Wildebeest analysis examples for:   ape-apeB   GENERAL_PUNCTUATION    February 11, 2023 at 17:54    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23233  MAT 1:20  Josep douk watak nape nanabuk ulkum umu enyudak ali nechuh nonobek anas yomnis. Asudak yomnis douk natik enen Diginali ananin ensel nyatoglomanu ali nyaklipanu nyakli, Josep, Devit ananinu yamenu, nyak kobi elgeinyamu nyulau Maria kutaglu nyakik almatok, wak. Mnek! Diginali ananin Michin nyanaki nyawichok ali okwok dakio apahwik.
23234  MAT 1:21  Okwok douk eke kulali ananu nuganinu ali nyak nyunubu nyubukumanu yeul Jisas. Umu monoken, anan douk eke nugakamu elpech chutukemaguk yowenyi ali chutanamali chupe kalbu.
23236  MAT 1:23  Nakli, Aipo mnek! Onok yanpoleikwi almatok douk alman wo kwunu ananu chichuh uli e eke apahwik ali eke kulali ananu nuganinu. Ali eke chubukumanu yeul Emanyuel. Bawogen umu enyudak yeul douk nyakli, God nanopu mape.
23240  MAT 2:2  Hanaki ali hasalikech hakli, Anudak nuganinu douk eke nutoglu ipak Juda ipakinu king uli, mamakik douk kwonololi agnumu? Apak douk matiki ananik unuk gani aun nakihumali ali douk manakumali munek lotumanu.
23242  MAT 2:4  Ali nenekumom balan hanatimaguk amam pris amamim nebemi hanu amudak anam henek skulumech umu lo uli hanaki hatulunu. Hanaki ali nasalikam nakli, Anudak alman Krais douk God eke nutalihanu ali nukaganu nunakumali nunolau elpech uli eke nitak meibuli wabul?
23243  MAT 2:5  Ali haklipanu hakli, Mamakik eke kunololi wabul Betlehem douk blape enyudak provins Judia uli. Seiwak ananu profet nowemaguk balan ali nyakli namudak. Nyakli,
23244  MAT 2:6  Ipak pape abuldak wabul Betlehem douk blape enyudak provins Judia uli, ipak pumnek. Ipak douk wo punubu yeul wakepu ali kipailubi walubimi ipak Juda hupe ipakim nebemi hunek bosimepu e, wak. Ananu nebenali alman eke nitak ipak elpech pape Betlehem uli. Ali anan douk eke nupe nebenalimu ipak yekipu elpech Isrel.
23246  MAT 2:8  Douk haklipanu heyaten ali naklipam namudak. Nakli, Punak ali chokubul ati pupe pulimu anudak nuganinu. Douk aliga pugwatanu ali wata putanamali puklipe. Umu yek chopuk inak inek lotumanu.
23251  MAT 2:13  Douk amudak biom atunu hanakuk ali Josep nechuh nonobek anas yomnis. Ali enen Diginali ananin ensel nyatoglomanu ali nyaklipanu nyakli, Nyitak nyutukulmu nuganinu nunu mamakik ali pulhwas punamu enyudak kantri Isip. Punak pupe agnabuk aliga yek wata iklipepu ali dakio wata putanamali. Umu monoken, Herot douk eke nupe nulimu nuganinamu nonu nugak.
23253  MAT 2:15  Chabih chape agnabuk aliga Herot nagak. Enyudak douk nyatoglomu enen balan seiwak Diginali nohul ananu profet neyagwlehenyuk uli nyutoglu adulin atin. Balan enyudak. God nakli, Yek yohwalu yekinu Nuganinu natukemaguk Isip nanaki.
23256  MAT 2:18  Chemnek anagu nigu abuldak wabul Rama. Chemnek onok almatok kwoleh chukeich chak badag ati kwanak. Resel kwape kwolepu okwokwim nugamim. Kwoleh ali eke kobi enen elpen nyunokwnumu nyugabechumok apahw kusak, wak. Umu monoken, okwokwim nugamim douk hagak hatuh.
23258  MAT 2:20  Nyakli, Nyitak nyutukulmu nuganinu nunu ananik mamakik ali wata putanamu punamu Isrel. Amabuk douk haklimu hubo nuganinu nugak uli douk ahagak.
23261  MAT 2:23  Chanak ali chabih chape anabul wabul chohwalabul umu Nasaret uli. Namudak ali enen balan seiwak amam profet henyemaguk uli nyatoglu adulin atin. Balan enyudak. Anan douk eke chuhwalanu ananu Nasaret.
23263  MAT 3:2  Naklipech namudak. Nakli, Ipak apukenyuk agabus yowenyi ali putanamu pukanu apaluh God. Umu monoken, abudak nyultab umu elpech chuwich umu agundak God nupe nebenalimu ananich elpech umu douk ahalakatimu eke butoglu.
23264  MAT 3:3  Jon anan douk anudak alman seiwak God nohul profet Aisaia neyagwlehuk enen balan nyakliyanali. Balan enyudak. Nakli, Enen elpen nyape nyohwalu gani wohigunmu elpech wak umu. Nyohwalu nyakli, Gapechumanu yah Diginali. Pugapechah hupe duldul umu anan nugimah nunakimu.
23268  MAT 3:7  Jon natik wolobaimi Farisi hanu Sadyusi hanamali hutulunamu nunek baptaisumam ali naklipam nakli, Iwe oguhudak iguh! God anan douk nanubu nyihihichi-namu ipak. Omuni nyaklipepamu deke wosik pulhwasumaguk enyudak yowenyi douk nakli nuneken nyutoglomu ipak uli?
23273  MAT 3:12  Anan douk nanaki kobi ananu alman nasuhi ananil savol ananis wis umu eke nunaki niyomoguk tanatimaguk aliguhitamu wit douk tolomu ouguhitu wit uli. Ouguhitamu eke nunatalmotu nutobuk wilpat douk nobuk wit atali. Wakuli aliguhitamu eke nutowehuk nyih douk hanu hape namudak ali wo hugak atili e.
23275  MAT 3:14  Wakuli Jon nakli wak umu nunek baptaisumanu ali naklipanu nakli, Nyak nyenek baptais umu yek ele, deke kalbu. Wakuli enyudak douk wata nyanamali yek umu yek inek baptaisumenyu?
23276  MAT 3:15  Wakuli Jisas nebemanu balan namudak. Nakli, Anyenekech. Nameitu nyak wosik nyunek baptaisume kobi yek yaklimu. Nyunek namudak ali ohwak eke wuneken wiyaten ihenyumali God naklienyi yopinyi pasin. Namudak ali Jon gulogolonamu nunek baptaisumanu.
23278  MAT 3:17  Ali anagu nigu ganaki iluh heven ali enyudak elpen nyakli, Anudak douk nanubu yekinu Nuganinu. Yek douk ulkum manahwanu ali yanubu yenehilau-manu.
23281  MAT 4:3  Ali Satan nanaki naklipanu nakli, Sapos nyak God ananinu Nuganinamu, nyak klipu abaludak utabal blutoglu bret.
23282  MAT 4:4  Wakuli Jisas nebemanu balan nakli, Balan nyetemu God ananik buk uli douk nyakli, Kakwich atich deke kobi chugakamu enech elpech umu chupe kalbu, wak. Elpech douk chopuk i save chape kalbamu agundak chasuh nyanatimaguk God neyagwlehenyi balan chagipechen umu.
23284  MAT 4:6  Ali Satan naklipanu nakli, Sapos nyak God ananinu Nuganinamu, douk nyunotoblig nyugluk atap. Umu monoken, balan nyetemu God ananik buk uli nyakli, God eke nuklipech dodogowinyi balan ananich enselahas chunaki chugakomenyu ali eke chuhwenyoguk iluh echechis wis. Namudak ali eke kobi anam utam muwolinyu nyakiluh yoliluh, wak.
23285  MAT 4:7  Ali Jisas naklipanu nakli, Balan nyetemu God ananik buk uli douk chopuk nyakli, Nyak kobi nyichakamu Diginali nyakinu God.
23287  MAT 4:9  Ali naklipanu nakli, Nameitu sapos nyak nyuduk ohlubus nyunek lotumemu, chanatimaguk echudak eke ikenyeyech nyakich atich.
23288  MAT 4:10  Ali Jisas nebemanu balan Satan nakli, Satan, nubu kaleik! Balan nyetemu God ananik buk uli douk nyakli, Nyak nyunek lotumu Diginali nyakinu God ali nyusuh ananin atin moul.
23293  MAT 4:15  Balan enyudak. Nakli, Nebebi amnab Sebyulun uli nebebi amnab Naptalai, abudak amnab douk bape halakatimu nebehi yah hanamu yous gwanu amnab douk bape gani woblabu wolub Jodan uli, abudak amnab douk Galili. Agundak wolobaichi elpech douk echech wo Juda uli e chopuk chanaki chapemu.
23294  MAT 4:16  Elpech chape yomotokweh uli douk achatik anatu nebetali lait taglak. Echebuk douk chape yomotokwehibi amnab uli, atudak lait douk ataglakumech.
23295  MAT 4:17  Ali ababuk nyultab, Jisas anape naklipech balan nakli, Ipak pukenyuk agabus yowenyi ali putanamu pukanu apaluh God. Umu monoken, abudak nyultab umu elpech chuwich umu agundak God nape nebenalimu ananich elpech umu douk ahalakatimu eke butoglu.
23297  MAT 4:19  Douk natulumu ali naklipam nakli, Ipak yowi pugipech yek ali eke igilapepamu pulau elpech chunaki chugipech yek.
23305  MAT 5:2  Ali Jisas anohul yokwatu nape naklipech enyudak balan: Nakli, Echebuk elpech douk chadukemech umu echechich michich chanahwagagun umu enenyi enen God ananin yopinyi ali chakli God nugakomech uli, echech wosik chunehilau. Umu monoken, echech eke chuwich agundak God nape nebenalimu ananich elpech umu ali chupe kalbu.
23316  MAT 5:13  Jisas balan nyeilen nakli, Ipak douk pape kobi sol umu pugakomu apudak atapichi elpech. Wakuli sapos alal wata jebiyail umu, yah douk wak anah e umu wata chunekal wichusil umu. Alal douk ayowel ali eke chukwleyoluk umu chulahe chichal.
23319  MAT 5:16  Ali ipak douk pape namudak ati kobi hanu enen lam nyaglak umu. Pupemu punek yopinyi elpech chutulin ali eke chutuk ipakinu Aninu nape iluh heven uli ananin yeul nyukih.
23320  MAT 5:17  Jisas balan nyeilen ali nakli, Ipak kobi punobuk ulkwip pukli yek douk yanamali ichagi God ananin lo douk seiwak naklipu Moses nenyemoluli nyanu enyudak balan douk amam profet haklipechuk enyi, wak. Wakuli yek douk yanamali inek enyudak balan douk lo nyanu amam profet amamin balan nyaklimu eke nyutogloluli nyutoglu adulin atin.
23324  MAT 5:21  Jisas wata nakli, Ipak douk apemnek umu seiwak chaklipu ipakich popech yamech umu. Balan enyudak. Chakli, Kobi pubo kipahechi chugak, wak. Echebuk douk chubo kipahechi chugak uli imas chiyotumu kwotog.
23330  MAT 5:27  Jisas balan nyeilen ali nakli, Ipak douk apemnek umu seiwak chakli namudak. Chakli, Ipak apanasupaluli kobi pusonukeh kipahemi o kipahewali, wak.
23334  MAT 5:31  Jisas balan nyeilen nakli, Seiwak douk i save chakli, Sapos ananu alman nunek julug umu ananik almatok ali nukogok kunak umu, orait anan imas nunek anap chup umu chablo marit umu ali nukokwop kuhwap kunak.
23336  MAT 5:33  Jisas wata nape naklipech nakli, Ipak douk chopuk apemneken balan seiwak chaklipu ipakich popech yamech umu. Balan enyudak. Chakli, Ipak kobi pulal abudak nyultab polimu iluh abali, wak. Pukli pulimu iluh umu punek enech echudak umu, ipak imas pugipech enyudak balan ali punubu puneken agundak Diginali nutulipamu.
23340  MAT 5:37  Wakuli ipak imas pukli adulin atin balan ali pukli: Adul o wak. Enyebuk enen balan puklien nyugimali enyudak uli douk nyanamali yowenali alman uli.
23341  MAT 5:38  Jisas balan nyeilen ali nakli, Ipak douk apemnek umu seiwak chakli, Sapos enen elpen nyutuken ihlub kipainyi elpen umu, enyebuk elpen imas nyudalu alab nyutuk enyenyib ihlub chopuk. O sapos enen nyudiyen nahw kipainyi elpen umu, orait enyen chopuk imas chudiyen onoh.
23345  MAT 5:42  Sapos enech elpech chuhwalepamu pukech enech echudak umu, ipak imas pukech. Ali chopuk sapos enech elpech chukli chunek dinaumepamu enech echudak umu, orait ipak imas pukechech.
23346  MAT 5:43  Jisas balan nyeilen nakli, Ipak douk apemnek umu seiwak chakli namudak. Chakli, Ipakip ulkwip imas punosuh ipakich bawogeich ali pukechuk agabus ipakich birua.
23351  MAT 5:48  Namudak ali ipak imas punubu putoglu duldulipali elpech punek yopinyi atin kobi ipakinu Aninu nape iluh heven uli nanubu nape duldulinamu.
23352  MAT 6:1  Jisas balan nyeilen ali naklipech nakli, Ipak punenek yologi. Kobi pukli punek enenyi enen yopinyi pasin agundak elpech chasuh nabes sape umu kadak chutulinyu-mepu, wak. Pukli pugimeh namudak umu, ipakinu Aninu douk nape iluh heven uli eke kobi nubemepu ipakich yopichi echudak, wak.
23356  MAT 6:5  Jisas balan nyeilen nakli, Abudak nyultab punek beten pusolik God abali, ipak kobi puneken puduk echudak douk chapemu chene loh uli i save cheneken umu, wak. Echech douk chanubu oub baitak umu chitak chiyotu numun lotuwig wilag o chunak chiyotu agundak wolobaichi elpech chalahemu ali chunek beten umu elpech chutulich. Adul ati yaklipepu. Echechich yopichi echudak douk achanalawech ali julug.
23360  MAT 6:9  Ali punek beten umu douk puneken namudak. Pukli, Apakinyu Aninu nyape iluh heven uli, apak makli chunatimaguk elpech chutuk nyakin yopinyi yeul nyukih.
23364  MAT 6:13  Nyak kobi nyukutuk Satan nichakomapamu munek yowenyi, wak. Wakuli douk nyihiyaho-noguk umu apak mupe kalbu. [Nyak atinyu nyape nyohwalu elpech chawich agundak nyak nyape nebenyalimu nyakich elpech umu, nyanubu dodogowinyu atinyu ali wolobaichi elpech chatuk nyakin yeul nyakih eheh nyumneh, adulin.]
23365  MAT 6:14  Mnek. Sapos ipak kobi punosuh yowenyi douk kipahechi chenekenyumepu uli pupemu, orait ipakinu Aninu nape iluh heven uli chopuk eke nunekumepu namudak ati. Eke kobi nunosuh yowenyi douk ipak peneken uli nupe, wak. Eke nukwleyenyuk.
23366  MAT 6:15  Wakuli sapos ipak punosuh yowenyi douk kipahechi chenekenyumepu uli pupemu, orait ipakinu Aninu chopuk eke nunosuh ipak peneken uli yowenyi nupe. Eke kobi nukli nukwleyenyuk, wak.
23367  MAT 6:16  Jisas wata chopuk nakli, Ali abudak nyultab pukli punek tambumu kakwich eneh nyumneh ali pupe punek beten atin abali, ipakigas yamagas kobi yowegas, wak. Kobi puduk echech douk chapemu chenek loh uli. Echech douk chenek tambumu kakwich ali chenek yamagas yowegas umu kadak elpech chutulich chukli echech douk wo chuwak woligun e. Aduligu atugu yaklipepu. Echechich yopichi echudak douk achanalawech ali ajulug.
23369  MAT 6:18  Punek namudak umu kipahechi kobi chudukemech umu agundak ipak penek tambumu kakwich eneh nyumneh ali pape penek beten atin umu. Ipakinu Aninu douk wo chutulunu atili e anan atunu nudukemech. Ali ipakinu Aninu douk nutik enyudak ipak punobechuk puneken ali eke nukepu yopichi echudak.
23370  MAT 6:19  Ali Jisas wata nakli, Ipak kobi punobuk ipakich yopiyopichi echudak chukus atugun apudak atap, wak. Punechubuk agundak umu douk eke echudak chubleyech o chunek ros yowech o chaku olugwih uli chuwol wilag chuwich chukumech aluh.
23376  MAT 6:25  Namudak ali douk yaklipepu. Ipak kobi ulkwip yowep umu ipak yet ali pukli, Iwe, kedeke muhuli kakwich o abal agnumu michah? Chopuk ipakip ulkwip kobi yowep umu ipakiluh yegechiweluh ali pukli, Kedeke muneki luseh agnumu munekeh? Enyudakmali kobi piyagwlehen ati, wak. Ipak douk eke kobi pupe dodogowipamu luseh uli kakwich atich ali pupe loubamu apudak atap, wak. Susubati, ipak imas pupe kalbu punubu duldulipaguk ali echudak enech kakwich o luseh adakio punobukuk ulkwipumech.
23382  MAT 6:31  Namudak ali ipak kobi ulkwip yowep pukli, Iwe, kedeke muhuli abal uli kakwich agnumu michah o omuni nyukapu eneh luseh munekeh? Namudak kobi pukli ati, wak.
23385  MAT 6:34  Namudak ali ipakip ulkwip kobi yowep umu enenyi enen douk eke nyutoglu kaman uli, wak. Enenyi enen hevi nyutoglu kaman uli douk nyutoglu ali nyunubu nyukusuk kaman atugun. Enenyi enen nyutoglu anah nyumnah uli douk nyunubu nyukusuk ahabuk atuh nyumnah.
23386  MAT 7:1  Jisas balan nyeilen nakli, Ipak kobi punek skel umu kipahechi, wak. Punek namudak ali God eke kobi nunek skel umu ipak.
23397  MAT 7:12  Ipak imas punek umu kipahechi elpech ihenyumali pasin douk ipak pakli echech chuneken umu ipak uli. Enyudak pasin douk nyanubu bawogos umu lo nyanu enyudak balan seiwak amam profet haklienyuk uli.
23398  MAT 7:13  Jisas balan nyeilen nakli, Ipak imas punak puwich enyudak nyanubu chokwinyi dua. Umu monoken, dua douk chuwichen chunamu yowebuli wabul uli douk nebenyi. Ahudak chugimah chunak uli yah douk chopuk nebehi ali wolobaichi elpech chape chagimoh.
23399  MAT 7:14  Wakuli enyudak dua douk elpech chuwichen chunamu wabul douk chape kalbu eheh nyumneh umu, enyen douk nyanubu muduk meyoh. Yah hanamu abuldak wabul uli chopuk hanubu chokuh. Ali gwodich elpech meyoh chogwatah chagimoh.
23400  MAT 7:15  Jisas balan nyeilen nakli, Ipak punek yologimu amudak henek lohumech uli profet. Aduk eke putulum hupe duldul kobi yopichi mahich sipsip umu. Amam i save heagwleh yopinyi atin balan umu hunek ipak pumnekom. Wakuli amamin adulin tinytin douk hakli hipohul umu pumnek enen kipainyi balan pugipechen. Amam douk kobi wanalig wanohwigwi nubag umu.
23407  MAT 7:22  Ahudak nyumnah Aninu God nunek ananitu nebetali kwot ahi hutoglomu, wolobaichi elpech eke chunaki chuklipe namudak. Chukli, Diginyali, Diginyali! Apak douk maklipech God ananin balan umu nyakin yeul. Magapech wolobaichi elpech mahiyahuk sagabehas chataglu chalhwasuk. Monek wolobainyi God atunu neneken uli moul!
23408  MAT 7:23  Ali yek eke wata iklipech namudak. Ikli, Kalemeik! Ipak douk papemu penek yowenyi atin uli. Yek douk wo kwalowi idukemepu e, wak.
23412  MAT 7:27  Nalatu julug, hanubu nebehi echah holu, wolub bau betemati, wihun nalu nebebenu atunu ali chabo atudak wilpat tatu. Tanubu tatu tabih takus sitisatu.
23416  MAT 8:2  Ali ananu sik lepra gapenyunali alman nanaki nabih noduk ohlubus halakatimu Jisas ali naklipanu, nakli, Diginyali, yakli nyak nyukli wosik umu, yakli nyugapeche ali yopuwe.
23417  MAT 8:3  Jisas nemnek ali nonu logul nowemu ananis wis anudak alman, ali naklipanu nakli, Yek yakli wosik nyak nyunubu yopinyu! Ali ahudak atuh anan nanubu yopunu.
23418  MAT 8:4  Ali Jisas naklipanu nakli, Nyunak ali kobi nyuklipu enech umu agundak yagabeyenyamu, wak. Wakuli douk yakli nyunubu nyunamu pris ali nutulinyu. Ali nyunek ofamu enech echudak nyuku God kobi ananin lo seiwak nokaguk Moses enyi nyaklimu. Nyak nyunek namudak ali chunatimaguk elpech eke chudukemech chukli nyak douk ayopinyu.
23420  MAT 8:6  Naklipanu namudak. Nakli, Diginyali, anudak neneme moul uli alman douk agudak genekanu nechuh wilpat. Ananiguh biguh hwanubu hwagak ali nemnek nebehi nyih.
23421  MAT 8:7  Jisas nemnek namudak ali naklipanu nakli, Wosik, eke inaku igabeyanu yopunu.
23422  MAT 8:8  Wakuli anudak nebenali soldia nebemanu balan nakli, Diginyali, yek wo yopuwelimu nyak nyunaku nyuwichu yekitu wilpat e, wak. Ati yakli nyukli balan atin ali anudak neneme moul uli wata yopunu.
23423  MAT 8:9  Umu monoken, yek yet douk yenek moul ami ali yape chukamomu yekinu nebenali soldia. Ali chopuk yek douk yape nebewelimu kipaimi soldia. Sapos ikli iklipu ananamu nunak umu, anan eke nunak. O ikli iklipu ananomu nunakumali, anan eke nunaki. Ali sapos iklipu anudak neneme moul meyoh uli umu nunek enech echudak umu, anan eke nunekech.
23424  MAT 8:10  Jisas nemnek namudak ali loguh hwonechlukanu. Ali natanomu naklipu echebuk douk chagipechanu chanak uli, nakli, Aduligu atugu yaklipepu. Apak Isrel yek douk wo itik enen elpen nyunek bilip dodogowin atin namudak e, wak.
23426  MAT 8:12  Ipak Juda douk pakli ipak eke puwich pupe agundak God ananich elpech chapemu. Wakuli enepu douk eke wata nipohul nuwachepu putoglu aduk umu abuldak yomotokweh-ibuli wabul. Putoglu agnabuk pumnek nebehi nyih ali eke puleh puwih naluh pududalaluh.
23427  MAT 8:13  Naklipech namudak iyuh ali natanomu naklipu anudak nebenali soldia nakli, Kalemu wabul. Nyak douk anyenek bilip umu yek ali douk ayagabeyanu yopunu. Ali banubu ababuk nyultab anan wata yopunu.
23431  MAT 8:17  Anan douk nenek enyudak umu enen balan seiwak profet Aisaia neyagwlehenyuk uli nyutoglu adulin atin. Balan enyudak. Anan meyoh nahiyahuk anagali anagu apakigu sik nagabeyopamu yopupu.
23433  MAT 8:19  Wakuli ananu nenek skulumech umu God ananin lo uli nanaki naklipu Jisas nakli, Tisa, ihagun nyak nyunak umu, yek eke inamenyu wunak.
23434  MAT 8:20  Ali Jisas nebemanu balan nakli, Wanalig nubag i save gwechuh hulusigwiluh. Almiguh hwehilau iluh uli chopuk i save hwechuh was. Wakuli Yek Anudak Alman douk yatoglu aduligeinyi elpen uli, yek douk wilpat wakemu inak ichuh ipe apudak atap umu, wak.
23435  MAT 8:21  Ali kipainali alman i save nagipech Jisas uli wata naklipanu nakli, Diginyali, wata nyuklipe inak inugamaguk yekinu aninu iyuh, ali adakio inaki inamenyu wunak.
23436  MAT 8:22  Wakuli Jisas nebemanu balan nakli, Nyak bukeyechuk. Kadak echebuk wo chunek bilip uli e chunak chunugomech chagak uli. Nyak yowi nyugipech yek.
23439  MAT 8:25  Ananim disaipel hanak habalunu ali haklipanu hakli, Diginyali, kwaitak gakamapu. Apak halakatimu mugak wo.
23440  MAT 8:26  Ali Jisas nebemom balan nakli, Ipak elgeipamu monoken? Ipak ati panubu wo punek bilip umu yek e, wak. Naklipamuk namudak ali wata naitak nahu anudak nebenali wihun nanu molub. Namudak ali wihun nanubu nanak neiluk. Yous wata kwalowi gubilakuk e.
23441  MAT 8:27  Douk amam hatik namudak ali hanubu loguh hwonechlukam. Ali hakli, Anudak monokanu alman. Wihun uli yous chopuk chemnekanu.
23443  MAT 8:29  Ali hohwaloli Jisas nebegun atugun hakli, Hei, God ananinu Nuganinu! Nyak nyakli nyunekapu malmu apak? Duldulibu nyultab umu nyopu mulau nyih umu douk watak butoglu e, wak. Wakuli nyak douk nyanamali agundak umu nyopu mulau nyih, waka?
23445  MAT 8:31  Ali echudak chapenyum uli sagabehas chanubu chape chasolik Jisas chakli, Sapos nyak nyukli nyuhiyahapu mutukemaguk amudak biom almom mutoglu munak umu, orait apak makli nyukwleyapaguk munak muwich gwaguhwi wolobaiguhwi bulguh.
23446  MAT 8:32  Ali Jisas naklipech nakli, Kale. Namudak ali chatukemomuk chatogloli chanak chawich oguhudak bulguh. Ali oguhudak hwanatimaguk bulguh hwasahul nebegun atugun hwanak hwagoul hwagluk enen natogul. Hwagluk hwabih raunwara ali hwawak abal hwagak hwatuh.
23450  MAT 9:2  Natoglu ali anam almom halali ananu loguh ayas chagagakanali alman anatu bet ali halawana-manali. Jisas natik amudak almom ali nadukemech umu amam douk hanubu henek bilipumanu. Namudak ali naklipu anudak loguh ayas chagakanali nakli, O nuganinu, nyak kobi ulkum mulu sisahw elgeinyu, wak. Yek eke kobi inohwen ipemu nyakin yowenyi, ali douk enyudak eke ikwleyenyuk.
23451  MAT 9:3  Ali anam almom douk henek skulumech umu lo uli heneyagwleh chokubul hakli, Anudak alman douk nenek tok bilas umu God.
23452  MAT 9:4  Jisas natulum nadukemu amamin tinytin ali naklipam nakli, Ipak ulkwip kobi pulomu enyebuk yowenyi, wak.
23454  MAT 9:6  Douk namudak ali Yek Anudak Alman douk yatoglu aduligeinyi elpen uli eke igilapepu pudukemech umu God neke namba umu kobi inosuh apudak atapichi elpech echechin yowenyi ipe, wak. Ikwleyenyuk. Douk nakliyuk enyudak balan ali natanomu naklipu anudak douk loguh ayas chagakanali nakli, Nyak kitak nyunamu wilpat.
23457  MAT 9:9  Jisas natukemaguk agnabuk nanaku wakuli natiku ananu alman douk chohwalanamu Matyu uli. Natulunu nape wilpat douk nape nalau tagis atali. Ali nakliponogu nakli, Nyak yowi nyugipech yek. Namudak ali Matyu naitak nanamanu hanak.
23459  MAT 9:11  Douk amam Farisi hatik namudak ali hasalik ananim disaipel hakli, Aipo, ipakinu Tisa douk nanu amam halau tagis uli hanu echudak chenek yowenyili elpech chape atugun chape chawak woligun. Anan nenek namudak umu monoken?
23460  MAT 9:12  Jisas nemnekam ali naklipam enyudak balan nakli, Elpech douk agasudak wak sunekech uli e douk wo chunamu dokta umu nugabeyech, wak. Echebuk douk agasudak senekechi uli atich eke chunamu dokta umu nugabeyech.
23461  MAT 9:13  Ipak punak putalih enyudak balan nyetemu God ananik buk uli ali pudukemu bawogen umu. Balan enyudak. God nakli, Yek yakli wak umu ipak pubo mahich punek ofamech puku yek, wak. Yek douk yanubu yaklimu punelek kipahechi ali pugakamech. Ali yek douk wo inakumali ihwalu duldulichi elpech umu chutanomu chukanu apaluh God e, wak. Yek douk yanakumali ihwalu chenek yowenyili umu chukenyuk agabus yowenyi ali chutanomu chukanu apaluh God.
23462  MAT 9:14  Ali ababuk nyultab, amudak hagipech Jon douk nenek baptaisumech uli hanaki hasalik Jisas namudak. Hakli, Apak manu amam Farisi douk i save monek tabumu kakwich eneh nyumneh ali mape monek beten atin. Wakuli nyakim disaipel douk wo hugimah namudak e umu monoken?
23463  MAT 9:15  Jisas nemnek ali nebemom balan naklipam enen woblen balan nakli, Abudak nyultab ananu alman nasuh okwok abali, ananichi douk eke chunek nebeguni woligun chugnah ali chunehilau chupe. Umu monoken, nasuh okwok uli douk watak nanech nape. Wakuli ababuk nyultab enech chukli chulau anudak nasuh okwok uli nunakuk kipaigunmamu, ananichi douk eke apaluh yoweluhumanu, chuleh ali eke adakio kobi chuwak kakwich ali chupe ulkwip pulomanu.
23465  MAT 9:17  Namunali abalinu wain douk wo chichalanu ati e alisi chaklopos uli memeis bechis, wak. Kedeke chukli chichalanu ali aman nyupe bechis pupuwolos wain nunakuk atap ali bechis chopuk eke sunotiteh. Wakuli namunali wain douk i save chechalanu namusi bechis. Namudak ali bechis eke dodogowis kobi puwolas ali wain chopuk eke kobi nunakuk atap nunotiteh, wak.
23466  MAT 9:18  Jisas wata nape naklipam balan Jon ananim disaipel ali ananu echech Juda echechinu nebenali alman nanaki nabih noduk ohlubus natau halakatimu Jisas ali nakli, Yekik nugawik douk nameitati kwagak. Wakuli douk yakli nyunaku nyuwemeyok wis umu wata kwitak.
23469  MAT 9:21  Okwok douk kwoneyagwleh kwakli, Ikli isusuh ananih lupah atuh umu, yek eke yopuwe.
23470  MAT 9:22  Wakuli Jisas natanomu natuluk ali naklipok nakli, Nugawik, nyakihw apahw kobi yowehw, wak. Nyak nyenek bilip nyakli yek dodogowiweli ali nyak dakio yopinyu. Ali banubu ababuk nyultab butog tupokologuk ali wata chopuk yopuk.
23472  MAT 9:24  Douk natulich namudak ali naklipech nakli, Ipak taglaguk agundak. Okudak chokukwi douk ati wo kugak e, wak. Okwok douk kwechuh meyoh. Echech chemnek namudak ali cheyakasunu.
23475  MAT 9:27  Jisas natukemaguk ablabuk wabul nape nanak ali biom nabes sechukomi almom hagipechanu hape hohwalu hanak hakli, Nya Devit ananinu yamenu, nyak nyukli mapilihu ohwak.
23476  MAT 9:28  Jisas nanak nawich nape wilpat ali amudak biom nabes sechukomi hanaki hatoglomanu. Ali nasalikam nakli, Ipak penek bilip pakli yek douk wosik dodogowiwemu ihulmepu nabes yopus, waka? Ali amam haklipanu hakli, Diginyali, adul wonek bilip wo.
23477  MAT 9:29  Ali nowemu wis amamis nabes ali naklipam nakli, Ipak douk penek bilip umu yek ali yakli ipak wata putulugun.
23478  MAT 9:30  Ali amamis nabes wata yopus hatulugun hwilhwaluk. Ali Jisas naklipam dodogowinyi balan nakli, Ipak punenek yologi. Eke punak puklipu enech elpech umu agundak yagabe ipakis nabes yopus umu, wak.
23481  MAT 9:33  Douk Jisas nahiyahuk enyudak sagabu nyatoglu nyalhwasuk, wakuli nanubu nape neyagwleh. Namudak ali echech almom almagou loguh hwonechlukech ali chakli, Seiwak, apak Isrel douk wo kwalowi mutik enen e enyudakmali, wak.
23482  MAT 9:34  Wakuli amam Farisi douk hakli namudak. Hakli, Anabuk douk Satan meyoh nenekanu dodogowinu ali dakio dodogowinamu nahiyahuk sagabehas chatukemaguk elpech chatoglu chalhwas.
23485  MAT 9:37  Jisas natulich namudak ali natanomu naklipu ananich disaipel enyudak woblen balan nakli, Kakwich chanubu wolobaichi chasu chape nahabigu, wakuli elpech chusogunmech uli douk wo wolobaichi e.
23486  MAT 9:38  Namudak ali ipak imas punek beten pusolik nohobigeinali umu nukagas chenek moulaluli chuwich chusogunmech chichubuk atugun.
23491  MAT 10:5  Jisas naklipu amudak 12-poleim aposel enyudak balan ali nakagam hanak. Balan enyudak. Nakli, Ipak kobi punak agundak kipahechi douk echech wak Juda uli e chapemu, wak. Chopuk echech Sameria echechilub walub kobi punak puwichalub, wak.
23493  MAT 10:7  Punak puklipech namudak. Pukli, Abudak nyultab umu elpech chuwich umu agundak God nape nebenalimu ananich elpech umu douk ahalakatimu eke butoglu.
23498  MAT 10:12  Susubati pukli punak puwich anatu wilpat umu, susubati ipak imas punemech gude ali puklipech pukli, Apak makli God nunekumepu yopinyi ali ipakiluh apaluh hlulu kalbu.
23501  MAT 10:15  Adul ati yaklipepu. Seiwakichi elpech douk chape Sodom uli Gomora, echech douk chanubu chenek yowenyili elpech. Wakuli ahudak nyumnah God ananitu nebetali kwot tunenek ahi, ablabuk wabul douk chakli wak umu chemnek ipakin balan uli, anan eke nunubu nunekumech yowenyi nyichalakuk enyudak eke nuneken umu echech Sodom chanu Gomora uli.
23502  MAT 10:16  Ali Jisas wata nagamu naklipu ananim disaipel nakli, Ipak mnek. Eke inek salimumepu punak kobi echudak wo dodogowich uli e mahich sipsip chanak olokohun umu wanalig nubag umu. Namudak ali ihechumali echudak ipak punak pukli punekech uli, ipak douk pugamu pudukemu dukemu dakio punekech, kobi iguh umu. Chopuk ipak imas pigimah kobi oguhudak machubiguh almiguh umu. Ogwoguh douk wo huklimu hunek enen yowenyi ati e, wak. Ipak douk pugimeh namobuk ati.
23506  MAT 10:20  Balan piyagwlehen uli eke kobi ipak meyoh piyagwlehen, wak. Enyen douk eke ipakinu aninu God ananin Michin nyuwichepu ali nyipahul umu piyagwlehen.
23507  MAT 10:21  Ababuk nyultab enenyi enen hevi nyutoglu abali, sanyowan eke hitaki ananu nunemanu balan ananu nuklipu kipahechi chanu nugak. Ahlim eke hugimehumech namudak ati amamich batowich. Batowich chopuk eke chitaki chukechuk agabus echechich mamechich. Eke chunak chunemech kwotog chuklipu kipahechi chech chugak.
23511  MAT 10:25  Namudak ali sapos enen nyenek skul uli nyukli nyutoglu alagun atimu enyenyinu tisa umu, namudak douk wosik. Nyenek moul umu ananu nebenalili douk chopuk namudak ati. Sapos enyen nyukli nyutoglu alagun atimu enyenyinu nebenalimu, namudak chopuk wosik. Ali ipak panu yek ipakiwe nebeweli douk namudak ati. Yek douk chohwale enyudak nyanubu yowenyi yeul Belsebul. Namudak ali ipak yekipali eke chunubu chuhwalepu yowepali chuklipepu enen enen.
23512  MAT 10:26  Jisas balan nyeilen nakli, Ipak kobi elgeipamu elpech douk chukli chunekumepu yowenyili, wak. Ihechumali echudak douk elpech chunobechuk chunekech uli eke wata chutoglu yopugunmu. Nyanatimaguk chonobechuk cheagwlehen uli balan chopuk eke wata chunatimaguk mnekuk ati.
23517  MAT 10:31  Namudak ali ipak kobi elgeipu, wak. God anan douk i save ulkum molomu ipak pechalakuk wolobaiguhwi oguhudak almiguh.
23518  MAT 10:32  Jisas balan nyeilen ali nakli, Echebuk elpech douk chuklipu kipahechi yopugunmu chukli echech douk chape yekich uli, yek chopuk eke inekumech namobuk ati gani iluh heven. Eke iklipu yekinu Aninu ikli echech douk yekich elpech.
23519  MAT 10:33  Wakuli echebuk douk chuklipu kipahechi yopugunmu chukli echech wo yekich uli e, yek chopuk eke inekumech namobuk ati gani iluh heven. Eke iklipu yekinu Aninu ikli echech douk wo yekich elpech e, wak.
23520  MAT 10:34  Ipak kobi pukli yek douk yanamali inek apudak atapichi elpech umu chupe kalbu ali kobi chulpak chuhlitak, wak. Yek douk yanamali inekech chunatimaguk yowes ali chulpak chuhlitak.
23528  MAT 10:42  Ali enyebuk elpen douk nyutik enen echudak yeguh wakechi elpech ali nyuken eneh nyumanugasihi abalih nyihah umu agundak enyen nyagipech yek umu, enyebuk adul God eke nubukumen yopichi echudak chukusumen. Eke kobi ulkum mukonoguk, wak.
23531  MAT 11:3  Hanak ali hasalikanu hakli, Douk God naklimu eke nukaganu nunakili douk nyak, waka eke mupe mubeyogunmu kipainali?
23532  MAT 11:4  Jisas nemnek ali nebemom balan nakli, Aliga putanamu puklipu Jon umu enyudak balan douk pemneke yeyagwlehen uli nyanu enyudak moul douk yeneken patulin uli.
23534  MAT 11:6  Ali echebuk elpech douk ulkwip polomu yek ali chasuh yekin balan dadag uli, echech wosik iken chunehilau.
23535  MAT 11:7  Abudak nyultab Jon ananim disaipel hape hanak abali, Jisas douk nape naklipu echudak wolobaichi elpech umu Jon. Nakli, Abudak nyultab panamu agundak wohigunmu douk elpech wak umu, ipak douk panak umu putik monoken? Panak umu putik anah wo dodogowihi aluh douk wihun nahuhul nahubuk uli?
23538  MAT 11:10  Jon anan douk anudak alman seiwak howemaguk God ananin balan nyakliyanali. Henyemaguk namudak. God nakli, Yek eke ikagas anudak nulau yekin balan uli nulik ali nyak eke adakio nyugikuk. Anan eke nugabemenyu yah umu nyak nyugimah nyunak umu.
23543  MAT 11:15  Ipak aligas sapenyipali imas pumnek enyudak balan ali imas pudukemen.
23544  MAT 11:16  Ikli ineyogamu ipak nameiteipali elpech ipakin pasin umu, yek douk eke ikwu monoken woblen balan? Ipak douk paduk chokwichi douk chowachabal chape onoh omeh ali chohwalogu kipaichi chokwichi.
23545  MAT 11:17  Chohwalechu chakli, Apak douk mehepichumepu buan umu piyolub, wakuli ipak wo piyolub e. Apak douk meyolub chagak uli, wakuli ipak wo puleh e.
23546  MAT 11:18  Jisas balan nyeilen nakli, Jon douk nanaki ali anabu nyultab kakwich wo nichah ati e. Wainibal abal chopuk nanubu wo nubalah ati e. Ali enech douk chatulunu chakli, Anan douk enen sagabu nyapenyunu.
23547  MAT 11:19  Ali yek Anudak Alman douk yatoglu aduligeinyi elpen uli douk yanaki yawak kakwich wihluwehlu, yawak wainibal abal. Ali enech douk chatiwe chakli, Tik, anan douk napemu nawak kakwich uli wainibal abal nalikuk. Chopuk echech douk chakli, Anan douk nanahwech umu elpech echudak douk chenek yowenyili chanu amudak halau tagis uli. Wakuli douk yaklipepu: Ipak eke putik echebuk elpech chulau God ananin yopinyi save chuhwen dadag chunek yopinyi pasin ali eke pudukemech pukli echechin pasin douk yopinyi.
23549  MAT 11:21  Naklipech nakli, Mapilipu ipak elpech douk pape albudak biolub walub Korasin uli Betsaida. Ipak douk eke pumnek nebehi nyih ali punubu pupe sisahw. Umu monoken, douk seiwak ananu alman nunek enen God atunu neneken uli moul gani Taia uli Saidon kobi enyudak yek yeneken ipakilub ele, echech deke aseiwak chutukemaguk yowenyi. Ali deke chitak chusak yowehi luseh ali chichlokuh algabus umu chugilapech umu echech douk achekenyuk agabus yowenyi.
23552  MAT 11:24  Wakuli douk yaklipepu. Ahudak nyumnah God natalihah umu nunemech balan chanatimaguk elpech ahi, hevi eke nuku ipak pulau nyih umu douk eke nyunubu nyichalakuk enyudak hevi douk eke nuku echech Sodom umu.
23553  MAT 11:25  Ali ababuk nyultab, Jisas nakli namudak. Nakli, O yekinyu Aninu Diginyalimu iluh atap uli, yek douk yenek tenkyumenyu. Umu monoken, nyak douk nyobechuk bawogen umu nyakin balan umu echebuk douk chanubu chadukemech uli chanu chalau wolobainyi save uli, wakuli nyak wata nyagilapu echudak atich douk chape kobi chokwichi batowich ulimu.
23554  MAT 11:26  Adul Aninu, nyak douk nyagipech nyakin atin laik ali nyenehilau nyenek namobuk.
23555  MAT 11:27  Ali Jisas wata nakli, Yekinu Aninu douk aneke ihechumali echudak. Ali douk wak enech elpech chudukemu yek ananiwe nuganinu e, wak. Aninu God atunu nadukeme. Yekinu Aninu chopuk wak enech chudukemanu e. Yek ananiwe Nuganinu yanu echebuk douk yek yakli igilapech anan uli atupu madukemanu.
23556  MAT 11:28  Ipak douk penek nebenyi moul umu pasah enenyi enen nebenyi hevi ali wo dodogowipu uli e, ipak punatimaguk punamali yek. Yek douk eke igakomepu punubu punek malolo.
23558  MAT 11:30  Agudak palag yek igowemu ipak uli douk wak nebenyi moul umu ipak pugasah umu e, wak. Ali enyudak hevi yek ikepamu pinyusah uli douk wak amamanyin umu ipak pinyusah e, wak.
23560  MAT 12:2  Douk amam Farisi hatik namudak ali haklipu Jisas hakli, Tik nyakim disaipel heneken umu enyudak. Apakin lo nyakli kobi munek enen moul ahudak nyumnah Sabat, wak.
23561  MAT 12:3  Jisas nemnek ali nebemom balan nakli, Ipak eke patalihen waka wak balan, umu enyudak douk seiwak Devit nanu ananim nyulub blam ali Devit neneken uli?
23565  MAT 12:7  Enen balan nyetemu God ananik buk uli douk nyakli namudak. God nakli, Echudak douk ipak punek ofamech picheh puku yek uli douk yakli wakech. Wakuli enyudak douk yek yaklien uli douk yakli ipak imas punelek kipahechi ali pugakamech punekumech yopinyi. Douk sapos ipak pudukemu bawogen umu enyudak balan ele, ipak deke kobi pukli balan wakechi elpech douk chenek yowenyi, wak.
23566  MAT 12:8  Umu monoken, yek Anudak Alman yatoglu aduligeinyi elpen uli douk yanubu Digiwelimu iklipu elpech umu chunek moul ahudak nyumnah Sabat.
23568  MAT 12:10  Nawich ali natik ananu logul nyenek-analuli alman douk nape. Anam almom douk hakli hunemanu balan Jisas. Namudak ali haitak hasalikanu hakli, Jisas nyak nyakli lo wosik nyakli deke mugabe agasudak senekechi elpech ahudak nyumnah Sabat o wak?
23569  MAT 12:11  Ali Jisas naklipam nakli, Sapos ipak ananu nuglemu enen sipsip ali enyudak sipsip nyunak nyugluk anagu bobigu ahudak nyumnah Sabat umu, ipak douk padukemech. Anan eke wata nunak nuhwen nutukenyumali atugun.
23570  MAT 12:12  Ali douk yaklipepu. God anan douk nanubu ulkum molomu elpech checholokuk echudak mahich sipsip. Namudak ali sapos mugapech agudak genekechi elpech ahudak nyumnah Sabat umu, enyudak douk wosik monek yopinyi. Wak mublo lo e.
23571  MAT 12:13  Naklipamuk namudak ali natanomu naklipu anudak logul yowenyonali nakli, Nu nyakin logul. Douk nonu logul ali nyanubu yopin nyape kalbu kobi enyudak enen umu.
23576  MAT 12:18  God nakli, Tik anudak alman. Anan douk yatalihonomu nunek yekin moul uli. Yek douk ulkum manahwanu ali yanubu yenehilau-manu. Eke ikanu yekin Michin nyuwich nyupenyunu ali eke nunak nuklipu echudak elpech douk wo chudukemu yek uli e umu yek yaklienyi duldulinyi pasin.
23579  MAT 12:21  Ali echudak elpech douk wo chudukemu yek uli e eke chusuh ananin balan ali chupe chubeyogun-manu umu nunolawech.
23581  MAT 12:23  Chanatimaguk elpech chatik namudak loguh hwonechlukech ali chakli, Aipo, anudak alman douk ati eke Devit ananinu yamenu waka? Anan douk anudak God naklimu eke nutalihanu ali nukaganu nunamali nunolau elpech uli, waka?
23582  MAT 12:24  Douk amam Farisi hemnek namudak ali heneyagwleh chokubul hakli, Anudak alman douk nebenalimu sagabehas uli douk chohwalanamu Bielsebul uli nenekanu dodogowinu dakio nehiyah sagabehas chatukemaguk elpech chatoglu chalhwas.
23583  MAT 12:25  Jisas natulum nadukemu amamin tinytin ali naklipam nakli, Aipo, sapos elpech chape anab nebebi amnab kantri uli chitak chunodiyagulmu chunek biob lainab ali chupe chulpak umu, enyebuk kantri eke kobi wata dodogowin umu chiyotu dadag chunek enechi enech echudak, wak. Eke chubihuk meyoh. Ali douk namudak ati. Ablabuk wabul o awilop douk chitak chunodiyagulmu chunek biob lainab ali chupe chulpak uli, echech eke kobi wata dodogowich umu chunek enechi enech echudak, wak. Eke chubihuk.
23590  MAT 12:32  Elpech douk chiyagwleh yowenyi balan umu yek Anudak Alman yatoglu aduligeinyi elpen uli, God anan deke kobi wata nunosuh enyebuk echechin yowenyi nupe, wak. Wakuli elpech douk chiyagwleh enen yowenyi balan umu enyudak God ananin Michin uli, God eke kobi nukwleik enyebuk echechin yowenyi, wak. Nameitu douk eke nuhwen nupe aliga kwali.
23591  MAT 12:33  Jisas wata balan nyeilen ali nakli, Yopinyi lowag douk eke yopipi chulkwip pil. Yowenyi eke yowepi pil. Elpech douk eke chutik chulkwip atip ali chudukemech umu enyudak lowag yopinyi o yowenyi.
23595  MAT 12:37  God eke numnek ipakin balan atin ali nunek skelumepu nukli ipak yopipali o yowepali elpech.
23596  MAT 12:38  Ali ababuk nyultab, anam henek skulumech umu lo uli hanu anam Farisi haklipu Jisas hakli, Tisa, apak makli nyak nyunek enen God atunu neneken uli moul mutulin. Mutulin ali eke mudukemech umu nyak douk adul God nokogenyu nyanakili.
23597  MAT 12:39  Nemnek ali nebemom balan nakli, Nameiteipali pape apudak atap uli elpech douk panubu yowepu. Panubu pokonoguk agabus God. Ipak douk pasolikemu inek enen God atunu neneken uli moul putulin, wakuli yek eke kobi inek enen, wak. Eke inek atin meyoh kobi enyudak seiwak nyatoglomu Jona uli atin putulin.
23600  MAT 12:42  Chopuk kwali ahudak nyumnah God nunekumech kwot elpech ahi, okudak nebekwi almatok kwin kwapeli gani saut uli eke kwitak kunekumepu balan ipak doumeipali umu yowenyi ipak peneken uli. Umu monoken, okwok douk kwanubu kwapeli lougun, wakuli kwanakumali kumnek king Solomon ananin yopinyi save. Wakuli nameitu yek yanubu yechalakuk king Solomon uli douk yape agundak.
23601  MAT 12:43  Jisas wata chopuk nakli, Abudak nyultab enen sagabu nyutukemaguk enen elpen abali, enyen douk eke nyunak nyulahe nyunak anagun abal wak umu nyunak nyupemali wikap. Enyen eke nyunak wakuli eke kobi nyugwatu anagun, wak.
23602  MAT 12:44  Namudak ali eke wata nyukli, Yek eke itanamu inamu yekitu wilpat douk likuk yapenyutali. Namudak ali enyen eke wata nyutanamu nyunak. Nyunakumagu, atudak wilpat eke nyutulutamu chagitatu ali chagabeyatu wohitu tape.
23603  MAT 12:45  Ali eke wata nyutanamu nyunak nyulmali 7-poleich alagun sagabehas douk chanubu chenek yowenyi chechalakuk enyen uli. Douk chunaki ali eke chunen chupe atudak wilpat. Likuk enyudak elpen douk nyape yobelu kwalowi ati. Wakuli nameitu enyen eke nyunubu nyupe yobelu nyichalakuk kobi likuk nyalik nyapemu. Ipak yowepali elpech nameitu pape apudak atap uli douk eke punubu pupe yobelu kobi enyudak elpen umu.
23605  MAT 12:47  Ali enen elpen nyaklipanu nyakli, Nya, nyakik mamakik kwanu nyakim owahlim chachi cheyotu aduk. Echech douk chakli chunenyu piyagwleh.
23606  MAT 12:48  Jisas nemnek ali nebemen balan nakli, Yekik mamakik kwanu owahlim douk meichi?
23607  MAT 12:49  Ali nodukech heh echebuk douk chagipech anan uli ali nakli, Yekik mamakik uli owahlim douk echudak.
23608  MAT 12:50  Umu monoken, echebuk elpech douk i save chagipech yekinu Aninu nape iluh heven ananin laik uli, echech douk chanubu yekich owahlim o mehwoliyu o yekiyu mamaliyu.
23611  MAT 13:3  Ali nape naklipech wolobainyi woblen balan. Nakli, Ananu alman douk nanak umu nuwachak wit ananumu yawihas.
23617  MAT 13:9  Ipak aligas sapenyipali imas pugamu pumnek yekin balan ali pugipechen.
23618  MAT 13:10  Jisas naklipech enyudak woblen balan iyuh ali ananim disaipel hanaki hasalikanu hakli, Nyak nyeyagwleh woblen balan nyape nyaklipech balan echudak almom almagou umu monoken?
23619  MAT 13:11  Ali Jisas nebemom balan nakli, Ipak, God douk anaklipepu bawogen umu enyudak nyonobechuk uli balan umu elpech chuwich agundak God nape nebenalimu ananich elpech umu. Wakuli echudak almom almagou douk wo nuklipech e, wak.
23622  MAT 13:14  Echech douk chagimu ehudak ali enen balan seiwak profet Aisaia neyagwlehenyuk uli douk nyatoglu adulin atin. Balan enyudak. Balan ipak eke pupemu pumneken, wakuli bawogen umu eke kobi pudukemen, wak. Putulugun umu eke pupemu putulugun, wakuli echudak eke kobi putik enech.
23623  MAT 13:15  Umu monoken, echudak almom almagou echechigas balagas douk asechuk, achagah echechigas aligas, chowechik echechis nabes. Wakumomu, eke echechis nabes sutulugun ali chutik echudak, aligas tag sunakuk chumnek balan chudukemen, balagas sugal chudukemu bawogen umu balan ali eke wata chutanomumali yek igabeyech chupe kalbu.
23625  MAT 13:17  Aduligu atugu yaklipepu. Seiwak wolobaimi profet hanu wolobaichi duldulichi elpech douk chanubu chakli chutik enyudak moul douk ipak patulin uli. wakuli wak. Chopuk chaklimu chumnek enyudak balan nameitu ipak pemneken uli, wakuli wak.
23626  MAT 13:18  Ipak mnek. Nameitu eke iwolmepu bawogos umu enyudak woblen balan umu anudak nowachak wit gani yawihas uli.
23631  MAT 13:23  Wakuli atabuk douk nowachatu tagluk yopubi amnab uli, atat douk kobi elpech douk chemnek God ananin balan chadukemu bawogen umu ali chahwen chagipechen uli. Echech douk chenek wolobainyi yopinyi pasin kobi atudak biguhitu wit umu. Anatu douk 100-poleitu teil atutu ati biguhitu wit, anatu 60-poleitu teil, ali anatu douk teil 30-poleitu.
23632  MAT 13:24  Ali Jisas wata naklipech enen alagun woblen balan. Nakli, Elpech chuwich agundak God nape nebenalimu ananich elpech umu douk kobi ananu alman nowachak yoputali ulibitu wit gani ananigu nohobigamu.
23635  MAT 13:27  Amudak henek moulamu noglemu agudak nohobigaluli hatik namudak ali hanaki haklipanu hakli, Nebenyali alman, nyak douk nyowachakuk yoputali wit gani nyakigu nahabigu. Ali ahludak yoweluhi utaluh douk hlanaki malmu hlanaki hlatoglu?
23636  MAT 13:28  Nemnek ali naklipam nakli, Ananu yekinu birua nanaki nohluluk. Ali henemanu moul uli hasalikanu hakli, Nyakli malmu? Munak mublaluhuk, waka?
23637  MAT 13:29  Wakuli anan naklipam nakli, Wak. Kedeke publaluh punak ali pukli wosik ati puwanip-amaguk wit.
23638  MAT 13:30  Pukleyoluhuk hlunogu wit chutoglogu aliga wit tuh tukli tunodalu abali. Ababuk nyultab eke iklipu cheneme enyebuk moul umu chudalu wit uli namudak. Eke ikli, Pulik publak ahludak yoweluhi utaluh punutaluh umu unug umu eke hlunowehuk nyih. Ali wit adakio pudalatu punak putabuk atugun gani numun yekitu chubukitu wilpat.
23639  MAT 13:31  Jisas wata naklipech kipainyi woblen balan nakli, Elpech chuwich agundak God nape nebenalimu ananich elpech umu douk kobi onahw chokuhwi mastetihw nahw douk ananu alman nohwuhul nanak nawohw ananumu yawihas uli.
23640  MAT 13:32  Ohudak nahw ohwohw douk hwanubu chokuhwi meyoh hwechalakuk hlanatimaguk naluh. Wakuli nawoh ali hwakihi hwechalakuk ihech echudak anan nawech yawihas uli. Hwakih hwonek nebenyi lowag ali almiguh hwanaki hwowemu logos yeguhwi-weinyumu.
23641  MAT 13:33  Jisas wata naklipech kipainyi woblen balan. Nakli, Elpech chuwich agundak God nape nebenalimu ananich elpech umu douk kobi yis, douk onok almatok kwenyuhul kwautin umu plaua enen nebenyi dram ali kwonek blinu blanu aliga enyudak plaua nyanubu nyaitak nebenyi.
23643  MAT 13:35  Anan douk naklipech woblen atin umu enen balan seiwak ananu profet nenyemaguk uli nyutoglu adulin atin. Balan douk enyudak. Nakli, Yek eke ihul yokwatu iklipepu woblen balan. Eke iklipech balan umu enenyi enen seiwak God nokwalmu agudak nohobigamu nyonobechuk nyape aliga nameitu.
23644  MAT 13:36  Ali Jisas naitak natukemaguk echudak wolobaichi almom almagou chapeik ali nanak nawich wilpat. Nawich ali ananim disaipel hanaki hatulunu ali haklipanu hakli, Apak makli nyuklipapu bawogen umu balan umu enyudak woblen balan umu yoweluhi utaluh hlatoglu yawihas uli.
23645  MAT 13:37  Ali nebemom balan namudak. Nakli, Alman douk nowachak atudak yoputali wit nohobigaluli douk yek Anudak Alman douk yatoglu aduligeinyi elpen uli.
23651  MAT 13:43  Ali ababuk nyultab, echech duldulichi elpech eke chunubu chuhiyatik chupe gani echechinu Aninu ananich elpech chupemu. Ipak aligas sapenyipali imas pugamu pudukemen kalbu enyudak balan.
23652  MAT 13:44  Jisas wata naklipech enen woblen balan nakli, Elpech chuwich agundak God nape nebenalimu ananich elpech umu douk kobi enen yopinyi enyudak douk chatalin nebebali atabal uli. Enech chobechuken nyolu anagu nahabigu ali ananu nanak nopalogen ali wata nagamu nechukalinyuk. Nanubu nenehilaumu enyudak yopinyi ali nanak nekech ihechumali ananich echudak kipahechi chatalich chokonoli utabal ali nanak natal agudak nahabigu.
23653  MAT 13:45  Jisas wata chopuk naklipech enen woblen balan nakli, Chopuk elpech chuwich agundak God nape nebenalimu ananich elpech umu douk kobi ananu nenek bisnis uli alman nape naulimu anab sik banubu dudukab weyoub umu.
23654  MAT 13:46  Naulimab nanak aliga nanak nogwatu ananu nanubu dudukanu chatalunu nebebali utabal uli. Ali nanak nekech chanatimaguk ananich echudak kipahech chatalich chakanu utabal. Chakanu ali nahwobol nanak natal anudak ananu sik dudukonu weyoun.
23655  MAT 13:47  Jisas balan nyeilen ali nakli, Chopuk elpech chuwich agundak God nape nebenalimu ananich elpech umu douk kobi ananu umben douk howachanu nagluk raunwara ali ihagamali yomagu yeguh hwanaki hwatuk umu.
23658  MAT 13:50  Ali eke chulawech chunak atugun chuwachech chugluk ehudak nebebeh atihi nyih hunich. Hunich ali eke chuleh chuwih naluh chududalaluh.
23659  MAT 13:51  Ali Jisas nasolik ananim disaipel nakli, Ipak wosik padukemen enyudak nyanatimaguk balan? Ali haklipanu hakli, Wosik madukemen wo.
23660  MAT 13:52  Ali naklipam nakli, Hanatimaguk amabuk douk henek skulumech umu lo ali nameitu wata hanaki hagipech yek yenek skulumom umu elpech chuwich agundak God nape nebenalimu ananich elpech umaluli, amam douk hape namudak. Hape kobi ananu alman douk nanak nawich anatu jah hakusatali wilpat ali nohuli ananih namuhi hanu alihi jah. Douk nahuhul nalawah natogloli yopugunmu ali nagilapu elpech chatuluh.
23662  MAT 13:54  Nanamu ananibul wabul. Nanak ali anape nenek skulumech naklipech yopinyi balan gani numun echechitu wilpat douk chape cheyagwleh balan atali. Douk chemnek ananin balan ali loguh hwonechlukech chakli, Anudak alman nanak nalawali enyudak save agunmu? Enyudak God atunu neneken uli moul eke neneken nyatoglu malmu?
23664  MAT 13:56  Wanatimaguk ananiyu mehwoliyu douk wanu apak mape abuldak wabul. Ali enyudak nyanatimaguk douk nanak nalawenyi agnumu?
23665  MAT 13:57  Chakli namudak ali chokonoguk agabus. Wakuli anan douk naklipech nakli, Ananu profet nanak ihalub kipailubi walub umu douk wosik i save chatuk ananin yeul nyakih. Wakuli ananibul wabul chanu ananigu nyulgu douk wak.
23668  MAT 14:2  Douk nemnek namudak ali naklipu ananim henekumanu moul uli nakli, Aipo, anudak alman Jon douk nenek baptaisumech uli. Nobowokih yobleyanu lobik nagak chanugomonu ali nameitu douk anudak wata naitaki nape. Naitaki ali anan dakio dodogowinu atunu nenek enyudakmali moul.
23669  MAT 14:3  Susubati Herot natik ananinu owaninu Filip ananik almatok Herodias nahwok. Jon natik namudak ali naklipu Herot nakli, Enyebuk douk nyablo lo, umu nyatulunu ananik almatok umu.
23674  MAT 14:8  Namudak ali kwanak kwanu okwokwik mamakik weyagwleh kwokokwi tinytin ali kwanaki kwaklipanu kwakli, Yakli nameitu nyubleyanu lobik Jon douk nenek baptaisumech uli ali nyulali ananim boglom anatu plet nyunaki nyuke.
23681  MAT 14:15  Aliga douk wabigun halakatimu wab, ali ananim disaipel hanaki haklipanu hakli, Nyumnah ahatuh ali agundak mapemu douk wohigunmu elpech wak umu. Anyuklipu echudak elpech chunamu walub umu chunak chunotol anagun chugnah uli woligun.
23682  MAT 14:16  Wakuli Jisas nebemom balan namudak. Nakli, Iklipech chunak umu monoken? Chupe kadak ipak yet pukech kakwich.