23214	MAT 1:1	Menmen im hi hewisɨm hɨram niuk me maamrer yapɨrwe ne weiwɨk miutɨp me Jisas Krais, kerek hɨrak nepenyek ke mɨtɨk iuwe Devit, hɨrak nepenyek hak ke maam nɨpu kaiu Ebraham.
23215	MAT 1:2	Ebraham kine Aisak. Aisak kine Jekop. Jekop kine Juda ketike heiyiuwerer nɨrak, kikrek tɨrak.
23216	MAT 1:3	Juda kɨwaai ketike Tema hɨre wine Peres ketike Sara. Peres kine Hesron. Hesron kine Ram.
23218	MAT 1:5	Salmon keit Rehap hɨre wine nɨkan kɨre Boas. Boas hɨrak keit Rut hɨre wine nɨkan kɨre Obet. Obet kine Jesi.
23219	MAT 1:6	Jesi kine Devit hɨrak mɨtɨk iuwe king. Devit kine Solomon. Nɨpaa Solomon miye pɨrak hɨre mɨte pe mɨtɨk Yuraia. Yuraia epei kaa, Devit ketɨwe hɨre mɨte pɨrak.
23221	MAT 1:8	Esa kine Jihosafat. Jihosafat kine Joram. Joram kine Usaia.
23222	MAT 1:9	Usaia kine Jotam. Jotam kine Ehas. Ehas kine Hesekaia.
23223	MAT 1:10	Hesekaia kine Manasa. Manasa kine Emos. Emos kine Josaia.
23224	MAT 1:11	Josaia kine Jekonaia ketike kikrek nɨrak. Me wɨ im, mɨt ne Bebilon netike mɨt ne Isrel nenepan, hɨr neriyei mɨt ne Isrel neri nen wit kɨr.
23225	MAT 1:12	Hɨr nari mɨt ne Isrel nen wit kɨr eik, Jekonaia kine Sialtiel. Siatiel kine Serababel.
23228	MAT 1:15	Elaiat kine Eliesa. Eliesa kine Matan. Matan kine Jekop.
23229	MAT 1:16	Jekop kine Josep, mɨtɨk kerek keit mɨte Maria kerek wine mɨtɨk Jisas, kerek mɨt nenewek Mɨtɨk Iuwe ek Krais.
23230	MAT 1:17	Nɨpaa wɨ Ebraham kepu ere mɨte wine Devit, haiu mewenhis maamrer hɨr nar hiswiyen tekyaait (14). Me wɨ Devit kepu ere mɨte wine Jekonaia, wɨ kerek mɨt ne Bebilon neriyei mɨt ne Isrel neri nen wit kɨr, haiu mewenhis maamrer hɨr nar hiswiyen tekyaait (14). Me wɨ im ere Maria wine Jisas kerek God kehimɨtanek hɨrak kɨkaap haiu mɨt kaktaihis, haiu mewenhis maamrer hɨr nar hiswiyen tekyaait (14).
23231	MAT 1:18	Menmen im hɨram hɨm me Jisas Krais miye pɨrak winaak ek. Jisas miye pɨrak Maria ap wetike Josep neitan wen au. Hɨr nehimɨteni weinɨm te hɨre wertei hɨre nepei wepɨtu wentar God Hɨmɨn Yaaik kau kekrerep kewis nɨkan kekre tu kɨre te hɨre wawinaak.
23232	MAT 1:19	Hɨre wawine nɨkan te mɨtɨk kɨre Josep han kitet hɨrak ap kɨwaai ketikerep te hɨre wepɨtu. Hɨrak mɨtɨk yaaik ap hanhan kakwepyapɨr hɨrak han kitet hɨre wɨrɨak enum kaknipiye yɨnk enuk te hɨrak kare kakɨpakɨnep kaksiuwerep wauno.
23233	MAT 1:20	Josep han kitet mɨte pɨrak Maria kerek epei wetu, te hɨrak kɨwaai kɨtyak te mɨtɨk ensel ke Mɨtɨk Iuwe God kan ketpɨwek, “Ti nepenyek hak ke maam nɨpu kit Devit ti ap enaain ti etikerep eiyɨtan eiyɨntar nɨkan kekre tu ke mɨte pit God Hɨmɨn Yaaik kewisɨk kekrerep hɨre wepɨtu.
23234	MAT 1:21	Hɨre sip newenep wawine nɨkan te ti ewis niuk mɨrak Jisas entar hɨrak kakɨkaap mɨt nɨrak ne Isrel, hɨrak kakɨsak menmen mɨr enum.”
23237	MAT 1:24	Wanewik epei au, Josep kekrit hɨrak kises menmen kerek mɨtɨk ensel nepei ketpɨwek hɨrak kɨwaai kɨtyak kɨrem, te hɨrak keit Maria hɨr neitan.
23238	MAT 1:25	Hɨr neitan te hɨrak ketikerep nɨran au ere hɨre sip newenep hɨre wine nɨkan. Hɨre winaak epei au, Josep hɨrak kewis niuk mɨrak Jisas.
23239	MAT 2:1	Jisas miye pɨrak winaak keit wit Betlehem keit provins Judia. Maain kike mɨtɨkɨt hakɨt tɨr saur metike hɨr, wit kɨrakɨt keit yanɨmɨn kerek wepni kokai kan, hɨrakɨt tɨnaaiwɨr wit kɨrakɨt ten tiun wit Jerusalem, hɨrakɨt titehi mɨt tar ik:
23241	MAT 2:3	Mɨtɨk iuwe King Herot hɨrak kemtau hɨm kerek mɨte wine nɨkan, hɨrak han enuk kentar hɨrak han kitet maain hɨrak kakɨkrehɨr kɨrak. Mɨt yapɨrwe ne wit Jerusalem hɨr nepɨrpɨr nɨnapen nentar Herot hɨrak han enuk.
23243	MAT 2:5	Hɨr mɨt newenhi netpɨwek, “Hɨre wawinaak kakɨt wit Betlehem ke provins Judia kentar im em nɨpaa mɨtɨk profet Maika kewis hɨm me God mau tɨwei mar im:
23244	MAT 2:6	‘Yi mɨt ne wit Betlehem yeit provins Judia. Yi iuwe yar ke mɨt ninɨn naanmɨpre mɨt ne Isrel. Yi yɨre iuwe yentar maain mɨtɨk hak kekre nɨmɨn ke yi mɨt, hɨrak kakre mɨtɨk iuwe kakinɨn naanmampre mɨt nai ne Isrel.’”
23247	MAT 2:9	Hɨrakɨt temtau hɨm me Herot epei werek, te hɨrakɨt ten. Te saur kerek nɨpaa hɨrakɨt tɨrek hɨrak kɨr kepu kentar wit kerek Jisas miye winaak kɨwaairi en.
23249	MAT 2:11	Hɨrakɨt tɨnɨk ten wɨnak nɨmɨn ein tɨr nɨkan Jisas ketike miye pɨrak Maria. Epei au, hɨrakɨt tewen ninɨp tine han kɨrakɨt yaaik teriuwerek tatɨp hɨrak nɨkan yaaik. Epei au, hɨrakɨt tewep tanɨk mɨrakɨt tewetɨwek menmen weinɨm. Hɨrakɨt tewetɨwek menmen yaaim gol, metike frankinsens (hɨram menmen mɨre smok smel), hɨram metike mir (hɨram menmen mɨnɨn yaaim mɨre yeirep, semi o kɨpna).
23251	MAT 2:13	Mɨtɨkɨt wikak epei ten, Josep kɨtyak kɨr ensel hak ke God ke wɨtaan kan ketpɨwek, “Ti ekrit ehɨt nɨkan ketike miye pɨrak eri erɨr enaaiwɨr in ek ti eno Isip. Yi eiyu en ek ere hi etpi te yi einaaiwɨr wit ik e. Herot kɨnkatɨn nɨkan kakɨkɨp kaki.”
23252	MAT 2:14	Josep kɨwaai kɨr ensel epei au, hɨrak kekrit ke wɨtaan ketike miye nɨkan hɨr nɨnaaiwɨr wit ik nen Isip.
23255	MAT 2:17	Mar im hɨm nɨpaa profet Jeremaia kewisɨm mau tɨwei hɨram epei man. Hɨram matɨp mar im:
23257	MAT 2:19	Herot epei kaa, Josep keit Isip. Wɨtaan ham Josep kɨwaai kɨtyak kɨr mɨtɨk ensel hak kiutɨp ke God kan kɨrek kewepyapɨr hɨrekes.
23260	MAT 2:22	Hɨrak keri ken Isrel, hɨrak kemtau Herot nɨkan kɨrak Akeleas kekrehɨr ke haai kɨrak kɨrɨak menmen mɨrak naanmɨpre mɨt ne Judia, te hɨrak kɨnapen pɨke kaknen kaku wit Betlehem. Hɨrak kɨwaai kɨtyak ke wɨtaan kɨr ensel ke God ketpɨwek hɨrak kakno wit hak kaku en. Te Josep kɨnaaiwɨr Judia ken provins Galili.
23262	MAT 3:1	Tito yapɨrwe epei men, hɨr wen nepu wit Nasaret. Me wɨ im mɨtɨk John kerek kɨkɨr mɨt nekre tɨpar hɨrak kan kau wit weinɨk ke Isrel kerek mɨt ap newi en. Hɨrak keriuwet kamel tepnek mɨrak mau yɨnk kɨrak, hɨrak keit yɨnk mɨram kamɨr mɨre waai keiyɨm ketepenem mau mamɨn kɨrak. Hɨrak kaam weise metike manu nɨkim mɨram me yaank weinɨm. Menmen meiyam au. Hɨrak kɨre mɨtɨk enuk kerp weinɨm. Hɨrak katɨp mɨt hɨm me God. Hɨrak ketpor kar ik: “Yi eiweikɨn sip eiwet menmen enum, hi akɨri eikre tɨpar yi eiyises hɨm yaaim me God eiyɨntar menep te haiu mamɨr God kakɨrkeik hɨrak kakinɨnai naanmamrai.” John hɨrak mɨtɨk ik kerek nɨpaa profet Aisaia katɨp maain hɨrak kaknen. Hɨrak katɨp kar ik: “Tɨ ik ek ap mɨt nei newik, mɨtɨk hak kɨnap katɨp kar ik: ‘Yi einetɨt yayiwe me Mɨtɨk Iuwe, yi eirɨakek yaaik akɨrek te hɨrak kakisesim werek.’”
23266	MAT 3:5	Me wɨ im hɨr mɨt ne Jerusalem netike mɨt han nau nerer wit wit me provins Judia netike mɨt wit kɨr menep mani Jodan, hɨr nan nanɨr Jon.
23267	MAT 3:6	Hɨr newepyapɨr menmen enum nɨpaa hɨr nɨrɨakem epei au, te Jon ken kɨkɨri nekre mani Jodan.
23268	MAT 3:7	John kɨr mɨt iuwe yapɨrwe nises hɨm me Farisi netike hɨm me Sadyusi. Mɨt in hɨr mɨt iuwe natɨp mɨt han hɨr enises hɨm me Moses markeik. Hɨr nan te John kakɨkɨri te hɨrak kinɨn ketpor, “Yi enun yɨre nɨkerek ne manpen o yenmik. Yenmak te yi han kitet yi yaain hi akɨri te yi yairɨr yainopɨn yaikeipɨn menmen enum God maain kakrɨakem skelim mɨt enun kakɨwaanki kakriuwerem a?
23274	MAT 3:13	Maain wɨ ham, Jisas kɨnaaiwɨr provins Galili ken mani Jodan kewepyapɨr hɨrekes kitehi Jon te hɨrak kakɨkɨrek.
23275	MAT 3:14	Te Jon hanhan kewenek hɨrak ketpɨwek kar ik: “Ti henmak te ti han hitauhi te hi akɨrit? Ti iuwe hi au weinɨk. Hɨram yaaim te ti ekɨra.”
23276	MAT 3:15	Jisas keremirɨwekem ketpɨwek, “Me in ek ti hɨrɨakem emɨr ke hi hituthiyem hentar hawɨr ewises menmen hɨm me God mau tɨwei hɨram matɨp menmen.” Hɨrak katɨp epei au, Jon kewenhi kɨkɨrek.
23277	MAT 3:16	Hɨrak kɨkɨrek epei au, Jisas kɨnaairwɨr tɨpar kehɨn kɨniu ken pɨn eik, te nepni hɨremes mewep mɨre weipɨr hɨrak kɨr God Hɨmɨn Yaaik kekiuwe kan main main kɨre hore tapɨ hɨrak kenterik.
23279	MAT 4:1	Jon kɨkɨr Jisas epei au, God Hɨmɨn Yaaik keriyaak ken yaank weinɨk mɨt ap newi, te Seten kari han kɨrak.
23282	MAT 4:4	Jisas ap kises hɨm mɨrak au, hɨrak ketpɨwek kar ik: “Hi ap arɨakem antar hɨm me God mau tɨwei hɨram matɨp, ‘Mɨt miyapɨr ap te nankaap hɨras nanu nanriuwe menmen weinɨm hɨr nanɨm au. Hɨr enises hɨm me God te hɨr nanu werek.’”
23283	MAT 4:5	Hɨrak katɨp epei au, Seten keriyaak keiyɨk ken wit Jerusalem kerek mɨt nehimɨtanek wit ke God. Hɨrak keiyɨk ken kewisɨk kerp kentɨr wɨnak siup ke wɨnak ke God.
23285	MAT 4:7	Jisas ketpɨwek, “Hi ap arɨakem antar hɨm me God mau tɨwei matɨp mar im: ‘Yi mɨt miyapɨr ap eiri han ke Mɨtɨk Iuwe God ki te hɨrak kakɨkepi au emɨt!’”
23288	MAT 4:10	Jisas pɨke ketpɨwek, “Ti enopɨn ekeipno. Hi ap arɨakem au antar hɨm me God au tɨwei matɨp mar im: ‘Yi mɨt miyapɨr eiwenɨpi niuk me Mɨtɨk Iuwe ki God kerekek, eirɨak menmen mɨrak. Menmen ham em au emɨt.’”
23289	MAT 4:11	Jisas katɨp epei au, Seten kɨrɨr kɨnaiwɨrek. Te Ensel hɨr nan nekepik.
23290	MAT 4:12	Maain Jisas kemtau mɨt natɨp mɨt han nari Jon neiyɨk nen newisɨk kekre wɨnak enuk kentar hɨrak kene mɨtɨk iuwe King Herot. Hɨrak kemtewek nepei au, hɨrak kɨnaaiwɨr wit ik pɨke ken provins Galili.
23293	MAT 4:15	“Wit ke Sebyulan ketike wit ke Naftalai menep wan iuwe keit pɨnak ke mani Jodan, tɨ mau provins Galili mɨt ap ne weiwɨk me Isrel newi.
23295	MAT 4:17	Me wɨ im Jisas katɨp mɨt hɨm mɨrak, hɨrak katɨp, “Yi mɨt miyapɨr eiweikɨn sip eiwet menmen enum eiyɨntar menep haiu mamɨr mamɨrkeik te God kakinɨn naanmamprai haiu mɨt.”
23296	MAT 4:18	Jisas kitet tenhaan menep wan eik ke Galili, hɨrak kɨr mɨtɨkɨt wik tariyakɨt ten tewɨr hepin iuwe tekin saauk. Niuk mɨrakɨt Saimon (niuk ham Pita) ketike nɨkik kɨrak Endru.
23297	MAT 4:19	Jisas kɨret te hɨrak ketpɨwekɨt, “Yi wiketeret yi eiyisɨsa. Nɨpaa yi yari saauk. Te in ek hi ateikni yi yarkeik te yi eiri han ke mɨt hɨr nanises God.”
23299	MAT 4:21	Hɨrak kepno kike kɨr mɨtɨkɨt wiketeret hakɨt Jems ketike nɨkik kɨrak Jon, hɨrakɨt nɨkerek hɨrakɨt te mɨtɨk niuk mɨrak Sebedi. Hɨrakɨt tetike haai tau bot kɨrakɨt tekerwo hepin. Jisas kenɨnewekɨt,
23302	MAT 4:24	Hɨrak kɨkaap mɨt miyapɨr hɨr nɨre yaain te hɨm me menmen Jisas kɨrɨakem men merer wit wit me provins Siria. Te hɨr yapɨrwe newi nari mɨt miyapɨr nɨnap o yɨnk kɨr enuk hɨr neriyei neri nen Jisas. Mɨt miyapɨr han hɨr nɨnap his hɨt enum, han en hɨr neperper nani, han en herwe mersɨsi te Jisas kekepi hɨr nɨre yaain.
23303	MAT 4:25	Hɨr mɨt yapɨrwe nisesik. Mɨt in hɨr ne wit Jerusalem provins Judia, Galili, wit Dikapolis ketike tɨ me mani Jodan pɨnak ein.
23304	MAT 5:1	Jisas kɨr mɨt miyapɨr nisesik, hɨrak kɨniu mɨniu (o neiyɨp) ken kau ke nɨmɨn. Mɨt nɨrak disaipel hɨr nan nau netikerek.
23337	MAT 5:34	Te hi hetpi. Yi ap eitɨp hɨm ham me menmen me God mamkaap hɨm mi yi yatɨp mɨt em te yi eiyisesim au emɨt! Yi ap eitɨp ‘Tru antap’ au emɨt eiyɨntar hɨrak wit ke God. Yi ap eitɨp menmen me tɨ mamkaap hɨm mi yi yatɨp mɨt em au emɨt eiyɨntar tɨ hɨram mɨre yeno me God hɨrak kewis hɨt mentɨram. Yi ap eitɨp menmen me wit Jerusalem mamkaap hɨm mi yi yatɨp mɨt em au emɨt eiyɨntar hɨrak wit kerek Mɨtɨk Iuwe God kau ketike mɨt. Yi yatɨp mar im yi yatɨp niuk me God. Hɨram enum emɨt!
23413	MAT 7:28	Jisas katɨp hɨm mɨrak epei au, mɨt miyapɨr yapɨrwe kerek nemtau menmen hɨrak ketpim, hɨr han kekrit neriuwerem.
23414	MAT 7:29	Hɨr han kekrit neriuwerem nentar hɨrak ap ketpor kar ke mɨt iuwe ne skraip kerek ninɨn nertei hɨm me Moses natɨp mɨt em. Au, hɨr nises hɨm me mɨt iuwe ne nɨpaa ein netporem. Te Jisas ketpor kar ik au. Hɨrak ketpor kar ke Mɨtɨk Iuwe God keriuwetek kan ketpor hɨm mɨrak.
23415	MAT 8:1	Jisas kɨnaaiwɨr mɨniu (o neiyɨp) kekiuwe kan kesiyen, te mɨt yapɨrwe nisesik.
23417	MAT 8:3	Hɨrak katɨp epei au, Jisas kesiuwe his metenenik hɨrak katɨp, “Hi han kai ekepit ti ere yaaik.” Hɨrak katɨp epei au, wasenum mɨtɨk enuk lepro mewik hɨrak kɨre yaaik.
23418	MAT 8:4	Hɨrak kɨre yaaik, Jisas ketpɨwek, “Ti ap eno etɨp mɨt han menmen hi herekyutem au emɨt! Ti eno wɨnak ke God eteikɨn mɨt pris yɨnk kit ewepwar menmen mar ke hɨm me Moses mau tɨwei metput ti hɨrakem. Ti hɨrɨak menmen im te hɨr nanɨrtei God kekepit ti hɨre yaaik.”
23419	MAT 8:5	Maain Jisas ken kiun wit Kapaneam, mɨtɨk iuwe ke ami ke wit Rom kewenyipɨrek kitɨwekhi hɨm iuwe kar ik:
23421	MAT 8:7	Jisas kewenhi ketpɨwek, “Hi tewen anen akepik te hɨrak kakre yaaik.”
23424	MAT 8:10	Jisas kemtau hɨm kerek mɨtɨk ik ek ketpim, hɨrak han kekrit kekrit keriuwerem. Te hɨrak katɨp mɨt miyapɨr kerek nisesik, “Hi ap nɨpaa hɨr mɨtɨk kei ke Isrel katɨp hɨm mar im kises God werek werek kar hɨrak kisesik au. Hɨrak kiutɨp kerekek.”
23425	MAT 8:11	Jisas wen katɨp: “Hi hetpi werek. Mɨt miyapɨr yapɨrwe nanɨnen nanrer wit wit nanises hɨm mai werek te hɨr nanu yeno nanɨm menmen nantike Ebraham, Aisak, tetike Jekop nanu nanɨt wit kerek God kewiyen.
23427	MAT 8:13	Jisas ketpor epei au, hɨrak katɨp mɨtɨk iuwe ke ami ke Rom kerek kinɨn naanmɨpre mɨt han en, “Ti eno. Menmen mamnen mamɨr ke ti han kitet hɨram mamnen.” Hɨrak katɨp epei au, waswas wok mɨtɨk kɨrak hɨrak kɨre yaaik.
23428	MAT 8:14	Maain Jisas kan wɨnak ke Pita eik, hɨrak kɨr Pita maam pɨrak kerek wine mɨte pɨrak hɨre wɨwaai yeno wɨnap yɨnk sisi.
23429	MAT 8:15	Jisas ken ketenen his mɨre, te hɨre wɨnap yɨnk sisi epei au, hɨre wɨre yaaip. Te hɨre wekrit wɨrɨak menmen me Jisas kakɨm.
23430	MAT 8:16	Maain hɨnkewɨ, hɨr mɨt han neithis mɨt miyapɨr yapɨrwe kerek herwe enum mau mekre han kɨr, hɨr neriyei nan nɨr Jisas. Hɨrak kepɨr herwe enum im kriuwe hɨm hɨrak ketpim, hɨrak kɨkaap mɨt miyapɨr kerek nɨnap te hɨr nɨre yaain hɨr nanu werek.
23432	MAT 8:18	In ek Jisas kɨr mɨt miyapɨr yapɨrwe nisesik neweiknɨwek te hɨrak katɨp mɨt nɨrak, “Haiu mɨt han emno wan pɨnak ein emnaaiwɨr mɨt in.”
23433	MAT 8:19	Hɨrak ketpor epei au, mɨtɨk hak ke skraip kerek ninɨn nertei hɨm me Moses natɨp mɨt em, hɨrak katɨp Jisas, “Hi apɨno wit kerek ti epnoriyen.”
23434	MAT 8:20	Jisas ketpɨwek, “Miyak ke niu hɨram mɨwaai mekre nu herkip. Hore hɨram mime yaank mau niu. Te hi Mɨtɨk ke wit ke Mɨtɨk Iuwe ap wɨnak kei kepu te hi eno ewaai ekrerek. Hi ap ewetut menmen au. Ti henmak te ti hanhan ehisɨsa?”
23435	MAT 8:21	Mɨtɨk disaipel hak katɨp Jisas, “Mɨtɨk Iuwe, ti ewisa hi ehinɨn ano ewis haai kai kerek kaki kakɨkre hei, te hi pɨke anen eisesit.”
23436	MAT 8:22	Te Jisas ketpɨwek, “Au ti ehisɨsa. Mɨt kerek ap nises hɨm mai hɨr enwisɨk kakɨkre hei.”
23437	MAT 8:23	Hɨrak katɨp epei au, Jisas kehɨn kɨniu ken kekre bot. Mɨt disaipel nɨrak hɨr nisesik.
23438	MAT 8:24	Hɨr nau nekre bot epei au, hɨr nerekir wan. Te yuwerep mɨniu mɨrɨak wan sɨr mɨniu mɨsawɨn bot, te Jisas hɨrak kɨwaai.
23440	MAT 8:26	Jisas ketpor, “Yenmak te yi yɨnapen? Yi mɨt ap han kitet menmen yaaim mai iuwe au a?” Hɨrak ketpor epei au te hɨrak kekrit katɨp kewen yuwerep te wasenum nɨme metike wan tɨpar mehɨhe mɨwaai meit.