23214	MAT 1:1	Menmen im hi hewisɨm hɨram niuk me maamrer yapɨrwe ne weiwɨk miutɨp me Jisas Krais, kerek hɨrak nepenyek ke mɨtɨk iuwe Devit, hɨrak nepenyek hak ke maam nɨpu kaiu Ebraham.
23215	MAT 1:2	Ebraham kine Aisak. Aisak kine Jekop. Jekop kine Juda ketike heiyiuwerer nɨrak, kikrek tɨrak.
23216	MAT 1:3	Juda kɨwaai ketike Tema hɨre wine Peres ketike Sara. Peres kine Hesron. Hesron kine Ram.
23217	MAT 1:4	Ram kine Aminadap. Aminadap kine Nason. Nason kine Salmon.
23218	MAT 1:5	Salmon keit Rehap hɨre wine nɨkan kɨre Boas. Boas hɨrak keit Rut hɨre wine nɨkan kɨre Obet. Obet kine Jesi.
23219	MAT 1:6	Jesi kine Devit hɨrak mɨtɨk iuwe king. Devit kine Solomon. Nɨpaa Solomon miye pɨrak hɨre mɨte pe mɨtɨk Yuraia. Yuraia epei kaa, Devit ketɨwe hɨre mɨte pɨrak.
23220	MAT 1:7	Solomon kine Riaboam. Riaboam kine Abaisa. Abaisa kine Esa.
23221	MAT 1:8	Esa kine Jihosafat. Jihosafat kine Joram. Joram kine Usaia.
23222	MAT 1:9	Usaia kine Jotam. Jotam kine Ehas. Ehas kine Hesekaia.
23223	MAT 1:10	Hesekaia kine Manasa. Manasa kine Emos. Emos kine Josaia.
23224	MAT 1:11	Josaia kine Jekonaia ketike kikrek nɨrak. Me wɨ im, mɨt ne Bebilon netike mɨt ne Isrel nenepan, hɨr neriyei mɨt ne Isrel neri nen wit kɨr.
23225	MAT 1:12	Hɨr nari mɨt ne Isrel nen wit kɨr eik, Jekonaia kine Sialtiel. Siatiel kine Serababel.
23226	MAT 1:13	Serababel kine Abaiat. Abaiat kine Elaiakim. Elaiakim kine Eso.
23227	MAT 1:14	Eso kine Sedok. Sedok kine Ekim. Ekim kine Elaiat.
23228	MAT 1:15	Elaiat kine Eliesa. Eliesa kine Matan. Matan kine Jekop.
23229	MAT 1:16	Jekop kine Josep, mɨtɨk kerek keit mɨte Maria kerek wine mɨtɨk Jisas, kerek mɨt nenewek Mɨtɨk Iuwe ek Krais.
23230	MAT 1:17	Nɨpaa wɨ Ebraham kepu ere mɨte wine Devit, haiu mewenhis maamrer hɨr nar hiswiyen tekyaait (14). Me wɨ Devit kepu ere mɨte wine Jekonaia, wɨ kerek mɨt ne Bebilon neriyei mɨt ne Isrel neri nen wit kɨr, haiu mewenhis maamrer hɨr nar hiswiyen tekyaait (14). Me wɨ im ere Maria wine Jisas kerek God kehimɨtanek hɨrak kɨkaap haiu mɨt kaktaihis, haiu mewenhis maamrer hɨr nar hiswiyen tekyaait (14).
23231	MAT 1:18	Menmen im hɨram hɨm me Jisas Krais miye pɨrak winaak ek. Jisas miye pɨrak Maria ap wetike Josep neitan wen au. Hɨr nehimɨteni weinɨm te hɨre wertei hɨre nepei wepɨtu wentar God Hɨmɨn Yaaik kau kekrerep kewis nɨkan kekre tu kɨre te hɨre wawinaak.
23232	MAT 1:19	Hɨre wawine nɨkan te mɨtɨk kɨre Josep han kitet hɨrak ap kɨwaai ketikerep te hɨre wepɨtu. Hɨrak mɨtɨk yaaik ap hanhan kakwepyapɨr hɨrak han kitet hɨre wɨrɨak enum kaknipiye yɨnk enuk te hɨrak kare kakɨpakɨnep kaksiuwerep wauno.
23233	MAT 1:20	Josep han kitet mɨte pɨrak Maria kerek epei wetu, te hɨrak kɨwaai kɨtyak te mɨtɨk ensel ke Mɨtɨk Iuwe God kan ketpɨwek, “Ti nepenyek hak ke maam nɨpu kit Devit ti ap enaain ti etikerep eiyɨtan eiyɨntar nɨkan kekre tu ke mɨte pit God Hɨmɨn Yaaik kewisɨk kekrerep hɨre wepɨtu.
23234	MAT 1:21	Hɨre sip newenep wawine nɨkan te ti ewis niuk mɨrak Jisas entar hɨrak kakɨkaap mɨt nɨrak ne Isrel, hɨrak kakɨsak menmen mɨr enum.”
23235	MAT 1:22	Menmen im mamnen mamises hɨm kerek nɨpaa Mɨtɨk Iuwe God katɨp mɨt profet em. Hɨram matɨp mar im:
23236	MAT 1:23	“Yi mɨt miyapɨr eiyɨmtau im em. Maain mɨte nɨhan wawɨtu wawine nɨkan te mɨt nanɨnewek niuk mɨrak Emanyuel.” Haiu meweikɨn niuk mɨrak men hɨm maiu haiu matɨp, ‘God kau ketikewai.’
23237	MAT 1:24	Wanewik epei au, Josep kekrit hɨrak kises menmen kerek mɨtɨk ensel nepei ketpɨwek hɨrak kɨwaai kɨtyak kɨrem, te hɨrak keit Maria hɨr neitan.
23238	MAT 1:25	Hɨr neitan te hɨrak ketikerep nɨran au ere hɨre sip newenep hɨre wine nɨkan. Hɨre winaak epei au, Josep hɨrak kewis niuk mɨrak Jisas.
23239	MAT 2:1	Jisas miye pɨrak winaak keit wit Betlehem keit provins Judia. Maain kike mɨtɨkɨt hakɨt tɨr saur metike hɨr, wit kɨrakɨt keit yanɨmɨn kerek wepni kokai kan, hɨrakɨt tɨnaaiwɨr wit kɨrakɨt ten tiun wit Jerusalem, hɨrakɨt titehi mɨt tar ik:
23240	MAT 2:2	“Nɨkan kike kerek miye winaak maain hɨrak kakre Mɨtɨk Iuwe King kakinɨn naanmampre mɨt ne Isrel, hɨrak keik? Haiu mɨr saur kɨrak kerek keteiknai miye wine mɨtɨk maain hɨrak kakre Iuwe. Hɨram mɨr meke wepni kokai kan, te haiu man mamwenɨpi niuk mɨrak.”
23241	MAT 2:3	Mɨtɨk iuwe King Herot hɨrak kemtau hɨm kerek mɨte wine nɨkan, hɨrak han enuk kentar hɨrak han kitet maain hɨrak kakɨkrehɨr kɨrak. Mɨt yapɨrwe ne wit Jerusalem hɨr nepɨrpɨr nɨnapen nentar Herot hɨrak han enuk.
23244	MAT 2:6	‘Yi mɨt ne wit Betlehem yeit provins Judia. Yi iuwe yar ke mɨt ninɨn naanmɨpre mɨt ne Isrel. Yi yɨre iuwe yentar maain mɨtɨk hak kekre nɨmɨn ke yi mɨt, hɨrak kakre mɨtɨk iuwe kakinɨn naanmampre mɨt nai ne Isrel.’”
23245	MAT 2:7	Hɨr netpɨwek epei au, te mɨtɨk Herot kenɨne mɨtɨkɨt kerek tɨr saur hɨrak kɨsawɨn kitɨwekɨthi me wɨ marmenum te hɨrakɨt tɨr saur kerekek kɨr keteikɨn mɨte wine nɨkan kerek maain hɨrak mɨtɨk iuwe.
23246	MAT 2:8	Epei au, hɨrak keriuwetet ten Betlehem hɨrak ketpɨwekɨt kar ik, “Yi eino eiyɨn eiyɨneitnɨwek ere yi einapɨnek, te yi pɨke einen eiyɨtpo te hi anen awen ninɨp ewenɨpi niuk mɨrak.”
23247	MAT 2:9	Hɨrakɨt temtau hɨm me Herot epei werek, te hɨrakɨt ten. Te saur kerek nɨpaa hɨrakɨt tɨrek hɨrak kɨr kepu kentar wit kerek Jisas miye winaak kɨwaairi en.
23248	MAT 2:10	Hɨrakɨt tɨr saur (o hɨr) kau kentar wit te hɨrakɨt han yaaik iuwe.
23249	MAT 2:11	Hɨrakɨt tɨnɨk ten wɨnak nɨmɨn ein tɨr nɨkan Jisas ketike miye pɨrak Maria. Epei au, hɨrakɨt tewen ninɨp tine han kɨrakɨt yaaik teriuwerek tatɨp hɨrak nɨkan yaaik. Epei au, hɨrakɨt tewep tanɨk mɨrakɨt tewetɨwek menmen weinɨm. Hɨrakɨt tewetɨwek menmen yaaim gol, metike frankinsens (hɨram menmen mɨre smok smel), hɨram metike mir (hɨram menmen mɨnɨn yaaim mɨre yeirep, semi o kɨpna).
23250	MAT 2:12	Maain hɨrakɨt tɨtyak tɨr God Haai hɨrak ketpɨwekɨt, “Yi ap pɨke eino eitɨp Herot menmen yi epei yɨrem.” Te maain hɨrakɨt tɨnaaiwɨr wit Betlehem hɨrakɨt pɨke titet yayiwe hak hɨrakɨt pɨke ten wit kɨrakɨt eik.
23251	MAT 2:13	Mɨtɨkɨt wikak epei ten, Josep kɨtyak kɨr ensel hak ke God ke wɨtaan kan ketpɨwek, “Ti ekrit ehɨt nɨkan ketike miye pɨrak eri erɨr enaaiwɨr in ek ti eno Isip. Yi eiyu en ek ere hi etpi te yi einaaiwɨr wit ik e. Herot kɨnkatɨn nɨkan kakɨkɨp kaki.”
23252	MAT 2:14	Josep kɨwaai kɨr ensel epei au, hɨrak kekrit ke wɨtaan ketike miye nɨkan hɨr nɨnaaiwɨr wit ik nen Isip.
23253	MAT 2:15	Hɨr nepu Isip ere maain Herot kaa. Menmen im epei man mar ke Mɨtɨk Iuwe God ketpim te mɨtɨk profet Hosia kewisɨm mau tɨwei. Hɨram matɨp, “Hi epei enɨne Nɨkan kai kan kɨnaaiwɨr Isip.”
23254	MAT 2:16	Maain Herot kertei mɨtɨkɨt wikak te wit wepni kokai kan en hɨrakɨt epei temitɨwekpɨn, hɨrakɨt ap pɨke tan au, hɨrak han enuk wɨsenuk. Hɨrak nɨpaa ketpɨwekɨt te hɨrakɨt pɨke tatnen tatpɨwek, te hɨrakɨt ap pɨke tan au. Te hɨrak kesiuwe mɨt nanɨno wit Betlehem nanɨnep nɨkerek hɨrakɨt wen kike tar tito mar wiketerem mar ke nɨpaa mɨtɨkɨt kerek tises saur tan tetpɨwekem me wɨ saur hɨrak kinɨn kɨr keteiknor mɨte wine nɨkan ik.
23255	MAT 2:17	Mar im hɨm nɨpaa profet Jeremaia kewisɨm mau tɨwei hɨram epei man. Hɨram matɨp mar im:
23256	MAT 2:18	“Hɨr mɨt nemtau hɨm me miyapɨr nɨkɨt neit wit Rama. Hɨr nemtau hɨr nɨkɨt hɨm iuwe hɨm iuwe. Nepenyerer ne Resel nɨkɨt nɨkerek nɨr. Hɨr mɨt miyapɨr nanrekyi nanweni han yaaik taau nentar nɨkerek nɨr ap nau en au. Hɨr naa.”
23257	MAT 2:19	Herot epei kaa, Josep keit Isip. Wɨtaan ham Josep kɨwaai kɨtyak kɨr mɨtɨk ensel hak kiutɨp ke God kan kɨrek kewepyapɨr hɨrekes.
23258	MAT 2:20	Hɨrak kewepyapɨr hɨrekes ketpɨwek kar ik: “Ti ekrit pɨke ehɨt nɨkan ketike miye pɨke eri eno wit ke Isrel. Mɨtɨk Herot nepei kaa te mɨt nɨrak ap te nanɨnep nɨkan ik au.”
23259	MAT 2:21	Ensel ketpɨwek epei au, hɨrak kekrit keit nɨkan ketike miye pɨrak keri ken Isrel.
23260	MAT 2:22	Hɨrak keri ken Isrel, hɨrak kemtau Herot nɨkan kɨrak Akeleas kekrehɨr ke haai kɨrak kɨrɨak menmen mɨrak naanmɨpre mɨt ne Judia, te hɨrak kɨnapen pɨke kaknen kaku wit Betlehem. Hɨrak kɨwaai kɨtyak ke wɨtaan kɨr ensel ke God ketpɨwek hɨrak kakno wit hak kaku en. Te Josep kɨnaaiwɨr Judia ken provins Galili.
23261	MAT 2:23	Hɨrak ken provins Galili ken kau wit hak kike mɨt nenewek Nasaret. Mar im hɨm nɨpaa mɨt profet newisɨm mau tɨwei me Mɨtɨk Krais hɨram epei man. Hɨm matɨp, “Hɨr mɨt nanɨnewek mɨtɨk ke wit Nasaret.”
23262	MAT 3:1	Tito yapɨrwe epei men, hɨr wen nepu wit Nasaret. Me wɨ im mɨtɨk John kerek kɨkɨr mɨt nekre tɨpar hɨrak kan kau wit weinɨk ke Isrel kerek mɨt ap newi en. Hɨrak keriuwet kamel tepnek mɨrak mau yɨnk kɨrak, hɨrak keit yɨnk mɨram kamɨr mɨre waai keiyɨm ketepenem mau mamɨn kɨrak. Hɨrak kaam weise metike manu nɨkim mɨram me yaank weinɨm. Menmen meiyam au. Hɨrak kɨre mɨtɨk enuk kerp weinɨm. Hɨrak katɨp mɨt hɨm me God. Hɨrak ketpor kar ik: “Yi eiweikɨn sip eiwet menmen enum, hi akɨri eikre tɨpar yi eiyises hɨm yaaim me God eiyɨntar menep te haiu mamɨr God kakɨrkeik hɨrak kakinɨnai naanmamrai.” John hɨrak mɨtɨk ik kerek nɨpaa profet Aisaia katɨp maain hɨrak kaknen. Hɨrak katɨp kar ik: “Tɨ ik ek ap mɨt nei newik, mɨtɨk hak kɨnap katɨp kar ik: ‘Yi einetɨt yayiwe me Mɨtɨk Iuwe, yi eirɨakek yaaik akɨrek te hɨrak kakisesim werek.’”
23266	MAT 3:5	Me wɨ im hɨr mɨt ne Jerusalem netike mɨt han nau nerer wit wit me provins Judia netike mɨt wit kɨr menep mani Jodan, hɨr nan nanɨr Jon.
23267	MAT 3:6	Hɨr newepyapɨr menmen enum nɨpaa hɨr nɨrɨakem epei au, te Jon ken kɨkɨri nekre mani Jodan.
23268	MAT 3:7	John kɨr mɨt iuwe yapɨrwe nises hɨm me Farisi netike hɨm me Sadyusi. Mɨt in hɨr mɨt iuwe natɨp mɨt han hɨr enises hɨm me Moses markeik. Hɨr nan te John kakɨkɨri te hɨrak kinɨn ketpor, “Yi enun yɨre nɨkerek ne manpen o yenmik. Yenmak te yi han kitet yi yaain hi akɨri te yi yairɨr yainopɨn yaikeipɨn menmen enum God maain kakrɨakem skelim mɨt enun kakɨwaanki kakriuwerem a?
23269	MAT 3:8	Yi eiyinɨn eiweikɨn sip eiwet menmen enum yi eirɨak menmen yaaim eiteiknaiyem, haiu mamɨrtei yi yaain te maain hi akɨri eiyɨriuwe tɨpar.
23270	MAT 3:9	Yi ap han ekitet yi ap eiweikɨn sip eiwet menmen enum eiyɨntar yi nepenyerer ne Ebraham, te God kaktɨp yi nɨkerek nɨrak au! Hi hetpi God yaaik te kakweikɨnhis nan im mamre mɨt hɨram mamɨkrehɨr ke yi nepenyerer ne Ebraham.
23271	MAT 3:10	In ek God kewis hɨne me yerepɨ mɨwaai nu nun mɨram, te nu ap mamine nɨkim yaaim hɨrak kakman kakwɨrem mamɨkre si.
23272	MAT 3:11	Hi hɨkɨr mɨt neriuwe tɨpar hentar hɨr neweikɨn sip newet menmen enum. Mɨtɨk hak kiutɨp kakɨkaru kaknen hɨrak kɨre Mɨtɨk Iuwe kinɨna hi au weinɨk. Maain hɨrak kaknen hɨrak kakweti yi mɨt menmen wik. Hɨrak kakweti God Hɨmɨn Yaaik kaktike si. Hɨrak kewet mɨt menmen im hɨram mar ke
23273	MAT 3:12	hɨrak keses rais mekre sar. Hɨrak kesesim epei au, hɨrak kaktenwewim hɨram haas mɨram mamno pɨn, hɨrak kakɨt rais kakwisɨm mamɨkre wɨnak. Te hɨrak kakripep haas weinɨm kakwɨrem kakɨsiyem.”
23274	MAT 3:13	Maain wɨ ham, Jisas kɨnaaiwɨr provins Galili ken mani Jodan kewepyapɨr hɨrekes kitehi Jon te hɨrak kakɨkɨrek.
23275	MAT 3:14	Te Jon hanhan kewenek hɨrak ketpɨwek kar ik: “Ti henmak te ti han hitauhi te hi akɨrit? Ti iuwe hi au weinɨk. Hɨram yaaim te ti ekɨra.”
23276	MAT 3:15	Jisas keremirɨwekem ketpɨwek, “Me in ek ti hɨrɨakem emɨr ke hi hituthiyem hentar hawɨr ewises menmen hɨm me God mau tɨwei hɨram matɨp menmen.” Hɨrak katɨp epei au, Jon kewenhi kɨkɨrek.
23277	MAT 3:16	Hɨrak kɨkɨrek epei au, Jisas kɨnaairwɨr tɨpar kehɨn kɨniu ken pɨn eik, te nepni hɨremes mewep mɨre weipɨr hɨrak kɨr God Hɨmɨn Yaaik kekiuwe kan main main kɨre hore tapɨ hɨrak kenterik.
23278	MAT 3:17	Epei au, God katɨp hɨm hɨram meke nepni man matɨp mar im: “Ik ek hɨrak Nɨkan kai hi hanhan heriuwerek. Hɨrak kenipa hi han yaaik.”
23279	MAT 4:1	Jon kɨkɨr Jisas epei au, God Hɨmɨn Yaaik keriyaak ken yaank weinɨk mɨt ap newi, te Seten kari han kɨrak.
23280	MAT 4:2	Hɨrak kau en 40 wɨtaan ere 40 wanewik, hɨrak ap kaam menmen au. Hɨrak ap kaam menmen au, te nɨnpɨ maak.
23281	MAT 4:3	Hɨrak nɨnpɨ maak te Seten enuk kewisesik kan kakri han kɨrak. Hɨrak kan ketpɨwek kar ik: “Ti Nɨkan ke God ti etɨp nan im emweikɨn emre bret te ti ehɨm.”
23282	MAT 4:4	Jisas ap kises hɨm mɨrak au, hɨrak ketpɨwek kar ik: “Hi ap arɨakem antar hɨm me God mau tɨwei hɨram matɨp, ‘Mɨt miyapɨr ap te nankaap hɨras nanu nanriuwe menmen weinɨm hɨr nanɨm au. Hɨr enises hɨm me God te hɨr nanu werek.’”
23283	MAT 4:5	Hɨrak katɨp epei au, Seten keriyaak keiyɨk ken wit Jerusalem kerek mɨt nehimɨtanek wit ke God. Hɨrak keiyɨk ken kewisɨk kerp kentɨr wɨnak siup ke wɨnak ke God.
23284	MAT 4:6	Hɨrak kerp kentɨr wɨnak siup ke wɨnak ke God, Seten ketpɨwek kar ik: “Ti Nɨkan ke God ti ehɨtɨkɨr ehiun tɨ. Ti ap te hahi au ehɨntar hɨm me God nɨpaa mɨt newisɨm mau tɨwei matɨp, ‘God kaktɨp mɨt nɨrak ensel me ti. Hɨr hismamrut te ti ap enamu hɨt mit ewenem mamniu nan taau.’”
23286	MAT 4:8	Hɨrak katɨp epei au, Seten keriyaak keiyɨk ken mɨniu (o neiyɨp) kau niu keteiknɨwek wit yapɨrwe me mɨt newi metike menmen mɨram yaaim.
23287	MAT 4:9	Hɨrak keteiknɨwekem, hɨrak ketpɨwek, “Ti ewen ninɨp ewenɨpi niuk mai hi iuwe te hi ewetit menmen yapɨrwe im te ti ehinɨn naanmamprewem.”
23288	MAT 4:10	Jisas pɨke ketpɨwek, “Ti enopɨn ekeipno. Hi ap arɨakem au antar hɨm me God au tɨwei matɨp mar im: ‘Yi mɨt miyapɨr eiwenɨpi niuk me Mɨtɨk Iuwe ki God kerekek, eirɨak menmen mɨrak. Menmen ham em au emɨt.’”
23289	MAT 4:11	Jisas katɨp epei au, Seten kɨrɨr kɨnaiwɨrek. Te Ensel hɨr nan nekepik.
23290	MAT 4:12	Maain Jisas kemtau mɨt natɨp mɨt han nari Jon neiyɨk nen newisɨk kekre wɨnak enuk kentar hɨrak kene mɨtɨk iuwe King Herot. Hɨrak kemtewek nepei au, hɨrak kɨnaaiwɨr wit ik pɨke ken provins Galili.
23291	MAT 4:13	Hɨrak ap kau wit Nasaret au. Hɨrak kɨnaiwɨrek ken kau wit Kapaneam kerek kɨrapɨt menep wan ke Galili, nɨpaa mɨt ne weiwɨk me Sebyulan ketike Naftalai hɨr newi.
23292	MAT 4:14	Hɨrak kau in te hɨm me God nɨpaa profet Aisaia kewisɨm mau tɨwei hɨram mamnen. Nɨpaa hɨrak kewis hɨm im:
23293	MAT 4:15	“Wit ke Sebyulan ketike wit ke Naftalai menep wan iuwe keit pɨnak ke mani Jodan, tɨ mau provins Galili mɨt ap ne weiwɨk me Isrel newi.
23294	MAT 4:16	Mɨt miyapɨr kerek newi en hɨr nɨre mɨt kerek nau ne wɨtaan toto, te in ek hɨr nɨr si iuwe merhɨhe. Mɨt kerek nau enum nɨnaain hɨr nani hɨr nar ke mɨt kerek nau wit toto enum im. Te in ek wanewik epei kan.”
23295	MAT 4:17	Me wɨ im Jisas katɨp mɨt hɨm mɨrak, hɨrak katɨp, “Yi mɨt miyapɨr eiweikɨn sip eiwet menmen enum eiyɨntar menep haiu mamɨr mamɨrkeik te God kakinɨn naanmamprai haiu mɨt.”
23296	MAT 4:18	Jisas kitet tenhaan menep wan eik ke Galili, hɨrak kɨr mɨtɨkɨt wik tariyakɨt ten tewɨr hepin iuwe tekin saauk. Niuk mɨrakɨt Saimon (niuk ham Pita) ketike nɨkik kɨrak Endru.
23297	MAT 4:19	Jisas kɨret te hɨrak ketpɨwekɨt, “Yi wiketeret yi eiyisɨsa. Nɨpaa yi yari saauk. Te in ek hi ateikni yi yarkeik te yi eiri han ke mɨt hɨr nanises God.”
23298	MAT 4:20	Hɨrak ketpɨwekɨt epei au, in ek hɨrakɨt tɨnaaiwɨr menmen mɨrakɨt te hɨrakɨt tisesik.
23299	MAT 4:21	Hɨrak kepno kike kɨr mɨtɨkɨt wiketeret hakɨt Jems ketike nɨkik kɨrak Jon, hɨrakɨt nɨkerek hɨrakɨt te mɨtɨk niuk mɨrak Sebedi. Hɨrakɨt tetike haai tau bot kɨrakɨt tekerwo hepin. Jisas kenɨnewekɨt,
23300	MAT 4:22	te hɨrakɨt wasenum tɨnaaiwɨr haai kɨrakɨt ketike menmen mɨrakɨt hɨrakɨt tisesik.
23301	MAT 4:23	Hɨrak kenɨnewekɨt epei au, hɨrak ken kerer wit wit me provins Galili kewepyapɨr hɨm mɨrak kekre wɨnak mɨt nererik nekine hɨm me Moses hɨrak katɨp hɨm yaaim me God kinɨn naanmɨpre mɨt, hɨrak kɨkaap mɨt miyapɨr kerek nɨnap o yɨnk kɨr enuk, hɨr nɨre yaain.
23302	MAT 4:24	Hɨrak kɨkaap mɨt miyapɨr hɨr nɨre yaain te hɨm me menmen Jisas kɨrɨakem men merer wit wit me provins Siria. Te hɨr yapɨrwe newi nari mɨt miyapɨr nɨnap o yɨnk kɨr enuk hɨr neriyei neri nen Jisas. Mɨt miyapɨr han hɨr nɨnap his hɨt enum, han en hɨr neperper nani, han en herwe mersɨsi te Jisas kekepi hɨr nɨre yaain.
23303	MAT 4:25	Hɨr mɨt yapɨrwe nisesik. Mɨt in hɨr ne wit Jerusalem provins Judia, Galili, wit Dikapolis ketike tɨ me mani Jodan pɨnak ein.
23304	MAT 5:1	Jisas kɨr mɨt miyapɨr nisesik, hɨrak kɨniu mɨniu (o neiyɨp) ken kau ke nɨmɨn. Mɨt nɨrak disaipel hɨr nan nau netikerek.
23306	MAT 5:3	“Eiyɨmtau. Mɨt miyapɨr kerek hɨr nertei hɨr ap nises God werek werek hɨr han yaaik nanu nanɨntar God kaknen kakinɨni naanmampror.
23307	MAT 5:4	God kenip mɨt miyapɨr kerek in ek hɨr nɨkɨt hɨr nanu werek nentar God kakɨkepi.
23308	MAT 5:5	Mɨt miyapɨr kerek hɨr newenɨn han kɨr ke menmen, hɨr han yaaik nanu nanɨntar hɨr nanɨt menmen God nɨpaa ketpor hɨrak kakwetɨrem.
23309	MAT 5:6	“Mɨt miyapɨr kerek hɨr hanhan iuwe nises menmen God han yaaik hɨr nanisesim, hɨr han yaaik nanu. God kakɨkepi hɨr nanu werek nanisesik.
23310	MAT 5:7	“Mɨt miyapɨr kerek hɨr hanhan neriuwe mɨt nekepi hɨr han yaaik nanu nanɨntar maain God hanhan kakriuweri kakɨkepi.
23311	MAT 5:8	“Mɨt miyapɨr kerek hɨr han kɨr yaaik ap nɨrɨak menmen enum, hɨr han yaaik nanu nanɨntar maain hɨr nantike God nanu nanɨt.
23312	MAT 5:9	“Mɨt miyapɨr kerek hɨr newen mɨt han kɨr te hɨr nankiyan nanu nanɨt hɨr han yaaik nanu nanɨntar God kaktɨp hɨr nɨkerek nɨrak.
23313	MAT 5:10	“Mɨt miyapɨr kerek mɨt han nanɨp nentar hɨr nises menmen God ketpor hɨr enisesim, hɨr han yaaik nanu. Maain hɨr nantike God naanmampre menmen yapɨrwe.
23314	MAT 5:11	“Mɨt hɨr netpi enum nerekyi enum naniwep newenɨni hɨm menmen nanɨntar yi yises hɨm mai, yi han yaaik yayu.
23315	MAT 5:12	Yi han yaaik yayu yayɨntar maain God kakweti menmen yaaim iuwe kakɨt wit kɨrak. Yi yayɨt menmen im yayɨntar nɨpaa mɨt nɨrɨak enum nenep mɨt profet nɨpaa newepyapɨr hɨm me God, te hɨrak kakwetɨr menmen yaaim iuwe mamɨt wit kɨrak.
23316	MAT 5:13	“Yi mɨt yi yɨkaap mɨt ne tɨ ap nises menmen enum mɨre sol mɨkaap sak naan hɨrak ap mamnɨn waswas. Te sol meweikɨn mɨre tɨpar ap mamtɨn hɨm yi eirɨak mekam te hɨram pɨke tokim? Taauye! Yi eiwɨrem mamno witeik te mɨt miyapɨr nanɨntɨram, hɨram enum.
23317	MAT 5:14	“Yi yɨkaap mɨt ne tɨ nises God yɨre si mekepi me wɨtaan yitet yayiwe. Yi yɨre wit kerek mɨt nau niu. Hɨrak ap te kɨsawɨn taau, kau yaain mɨt miyapɨr nɨrek yanɨmɨn.
23318	MAT 5:15	Mɨt miyapɨr ap neksiu si nɨsawɨnek kɨnɨk tɨkenup o newisɨk kɨnɨk yeno au. Hɨr newisɨk kentar yeno te hɨrak kɨriyor kekre wɨnak te hɨr kerek nau nekrerek nɨr menmen.
23319	MAT 5:16	Mar im menmen yi yɨrɨakem hɨram mɨre si. Mɨt nɨrem hɨram yaaim te hɨr nanwenɨpi niuk me Haai kaiu God kerek kau keit wit kɨrak.
23320	MAT 5:17	“Yi ap han ekitet hi han ehɨwaank hɨm me God Moses ketike mɨt profet nɨpaa newisɨm mau tɨwei. Hi ap han ehɨwaankem au. Hi han arɨak menmen nɨpaa hɨr netpim hɨram mamnen.