Wildebeest analysis examples for:   bao-baoNT   ,    February 11, 2023 at 18:02    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23214  MAT 1:1  Atea, David, Abraham pãrami ca niiricʉ, Jesucristo ñicʉ̃ jʉ̃mʉa niiquĩricarãre owa tuurique nii:
23215  MAT 1:2  Abraham, Isaac pacʉ niiupi. Isaac, Jacob pacʉ niiupi. Jacob, Judá, to biri cʉ̃ bairã pacʉ niiupi.
23216  MAT 1:3  Judá, Fares, Zera jãa pacʉ niiupi. Cʉ̃ja paco Tamar niiupo. Fares, Jezrón pacʉ niiupi. Jezrón, Aram pacʉ niiupi.
23217  MAT 1:4  Aram, Aminadab pacʉ niiupi. Aminadab, Naasón pacʉ niiupi. Naasón, Salmón pacʉ niiupi.
23218  MAT 1:5  Salmón, Booz pacʉ niiupi. Booz paco Rajab niiupo. Booz, Obed pacʉ niiupi. Cʉ̃ paco, Rut niiupo. Obed, Isaí pacʉ niiupi.
23219  MAT 1:6  Isaí, Israel yepa macãrã wiogʉ ca niiricʉ David pacʉ niiupi. Wiogʉ David, Salomón pacʉ niiupi. Cʉ̃ paco pea Urías nʉmo ca niirico niiupo.
23220  MAT 1:7  Salomón, Roboán pacʉ niiupi. Roboán, Abías pacʉ niiupi. Abías, Asá pacʉ niiupi.
23221  MAT 1:8  Asá, Josafat pacʉ niiupi. Josafat, Jorán pacʉ niiupi. Jorán, Uzías pacʉ niiupi.
23222  MAT 1:9  Uzías, Jotán pacʉ niiupi. Jotán, Acaz pacʉ niiupi. Acaz, Ezequías pacʉ niiupi.
23223  MAT 1:10  Ezequías, Manasés pacʉ niiupi. Manasés, Amón pacʉ niiupi. Amón, Josías pacʉ niiupi.
23224  MAT 1:11  Josías, Jeconías to biri cʉ̃ bairã pacʉ niiupi, israelitas're, Babilonia yepapʉ cʉ̃ja ca ñee waari cuure.
23225  MAT 1:12  Babiloniapʉ cʉ̃ja ca ñee waaro jiro Jaconías, Salatiel pacʉ niiupi. Salatiel, Zorobabel pacʉ niiupi.
23226  MAT 1:13  Zorobabel, Abiud pacʉ niiupi. Abiud, Eliaquín pacʉ niiupi. Eliaquín, Azor pacʉ niiupi.
23227  MAT 1:14  Azor, Sadoc pacʉ niiupi. Sadoc, Aquín pacʉ niiupi. Aquín, Eliud pacʉ niiupi.
23228  MAT 1:15  Eliud, Eleazar pacʉ niiupi. Eleazar, Matán pacʉ niiupi. Matán, Jacob pacʉ niiupi.
23229  MAT 1:16  Jacob, José pacʉ niiupi. José, María manʉ niiupi. María, Jesús, Mesías mani ca ĩigʉ paco niiupo.
23230  MAT 1:17  To biri, Abraham niiquĩricʉ cʉ̃ ca niiri cuu mena, David menapʉre pʉa amo peti, dʉpore baparica penituaro niiri punaari peti nii wajoa nʉnʉa waaupa. Ñucã David niiquĩricʉ cʉ̃ ca niiri cuu mena, to biri israelitas're Babiloniapʉ cʉ̃ja ca ñee waari tabe menapʉre pʉa amo peti, dʉpore baparica penituaro niiri punaari peti nii wajoa nʉnʉa waaupa. Ñucã Babiloniapʉ israelitas're cʉ̃ja ca ñee waari tabe mena, to biri Mesías cʉ̃ ca baʉari tabepʉ menare, pʉa amo peti, dʉpore baparica penituaro niiri punaari peti nii wajoa nʉnʉa waaupa.
23231  MAT 1:18  Jesucristo cʉ̃ ca baʉarique o biro biiupa: Cʉ̃ paco María, Josére manʉ cʉtirʉgo bii niiupo. José mena cõ ca niiparo jʉgueropʉra, Añuri Yeri cʉ̃ ca tii maji niirije jʉori, mee ʉtaagapʉ nii yerijãaupo.
23232  MAT 1:19  Cõ manʉ José pea, ca bojoca añugʉ niiri, bau niiropʉ Maríare, “ ‘To biro biimo,ĩi wede batetigʉra cõre ca cõacãpe niicu,ĩi tʉgoeñaupi.
23233  MAT 1:20  “To biro yʉ tiigʉda,cʉ̃ ca ĩi tʉgoeña niiri tabere, cʉ̃ ca quẽñaropʉ, jĩcʉ̃ Ʉmʉreco Pacʉ pʉto macʉ̃ cʉ̃re baua eari, o biro cʉ̃re ĩiupi: —José, David pãrami, Maríare nʉmo cʉtirʉgʉ uwiticãña. Cõ ca macʉ̃ jãñagʉa Añuri Yeri cʉ̃ ca tii maji niirije jʉori cõ ca bʉaricʉ niimi.
23234  MAT 1:21  María jĩcʉ̃ macʉ̃ cʉtirucumo, “Jesús” cõ ca wãmeo tiipʉre. O biro wãme cʉtirucumi, cʉ̃ yaarã ñañarije cʉ̃ja ca tii niirijere ca ametʉenepʉ niiri —ĩiupi.
23235  MAT 1:22  Ate niipetirije biiupa, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ yee quetire wede jʉgueri majʉ mena:
23236  MAT 1:23  “Jĩcõ nomio, ʉmʉ mena ca nii ñaatigora, ʉtaaga nii, jĩcʉ̃ macʉ̃ cʉtirucumo, Emanuel cõ ca wãmeo tiipʉre,cʉ̃ ca ĩiricarore biro to biijato ĩiro. (“Emanuel” ĩiro, “Ʉmʉreco Pacʉ mani mena niimi,ĩirʉgaro ĩi.)
23237  MAT 1:24  To biri José cãni wãcã, Ʉmʉreco Pacʉ pʉto macʉ̃ cʉ̃re cʉ̃ ca tii dotiricarore birora Maríare cõre nʉmo cʉtiupi.
23238  MAT 1:25  Ména, cõ macʉ̃ Jesús cõ ca wãmeo tiiricʉ cʉ̃ ca baʉaparo jʉguero, cõ mena niitiupi.
23239  MAT 2:1  Tii yepa macʉ̃ wiogʉ Herodes cʉ̃ ca niiri cuure, Judea yepa macã macã Belén'pʉ Jesús cʉ̃ ca baʉaricaro jiro, jĩcãrã ca majirã, muipũ cʉ̃ ca mʉa doori nʉña macã yepa macãrãpʉ, ñocõa cʉ̃ja ca biirijere ca buerã, Jerusalén're,
23240  MAT 2:2  o biro ĩi jãiña eaupa: —¿Noo cʉ̃ niiti, judíos wiogʉ ca baʉaricʉ? Cʉ̃ ñocõre muipũ cʉ̃ ca mʉa doori nʉñapʉ niirã ĩari, cʉ̃re jãa ĩi nʉcʉ̃ bʉorã doojãwʉ —ĩiupa.
23241  MAT 2:3  To biro cʉ̃ja ca ĩirijere tʉogʉ, wiogʉ Herodes pea ñee pee ĩi majiticã, bʉaro tʉgoeña paicoaupi. Ñucã Jerusalén macãrã cãa niipetirãpʉra to birora biiupa.
23242  MAT 2:4  To biri wiogʉ Herodes pea, paia ʉparãre, doti cũuriquere jʉo bueri majare, jʉo nea poori: —Mesías, ¿noopʉ cʉ̃ baʉarʉgaupari? —cʉ̃jare ĩi jãiñaupi.
23244  MAT 2:6  “Mʉ Belén, Judea yepare ca niiri macã, tii yepa macã macãri ca nii majuropeeri macãri watoare, watoa macã macã méé mʉ nii. Mʉre jĩcʉ̃ wiogʉ baʉarucumi, yaarã, Israel yaa pooga macãrãre ca ĩa nʉnʉjeepʉ,ĩi —ĩiupa.
23245  MAT 2:7  To cõrora Herodes pea, ca majirã wadore jʉo cojori, ñocõ cʉ̃ ca bau ea jʉorica cuure añuro cʉ̃jare jãiña tʉoupi.
23246  MAT 2:8  To biri Herodes Belén'pʉ cʉ̃jare tiicojogʉ, o biro ĩi cojoupi: —Waarãja, wimagʉ yee maquẽre añuro mʉja jãiña tʉo peticãwa. Cʉ̃re bʉarã, yʉ cãare mʉja queti tiicojowa, cãa, cʉ̃re yʉ ca nʉcʉ̃ bʉogʉ waapere biro ĩirã —cʉ̃jare ĩiupi Herodes.
23247  MAT 2:9  Wiogʉ to biro cʉ̃jare cʉ̃ ca ĩirijere tʉo yapanori jiro, ca majirã pea waacoaupa ñucã. Ñocõ, muipũ cʉ̃ ca mʉa doori nʉña macã yepapʉ niirã cʉ̃ja ca ĩaricʉ pea ñucã cʉ̃jare jʉgue nʉnʉa waa, wimagʉ cʉ̃ ca niiri tabe jotoa tua nʉcã eaupi.
23248  MAT 2:10  Ñocõ to biro cʉ̃ ca biiro ĩarã, ca majirã pea bʉaro ʉjea niiupa.
23249  MAT 2:11  Tii wiipʉ earã, wimagʉre, cʉ̃ paco María mena ca niigʉre ĩaupa. Cʉ̃re ĩarã, cʉ̃ja ãjʉro jupeari mena ea nuu, cʉ̃re ĩi nʉcʉ̃ bʉoupa. To biro tii, cʉ̃ja acacũmuarire pãa, oro, yucʉ díi ca jʉti añurije, mirra, cʉ̃re tiicojo nʉcʉ̃ bʉoupa.
23250  MAT 2:12  Jiro quẽñaricaropʉ, “Herodes pʉto peera waaticãña,ca ĩi wede majio ecoricarã niiri, cʉ̃ja yaa yepapʉ tua waarã, ape maa pee waacoaupa.
23251  MAT 2:13  Ca majirã cʉ̃ja ca tua waaro jiro, jĩcʉ̃, Ʉpʉ yʉʉ cʉ̃re queti wede bojari majʉ Josére cʉ̃ ca quẽñaropʉ cʉ̃re baua eari, o biro cʉ̃re ĩiupi: “Wãcãña. Wimagʉre, cʉ̃ pacore, Egiptopʉ jʉo duti waagʉja. Toopʉ mʉ niicãrucu ména. Jiro mʉre yʉ wederucu ñucã. Herodes wimagʉre cʉ̃re jĩa cõarʉgʉ mʉjare amagʉ doogʉ tiimi,ĩiupi.
23252  MAT 2:14  To cõrora José pea wãcã, wimagʉre ami, cʉ̃ pacore jʉo, tii ñamira waacoaupa Egiptopʉ.
23253  MAT 2:15  Toopʉ niicãupa, Herodes cʉ̃ ca bii yairopʉ. O biro bii eaupa, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ yee quetire wede jʉgueri majʉ mena: “Egiptopʉ ca niigʉre yʉ jʉo cojowʉ yʉ Macʉ̃re,cʉ̃ ca ĩi owa cũu jʉguequĩrique.
23254  MAT 2:16  Herodes pea ca majirã cʉ̃re cʉ̃ja ca ĩi ditoriquere majiri, ajia ametʉacoari, Belén macãrã, tii macã wejari macãrã niipetirã ʉmʉa wimarãre pʉa cʉ̃ma ca cʉorã, cʉ̃ja jiro macãrã cãare jĩa peoticã dotiupi, ca majirã cʉ̃ja ca wedericarore biro, “To cãnacã cʉ̃ma ca cʉogʉ niicumi,ĩi majiri.
23255  MAT 2:17  O biri wãme bii eaupa, Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri majʉ Jeremías niiquĩricʉ o biro cʉ̃ ca ĩi owarique:
23256  MAT 2:18  “Ramápʉre acaro buirique wedeo, yacó, ñañaro tamʉo tʉgoeña pai otirique, wedeo. Raquel ĩimo, cõ punare otigo. ‘Otiticãña,ĩiriquere bootimo, mee, cõ puna cʉ̃ja ca bii yaicoarique ca niiro macã,ĩiupi.
23257  MAT 2:19  Herodes cʉ̃ ca bii yairo jiro, jĩcʉ̃ Ʉpʉ yʉʉ cʉ̃re queti wede bojari majʉ, José, Egiptopʉ cʉ̃ ca niiro cʉ̃ ca quẽñaropʉ cʉ̃re baua eari, o biro cʉ̃re ĩiupi:
23258  MAT 2:20  “Wãcãña. Wimagʉre, cʉ̃ pacore, jʉo tua waagʉja ñucã Israel yepapʉ. Mee wimagʉre ca jĩarʉgamiricarã bii yai peticoama,cʉ̃re ĩiupi.
23259  MAT 2:21  To biri José wãcã, wimagʉre, cʉ̃ pacore, Israel yepapʉ jʉo tuacoaupi ñucã.
23260  MAT 2:22  To biro bii pacagʉ, Herodes macʉ̃ Arquelao, cʉ̃ pacʉ wajoaye Judea yepa macãrã wiogʉ cʉ̃ ca niirijere queti tʉori, toopʉre waarʉgʉ uwi jañuupi. To biri cʉ̃ ca quẽñaropʉ Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca wede majioricʉ niiri, Galilea yepa pee waacoaupi.
23261  MAT 2:23  Toopʉ eagʉ, Nazaret macãpʉ niigʉ waaupi. O biro bii eaupa, Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri maja, “ ‘Nazaret macʉ̃ niimi,ĩiricʉ niirucumi,cʉ̃ja ca ĩiricarore birora biro.
23262  MAT 3:1  Tii rʉmʉrire Uwo Coeri majʉ Juan, Judea yepa macã yepa, ca yucʉ maniri yepapʉre Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede eaupi.
23263  MAT 3:2  O biro ĩiupi: —Ñañarije mʉja ca tii niirijere tʉgoeña yeri wajoaya. Mee, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca dotipa cuu eacoaro bii —ĩiupi.
23264  MAT 3:3  Juan, Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri majʉ Isaías o biro cʉ̃ ca ĩi owa jʉguericʉ niiupi: “Ca yucʉ maniri yepapʉ jĩcʉ̃ cʉ̃ ca acaro buirije o biro ĩi wedeo: ‘Ʉpʉre maa queno yueya; díámacʉ̃ maari cʉ̃re queno bojaya,cʉ̃ ca ĩiquĩricʉ.”
23265  MAT 3:4  Juan jutiro camello poa mena tiiricaro niiupa. Ñucã waibʉcʉ quejero daa menara wẽñaupi. Cʉ̃ baarique pea yejeroa, macãnʉcʉ̃ macãrã dobea oco, niiupa.
23266  MAT 3:5  Cʉ̃ ca wederijere tʉorʉgarã, Jerusalén macãrã, Judea yepa niipetiro macãrã, dia Jordán pʉtori macãrã, niipetirã bojoca cʉ̃ pʉtopʉre earucuupa.
23267  MAT 3:6  Ñañarije cʉ̃ja ca tiiriquere cʉ̃ja ca wede ametʉenero, Juan pea dia Jordán'pʉ cʉ̃jare uwo coeupi.
23268  MAT 3:7  Paʉ fariseos, to biri saduceos, cʉ̃re uwo coe dotirʉgarã cʉ̃ja ca dooro ĩagʉ, o biro cʉ̃jare ĩiupi Juan: —Añaa punaa, ¿ñiru mʉjare, Ʉmʉreco Pacʉ ñañaro cʉ̃ ca tiipe ca cõña doorijere, “Mʉja ametʉacãrucu,mʉjare cʉ̃ ĩijãri?
23269  MAT 3:8  Ñañarije mʉja ca tiirucurijere tii yerijãari, mʉja ca tʉgoeña yeri wajoarijere ĩñorã, ĩa majiricarora añuro niirique cʉti ĩño niiña.
23270  MAT 3:9  Mʉja majuropeera, “Jãa, Abraham pãramerã jãa nii,ĩi tʉgoeñaticãña. Yee méé mʉjare yʉ ĩi: Ʉmʉreco Pacʉa, ate ʉ̃tãgaarirena Abraham pãramerã tii jeeñocã majimi.
23271  MAT 3:10  Mee, Ʉmʉreco Pacʉ bojoca ñañarãre, ñañaro cʉ̃ ca tiipe nii yerijãa. Niipetirije yucʉ, añurije ca dica cʉtitirijera, paa juderi pecamepʉ joe cõacãrique nii.
23272  MAT 3:11  ”Yʉa, añuro petira, ñañarije mʉja ca tii niirijere cʉ̃ja tʉgoeña yeri wajoajato ĩigʉ, oco mena mʉjare yʉ uwo coe. Yʉ jiro ca doogʉ pea yʉ ametʉenero do biro ca tiiya manigʉ niimi. Yʉa, cʉ̃ yee dʉpo juti ʉno cãare cʉ̃re ca jee cotepʉ ʉno méé yʉ nii. Cʉ̃a, Añuri Yeri mʉjapʉre cʉ̃ ca ñaajãa nʉcãro tiiri, ca ñañarije manirã mʉja ca tuaro tiirucumi.
23273  MAT 3:12  Trigo quejerire cʉ̃ ca maa mʉene batepa tabere ami doomi. Ca ape peera teere queno cũurica tabepʉ queno cũu, tee quejeri peera pecame ca ʉ̃ʉ yatitiri pecamepʉ joe bate, tiirucumi —ĩiupi.
23274  MAT 3:13  Jesús, Galilea ca niiricʉ, dia Jordán Juan cʉ̃ ca niiropʉ waaupi, “Yʉre cʉ̃ uwo coejato,ĩigʉ.
23275  MAT 3:14  Juan pea cʉ̃re uwo coerʉgatigʉ, o biro cʉ̃re ĩiupi: —Yʉ pee yʉ nii, mʉ ca uwo coepʉa. ¿Ñee tiigʉ mʉ pee yʉ peere mʉ uwo coe dotigʉ dooti? —ĩiupi.
23276  MAT 3:15  To biro cʉ̃ ca ĩiro, o biro cʉ̃re ĩi yʉʉupi Jesús: —Añurucu. Mʉra yʉre uwo coecãña, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca ĩa cojorore añurije mani ca tiipera niiro bii —ĩiupi. To biro cʉ̃ ca ĩiro, Juan pea Jesús're uwo coeupi.
23277  MAT 3:16  Juan cʉ̃ ca uwo coe yapanoro, Jesús cʉ̃ ca maa nʉcãrora, ʉmʉreco quejero pãa nʉcãcoaupa. To biro ca biiro Ʉmʉreco Pacʉ yʉʉ Añuri Yeri, buare biigʉ bau duwi doo, cʉ̃re ca ñaapea eagʉre ĩaupi Jesús.
23278  MAT 3:17  To cõrora ʉmʉreco tutipʉ o biro ĩi wedeoupa: —Ani niimi yʉ Macʉ̃, yʉ ca maigʉ. Cʉ̃ mena bʉaro yʉ ʉjea nii —ĩiupa.
23279  MAT 4:1  Jiro, Añuri Yeri ca bopori yepapʉ Jesús're amicoaupi, Satanás're ñañarije cʉ̃ tii doti eco ñaajato ĩigʉ.
23280  MAT 4:2  Toopʉre cuarenta rʉmʉri, cuarenta ñamiri, baari méé biima ĩigʉ, queya tʉgoeñaupi.
23281  MAT 4:3  To biro cʉ̃ ca biiro, Satanás, Jesús pʉto eari, cʉ̃re ĩi buiyee ñaagʉ, o biro cʉ̃re ĩiupi: —Díámacʉ̃ra Ʉmʉreco Pacʉ Macʉ̃ra mʉ ca niijata, ate ʉ̃tãgaarire “Pan jee ñaaña,ĩiña —cʉ̃re ĩiupi.
23282  MAT 4:4  To biro cʉ̃ ca ĩiro, Jesús pea o biro cʉ̃re ĩi yʉʉupi: —Ʉmʉreco Pacʉ wederique o biro ĩi: “Bojoca, baarique mena wado catitima. Niipetirije Ʉmʉreco Pacʉ wederique mena cãare caticã majima,ĩi —cʉ̃re ĩi yʉʉupi.
23283  MAT 4:5  Jiro Satanás, ca ñañarije maniri macã Jerusalén'pʉ cʉ̃re ami waa, Ʉmʉreco Pacʉ yaa wii jotoa bʉaro ca emʉari tabepʉ ami mʉa waari,
23284  MAT 4:6  o biro cʉ̃re ĩiupi: —Díámacʉ̃ra Ʉmʉreco Pacʉ Macʉ̃ra mʉ ca niijata, anopʉ menara bupu duwi waagʉja. Ʉmʉreco Pacʉ wederique o biro ĩi: “Ʉmʉreco Pacʉ, cʉ̃ pʉto macãrãre mʉre ĩa nʉnʉjee doti cojorucumi, cʉ̃ja amori mena mʉre tuu ñeerucuma, jĩcãga ʉ̃tãga ʉno mena peera mʉ ca pʉata ñaatipere biro ĩirã,ĩi —cʉ̃re ĩiupi Satanás.
23285  MAT 4:7  To biro cʉ̃ ca ĩiro, Jesús pea o biro cʉ̃re ĩi yʉʉupi: —Ñucã Ʉmʉreco Pacʉ wederique o biro ĩi: “Ʉpʉ, mʉ Ʉmʉreco Pacʉre ĩi buiyee ñaaticãña,ĩi —ĩiupi Satanás're.
23286  MAT 4:8  Jiro ñucã Satanás, ʉ̃tãgʉ ca emʉaricʉ jotoapʉ Jesús're ami waa, ati yepa macã macãri, to biri tii macãri ca cʉorije niipetirijere cʉ̃re ĩño peoticãri,
23287  MAT 4:9  o biro cʉ̃re ĩiupi: —Ate niipetirije mʉre yʉ tiicojorucu, mʉ ãjʉro jupea mena ea nuuri, yʉre mʉ ca ĩi nʉcʉ̃ bʉojata —cʉ̃re ĩiupi.
23288  MAT 4:10  To biro cʉ̃ ca ĩirora: —Waagʉja Satanás. Ʉmʉreco Pacʉ wederique o biro ĩi: “Ʉpʉ, mʉ Ʉmʉreco Pacʉre ĩi nʉcʉ̃ bʉoya. Cʉ̃ jĩcʉ̃rena cʉ̃ ca ĩirore biro tii nʉnʉjeeya,ĩi —cʉ̃re ĩi yʉʉupi Jesús.
23289  MAT 4:11  To cõrora Satanás pea, Jesús're camotaticoaupi. To biro cʉ̃ ca biiro, jĩcãrã Ʉmʉreco Pacʉ pʉto macãrã Jesús're tii nemorã eaupa.
23290  MAT 4:12  Jiro Jesús, Juan're cʉ̃ja ca tia cũuriquere queti tʉori, Galilea yepa pee tuacoaupi.
23291  MAT 4:13  Nazaret macãre tuatigʉra, Zabulón, Neftalí jãa yaa yepa macã macã ʉtabʉcʉra tʉjaro ca niiri macã Capernaúm pee niigʉ waaupi.
23292  MAT 4:14  Ate to biro biiupa Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri majʉ Isaías, o biro cʉ̃ ca ĩiquĩricarore biro bii earo:
23293  MAT 4:15  “Zabulón, Neftalí jãa yaa yepa, Jordán ape nʉña, dia pairi yaa buuro jotoare, Galilea, judíos ca niitirã cʉ̃ja ca niiri yepa,
23294  MAT 4:16  Ʉmʉreco Pacʉre majitima ĩirã, ca naitĩaropʉ ca niirãre biro ca niiricarã, pairo ca boe baterijere ĩawa. Ñañaro ca bii yaiparã ca niirãre, ca boerije cʉ̃jare boe bate ñaacũmu eawʉ,cʉ̃ ca ĩirique.
23295  MAT 4:17  Tii tabe mena Jesús, añurije quetire o biro ĩi wede jʉoupi: “Ñañarije mʉja ca tii niirijere tʉgoeña yeri wajoa, Ʉmʉreco Pacʉ peere tʉo nʉnʉjeeya. Mee Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca dotirije eacã dooro bii,ĩiupi.
23296  MAT 4:18  Jiro Jesús, Galilea ʉtabʉcʉra tʉjaro waa nʉnʉa waarucugʉ, pʉarã jĩcʉ̃ punare ĩa bʉaupi. Jĩcʉ̃ Simón, ñucã cʉ̃ra Pedro ca wãme cʉtigʉ, apĩ Andrés, niiupa. Wai wajari maja niiri, cʉ̃ja bapi yucʉre cõañua niirã tiiupa.
23297  MAT 4:19  Cʉ̃jare ĩa, o biro cʉ̃jare ĩiupi Jesús: —Yʉ mena dooya. Yʉ pea waire mʉja ca waja bʉa majirore birora, bojoca, yʉre ca tʉo nʉnʉjeerã cʉ̃ja ca niiro ca tii majirã mʉjare yʉ tiirucu —ĩiupi.
23298  MAT 4:20  To biro cʉ̃jare cʉ̃ ca ĩiro, cʉ̃ja bapi yucʉre cũu, cʉ̃ mena waacoaupa.
23299  MAT 4:21  Ñucã too jʉguero jañuroacã pʉarã ĩa bʉaupi, Zebedeo puna Santiago, Juan, cʉ̃ja pacʉ mena cũmuapʉ cʉ̃ja bapi yucʉre ca jia jãa queno niirãre. Jesús pea cʉ̃jare jʉoupi.
23300  MAT 4:22  To cõrora cʉ̃ja pea cũmuare, cʉ̃ja pacʉre, cũu, cʉ̃ mena waacoaupa.
23301  MAT 4:23  Jesús, Galilea yepa niipetiropʉ cʉ̃ja ca nea poo juu bueri wiijeripʉ cʉ̃jare bue, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca doti niiri tabe maquẽ añurije quetire wede, ñucã niipetirije bojoca cʉ̃ja ca diarique cʉtirijere, cʉ̃jare ca punirijere, cʉ̃jare ametʉene, tii yujuupi.
23302  MAT 4:24  To biro Jesús cʉ̃ ca tiirije pea, Siria yepa niipetiropʉ queti bate nʉcã peticoaupa. To biri Jesús pʉtore bojorica wãmeri ca diarique cʉtirã niipetirã, upʉri ca ñejerãre, ca wãtĩa jãa ecoricarãre, ñama diarique ca diarique cʉtirãre, ca bʉʉricarãre, jee dooupa. Jesús pea cʉ̃jare catioupi.
23303  MAT 4:25  Paʉ bojoca, Galilea macãrã, Decápolis yepa macã macãri macãrã, Jerusalén macãrã, Judea macãrã, to biri dia Jordán ape nʉña muipũ cʉ̃ ca mʉa doori nʉña macã yepa macãrã, niipetirã Jesús're cʉ̃re nʉnʉupa.
23304  MAT 5:1  Paʉ bojocare ĩari, Jesús pea ʉ̃tãgʉ ca nii mʉa waari buuropʉ maa waa, ea nuu waawi. To biro cʉ̃ ca biiro cʉ̃ buerã cãa cʉ̃ pʉto pee nea poo waawa.
23306  MAT 5:3  —Ʉjea niima, ca boo pacarã yeri ca yeri cʉtirã; Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca dotiri tabea cʉ̃ja yaa tabe nii.
23307  MAT 5:4  Ʉjea niima ñañaro ca tamʉorã, tʉgoeña tutuariquere tiicojo ecorucuma.
23308  MAT 5:5  Ʉjea niima “O biro ca biirã jãa nii,ca ĩitirã; Ʉmʉreco Pacʉ “Yʉ tiicojorucu,cʉ̃ ca ĩirica yepare cʉo earucuma.
23309  MAT 5:6  Ʉjea niima, añurijere tiirʉgarã, oco jinirʉga, aʉa boa, biirãre biro ca bii tʉgoeñarã; cʉ̃ja ca tiirʉgarore biro cʉ̃jare ca bii bojaro ʉjea niirucuma.
23311  MAT 5:8  Ʉjea niima, cʉ̃ja yeripʉ añurije wado ca tʉgoeñarã; cʉ̃ja, Ʉmʉreco Pacʉre ĩarucuma.
23312  MAT 5:9  Ʉjea niima, añuro jĩcãri mena niirique maquẽre ca pade niirã; Ʉmʉreco Pacʉ, “Yʉ puna,cʉ̃jare ĩirucumi.
23313  MAT 5:10  Ʉjea niima, añurijere tiima ĩirã, ñañaro cʉ̃ja ca tiirʉga nʉnʉjeerã; Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca doti niiri tabea cʉ̃ja yaa tabe nii.
23314  MAT 5:11  ”Ʉjea niirã mʉja niirucu, yʉ yee jʉori, bojoca ñañarije mʉjare ĩi tuti, ñañaro mʉjare tii, ñucã ĩi ditorãra mʉja menare niipetirije ñañarije ĩi, cʉ̃ja ca ĩiro.
23316  MAT 5:13  ”Mʉja ati yepa macãrã moa mʉja nii. ¿Moa, ca ocarije to ca peticoajata, do biro pee biicãri ñucã nemo to oca eabogajati? Ca ocatirijepʉa ñee ʉno pee añuti. To biri macãpʉ cʉ̃ja ca cõarijere bojoca pea teere ʉta yaio batecãma.
23318  MAT 5:15  Ñucã jĩa boericagare upa coro doca pee cũurʉgarã méé jĩa tuama. To biro tiitirã, emʉaro pee peoma, wii ca niirã niipetirãre to ʉ̃ʉ boejato ĩirã.