  MAT 10:40  »China ri cacꞌuluw iwe riꞌix, in ri quinucꞌulu; yey china ri cacꞌuluw we riꞌin, e cucꞌul ri Jun takayom lo we.
23528  MAT 10:42  China cꞌu ri cusipaj tob xa juna tzima yaꞌ joron che junok chique waꞌ wa chꞌutiꞌk ruma e nutijoꞌn, pakatzij wi cambiꞌij chiwe, riꞌ na cujam ta cꞌana ri rajil ucꞌaxel» xcha ri Jesús.
23531  MAT 11:3  chaꞌ queꞌquitzꞌonoj che: ¿E rilal Ruchaꞌoꞌn lo ri Dios, ri Jun biꞌtal chic cacꞌunic, o cakoyꞌej chi junok chic? xechaꞌ.
23532  MAT 11:4  Ri Jesús xucꞌul uwach: Jix y chitzijoj che ri Juan ronoje wa quixtajin che utayic y che rilic.
23534  MAT 11:6  Nim ukꞌij ralaxic cꞌu riꞌ ri na casach ta ri cubulibal ucꞌuꞌx wucꞌ xchaꞌ.
23535  MAT 11:7  Ecꞌuchiriꞌ xebec rique, ri Jesús xujek cachꞌaꞌt puwi ri Juan chique ri winak, jewaꞌ xubiꞌij: «¿Saꞌ ri xeꞌila alak pa ri luwar catzꞌintzꞌotic? ¿Xeꞌila neba alak jun achi na jinta ucowil xa pachaꞌ tani cajabajoꞌx ruma ri tew?
23536  MAT 11:8  ¿Saꞌ ri xeꞌila alak? ¿Xeꞌila neba alak jun achi uwikom rib rucꞌ chomilaj cꞌul? Na e ta riꞌ, ma etaꞌam alak ri lic quewikikic, riꞌ pa cocho e aj wach ejekel wi.
23537  MAT 11:9  Cantzꞌonoj cꞌu riꞌ: ¿Saꞌ ri xeꞌila alak? ¿Xeꞌila alak jun kꞌalajisanel? Areꞌ, yey pakatzij wi cambiꞌij che alak: Rire e más cꞌo uwach chiquiwa ri jujun chic kꞌalajisanelab.
23539  MAT 11:11  »Pakatzij wi cambiꞌij che alak: Na jinta junok chique ri ticawex ebalaxinak wara che ruwachulew más cꞌo uwach chwa ri Juan Aj Yaꞌl Bautismo. Pero chwi cꞌu riꞌ waꞌ wa queꞌec, china ri coc chupa rutakanic ri Dios petinak chilaꞌ chicaj, tob na jinta uwach, más nim ukꞌij ralaxic chwa ri Juan.
23540  MAT 11:12  »Rucꞌ ri Juan Aj Yaꞌl Bautismo xjek lo utzijoxic ri Utzilaj Tzij puwi rutakanic ri Dios petinak chilaꞌ chicaj, y waꞌ cꞌa catajin utzijoxic wakꞌij ora, tob e cꞌo ri caquitij ukꞌij caquikꞌatej waꞌ. Na rucꞌ ta cꞌu riꞌ, e ri lic caquitij ukꞌij caquitzucuj wa takanic, cayaꞌtaj chique queboc chupa.
23543  MAT 11:15  China cꞌu ri cꞌo utanibal che utayic, ¡chuta cꞌu riꞌ!
23544  MAT 11:16  »¿China cꞌu rucꞌ canjunimaj wi quiwach wa winak re wakꞌij ora? E canjunimaj cucꞌ ri cꞌoꞌmab quebeꞌtzꞌula pa cꞌayibal y lic quesiqꞌuin chiquiwach,
23546  MAT 11:18  »Jecꞌulaꞌ caquiꞌan tak ri winak, ma echiriꞌ xcꞌun ri Juan Aj Yaꞌl Bautismo, rire lic cuꞌan ayuno y na cutij tane vino. Yey ri winak caquibiꞌij: Waꞌ waꞌchi cꞌo pukꞌab jun itzel uxlabixel quechaꞌ.
23547  MAT 11:19  »Xcꞌun cꞌu lo Ralaxel Chiquixoꞌl Ticawex. Rire cutij ronoje ri cayaꞌ chwach, yey tak ri winak caquibiꞌij: Waꞌ wa jun achi lic japjatel y kꞌabaꞌrel, cachbiꞌil raj tzꞌonol puak re tojonic y raj maquib quechaꞌ. Noꞌj cakꞌalajin na cꞌut china tak ri lic cꞌo runaꞌoj ri Dios cucꞌ ruma ri quiꞌanom» xcha ri Jesús.
23549  MAT 11:21  «¡Lic tokꞌoꞌ iwach ri ix aj Corazín! ¡Lic tokꞌoꞌ iwach ri ix aj Betsaida! Ma we ta chupa ri tinamit Tiro y ri tinamit Sidón xilitaj wi wa cꞌutubal re ruchukꞌab ri Dios xinꞌan chiwach riꞌix, cꞌo tan kꞌij ta lo riꞌ xquitzelej quitzij chwach ri Dios, quicojom chi cꞌu quikꞌuꞌ cꞌax rij y quitzꞌuyubam quib pa chaaj ruma ri quibis.
23551  MAT 11:23  »Yey ri ix aj Capernaúm, e chiwach riꞌix lic yacom chi ikꞌij cꞌa chicaj; yey na e ta riꞌ, ma lic cacꞌak ne bi ikꞌij y quixcꞌak ne bi cꞌa chi xibalbaꞌ re tijbal cꞌax. Ma we ta pa ri tinamit Sodoma xilitaj wi wa milagros xinꞌan chiwach riꞌix ix aj Capernaúm, riꞌ laꞌ la tinamit cꞌa cꞌo tane woꞌora.
23552  MAT 11:24  Ecꞌu cambiꞌij waꞌ chiwe: Pa ri kꞌij re ri kꞌatbal tzij, lic nim ri cꞌaxcꞌobic cape piwi riꞌix chwa ri xpe paquiwi ri winak re ri tinamit Sodoma» xchaꞌ.
23553  MAT 11:25  Ecꞌu laꞌ la jokꞌotaj ri Jesús xuꞌan orar chwach Rukaw, jewaꞌ xubiꞌij: «Nukaw, canyac kꞌij la, Lal Rajaw ruwa caj y ruwachulew, ma ri kꞌalajisam la chique ri lic caquiꞌan chꞌutiꞌn che quib, waꞌ ewam la chiquiwach ri lic cꞌo quinaꞌoj y lic cꞌo quimajom.
23554  MAT 11:26  Jelaꞌ xꞌan la, Nukaw, ma e xꞌaj la riꞌ» xchaꞌ.
23555  MAT 11:27  Tecꞌuchiriꞌ, xubiꞌij chique ri ticawex: «Ronoje tak ri cꞌolic yaꞌtal lo panukꞌab ruma ri Nukaw. Na jinta cꞌu junok lic umajom usucꞌ chi utz saꞌ ruwach Rucꞌajol ri Dios, xew ri Kakaw Dios etaꞌmayom re. Y na jinta ne junok umajom usucꞌ chi utz saꞌ ruwach ri Kakaw Dios, xew Rucꞌajol ri Dios etaꞌmayom re; yey pukꞌab cꞌu riꞌ Rucꞌajol cꞌo wi china chique caraj cukꞌalajisaj wi waꞌ.
23556  MAT 11:28  »Chixpeta wucꞌ, iwonoje ri ix cosinak y cꞌo iwekaꞌn, ma riꞌin canya uxlanem chiwe.
23558  MAT 11:30  Ma ri nuyucu riꞌin, na cꞌayew ta rucꞌaxic bi y ri ekaꞌn canya bi chiwe na al taj» xchaꞌ.
23560  MAT 12:2  Echiriꞌ ri fariseos xquil waꞌ, xquibiꞌij che ri Jesús: Chilape la, ri e tijoꞌn la caquiꞌan ri na takal taj caꞌaniꞌ chupa ri kꞌij re uxlanibal xechaꞌ.
23561  MAT 12:3  Ecꞌu ri Jesús xucꞌul uwach: ¿Na ajilam ta neba alak ri xuꞌan ri David julaj echiriꞌ rire cucꞌ ri rachbiꞌil xenumic?
23563  MAT 12:5  »¿Na iwajilam ta neba ri tzꞌibital can ruma ri Moisés chupa ri Tzij Pixab? Ma cubiꞌij e raj chacunel pa Rocho Dios na quebuxlan ta chupa ri kꞌij re uxlanibal; na rucꞌ ta cꞌu riꞌ, waꞌ na mac ta chique.
23564  MAT 12:6  »Cambiꞌij cꞌu riꞌin chiwe: Cꞌo jun wara más nim ukꞌij chwa ri Rocho Dios.
23566  MAT 12:8  Ma Ralaxel Chiquixoꞌl Ticawex e rajaw ri kꞌij re uxlanibal xchaꞌ.
23568  MAT 12:10  Cꞌo cꞌu jun achi chiriꞌ chakijinak jun ukꞌab. Yey e tak ri lic caquitzucuj suꞌanic caquitzꞌak uchiꞌ ri Jesús, xquitzꞌonoj che: ¿Ube nawi cacunax juna yewaꞌ chupa ri kꞌij re uxlanibal? xechaꞌ.
23569  MAT 12:11  Ri Jesús xucꞌul uwach: ¿Cꞌo nawi junok che alak we pa ri kꞌij re uxlanibal tzakinak juna ubexex pa siwan, na queꞌresaj tulok?
23570  MAT 12:12  ¿China cꞌu ri más cꞌo uwach, e rachi o e ri bexex? Ruma cꞌu riꞌ, takalic caꞌan ri utz chupa ri kꞌij re uxlanibal xchaꞌ.
23571  MAT 12:13  Ecꞌuchiriꞌ, xubiꞌij ri Jesús che rachi chakijinak ukꞌab: Chasucꞌupij rakꞌab xchaꞌ. Ecꞌu rachi xuyuk rukꞌab y waꞌ xutziric, rukꞌab xuꞌan tanchi jelaꞌ pachaꞌ ri jun chic.
23581  MAT 12:23  Conoje cꞌu ri winak lic xcam canimaꞌ che y xquibiꞌij: «¿Cꞌaxtaj e rire ri Ralcꞌoꞌal can ri rey David?» xechaꞌ.
23582  MAT 12:24  Ecꞌu ri fariseos echiriꞌ xquita waꞌ, xquibiꞌij: «Waꞌ wa jun achi queberesaj bi ri itzel uxlabixel ruma ruchukꞌab ri Beelzebú, ri cajawal ri itzel uxlabixel» xechaꞌ.
23583  MAT 12:25  Ri Jesús retaꞌam saꞌ ri caquichꞌobo; ruma cꞌu riꞌ, xubiꞌij chique: «We ri takanelab re juna tinamit quijachom quipa ruma quechꞌoꞌjin chiquiwach, riꞌ na canajtir ta ri quitakanic. Yey we ri ejekelel pa juna tinamit o pa juna ja quijachom quipa ruma quechꞌoꞌjin chiquiwach, riꞌ na quetiquiꞌ ta chi utz.
23584  MAT 12:26  Jecꞌulaꞌ, we ta ri Satanás caresaj bi ri Satanás chique ri winak, riꞌ e pachaꞌ cachꞌoꞌjin chiribil rib y utuquel cujach upa rutakanic. ¿Saꞌ cꞌu uꞌanic riꞌ canajtir rutakanic?
23585  MAT 12:27  »Ralak cabiꞌij alak riꞌin quebenuwesaj bi tak ri itzel uxlabixel rucꞌ ruchukꞌab ri Beelzebú. We ta e riꞌ, ¿china cꞌu cayaꞌw quichukꞌab riꞌ ri e tijoꞌn alak chaꞌ quequesaj bi tak ri itzel uxlabixel? ¿Rucꞌ nawi ruchukꞌab ritzel winak caquiꞌano? Tzꞌonoj cꞌu alak riꞌ chique ri e tijoꞌn alak we e uꞌanom riꞌ.
23587  MAT 12:29  »Tape alak: ¿Suꞌanic coc juna elekꞌom pa rocho junok lic cꞌo uchukꞌab yey carelekꞌaj cꞌu lo rubitak re pa ja, we na cuyut ta nabe ri rajaw ja? Ma we relekꞌom uyutum chi ri rajaw ja, cꞌa ecꞌuchiriꞌ utz carelekꞌaj bi ronoje la cꞌo pa ri ja.
23588  MAT 12:30  »China cꞌu ri na uꞌanom ta re wucꞌ riꞌin, riꞌ aj chꞌaꞌoj chwij. Yey china ri na catoꞌb ta wucꞌ riꞌin che quicꞌamic lo jujun chic, riꞌ e cuwulij wa chac canꞌano.
23589  MAT 12:31  »E uwariꞌche cambiꞌij che alak: Cꞌo pukꞌab ri Dios cucuy ronoje tak ri mac que ri ticawex rucꞌ ronoje tak ri na utz taj caquibiꞌij, noꞌj na cucuy ta umac ri cachꞌaꞌt chirij ri Ruxlabixel ri Dios.
23591  MAT 12:33  »E juna chomilaj cheꞌ, lic chom rujikꞌobalil cuyaꞌo; yey ri cheꞌ na chom taj, na chom ta rujikꞌobalil cuyaꞌo. Ma ri cheꞌ quetaꞌmax uwach ruma rujikꞌobalil.
23592  MAT 12:34  ¡Ralak pachaꞌ alak jupuk chi cumatz! ¿Suꞌanic cꞌu riꞌ cachꞌaꞌtibej alak ri utz we itzel cꞌuꞌx alak? Ma rucꞌ ruchꞌaꞌtem ri ticawex cakꞌalajin ronoje ri ucꞌolom chupa ri ranimaꞌ.
23594  MAT 12:36  »Riꞌin cambiꞌij cꞌu che alak: Chupa ri kꞌij re ri kꞌatbal tzij, chiquijujunal ri ticawex cataꞌ quichiꞌ ruma ronoje ri chꞌulilaj chꞌaꞌtem quel lo chwa queꞌ.
23595  MAT 12:37  Ma chijujunal alak, we utz ri chꞌaꞌtem alak, riꞌ cakꞌalajinic alak jusucꞌ; noꞌj we na chom ta ri chꞌaꞌtem alak, riꞌ cakꞌat tzij pawiꞌ alak» xchaꞌ.
23596  MAT 12:38  Ecꞌuchiriꞌ, jujun chique ri fariseos y raj cꞌutunel re ri tzijpixab, xquibiꞌij che ri Jesús: Lal tijonel, riꞌoj cakaj cakilo caꞌan la juna cꞌutubal re ri chukꞌab la chikawach xechaꞌ.
23597  MAT 12:39  Ri Jesús xucꞌul uwach: Ri caquitzꞌonoj cꞌutubal re ruchukꞌab ri Dios e ri winak re wakꞌij ora, ri itzel quicꞌuꞌx y na jusucꞌ ta ri canimaꞌ chwach ri Dios. Noꞌj na cayaꞌtaj ta cꞌu waꞌ chique, ma xew cayaꞌtaj ri cꞌutubal xꞌaniꞌ ojertan rucꞌ ri kꞌalajisanel Jonás.
23599  MAT 12:41  »Ri winak aj Nínive re ojertan queyactaj chupa ri kꞌij re kꞌatbal tzij y caquicoj quimac ri ticawex re wakꞌij ora. Ma rique xquitzelej quitzij chwach ri Dios ruma ri tzijonic xuꞌan ri Jonás chiquiwach. Noꞌj ri ticawex re wakꞌij ora, cꞌo jun chiquixoꞌl más cꞌo uwach chwa ri Jonás, yey na queboc tane il che.