3	GEN 1:3	Tixäwik Anätutä using yakut. “Kwakäpä täknga tingalayok,” yawän, kwakäpä täknga tingalakut.
5	GEN 1:5	Matäke, kwakäpätäne umanä “kwakäpä” yang inikut. Tikengä kupilätäne umanä “kupilä” yang inikut. Tiwän täpduxu yakawu unggwenu tukwake kwakakut.
6	GEN 1:6	Tiwänä Anätutä using yakut. “Yanggä matäwikge, wangga womdu yanggä bänäkängän tingalayok,” yawän,
8	GEN 1:8	Tiwän wangga uwomu umanä “yekäp” yang inikut. Tiwän täpduxu 2 unggwenu tukwake kwakakut.
9	GEN 1:9	Tiwänä Anätutä using yakut. “Yanggä yekäp gepbine yiwixaxu womdunekän täku yiwän, womdu koxolä yiwiyok,” yawän, inä u yakut using tikut.
10	GEN 1:10	Tiwän koxolä yiwikulu uwomu umanä “kep” yang inike, yanggä u päku yiwikulu umanä “yanggä gwen” yang inikut. Tikengä unin dayike, täke natäpgut.
11	GEN 1:11	Tikengä hipdu using yakut. “Kep däkänetä songäsongä, pa, äwä nak yang alätnong. Tike salinä inäinäne alätnong,” yawän, inä u yakut using alakin.
14	GEN 1:14	Tiwänä Anätutä using yakut. “Kwakäpä täknga äwä kupilä täknga yang tuwängutningge, kakalä gwenggwenu yekäwune alätnong. Tikengä hopä täpduk, gusit täpduk, äwä täpduxu inulung gwenggwen yangu tuwängutning.
15	GEN 1:15	Itä yekäwune yiwike, kep däkäle kwakäpä imining,” yäwan, inä u yakut using alakin.
20	GEN 1:20	Tiwänä Anätutä using yakut. “Yanggä gwenkätanu pis, hängä ulung pahanangäsä yangu meya yiwitnong. Tixawän kwäwitkäyä alake, enetängä wepmähikunong,” yang yakut.
22	GEN 1:22	Tikengä hängä u pahakulu, wam gwalängu using yämikut. “Pisu duksäng sakngälake, yanggä gwenu yiwä dopsok. Tixawän kwäwitkäyä kewune meyä sakngälätnong,” yakut.
24	GEN 1:24	Tiwänä Anätutä using yakut. “Kälawu kep däkäne nanä inäinäne alätnong. Kälawu songäne nanä, kälawu äminsak äwä gwakgwak yangu inäinäne alätnong,” yawän, hängä inä u yakut using alakin.
26	GEN 1:26	Tikengä using yakut. “Äminu nihä bimä pahanim. Tiwän itä hängäläpä yanggäne nanä, kwäwilu enetängä nanä, kälawu songäne nanä, kälawu äminsak, äwä hängäläpä undä kep däkäne nanä yang daying yiwitning,” yake,
28	GEN 1:28	Tikengä wam gwalängu using yämikut. “Engangu meyä dukngisol. Tiwän unetä sakngälake, kewune yiwitäke kuwä dopän, hänga undä daying yiwitnong. Tike pisu yanggäne nanä, äwä kwäwilu enetängä nanä, äwä kälawu kep däkäne nanä yangge kuhiläle yiwitnong,” yang yakut.
29	GEN 1:29	Tikengä hipdu using yänikut. “Kätak natäpsol. Nätä naxu tämbam salin bimä, pa salin yangu undä naksäle daminggat.
30	GEN 1:30	Tiwän songäsongä undä kälap, kwäwit yanggä näningge yäminggat,” yawän inä u yakut using tikin.
47	GEN 2:16	Teke wamu kitokngä hikngä täkngatu using inikut. “Gä pa salinu puyä alängäne nanä täkekän näyo.
48	GEN 2:17	Tiwändeyä pa nomän bä wäyi yang natäpnangäsä däkätäne salinä manäyo, inale änakengu, täpduxu inä unggwenunekän kupiläk,” yang inikut.
49	GEN 2:18	Tikengä Anätu Yawetä “Äminu inäkän yiwänu nomänundo. Ge gatäkgatäkngäle notnä täpätu tahawit,” yake,
50	GEN 2:19	kepdä kälawu kewune nanä äwä kwäwilu enetängä nanä pahakut yangu “Äminu uläpätä dayike umanä dasingga yäniwik?” yake, päkapgut. Tiwän itä dayike, umanä dasingga yänikulu, umanä unin.
54	GEN 2:23	Täkapän kakuläkaxäwik using yakut. “Ile kwätänu näle kwätän, tiwän ile guwu näle gup. Äminu uläpä wäwile tängänetä kwätälukut. Ge umanä ‘mängälä,’” yang yakut.
57	GEN 3:1	Anätu Yawetä hängä dakngä käyä pahakutkätanu, gomoxu äminu kem yänikäxäluwikge nomän hikngä. Ge mängälä täpä yawänyaxu using inikut. “Anätutä ‘Pa salinu puyä alängäne nanä manahol,’ yangu hiyäkände hikngä danikut?” yang inikut.
58	GEN 3:2	Iniwän mängälä täpätä using inikut. “Pa salinu alängäne nanä täke nahim.
59	GEN 3:3	Tiwändeyä Anätutä using ninikut. ‘Pa puyä bänäkän nanä däkäle salinu manahol. Tike kätakgaxäyä malahol. Using tahakengu axumsimäläk,’ yang ninikut,” yang inikut.
60	GEN 3:4	Yawän gomokgä inikut. “Doxumsimäläk.
61	GEN 3:5	Anätu using natäpgut. ‘Unin nakengu, kayi kakalä tining. Tiwän nina bimä däkngake, nomän bä wäyi yang natäpsimäläk,’ yang natäke usingu ile danikut,” yang inikut.
63	GEN 3:7	Unin napät, natdetdetnä kakalawä, “Belum yiwixamäk,” yang natäpgumäläk. Tikengä pa “fixu” däkätule täm päke, gupnä wamäng umukumäläk.
65	GEN 3:9	Tiwändeyä Anätu Yawetä wäwi täpä using inikut. “Adam, gä sandan?” yawän,
66	GEN 3:10	using yakut. “Puyäxätan apuhiwi kake, nä belum yiwitde änaxälake kohopinggat,” yakut.
67	GEN 3:11	Yawän Anätutä inikut. “Gä belum yangu imindä ganik? Pa salinu donapiläkge ganikumu imindä ganiwän naläk?” yawän,
68	GEN 3:12	Adamdä “Mängälä näxätde tekuläxu aläpätä pa salinu notnä anamän nat,” yang inikut.
69	GEN 3:13	Tiwän Anätu Yawetä mängälä uläpä “Uläknga inale tahaläk?” yang iniwän, mängälätä “Gomokgä kem naniwän nat,” yakut.
70	GEN 3:14	Yawänä Anätu Yawetä gomoxu using inikut. “Uläknga tahaläkge, tokngä wam yäwa, gä gikakän tokngä däkä päpiläk. Tike kälawu äminsak äwä songäne nanä yangu tokngä dowäning. Gä täpduktäpduk yiwiläxu, kep däkäne muhipdatä pengwähake tihikuxawi, muluwu mapdaxätan kopning.
71	GEN 3:15	Tiwän nätä pahawa, gäxät mängälä täpäxät iwaliwalnä däkngahimäläk. Tiwän gäle bapuka mängälä täpäle bapunä yangkäyä usäkän yiwitäke kuning. Tiwän ile bapunätä kuhitda yayiwä, gätä bälängäne yähawiläk,” yang inikut.
72	GEN 3:16	Inikengä mängälä täpä using inikut. “Engangga tängäkane kaya tiwänu, meyä däkä gamit. Tiwän tokngämbam päxäwik, engangu dukngiwiläk. Tike teyä apdale natänggämätawi, itä kuhitdale yiwik,” yang inikut.
73	GEN 3:17	Inikengä, wäwi uläpä using inikut. “Mängätdale wam gwälamike, pa salinu donapiläkge kitokngä ganikumu naläk. Ge gäle tiwän, tokngä wam yäwa, kep däkä maliwik. Ge täpduk täpduxu yiwiläxu, tokngämbam päxäwik, kep däkä yamäpuke, puyä pahawiläk.
75	GEN 3:19	Puyä mepgämän bulak pahawiyä, naxu alawä napiläk. Usinggän pahahika, hipduka kewune kuwiläk, inale gä unetä alakuläk. Gä kepdä kwätalukum. Ge hipduka kep däkäne kuwiläk,” yang inikut.
76	GEN 3:20	Adamdä mängätnä “Äminbamu käluk yiwitning täpäläpäle apekngä däkngawik,” yake, umanä Iv yang inikut.
78	GEN 3:22	Tikengä using yakut. “Wäwi aläpä nihä bimä andäkngake, nomän bä wäyi yangu anatäxak. Ge pa käluk yiwitnangäsä däkätäne salinä nake, käluxu iwikge yiwiyäk” yake,
79	GEN 3:23	puyä Idenkätanu ulängänetä täwakut. “Anätu Yawetä äminu uläpä kepdä kwätalukum. Ge äminu uläpä kewu undäkäne yamäpuke pahawik,” yake,
81	GEN 4:1	Adamu mängätnä Ivkät yiwikumäläk. Tiwän tängene käyä tiwänä, wawakngä täpätu dukngikut. Tikengä “Yawetä gatängamän, wäwi täpätu kake tät,” yake, umanä Ken yang inikut.
86	GEN 4:6	Tiwän Yawetä Kenu using inikut. “Tokngä inale natäxaläk? Nomda inale malikaying?
87	GEN 4:7	Nomän täknga tahawi gandupa, täke tiwik yangu donatäläk? Tike nomänu dolahawi, wäyi täknga angguwikge yämäkane yiwixak. Kuhitdale yiwikge natänggämatanggak. Tiwändeyä gäta yapmike, ile kuhiläle yiwike, wäyi täknga mawahayo,” yang inikut.
89	GEN 4:9	Tiwänä Yawetä Kenu using inikut. “Ulapda Abelu sandan?” yang iniwän, Kendä using inikut. “Doxat. Inale naninggaläk? Nä ile kula tahanggalunin?” yang inikut.
90	GEN 4:10	Tiwän Yawetä using inikut. “Wäyi uläknga inale tahaläk? Natäpso. Ulapdale daxu kepkätandä kwänämu näle tikgak.
92	GEN 4:12	Ku kewune puyä pahawi, naxu doalätning. Tiwän gä yotda wenä tiwän, kep gomune täwake tihikuwiläk,” yang inikut.
93	GEN 4:13	Tiwän Kendä yakut. “Meyä namiläxu inulung hikngä. Nätä pänangäsändo.
94	GEN 4:14	Kewu awomunetä gäle nomune doyiwitde anäwaxaläk. Yotna wenä tiwän, kep gomune tawake tihikuwa, imindäka nandukengu, anuwän kupit,” yang yakut.
95	GEN 4:15	Yawän Yawetä inikut. “Äminu täpätutä guwän kupi, meyä gäle gamilu ayapmike, meyä 7 inulung äminu uläpätä päpik,” yang inikut. Tikengä “Ämindä kake, tänguwä kumsäk,” yake, Kenu tuwäng tengämikut.
96	GEN 4:16	Tiwän Kenu Yawe äwä kewu Idenu uwom yang peke, gusitdä akonggak käwutkätan kewu womdu, umanä “Tihikuktihikuk” uwomune päku yiwikut.
103	GEN 4:23	Gwendune Lamekgä mängätnä using yänikut. “Adaxät Silaxät, natäxasol. Mängätna, wamu nätä yäwa, mäläk pähol. Äminu täpätutä dak nuwänu, nätä äminu uläpä alänguwa kupik. Tike wawakdäkä täpätutä nä nuwänu, ixäyä kupsäle tänguwit.
104	GEN 4:24	Äminu täpätutä Ken tängukengu, meyä 7 inulung päpik. Tiwändeyä äminu täpätu nä nukengu, meyä Kendäne ayapmike, inulung hikngä 77 päpik,” yang yänikut.
105	GEN 4:25	Adamu mängätnäxät hipdu yiwikumäläk. Tiwänä mängätnätä wawakngä täpätu dukngike, “Kendä Abel tänguwän kumgutde, Anätutä engangu Abelde tangge namik,” yake, umanä Set yang inikut.
108	GEN 5:2	U pahakulu wäwi, mängälä yang pahake, bänip kwikwik yämikut. Tikenga umanä “ämin” yang yänikut.
135	GEN 5:29	Dungikengä, using yakut. “Yawetä tokngä wam yake, kep tahawän malikutde, puyä kitokngä pahake, meyä päkamäng. Tiwändeyä mahande engangu aläpätä yiwitäkaxu äpme nimik,” yang yake umanä Noa yang inikut.
141	GEN 6:3	Tiwän Yawetä using yakut. “Äminu kitokngänä wenä. Ge käluk iwikiwixu dowewa yiwitning, kewunen. Tike krismasu 120-kän yiwixäwik kumning,” yang yakut.
145	GEN 6:7	Natäke yakut. “Äminu pahakumde, meyä natäxat. Ge äminu undä pahawa hopining. Hängä kewune yiwixaying äwä awepmäke tihikukaying yangu awahawa hopining,” yang yakut.
151	GEN 6:13	Tinggawän Anätutä Noa using inikut. “Äminbamu äminsipmäk täknga tahake yiwixaying. Ge hängä undä käluk yiwixayingu awahawa hopining. Hängä undä äwä kep gom yang pahawa hopining.
152	GEN 6:14	“Ge gä siwu gwendu pa nomän päke tahayo. Tikengä okopixätanu ämindä yiwitningge äwä kälapdä yiwitningge, inäinä matäke peyo. Tikengä yanggätä kopnäng yakengu, okopi käwut kepmän käwut yangu koltatä pahayo.
153	GEN 6:15	“Sip gwenu using tahayo. Belakngänä 140 mita, kwalangänä 23 mita, tiwän dämnä 13.5 mita tahayo.
155	GEN 6:17	“Nätä yanggä inulung tewa, kewu anggomu yiwikdoke pänguhiwik. Tiwän hängä kewune nanä käluk yiwixayingu undä pahawa hopining. Tiwän hängä undä käluk yiwixayingu axumning.
156	GEN 6:18	“Tiwändeyä nätä kontraknga gäle tahawa, sip gwenune kopiläk. Gä, wawakga, ile mängätnä, äwä gika mängät yang kopning.
159	GEN 6:21	Ge naxu gika äwä hängä uläkwäk yanggä naningge, inäinäne peyo,” yang inikut.
161	GEN 7:1	Täpdukngätä apän, Yawetä Noa inikut. “Äminu ayiwixayingkätanu, nätä gandupa, äminomänu gäkän. Ge gin yänggwälu undä sip gwenkätan kopnong.
164	GEN 7:4	Anggwenunetä täpduxu 7 yiwikengä, hopä tewa, kwakäpäne kupiläne yang takuhixawän, ku täpduxu 40 apuxuwik. Tiwän hängäläpä kewu anggomune nina pekumu, undä pahawa hopining,” yang inikut.
167	GEN 7:7	Noa, mängätnä, wawakngä, äwä wawakngäle mängät yang, “Yanggätä nihipsäk,” yake, sip gwenune kopgin.
195	GEN 8:11	Ku tihikuhika tukwatdeyä, pa “oliwu” däkätule tämu käluxu handu mayätä ihinggänggänuke, täkapän kakut. Unin kakengä, Noa “Yanggä gwenu aleke pukukngä tinggak,” yangu natäpgut.
200	GEN 8:16	“Gika, mängätda, wawakga, äwä wawakgale mängät yangu teke epuxuxut, sip gwenun.
201	GEN 8:17	Hängä undä gäxät yiwixayingu, kewune sakngälake yiwitäke kuwä dopikge, päke epuxuyo,” yang inikut.
205	GEN 8:21	Häwän, Yawetä ile käpängu gwälam tiwän natäke, bäniyäne using natäpgut. “Äpmanu ämindä yiwikmaliwä, kewu andäka tokngä wamu hipdu dohikngä yake tahawa maliwik. Engangunetä äminbamu wäyi täkngaläknga pahaninggekän natänggämätäkaying. Tiwändeyä mahande u pahawa malikin usingu, hängäläpä undä käluk yiwixayingu dowahawa malining.
206	GEN 8:22	Ge unin. Kewu anggomu using yiwixawängän, puyä dändän, bulä nak pänangäsä dändän, o gusit dändän, hopä dändän, kwakäpä bä kupilä yanggäkän apukaning,” yang yakut, Yawetän.
207	GEN 9:1	Anätutä Noa, wawakngä yangu wam gwalängu using yämikut. “Ginu engangu meyä dukngitnong. Tiwän unetä sakngälake, kewune yiwitäke kuwä dopsok.
209	GEN 9:3	“Naxu puyäne nanä tupä damikum usinggän, kälapkäyä using näningge daminggat.
213	GEN 9:7	“Ginu, engangu meyä dukngitnong. Tiwän kewune äminu meyä yiwitning,” yang yänikut.
215	GEN 9:9	“Nätä kontraknga gin, bapuhä mahande yiwitning, hängä undä ginkät yiwike siwunetä epuxuying, äwä kewune nanä undä mahande yiwitning yangge tahanggat.
217	GEN 9:11	Kontraknga using tahanggat. Hipdu hängä käluk yiwixayingu undä yanggätä doyäwa pahawän hopining. Tiwän kewu anggomkäyä yanggätä doyäwa tahawän maliwik,” yang yänikut.
218	GEN 9:12	Yänike, unetäkänu using yänikut. “Kontraxu gin äwä hängäläpä käluk yiwixaying yangge tahake, tuwängu täkngatu texat. Ge kontraxu aläknga iwikge yiwixäwik.
223	GEN 9:17	Kontraxu kep däkäne nanä undäle tahat täkngale tuwängu uläknga texat,” yang yänikut.
229	GEN 9:23	Yäniwän Semkät Jafetkätdä täwixu kwämbätdu täke, gwälamnäne mehe käwut mapät epgut. “Nanit kähäm,” yake, mahatä täko, nanä omikngämikumäläk.
231	GEN 9:25	“Kenanu tokngä däkä päpik. Notnäle gepbine yiwixäwik, ile puyä däkä pahangyämik,” yang inike,
232	GEN 9:26	unetäkänu using yakut. “Yawe, Semde Anätunä, ile uman yatängenatnim. Tiwän Kenanu Semde gepbine yiwixäwik, ile puyä däkä pahangämik.
233	GEN 9:27	Anätutä tahawän, Jafelu bapunä meyä tiwä, kewune yiwitäke kuning. Tiwän Jafetde bapunäxät Semde bapunäxälu unekän gatäke yiwitning. Tiwändeyä Kenanu Jafetde gepbine yiwixäwik, ile puyä däkäxäyä pahangämik,” yang yakut, Noatän.
244	GEN 10:9	Yawetä Nimrotde natdetdelu nomän imän, kälawu buläkän sipmäkakut. Ile tiwän using yäkaying. “Yawele kayine äminu uläpä Nimrotdä bimä nomän sipmänggak,” yangun.
270	GEN 11:3	Päku yiwike, “Kep gämänu päke, däkine häna, yähakitokawä, blik däkngäning,” yang yakin. Yolu hup simen yanggä dowahakin, tike kolta tuliwä, blixu päpä kitokakin.
271	GEN 11:4	Tiwän using yakin. “Inäinä domatäke, womdu womdu dowäku yiwihikunim,” yake, “Yolu gäpanggu tahake, yot bänäkängän yolu belakngä gwendu tahana, yekäwune kopik. Tiwän umaninu käyä tiwik,” yang yake, using pahakin.
273	GEN 11:6	“A! U äminu inä uninggän, tiwän wamnä buläkän täknga. Yakapde unin pahaying. Ge mahande dasingga pahaningge natäkengu, awahaningunin,” yake,
274	GEN 11:7	“Puku wamnä pängginungutnim. Tiwän wamnä yawä, notnätä donatäpning,” yang yakut.
300	GEN 12:1	Gwendune Yawetä Abramu using inikut. “Kantrika, notdambam, nangga yänggwät yang peke, kewu nätä ganiwa, uwomune kunggayo.
302	GEN 12:3	Ämindä gäle bänip kwikwik gamä, nätä yäkwäle ile bänip kwikwik yämit. Tike ämindä tokngä däkä gamä, nätä yäkwäle tokngä däkä yämit. Gäle tiwän, yotyolu kewune nanä undä bänip kwikwik päning,” yang inikut.
306	GEN 12:7	Tiwän Yawetä apu, Abram using inikut. “Kewu awomu bapukale äpme yämit,” yang inikut. Yawetä ile apgutde, ile tiwän, Yawele alta gwenu uwomune tahakut.
310	GEN 12:11	Isip kundopningge kuxäwik, mängätnä Sarai using inikut. “Gä mängälä gwälam hikngä.
311	GEN 12:12	Isip nanätä ganduke ‘Ile mängät,’ yakengu, nä anuwä kungäxäwa, gä täning.
312	GEN 12:13	Ge ayäwä kakengu, ‘Hamina’ yang yäniyo. Tiwän gäle natäkengu, donuwä kupit,” yang inikut.
314	GEN 12:15	Tiwän kingge puyä ämindä kake, ku kingu “Mängälä gwälam hikngä täpätu undan kamäng,” yang inikin. Tikengä Sarai kingge yolune täke kukin.
317	GEN 12:18	Andambätake, kinggä Abram yawän apän, using inikut. “Usingu inale tahakuläk? ‘Mängätna’ yangu dasingge tiwän donanikuläk?
318	GEN 12:19	‘Hamina’ yangu kemu inale naniwi täkum? Wanin, mängätdan. Täke kunggä,” yang inikut.
327	GEN 13:8	Puyä äminätä yanganiwä, Abramdä Lolu using inikut. “Puyä äminilu amäk wam yawä, täke dolinggak. Nilu u notnäxäluninggän. Ge amäk wamu teta.
328	GEN 13:9	Kayo. Kewu inulung. Ge inäinä matäke kuhim. Gä hiyä käwut kuwiläkge natäpi, nä kwänä käwut kuwit. Tike gä kwänä käwut kuwiläkge natäpi, nä hiyä käwut kuwit,” yang inikut.
333	GEN 13:14	Lotdä Abramu teke kuwänä, Yawetä Abramu using inikut. “Anetä yiwike, kewu undä dayipso. Gusitdä akonggak käwut, gusitdä pukunggak käwut, not käwut, äwä saut käwut yangu dayipso.
336	GEN 13:17	Kuke, kewu awomdäne belakngänä däpinä yangu undä dayipso, inale gäle gamit,” yang inikut.
356	GEN 14:19	Itä apu wam gwalängu using imikut. “Abram, Anätu Enetängä Nanä kepkät yekäpkät pahakut täpätä, gäle bänip kwikwixu äpme gamik.
357	GEN 14:20	Tiwän Anätu Enetängä Nanä Täpäle uman yatängenatnim, inale itä iwalda kätakgane pewän sipguläk,” yang inikut. Iniwän Abramdä hängäläpä upuke, 9-u inäle pexäwik, 1-u Melkisedekge imikut.
358	GEN 14:21	Tiwänä Sodomde kingu Beratä Abramu using inikut. “Hängä täpä gikale pexäwik, äminakän namiyo,” yang inikut.
359	GEN 14:22	Tiwändeyä Abramdä using inikut. “Kätaknga tängenake, Yawe, Anätu Enetängä Nanä, kepkät yekäpkät pahakut täpäle umande wamu hiyäkän hikngä yänggat.
360	GEN 14:23	Hängä täpätu gätäne dohikngä täpit. Täwikge tret bä bälängyayikge kätak yangu mätekngä. Tiwändeyä dowäpit. Using päpitnä, gätä ‘Nätä tahawa, Abramu hängänämbamgän tikin,’ yang yeyä.
361	GEN 14:24	Hängä täpätu ninale doläpit. Tike hängä amäk äminatä anayingu unin. Tike Aner, Eskol, Mamre yangu näxat kukumäng. Ge hängä mätekngä itäkän päning,” yang inikut.
362	GEN 15:1	Abramdä awewelike kaxawän, Yawetä apu, wamu using inikut. “Manaxälayo. Nä tulungguka bimä. Tike bänip gwalängge hängä inulung gamit,” yang inikut.
363	GEN 15:2	Tiwän Abramdä yäkwäle inikut. “Täkeläpä Yawe, hängä dasä bimä namiläk? Enganga wenä. Ge nätä kupa, Elieser Damaskas nanä täpätä näle tangge yiwike, hängäna päpik.
364	GEN 15:3	Engangu donamikuläkge, puyä ämina täpätutä näle hängä päpik,” yang inikut.
365	GEN 15:4	Iniwän Yawetä wamu hipdu using inikut. “U. Gäle hängä äminu uläpätä dowäpik. Tike gika wawak hikngätä päpik,” yang inikut.
366	GEN 15:5	Inike kepmän täkepuke using inikut. “Yekäpkätan kake, kuminamu kendeyo. Kendetnangäsä tinggak? Bapuka using tining,” yang inikut.
367	GEN 15:6	Iniwän Abramdä Yawele bänip tiwän, Yawetä “äminomän” yang inikut.
368	GEN 15:7	Tiwänä hipdu Yawetä Abramu using inikut. “Nä Yawe. Nätä kewu awomunin gamitde Ur yolu Kaldiaxätanu unggäpangunetä täkapgum, gän,” yang inikut.
369	GEN 15:8	Tiwän Abramdä inikut. “Täkeläpä Yawe, dasing tahawi kakengä, hiyäkände yangu natäpit?” yang inikut.
370	GEN 15:9	Iniwän yäkwäle inikut. “Towiyä gämän mängälä gwendu, meme mängälä gwendu, sipsiwu wäwi gwendu, undä krismasnä gwenalä gwendu, äwä kombunanang mätexu gwendu, päkalu gwendu yangu päkapu namiyo,” yang inikut.
374	GEN 15:13	Tiwän Yawetä inikut. “Wamu ganiwa, hiyäkängän natäpso. Bapuka kewu womdune päku, apuyiwit däkngake, uwomune nanäle kematde yiwitning. Tiwän puyä kitokngä yämä pahaxawä, äminu sipmäxäwik pahawä malixawä, 400 krismas apuxuning.
377	GEN 15:16	Bapuka gwenu gwenaläxät gwenaläxät sakngäläxawänä, ane apning. Amor nanäle wäyinä inulung hikngä tiwän kakengä, anetä yäwämba epuxuning,” yang inikut.
379	GEN 15:18	Täpduxu unggwenune Yawetä Abramu hiyäkän wam täknga using inikut. “Bapukale kewu awomunin yämit, Isipde yanggä dupinetä apuxu yanggä inulungu Yufrites dupine.
382	GEN 15:21	Amor, Kenan, Girgas, äwä Jebus yangge sakngayile kewu undä bapukale yämit,” yang inikut.
384	GEN 16:2	Ge Saraitä Abram inikut. “Yawetä bänipna umumbän, engangu dondukngit. Ge kuyo. Tiwän puyä äminaxät däpmunu pesimäläk. Dasingga? Itä enganga äpmembä betangamik?” yang inikut. Iniwän Abramu täke natäpgut, Saraitä yawänun.
387	GEN 16:5	Tiwänä Saraitä Abramu using inikut. “Gätä tahawi, nä meyä pänggat. Puyä ämina uläpä nina gäle kätaxune tekum. Tiwändeyä Hagaru tängene käyä tiwän kake, itä nandupänu, kwakwakngä tinggak. Ge Yawetä gäxät näxälu äpme uhinggiwik,” yang inikut, Saraitä Abramun.
388	GEN 16:6	Yawän yäkwäle Abramdä using inikut. “Täke. Gika puyä ämin. Gika dasingga tahawiläkge natäläxu, gika tängäne yiwixak,” yang inikut. Yawänä Saraitä mähemähe kaxäwik tahanggawän, Hagaru datäkukut.
390	GEN 16:8	Tiwän ängelatä using inikut. “Hagar, Saraile puyä ämin, sänetä apuläkngä, säne kunggaläk?” yang inikut. Iniwän “Nä towiknga Saraile naxälake datängapunggat,” yang inikut.
391	GEN 16:9	Iniwän Yawele ängelatä inikut. “Hipdu päku towikga Saraile gepbine yiwiyo,” yang inikengä,
392	GEN 16:10	unetäkänu using inikut. “Nätä tahawa, ayika sakngälawä meyä tiwän, kendetnangäsä doliwik.
394	GEN 16:12	Wawakga uläpä donggi tuk bimä däkngake, äminbamde iwalnä däkngawik. Däkngawän yäkwäle iwalnä däkngawä, tahake yiwitning. Tikengä notnämbamkälu gupsängu doyiwitning,” yang inikut.
395	GEN 16:13	Yawetä Hagaru wam inikutde, “Ananduxak Täpä axat,” yake, umanä täkngatu using inikut. “Anätu Ananduxaläk Täpänin” yang inikut.
396	GEN 16:14	Ile tiwän yanggä akondokayingu unggwäxu umanä “Käluk Yiwäxäwik Nanduxak Täpäle Yanggä” yang inikin. Yanggä akondokayingu unggwäxu Kadeskät Beretkätde bänäkängän yiwäxak.
399	GEN 17:1	Abramu krismasnä 99 yiwixawän, Yawetä apu inikut. “Nä Anätu Kitokngäna Käyä Täpä. Näxät gatäke yiwixäwik, nomängän pahayo.
400	GEN 17:2	Kontraknga gäxät tahakumäxu aläpa kitokawän, tahawa bapuka meyä hikngä tiwik,” yang iniwän,
402	GEN 17:4	“Näle kontraxu using. Mahande kantri yiwitäke kuninggäne bapunä däkngawiläk.
406	GEN 17:8	Gä Kenande kewune apuyiwitde päkapu yiwixaläk. Tiwändeyä kewu Kenandäne awomu undä gäxät bapuka mahande alätningkätde gihäle tupäkände damike, Anätunäle yiwit,” yang yakut.
407	GEN 17:9	Tikengä unetäkänu using inikut. “Gäxät bapuka mahande alätningkälu näle kontrak tawake yiwitnong.
412	GEN 17:14	Tike wäwi täpätu iminda gupnä domatäwixu, näle kontraxu doläwämbik. Ge aläwämbä epuxuyok,” yang inikut.
413	GEN 17:15	Täkngatu using inikut. “Mängätda Sarai yang inikakinu aleke, Sara yang ininong.
414	GEN 17:16	Nätä bänip kwikwik ima, wawakga dukngiwik. Unetäkänu nätä bänip kwikwik ima, yotyotde hawanä däkngawik. Tiwän ayinä täpätuyi kingge yiwitning,” yang inikut.
415	GEN 17:17	Iniwän Abrahamdä sopäsopä puke, kuhilä kewune täpu temäke, using natäpgut. “Wäwi krismasnä 100 tiwänu, engangu äpme towimbik? Saraxäyä krismasnä 90. Ge engangu äpme dukngiwik?” yang natäpän, kwakwakngä tiwän mikut.
416	GEN 17:18	Tikengä Anätu using inikut. “Wamu yaläxu, Ismaelde täkembä imiläk?” yang inikut.
417	GEN 17:19	Tiwänä Anätutä inikut. “Ile donatäke yat. Tike mängätda hikngä, Saratä wäwi täpätu äpme dukngiwik. Tiwän umanä Aisak yang iniyo. Tiwänä kontraknga ixät tahake, täpa kitokawän, iwikge using yiwik, bapunä mahande alätninggexät.
419	GEN 17:21	Tiwändeyä kontraknga uläknga Aisakät tahahim. Äminu uläpä krismasu ende gwenuneyä Saratä kake täpik, täpduxu asawomune,” yang inikut.
428	GEN 18:3	Temäke using yakut. “Bulämbam täpä, nä ilakngä nandukengu, puyä äminda manapmake kuyo.
430	GEN 18:5	Näle apuyingge, naxu mätekngä hangdama, nakitokakengä, axunangge natäyingune kunong,” yawän, “Täke. Usingu täke tahawiläk,” yang yakin.
431	GEN 18:6	Tiwän Abrahamu yupsäng ihapmäke, selyotkätan kopgut, Sarale. Ko Sara using inikut. “Flawa gwälamu bulämbamu tupäyalä päke, bret hayo,” yang inikut.
434	GEN 18:9	Tikengä using inikin. “Mängätda Sara sandan?” yang yawä “Endesing. Selyotkätan,” yang yänikut.
435	GEN 18:10	Tiwänä u yiwikinu täpätutä using yakut. “Täpduxu asämbimä gwenu krismasu endenggwenune apa, mängätda Sara engangu wäwi täpä kake täpik,” yang inikut. Wamu u yakinu, Sara selyolune yiwixäwik natäpgut.
437	GEN 18:12	Ge Sara using natäpgut. “Apnaxät nilu äminäläke alimäk. Engang äpme dukngiwik yake yänggak?” yang natäke, mipäkohopikut.
438	GEN 18:13	Tiwän Yawetä Abrahamu using inikut. “Sara inale mikgak? ‘Engangu kake tänangäsändo. Äminäläke alit,’ yangu inale yänggak?
439	GEN 18:14	Hängä täkngatu Yawetä using tiwik yang natäpänu, doaläwik? Tiwän täpduxu angganit gwenune hiyäkände äpme apit. Tiwän engangu wäwi täpä kake täpik,” yawän,
440	GEN 18:15	Sara anaxälake “Domit,” yawän, Yawetä “Hiyäkände. Amiläk,” yang inikut.
442	GEN 18:17	Yawetä using natäpgut. “Hängä tahawitde natälu, Abrahamu doxanghopike tahawit,
444	GEN 18:19	Abrahamu, engangä, bapunä yang yänindämumbän, nomängän tahaxäwik, Yawele kahit täwaningge tuwängukum. Ge hiyäkän wamu Abraham inikumu, inä using pahawit,” yang natäpgut.
445	GEN 18:20	Tikengä Yawetä using inikut. “Sodom nanäxät Gomora nanäxät gutongä hikngä pahaxawä, kwänäm tixäwik, näle yayingu meyä hikngä.
446	GEN 18:21	Ge nina pukuke dayikengä, hängä wäyi pahawä wamu natäpgumu hiyäkän bä kem yangu natäpit,” yang inikut.
448	GEN 18:23	Yawetä yiwikulune inälängän ku, Abrahamdä using inikut. “Ngä dasing? Äminomänkät gutongä äminkät undä sipnangge tinggaläk?
450	GEN 18:25	Gätä gutongä ämin sipmäkengu, äminomänu dosipnangäsä, inale undä sipmäkengu, meyä usakän yämiläxunin. Kewu undä womde meyä uhinggikgaläxunin. Kekem usingu dolahanangäsä,” yang inikut.
451	GEN 18:26	Tiwänu Yawetä using inikut. “Sodomkätanu äminomänu 50 dayikengu, butayä ile natäke, yolu undä gäpang tewa yiwik,” yang inikut.
452	GEN 18:27	Tiwänä Abrahamdä hipdu using inikut. “Nä kep ämingän. Wamu yänangäsändo. Tiwändeyä hipdu yäwit.
453	GEN 18:28	Äminomänu 5-u wenä tiwän, 45-kän tiwänu, dasing? Yolu undä gäpangu asipiläk?” yang iniwän, “45 dayikengu, dosipit,” yang inikut, Yawetän.
454	GEN 18:29	Tiwänä hipdu using inikut. “Ngä 40-kän tiwänu, dasing?” yawän, “Äminu 40 uläkwäkge tiwänu, dosipit,” yang inikut.
455	GEN 18:30	Iniwän hipdu “Täkeläpä, tokngä manandupso. Hipdu yänanggenggat. Ngä 30-kän tiwänu, dasingga?” yawän, “Dowahawit, 30-kän tiwikäyän,” yang inikut.
456	GEN 18:31	Iniwän hipdu inikut. “O, Täkeläpä, wamu hipdu angganinggat. Ayäwa kakengu, mähe manatängamiyo. Ngä undanu 20-kän tiwänu, dasing?” yawän, “20-kän dayikexäyä, dosipit,” yang inikut.
457	GEN 18:32	Iniwänä “O Täkeläpä, wamu wäsekngä hikngä ganiwit. Dasing? Äwä undanu 10-gän dayikengun?” yawän “10-gän dayikexäyä, dosipit,” yang inikut.
460	GEN 19:2	“Bulämbam täpä, nä puyä äminsä. Ge yotnane apät kuna. Päku bälängsä häluwät, une petnim. Ge enakengä, gihä natämäläxune kuhol,” yang yänikut. Yäniwän yäkwäle using yakumäläk. “Ane, kekewune pesim,” yang inikumäläk.
463	GEN 19:5	Lotde yangoke yakin. “Äminu gäle apumäläxu, yawi epuxuwät tahakana,” yang yakin.
465	GEN 19:7	“O mäte notna. Wäyi täknga usingu malahanong.
466	GEN 19:8	Tike yäpana täpäyalä wäwixälu doyiwixayingu undan. Ge unin päkepu dama, gihä natäying täknga unuxät yiwitnong. Tike äminu aläpäyalu mawahawä malinong, inale näle yolunekän apumäläk,” yang yänikut.
467	GEN 19:9	Yäniwän, “Kuke nipmit,” yang inikin. Inikengä yakin. “Lolu womdune nanä täpätä päkapu yiwike, ninu gutongä äminde nininggak,” yang yakin. Tikengä using inikin. “Meyä uläpäyatde natämäng täknga gäle tahana, meyämbamu gätä päpiläk,” yang yake, Lolu tekwätämapä kuxawän, yämä uputningge tahakin.
470	GEN 19:12	Tiwänä uläpäyatdä Lolu using inikumäläk. “Yepmäka, wawakga, yäpaka, bä gikaxät nanä täpätuyi andanu käyä kakengu, päpi awomu teke kukanong,
471	GEN 19:13	inale yolu anggapangu awahata malining. Äminu ane nanätä gutongä pahaxawä, Yawele kwänäm tixäwik yayingu meyä hikngä tiwän, Yawetä niningyäpiwän, nitdä pahata maliningge apumäk. Ge notda päpi, yolu awomu teke kukanong,” yang inikumäläk.
472	GEN 19:14	Iniwät Lolu enake epuxuke, yepme yäpanä uläpäyat pähimäläkge tuwungukin täpäyatde kuke yänikut. “Yupsäng enake, yolu anggäpangu teke kukahol, inale Yawetä pahawän malinangge tinggak,” yang yäniwän, “Yamändetbä nininggak?” yang natäpgumuläk.
473	GEN 19:15	Gusilu moyokän akondoxawän, ängelatä Lolu iningyäpikumäläk. “Mängätda yäpaka yang päke epuxunggayo. Tike yolu anggäpangkät pahata malinäng,” yang inikumäläk.
475	GEN 19:17	Epu päke kuke, ängela täpätutä using yänikut. “Tupäkände datäkukanong. Päkungu kupi gwenune mayiwä täkanong. Tiwän maläpä täkwämbän kanong. Tupäkändekän täwalune datäkukanong. Tike dahipän kumnäng,” yang yänikut.
476	GEN 19:18	Tiwändeyä Lotdä using yakut. “O, Bulämbam täpä, usingu mayawi tahanom.
478	GEN 19:20	Tike yolu atunggäpangsimu wäkngäsim. Tiwän mätekngä hikngä. Ge une täkembä datäkuke doxupit?” yang inikut.
479	GEN 19:21	Iniwän ängelatä inikut. “Täke. Wamu u yänggaläxu using tahawit. Yolu unggäpangsimu dowahawa malining.
480	GEN 19:22	Tiwän yupsäng ihapmäke, datäkunggayo, inale yolu gäpangsimune doxuxawi, näta hängä täkngatu pahanangäsändo.” (Yolu unggäpangsimu Lotdä mätekngä yang inikutde, umanä Soar yang inikakin.)
489	GEN 19:31	Täpduxu gwendune päyenätä ulapnä inikut. “Nanilu äminäläke hikngä alinggak. Tiwän kewu anggomune mängälä ayä käyäkän. Tike kewu awomkätanu nit päke yiwitnangäsä wäwi wenä.
490	GEN 19:32	Ge nanilu wain imita, tängoke andatdawuwänä, unuxät petnim. Unetäyä engangu käyä tiwik,” yang inikut.
492	GEN 19:34	Kwepdätä päyenätä ulapnä inikut. “Kupilä anggwenune nankälu axuwa pemäk. Ge hipdu imita tängoke datdawuwik. Tiwänä kuwi pesimäläk,” yang inikut.
498	GEN 20:2	mängätnäle “Hamina” yang yakut. Tiwänä Gerarle kingu Abimelekgä puyä äminä yäningyäpiwän, ku Sara täkapu imä, yotnäne tekut.
499	GEN 20:3	Tiwän kupilä gwendune Anätutä dambu tängäne apuke, Abimelexu inikut. “Gä axumnangge tinggaläk, inale gä mängälä uläpä täkuläxu ayä käyä,” yang inikut.
500	GEN 20:4	Tiwändeyä Abimelexu Saraxät däpmunu dowekumäläk. Ge Abimelekgä using inikut. “Täkeläpä, äminu gutongänä wenä asipiläk?
501	GEN 20:5	Abrahamdä Sarale ‘Hamina,’ yawän, Saratäxayä ‘Hamina,’ yakut. ‘Ayä wenämbä,’ yake yäwa ku täkapgin. Tiwändeyä nätä gutongä täkngatu ile dolahakum. Ge undanu gutongä wenä,” yang inikut.
502	GEN 20:6	Iniwän Anätutä dambu tängäne inikut. “Hiyäkände. Gä donatäxäwik tahakuläk yangu anatät. Ile tiwän, nätä natäpa, mängälä uläpä doläke, wäyi täknga dolahakuläk, nälen.
503	GEN 20:7	Ge mängälä uläpä hipdu ayäle imiyo. Äminu uläpä profet. Ge aimi, itä gäle tumuk wam yawänu, gä doxupiläk. Tike doimiläxu, yäko! Gä äwä gikaxät nanä yangu undä axumning,” yang inikut.
505	GEN 20:9	Tiwänä Abraham yatäwämbän apän, inikut. “Gä ninde dasing tahanggaläk? Nätä gäle meyä täkngatu dolahakum. Tiwändeyä gä kem yake, meyä täknga ninde täkapunggaläk. Äminbamdä dowahakaying täknga, gätä ninde tahanggaläk.
506	GEN 20:10	Yäpuli inale hikngä tahakuläk?” yang inikut.
507	GEN 20:11	Tiwänä Abrahamdä inikut. “‘Ane nanä Anätule donaxäläke, nuke mängätna tänäng,’ yang natäpgum.
508	GEN 20:12	Tike ‘Hamina’ yangu hiyäkände yakum. Nanilu uläpäninggän. Tike mingilu inäinä. Tiwändeyä mängätnale täkum.
509	GEN 20:13	Tiwänä Anätutä natäpän, yotna teke, kewu womduwomdu tihikuxäwik, mängätna using inikum. ‘Gätä näle nomän tahaxawi, yotyotbä säneka kuhimu, näle gätä “Hamina” yang yäniyo,’ yang inikum,” yang yakut, Abrahamdän.
511	GEN 20:15	Imikengä Abrahamu using inikut. “Awomu näle kepgän. Gika sawomuneka yiwitnangge natäkengu, une yiwiyo,” yang inikut.
512	GEN 20:16	Inikengä Sara using inikut. “Nätä hamindale moningu silwa meyänä 1000 sekel imit, gutongä uläknga gäle tahakumden. Tiwän äminbamu gäxät yiwixayinggä using natäpning. ‘Gä gutongä täkngatu dolahakuläk,’ yang natäpning,” yang inikut.
520	GEN 21:6	Saratä using yakut. “Anätutä bänip gwaläng täknga namän, axuläkake mikgat. Ge äminbamdä ile natäkengu, näxät axuläkake mitnim,” yang yakengä,
521	GEN 21:7	unetäkän yakut. “Tupä äminbamu ‘Abrahamde mängälu Sara engangä dombä kake täpik?’ yang natäpgin. Tiwändeyä Abrahamu äminäläke aliwänä, engangä kake tänggat,” yang yakut.
524	GEN 21:10	Kakengä Abrahamu inikut. “Mängälä puyä äminda uläpäxät wawakngäxälu yangyäwämbi kukakun. Axungwäxawi, puyä äminda uläpäle wawakgä hängä täpäka dowäpik. Tike näle wawaxu Aisakgäkän päpik,” yang inikut.
526	GEN 21:12	Tiwän Anätutä Abrahamu using inikut. “Wawakga Ismael äwä puyä äminda Hagar yangyäwämbiläkge, meyä mawäyo. Saratä dasingga yak using tahayo, inale ‘Bapukambamu meyä hikngä tiwik,’ yangu hiyäkän wam täknga ganikumu, wawakga Aisakge tiwän yakum.
527	GEN 21:13	Tike puyä ämindale wawakäyä tahawa, meyä sakngälake kantrinä inätä täke yiwitning, inale ixäyä wawakga,” yang inikut.
530	GEN 21:16	Teke “Wawaknga kayitä hikngä doxaxawa kupik,” yake, inäkän päku malähimsim yiwixäwik, kwänämnä tikut.
531	GEN 21:17	Engängä kwänäm tiwän, Anätutä natäpgut. Tiwän Anätule ängelatä Hagaru yekäwunetä using inikut. “Hagar, inale tikgaläk? Engang täpä awexäwik tixu, Anätutä anatäk. Ge manaxälayo.
532	GEN 21:18	Ku kätakngäne täke täpi enawän, inale nätä tahawa ile engangu meyä sakngälake, kantrinä inätä täke yiwitning,” yang inikut.