23230	MAT 1:17	Le rara tani in be tapiti a ipa ye Apram le ise ye Dawiti nga, ngan pudi sangaul be balana pai. Lo ngan be imadit ye Dawiti le ise ye kene yo di Babilon tikap di Yuda la titar di ye tana kidi nga, ngan di rara tina ngan pudi sangaul be balana pai. Lo ngan be imadit mulu ye kene yo tiyepe Babilon ye in le ise ye lal yo Kirisi pombe in nga, ngan di rara tina ngan pudi sangaul be balana pai lapau.
23234	MAT 1:21	Le ole ipasuiu natunu tamoto, lo ngan be kusu ene ye Yesu, yesoo ya la be ole ipamulu di tooltool ki ye noonoo kidi yo be igarung di i.”
23237	MAT 1:24	Yosep imi nen, le kene yo imadit ye in nga, ngan le iyei ben tina yo bangabangana ke Tool Mai iwete panga nga. Le ila la ikaua Madia tani a iyooloo, a iyei rimana.
23246	MAT 2:8	Itor panin di a imot, motong la iwanga di be tila pang Betlem nga. Inbe iwete pang di nen, “Kala ngan kasere kase in dook le le kapuske. Le be kapuske nga, ngan palbe leu be man kawete pau a nen ngan au lapau la akamata, a asung panga.”
23250	MAT 2:12	Le nga tiyepe a nga tiken, ngan timi be Maro iwete pang di nen, be timulu a tila pang ye Erot be. Ngan la le titoo dada san a timulu a tidu pang ni kidi nga.
23254	MAT 2:16	Erot itar tinini ngan tool sa mala be pombe pang ye a iwete panga tiap. Le nga lon tar nen, be di tooltool tina yo ke be lodi kaua urata ye kanpitiki nga, ngan o tillungu, le katen malmal dook tiap. Motong la iman tina le iwanga di tooltool ki ke patokongo be la tiraumatamata di kakase tamoto ke Betlem inbe di kakase tamoto kapala yo tiyepe potai pang Betlem yo rai kidi ru inbe isi pang lopo nga, ngan le imot. Yesoo, lal yo Yesu tinana ipasuiu ye i, in ikauu ye di tooltool yo lodi kaua urata ye kanpitiki, ngan oo.
23260	MAT 2:22	Bong ngan Yosep ilongo be Erot natunu Akilus in iloni a iyei tool kuto mai pang tana mai Yudia. Le nga Yosep itattadai be imulu pang ni nga. Le ye mianga ki san mulu, ngan bangabangana ke Tool Mai iwete panga be ila pang ni be, bong be idik a ila pang ye tana mai san yo Galili i.
23275	MAT 3:14	Bong Yowan ikapye be ilele Yesu a iyei nen be. Le nga iwete panga nen, “Ai, au i la ke be kurriu au i. E nga yelei be kuman pang yau be man arriu ong nga?”
23276	MAT 3:15	Bong ngan Yesu iraua betanga ki nen, “Lom leu, inbe kuyei urata i nookoot nga, yesoo nga dook mata be aru tayei nen, a be nen ngan tatoo dada dook mata noonoonoo le imot yo Maro lono panga nga.” Ngan nen le Yowan ipas le itoo leu.
23302	MAT 4:24	Ngan ye urata tina yo Yesu iyei nen nga, ngan bingi ki idada a iwakaia tana mai Siria in le imot a tilonga, le nga tikap di tooltool yo matamatenge matana matana ikap di ngan pang ye Yesu a be man iyei di le tinidi dook mata mulu. Le nga di tooltool yo tinidi massingi mai mata nga, inbe di tooltool yo so sadi idiwidiwi di nga, inbe di tooltool yo matadi taltalai ngan timol du tana a titangarur nga, inbe di tooltool yo tikap rama nga, ngan timan pang ye Yesu, inbe iyei di le tinidi dook mata mulu.
23316	MAT 5:13	“Ang ngan kayei ben tiek pang di tooltool ke tana mai i le imot. Bong kumata be tiek tani in gurana ki imot nga, ngan ole kayeie tiek tani in belei be iyei tiek mulu nga? Tiek yo nen i, in dook tiap oo, le ke be tayeie so sa mulu ye tiap. Le be nen ngan takatte du tana pono a be nen ngan di tooltool tiyirtoo ye kedi.
23317	MAT 5:14	“Inbe ang ngan kayei ben sul pang di tooltool ke tana mai i le imot. Le matamin too dook ngan, kumata le malala mai sa be iken kawal kutono nga, ngan o ke be itarkoo tiap.
23319	MAT 5:16	Le gaongo leu, ang nga kayepe ben sul yo ilangaraia ni i, a be nen ngan di tooltool ole tikamata dada dook mata kiang yo kayei nga, inbe tiyitmaka Tamamim yo iyepe ye malala ki ete ni, in ene. Betanga Ke Ger Ke Maro
23321	MAT 5:18	Awete pang moolmool nen, betanga yo iken ye ger ke Maro ngan o ke be kasin pa be ilene, ngan tiap. Ole iken nen le imot le ipa ye wodenge ki yo maimai tiap nga, le ilo ye lal yo be lang le tana imot ye i. Le betanga tina le imot yo iken ye ger ke Maro nga, ngan ole kanono pombe le imot.
23332	MAT 5:29	“Le kumata be matam oonoo in iyolong le be kopsap ye noonoo nga, ngan kupaii a kotte. Ngan dook mata be kuyege tinim kapala a ikino, ngan la be tinim le imot in o ke be tikatte du ye malala ke masngana tiap nga.
23335	MAT 5:32	Bong nga be awete pang nen, kumata be tamoto atu rimana iyei bauk tiap, inbe isukraii sokorai nga, ngan tamoto in ikapsap, yesoo iyeie garup in le ikapsap ye dada ke kerenge. Le kumata be garup tani in iyooloo tamoto san nga, ngan garup in iyei dada dook tiap ke bauk. Inbe tamoto paunu yo iyooloo garup tani yo nintooroo isukraii in nga, ngan ya in iyei dada dook tiap ke bauk lapau. Kin Kawete Moolmool Le Ete Be
23346	MAT 5:43	“Ang nga kalongo betanga yo muku ngan tiweta, in oo. Ngan betanga tani in nen, ‘Lomim pang di diemim mai san, inbe lomim dook tiap pang di koi kiang.’
23352	MAT 6:1	Motong la Yesu iwete pang di galiunu mulu nen, “Kin kakap tutang dook leu ye dada dook mata noonoonoo ke Maro yo be kayei nga. Le kin kayei la di tooltool matadi a be tikamata ngan tiyitmak emim ye, ngan be. Kumata be kayei nen nga, ngan o ke be kakaua balingi sa ye urata kootoonoo kiang ye Tamamim yo iyepe ye malala ki ete ni, in tiap.
23359	MAT 6:8	Le kin katoo dada kidi be, yesoo soo so yo lomim be Tamamim ilonang ye nga, ngan ya in lon galanga ye mukot, motong la katoru ye nga.
23360	MAT 6:9	Le dada dook mata yo be kapatarau ngan katoo in nen. Kayei ne, ‘Tamamam yo kuyepe ye malala kiong ete ni, in ampatarau pong nen, be di tooltool nga le imot tiporonaia em.
23373	MAT 6:22	“Ngan matamim ngan dawa ben sul. Le kumata be matamim igalanga dook mata nga, ngan ole sul nunngana ilangaraia tinimim mai i le imot inbe kakamata ni.
23375	MAT 6:24	“Tool sa ke be iyei urata pang di tooltool kuto maimai ru tiap. Kumata be iyei nen nga, ngan ole lono dook mata pang atu le ilongo betanga ki a itoo, inbe lono dook tiap pang san a iwala murini panga. Le ang nga ke be kayei urata pang Maro, inbe kayei urata ke kaungu pat lapau tiap.
23376	MAT 6:25	“Le nga be awete pang nen, kin lomim modoko ye yepongo kiang ke tana i, ye so yo be kakap a kakan le kayin, nga be. Inbe kin lomim modoko ye tinimim ye so yo be kapital a itarkoo tinimim, nga be. Ngan ye Maro matana nga, ngan yepongo kiang, in so maiyoko, bong so yo be kakap a kakan, in so mai tiap. Inbe tinimim nga lapau, ngan illoso so yo be kapital a katarkoo ye nga.
23377	MAT 6:26	Oo, kakamata di man. Di ngan tikapki so kumu le itar kanono, lo ngan tigogo kanono, ngan tiap. Inbe di ngan ke be tire para yo be titar kaningi kidi ye nga, ngan tiap lapau, bong Tamamim yo iyepe ye malala ki ete ni, in ya la ipakan di i. Le awete pang nen, ang tooltool nga, Maro ikamatang ben ang nga kallos di man ye matana.
23381	MAT 6:30	Atoo, ang nga katara lomim medana pang Maro mai mata tiap. Kakamata, dingding sokorai yo ke be tikodo katai nga leu, e bongbong ngan tisaput a tikatte lo ei ikan di nga, ngan Maro ikap moro dook mata pang di. Le yelei, ang nga o ke be ikap moro dook mata pang tiap, too? O tiap! Dada dook mata yo be iyei pang ngan ole illos dada dook mata yo iyei pang di ool le dingding nga.
23382	MAT 6:31	Le kin lomim modoko a kayei ne, ‘Nga ole takana soo so?’ too ‘Nga ole tayini soo so?’ too ‘Nga ole talonlon ye soo so?’ ngan be.
23385	MAT 6:34	Le be nen ngan kin lomim modoko mata ye so yo ke bongbong, ngan be. So ke bongbong, ngan so ki ya taunu be lon modoko ye. Inbe so ke katai, ngan so ke katai leu.”
23387	MAT 7:2	Kumata be kakamata dada kidi ngan kawete be di ngan tooltool dook tiap a be tiyemenai di nga, ngan gaongo leu, Maro ole iwetang nga tooltool dook tiap a be iyemenai ang nen lapau. Le dada yo kayei pang di diemim nga, ngan Maro ole iyei nen pang lapau.
23390	MAT 7:5	Ona, ong in tool ke kaplungunu! Lom be nen ngan ong taum kukulu kai palunu maiyoko yo iken ye matam in muku a kumata ni dook, lo ngan be kupaia tidi mitiap yo iken ye taim matana i.
23397	MAT 7:12	Ngan nanga, dada dook mata yo lomim be di tooltool tiyei pang nga, ngan ang ole kayei dada gaongo leu pang di nen lapau. Le betanga i, i ger ke Maro yo ikauu pang Mose, inbe betanga yo di Maro koonoo tiwete nga, ngan pudi igaua ye.
23401	MAT 7:16	Le di tooltool yo tiyei urata nen nga, ngan ole lomim galanga ye di ye dada kidi yo tiyei nga. Oo kakamata, di tooltool be tila ye ooroo kaudangdang nga, ngan ole yelei, la tigogo ooroo wain puana ye, too? Tiap! Too, be tila ye kai marini nga, ngan ole yelei, la tikaut kun puana ye, too? Tiap yege!
23407	MAT 7:22	Le pang dama ni, ye lal yo Maro itaru be ikarata betanga kidi tooltool ye in nga, ngan ole di tooltool alunu la be tikiu au a tiyei ne, ‘Tool Mai, Tool Mai! Nga yelei, ye ong em, ngan am nga amkaua koom a amwete betanga kiong pang di tooltool a tilonga. Inbe ye ong em, ngan amgiri di so sadi ye di tooltool a tikoo. Inbe ye ong em, ngan amyei mos matana matana ye lapau.’
23410	MAT 7:25	Le ye kene yo be ki imol a oongoo ipot, inbe muru mai ube a iman itaktaka rumu ki tani nga, ngan o iduku tiap. Yesoo, ipe saua ke rumu tani in le idu lopo inbe pat iparama le imede san.
23412	MAT 7:27	Le yeisa be ki mol a oongoo ipot, inbe muru mai ube a iman itaktaka rumu ki tani, ngan iduku a idu tana le du imassoroko.”
23418	MAT 8:4	Motong la Yesu iwete betanga medana panga a ilele nen, “Ai, kin kula ngan kugasa pang di tooltool ye so yo ayeii yong i, in be. Bong kupa so le la ong taum kupatnai ong pang tool ke paroranga so pang Maro in muku. Lo ngan be kuyei paroranga ye so pang Maro ye yo tinim igalanga mulu, dawa ben tina yo ger ke Mose iwete nga, a be nen ngan di tooltool lodi galanga ye yo tinim igalanga koot nga.”
23423	MAT 8:9	Awete nen nga, yesoo ayepe gurana ke tool mai kiau yo matan kalau i, in parmana. Inbe au tauk i di tooltool kiau ke patokongo nga, ngan tiyepe gurana kiau parmana lapau. Le kumata be awete pang atu nen, ‘Kula,’ ngan ole ila. E be awete pang san nen, ‘Kuman,’ ngan ole iman. E be awete pang kapraingi kiau nen, ‘Kuyeie urata i,’ ngan ole itoo kook a iyeie urata tani.”
23425	MAT 8:11	Le awete pang nen, di tooltool alunu kaiye dawa ben ya i ole tipa ke ni yo ke ipa ye a ise i, inbe ye ni yo ke idu ye i, a timan tiye Apram ye Esaka inbe Yakop man tiwur, inbe tikan so ye lal yo Maro itaru be matan kala di tooltool ki ye i.
23427	MAT 8:13	Yesu iwete nen a imot, motong la iwete pang tool turana bulbulini ke patokongo tani in nen, “Ai, kula. So yo kutorau ye i, in ole pombe ben tina yo kutara lom medana be ole pombe nga.” Le ye kene tani, in kapraingi ke tool mai tani in tinini dook mata mulu.
23429	MAT 8:15	Le nga Yesu itoko garup tani in baene, ngan le pattu leu, be matamatenge ikoo ye le tinini dook mata mulu. Motong la imadit a ikarata kaningi pang Yesu a be ikan.
23445	MAT 8:31	Le nga di so sadi tina titoro Yesu a timangmang ye nen, “Be kungangam nga, ngan kumalum pam a la amdewe a amlo di ga ngo lodi.”
23447	MAT 8:33	Ngan nen le di tooltool yo matadi kala di ga nga, ngan titattadai ye so yo tikamata nga. Le tina tidada a tilo pang malala kidi, a lo tikaua bingi ye so le imot yo pombe ye di ga nga, inbe ye di tooltool ru tina yo so sadi tidiwidiwi di nga, ngan lapau.
23460	MAT 9:12	Di Paresi tiwete nen, ngan Yesu ilongo di oo. Le nga ikatte betanga pang di nen, “Di tooltool yo tinidi dook mata nga, ngan tool ke bar ke be ipa pang ye di tiap, bong di tooltool la matamatenge ikap di nga.
23470	MAT 9:22	Bong Yesu iyetaii le nga iportak ngan ikamata garup tani. Le iwete panga nen, “Natuk, kin lom mede leu. Lo medana kiong yo kutaru pau i, in la ikaratong le tinim dook mata mulu i.” Tina Yesu iwete panga nen nga, ngan le ye kene tani in tinini dook mata mulu.
23472	MAT 9:24	Le nga Yesu ipasak pang di. Iyei ne, “Ai, kakoo a kadu tana! Garup kase in imata tiap, bong iken mata leu.” Ngan nen le di tooltool tina tingeleraii ye yo iwete nen nga.
23475	MAT 9:27	Motong la Yesu iyege malala tani, inbe ipa mulu nga. Ngan di tooltool mata kis ru titoo a koodi panga nen, “Atoo, Dawiti natunu! Lom pam a kulonam.”
23491	MAT 10:5	Yesu ikap gurana ki pang di galiunu tina yo sangaul be ru ngan a imot, motong la iwanga di, inbe iwete pang di nen, “Lok be kapa ngan kala ye di tooltool yo tipa ye rara kidi Yuda tiap nga, ngan be. Inbe kapa nga, ngan kin kalo ye malala maimai kidi Samaria, ngan atu sa be.
23495	MAT 10:9	Inbe ye kene yo be kapa ye in nga, ngan kin kakap pat a katar lo ye depe mai tiap kiang ke tarungu pat be. Le pat ke yimoongoo so yo ene gol le silba le kapa nga, ngan kin kakap be.
23503	MAT 10:17	Le kin kakawai yang dook leu ye di tooltool yo be tigarungang nga. Di ngan ole tiparamang a tikau ang lo kakodo dama kidi kuto maimai ke karatanga betanga, inbe ole tikau ang kalo rumu lono kidi Yuda ke gaongo a be nen ngan tikap koro a tiwalisang ye.
23516	MAT 10:30	Le kumata be Maro matan kala di man dook mata nen nga, ngan ole matan kalang dook mata lapau, yesoo ye matana ngan ang nga kallos di man. Maro lon galanga yang dook mata san, le kinkatingi ke kutomim raunu nga, ngan lon galanga ye le imot lapau. Ngan nen le kin katattadai be!”
23530	MAT 11:2	Ye kene tani in Yowan yo irriu di tooltool in titaru lo rumu dook tiap kidi talnga dikidiki lono oo. Le nga ye kene yo ilongo bingi ke Kirisi be iyei urata ke Maro nga, motong la iwanga di galiunu be la titoro Yesu.
23531	MAT 11:3	Le nga iwete pang di nen, “Kala ngan katoru nen. Kayei ne, ‘I ong tool tani yo Maro ipamede betanga ye be ole iwanga a isi, in naii, too ole amtar matamam a amnama tool san mulu?’ ”
23543	MAT 11:15	Le sei tool be talngana nga, ngan itar talngana dook a ilongo betanga kiau nga.
23547	MAT 11:19	Motong la Tool Moolmool ke Maro isi, ngan ikan be iyin ngan le tiwete mur ye lapau. Tiyei ne, ‘Kakamata, tool ni tool mata kaningi inbe tool ke yinungu ran medana sa. Le iye di tooltool ke sodaningi pat le tooltool ke yeingi noonoo tigaua, inbe tikan be tiyin.’ Bong awete pang nen, ole kakamata lo galanga ke Maro ye dada yo be iyeii le itara kanono dook mata ye i.”
23553	MAT 11:25	Ye kene tani in Yesu ipatarau pang Maro nen, “Tamak, ong in Tool Mai ke lang inbe tana. Le au i ayitmaka em, yesoo kutarkoo so tina ngan ye di tooltool yo di tapdi tikamata di ben lo galanga kidi mai mata nga, inbe kupapos pang di tooltool yo taukadi lo galanga a tiyepe le dawa ben di kakase nga.
23554	MAT 11:26	Le moolmool Tamak, ong taum kutoo lom yo dook mata i, inbe kuyei so nen.”
23557	MAT 11:29	Kakaua kai palunu kiau a kataru lo gurimim a be nen ngan ole kayei urata kiau, dawa ben asara yo ene bulumakau in taunu itara kai palunu ilo gurini a be iyei urata ki nga. Au i tool ke kate malmal tiap, bong au tauk arautoo au le du ayepe lopo. Le kayei nen, a be nen ngan apatomonai ang a kakaua maryoongoo dook mata.
23568	MAT 12:10	Ilo ngan ipuske tool atu yo baene ikap rama in iyepe rumu lono. Ngan di Paresi tisere dada yo be tikaua Yesu pang ye di kuto maimai ke karatanga betanga a tiweteweta ye urata ki yo iyei nga. Le nga titoru nen, “Ai, nga be amtorong. Be tool sa igiri matamatenge kidi tooltool ye lal ke sungunu nga, ngan ole yelei, tool in iyei noonoo, too tiap?”
23581	MAT 12:23	Ngan nen le di tooltool yo man tigauagaua nga, ngan tikamata so tani ngan titakrai ye. Le nga tiyei ne, “Ai, tool i o Dawiti Natunu, pa oo?”
23583	MAT 12:25	Ngan Yesu lon galanga ye lodi, ngan oo. Le nga iwete pang di nen, “Ai, kumata be di tooltool ke tana mai atu be tiparpoto le tiyepe ye budanga ru, inbe tipatoko nga, ngan ole di tapdi tigarung di. Inbe kumata be rara atu yo tiyepe ye rumu atu, too tiyepe ye malala atu nga, ngan be tiparpoto le tiyepe ye budanga ru, inbe di tapdi tipatoko nga, ngan ole di le imot tilledi.
23591	MAT 12:33	Motong Yesu ikatte betanga san mulu pang di nen, “Kai yo dook mata i, in be ipu nga, ngan ole itar kanono dook mata. Inbe kai yo dook tiap i, in be ipu nga, ngan ole itar kanono dook tiap. Le kai tina ngan puadi la be tipapos di, ngan lod galanga ye di nga.
23592	MAT 12:34	Ang nga moto dook tiap di natunu! Le ang ngan ke be kawete betanga sa yo dook mata nga tiap. Ngan nen, yesoo so yo iken tool lono nga, ngan la iwete a ipas ye koonoo si mallangana nga.
23595	MAT 12:37	Le betanga kiang ang tapmim yo kawete tana pono nga, ngan la be ipaposang se mallangana a nen ngan Maro iwetang ben ang ngan tooltool dook mata, too ang ngan tooltool dook tiap nga.”
23597	MAT 12:39	Motong la Yesu iraua betanga kidi nen, “Di tooltool yo nookoot tiyepe nga, ngan titara lodi le imede ye Maro tiap, bong tiyei dawa ben garup dook tiap yo idada nintooroo a la iyei bauk i. Le kanakana nga, ngan titorau be ayeie mos ke Maro sa a tikamata. Bong mos sa be ayeii a tikamata tiap. Ole tikamata mos ataleu yo pombe ye Maro koonoo yo Yona i, in leu.
23610	MAT 13:2	Ngan di tooltool alunu la tidu pompombe pang ye a tigaliuu le ni mangana siap. Le nga ipas lo ookoo lono, a lo iwur, inbe di tooltool tina ngan tikodo ke tana.
23617	MAT 13:9	Le sei tool be talngana nga, ngan itar talngana dook a ilongo betanga kiau nga.”
23634	MAT 13:26	Le ye kene yo dingding dook mata patunu be tisupsup nga, ngan dingding dook tiap patunu lapau tiye di tisupsup.
23636	MAT 13:28	“Ngan kumu taunu iraua betanga kidi nen, ‘Ona, o koi kiau sa la iyei dada nen pau i.’ “Motong la di kapraingi ki titoru. Tiyei ne, ‘Le nga lom belei, be la amlama dingding dook tiap ngo, too?’
23638	MAT 13:30	Le kin kalama be, bong sila tiken nen a tidada gaongo a tilo le lo ye lal yo ke saputungu dingding ngan. Ngan ye lal tani in ole awete pang di tooltool ke saputungu dingding be tilama dingding yo dook tiap ngan muku a tiliki ye ooroo, inbe tikatte lo ei ikan. Lo ngan be tisaput dingding yo dook mata ngan a tikap kanono lo tigaun para lono kiau.’ ”
23640	MAT 13:32	Ngan kai patunu kapala yo be kupe nga maimai, bong mastet in mitiap. Bong kumata be isup a ise le mai nga, ngan ole illos so le imot yo kupe du kumu lono nga. Le di man yo tiro lang katene nga, ngan ole timan man tire giniu kidi ye baene a tiyepe ye.”
23649	MAT 13:41	Le ye kene tani in Tool Moolmool ke Maro ole iwanga di bangabangana ki si tikap di tooltool yo tiyei di tooltool a la tiyei noonoo nga, le tipa ye di tooltool kapala yo tikapsap ye noonoo nga, ngan a tikoo ye di tooltool yo Maro be matan kala di nga.
23651	MAT 13:43	Bong di tooltool yo noonoodi nga, ngan ole pilik pilikbe dawa ben ke matana, inbe ole tilo ye malala ke Tamadi a tiye di tooltool yo matan kala di nga, ngan tiyepe. Le sei tool be talngana nga, ngan itar talngana dook a ilongo betanga kiau nga.”
23658	MAT 13:50	Lo ngan be tikatte di tooltool ke yeingi dada dook tiap nga, ngan tidu ye ei somai lono. Ngan ni tani in ole timassingi a titangtang, inbe tikanen dongadi a iparrasa.”
23660	MAT 13:52	Motong la Yesu iwete pang di nen, “Ngan nen le di pannoongoo ke ger ke Maro yo lodi galanga dook ye dada yo Maro be matan kala di tooltool ki ye in nga, ngan ke be tipatomonai di tooltool ye betanga paunu inbe ye betanga gurunu lapau. Le di ngan dawa ben rumu taunu atu ilo rumu lono ki a lo ipadu so dook mata ki yo paunu nga, inbe yo gurunu ngan lapau a isi tana.”
23673	MAT 14:7	Le nga Erot ipamede betanga ki pang garup kase tani nen, “Awete pong moolmool le ete nen. Soo so yo lom panga mai mata i, in kuweta, ngan ole akauu pong.”
23674	MAT 14:8	Motong la garup kase tani la itoro tinana ye so yo be Erot ikauu panga i, ngan tinana iwete panga ye Yowan yo irriu di tooltool in kutono. Le nga itoo tinana koonoo a imulu la iwete pang Erot nen, “Lok be kukurutu Yowan yo irriu di tooltool, in gurini, inbe kunono kutono lo ye tawiri atu a kouu pau nookoot nga.”
23680	MAT 14:14	Le nga ye kene yo la ookoo ki isolo tana ye in nga, ngan Yesu ikamata di tooltool malala mai tina yo tiyepe nga. Ngan nen le ya in lono pang di, le nga ikarata di a matamatenge kidi imot, inbe tinidi dook mata mulu.
23681	MAT 14:15	Tiyepe ye ni tani in a du rrai, motong la Yesu di galiunu timan tiwete panga nen, “Ai, ni yo tayepe ye i, i ni balim koonoo, inbe nga rrai oo. Le kuwete pang di tooltool nga a tila pang ye malala kapala, a be nen ngan la di tapdi tiyimi kaningi yo be tikan nga.”
23692	MAT 14:26	Ipa a ila potai pang ye di, motong la tikamata yo ipa ran pono a be ila pang ye di nga. Le nga titattadai a titangarur, inbe tisulu. Tiyei ne, “Ai, nisene atu la iman pang yidi i!”
23701	MAT 14:35	Yeisa be di tooltool ke malala tani ngan tikilala Yesu, motong tiwanga pang di tooltool ke malala kapala yo iken potai pang ye malala tani nga le imot. Le nga di tooltool tina ngan tikap di tooltool kidi yo matamatenge ikap di nga, ngan a timan pang ye Yesu.
23708	MAT 15:6	ngan kumata be iyei nen nga, ngan ang nga kawete be tool tani in ke be ipamulu so tina ye Maro inbe ilono tamana too tinana ye tiap. Le ye dada kiang yo kayeii nen i, in ang nga katoo momo kiang ang tapmim, inbe karautoo betanga ke Maro ye.
23709	MAT 15:7	Ang nga tooltool ke kaplungunu sa! Le betanga ke Maro yo muku ngan ikap pang Esai a iwetewete yang nga, ngan moolmool sa. Ngan betanga tina ngan iwete nen,
23716	MAT 15:14	Le lomim rru ye di pang soo? Sila tikino! Di ngan dawa ben di tooltool mata kis yo be tipatnaia dada pang di diedi nga. Bong awete pang nen, kumata be tool mata kis atu be irara ene mata kis san nga, ngan ole yaru le ru, be timol du gomo lono.”
23721	MAT 15:19	Le so dook tiap yo awete iken tool lono lo ngan be ipas ye koonoo nga, ngan so nen: lon kap gogo dada dook tiap, inbe iyei dada dook tiap ke raumatenge di tooltool a timmata, inbe iyei bauk, inbe ikapsap ye dada ke kerenge, inbe iyei dada dook tiap ke pinnau, le isopo koonoo ye betanga doko, inbe illung pang di tooltool a igarung edi.
23722	MAT 15:20	Le dada dook tiap yo nen nga, ngan la igarungu tool le giri leu ye Maro matana nga. Bong be ingas baene tiap be ikap so a ikan, in ke be igarungu le giri leu ye Maro matana tiap.”
23724	MAT 15:22	Motong la garup atu ke Kenan yo ipa ye rara kidi Yuda tiap a iyepe ye ni tani i, in iman pang ye man itang panga, inbe iyei ne, “Tool Mai, ong in Dawiti Natunu. Lom pau! Natuk garup ni so sadi idiwidiwoo a igarungu, le imassingi dook tiap yege.”
23725	MAT 15:23	Bong Yesu mala be iwete touo kan betanga siap. Le nga di galiunu timan ye a tiwete panga nen, “Ai, kuwete pang garup ni a ikoo a ila, yesoo ya la itangtang a itoo idi i.”
23730	MAT 15:28	Motong la iwete pang garup tani nen, “Garup, kutara lom medana pau mai mata. Le so yo lom be alonong ye i, in ole pombe ben tina yo kuwete nga.” Ye kene yo Yesu iwete nen ye in nga, ngan le pattu leu be natunu garup tani in tinini dook mata mulu.
23733	MAT 15:31	Ngan nen le di tooltool tina yo man tigaua nga, ngan tikamata di le titakrai ye yo di tooltool yo medi modo ngan tiwetewete mulu; inbe di tooltool yo turadi ikalel nga, ngan dook mata mulu; inbe di tooltool yo kedi dook tiap nga, ngan tipa mulu; inbe di tooltool yo matadi kisis nga, ngan tikamata ni mulu. Le lodi ponana a tiyitmaka Maro kidi Isrel, in ene.
23742	MAT 16:1	Tiyepe a kene san, motong la di Paresi le di Sedusi timan pang ye Yesu be man titoua. Le nga titoru be iyeie mos ke Maro sa pang di a tikamata, a nen ngan lodi galanga ye ben ya in iyei urata ke Maro.
23744	MAT 16:3	Inbe muntu be ke se le kakamata lang katene ikoro inbe ikolo muk nga, ngan ole kayei ne, ‘Katai nga ole eng pa, inbe ki imol.’ Le ang nga kakamata so yo ke lang katene nga, inbe lomim galanga ye, ngan le moolmool ben tina yo kawete nga. Bong so kapala yo pombe pang yang nookoot nga, ngan ang nga kakamata ngan o ke be lomim galanga ye tiap.
23745	MAT 16:4	Di tooltool yo nookoot tiyepe nga, ngan titara lodi le imede ye Maro tiap, bong tiyei dawa ben garup dook tiap yo idada nintooroo a la iyei bauk i. Le kanakana nga, ngan lodi be ayeie mos ke Maro sa a tikamata. Bong mos sa be ayeii a tikamata tiap. Ole tikamata mos ataleu yo pombe ye Maro koonoo yo Yona, in leu.” Yesu iwete pang di nen, inbe iyege di sila tiyepe, be ikoo a ila.
23759	MAT 16:18	Le awete pong nen, ong i em yo Pita i, in lono ki ben pat. Inbe ole agaua di tooltool le imot yo tigaua ye bareme kiau nga, ngan man apatokodo di lo tikodo pat tani, in pono. Ngan nen le o ke be gurana ke matenge in iraukede di a timol, ngan tiap.
23760	MAT 16:19	Inbe au i ole akaua gurana mai pong be matam kala di tooltool yo Maro ipootoo di panga be matan kala di nga. Le soo so be kugunkala ke tana i nga, ngan ole Maro igunkala ye malala ki nen lapau. Inbe soo so be kumalum ye ke tana i nga, ngan ole Maro imalum ye ke malala ki nen lapau.”
23767	MAT 16:26	Le kakamata, tool be iyau balingi matana matana le imot ke tana i panga, lo ngan be imata a ila nga, ngan ole balingi tina ngan iloni belei? Too, soo so dook mata ke be tool sa ikauu pang Maro a be ikaua yepongo dook mata tani yo taukan motingi in panga i? So siap!
23774	MAT 17:5	Pita iwetewete nen pang Yesu go, inbe eng tene ikoko le pilik pilikbe, in isi le si rur ki iloko la podi. Inbe tool atu kalngana pombe eng tene tani lono in iwete nen, “Tool in au natuk. Au i lok panga mai san, inbe lok ponana ye. Le kalongo betanga ki yo be iwete pang nga!”
23777	MAT 17:8	Le nga di tol timadit a be matadi gaga, ngan tikamata tool sa mulu siap, bong tikamata Yesu ya taleu la ikododo i.