23233	MAT 1:20	Ma sui ta, si kada sa Diosef 'e manata 'ua gwana sulia ili lana si doo nai, nia ka maleubole ka suana 'ensel God dao ka bae 'urii fuana, “Wala Diosef 'ae, 'oe waa nee 'ana kwalafaa sa Defet nee, nao 'osi mau lau 'ana ade lana ni Meri. Suli na mamanaa Anoedoo Abu 'ana ne adea nia ka kulua nee.
23234	MAT 1:21	Ni Meri tara nia kai kwalafia tii wela wane ne. Aia, 'oe tara 'oko faa sataa wela nai sa Disas, suli tara nia kai faamauria toaa nia ki faasia abulo ta'aa lae kera ki.”
23236	MAT 1:23	“Totoo tii keni saari kai kulua kai kwalafia tii wela wane ne dai 'ailia 'ana sa 'Imanuel.” Toolangainia, “God nii fai kolu.”
23240	MAT 2:2	Kera daka ledi 'urii, “Nee wala, ma waa 'inito kera bae toaa nee Diu ki bae nia futa sui naa 'e nii fai? Kameli, meli too mai bali tae lana sato meli ka suana sui naa fa bubulu ne faatainia futa lana. Kameli ne kameli lea mai uri meli ka faabaitaa nia 'ameli.”
23243	MAT 2:5	Toa baita nai daka faarongo nia daka 'urii, “Kera da saea mai na Kraes totoo kai futa lao maefera 'i Betlehem lao Diudia brofens. Suli si baea brofet 'e kedaa mai kada 'i nao 'e bae 'urii sulia,
23244	MAT 2:6	‘'O Betlehem ai nee lao brofens 'i Diudia 'ae, ni 'oe nao lau ta kula mala nia gwana matangana maefera gwaungai neki 'i Diuda ne, suli totoo tii waa 'inito nia kai sakatafa mai faasi 'oe uri 'inito lae fua toaa nau 'Israel.’”
23246	MAT 2:8	'Uri nai sui guu, nia ka odu kera daka lea naa uri 'i Betlehem. Nia ka bae 'urii fuada, “Lea kau, molu ka nani 'initoa mai uri wela nai. Lea molu dao tona naa molu ka faarongo nau mai, uri nau lau guu lea kau ku faabaita nia 'akua.”
23251	MAT 2:13	'I burina naa waa nai ki da oli 'i fera kera, na 'ensel nia God ka faatai fuana sa Diosef lao maleubolea ka bae 'urii, “Diosef 'ae, 'oe tatae 'oko ngalia na wela nee fai nia gaa nia molu ka tafi 'amolu uri 'i 'Isib. Molu too mai 'i seeri lelea ka dao fatai 'ana si kada nau ku saea fuamolu uri oli lae mai. Suli sa Herod nia nani burina wela nee uri ka saungia 'ana.”
23253	MAT 2:15	Kera daka too mai 'i seeri lelea sa Herod ka mae naa, ma si doo nai ka fuli ka adea bae lana God ne brofet ki kedaa mai 'i nao ka mamana naa. Ne nia bae 'urii, “Nau ku 'ailia mai wela nau faasia 'i 'Isib.”
23256	MAT 2:18	“Tii si lingee doo ne talo mai faasia 'i Ramaa, na gwela angiangia baite. Ni Reesel ne nia angisia naa wela nia ki. Nia 'e angi daka gwafe tona boroi ka 'afitai naa, suli bara wela nia tiifau da mae naa.”
23258	MAT 2:20	Nia ka bae 'urii, “Diosef 'ae, tatae 'oko talaia ni Meri fai wela nia nee molu ka oli naa uri 'Israel. Toaa bae da sasi uria saungi lana wela nee, kera da mae naa.”
23261	MAT 2:23	Si doo nai ne adea ma kera lea daka too mai 'i Naasaret lao bali lolofaa 'i Galilii. Si kada si ade laa nai nia fuli, si baea brofet ki da bae mai sulia 'i nao ka mamana naa. Ne bae 'urii, “Kera dai saea 'ana waa 'i Naasaret.”
23263	MAT 3:2	“Molu bulasi manataa faasia abulo ta'aa laa kamolu ki, suli na 'initoaa God nia nii karangi kamolu naa.”
23264	MAT 3:3	Sa Dion nai na bae brofet 'Aesaea 'e bae mai suli nia ka bae 'urii, “Totoo tii waa kai 'ai 'i lao fera kwasi. Ma nia kai bae 'urii, ‘Na Aofia kai dao mai! Molu 'olosia taale fuana!’”
23268	MAT 3:7	Ma si kada sa Dion 'e suana toa Faarisii ma toa Sadiusii 'oro nai da lea lau gu kau siana, nia ka bae 'urii fuada, “Kamolu na kalena baekwe 'i tolo neki mone! Kamolu nao molu si bulasi manataa guu. Tii ne saea molu ka sasi uri tafi lae faasia na kwakwaea nia God fuamolu, ne lea sa molu siuabu ma molu ka tala faasia?
23270	MAT 3:9	Too 'amolu faasia manata lae 'urii 'i lao liomolu, ‘'O kameli nee toa meli futa 'ua gu mai lao kwalafaa sa 'Abraham ne. 'Afitai tara God nia ka kwae kameli!’ Ku saea 'o'olo gu fuamolu, nao si 'afitai guu fua God uri nia ka tafoa ta kwalafaa fua sa 'Abraham faasia maefau neki boroi 'ana!
23272	MAT 3:11	“Nau ku faasiuabu kamolu 'ana kafo uri faatai lana ne kamolu molu bulasi manataa naa. Ma tii waa ne nia kai dao mai buriku, nia fatai ne kai faasiuabu kamolu 'ana Anoedoo Abu ma 'ana ere. Na waa nai nia 'initoa ka talu nau, ma na luke lana sadol nia ki boroi 'ana nau nao kwasi tala'ana.
23273	MAT 3:12	Tasi doo lau, na waa nai nia ade akau sui naa uri sangita lana wane sui guu. Nia kai ade mala bae ta wane nia 'efoa 'e'eforana miga wiiti ki faasia tadidoe ki. Nia kai taingainia migadoe ki lao luma ni taingai laa nia, ma nia kai suungia tadidoe ki 'i lao era ne sasaru 'afitai ka mae.”
23275	MAT 3:14	Sui, sa Dion nia ka manata kwaimangosi uri ili lana si doo nai 'ani nia ka bae 'ana 'urii, “Nia bobola fai nia sa 'oe ne 'oko faasiuabu nau. Ma sui 'oko lea lau 'amu mai siaku uri nau kwai faasiuabu 'oe nee!”
23276	MAT 3:15	Sa Disas 'e luu nia ka bae 'urii, “Alu nia fuli 'ana 'urii nai. Nia diana fua koro ka fulia doo ki sui guu ka lea suli doori lana God.” Sa Dion ka ala na faafia.
23278	MAT 3:17	Ma tii si lingeewane nai ka talo mai faasia 'i salo ka bae 'urii, “Nia naa ne 'Alakwa nau ne ku liosau 'ani nia. Na manata laku 'e ele 'asia naa suli nia.”
23281	MAT 4:3	'Uri nai, sa Saetan ka lea mai dao siana ka bae 'urii, “Lea sa 'oe na 'Alakwa nia God mamana, 'oko saea fasi fua maefau neki uri daka lia 'ana fange ki wala.”
23282	MAT 4:4	Sa Disas 'e luu nia ka 'urii, “Na kekeda laa Abu nia saea sui naa, ‘Na wane, nao lau otona fange gwana ne nia mauri ai. Si baea neki sui guu God nia saea 'ana ne nia mauri ai.’”
23284	MAT 4:6	Ka bae 'urii fuana, “Lea sa 'oe na 'Alakwa nia God mamana, 'oko lofo toli fasi uri fubaa 'i saegano wala. Na kekeda laa Abu 'e saea sui naa ka 'urii, ‘Tara God nia kai odua mai 'ensel nia ki siamu ma kera dai sako 'oe ma na 'aemu 'afitai ka toea guu ta maefau.’”
23285	MAT 4:7	Sa Disas 'e luu nia ka 'urii, “Na kekeda laa Abu nia saea sui naa ka bae lau guu 'urii, ‘Abu nao 'osi ilitona God 'oe.’”
23287	MAT 4:9	Sa Saetan ka bae 'urii, “Doo nau ki sui gu nai. Lea sa 'oe 'o booruru 'i maana 'aeku 'ana faabaita laku, nau kwai fale tiifau 'ana doo nai ki sui guu fuamu.”
23288	MAT 4:10	Sa Disas 'e luu nia ka 'urii, “Wala Saetan 'ae, 'otolangai 'oe 'o lea 'amu faasi nau! Na kekeda laa Abu nia saea sui naa ka 'urii, ‘Molu faabaitaa God na Aofia kamolu ka sui naa, ma molu ka rao fuana taifili nia guu.’”
23293	MAT 4:15	“Na toaa lao bali fera kera fiiwane sa Sebulun fai fiiwane sa Naftalii ki ne da nii kwaimani lau gu fai nia 'osi 'i Galilii, ma na fera nai 'i bali suu lana sato 'ana kafo 'i Diodan, lao bali lolofaa nai toaa nao lau Diu ki da too ai;
23294	MAT 4:16	toaa nai kera da too lao rorodoa lae 'i seeri, kera da suana naa tii folaa laa baita. Ma na folaa laa nai nia kwalisitafa naa faafia toaa ne kera too lao rorodoa laa 'ana maea.”
23295	MAT 4:17	Safali gu 'ana si kada nai, sa Disas ka faatalongai naa 'urii, “Molu bulasi manataa faasia abulo ta'aa laa kamolu ki, suli na 'initoaa God nia nii karangi kamolu naa!”
23297	MAT 4:19	Ma sa Disas ka bae 'urii fuadaru, “Muru lea mai buriku uri nau ku toolangainia dee lae siamuru uri dee lana wane fuaku.”
23306	MAT 5:3	“'E diana tasa fua toaa ne da lio saitomana kera kwai 'atoi 'ana God, suli na 'initoaa God nia doo fua toaa nai.
23313	MAT 5:10	'E diana tasa fua toaa ne wane susubutai kera faafia 'o'oloe, suli na 'initoaa God nia doo fua toaa nai.”
23314	MAT 5:11	“'E diana tasa fuamolu si kada wane ki da susubutai kamolu ma daka bae ta'aa fuamolu, ma daka suke 'ana doo ta'aa 'oro faafi kamolu suli ne kamolu toa kwairooi nau.
23315	MAT 5:12	Ele molu ka noni sasala 'amolu, suli kwaiaraa kamolu 'i salo nia baita tasa. Na brofet ki 'ana kada 'i nao, toae ki susubutai kera lau gu mai 'uri nai.”
23316	MAT 5:13	Sa Disas ka bae lau gu 'urii, “Kamolu molu mala 'ana tasi solo uri fale lana dianae fuana toae lao fera ne 'i ano. Ma sui ta, na solo lelea na mamasia lana 'e nao'ana naa faasia, nia 'afitai naa ka mamasia lau. Ma lea nia 'uri nai naa, nia 'afitai ka diana lau fua ili lana 'ana tasi doo lau. Nia doo gwana uri 'ui lae ai ma dali lana naa.
23317	MAT 5:14	“Kamolu molu mala 'ana ta kwesu uri kwesu folaa lae fua toae lao fera ne 'i ano. Nia 'ana ta maefera baita ne nii gwauna tafa uo 'i langi, nia 'afitai ka agwa.
23320	MAT 5:17	“Nao molu si manata toi sa nau ku lea mai uri ku faasuia taki sa Mosis ma na toolangaidooa kera brofet ki. Nau kwasi lea mai uri faasui lada 'uri nai. Nau ku lea mai uri ku faafonosia doo neki da bae ki mai sulia uri ka fono.
23324	MAT 5:21	“Kamolu molu rongo sui naa si baea bae fuana kokoo kolu ki mai 'ana kada 'i nao bae nia 'urii, ‘Abu 'osi sauwane. Tii ne nia sauwane, tara kera da kai keto nia uri fale lana kwakwaea fuana.’
23325	MAT 5:22	Aia, ma 'i tari'ina si doo ku saea naa fuamolu nia 'urii; tii ne nia rakesasuia toolana, tara kera da kai keto nia uri fale lana kwakwaea fuana. Tii ne nia bae ta'aa fuana toolana ma ka saea, ‘'Oe doo gwauoea nee,’ tara da kai ngali nia lao koot baite 'ana fera nee. Ma nao tii ne nia bae ta'aa fuana toolana ma ka 'urii, ‘'Oe doo garo nee,’ nia naofia kwakwaea lao era bae sasaru ka lelea firi.
23328	MAT 5:25	“Lea ta wane nia ngali 'oe naa fua lao koot, 'oe 'oko 'ali'ali uri 'olosi lana si doo nai nia ngali 'oe faafia uri ka 'o'olo. Ili 'uri nai 'ua guu 'ana si kada nao muru si dao 'ua lao koot. Suli lea nia ka fale 'oe naa 'i 'abana koot, tara koot nia kai falea naa kwakwaea ne 'oe kai ngalia, lea sui ka fale 'oe naa 'i 'abana toa da kai dau 'oe uri alu lamu lao lookafo.
23330	MAT 5:27	“Kamolu molu rongoa sui naa bae da saea mai fuana kokoo kolu ki kada 'i nao ma daka bae 'urii, ‘Abu 'osi kaubarea araie fai 'afee.’
23334	MAT 5:31	“Kamolu molu rongoa sui naa bae da saea mai fuana kokoo kolu ki kada 'i nao ma daka bae 'urii, ‘Lelea waa lukasia 'afe nia, waa nai ka faa kau beba ni kwailukasi lae fuana 'afe nia.’
23336	MAT 5:33	“Ka 'uri nai lau guu, kamolu molu rongoa sui naa bae da saea mai fuana kokoo kolu ki 'ana kada 'i nao ma daka bae 'urii, ‘Lea 'oe alangai 'oko tofe naa 'ana satana God, nao lea 'osi 'oia naa alangaia 'oe nai.’
23340	MAT 5:37	Lea 'oe 'o alangai, 'oko bae gwamu 'urii, ‘Iuka, nau tara kwai ilia si doo nai.’ Ma lea nia nao guu, 'oko bae gwamu 'urii, ‘Nao, nau tara nao kwasi ilia guu.’ Ma lea 'oe saea lau tasi doo 'e'ete lau fai nia, si doo nai nia lea na mai faasia sa Saetan.”
23341	MAT 5:38	“Kamolu molu rongoa sui naa bae da saea mai fua kokoo kolu ki kada 'i nao ma daka bae 'urii, ‘Wane ne nia dikwea tii bali maa gwana, tii bali maa 'ani nia gwana daka dikwea. Ma na wane ne nia 'oia tii gwa lifo gwana 'ana wane, tii gwa lifo 'ani nia lau guu da kai 'oia.’
23346	MAT 5:43	“Kamolu molu rongoa sui naa bae da saea mai fua kokoo kolu ki kada 'i nao ma daka bae 'urii, ‘'O liosau 'ana wane 'i fera kamu, 'oko susubutainia malimae 'oe.’
23351	MAT 5:48	Doo ne adea guu, molu ade diana ka 'uria guu na Maa kamolu 'i salo ne nia ade diana tiifau.”
23352	MAT 6:1	Sa Disas nia ka bae 'urii, “Molu ka fiia, ade lea molu ka ilia gwamolu doo diane ki uri wane ka suamolu ma ka tango kamolu fai nia. Lelea kamolu ili 'uri nai, tara nia 'afitai naa molu ka ngalia lau ta kwaiaraa faasia Maa kamolu God 'i salo.
23355	MAT 6:4	'O agwatainia fale kwai'adomia 'oe ki. 'I seeri, na Maa 'oe God waa ne suana doo diana nai ki 'oe ilia ka saufini gwana ki, nia kai kwaiarangai 'oe.”
23356	MAT 6:5	Sa Disas ka bae 'urii, “Si kada 'oe foa, nao 'osi mala lau 'ana toaa kwaisukei ki. Ne si kada kera foa, kera daka dooria 'asia naa uu faatai lae lao beu ni ofu lae ki ma sulia taala baite ki uri toae ki daka suada fai nia ma daka faa'inito kera. Si doo mamane nau ku saea fuamolu nia 'urii, God nia tara 'afitai ka kwaiarangai kera lau toaa nai da ade 'uri nai, suli na faa'inito laa ne toae ki da ilia 'ani kera nia talafana kwaiaraa kera ne da ngali sui naa.
23358	MAT 6:7	“Si kada 'oe foa, nao 'osi takomainia lau baee 'oro sui gwana mala 'ana ade laa ne toaa neki da ulafusia God da ilia ki. Ne kera foa 'ada ki ma daka takomainia baea 'oro mamana guu lao foa laa kera ki ma daka foa ka tau 'asia naa. Doo nai ki kera saea ki, kera boroi da ulafusia ki lau gwada. Kera manata lada 'ana saea sa foa tikwa laa kera nai ne tara nia adea God ka ilia doo ne kera gania ki.
23360	MAT 6:9	“Aia, si kada kamolu foa, molu ka foa 'urii, ‘Maa kameli 'i salo, Alu toae ki sui daka sae'inito 'ada 'ana satamu ne abu.
23364	MAT 6:13	'Osi lukasi kameli lau fua ilitooe ka linge kameli. Tafalangai kameli kau faasia 'abana waa ta'aa bae.’
23365	MAT 6:14	“Lea 'oe manata lukea abulo ta'aa laa nia ta wane ilia fuamu, Maa 'oe 'i salo nia kai manata lukea lau guu abulo ta'aa laa 'oe ki.
23366	MAT 6:15	Ma lea 'oe nao 'osi manata lukea gu abulo ta'aa laa nia ta wane ilia fuamu, Maa 'oe 'i salo boroi nia nao si manata lukea lau guu abulo ta'aa laa 'oe ki.”
23367	MAT 6:16	Sa Disas ka bae lau gu 'urii, “Si kada 'oe abufanga, nao 'osi ade lau mala 'ana toaa kwaisukei ki, ne kera abufanga ma daka alubili mala 'ana toaa da too 'ana liodila lae. Kera da ili 'uri nai uri wane ka liotoi ma ka tango kera ne da abufanga. Si doo mamane nau ku saea fuamolu nia 'urii, God tara nia 'afitai ka kwaiarangai kera lau, suli na tango laa ne toae ki da ilia 'ani kera nai nia talafana kwaiaraa kera naa ne da ngalia sui naa.
23369	MAT 6:18	uri nao ta wane si lio saitomana lau ne 'oe abufanga. Taifilia guu Maa 'oe God 'i salo ne nia saitomana si doo diana ne 'oe ilia ka saufini gwana, ma nia ne kai kwaiarangai 'oe, sui boroi 'ana nao 'osi suana 'ana maamu.”
23370	MAT 6:19	Sa Disas ka bae lau 'urii, “Nao 'osi taingainia ogogonia 'oe ki lao fera ne 'i ano kula ne 'aide kai saketoa doo ki ai, ma doo ki too ai da kai fura ma na wane ki daka 'oia mae ki ma daka belia doo ki ai.
23373	MAT 6:22	“Na maana wane, nia na kwesu uri tala folaa lae fua noniwane. Lea na maamu ki da diana gwada, na kwesu nia God nia tala folaa fuana nonimu tiifau.
23374	MAT 6:23	Aia ma lea na maamu ki da ta'aa, ni 'oe 'o too gwamu lao rorodoa lae suli maamu nia ta'aa. 'Oko fiia ade lea 'oko lukasia na kwesu nia God ma na mauria 'oe nia ka rorodoa ta'aa 'isi naa.”
23375	MAT 6:24	“Nia 'afitai tasa uri sae ta tii wane gwana ka rao fua roo wane baita 'e'ete ki sui. Lea nia liosau 'ana ta wane baita 'ana roo wane nai ki, tara nia kai lukasia ruana wane baita. Ma nao lea nia ka rao fuana ta tii wane baita 'ani keerua, tara nia kai lukasia ta ruana wane baita. Talafamolu lau gu nai, ne 'afitai molu ka rao sui gwamolu fua God ma fuana malefo.”
23376	MAT 6:25	“Nia 'uri nai, nau ku saea fuamolu, nao molu si manata sala sulia 'i fai ne si fanga ne molu kai 'ani ma si kafo ne molu kai kuufia kai lea mai faasia. Nao molu si manata sala sulia 'i fai ne tara si maku ne molu kai ofi ai kai lea mai faasia. Na mauria kamolu ki da 'initoa ka talua fange, ma na nonimolu ki ne da 'initoa ka talua si maku ni ofi lae.
23379	MAT 6:28	“Tee ne adea 'oko manata 'abarua 'asia naa sulia si maku uri ofi lae ai? 'O suana fasi 'amua na tae lana lalano taka diana loko ki lao gano. Kera nao dasi raoa ki guu, ma ka nao dasi tai maku ki guu fuada 'i tala'ada.
23382	MAT 6:31	“Doo ne adea guu, nao 'osi manata sala sulia doo nai ki ma 'oko 'urii, ‘Tee naa ne tara nau ku 'ani rowaa? Tee naa ne tara nau ku kuufia rowaa?’ Ma nao, ‘Tee naa ne tara nau ku ofi ai rowaa?’
23385	MAT 6:34	Doo ne adea guu, nao 'osi manata 'oroa sulia si doo ne 'oe kai kwai 'atoi ai 'afa dani ne nii 'ua kau. Alua si doo uri fa dani ne nii 'ua kau 'e too 'ana maasia fa dani nai 'ua guu. Nao 'osi 'abaa lau mai uri manata 'oroa lae lau sulia fai nia si doo 'i tari'ina ki. Suli fa dani ki sui guu da too sui naa 'ana si doo uri manata lae sulia ki ai.”
23386	MAT 7:1	Sa Disas ka bae lau gu 'urii, “Nao 'osi keto ta'aa 'ana ta wane kau ade lea God ka keto 'oe faafia.
23389	MAT 7:4	Ma 'i seeri 'oko bae 'amua 'urii fuana, ‘Alamatainia nau ku 'olosia kau si garo laa nai lao mauria 'oe waa nau.’ Aia ma sui ni 'oe, ka nao si 'oga 'oe guu uri 'olosi lana garo laa talingai neki lao mauria 'oe!
23391	MAT 7:6	“Nao 'osi falea doo abu ki fuana giri ki, ma ka nao 'osi 'ui 'ana si laungi 'oe 'i naofana boso ki, fasi ade lea kera daka dali saketoa gwada ma daka toriabulo fatai mai ma dafi 'ale 'oe uri ta'aa lae.”
23392	MAT 7:7	Sa Disas ka bae lau gu 'urii, “'O gania God uri nia ka falea doo ne 'oe gania siana. 'O nani burina doo ne 'oe kwai 'atoi sia God uri 'oko dao toi. 'O kikidi kau uri nia ka 'ifi fuamu.
23394	MAT 7:9	“Kamolu toaa neki sui guu molu too 'ana wele ki, tii 'amolu ne lea sae na wela 'oe nia gania fange siamu ma 'oko falea 'amua na maefau fuana?
23397	MAT 7:12	“Aia, si doo diana ne 'oe dooria uri wane ki daka ilia fuamu, nia lau gu ne 'oko ilia fuana wane ki. Si baea nai naa ne dau faafia doo 'oro neki taki sa Mosis ma na bae lana brofet ki da bae sui gu mai sulia.”
23398	MAT 7:13	Sa Disas ka bae lau gu 'urii, “'O ruu 'amua 'ana maesakaa susukafia nee, suli na maesakaa ma na taala reba nee nia lea uri lao maea totoo firi. Na 'ii lana tala reba nee nia walude 'asia naa ma na toaa 'oro 'asia naa daka 'iia naa.
23399	MAT 7:14	Aia, na maesakaa ma na tala susukafia nee nia 'ana ne lea uri lao mauria firi ma na toaa neki kera dao toi kera nao dasi 'oro guu.”
23400	MAT 7:15	Sa Disas ka bae lau gu 'urii, “Molu ka fiia na brofet kwaisukei ki da lea mai mala 'ana tai giri kwasi kwaisaungi ki, ne suana lada kau 'i sara kera na toaa diane ki mala 'ana sifsif diane ki. Ma sui ta, lao manata lada ki ne kera na giri kwasi ki 'o'olo guu uri saketo lamolu lae.
23405	MAT 7:20	Aia nia 'uri nai, na birangana brofet neki ne tara kamolu molu kai lio saitomada ai lea sae kera na brofet diane ki mamana.”
23406	MAT 7:21	Sa Disas ka bae lau gu 'urii, “Nao lau toaa neki sui guu da bae 'urii fuaku, ‘Aofia 'ae, Aofia,’ ne da kai ruu lao 'initoaa God. Na toaa ne da ilia lau 'ada doori lana Maa nau 'i salo ne da kai ruu lao 'initoaa nai.
23407	MAT 7:22	Totoo nia dao 'afa dani 'ana keto lana toaa lao molaagali, na 'oro lana wane kera da kai bae 'urii fuaku, ‘Aofia 'ae, kameli toaa bae meli faarongo talo mai 'ana bae lana God 'ana satamu ne! Kameli toaa bae meli taria anoedoo ta'aa ki ma meli ka ilia doo kwaibalatana 'oro ki mai 'ana satamu ne!’
23408	MAT 7:23	Ma sui boroi 'ana, nau tara kwai bae gwaku 'urii fuada, ‘Nau kwasi sasaitomamolu 'ua gu mai. Molu 'otolangai kamolu fasi nau, kamolu toaa ilidoo ta'aa nee!’
23409	MAT 7:24	“Doo ne adea guu, na wane ne nia rongoa bae laku neki ma ka ade sulia, nia mala 'ana ta wane liona too ne nia tolea luma nia fafona fau lalifuu.
23411	MAT 7:26	“Aia, ma na wane ne nia rongoa boroi bae laku neki ma ka nao si ade gu sulia, nia mala 'ana ta wane oewanea ne nia tolea gwana luma nia lao one kukusuu.
23412	MAT 7:27	Ne na uta baite nia 'aru, ma na igwamela baite nia liu, ma na koburu baite ka too, ma ka toea luma nai ma nia ka okosia ma ka lau tiifau ai.”
23416	MAT 8:2	'I seeri tii waa nai na furo 'ani nia ka lea mai ka booruru 'i maa 'aena sa Disas ka bae 'urii, “Aofia 'ae, lea sae 'oe ala gwamu faafia 'oko gura nau fasi wala.”
23417	MAT 8:3	Sa Disas nia fale 'aba kau ka dau tona nonina sa wala nai ka bae 'urii, “Iuka, nau ku ala faafia. Alu nonimu nia diana 'ana.” 'Ana si kada nai 'ua guu, sa wala nai 'ali'ali nonina ka diana naa ma na furo nai ka sigi na faasi nia.
23418	MAT 8:4	Sa Disas ka bae 'urii fuana, “Nao 'osi faarongoa ta wane 'ana si doo nai nau ku ilia fuamu nai. Si doo 'oe lea kau 'oko ilia fasi 'amua ne 'o faatainia nonimu siana wane ni foa nia God ma 'oko saea nia ka iro diana 'ana nonimu. Burina si doo nai sui 'oko falea na fale laa bae taki sa Mosis saea uri na wane ni foa ka lio faamamanea ma ka 'aitainia fuana toae ne nonimu nia diana mamana naa.” 'Uri nai sui sa Disas ka odua sa wala nai ka lea na 'ana.
23420	MAT 8:6	ka bae 'urii, “Aofia 'ae, na wane ni rao nau nia nonina fii nia ka matai baita 'asia naa ka tio gwana mai luma kani.”
23421	MAT 8:7	Sa Disas ka bae 'urii fuana, “Tara nau ku lea kau ku gura nia.”
23422	MAT 8:8	Sa wala nai ka bae 'urii fuana sa Disas, “Wala Aofia 'ae, nau nao kwasi bobola fai nia sae ni 'oe waa baita 'urii lea mai 'oko ruu fatai 'i luma nau. 'O saea boroi 'amua mai tasi baea fuana wane ni rao nau uri faa 'akwaa lana. Lelea 'oe 'oko ade 'uri nai boroi 'amua tara nia ka 'akwaa gwana.
23423	MAT 8:9	Nau ku saitomana 'oe 'o tala'ana ili lana si doo nai, suli ni nau tala 'aku ku rao lau guu farana rigitaa kera waa baita nau ki. Ma ni nau lau guu, nau ku too 'ana rigitaa fuana wane ni firu ki ne nau ku lio suli kera ki. Suli lea si kada nau ku bae 'urii fua ta wane 'ani kera, ‘'Oe lea ilia fasi si doo 'urii,’ nia lea ka ilia naa. Ma nao lelea nau ku bae 'urii fua ta wane 'ani kera, ‘'Oe lea fasi mai seki,’ nia ka lea na mai 'afitai ka nao. Ma nao lea nau ku 'ai uri ta wane ni rao 'aku ma ku 'urii, ‘'Oe ilia fasi si doo 'urii,’ nia ka ilia naa 'afitai ka nao.”
23424	MAT 8:10	Si kada sa Disas nia rongoa bae lana sa wala nai 'uri nai, nia ka kwele 'asia naa. Nia ka bae 'urii fuana konia nai da lea mai burina nai, “Ku faarongo mamana 'ani kamolu, lao fera 'i 'Israel, na kwaini manata mamana laa nao kwasi suai 'ua ai ne sa wala nee too ai nee.
23426	MAT 8:12	Ma 'ana si kada nai tara 'oro lana toaa Diu ki ne fulingana sae kera ne da kai too lao 'initoaa nai, God nia kai tari kera 'i sara uri lao kula 'ana rorodoa lae. Ma kera da kai too 'i seeri 'ana angia ma didilifoe.”
23427	MAT 8:13	Sui sa Disas abulo ka bae 'urii fuana waa baita nai, “'Oe oli 'amu kau. Nau ku ilia naa si doo bae 'oe gani nau uria, suli ne 'oe 'o manata mamana 'ani nau kwai ilia fuamu.” 'Ana si kada sato nai 'ua guu na wane matai bae nia ka 'akwaa naa.
23431	MAT 8:17	Si ade laa nai nia ka faamamanea naa si baea ne brofet 'Aesaea nia kedaa mai kada 'i nao, ne bae 'urii, “Nia ngalia naa mataia kolu ki, ma ka 'okoa naa makesoa kolu ki faasi kolu.”
23432	MAT 8:18	Si kada sa Disas nia suana toaa 'oro nai da koni mai kali nia, nia ka bae 'urii fuana toa kwairooi nia ki, “Kolu toofolo fasi uri bali 'osi loko.”
23433	MAT 8:19	'I seeri, tii waa ni toolangaidoo nai 'ana taki ka lea mai ka dao siana sa Disas ka bae 'urii, “Waa ni toolangaidoo 'ae, nau ku dooria kwai lea naku fai 'oe uri mamalana kula boroi 'ana 'oe kai lea uria.”
23434	MAT 8:20	Sa Disas nia rongoa bae lana sa wala nai, nia ka bae 'urii fuana, “Na giri kwasi ki da too 'ana foloa kera ki ni too lae ma na saaro ki 'i mamangaa daka too lau gu 'ana nui kera ki ni too lae. Nau 'Alakwa nia wane, nau nao 'aku ta beu ni too.”
23435	MAT 8:21	Ta wane 'ana toa kwairooi nia ki sa Disas ka bae lau gu 'urii, “Aofia 'ae, alu nau lea ku 'abarutainia fasi 'aku maa nau uri lelea nia mae nau ku saufini nia. Lea sui fatai nau kwafi oli mai uri ku lea naku fai 'oe.”
23436	MAT 8:22	Sa Disas nia luua sa wala nai ka bae 'urii fuana, “'O lea na mai buriku, 'oko luka 'ana toaa nai ki nao dasi too 'ua 'ana maurie nai daka saufini kera na kau tala'ada.”
23439	MAT 8:25	Na toa kwairooi nia ki sa Disas kera daka faa ada nia daka bae 'urii, “Wala Aofia 'ae! 'O faamauri kolu wala, ma kolu kai mae naa ne!”
23440	MAT 8:26	Nia ka bae 'urii fuada, “Nee rowaa, kamolu toaa ne fiitooa kamolu ki tu'uu 'asia guu, molu mau lau gu fai nia uri tee nee?” Nia bae 'uri nai fuada sui nia tatae ka ngatafia naa koburu ma na nanafo nai uri daru ka aroaro naa. 'Ana si kada nai 'ua guu, na koburu ma na nanafo nai daru ka enoeno naa.
23441	MAT 8:27	Na toa kwairooi nia nai ki daka kwele 'asia naa. Ma daka bae 'urii, “Sa wala nee na kwaini wane tee nee rowane? Tee ne koburu ma na nanafo neki boroi ma daka ade gwada suli nia nee!”
23443	MAT 8:29	Si kada roo wane nai ki daru lio saitomana kau sa Disas, keerua daru ka akwa baita daru ka bae 'urii, “'Alakwa God 'ae, na tee ne 'oe dooria ili lana 'ani kameli nee? 'Oe alamia 'o lea na mai uri faanonifii lameli lae 'ana taue 'oto ne sui fatai kafi dao 'ana si kada bae 'ana nonifiie fuameli?”
23445	MAT 8:31	'I seeri na anoedoo ta'aa nai ki daka radi 'aena sa Disas daka bae 'urii, “Kameli dooria 'oko odu kameli 'amua uri lao boso loko ki.”
23446	MAT 8:32	Sa Disas ka bae 'urii fuana anoedoo ta'aa nai ki, “Molu lea kau wala!” Anoedoo ta'aa nai ki da lea kau daka ruufia naa boso nai ki. 'I seeri na ferae boso nai tiifau da tafi kau daka 'asi kera toli sulia 'oba 'afitai nai uri lao 'osi nai. Ma kera daka kuu daka mae tiifau naa.
23450	MAT 9:2	'I seeri na wane ki daka ngalia mai tii waa nai nia tio funu naa lao ifitai nai lea mai daka dao fai nia siana sa Disas uri ka guraa. Si kada sa Disas nia lio saitomana faamamane laa kera toa nai, nia ka bae 'urii fuana sa wala nai da ngali nia mai nai, “Waa nau 'ae, nao 'osi manata sala guu. Nau ku manata lukea naa abulo ta'aa laa 'oe ki tiifau.”
23451	MAT 9:3	'Ana si kada nai 'ua guu, na toa toolangaidoo ki 'ana taki daka bae 'urii, “God taifili nia gu bae tala'ana manata luke lana abulo ta'aa lae ki. Ma sui, sa wala nee nia faabolatainia naa fai God nai!”
23452	MAT 9:4	'I seeri sa Disas nia ka bae fuana toa nai suli ne nia filoa gwana lioda ki, nia ka 'urii, “Kamolu, na manata lamolu nia garo ne molu ka manata ta'aa fuaku faafia si doo nai!
23453	MAT 9:5	“Si baea tee 'ana roo si baea 'urii ki ne nia walude 'asia guu uri sae lana fua sa wala nee? Bae lae 'urii fuana, ‘Nau ku manata lukea naa abulo ta'aa laa 'oe ki’, ma nao bae lae 'urii, ‘Tatae 'i langi 'o fali 'oko lea 'amua’?
23454	MAT 9:6	Aia, uri kamolu molu ka lio saitomana ne nau 'Alakwa nia wane ku too 'ana rigitaa uri manata luke lana abulo ta'aa lae ki lao ano nee, nia ne.” Sa Disas oli ka bae na 'urii fuana sa wala nai 'afumae kwaea nai, “'O tatae 'i langi, 'oko ngalia ifitai 'oe 'oko lea 'amua fera kamu.”
23457	MAT 9:9	Aia, sa Disas nia faasia 'i seeri nia lea gu kau nia ka liu siana tii waa nai satana sa Matiu, ne nia gooru gwana lao kasi babala tu'uu nai ni too lae ai uri koni lana malefo 'ana takis faasia toae ki. Sa Disas ka bae na 'urii fuana, “Lea na mai buriku.” Sa Matiu nia tatae gu ka lea na 'ana fai nia sa Disas.
23459	MAT 9:11	Ma si kada na Faarisii ki da suana sa Disas ma na toa kwairooi nia ki da fanga kwaimani fai toaa nai 'uri nai, kera daka bae 'urii fuana toa kwairooi nia ki, “Nia nao si too uri na waa toolangaidoo kamolu ka fanga kwaimani 'urii fai nia toaa abulo ta'aa nee.”
23460	MAT 9:12	Sa Disas nia rongoa ne kera da bae 'uri nai, nia ka bae 'urii, “Toaa da too diana ki gwada nao dasi kwai 'atoi guu 'ana ta dokta. Toaa da matai ki lau 'ana ne da kwai 'atoi 'ana dokta.
23461	MAT 9:13	Molu manata fasi sulia malutana si baea bae lao kekeda laa Abu bae nia 'urii, ‘Na kwai'ofei lae 'ana ne nau ku dooria 'asia naa ka talua afuafua kamolu ki.’ Nau nao kwasi lea mai uri 'ai lae uri toaa da 'o'olo. Na toaa abulo ta'aa ki lau 'ana ne nau ku lea mai uri 'ai lae uri kera uri daka bulasi manataa.”
23462	MAT 9:14	Sui lau guu, toa kwairooi nia ki sa Dion waa faasiuabu bae da lea mai daka dao siana sa Disas daka bae 'urii, “Ni kameli ma na Faarisii ki lau guu meli kai abufanga ki. Ma sui 'utaa ne toa kwairooi 'oe ki ka nao dasi abufanga guu?”
23463	MAT 9:15	Sa Disas nia luu kera ka bae 'urii, “Na wane kwaimani nia ki fungao 'afitai daka liodila 'ana si kada ne fungao nia too gwana siada. Sui boroi 'ana, tara nao si tau guu kera da kai talaia naa fungao faasia toa kwaimani nia ki. 'Ana si kada nai fatai ne kera da kai liodila ma da kai abufanga ai. Doo ne adea guu, nia 'afitai uri toa kwairooi nau ki daka abufanga 'ana si kada ne nau ku too 'ua gwaku siada.”
23464	MAT 9:16	Sa Disas ka bae lau gu 'urii, “Nao si bobola uri daka ngalia si sii maku falu ma daka taia faafia si sufu laa 'ana si maku kwali. Lelea da ade 'uri nai ai, tara si kada kera taufia maku nai ma si maku falu nai ka lugu, tara sii maku falu nai kai muusia si maku kwali nai ma si sufu laa nai kai baita kai 'idu lau.
23465	MAT 9:17	“Na waen falu boroi nao si diana lau guu uri daka ongia lao kufidoo kwali. Lelea da ade 'uri nai, tara si kada na waen falu nai nia ngingisula nia kai bosea kufidoo nai. Si kada na kufidoo nai nia bose ma ka foga, na waen falu nai ka kisitai naa ma na kufidoo kwali nai daka 'ui na 'ada ai. Na waen falu daka ongia lau guu lao kufidoo falu uri na kufidoo nai ma na waen nai daru ka tio diana sui guu.”
23466	MAT 9:18	Sa Disas nia bae 'ua gwana 'uri nai ki fuana toa kwairooi nia ki sa Dion, tii waa gwaungai nai fuana toaa Diu ki nia lea mai ka dao lau guu. Sa wala nai ka booruru maa 'aena sa Disas ka bae 'urii, “Na saari nau nia mae gwana 'i 'urii. Sui boroi 'ana, nau ku dooria 'oe lea mai 'oko alu 'aba faafi nia uri ka mauri 'ana.”
23469	MAT 9:21	Na wela keni nai nia manata 'urii, “Nau, saku samo toi tatagwarana boroi 'ana maku loko sa Disas, nau ku 'akwaa naa wala.”
23470	MAT 9:22	Aia, si kada nia samo toi tatagwarana maku nai sa Disas, sa Disas nia toriabulo mai ka suana naa wela keni nai. Sa Disas ka bae 'urii fuana, “Saari nau 'ae, nao 'osi mau. 'Oe 'akwaa naa 'i nunufana manata mamana laa 'oe 'ani nau.” 'Ana si kada nai 'ua guu na 'o'ogangaa nia nai ka sui naa faasi nia.
23472	MAT 9:24	Sa Disas ka bae 'urii fuana toaa nai, “Kamolu toaa nee sui guu molu ruu fasi 'amolu 'i maa. Wela keni nee nao si mae gu ne. Nia maleu gwana.” Si kada toaa nai da rongo sa Disas nia bae 'uri nai, kera daka waela lau gwada 'ani nia.
23475	MAT 9:27	Aia, si kada sa Disas nia lea kau faasia luma nai, ta roo waa maada rodo nai ki daru ka lea lau gu kau burina. Keeru daru 'ai kau fuana sa Disas daru ka bae 'urii, “Wane na fuli sa Defet 'ae, 'o manatai kaaria mai!”
23476	MAT 9:28	Sa Disas nia ruu ka nii na 'i luma ma na roo waa maarodo nai ki daru ka ruu lau gu kau 'i luma burina. Sa Disas ka ledi 'urii 'ani keerua, “Nee roo waa, kamuru muru manata mamana 'ani nau ne nau ku tala'ana gura lana maa muru ki?” Keerua daru luu nia daru ka bae 'urii, “Iuka Aofia, kaaria miri manata mamana ai.”
23477	MAT 9:29	'I seeri sa Disas ka samo toi maa daru ki ka bae 'urii, “Si doo nai nia fuli naa 'ani kamuru mala nai kamuru manata mamana ai nai.”
23481	MAT 9:33	Sa Disas ka taria anoedoo ta'aa nai faasia wane nai ma na waa nai ka bae lau gwana. Ma na toaa ne kera koni 'ana si kada nai, kera daka kwele 'asia naa ma daka bae 'urii, “Etana guu kolu suai si doo 'urii nai lao fera kolu nee 'i 'Israel ne rowaa!”
23482	MAT 9:34	Ma sui, na Faarisii ki daka bae buri 'ana sa Disas daka 'urii 'ada, “Na waa 'inito nia anoedoo ta'aa ki gwana loko ne falea rigitaa nee fuana sa wala nee uri tari lana anoedoo ta'aa neki nee.”
23485	MAT 9:37	'I seeri sa Disas ka bae 'urii fuana toa kwairooi nia ki, “Na toaa neki da mala 'ana ta fanga bae nia maua naa ma na wane fua koni lana ki ka nao dasi 'oro.
23486	MAT 9:38	Nia 'uri nai, molu gania God suli ne nia waa baita 'ana fanga nai, uri nia ka odua mai toaa ni koni doo ki fua lao raku nia.”
23491	MAT 10:5	Na akwala ma roo 'aboosol sarenga nai ki, sa Disas nia fale kera daka lea naa ma ka bae 'urii fuada, “Kamolu nao molu si lea siana toaa 'i sara ki ne kera nao lau Diu ki. Ma ka nao molu si lea lau guu 'ana maefera kera ki toaa Samaria.
23493	MAT 10:7	Lea kau molu faatalongai fuada molu ka bae 'urii, ‘Na 'initoaa God nia nii karangi kamolu naa!’
23497	MAT 10:11	“Lea kau lea molu dao 'ana ta maefera baita ma nao 'ana ta maefera boroi, molu ka lio uria wane ne dooria kai talai kamolu uri luma nia. Si kada kamolu molu too 'i seeri siana, molu ka too ngado 'ana tii si kula lelea ka dao lau guu 'ana si kada molu faasia maefera nai molu ka lea lau.
23498	MAT 10:12	Si kada kamolu molu dao 'i luma nai, molu ka bae 'urii fuana toaa 'i luma nai, ‘Ade dianaa nia God ma na aroaroa nia ka nii 'ana fai kamolu lao luma nee!’
23501	MAT 10:15	Aia nau ku saea doo mamana fuamolu, totoo fa dani nai God kai falea kwakwaea fua toaa 'ana maefera ne 'i saegano, na kwakwaea ne nia kai faa fuana toaa nai ki kai baita tasa ka talua kwakwaea ne God kai faa fuana toaa abulo ta'aa baki lao roo maefera baki 'i Sodom fai nia 'i Gomora.”
23502	MAT 10:16	Sa Disas ka bae lau 'urii, “Molu rongo fasi, nau ku fale kamolu na kau fua lao 'afitaie nai ma molu mala naa 'ana sifsif ki da lea matangana giri kwasi ki. Nia 'uri nai, molu lilio diana mala 'ana loi, ma molu ka ade marabibi lau guu mala 'ana bole.
23507	MAT 10:21	“Wane 'oro ki da kai falea toolada ki ne da manata mamana 'ani nau fua saumaeli lada, ma na wane 'oro ma ai 'oro ki da kai ade lau gu 'uri nai 'ana wela kera ki ne da manata mamana 'ani nau, ma na wela 'oro ki lau guu da kai ade 'uri nai 'ana maa kera ki fai gaa kera ki ne da manata mamana 'ani nau.
23510	MAT 10:24	“Aia, na waa ni rongo doo gwana, nia nao si baita talua waa ni toolangaidoo nia. Ma na waa ni rao nao si baita talua na waa 'inito nia.
23511	MAT 10:25	Nia bobola 'ua gu fai nia uri wane rongo doo ka usulia waa ni toolangaidoo nia, ma uri daka ilia lau gu si doo ne da ilia mai 'ana waa gwaungai 'ana waa ni rao nia. Nau waa gwaungai kamolu, lelea kera da 'aili nau naa 'ana sa Saetan waa gwaungai kera anoedoo ta'aa ki, ni kamolu toaa nau ki, tara kera da kai 'aili kamolu 'ana satae doo ta'aa ka tasa fatai.”
23512	MAT 10:26	Sa Disas ka bae lau fuana toa kwairooi nia ki ka 'urii, “Nao molu si maungi kera, suli doo neki sui guu da saufinia ki tara God nia kai faatai folaa 'anida. Ma na doo agwa ki sui guu tara God nia kai bae folaa sulia.
23518	MAT 10:32	“Ma sa tii ne nia bae folaa naofana wane lao ano nee ne nia ta wane 'ana toaa nau ki, tara nau boroi kwai bae folaa lau gu suli nia siana Maa nau 'i salo.
23519	MAT 10:33	Ma sa tii ne nia tofe nau 'i naofana wane lao ano nee, tara nau boroi kwai tofe nia lau guu siana Maa nau 'i salo.”
23520	MAT 10:34	Sa Disas ka bae lau 'urii, “Nao kamolu si manata toi lau sae nau ku lea mai fai na aroraroe fuana fera ne 'i saegano. Nao nau kusi ngalia lau mai aroaroe. Nau ku lea mai uri sa tii ne nao si faamamane nau, nia kai firu fai nia na wane nau ki.
23523	MAT 10:37	“Ma sa tii gwana ne nia liosau 'ana maa nia, ma nao gaa nia ka talu nau, nia nao si tala'ana nia ka waa ni kwairooi nau. Ma sa tii gwana ne 'e liosau 'ana wela nia ki ka talu nau, nia nao si tala 'ana nia ka waa ni kwairooi nau.
23526	MAT 10:40	“Ma sa tii gwana ne nia talai kamolu 'i luma nia, nia talai nau lau guu 'i luma nia. Ma tii gwana ne talai nau 'i luma nia, nia talaia lau gu God ne fale nau mai 'i luma nia.
23528	MAT 10:42	Ma si doo mamana nau ku saea fuamolu 'e 'urii, tii gwana ne nia faa ta maekafo gwagwari boroi 'ana fua ta waa 'ana toaa ne kera toaa kwairooi nau ki, nia kai ngalia lau guu kwaiaraa uria, 'afitai ka nao.”
23531	MAT 11:3	Ma kera ka ledia, daka bae 'urii, “'Oe faarongo kameli mai. 'Uri nai ma 'oe naa ne na Kraes ne sa Dion saea kai dao mai, ma nao kameli kai maasia lau 'amelia ta waa lau?”
23532	MAT 11:4	Ma sa Disas 'e luu kera ka 'urii, “Kamolu oli 'amolu kau, molu ka faarongoa sa Dion 'ana doo ne kamolu rongoa ma molu ka suai ki nee.
23534	MAT 11:6	'E diana tasa fuana sa tii ne nao si manata ruarua suli nau.”
23535	MAT 11:7	Kada na waa kwairooi sa Dion ki kera oli naa, sa Disas ka bae sulia sa Dion fuana figua nai, ka 'urii, “'Ana si kada bae kamolu molu lea uria fafurongo lana sa Dion lao fera kwasi, nia kwaini wane tee bae molu suai 'ani nia? Nia wane manata ruarua mala gwana ta 'aba rade makubea ne gelogelo kwailiu lao 'ufu'ufu? Nia nao lau waa ta 'uri nai!
23538	MAT 11:10	Sa Dion naa bae kera kekeda sulia lao kekeda laa Abu 'ana kada God nia bae sulia na Kraes ka 'urii, ‘'O rongo fasi, nau kwai falea kau na wane ni ngali baea nau 'i nao 'amu, fasi uri nia kai ade akau 'ana wane ki fuamu.’
23539	MAT 11:11	“Si doo mamana nau ku saea fuamolu nia 'urii, sa Dion wane faasiuabu bae nia 'initoa ka talua wane ki sui lao fera ne 'i ano. Ma sui ta, na wane mala nia gwana lao 'initoa God, nia 'initoa ka talua lau sa Dion.
23543	MAT 11:15	'Oe waa ne 'o too 'ana alingamu, 'o rongo doo nai ki 'oko rongo diana ai.”
23544	MAT 11:16	Ma sa Disas ka bae lau 'urii fuada, “Nau kwai faabolatainia fuamolu na too lamolu toaa 'i tari'ina, kamolu ilingia na wela tu'uu ki ne kera koni 'i maana usie 'ana roo konie ki. Ma daka 'ai kwailiu fuada,
23545	MAT 11:17	‘Kameli ufi 'au, ma kamolu ka nao si wae guu sulia. Ma kameli ka nguulia nguu 'ana maea ki fuamolu, ma ka nao molu si liodila guu.’
23547	MAT 11:19	Sui, si kada nau na 'Alakwa nia Wane ku dao mai ma ku fanga ma ku kuu kwaimani fai nia wane ki, kamolu molu ka bae lau guu 'urii, ‘Suana 'amolua na wane fanga baita ma ka kuu waen baita nee wala! Sa wala nee nia ruana kera gwana toaa ni koni malefo lae 'ana takisi ma tai toaa abulo ta'aa ki lau gu ne!’ Sui boroi 'ana, toaa ne kera ade sulia na liotooa God, kera faatainia ne God nia mamana.”
23549	MAT 11:21	Sa Disas ka bae 'urii, “Na ta'aa laa baita tasa fuamolu toaa nee 'ana maefera 'i Koresin. Ma kamolu toaa 'i Betsaeda ka 'uri nai lau guu. Sulia kamolu si faamamanea doo kwaibalatana 'oro baki nau ku ilia fuamolu. Nau lea saku ilia mai doo kwaibalatana nai ki 'i Taea fai nia 'i Saedon, na toaa nai ki kera daka toobili ma daka kakano 'ana fue, uri ka faatainia kera bulasi manataa faasia abulo ta'aa laa kera ki.
23551	MAT 11:23	“Aia, kamolu na toaa 'i Kabaneam, kamolu kwaifii sae sa God kai tafo kamolu uria 'i langi. Sui ma, nia kai 'ui lau 'ana 'ani kamolu 'i lao kilu 'ana nonifiia. Sulia na doo kwaibalatana bae nau ku ilia 'i fera kamolu ki, lea saku ilia mai 'i Sodom, 'uri nai tara toaa 'i Sodom ki kera da bulasi manataa naa, ma God nao si faafunuia toaa kera ki.
23552	MAT 11:24	Nia ne, nau ku saea fuamolu, 'afa dani nai God kai kwaea toaa 'ana fera ne 'i saegano, na kwakwaea kamolu kai talua toaa 'i Sodom.”
23553	MAT 11:25	'Ana kada nai, sa Disas 'e foa ka bae 'urii, “Maa 'ae, 'oe 'o gwaungai 'ana doo ki sui guu 'i langi ma 'i saegano lau guu. Nau ku tango 'oe, sulia 'o faatainia 'initoaa 'oe fuana toaa ne kera uria wela tu'uu ki, ma 'oko saufinia doo neki faasia toaa kera tangoda sulia kera saitoma doo, ma kera ka lio filoa doo 'oro ki.
23554	MAT 11:26	Iuka Maa 'ae, na doo nai ki nia 'uri nai naa sulia na kwaidooria 'oe 'uana mai 'i nao.”
23555	MAT 11:27	Ma sa Disas ka bae 'urii 'i naofana konia nai, “Maa nau nia alua doo ki sui guu 'i 'abaku. Ma nao ta wane lau si saitomaku guu, taifilia gu Maa nau ne nia saitomaku nau 'Alakwa nia. Ma ka nao ta wane lau si saitomana Maa nau, taifili nau 'Alakwa nia gu ne ku saitomana Maa nau. Ma taifilia guu toaa ne nau 'Alakwa nia ku fili kera uri ku faatainia Maa nau siada, kera gwana ne da saitomana Maa nau.
23556	MAT 11:28	“Na toolangaidooa ne toa toolangaidoo ki 'ana taki sa Mosis da falea fuamolu nia adea molu ka ngali kulua 'asia molu ka laeororo 'i farana. Molu lea mai siaku, uri nau kwai ngalia faasia kamolu.
23558	MAT 11:30	Sulia na kwaitalai laa nau fuamolu, nia walude fua lea lae sulia.”
23560	MAT 12:2	Ma 'i seeri tai wane 'ana Faarisii ki daka suada. Ma daka ngatafia sa Disas daka bae 'urii, “'Oe nao 'osi suai gwamu nee? Si doo ne toa kwairooi 'oe ki da ilia nee nia 'oia si baea nia taki bae nia luia nao dasi rao 'ana fa dani Sabat!”
23561	MAT 12:3	Sa Disas 'e luu kera ka 'urii, “Kamolu alamia nao molu si teemainia gu Buka Abu sulia si doo bae sa Defet fai nia ruana nia ki da ilia kada 'i nao 'ana si kada bae kera da fiolo mae 'asia naa bae 'oto?
23562	MAT 12:4	'Ana si kada bae, sa Defet nia ruu lao raa'ai nia God ma na waa foa ni gwau ka ngalia mai beret bae da kai alu 'e'ete ki ai talea God ma ka fale fua sa Defet. Ma 'i seeri sa Defet nia ngalia beret bae ka tolingia fua nia fai nia ruana nia ki daka 'ania. Ma sui na beret nai, taifilia guu waa foa ki bae nia walude fuada uri 'ani lana. Sa Defet kera da ade 'uri nai, sui boroi 'ana kera nao dasi garo 'i naofana God.”
23563	MAT 12:5	Sa Disas ka bae lau gu 'urii fuana Faarisii nai ki, “Ma alamia kamolu nao molu si teemainia gu lao Buka Abu sulia na waa ni foa ki ne kera da kai rao lao beukaua nia God 'afa dani Sabat ki sui gu 'oto? Kera waa ni foa ki da ade 'uri nai, sui boroi 'ana kera nao dasi garo gu 'i naofana God.
23565	MAT 12:7	Na bae lana God nia bae 'urii, ‘Nau ku dooria 'asia naa uri molu ka faatainia kwai'ofeie fuana wane ki. Nao lau na afuafue ki ne nau ku dooria.’ Si baea nai lea sae kamolu molu saitoma diana 'ana si doo nai nia saea nai, kamolu 'afitai molu ka sae garo lana guu toa kwairooi nau neki ne kera nao dasi ilia guu tasi doo ne garo 'i naofana God nee.
23566	MAT 12:8	Aia, ni nau 'Alakwa nia Wane, nau naa ne ku 'inito fua dani sabat.”
23568	MAT 12:10	Ma tii waa nai 'abana mae nia nii lau gu lao beu ni ofu laa nai. Ma 'i seeri, tai wane ki daka ledia sa Disas daka 'urii, “Nee wala, ma nia mola gwana uri daka guraa ta wane ne nia matai 'ana fa dani Sabat?” Kera da ledi nia 'uri nai, uri sae nia ka saea tasi doo ne 'oia bae lana taki sulia sabat uri kera daka keto nia faafia.
23569	MAT 12:11	'I seeri, sa Disas nia luu kera lau guu ka 'urii, “Molu faarongo nau fasi. Lea sa 'oe ta wane, na sifsif 'oe nia 'asia lao kilu 'afa dani Sabat, 'oe 'oko ekwatainia ka tio gwana lao kilu nai? Nia 'afitai 'asia naa uri sae 'oko ade gwamu 'uri nai 'ana sifsif 'oe.
23570	MAT 12:12	Ma sui, na wane ne God nia suana ka 'initoa tasa talua na sifsif. Doo ne adea guu, nia nao si garo guu fuana ili lana si doo ne diana uri 'adomi lana wane 'afa dani Sabat.”
23571	MAT 12:13	'I seeri guu sa Disas ka bae na 'urii fuana wane 'abana mae nai, “'O tagaa kau 'abamu.” Na waa nai ka tagaa na 'abana. Ma 'ana si kada nai 'ua guu bali 'aba mae nai ka mauri lau gwana mala 'ana ruana bali 'aba nia nai 'e diana nai.
23576	MAT 12:18	“Suana fasi na wane rao nau nee. Nau ne ku filia uri ili lana raoa nau. Nau ku liosau 'ani nia ma ku ele suli nia ka tasa. Ma ni nau kwai falea Anoedoo Abu nau faafi nia, ma ni nia kai bae folaa sulia 'o'oloe fuana toaa nao lau Diu ki.
23579	MAT 12:21	Sa wala nai ne toaa nao lau Diu ki kera da kai alua manata ngado laa kera 'ani nia.”
23581	MAT 12:23	Na konia nai da suai 'uri nai daka kwele 'asia naa ma daka ledi kera kwailiu 'urii, “Alamia sa wala nee nia na waa fifilia nia bae God gwana ne? Bae da saea mai totoo nia kai futa lao kwalafaa sa Defet?”
23582	MAT 12:24	Si kada tai toa 'ana Faarisii ki da rongoa si doo nai, kera daka bae 'urii, “Sa wala nee nia taria na anoedoo ta'ae ki 'ana rigitaa nia sa Belsibul na akalo gwaungai kera bae akalo ki ne!”
23583	MAT 12:25	Sa Disas nia saitomana gwana manata lada ki, nia ka bae 'urii fuada, “Lea na toaa 'ana tii fera guu, ma nao 'ana tii maefera baita guu, ma nao 'ana tii bara wela guu da toli ma daka firu 'i matangada tiidoe gwana, na tooa nai nia 'asia.
23585	MAT 12:27	“Aia, ma lea sae nau ku taria gwaku anoedoo ta'aa ki 'ana rigitaa nia sa Saetan, sui 'uri nai sa tii 'ana ne falea rigita lae fuana toaa kamolu ki ne daka taria anoedoo ta'aa ki? Sa Saetan ma nao sa tii? Doo ne faatainia guu ni kamolu molu garo nai!
23586	MAT 12:28	“Na rigitaa nia Anoedoo Abu God 'ana ne nau ku taria anoedoo ta'ae ki ai nee. 'I seeri nia faatainia naa ne 'initoaa nia God nia safali rao naa 'i matangamolu 'i tari'ina.
23587	MAT 12:29	“'Afitai ta wane lea ka ruufia gwana luma nia ta ramo uri ngali lana doo diana nia ki faasi nia lea nao si kania guu 'abana ramo nai. Aia ma lea ta ramo na tetede lana ka talua lau tetedea nia ramo nai, nia saitomana ka kania gwana 'abana ramo nai lea sui nia lea ka ngalia gwana doo nia nai ki faasi nia. 'I seeri na wane ne nia taria anoedoo ta'aa nee 'urii, na tetedea nia 'e talua sa Saetan.
23588	MAT 12:30	“Tii ne nao si lea kwaimani fai nau, nia malimae 'ani nau. Ma tii ne nao si rao kwai'adomi fai nau, nia waa fua rao kwaisuusi lae fuaku.
23589	MAT 12:31	Doo ne adea guu, nau ku saea fuamolu, abulo ta'aa lae ki sui guu ma si doo ta'aa neki sui guu wane kai saea ki, God saitomana kai manata lukea gwana. Tii ne nia saea tasi doo ta'aa fuaku nau 'Alakwa nia Wane, God saitomana kai manata lukea gwana. Ma sui ta, tii ne nia saea si baea ta'ae talea Anoedoo Abu, tara 'afitai God ka manata luke nia 'i lao molaagali ai nee, ma nao lao molaagali ai ne nii 'ua mai boroi.”
23591	MAT 12:33	Sa Disas ka bae lau 'urii, “Na diana lana 'ai ne kera dao toi 'ana fufuaedoo ne nia fungu ai. Na 'ai diane ne nia ka fungu 'ana fufuaedoo diane ki. Ma na 'ai ta'ae, nia ka fungu lau guu 'ana fufuaedoo ta'ae ki. Na wane boroi nia 'uri nai lau guu. Sulia na doo diane ki lea mai faasia na wane diane ki, ma doo ta'aa ki ka lea lau gu mai faasia na wane ta'aa.
23594	MAT 12:36	“Nau ku saea fuamolu, 'afa sato ne God nia kai falea kwakwaea fua molaagali, wane ki tiifau naa kera da kai bae suli kera 'i maana God sulia na bae ata laa ne kera da ilia ki sui guu.
23595	MAT 12:37	'I seeri na bae lamu wane nia kai talai 'oe fua lao dianae, ma na bae lamu lau guu nia kai talai 'oe fua lao kwakwaee.”
23596	MAT 12:38	Sui tai wane toolangaidoo ki 'ana taki ma tai Faarisii, kera lea mai siana sa Disas, kera ka bae 'urii fuana, “Waa toolangaidoo 'ae, kameli dooria 'asia naa 'oe 'o ilia fasi tasi doo kwaibalatana, uri ka faatainia mamanaa God ne fale 'oe mai.”
23597	MAT 12:39	Sa Disas ka bae 'urii fuada, “Kamolu toaa nee 'i tari'ina kamolu na toaa ta'ae ma na toaa abu faamamane. Kamolu molu dooria gwamolu sua lana doo kwaibalatana ki faatai lana mamanaa God, ma sui boroi nia kai 'afitai fuamolu uria sua lana. Kamolu kai suai guu 'amolu na doo kwaibalatana bae nia fuli 'ana sa Dionaa brofet kada 'i nao.
23600	MAT 12:42	Ma kada nai God kai kwaea toaa ki, na ai 'inito bae 'i Siba, nia kai tatae lau guu uri bae lae sulia na garoa kamolu. Na wela keni nee nia ilia 'uri nai, sulia nia lea mai faasia toaa nia ne tau 'asia naa uri rongo lana liotooa sa Solomon na waa 'inito. Ma tii wane talingai ka talua sa Solomon nia too gwana fai kamolu. Sui ka 'uri nai boroi 'ana, nao kamolu si dooria guu rongo lana.”
23601	MAT 12:43	Sa Disas ka bae 'urii lau, “Kada kera taria anoedoo ta'aa nia ka lea faasia ta wane, nia ka kali lao fera kwasi, ma ka nani uria ta kula uri nia kai too lau ai. Ma lea nia nani ma ka nao naa,
23602	MAT 12:44	nia kai manata 'urii, ‘Nau ku oli 'aku uria na wane bae nau ku too mai 'ani nia 'i nao sui ku lea mai faasia.’ 'Ana kada nia oli mai ka dao, nia ka liotoi wane bae nia tagisia ma ka 'olosia naa mauri lana tiifau.
23603	MAT 12:45	Kada nia liotoi ne nia 'uri nai, nia ka oli ma ka talaia lau mai ta fiu anoedoo ne ta'aa ka tasa talu nia, kera ka lea mai, ma kera ka too lau 'ana wane bae. 'Ana kada nai, na toolana wane bae 'e ta'aa kafi talua lau 'i nao. Ma nia ka 'uri nai lau guu fuamolu toaa abu faamamane neki 'i tari'ina.”
23605	MAT 12:47	Ma tii wane 'ana wane nai ki ka bae 'urii fuana sa Disas, “Gaa 'oe fai nia toolamu ki, kera dao daka uu gwada mai 'i maa, ma daka doori bae fai 'oe.”
23606	MAT 12:48	Sa Disas luuda ka 'urii, “Nau ku saea fasi sa tii fai kera ne gaa nau ma na toolaku ki.”
23607	MAT 12:49	'Ana kada nai, sa Disas 'e susuia toa kwairooi nia ki, ma ka bae 'urii, “Molu liotoi fasi. Kera ne kera mala naa gaa nau ki ma toolaku ki ne.
23608	MAT 12:50	Sulia sa tii ne ilia kwaidooria nia Maa nau 'i salo, nia ne toolaku ki, fai nia waiwane nau ki, ma gaa nau ki.”
23611	MAT 13:3	Nia ka bae fuana konia nai sulia doo 'oro 'ana tarifula lae ki, ka bae 'urii, “Tii wane nia lea ka afusia migana wiiti lao ola nia nai.
23616	MAT 13:8	Ma tai miga wiiti ki daka 'asia naa 'i lao si saegano diane, ne kera daka tae ma daka alua fange. Tai wiiti daka fungu 'ana tii talanga fuaedoo ki, tai doo daka fungu 'ana ono taafuli fuaedoo ki, ma tai doo lau daka fungu 'ana olu taafuli fuaedoo ki.”
23617	MAT 13:9	Ma sa Disas ka faasuia bae lana ka 'urii, “'Oe waa ne 'o too 'ana alingamu, 'o rongo doo nai ki 'oko rongo diana ai.”
23618	MAT 13:10	Na toa kwairooi nia ki da lea mai siana daka ledi 'urii 'ani nia, “Nee wala? Tee ne adea lea 'oe bae fuana konia neki ma 'oko tarifula ki sui guu?”
23619	MAT 13:11	Sa Disas nia luu kera ka bae 'urii, “Ni kamolu 'ana ne God nia faatainia sui naa malutana 'initoaa God fuamolu. Aia ma na toaa nee sui gwana ne kera nao lau toaa kwairooi nau ki, nau nao kwasi faatainia doo nai ki fuada.