Wildebeest analysis examples for:   bao-baoNT   GENERAL_PUNCTUATION    February 11, 2023 at 18:02    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23232  MAT 1:19  Cõ manʉ José pea, ca bojoca añugʉ niiri, bau niiropʉ Maríare, To biro biimo, ĩi wede batetigʉra cõre ca cõacãpe niicu, ĩi tʉgoeñaupi.
23233  MAT 1:20  To biro yʉ tiigʉda, cʉ̃ ca ĩi tʉgoeña niiri tabere, cʉ̃ ca quẽñaropʉ, jĩcʉ̃ Ʉmʉreco Pacʉ pʉto macʉ̃ cʉ̃re baua eari, o biro cʉ̃re ĩiupi: José, David pãrami, Maríare nʉmo cʉtirʉgʉ uwiticãña. Cõ ca macʉ̃ jãñagʉa Añuri Yeri cʉ̃ ca tii maji niirije jʉori cõ ca bʉaricʉ niimi.
23234  MAT 1:21  María jĩcʉ̃ macʉ̃ cʉtirucumo, Jesús cõ ca wãmeo tiipʉre. O biro wãme cʉtirucumi, cʉ̃ yaarã ñañarije cʉ̃ja ca tii niirijere ca ametʉenepʉ niiri ĩiupi.
23236  MAT 1:23  Jĩcõ nomio, ʉmʉ mena ca nii ñaatigora, ʉtaaga nii, jĩcʉ̃ macʉ̃ cʉtirucumo, Emanuel cõ ca wãmeo tiipʉre, cʉ̃ ca ĩiricarore biro to biijato ĩiro. (Emanuel ĩiro, Ʉmʉreco Pacʉ mani mena niimi, ĩirʉgaro ĩi.)
23240  MAT 2:2  o biro ĩi jãiña eaupa: ¿Noo cʉ̃ niiti, judíos wiogʉ ca baʉaricʉ? Cʉ̃ ñocõre muipũ cʉ̃ ca mʉa doori nʉñapʉ niirã ĩari, cʉ̃re jãa ĩi nʉcʉ̃ bʉorã doojãwʉ ĩiupa.
23242  MAT 2:4  To biri wiogʉ Herodes pea, paia ʉparãre, doti cũuriquere jʉo bueri majare, jʉo nea poori: Mesías, ¿noopʉ cʉ̃ baʉarʉgaupari? cʉ̃jare ĩi jãiñaupi.
23243  MAT 2:5  To biro cʉ̃ ca ĩi jãiñaro: Judea yepa macã macã Belén'pʉ. O biro ĩi owaupi Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri majʉ:
23244  MAT 2:6  Belén, Judea yepare ca niiri macã, tii yepa macã macãri ca nii majuropeeri macãri watoare, watoa macã macã méé mʉ nii. Mʉre jĩcʉ̃ wiogʉ baʉarucumi, yʉ yaarã, Israel yaa pooga macãrãre ca ĩa nʉnʉjeepʉ, ĩi ĩiupa.
23246  MAT 2:8  To biri Herodes Belén'pʉ cʉ̃jare tiicojogʉ, o biro ĩi cojoupi: Waarãja, wimagʉ yee maquẽre añuro mʉja jãiña tʉo peticãwa. Cʉ̃re bʉarã, yʉ cãare mʉja queti tiicojowa, yʉ cãa, cʉ̃re yʉ ca nʉcʉ̃ bʉogʉ waapere biro ĩirã cʉ̃jare ĩiupi Herodes.
23250  MAT 2:12  Jiro quẽñaricaropʉ, Herodes pʉto peera waaticãña, ca ĩi wede majio ecoricarã niiri, cʉ̃ja yaa yepapʉ tua waarã, ape maa pee waacoaupa.
23251  MAT 2:13  Ca majirã cʉ̃ja ca tua waaro jiro, jĩcʉ̃, Ʉpʉ yʉʉ cʉ̃re queti wede bojari majʉ Josére cʉ̃ ca quẽñaropʉ cʉ̃re baua eari, o biro cʉ̃re ĩiupi: Wãcãña. Wimagʉre, cʉ̃ pacore, Egiptopʉ jʉo duti waagʉja. Toopʉ mʉ niicãrucu ména. Jiro mʉre yʉ wederucu ñucã. Herodes wimagʉre cʉ̃re jĩa cõarʉgʉ mʉjare amagʉ doogʉ tiimi, ĩiupi.
23253  MAT 2:15  Toopʉ niicãupa, Herodes cʉ̃ ca bii yairopʉ. O biro bii eaupa, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ yee quetire wede jʉgueri majʉ mena: Egiptopʉ ca niigʉre yʉ jʉo cojowʉ yʉ Macʉ̃re, cʉ̃ ca ĩi owa cũu jʉguequĩrique.
23254  MAT 2:16  Herodes pea ca majirã cʉ̃re cʉ̃ja ca ĩi ditoriquere majiri, ajia ametʉacoari, Belén macãrã, tii macã wejari macãrã niipetirã ʉmʉa wimarãre pʉa cʉ̃ma ca cʉorã, cʉ̃ja jiro macãrã cãare jĩa peoticã dotiupi, ca majirã cʉ̃ja ca wedericarore biro, To cãnacã cʉ̃ma ca cʉogʉ niicumi, ĩi majiri.
23256  MAT 2:18  Ramápʉre acaro buirique wedeo, yacó, ñañaro tamʉo tʉgoeña pai otirique, wedeo. Raquel ĩimo, cõ punare otigo. Otiticãña, ĩiriquere bootimo, mee, cõ puna cʉ̃ja ca bii yaicoarique ca niiro macã, ĩiupi.
23258  MAT 2:20  Wãcãña. Wimagʉre, cʉ̃ pacore, jʉo tua waagʉja ñucã Israel yepapʉ. Mee wimagʉre ca jĩarʉgamiricarã bii yai peticoama, cʉ̃re ĩiupi.
23261  MAT 2:23  Toopʉ eagʉ, Nazaret macãpʉ niigʉ waaupi. O biro bii eaupa, Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri maja, Nazaret macʉ̃ niimi, ĩiricʉ niirucumi, cʉ̃ja ca ĩiricarore birora biro.
23263  MAT 3:2  O biro ĩiupi: Ñañarije mʉja ca tii niirijere tʉgoeña yeri wajoaya. Mee, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca dotipa cuu eacoaro bii ĩiupi.
23264  MAT 3:3  Juan, Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri majʉ Isaías o biro cʉ̃ ca ĩi owa jʉguericʉ niiupi: Ca yucʉ maniri yepapʉ jĩcʉ̃ cʉ̃ ca acaro buirije o biro ĩi wedeo: Ʉpʉre maa queno yueya; díámacʉ̃ maari cʉ̃re queno bojaya, cʉ̃ ca ĩiquĩricʉ.
23268  MAT 3:7  Paʉ fariseos, to biri saduceos, cʉ̃re uwo coe dotirʉgarã cʉ̃ja ca dooro ĩagʉ, o biro cʉ̃jare ĩiupi Juan: Añaa punaa, ¿ñiru mʉjare, Ʉmʉreco Pacʉ ñañaro cʉ̃ ca tiipe ca cõña doorijere, Mʉja ametʉacãrucu, mʉjare cʉ̃ ĩijãri?
23270  MAT 3:9  Mʉja majuropeera, Jãa, Abraham pãramerã jãa nii, ĩi tʉgoeñaticãña. Yee méé mʉjare yʉ ĩi: Ʉmʉreco Pacʉa, ate ʉ̃tãgaarirena Abraham pãramerã tii jeeñocã majimi.
23272  MAT 3:11  Yʉa, añuro petira, ñañarije mʉja ca tii niirijere cʉ̃ja tʉgoeña yeri wajoajato ĩigʉ, oco mena mʉjare yʉ uwo coe. Yʉ jiro ca doogʉ pea yʉ ametʉenero do biro ca tiiya manigʉ niimi. Yʉa, cʉ̃ yee dʉpo juti ʉno cãare cʉ̃re ca jee cotepʉ ʉno méé yʉ nii. Cʉ̃a, Añuri Yeri mʉjapʉre cʉ̃ ca ñaajãa nʉcãro tiiri, ca ñañarije manirã mʉja ca tuaro tiirucumi.
23273  MAT 3:12  Trigo quejerire cʉ̃ ca maa mʉene batepa tabere ami doomi. Ca ape peera teere queno cũurica tabepʉ queno cũu, tee quejeri peera pecame ca ʉ̃ʉ yatitiri pecamepʉ joe bate, tiirucumi ĩiupi.
23274  MAT 3:13  Jesús, Galilea ca niiricʉ, dia Jordán Juan cʉ̃ ca niiropʉ waaupi, Yʉre cʉ̃ uwo coejato, ĩigʉ.
23275  MAT 3:14  Juan pea cʉ̃re uwo coerʉgatigʉ, o biro cʉ̃re ĩiupi: pee yʉ nii, mʉ ca uwo coepʉa. ¿Ñee tiigʉ mʉ pee yʉ peere mʉ uwo coe dotigʉ dooti? ĩiupi.
23276  MAT 3:15  To biro cʉ̃ ca ĩiro, o biro cʉ̃re ĩi yʉʉupi Jesús: Añurucu. Mʉra yʉre uwo coecãña, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca ĩa cojorore añurije mani ca tiipera niiro bii ĩiupi. To biro cʉ̃ ca ĩiro, Juan pea Jesús're uwo coeupi.
23278  MAT 3:17  To cõrora ʉmʉreco tutipʉ o biro ĩi wedeoupa: Ani niimi yʉ Macʉ̃, yʉ ca maigʉ. Cʉ̃ mena bʉaro yʉ ʉjea nii ĩiupa.
23281  MAT 4:3  To biro cʉ̃ ca biiro, Satanás, Jesús pʉto eari, cʉ̃re ĩi buiyee ñaagʉ, o biro cʉ̃re ĩiupi: Díámacʉ̃ra Ʉmʉreco Pacʉ Macʉ̃ra mʉ ca niijata, ate ʉ̃tãgaarire Pan jee ñaaña, ĩiña cʉ̃re ĩiupi.
23282  MAT 4:4  To biro cʉ̃ ca ĩiro, Jesús pea o biro cʉ̃re ĩi yʉʉupi: Ʉmʉreco Pacʉ wederique o biro ĩi: Bojoca, baarique mena wado catitima. Niipetirije Ʉmʉreco Pacʉ wederique mena cãare caticã majima, ĩi cʉ̃re ĩi yʉʉupi.
23284  MAT 4:6  o biro cʉ̃re ĩiupi: Díámacʉ̃ra Ʉmʉreco Pacʉ Macʉ̃ra mʉ ca niijata, anopʉ menara bupu duwi waagʉja. Ʉmʉreco Pacʉ wederique o biro ĩi: Ʉmʉreco Pacʉ, cʉ̃ pʉto macãrãre mʉre ĩa nʉnʉjee doti cojorucumi, cʉ̃ja amori mena mʉre tuu ñeerucuma, jĩcãga ʉ̃tãga ʉno mena peera mʉ ca pʉata ñaatipere biro ĩirã, ĩi cʉ̃re ĩiupi Satanás.
23285  MAT 4:7  To biro cʉ̃ ca ĩiro, Jesús pea o biro cʉ̃re ĩi yʉʉupi: Ñucã Ʉmʉreco Pacʉ wederique o biro ĩi: Ʉpʉ, mʉ Ʉmʉreco Pacʉre ĩi buiyee ñaaticãña, ĩi ĩiupi Satanás're.
23287  MAT 4:9  o biro cʉ̃re ĩiupi: Ate niipetirije mʉre yʉ tiicojorucu, mʉ ãjʉro jupea mena ea nuuri, yʉre mʉ ca ĩi nʉcʉ̃ bʉojata cʉ̃re ĩiupi.
23288  MAT 4:10  To biro cʉ̃ ca ĩirora: Waagʉja Satanás. Ʉmʉreco Pacʉ wederique o biro ĩi: Ʉpʉ, mʉ Ʉmʉreco Pacʉre ĩi nʉcʉ̃ bʉoya. Cʉ̃ jĩcʉ̃rena cʉ̃ ca ĩirore biro tii nʉnʉjeeya, ĩi cʉ̃re ĩi yʉʉupi Jesús.
23293  MAT 4:15  Zabulón, Neftalí jãa yaa yepa, Jordán ape nʉña, dia pairi yaa buuro jotoare, Galilea, judíos ca niitirã cʉ̃ja ca niiri yepa,
23294  MAT 4:16  Ʉmʉreco Pacʉre majitima ĩirã, ca naitĩaropʉ ca niirãre biro ca niiricarã, pairo ca boe baterijere ĩawa. Ñañaro ca bii yaiparã ca niirãre, ca boerije cʉ̃jare boe bate ñaacũmu eawʉ, cʉ̃ ca ĩirique.
23295  MAT 4:17  Tii tabe mena Jesús, añurije quetire o biro ĩi wede jʉoupi: Ñañarije mʉja ca tii niirijere tʉgoeña yeri wajoa, Ʉmʉreco Pacʉ peere tʉo nʉnʉjeeya. Mee Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca dotirije eacã dooro bii, ĩiupi.
23297  MAT 4:19  Cʉ̃jare ĩa, o biro cʉ̃jare ĩiupi Jesús: mena dooya. Yʉ pea waire mʉja ca waja bʉa majirore birora, bojoca, yʉre ca tʉo nʉnʉjeerã cʉ̃ja ca niiro ca tii majirã mʉjare yʉ tiirucu ĩiupi.
23306  MAT 5:3  Ʉjea niima, ca boo pacarã yeri ca yeri cʉtirã; Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca dotiri tabea cʉ̃ja yaa tabe nii.
23308  MAT 5:5  Ʉjea niima O biro ca biirã jãa nii, ca ĩitirã; Ʉmʉreco Pacʉ tiicojorucu, cʉ̃ ca ĩirica yepare cʉo earucuma.
23312  MAT 5:9  Ʉjea niima, añuro jĩcãri mena niirique maquẽre ca pade niirã; Ʉmʉreco Pacʉ, puna, cʉ̃jare ĩirucumi.
23314  MAT 5:11  Ʉjea niirã mʉja niirucu, yʉ yee jʉori, bojoca ñañarije mʉjare ĩi tuti, ñañaro mʉjare tii, ñucã ĩi ditorãra mʉja menare niipetirije ñañarije ĩi, cʉ̃ja ca ĩiro.
23316  MAT 5:13  Mʉja ati yepa macãrã moa mʉja nii. ¿Moa, ca ocarije to ca peticoajata, do biro pee biicãri ñucã nemo to oca eabogajati? Ca ocatirijepʉa ñee ʉno pee añuti. To biri macãpʉ cʉ̃ja ca cõarijere bojoca pea teere ʉta yaio batecãma.
23320  MAT 5:17  Mʉja, Doti cũuriquere, Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri maja cʉ̃ja ca wede cũuquĩriquere, cõagʉ doogʉ doojacupi, ĩi tʉgoeñaticãña. Teere cõagʉ doogʉ méé yʉ biiwʉ. Tee ca ĩirore biro tiigʉ doogʉ pee yʉ doowʉ.
23322  MAT 5:19  To biri doti cũurique ca dotirijere bʉaro ca biitirijeacã ʉnorena tee ca ĩirore biro tii nʉnʉjeeti, aperã cãare Tee ca ĩirore biro tii nʉnʉjeeya, ĩi bue majioti, ca biigʉa, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca doti niiri tabepʉre Watoa macʉ̃ niimi, ĩi ecorucumi. Doti cũurique ca ĩirore biro tii nʉnʉjee, ñucã aperã cãare Tee ca ĩirore biro tii nʉnʉjeeya, cʉ̃jare ca ĩi bue majio ca tiigʉa, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca doti niiri tabepʉre Ca nii majuropeegʉ niimi, ĩi ecorucumi.
23323  MAT 5:20  To biri doti cũuriquere jʉo bueri majare, fariseos're, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca ĩa cojoro añurije tii niiriquere cʉ̃jare mʉja ca tii ametʉa nʉcãtijata, jĩcãti ʉno peera Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca doti niiri tabepʉre mʉja eatirucu.
23324  MAT 5:21  Mʉja, mʉja ñicʉ̃ jʉ̃mʉapʉre: Jĩaticãña. Ca jĩagʉa, jãiña bejeri majapʉ cʉ̃ja ca jãiña beje niigʉ tuacãrucumi, ĩiriquere mʉja tʉojacupa.
23325  MAT 5:22  Yʉ pea o biro mʉjare yʉ ĩi: No ca boogʉ cʉ̃ yee wedegʉ mena ca ajiagʉa, jãiña bejeri majapʉ cʉ̃ja ca jãiña beje niigʉ tuacãrucumi. Ñucã cʉ̃ yee wedegʉre ñañarije ca ĩi tutigʉa, ʉparã ca nii majuropeerãpʉ cʉ̃ja ca jãiña beje niigʉ tuacãrucumi. Ñucã no ca boogʉ cʉ̃ yee wedegʉre, Ca tʉgoeña majitigʉ, ca ĩi tutigʉa, pecame ca ʉ̃ʉ yatitiri pecamepʉ ñañaro ca bii yaipʉ niirucumi.
23326  MAT 5:23  To biri Ʉmʉreco Pacʉre mʉ ca tiicojo nʉcʉ̃ bʉorijere joe mʉenerica tutupʉ teere mʉ ca jee waajata, toopʉ niigʉra mʉ yee wedegʉre ñañaro mʉ ca tiiriquere mʉ ca tʉgoeña bʉajata,
23329  MAT 5:26  Yee méé mʉre yʉ ĩi: Wapa tiirica tii ca tʉjari tiiacãpʉ mʉ ca wapa tiitijata, toore mʉ wititirucu.
23330  MAT 5:27  Ñucã, nʉmo ca niitigopʉre tii epeticãña, ĩiriquere mʉja tʉojacupa.
23331  MAT 5:28  pea, no ca boogʉ jĩcõ nomiore, cõre tiirʉgarique mena ca ĩagʉa, mee cʉ̃ yeri cʉ̃ ca tʉgoeñarijepʉ cõ mena tiicã yerijãa waami, yʉ ĩi.
23334  MAT 5:31  Ñucã o biro ĩirique niiupa: No ca boogʉ cʉ̃ nʉmore cʉ̃ ca cõajata, To biro cõ ca biirije jʉori cõre yʉ cõa, ĩirica pũurore tiicojorique niirucu, ĩirique niiupa.
23336  MAT 5:33  Ñucã mʉja ñicʉ̃ jʉ̃mʉapʉre, o biro cʉ̃jare cʉ̃ ca ĩiriquere mʉja tʉojacupa: Yee méé jãa ĩi, ĩirique mena, jãa tiicojorucu Ʉpʉre mʉja ca ĩiriquere, mʉja ca ĩiricarore biro tiiya, ĩiriquere.
23337  MAT 5:34  Yʉ pea o biro mʉjare yʉ ĩi: Díámacʉ̃ra Yee méé yʉ ĩi, ĩiti majuropeecãña. Ʉmʉreco quejero mena yʉ ĩi, ĩiticãña. Ʉmʉreco quejeroa, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca duwiri tabe nii.
23338  MAT 5:35  Ñucã, ati yepa mena cãare ĩiticãña. Ati yepa cãa, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca ʉta cũuri tabe niiro bii. Ñucã, Jerusalén mena yʉ ĩi, ĩiticãña. Tii macã, Wiogʉ do biro Ca Tiiya Manigʉ yaa macã niiro bii.
23340  MAT 5:37  Mee, tiirucu, tiiticu, ĩirique menara añucã. Atere mʉja ca camotatijata, ca ñañagʉ yeere tiirã mʉja tii.
23341  MAT 5:38  O biro ĩiriquere mʉja tʉojacupa: capere cʉ̃ ca ñañojata, mʉ cãa to birora cʉ̃re tii ameña. Ñucã mʉ upire cʉ̃ ca paa peejata, mʉ cãa to birora cʉ̃re tii ameña, ĩiriquere.
23342  MAT 5:39  To biro ca ĩimijata cãare, yʉ pea o biro mʉjare yʉ ĩi: Ñañaro mʉjare cʉ̃ja ca tiimijata cãare, ameticãña. Jĩcʉ̃ ʉno mʉja wajopuare cʉ̃ ca paajata, ape nʉña cãare paa dotiya.
23343  MAT 5:40  Ñucã jĩcʉ̃ ʉno mʉjare wedejãacãri, mʉja jutirore cʉ̃ ca ẽmarʉgajata, jotoa mʉja ca jãñarito cãare cʉ̃ amicoajato, ĩicãña.
23345  MAT 5:42  No ca boogʉ apeye ʉno mʉjare ca jãigʉre, cʉ̃re tiicojoya. Mʉja yeere ca wajorã cãare, Jãa wajoti, ĩiticãña.
23346  MAT 5:43  Ñucã o biro ĩiriquere mʉja tʉojacupa: mena macʉ̃re mai, mʉre ca ĩa tutigʉ peera ĩa tuti, tiiya, ĩiriquere.
23349  MAT 5:46  Mʉjare ca mairã wadore mʉja ca maijata, ¿ñee ʉno añurije mʉja tiicojo ecorãti? Roma maquẽ ca niipere wapa jee bojari majapʉ cãa, to birora biirique cʉtima.
23350  MAT 5:47  Ñucã mʉja yaarã wadore mʉja ca añu dotijata, ¿ñee ʉno pee añurijere tii ametʉene nʉcãrã mʉja tiiti? Ʉmʉreco Pacʉre ca majitirãpʉ cãa, to biirijera biima.
23351  MAT 5:48  Mʉja Pacʉ, ʉmʉreco tutipʉ ca niigʉ añugʉ cʉ̃ ca niirore birora, mʉja cãa, añurã niiña ĩi wedewi Jesús.
23352  MAT 6:1  Añurijere tii niirã, bojoca cʉ̃ja ĩajato ĩirã wado tiiticãña. To biro mʉja ca tiijata, mʉja Pacʉ, ʉmʉreco tutipʉ ca niigʉ, jĩcã wãme ʉnora añurijere mʉjare tiicojotirucumi.
23353  MAT 6:2  To biri ca boo pacarãre tii nemorã mʉja ca tiicojoriquere, bojoca niipetirãpʉre to biro mʉja ca tiirijere wede bate cojoticãña, watoara ca bii dito pairã, Ca bojoca añurã niima jãare cʉ̃ja ĩi nʉcʉ̃ bʉojato ĩirã, nea poo juu buerica wiijeripʉ, wiijeri watoa macã yeparipʉ, cʉ̃ja ca ĩi nucũ yujurore biro. Díámacʉ̃ mʉjare yʉ ĩi: To biro ca ĩirãra, mee bojoca to biro cʉ̃jare cʉ̃ja ca ĩi nʉcʉ̃ bʉorijera niicã, cʉ̃ja ca wapa taarije.
23356  MAT 6:5  Ñucã juu buerã, watoara ca bii dito pairã, bojoca jãare cʉ̃ja ĩajato ĩirã, nea poo juu buerica wiijeripʉre, ñucã wiije watoa macã yeparipʉre nucũcãri, cʉ̃ja ca juu bue nucũ yujurore biro biiticãña. Yee méé mʉjare yʉ ĩi: To biro ca tiirãra, mee, bojoca cʉ̃jare cʉ̃ja ca ĩi nʉcʉ̃ bʉorijera niicã, cʉ̃ja ca wapa taarije.
23358  MAT 6:7  Ñucã juu buerã, Ʉmʉreco Pacʉre ca majitirã cʉ̃ja ca ĩirore biro, Jĩcãti méé jãa ca ĩiro Ʉmʉreco Pacʉ jãare tʉorucumi, ĩi tʉgoeñari, tii wãme wadorena bʉaro jañuro cʉ̃ja ca ĩicã dia waarore biro ĩiticãña.
23360  MAT 6:9  Mʉja o biro ca ĩi juu bueparã mʉja nii: Jãa Pacʉ, ʉmʉreco tutipʉ ca niigʉ, mʉ wãme ĩi nʉcʉ̃ bʉorica wãme to niijato.
23364  MAT 6:13  Ñañarije ca bii buiyeerijere jãa ca tiiro tiiticãña; tiitigʉra ñañarijere jãare ametʉeneña. Ʉpʉ niirique, do biro ca tiigʉ manigʉ niirique, ca añu majuropeegʉ niirique, mʉ yee to birora ca niicõa niirije nii. To biro to biijato, ĩiña.
23365  MAT 6:14  Aperã ñañaro mʉjare cʉ̃ja ca tiiriquere mʉja ca acobojata, mʉja Pacʉ ʉmʉreco tutipʉ ca niigʉ cãa, ñañarije mʉja ca tiirijere mʉjare acoborucumi.
23367  MAT 6:16  Betiri juu bue niirã, watoara ca bii dito pairã, bojoca, Betiri juu buerã tiima, jãare cʉ̃ja ĩi ĩajato ĩirã, tʉgoeñarique pairã cʉ̃ja ca niirore biro biiticãña. Yee méé mʉjare yʉ ĩi. To biro ca biirãra, Teere tiirã tiima, bojoca cʉ̃jare cʉ̃ja ca ĩi nʉcʉ̃ bʉorijera niicã, cʉ̃ja ca wapa taarije.
23369  MAT 6:18  bojoca, Betiri juu bue niigʉ tiimi, cʉ̃ja ca ĩi ĩa majitipere biro ĩigʉ. To biro mʉ ca tiiro, mʉ Pacʉ yairopʉ ca niigʉ, yairopʉ tiiriquere ca ĩagʉ wado, añurijere mʉre tiicojorucumi.
23370  MAT 6:19  Õpẽcõarã baa yaiocã, no ca boorora bii yaicã, jee dutiri maja jãa waa jee duticã, cʉ̃ja ca tii niiri yeparena pairo apeye cʉti, jee cũu cʉo, tii niiticãña.
23373  MAT 6:22  Capegaaria, upʉ maquẽ ca jĩa boericari nii. To biri mʉja cape añurije to ca niijata, mʉja upʉ niipetiro ca boerijere cʉorucu.
23374  MAT 6:23  Mʉja cape ñañarije to ca niijata, mʉja upʉ niipetiropʉra ca naitĩaropʉ niicãrucu. Ca boerije mʉjare ca niimiriquera ca naitĩarije to ca bii ñañacoajata, ¿no cõro peti to naitĩagajati, ca naitĩa majuropeerijepʉa?
23375  MAT 6:24  Jĩcʉ̃ ʉno peera, pʉarã ʉparãpʉre pade cote majitimi. To biro cʉ̃ ca biijata, jĩcʉ̃re ĩa tuti, apĩ peere mai, ñucã jĩcʉ̃ cʉ̃ ca dotirijere tii boja, apĩ cʉ̃ ca dotirije peera tiiti, biicãcumi. To biri Ʉmʉreco Pacʉ yeere tii pacagʉ, ñucã apeye cʉti niirique pee cãare tii nʉnʉjee majiña mani.
23376  MAT 6:25  To biri o biro mʉjare yʉ ĩi: Catirʉgarã, baa, jini, mʉja ca tii niiperena, ñucã juti mʉja ca jãñaperena, tʉgoeñarique paiticãña. ¿Mani ca catirijea baarique ametʉenero wapa cʉti, ñucã mani upʉ cãa, juti ametʉenero wapa cʉti, to biititi?
23377  MAT 6:26  Minia, ʉmʉreco quejerore ca wʉʉrãre ĩañaaqué: Oteti, ote dicare jeeti, ote dica queno cũurica wiijeripʉ queno cũu cʉoti, biima. To biro cʉ̃ja ca bii pacaro, mʉja Pacʉ ʉmʉreco tutipʉ ca niigʉ pea, cʉ̃ja ca baapere cʉ̃jare tiicojomi. ¡Mʉja pee doca, minia ametʉenero mʉja wapa cʉti!
23378  MAT 6:27  ¿To biicãri, mʉja mena macʉ̃ niipe, bʉaro cʉ̃ ca tʉgoeña pato wãcãrije menara, jĩcã cuu cʉ̃ bʉcʉa mʉa nemo majicãgajati?
23379  MAT 6:28  ¿Ñee tiirã juti mʉja ca jãñaperena to cõro bʉaro mʉja tʉgoeñarique paiti? Ĩañaaqué. Do biro to bʉcʉati oori taa yeparipʉre. Padeti, juti ca jãñapere juati, bii.
23380  MAT 6:29  To ca bii pacaro, wiogʉ Salomón peti cãa niipetirije añurije cʉocã pacagʉ, tee ametʉenero añurijepʉra juti jãñatiquĩupi, mʉjare yʉ ĩi.
23382  MAT 6:31  To biri, ¿Ñee mani baarãti? ¿Ñee mani jinirãti? ¿Ñee mani jãñarãti? ĩi tʉgoeñarique pai, jãiña nucũ yujuticãña.
23385  MAT 6:34  To biri boero ca biipere tʉgoeña pato wãcã bʉañaaticãña. Boero cãare niirucu ñucã, apeye mʉja ca boo tʉgoeñarije. To cãnacã rʉmʉra tʉgoeñarique pairique mena wado niicã ĩi wedewi Jesús.
23386  MAT 7:1  Jĩcʉ̃ ʉno peerena, To biro biimi, ĩi ĩa bejeticãña, mʉja cãa, mʉja ca ĩa beje ecotipere biro ĩirã.
23388  MAT 7:3  ¿Ñee tiigʉ mʉ yee wedegʉre taa daacã cʉ̃ capegapʉre ca niiri daa peere mʉ ĩa nʉnʉjeeti, mʉ capega peere yucʉ dʉcaro ca jãñari dʉca peera To biro bii, ĩiti pacagʉ?
23389  MAT 7:4  Mʉ capegare yucʉ dʉcaro ca jãñagʉ nii pacagʉ, ¿ñee tiigʉ mʉ yee wedegʉre, Taa daa mʉ capegapʉre ca jãñari daare yʉre ami cõa dotiya, cʉ̃re mʉ ĩibogajati?
23390  MAT 7:5  ¡Watoara ca bii dito paigʉ! Mʉ capegare ca jãñari dʉcaro peere ami cõa jʉoya. To biro tiicãri jiropʉ, mʉ yee wedegʉ capegapʉre taa daa ca jãñari daare ami cõarʉgʉ, añuro mʉ ĩa majirucu.
23391  MAT 7:6  Ñucã, Ʉmʉreco Pacʉ yee añurije quetire ca tʉo junarãrena wedeticãña, teere tʉo ajiama ĩirã, mʉjare ñañaro cʉ̃ja ca paa jude batetipere biro ĩirã. Ñucã mʉja yee ʉ̃tã ca wapa pacarije cãare, yejeapʉre cõa cũuticãña, teere cʉ̃ja ca ʉta yaio batetipere biro ĩirã ĩi wedewi Jesús.
23392  MAT 7:7  Jãiña, Ʉmʉreco Pacʉ mʉjare tiicojorucumi. Amaña, amarã mʉja bʉarucu. Jopere eari jʉoya, mʉja pãa jõene ecorucu.
23394  MAT 7:9  ¿To docare, jĩcʉ̃ mʉja mena macʉ̃ ʉno, cʉ̃ macʉ̃ pan cʉ̃re cʉ̃ ca jãiro, ʉ̃tãgara cʉ̃re cʉ̃ tiicojocãbogajati?
23395  MAT 7:10  ¿Ñucã wai cʉ̃ ca jãiro, añarena cʉ̃re cʉ̃ tiicojocãbogajati?
23396  MAT 7:11  Mʉja ñañarã nii pacarã, mʉja punare añurijere mʉja tiicojo maji. ¡Mʉja Pacʉ ʉmʉreco tutipʉ ca niigʉ pee doca, ametʉenero añurijere tiicojorucumi, cʉ̃re ca jãirãre!
23397  MAT 7:12  To biri mʉja, aperã añuro mʉjare cʉ̃ja ca tiiro mʉja ca boorore birora, añuro cʉ̃jare tiiya. Atera niicã, doti cũurique, ñucã Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri maja, cʉ̃ja ca ĩirique.
23398  MAT 7:13  Ca ejatiri jope peere jãa waarãja. Jope ejari jopero, maa eja añuri maaro, nii, ñañaro bii yairica tabepʉre ca nii waarijea. Teepʉre paʉ jãa waama.
23400  MAT 7:15  Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca ĩirijere ca wederãre biro ca ĩi dito yujurã menare tʉo majiña. Ovejare biirã baurã mʉja pʉtore dooma. Bii pacarã cʉ̃ja yeripʉra macãnʉcʉ̃ yaia ca wuarã petire biro ca niirã niima.
23406  MAT 7:21  ¡Wiogʉ, Wiogʉ! yʉre ca ĩirã niipetirãpʉra Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca doti niiri tabepʉre ea waatirucuma. Yʉ Pacʉ, ʉmʉreco tutipʉ ca niigʉ cʉ̃ ca boorore biro ca tiirã wado ea waarucuma.
23407  MAT 7:22  Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca ĩa bejeri rʉmʉ ca niirore, paʉ o biro yʉre ĩirucuma: Wiogʉ, Wiogʉ, jãa cãa, mʉ ca dotiro mena ca biipere wede jʉgue, mʉ wãme mena ĩiri wãtĩa, bojocapʉre ca ñaajãa nʉcãricarãre cõa wiene, ñucã mʉ wãme mena ĩiri, paʉ wãmeri ca ĩa ñaaña manirije tii bau nii, jãa tiiwʉ, ĩimirucuma.
23408  MAT 7:23  To cõrora yʉ pea o biro cʉ̃jare yʉ ĩirucu: Jĩcãti ʉno peera mʉjare yʉ ĩa ñaatiwʉ. Yʉre camotati waarãja mʉja ñañarije ca tiirã, cʉ̃jare yʉ ĩirucu.
23409  MAT 7:24  To biri yʉ ca ĩirijere tʉori, yʉ ca ĩirore biro ca tiigʉa, ca tʉgoeña majigʉ, ʉ̃tãga jotoara ca wii bʉaricʉre biro niimi.
23412  MAT 7:27  Oco pea, diari pai, wino bʉaro to ca paa puurora, cague batecã ñaaduwi waaupe. To biro ca biirije pea do biro tii majiña maniro tʉgoeñarique paiorije biiupe ĩi wedewi Jesús.
23416  MAT 8:2  Tii tabere jĩcʉ̃ ca cami boagʉ, Jesús pʉto ea, cʉ̃ ãjʉro jupea mena cʉ̃ jʉguero ea nuu waari, o biro cʉ̃re ĩiupi: Wiogʉ, mʉ ca boojata, yʉ ca boa diarique cʉtirijere yʉre ametʉeneña ĩiupi.
23417  MAT 8:3  To biro cʉ̃ ca ĩiro, Jesús pea cʉ̃ amo mena cʉ̃re padeñari: boo, cami manigʉ tuaya cʉ̃re ĩiupi. To biro cʉ̃ ca ĩirora, ca cami boamiricʉ jĩcãto cami manigʉpʉ tuacãupi.
23418  MAT 8:4  To biro tii yapano, o biro cʉ̃re ĩi nemoupi Jesús: Tʉoya, jĩcʉ̃ ʉno peerena wedeticãña. Díámacʉ̃ra pai pʉtopʉ waari, ĩñoña mʉ ca biiriquere. Ñucã Moisés niiquĩricʉ cʉ̃ ca tiicojo dotiriquere jee waagʉja, paiapʉ cʉ̃ja ca majipere biro ĩigʉ ĩiupi.
23420  MAT 8:6  O biro ĩiwi: Wiogʉ, wiipʉre yʉ paderi majʉ bʉʉcãri, waa majiri méé, ñañaro peti punirije tamʉo niijãwi cʉ̃re ĩiwi.
23421  MAT 8:7  To biro cʉ̃ ca ĩiro, Jesús pea: Jaʉ. Cʉ̃re yʉ catiogʉ waarucu cʉ̃re ĩi yʉʉwi.
23422  MAT 8:8  To biro cʉ̃ ca ĩiro, uwamarã ʉpʉ pea o biro cʉ̃re ĩi yʉʉwi: Wiogʉ, yʉa, yʉ yaa wiire mʉre ca jãa dotipʉ ʉno méé yʉ nii. Yʉre pade bojari majʉ cʉ̃ ca diarique ametʉape wadore doti cojoya. Yʉre pade bojari majʉ caticoarucumi.
23423  MAT 8:9  Yʉ cãa, yʉ wiorã cʉ̃ja ca dotirijere ca tiigʉ yʉ nii. Yʉ cãa ñucã, uwamarã yʉ ca dotirije ca tiirãre yʉ cʉo. To biri jĩcʉ̃ cʉ̃ja mena macʉ̃re, Waagʉja, yʉ ca ĩiro, waami. Ñucã apĩre, Dooya yʉ ca ĩiro, doomi. Yʉre pade bojari majʉ cãare, Teere tiiya yʉ ca ĩiro, yʉ ca ĩirore biro tiimi ĩiwi Jesús're.
23424  MAT 8:10  Jesús pea atere tʉogʉ, tʉo ʉcʉacoawi. To biri o biro ĩiwi cʉ̃re ca nʉnʉrãre: Yee méé mʉjare yʉ ĩi: Ano Israel yepare jĩcʉ̃ ʉno peerena ani to cõro bʉaro Yʉre tii nemocãrucumi, cʉ̃ ca ĩi tʉgoeña bayirore biro ca biigʉre yʉ bʉa ea ñaati.
23426  MAT 8:12  Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca doti niiri tabepʉre ca niiboricarã pea, ca naitĩari yepa pee cõa wiene ecorucuma, oti, cʉ̃ja upi baca dʉpo, cʉ̃ja ca biipa yepapʉre ĩiwi Jesús.
23427  MAT 8:13  To biro ĩi, uwamarã ʉpʉ peera o biro ĩiwi: Tua waagʉja mʉ yaa wiipʉ. Yʉre catio bojacãrucumi, mʉ ca ĩi tʉgoeña bayirore birora to biijato cʉ̃re ĩiwi. Uwamarã ʉpʉre pade coteri majʉ pea to biro cʉ̃ ca ĩiri nimarora caticoaupi.
23429  MAT 8:15  To biro cõ ca biiro, Jesús pea cõ amore cʉ̃ ca padeñarora, wiorique jĩcãto yerijãacoaupa. To biri wãmʉ nʉcã, ¿Mʉja doocãjãri? cʉ̃jare ĩi jãi boca jʉo waaupo.
23431  MAT 8:17  Atea Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri majʉ Isaías niiquĩricʉ: Cʉ̃ majuropeera mani ca diarique cʉtirijere jee, puniro mani ca tamʉorijere jee ʉpa, tiiwi, cʉ̃ ca ĩiquĩrique ca ĩirore biro to biijato ĩiro, bii earo biiupa.
23432  MAT 8:18  Paʉ peti bojoca cʉ̃re cʉ̃ja ca nucũ amojodero ĩari, Ʉtabʉcʉra ape nʉñapʉ mani tĩa waaco, ĩiwi Jesús.
23433  MAT 8:19  To biro cʉ̃ ca ĩiri tabera, jĩcʉ̃ doti cũuriquere bueri majʉ cʉ̃ pʉto doori, o biro ĩiwi Jesús're: Buegʉ, yʉ cãa, noo mʉ ca waari taberi cõro mʉ mena yʉ waa yujurʉga ĩiwi.
23434  MAT 8:20  To biro cʉ̃ ca ĩiro, o biro cʉ̃re ĩi yʉʉwi Jesús: Buu yairoa cʉ̃ja ca cãniri operi cʉoma. Minia cãa cʉ̃ja die batiri cʉoma. Yʉ, Ca Nii Majuropeegʉ Macʉ̃ pea, yʉ ca cãniri tabe ʉnora yʉ cʉoti cʉ̃re ĩiwi.
23435  MAT 8:21  Ñucã apĩ jĩcʉ̃ cʉ̃ buerã mena macʉ̃ o biro cʉ̃re ĩiwi: Wiogʉ, yʉ pacʉre yʉ yaa jʉogʉ waarʉga ména ĩiwi.
23436  MAT 8:22  To biro cʉ̃ ca ĩiro, Jesús pea o biro cʉ̃re ĩi yʉʉwi: mena pee dooya. Ca bii yairã majuropeera cʉ̃ja yaarã ca bii yairãre cʉ̃ja yaajato, ĩicãña ĩiwi.
23439  MAT 8:25  To biro ca biiro, cʉ̃ buerã pea o biro cʉ̃re jãa ĩi wãcõrã waawʉ: Buegʉ, jãare ametʉeneña. Dua waarã mani bii jãa ĩi acaro buiwʉ.
23440  MAT 8:26  To biro jãa ca ĩiro, cʉ̃ pea o biro jãare ĩi yʉʉwi: ¿Ñee tiirã to cõro bʉaro mʉja uwiti? ¿Manire ametʉenecãrucumi, ĩi tʉgoeña bayiriquere no cõro petoacã peti mʉja cʉocãti? jãare ĩiwi. To biro jãare ĩicã, wãmʉ nʉcãri, winore, oco ca jaberijere to cõrora yerijãa dotiwi. To biro cʉ̃ ca ĩirora, jĩcãto añuropʉ yerijãa peticoawʉ.
23441  MAT 8:27  To biro ca biirijere jãa pea ĩa ʉcʉacoari, jãa majurope o biro jãa ameri ĩi jãiñawʉ: ¡Ayó nija! ¿Ñiru ʉno peti cʉ̃ niigajati ania, winopʉra, oco ca jaberijepʉra, cʉ̃ ca dotirore biro añuro ca tʉo nʉnʉjee ecogʉa? jãa ĩiwʉ.
23443  MAT 8:29  Cʉ̃ja pea o biro ĩi acaro buiwa: Jesús, Ʉmʉreco Pacʉ Macʉ̃, jãare pato wãcõgʉ dooticãña. ¿Tii cuu ca eatirora ñañaro jãare tiigʉ doogʉ anopʉ mʉ doojãri? ĩiwa.
23445  MAT 8:31  To biri wãtĩa pea bʉaro Jesús're o biro ĩi jãiwa: Jãare mʉ ca cõa wienejata, yejeapʉre jãare jãa dotiya ĩiwa.
23446  MAT 8:32  To biro cʉ̃ja ca ĩiro, Waarãja, cʉ̃jare ĩiwi Jesús. To biro cʉ̃ ca ĩirora, wãtĩa, ʉmʉapʉre ca niiricarã witi waari, yejeapʉre ñaajãa nʉcã eawa. To cõrora yejea pea, niipetirãpʉra upa tʉdipʉ ũmaa bua waa, ʉtabʉcʉrapʉ ñaañua, dua yai peticoawa.
23448  MAT 8:34  To biro cʉ̃ja ca ĩirijere tʉori, tii macã macãrã niipetirã Jesús cʉ̃ ca niiri tabepʉre ĩarã dooupa. To biri cʉ̃re ĩarã, tii yepare cʉ̃ ca niiro bootirã, Aperopʉ waacoagʉja, bʉaro cʉ̃re ĩiwa Jesús're.
23450  MAT 9:2  Toopʉ cʉ̃ ca earo, jĩcʉ̃ ca bʉʉricʉre ca diagʉre ami waarica quejero mena cʉ̃re yoo waaupa. Jesús pea, Jesús cʉ̃re catiocãrucumi, cʉ̃ja ca ĩi tʉgoeña bayirijere ĩa majiri, o biro ĩiupi ca bʉʉricʉre: Macʉ̃, tʉgoeña tutuaya. Mee, ñañarije mʉ ca tii bui cʉtirique acoboriquepʉ nii ĩiupi.
23451  MAT 9:3  To biro cʉ̃ ca ĩiro tʉorã jĩcãrã, doti cũuquĩriquere jʉo bueri maja pea o biro ĩi tʉgoeñaupa: Ani cʉ̃ ca ĩirijea Ʉmʉreco Pacʉre ñañaro ĩi tutirique niiro bii, ĩiupa.
23452  MAT 9:4  Jesús pea to biro cʉ̃ja ca ĩi tʉgoeñarijere majiri, o biro cʉ̃jare ĩi jãiñaupi: ¿Ñee tiirã mʉja to cõro peti ñañarije mʉja tʉgoeñarique cʉticãti?
23453  MAT 9:5  ¿Ñee pee ĩiricaro popiye méé to niiti, Mee, ñañarije mʉ ca tii bui cʉtirique acoboriquepʉ nii, ĩirique, Wãmʉ nʉcãri waagʉja, ĩirique pee?
23454  MAT 9:6  Too docare, Yʉ, Ca Nii Majuropeegʉ Macʉ̃, ati yepa cãare ñañarije tiiriquere yʉ ca acobo majirijere mʉja ca majipere biro ĩigʉ, mʉjare yʉ ĩñorucu, ĩiupi. To cõrora o biro ĩiupi ca bʉʉricʉre: Wãmʉ nʉcãña. Mʉ ca pejarica quejerore ami, mʉ yaa wiipʉ tua waagʉja cʉ̃re ĩiupi Jesús.
23457  MAT 9:9  Too ca niiricʉ waagʉ, yʉ, Mateo ca wãme cʉtigʉ, Roma maquẽre wapa jee bojagʉ duwirica tabepʉ yʉ ca duwiro yʉre ĩa bʉari: Jamʉ. Yʉ mena dooya yʉre ĩiwi Jesús. To cõrora wãmʉ nʉcã, cʉ̃re yʉ nʉnʉcoawʉ.
23459  MAT 9:11  Atere ĩarã, fariseos pea o biro jãare ĩi jãiñawa: ¿Ñee tiigʉ mʉjare ca buegʉ pea Roma maquẽre wapa jee bojari maja mena, ñañarã mena, cʉ̃ baa bapa cʉti niiti? ĩiwa.
23460  MAT 9:12  Jesús pea to biro cʉ̃ja ca ĩirijere tʉori, o biro cʉ̃jare ĩiwi: Añurã, ca diarique manirã, ʉco tiiri majʉre bootima. Ca diarique cʉtirã ʉco tiiri majʉre booma.
23461  MAT 9:13  Waari, ate ca ĩirʉgarijere to biro ĩirʉgaro ĩi, ĩi bue majirãja: Mʉjare yʉ ca boo jãarijea, ca ĩa mairã mʉja ca niipe pee nii. Waibʉcʉrã jĩari mʉja ca joe jʉti añu mʉenerucurijere yʉ booti, ca ĩirijere. Yʉa añurãre jʉogʉ doogʉ méé yʉ doowʉ. Ñañarã peere jʉogʉ doogʉ yʉ doowʉ ĩiwi.
23462  MAT 9:14  Jĩcã rʉmʉ Juan buerã Jesús pʉto eari, o biro cʉ̃re ĩi jãiñawa: Jãa, to biri fariseos, paʉ tiiri betiri jãa juu buerucu. ¿Ñee tiirã mʉ buerã pea betiri cʉ̃ja juu buetiti? ĩiwa.
23463  MAT 9:15  To biro cʉ̃ja ca ĩiro, Jesús pea o biro cʉ̃jare ĩi yʉʉwi: ¿To docare amo jiarica boje rʉmʉre cʉ̃ja ca jʉo cojoricarã, ca amo jiapʉ cʉ̃ja mena cʉ̃ ca nii pacaro, bʉaro tʉgoeñarique pai yapa puarã cʉ̃ja nii cotebogajati? Biiropʉa earucu jĩcã rʉmʉ, ca amo jiapʉre cʉ̃ja ca ami weo waari rʉmʉ. To cõro docare betirucuma.
23465  MAT 9:17  Ñucã ʉje oco wãmare, waibʉcʉ quejero poa bʉcʉ poapʉre pio jãaña mani. To biro tiijata, tii poa yega yaicoacu. To biri ʉje oco cãa jite batecoa, tii poa cãa yegacã yai waa, biicu. To biri ʉje oco wãmare waibʉcʉ quejero poa wãma poapʉ ca pio jãape nii. To biro tiiricaro, pʉa wãmepʉra añuro niicã ĩiwi.
23466  MAT 9:18  Ména Jesús to biro cʉ̃jare cʉ̃ ca ĩi niirora, jĩcʉ̃ judíos ʉpʉ ea, cʉ̃ ãjʉro jupeari mena cʉ̃ jʉguero ea nuu waari, o biro ĩiwi Jesús're: macõ mecʉ̃acãra bii yaicã yerijãa waamo. To ca bii pacaro doori, mʉ amo mena cõre ñia peogʉ dooya, caticoarucumo ñucã ĩiwi.
23469  MAT 9:21  o biro ĩi tʉgoeñari: Cʉ̃ jutiro wadorena yʉ ca padeña eyocãjata, tee menara diarique manigo yʉ tuarucu, ĩiri.
23470  MAT 9:22  Jesús pea amojode nʉcã cõre ĩari, o biro ĩiwi: Macõ, tʉgoeña tutuaya. Jesús yʉre catiocãrucumi, mʉ ca ĩi tʉgoeña bayirije jʉori mʉ diarique ametʉene eco ĩiwi. Cõ pea to biro cõre cʉ̃ ca ĩiri tabe mena, diarique manigo tuawo.
23472  MAT 9:24  o biro cʉ̃jare ĩiwi: Anore witicoarãja. Atio wãmo bii yaitimo. Cãnigo tiimo cʉ̃jare ĩiwi. To biro cʉ̃ ca ĩiro tʉorã, bojoca pea cʉ̃re boca buicãwa.
23475  MAT 9:27  Jesús too ca niiricʉ cʉ̃ ca waa nʉnʉa waaro, pʉarã ca ĩatirã o biro cʉ̃re ĩi acaro bui nʉnʉjeewa: Jesús, David Pãrami, jãare boo paca ĩaña ĩiwa.
23476  MAT 9:28  Wiipʉ Jesús cʉ̃ ca jãa waaro, ca ĩatirã cʉ̃ pʉto pee doowa. Cʉ̃ pea o biro cʉ̃jare ĩi jãiñawi: ¿Atere jãare ametʉenecãrucumi, mʉja ĩi tʉgoeña nʉcʉ̃ bʉoti? cʉ̃jare ĩiwi. To biro cʉ̃ ca ĩiro, cʉ̃ja pea: Ʉ̃gjá Wiogʉ, cʉ̃re ĩi yʉʉwa.
23477  MAT 9:29  To cõrora Jesús pea cʉ̃ja capere padeñari, o biro cʉ̃jare ĩiwi: Jesús jãare catiocãrucumi, mʉja ca ĩi tʉgoeña bayirore birora to biijato ĩiwi.
23478  MAT 9:30  To biro cʉ̃ ca ĩirora, añuro ĩacoawa. Jesús pea bʉaropʉra: Atere aperã cʉ̃ja ca majiro tiiticãña cʉ̃jare ĩi wede majiomiwi.
23481  MAT 9:33  Jesús, wãtĩre cʉ̃ ca cõa wienerora, ca wedetigʉ ca niirucumiricʉ pea wedecoawi. Bojoca pea teere ĩa, ñee pee ĩi majiticã, o biro ĩiwa: Jĩcãti ʉno peera, ano Israel yepapʉre ate ʉnore ĩaña maniwʉ ĩiwa.
23482  MAT 9:34  To biro cʉ̃ja ca ĩicãro, fariseos pea o biro ĩi cotewa: Ania wãtĩa wiogʉ majuropeera wãtĩare cõa wiene majiriquere cʉ̃ ca tiicojoricʉ niiri to biro tiimi ĩiwa.
23485  MAT 9:37  To biri jãa cʉ̃ buerãre, o biro jãare ĩiwi Jesús. Añuro petira, ote dica paʉ peti niicã. Paderi maja pee paʉacã méé niima.
23486  MAT 9:38  To biri mʉja, oterique Ʉpʉre jãiña, paderi maja teere ca jeeparãre cʉ̃ tiicojojato ĩirã ĩiwi.
23491  MAT 10:5  Jesús jãa cʉ̃ buerã pʉa amo peti, dʉpore pʉaga penituaro ca niirãre o biro ĩi majiocãri, jãare tiicojo cojowi: Ʉmʉreco Pacʉre ca majitirã cʉ̃ja ca niiri macãrire, ñucã Samaria yepa macã macãri cãare, waaticãña.
23493  MAT 10:7  Noo mʉja ca waari taberi cõro, Mee, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca doti niiri cuu eacã doo, cʉ̃jare ĩi wedeya.
23495  MAT 10:9  Mʉja wẽñarica daare mʉja ca yoori poare oro, plata, cobre ʉnora, jee jãa waa,
23502  MAT 10:16  Ĩaña. Ovejare biro ca niirãre, macãnʉcʉ̃ yaia ca uwiorã watoapʉre mʉjare yʉ tiicojo. To biri aña cʉ̃ ca biirore biro ca bii majirã niiña. Bii pacarã, búá cʉ̃ ca biirore biro ñañarije ca tiitirã niiña.
23505  MAT 10:19  Mʉjare ñeeri, ʉparãpʉre mʉjare cʉ̃ja ca tiicojoro, mʉja ca ĩipere, ¿Do biro mani ĩirãti? ĩi tʉgoeñarique paiticãña. Mʉja ca wedepa tabe ca earo, Ʉmʉreco Pacʉ mʉja ca wedepere mʉjare majiorucumi.
23507  MAT 10:21  Cʉ̃ yee wedegʉ, cʉ̃ yee wedegʉrena cʉ̃ja ca jĩa cõaro tii, cʉ̃ pacʉ cʉ̃ macʉ̃rena wedejãa buiyee cõacã, ñucã cʉ̃ja puna cãa cʉ̃ja pacʉarena ĩa junari, cʉ̃jare cʉ̃ja ca jĩa cõaro tii, tiirucuma.
23510  MAT 10:24  Jĩcʉ̃ bueri majʉ peera, cʉ̃re ca buegʉ ametʉenero majitimi. Ñucã jĩcʉ̃ pade coteri majʉ peera, cʉ̃ ʉpʉ ametʉenero niitimi.
23511  MAT 10:25  Ca buegʉa, cʉ̃re ca buegʉ cʉ̃ ca biirore biropʉ cʉ̃ ca bii earo añu. Ca pade coteri majʉ cãa, cʉ̃ ʉpʉre biropʉ cʉ̃ ca bii earo añu. Wii ʉpʉrena, Beelzebú cʉ̃ja ca ĩicãjata, cʉ̃ yaa wii macãrã pee docare ametʉenero ĩicuma.
23512  MAT 10:26  Bojocarena uwiticãña. Jĩcã wãme ʉno peera jĩcãrãra majirique, majiña manirijera biicã yerijãa waa, ca biirije mani. Ñucã yaioropʉ ca niirije cãa, majiña manirijera biicã yerijãa waa, biiti.
23515  MAT 10:29  ¿Jĩcã tiiacã, wapa tiirica tii wapara pʉarãpʉ miniare to noniña maniti? To ca bii pacaro, mʉja Pacʉ cʉ̃ ca bootijata, jĩcʉ̃ ʉno peera ñaacoa, biitima.
23518  MAT 10:32  No ca boogʉ yʉre ca tʉo nʉnʉjeegʉ yʉ yee maquẽre bojocare cʉ̃ ca wedejata, yʉ cãa, yʉ Pacʉ ʉmʉreco tutipʉ ca niigʉre, cʉ̃re yʉ wede bojarucu.
23519  MAT 10:33  Bojoca cʉ̃ja ca tʉo cojoro, Jesús're majiti ca ĩigʉra, yʉ cãa, Cʉ̃re majiti yʉ ĩirucu, yʉ Pacʉ ʉmʉreco tutipʉ ca niigʉre.
23520  MAT 10:34  Ati yepare añuro niiriquere jee doogʉ biijacupi, yʉre ĩi tʉgoeñaticãña. Añuro niirique jee doogʉ méé yʉ biiwʉ. Añuro jĩcãri mena ca nii majiña manirije peere jee doogʉ yʉ doowʉ.
23521  MAT 10:35  Jĩcʉ̃ ʉmʉ, cʉ̃ pacʉrena ĩa juna, cõ macõ cõ pacorena ĩa juna, cõ macʉ̃ nʉmo cõ mañicõrena ĩa juna, cʉ̃ja ca biipere jee doogʉ yʉ doowʉ.
23522  MAT 10:36  To biri cʉ̃ja ca niiro cõrorena cʉ̃jare ca ĩa tutirã, cʉ̃ja yaarãra niirucuma.
23526  MAT 10:40  Añuro mʉjare ca ñeegʉa, yʉrena ñeegʉ tiimi. Yʉre ca ñeegʉa, yʉre ca tiicojo cojoricʉrena ñeegʉ tiimi.
23528  MAT 10:42  Yee méé mʉjare yʉ ĩi: No ca boogʉ, yʉre ca tʉo nʉnʉjeerã mena macʉ̃re petoacã ca oco tĩagʉa, jĩcʉ̃ yʉre ca tʉo nʉnʉjeerã mena macʉ̃re cʉ̃ ca tiirije ca niiro macã, tee wapa wapa ñeetigʉra tua, biitirucumi jãare ĩiwi Jesús.
23531  MAT 11:3  ¿Mʉra mʉ niiti, Mesías doorucumi cʉ̃ja ca ĩiricʉ? ¿Ména apĩre jãa yuerãtiqué? ĩi jãiña dotigʉ tiicojo cojoupi.
23532  MAT 11:4  To biro cʉ̃ja ca ĩiro, Jesús pea o biro cʉ̃jare ĩi yʉʉwi: Waari, mʉja ca ĩarijere, mʉja ca tʉorijere, Juan're wede dooya.
23534  MAT 11:6  ¡Ʉjea niiña, yʉ yee jʉori ca tʉgoeña maa wijiatigʉa! Cʉ̃re ĩi wede dooya ĩiwi Jesús.
23535  MAT 11:7  Juan buerã cʉ̃ja ca waaro jiro, Juan yee maquẽre bojocare o biro ĩi wede jʉo waawi Jesús: ¿Ñeere ĩarã waarã, ca yucʉ maniri yepapʉ mʉja waari? ¿Jĩcã wãjo wino ca paa puurije mena ca yugui nucũri wãjore ĩarã waarã mʉja biiri?
23536  MAT 11:8  Tee méére ĩarã mʉja ca biijata, ¿Ñeere ĩarã waarã mʉja biiri? ¿Jĩcʉ̃, añurije ca juti jãñagʉre ĩarã waarã mʉja waari? Mʉja maji. Bojoca añurije ca juti jãñarã, wiorã yaa wiijeripʉ niima.
23537  MAT 11:9  To docare ¿ñee peere ĩarã waarã mʉja waari? ¿Jĩcʉ̃ Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri majʉre ĩarã waarã mʉja biiri? Cʉ̃ petire ĩarã waarã mʉja biijacupa. Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri majʉ ametʉenero ca niigʉre ĩarã mʉja biijacupa.
23538  MAT 11:10  Ʉmʉreco Pacʉ wederiquepʉ: yee quetire wederi majʉre mʉ jʉguero cʉ̃re yʉ tiicojo, mʉre cʉ̃ maa queno yuejato ĩigʉ, cʉ̃ja ca ĩi owaquĩricʉra niimi Juan.
23539  MAT 11:11  Yee méé mʉjare yʉ ĩi: Jĩcʉ̃ ʉnopeera ati yepapʉ ca baʉaricʉ, Uwo Coeri majʉ Juan ametʉenero ca nii majuropeegʉ maniupi. To ca bii pacaro, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca doti niiri tabepʉra watoa macʉ̃ ca niigʉra, Juan ametʉenero ca nii majuropeegʉ niimi.
23542  MAT 11:14  Yʉ ca ĩirijere díámacʉ̃ mʉja ca tʉorʉgajata, Juan, Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri majʉ, Elías doorucumi cʉ̃ja ca ĩiricʉra niimi.
23544  MAT 11:16  ¿Ñee mena ati cuu macãrã bojocare yʉ ĩi cõoñabogajati? Wimarã macã yepapʉ epe duwirã, cʉ̃ja mena macãrãre o biro ca ĩi acaro bui duwirãre biro niima:
23545  MAT 11:17  Tõrogare jãa putimijãwʉ, mʉja pea mʉja bajatijãwʉ; boori bajare jãa bajamijãwʉ, mʉja pea mʉja otitijãwʉ, ca ĩi ameri acaro bui duwi yujurãre biro niima.
23546  MAT 11:18  Juan baati, ʉje ocore jiniti, ca biigʉ dooupi. Teerena cʉ̃ja pea Ca wãtĩ jãa ecoricʉ niimi, cʉ̃re ĩima.
23547  MAT 11:19  Jiro yʉ, Ca Nii Majuropeegʉ Macʉ̃, baa, jini ca tiigʉ yʉ doowʉ. Teerena cʉ̃ja pea, Ca baa pacagʉ, ca cũmu paigʉ, ñañarã mena macʉ̃, ñucã Roma maquẽre wapa jee bojari maja mena macʉ̃ niimi, yʉre ĩima. Biiropʉa, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca majirijea tee ca tii niirije menapʉ bii bau nii ĩño ĩiwi Jesús.
23549  MAT 11:21  ¡Abé nija, Corazín, Betsaida ñañaro peti mʉja biirucu! Mʉja watoare, ca ĩa ñaaña manirije yʉ ca tii bau niiriquere Tiro, Sidón macãri macãrã peere yʉ ca tii bau nii ĩñojata, mee tĩrʉmʉpʉra ñañaro cʉ̃ja ca tiiriquere, ñañaro bii tʉgoeñarique pai, tʉgoeña yeri wajoa, biibojacupa.
23550  MAT 11:22  Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca ĩa bejeri rʉmʉ ca niiro, Tiro, Sidón macãrã ametʉenero ñañaro mʉja tamʉorucu, mʉjare yʉ ĩi.
23551  MAT 11:23  Mʉja Capernaúm macãrã, ¿Ʉmʉreco tutipʉ jãa ami mʉa waa ecorucu, mʉja ĩi tʉgoeñati? Ca ʉ̃cʉ̃ari opere ca ʉ̃cʉ̃a majuropeeri tabepʉ mʉja cõa duwio ecorucu. Mʉja watoare ca ĩa ñaaña manirije yʉ ca tii bau niiriquere, Sodoma macãrã peere tii bau nii ĩñorique to ca niijata, ati rʉmʉripʉ cãare niicãbocuma.
23552  MAT 11:24  Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca ĩa bejeri rʉmʉ ca niiro, Sodoma yepa macãrã ametʉenero, ñañaro mʉja tii ecorucu, mʉjare yʉ ĩi ĩiwi Jesús.
23553  MAT 11:25  Tii rʉmʉrire o biro ĩiwi Jesús: Añuro mʉre yʉ ĩi nʉcʉ̃ bʉo Cáacʉ, ati ʉmʉreco, ati yepa Ʉpʉre, ca majirãre, ca tʉgoeña puorãre, mʉ ca yaioriquere watoa macãrã peere mʉ ĩño.
23555  MAT 11:27  Pacʉ, niipetirijepʉrena yʉre tiicojowi. Jĩcʉ̃ ʉno peera, cʉ̃ Macʉ̃ yʉ ca niirijere majitima. Yʉ Pacʉ wado majimi. Ñucã jĩcʉ̃ ʉno peera, yʉ Pacʉ cʉ̃ ca niirijere majitimi. Yʉ cʉ̃ Macʉ̃, to biri cʉ̃ Macʉ̃ yʉ ca boorã wadore cʉ̃ja ca majiro yʉ ca tiirã wado, majima.
23556  MAT 11:28  mena pee dooya mʉja niipetirã, mʉja paderiquere juti, tʉgoeñarique pai, ca biirã. Yʉ, mʉja ca yerijãaro mʉjare yʉ tiirucu.
23558  MAT 11:30  Yʉ ca dotirijea, yʉ ca biirore biro mʉjare yʉ ca bii dotirijea, popiye méé nii ĩiwi Jesús.
23560  MAT 12:2  Teere ĩari, fariseos pea o biro ĩiwa Jesús're: Ĩaña. Mʉ buerã yerijãarica rʉmʉre ca tii dotitirijere tiima ĩiwa.
23561  MAT 12:3  To biro cʉ̃ja ca ĩiro, cʉ̃ pea o biro cʉ̃jare ĩi yʉʉwi: ¿Mʉja, jĩcãti David, cʉ̃ mena macãrã mena queyama ĩigʉ cʉ̃ ca tiiriquere mʉja bue ñaatiti?
23563  MAT 12:5  Ñucã Moisés cʉ̃ ca doti cũurique, Paia ñañarije tiirã méé tiima, Ʉmʉreco Pacʉ yaa wiipʉre, yerijãarica rʉmʉrena cʉ̃ja ca yerijãaticãjata cãare, ¿Ca ĩirijere mʉja bue ñaatiti?
23564  MAT 12:6  Anora Ʉmʉreco Pacʉ yaa wii ametʉenero ca nii majuropeegʉ yʉ nii, mʉjare yʉ ĩi.
23565  MAT 12:7  Ate: Mʉjare yʉ ca boo jãarijea, ca ĩa mairã mʉja ca niipe pee nii, waibʉcʉrã jĩari mʉja ca joe mʉenerucurijere yʉ booti, ca ĩirijere mʉja ca tʉo puocãjata, ñañarije ca tiitirãrena, ñañaro mʉja tiitibocu.
23566  MAT 12:8  To biri yʉ, Ca Nii Majuropeegʉ Macʉ̃a, yerijãarica rʉmʉre ca doti majigʉ yʉ nii cʉ̃jare ĩiwi.
23568  MAT 12:10  Tii wiipʉre niiupi jĩcʉ̃, ca amo bʉʉricʉ. ¡Do biro cʉ̃ ca tiiro cʉ̃re mani wedejãarãti! ca ĩi niirã niiri, o biro cʉ̃re ĩi jãiñawa Jesús're: ¿Judíos cʉ̃ja ca yerijãari rʉmʉrena ca diarique cʉtirãre to catio doticãti? ĩiwa.
23569  MAT 12:11  To biro cʉ̃ja ca ĩiro, Jesús pea o biro cʉ̃jare ĩi yʉʉwi: ¿Nii mʉja mena macʉ̃, jĩcʉ̃ oveja ca cʉogʉ, cʉ̃ yʉʉ oveja yerijãarica rʉmʉrena opepʉ cʉ̃ ca ñaajãacoaro, jĩcãtora waari, cʉ̃re cʉ̃ ami mʉenetiti?
23570  MAT 12:12  Bojocʉ pee doca oveja ametʉenero wapa cʉtimi. To biri yerijãarica rʉmʉrire añurijere tii doti ĩiwi.
23571  MAT 12:13  To biro ĩi, ca amo bʉʉricʉre o biro cʉ̃re ĩiwi: amore juu pooya ĩiwi. To biro cʉ̃ ca ĩiro, cʉ̃ pea cʉ̃ amore cʉ̃ ca juu poorora, ape amore biro añuri amo tuawʉ.
23574  MAT 12:16  cʉ̃ yee maquẽre Paʉ cʉ̃ja ca tʉoropʉ wedeticãña, cʉ̃jare ĩiwi.
23576  MAT 12:18  Ani niimi yʉre pade bojari majʉ, yʉ ca beje amiricʉ, yʉ ca maigʉ, cʉ̃ ca tii niirijere yʉ ca ĩa ʉjea niigʉ. Yʉ Yerire cʉ̃re yʉ tiicojorucu. Cʉ̃ pea bojoca poogaari niipetirãpʉre añurije quetire wederucumi.
23578  MAT 12:20  Ca tʉgoeña bayitirãre, ñucã wãma ca tʉo maji jʉo doorã cãare, To birora cʉ̃ja biicãjato, ĩitirucumi. Añurije pee wado ca bii ametʉa nʉcãropʉ tii nemo yerijãarucumi.
23579  MAT 12:21  Bojoca poogaari cõrora, Cʉ̃ ca ĩirore biro manire tii nemorucumi, ĩi yue niirucuma, cʉ̃ ca ĩirique.