23230	MAT 1:17	Jaamaño Abraham iicaunotɨ David ifiivuunovɨ icamo fahuseecɨ siino igueenemeheje ɨdɨɨmobacajeva. Jaanotɨ bu siino tonoodɨbacajevaro, bu israelmɨco babiloniamɨ iguiinonɨumoro aamocasiunovɨ. Jaamo nanivamɨnaaco iicanɨcɨbadɨ. Babilonia jiinɨjevɨ satyuumo. Jaanotɨ bu siino tonoodɨbacajeva nigacɨtɨ jari Cristo fiivuuhi.
23231	MAT 1:18	Jillɨ Jesucristo fiivuuhi seejɨ Maria Joseque itajevaqui icacuuhi. Jaarugo diibomahi iicautɨnaacaro seemene ijeebɨɨfaño icacuuhi Moocaani Gaija mitya noojɨri.
23232	MAT 1:19	Jaanaa Jose aijɨ ijeebɨɨ imino iicahicaumaño imuguutɨɨbo miyamɨnaaco diigo tollɨ iicaunoco uguubusunoco. Jillɨ llɨɨvɨ diigotɨ gaajacɨratɨno idugaavequi omoonɨjiruno,
23233	MAT 1:20	esamaajeri icahicaubovɨ fucu tɨgafañodɨ Moocaani toomomɨnaafi diibovɨ ajafeveuboro diiboco nuuhi: Jose David iyaachi, igototɨɨboro Mariaco diitaabatɨ gaayɨcɨ oono diigofaño seemene ifiivosee Moocaani Gaija seemene.
23234	MAT 1:21	Jaasee ifiivoseeque Jesutɨ momonɨ. Jillɨ diibo momo icaji diibo cuumimɨnaaco iimitɨtɨ ataajasujiibo iicamaño, nooboro.
23244	MAT 2:6	Ɨɨjoho Belen Juda jiinɨje cuumi, aivo obocɨgotɨrucuumi, bu toojiinɨjeo aivojɨtoguiinovɨ diicarahi. Jaarunaa Moocaani bocɨgusuhi. Mɨɨro difañotɨ aivojɨɨbo fiiveji taacuumimɨnaa israelmɨnaaco eteemejiibo, noono, noomoro.
23246	MAT 2:8	Jaaboro diitoco Belen cuumijaa agalluuboro nuubo: Tahɨ mofoo. Jaamoro imino midillu toosee iicamañoco. Jaamo mahatyɨmedɨ uco mɨjɨɨbogo uujoho bu tollɨro imetequi, nooboro.
23247	MAT 2:9	Jillɨ nooboro diitoco maaimomɨco ihaivojɨɨbo ɨjɨɨbuguuneri fuumo. Jaanaaca diibo imeecɨrɨgaico aamɨjɨtɨ aatyɨmeubo diito ɨmega feehicauhi. Jaanofeenevɨ jari imeecɨrɨgai samañovɨro minifutuuhi toosee iicaunohallɨvɨ.
23249	MAT 2:11	Jaadɨ toojafaño ajaaheveumo tooseeque atyɨmeuhi, bu seejɨ Mariaco icano. Jaamoro tooseeguiino ememuɨɨvuumoro tooseeque imuumo. Jaadɨ isatyotaaco afaayɨumoro tooseeque acɨumo oro, insienso, mirra icanoco.
23250	MAT 2:12	Jaadɨ tɨgafañodɨ diitoco: Herode iicahɨgodɨ muhuumidino, noonoro afaguunegui, siijɨriro uumiumo ijiinɨjejaago.
23251	MAT 2:13	Jaamo diito maaimomɨ ufuunobuunatɨ tɨgafaño Moocaani toomomɨnaafi Josevɨ ajafeveuboro diiboco nuuhi: Gañiivo jaaboro seemeneque seejɨma dɨɨcɨɨbo Egipto jiinɨjevɨ digaa. Jaaboro tahɨ diica jari ɨco onoonohachuta Herode amɨɨsi seemeneque guiinejiibo igaicaauqui, nooboro.
23252	MAT 2:14	Jaanegui Jose agañiivuuboro tooseema seejɨco ɨɨcɨuboro fucufeenevɨro fuuhi Egipto jiinɨjevɨ.
23254	MAT 2:16	Jaanaaca Herode maaimomɨ diibo iijɨco agañɨɨunoco agaajacɨuboro sihidɨ sɨfiiratuubo. Jaaboro seemeque paryɨɨcɨno gaisiraicɨsuubo mificabacɨtɨ guiinovɨ iicaumoco paryɨ Belen cuumiri icaumo seemeque, bu paryɨ ihallɨdɨ iicaucuumije miyamɨnaa seemeque icano, maaimomɨ diiboco unuusumi paryɨ ifiivuusehejeque.
23257	MAT 2:19	Jaanobuunatɨ Herode iguijeveunobuunatɨ siino Moocaani toomomɨnaafi Josevɨ siino jafeveuhi tɨgafañodɨ Egipto jiinɨjevɨ. Jaabo diiboco nuuhi:
23258	MAT 2:20	Goova gañiivoobo seemeneque seejɨma dɨɨcɨɨbo dojɨcuvɨro duhuumi Israel jiinɨjevɨ guijevecuumo seemeneque agaicaauguehicaumo, nooboro.
23259	MAT 2:21	Jaanegui Jose agañiivuuboro tooseeque seejɨma satyuuhi Israel jiinɨjejaago.
23260	MAT 2:22	Jaarunaa Arquelao onoobo caanibuuna Judeavɨ aivojɨɨbotɨ iicaunoco Jose agaajauboro tahɨ ufuunoco iguiubo. Jaaboco tɨgafañodɨ ɨjɨɨbuguunoma iicaubo Galilea jiinɨjejaagovɨro fuubo.
23267	MAT 3:6	Jaamo iimitɨco ɨjɨɨbogonobuunatɨ Jua diitoco Jorda onoohifaño nitɨhicauhi.
23268	MAT 3:7	Jaanaaca bu diibojaago ajashutɨmo fariseomɨoto, saduceomɨoto icamo diibojaa initɨquimaaivamo asaahicaunoco aatyɨmeuboro diitoco nuuhi: ¡Jiinimomɨbadɨ mihicano miyamɨnaa! ¿Mɨɨjoho amɨɨhaico ɨjɨɨbogonotɨ mataajaji ñɨhicuno Moocaani omoonɨjino ifiitɨvonotɨ?
23271	MAT 3:10	Mɨɨro jɨgaaje imibaicɨnɨcuuhi ɨmohonoco iquitɨqui. Jaabadɨ paryɨ ɨmohono iiminoco onoovatɨhehejeque miquitɨmoro cɨɨjɨgaifaño mɨjɨgasutahi.
23272	MAT 3:11	Miyaano naha uujoho nɨfaihuri nitɨhicahi amɨɨhai imitɨco mejeevesucuuno jɨɨbogobadɨ iicano. Jaanotɨ naha taabuunatɨ asaabo amɨɨhaico nitɨji Moocaani Gaijari, cɨɨjɨgairi icano. Diibo tajanaanɨcɨvɨ mityahi. Jaamaño uujoho aivo ɨfototɨhi diibo tɨhaipaajeque asatyejirunovɨ.
23273	MAT 3:12	Jaabo usefaño ipala icacuuhi. Jaaneri itrigoco iimibachuuboro ibeevaco aicujiibo. Jaaboro itrigo noovataco igranerofaño ficujiibo. Jaaboro ibeevanoco jɨgasujiibo ufucuro ajabaavejitɨno cɨɨjɨgaifaño.
23277	MAT 3:16	Jaadɨ Jesuco initɨubo iteehifañotɨ iinovaubacaro niqueje faayacafutuuhi. Jaanofañotɨ Jesu atyɨmeuhi Moocaani Gaija nimɨihubadɨ jeevaabo diibohallɨvɨ iniitovaunoco.
23278	MAT 3:17	Jaanaaca guubuvusuuno niquejefañotɨ unuuno: Jaanɨ Taseemene aivo agaijɨɨbo diiberi sihidɨ uujoho imo imo iicaabo, unuuno.
23284	MAT 4:6	Jaaboro diiboco nuubo: Miyaano aivo Moocaani Seemene idiicahachiijɨ juugatɨ baavɨ casiniivo. Mɨɨro Caatɨnɨhaamefaño noono: Moocaani itoomomɨnaaco tajɨɨbaji ɨco iteemequi ihusenehallɨvɨ ɨco gaayɨcɨnɨjimo. Jaabo guiisiba sefavɨ ditɨhaiño aivovotɨno iicaqui, noono, nooboro.
23285	MAT 4:7	Jaanegui Jesu diiboco iimusuuhi: Mɨɨro tollɨro noono Caatɨnɨhaamefaño: Moocaanico nɨsudino, noono, nooboro.
23290	MAT 4:12	Jaanaa Jesu guubuuhi Jua cɨvojafaño iicaunoco uguubuuboro fuuhi Galilea jiinɨjevɨ.
23296	MAT 4:18	Jaanaaca Jesu feehicauhi Galilea muuaijɨnidɨ. Jaabo atyɨmeuhi miimɨsiicɨ inahaboma icamɨsico. Saafi momou Simon onoobo bu samomou Pedro. Jaanotɨ saafi momou Andre onoobo. Jaamɨsi fiicɨmɨnaatɨsi iicaumaño isinɨcuuhuneri muuaifaño fiicɨhicaumɨsi.
23299	MAT 4:21	Bu jaano janaanɨcɨ Jesu siino sitɨsico atyɨmeuhi: Jacoobo onoobo, bu Jua icano iicamɨsi Zebedeo achimɨsico, imeenegafaño caanima iicaumɨsi isinɨcuuhunoco amaahunɨumɨsico.
23300	MAT 4:22	Jaamɨsico Jesu ucuuhuvaunegui caanico imeenegafaño ejeevesuumɨsiro diiboma fuumɨsi.
23301	MAT 4:23	Jaabo Jesu fahɨgovadɨ Galilea jiinɨjeri feehicauhi faacuumiva sinagogajanofaño jɨɨbogooboro. Moocaani aivojɨ jɨɨbogo iimino jɨɨbogoco jɨɨbogooboro, bu fanoova guihuvaneri iguihuvamoco buheesuuboro.
23302	MAT 4:24	Jaanoco Jesuditɨ guubucuumo paryɨɨcɨno Siria jiinɨjeri. Jaamoro diibojaa sɨvaumo paryɨɨcɨno fanoova guihuvaneri iicaumehejeque fanoova aivoneri, bu emeimɨvatomehejeque, epilepsia guihuvari iicaumoco, bu idɨɨno isifañɨɨmehejeque icano. Jaamoco Jesu buheesuhicauhi.
23306	MAT 5:3	Imicani icamo Moocaanico iimogomo ijeebɨɨno ɨɨdaasumaño. Jaamaño niquejefaño mihicaji.
23314	MAT 5:11	Imicani amɨɨhai tahallɨtɨ amɨɨhaico miyamɨnaa aivonoono onoomoro ɨdaasuno omoonɨmo, amɨɨhaihallɨvɨ sɨcamañehejeque ɨjɨɨbocasimo.
23315	MAT 5:12	Jaasumi sihidɨ imo imo mihica, toono jaada ufucu niquejefaño sihidɨ jeevano ijaadaco magaayɨcɨji. Mɨɨro tollɨro amɨɨhai ɨmegavɨ iicaumo Moocaani iimaamɨnaaco ɨdaasuno moonɨumo.
23316	MAT 5:13	Amɨɨhai jiinɨje ɨmuhu. Jaano ɨmuhu ijeevetecuuruva, ¿jinejeri bu mɨhɨmuhunɨjirahi; jinejebaguiiha imicuujitɨruno? Jaanoco buhɨ magañɨɨnoco miyamɨnaa quicujirahi.
23318	MAT 5:15	Bu jaabadɨro cuugahuco mɨnɨɨmoro siinerihallɨvɨ mafabaacutatɨhi. Jillɨro ofoovomañovɨ caamo mificutahi paryɨ jaahe iicamoco ihachɨcɨnɨqui.
23319	MAT 5:16	Jaabadɨ amɨɨhai momoonɨ amɨɨhai foovo miyamɨnaa ɨmefeenevɨ foovono ihɨfuvusuqui. Jaamoro amɨɨhai imino momoonɨnoco aatyɨmemere, Moocaani niquejefaño iicaaboco iimequi.
23321	MAT 5:18	Mɨɨro miyanotɨro amɨɨhaico neehi: Niqueje, jiinɨje icano iicanohachuta tajɨɨbahaame naavutusutɨ sanooba gañɨɨcafetejitɨhi, ufucu iicajino iicanohachuta.
23322	MAT 5:19	Jaamaño tajɨɨbatɨ sanoogayɨ ajashurunoco miyaano nootɨɨbo tollɨ omoonɨɨbo, bu jaaboro sitaaco tollɨro imitɨno imoonɨqui agaajasuuboco ufucu niquejefaño tollɨro jillɨ imɨhɨɨfoobotɨ noocafetejiibo. Jaanotɨ imityagooboro imino omoonɨɨboro sitaaco tollɨro imoonɨqui ijɨɨbogoobo ufucu niquejefaño aivo miyaabotɨ noocafeteji.
23323	MAT 5:20	Mɨɨro jino amɨɨhaico neehi: Amɨɨhai caatɨnɨmɨnaa, fariseomɨ icamo iicabadɨro mihicamoro Moocaani iimogonoco momoonɨtɨhachiijɨ bu niquejefaño mefeejitɨhi.
23325	MAT 5:22	Mɨɨro jino uujoho amɨɨhaico neehi: Cajaatyohacho inahabojaago ɨsɨfiiratomo castigacafeteji. Cajaatyohacho inahaboco imitɨno onoomoco aivo isefa aivojɨto castigaji. Jaanotɨ bu inahaboco: Miyaaboɨvɨdɨ, onoomo infierno cɨɨjɨgai ñɨhicuguiino guiinovɨ minifeteji.
23328	MAT 5:25	Jaanotɨ bu cajaatyohacho dihallɨvɨ ɨjɨɨbogomoro ɨco isisɨsuqui asatyohachiijɨ, dinahaboma jɨɨhaivɨro dimijɨɨvo. Ɨco dugaacumɨnaafico acɨtotɨɨbo iicaqui. Jaabo diibo sisɨmɨnaaco ɨco acɨjiruubo. Jaamo ɨco cɨvojafaño jɨɨhacujirahi.
23331	MAT 5:28	Mɨɨro jino uujoho amɨɨhaico neehi: Cajaatyohacho gaigooco imogomoro emeecɨmo ijeebɨɨfañodɨ diigoma icacuuhi.
23332	MAT 5:29	Jaanegui dimiyanaagohaallɨɨ ɨco imitɨfaño agañɨɨsuhachiijɨ, toollɨɨco dɨɨcɨɨbo tehesino gañɨɨ; imijirunaa difiitɨ samañogayɨro ɨɨtɨ agañɨɨcafotono. Jaanotɨ imijitɨruno faabohoro difi cɨɨjɨgaifaño agañɨɨcafotono.
23333	MAT 5:30	Jaanotɨ bu dihuse dimiyahuse ɨco imitɨfaño agañɨɨsuhachiijɨ quitɨcɨɨbo tehesino gañɨɨ; imijiruno samañogayɨro ɨɨtɨ agañɨɨcafotono. Jaanotɨ aivo imijitɨruno faabohoro cɨɨjɨgaifaño agañɨɨcafotono.
23335	MAT 5:32	Jaarunofaño uujoho neehi: Cajaanɨhacho mogaico ajevahallɨtɨ icatɨno ejeevesuhachiijɨ diigoco ajeva imitɨco ɨcɨsuubo. Jaamaño sifi ejeevesucuugoco ɨɨcɨɨbo diigofañodɨ ajeva imitɨco ɨcɨhi.
23336	MAT 5:33	Tollɨro bu muguubuhicacuuhi, sɨɨcɨjemɨnaaco unuunoco: Moocaani momofañodɨ unuucuunoco bañɨdino diibo ɨmefeenevɨ, noono.
23337	MAT 5:34	Jaarunaaca uujoho amɨɨhaico neehi: Moocaani momofañodɨ mohoovɨcɨdino, niquejefañodɨ oovɨcɨmoro meneedino, toono Moocaani aivojɨ icaga iicahɨgo.
23338	MAT 5:35	Tollɨro bu jiinɨjefañodɨ mohoovɨcɨdino, toojehallɨvɨ Moocaani itɨhaico ificuunɨcɨje iicamaño; bu Jerusale cuumifañodɨ mohoovɨcɨdino, tuucuumi Aivojɨɨbo Jesu cuumi iicamaño.
23339	MAT 5:36	Tollɨro bu oovɨcɨɨboro: Tañigaɨ seseeteji, needino. Tollɨ eneeneri sajebaco diinigaɨjeque seseetesujirahi, nacu bu cɨvutusujirahi jaanucuhu.
23341	MAT 5:38	Amɨɨhairyo muguubuhicacuuhi, sɨɨcɨje jillɨ unuunoco: Saafi aallɨɨco ifinicaruhachiijɨ, bu diibo aallɨɨco finicarujirumo. Tollɨro iigaico igañɨɨsuruva, bu diibo iigaico gañɨɨjirumo.
23342	MAT 5:39	Jaarunofaño uujoho amɨɨhaico neehi: Iimitɨɨboma mɨhɨɨbacasidino. Ɨvɨnaaca jillɨro saatoho amɨɨhai ɨmetɨ agabacuhachiijɨ, saanaagohɨmeque bu mahacɨ tollɨro bu igabacuqui.
23347	MAT 5:44	Jaarunofaño uujoho amɨɨhaico neehi: Amɨɨhai mɨnaafico magaijɨ, Moocaanima mihiimaa amɨɨhaico aivonoono onoomoro ɨdaasuno omoonɨmohallɨvɨ.
23348	MAT 5:45	Jaachiijɨ amɨɨhai Caani niquejefaño iicaabo seemetɨ mihicaji. Mɨɨro diibo inɨhɨbaco iinusuhicahi iimitɨmohallɨvɨ, bu iimimohallɨvɨ icano, bu tollɨro niijabaco galluhicaabo iimihiijɨmohallɨvɨ, bu iimitɨ iijɨmɨnaahallɨvɨ icano.
23351	MAT 5:48	Jaanegui amɨɨhaico neehi: Imimo mihica oono amɨɨhai Caani niquejefaño iicaabo aivo imiibo iicabadɨ.
23352	MAT 6:1	Amɨɨhai imino momoonɨnoco miyamɨnaa ɨmega momoonɨdino; jillɨ amɨɨhaico imityaguequiguiiharo. Jaanotɨ tollɨ momoonɨhachiijɨ amɨɨhai Caani niquejefaño iicaabo ijaadaco amɨɨhaico acɨjitɨhi.
23353	MAT 6:2	Jaaneguiiha siinotɨ ucuujɨvaachumoco siineri adaamususumi faacuumimɨnaacoro gaajasudino: Oono bañɨsumɨnaa sinagogajanofaño, callenefeenevɨ icano omoonɨfibadɨ. Jaamo jillɨ moonɨnɨcɨmo miyamɨnaa diitotɨ imino ihiimaaqui. Jaarunofaño uujoho miyanotɨro amɨɨhaico neehi: Jaamaño miyamɨnaa ɨco iimono toonorucu dijaada.
23355	MAT 6:4	Jillɨ toovonoro deetavo, jaachiijɨ diicaani niquejefaño iicaabo toovono edeetavonoco aatyɨmeebere ɨco ijaadaco ihacɨqui.
23356	MAT 6:5	Jaamo bu amɨɨhai Moocaanima mihiimaasumi bañɨsumɨnaafi iicabadɨ mihicadino. Diibo imeguefihi julleecɨnɨɨboro sinagogajanofaño ihiimaabo, bu callenejɨninovɨ jillɨ miyamɨnaa diiboco ihatyɨmequiguiiharo. Miyanotɨro amɨɨhaico neehi: Toono miyamɨnaafi obocɨgoneriro jaaducafutucuuno.
23357	MAT 6:6	Jaanotɨ naha ɨɨjoho Moocaanima idiimaajisumi, dimecufaño ɨdɨcafotooboro cuhufono diguhugaco fabaacuubo diimaa Moocaanima ɨɨro idiicahɨgo. Jaachiijɨ diicaani niquejefaño iicaabo toovono omoonɨnoco aatyɨmeebere ɨco ijaadaco acɨjiibo.
23358	MAT 6:7	Jaabo Moocaanima idiimaasumi jillɨ mɨhɨɨfoneheje sɨcamañeheje samañocoro unuucumañocoro siino needino: Oono Moocaanico agaajatɨmo iicanɨcɨbadɨ: Fɨne jillɨ: sihidɨ ihiimaaneri Moocaani uco guubuhi, noomoro eesɨcɨnɨfimo.
23360	MAT 6:9	Jaaneguiiha amɨɨhai jillɨ noomoro Moocaanima mihiimaa: Moocaani niquejefaño idiicaabo, jaafa dimomo imino ijeevadɨ ficucafetehi.
23361	MAT 6:10	Jaafa dihaivojɨ saahi. Jaafa dijeebɨɨ onoobadɨ eetavocafetehi jiinɨjehallɨvɨ, oono niquejefaño iicabadɨ.
23364	MAT 6:13	Jaaboro mɨɨhaico ɨnɨsunofaño gañɨɨsudino. Mɨɨhaico imitɨ ɨjɨ usetɨ taajasu. Fɨne.