Wildebeest analysis examples for:   byr-byr   D    February 11, 2023 at 18:09    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

57  GEN 3:1  Kamaala saiduꞌnakei aꞌmwevɨdɨna “Gotɨyai jɨhɨthaka? ‘Kɨrɨmɨ yɨsɨla yɨta dangɨdaaꞌnyɨ mamaranyɨkanesɨ,’ jɨhɨthako?” Saradɨna kyaꞌ aꞌmweꞌdɨna “Yɨsɨlya nakajanga yawɨꞌmanɨgoi. Yɨsɨla yɨta wawɨnyavɨ tɨnnyaba waayɨkerɨdaaꞌnyɨ naarɨmɨ mamaranakanesɨ. Yɨta darɨ yɨmeꞌnakwoihɨjɨ balɨna yakadeꞌnaalyɨ,” dɨna. dɨna kyaꞌ kamaalyaidɨna “Kɨrɨmɨ dɨvalyidewaaihi mɨka. Kɨrɨmɨ kayaaꞌnanya pɨnɨnna tewaanya pɨnɨnna yawɨꞌna jidewaaihɨlyɨra,” dɨna. “Kɨrɨmɨ Gotɨyaibɨꞌ jɨmaꞌnyidewaaihɨlyɨ. Saꞌna nabaai Gotɨyai yawɨꞌmanɨꞌ,”dɨna. Kamaalyai miꞌnadɨna kyaꞌ, sagaaꞌ aꞌmweꞌ tɨnna wanganakeꞌ “Yɨsɨla maranyɨna yɨma!” daꞌ. Sara daka maranyɨna yaꞌ. Nabaai gamɨre kwalaangerɨ kumaryaꞌ aꞌmwei yɨsɨlyai maranyɨna yaꞌ. Tɨviꞌna maranyɨna kyaꞌ kɨrɨmɨ sawaai kunya yawɨragi. Yawɨragɨla dara yennagɨlyaꞌ “Kannya maayaꞌnaai daaka!” Dahɨlegaaꞌ wagɨla kuvwaꞌnaꞌ yɨkɨwasa gipwaina, kannya yɨraꞌnyɨna yagi.
81  GEN 4:1  Ataamɨjɨ Yɨvasɨ sawaai kaimaleraarɨ wɨmwaaihagi. Kenɨ gannya wawɨnyavɨ yadaasɨ Aivelɨ jɨlɨkyaawaryaraavɨ maremwaalɨna. Pɨgaaꞌ Kenɨ wawɨnyavɨdaasɨ wapaaya maarɨna yaka Gotɨyarɨ wɨmaaryɨna. Aivelɨ sipɨzipɨya tewaanyai maaraka Gotɨyarɨ wɨmaaryɨna. Kumaaryagi tawanakei wɨmaaryaka Aivelɨmɨna Gotɨyai yɨlaaya yɨna yaꞌ. Wapaaya wɨmaaryaka Kenɨmɨna jɨkurya yɨna yaꞌ. Jɨkurya yɨna kyaꞌ Kenɨ sɨnna tɨka kudavaꞌ sagaaꞌ Gotɨyaidɨna “Kenɨ sɨnna tɨka magɨthavanna! Kayaaꞌnanyabwi minnera!” Wɨla dɨvi wawɨnyavɨ aꞌmwera mamwaalyaba Kenɨjɨ Aivelɨjɨ saraai mwaaidakɨri Kenɨ Aivelɨmɨ tamakɨna. Tamakɨna kyaꞌ dɨvi sagaaꞌ Gotɨyai Kenɨmɨdɨna “Jɨhwaalaangei gazɨyaka?” Saradɨna kyaꞌ Kenɨdɨna “Mwanganyɨweinyɨ. Gamɨnyɨ maremwaaidɨnyainyɨ daaka!” Gotɨyaidɨna “Jɨhwaarɨ baarɨꞌ yɨwaa? Jɨhwaalaangare tawejɨꞌ kwaakevakɨ warɨꞌ. Dɨvi sagaaꞌ kwaakevakɨ wawɨnya yaꞌgɨzɨyagaaꞌ wapaaya maalɨke dakanadeigɨnyɨ. Gɨmɨ gazabazaba yamarina jɨtheigɨnyɨ.” Miꞌnadɨna kyaꞌ sagaaꞌ Kenɨdɨna “Gɨmɨ mala kanyɨramaasaꞌgɨzɨ gazabazaba mwalamarinadeinyɨ. Yamaryadaaꞌmujɨ aꞌmwei nyanganojɨ mala nyɨramakadeinyɨ.” Gotɨyaidɨna “Aawano. Sasareꞌ mika.”dɨna yaka Gotɨyai “Kenɨmɨ mala narabɨka!” daka Kenɨmɨre yamevɨ pɨkarya yaꞌ. Sagaaꞌ Gotɨyaryabadaasɨ Kenɨ kwaaka Nothɨnei kaanna wɨna yaꞌ. Gamɨre kaimɨraayara kwaaka mudɨkeba mwalaaweva kwaariꞌmasannajɨ, pɨradaazannajɨ yuya kunnya saburana yawɨreva yavɨkaryeꞌ.
107  GEN 5:1  Kwarame naangegaaꞌ 130 Ataamɨ wavɨlavakei gannya kaimale pwai yawakɨna. Yɨvaꞌ gawaalɨꞌ Ataamɨ ganɨmaangeibɨꞌnanyai mɨlaka gannya kaimalerɨ ganaangeꞌdɨna “Satai gɨnnya yayaꞌ gɨthɨwana.” Dɨvi sagaaꞌ Satai naanga mena yɨmaꞌnakegaaꞌ kaimale Yɨnozarɨ yawakɨna. Sɨnnawɨ Gotɨyarɨna majɨ, mwaalɨna yesara Yɨnozai yɨmaꞌnakegaaꞌ ayɨna Gotɨyarɨna dadɨvɨꞌ mwaaleꞌ. Ataamɨjɨ Yɨvasɨ sawaare kaimale taaya mɨlagi. Kwarame 930 kwavɨlavaꞌ Ataamɨ balaꞌ. Yɨnozai kaimale Kenanɨmɨ kyawakɨnaꞌ, Kenanɨ kaimale Maalalelɨmɨ kyawakɨnaꞌ, Maalalelɨ kaimale Jaaretharɨ yawakɨnaꞌ. Jaarethai kaimale Yɨnokɨyarɨ kyawakɨnaꞌ, Yɨnokɨyai kaimale Metuzalaamɨ yawakɨnaꞌ. Gotɨyareburɨ Yɨnokɨyai tewaanna yɨna yaka mabalyakei Gotɨyai maraabɨna yaꞌ. Metuzalaa kaimale Lamekerɨ yawakɨnaꞌ. Kwarame 969 wavɨlavakei Metuzalaa balaꞌ. Lamekei kaimale Nowaarɨ yawakɨnaꞌ. Aꞌmwe pwara kaimale taaya yawakɨneꞌ. Nowaai kaimale Samɨ, Aamɨ, Jaivetai saraavɨ yawakɨnaꞌ.
185  GEN 8:1  Nowaai sɨpɨyavɨ wɨlaꞌdɨꞌnyɨ Gotɨyai sɨmunya yawɨraꞌ. Yawɨraka yɨhuta wakɨna kyaꞌ aalyaꞌ walyuina yadaasɨ lawe dɨkaai dɨkaai dɨꞌ kwavɨlavaꞌ aalya maalɨka warɨna kyaꞌ, sɨpɨyaꞌ Ararata mugunyavɨ waraꞌ. Kwaraꞌ sawɨta aꞌmwe pwaraare ata sɨvɨlɨraai kajɨnnaꞌ Nowaai sɨpɨyavɨya yɨrɨtɨnnyarɨkɨ baasaka mwasawɨ kaamyaakerɨ marapɨlakwaasɨna yaꞌ. Kwaakevakɨ aalɨbunya waꞌdɨsɨ kaamyaakei pɨlakuna. Pɨlakuna kyaꞌ Nowaai “Aalya tɨvi kyeꞌnɨgwaimwaawɨꞌ daaꞌ?” daka mwasawɨ kwaamɨryarɨ marapɨlakwaasɨna yaꞌ. Aalɨbunyaꞌ kuna waꞌdɨsɨ kwaamɨryai mwalaawiaꞌneba kunewɨ wanganaka ayawɨnna sɨpɨyavɨna bulamwaaina. Bulamwaaina kyaꞌ sawɨta ata pwi yaka ata purɨdaaꞌnyɨ pwaraai kajɨnnaꞌ pɨgaaꞌ Nowaai kwaamɨryarɨ marapɨlakwaasaꞌ. Kamarapɨlakwaasaꞌ sawɨsɨrɨ kwaamɨryai yɨta wolivɨyare kɨwasaꞌ mudɨꞌmɨlamaraawɨna yaꞌ. Kamakabaꞌ Nowaai tɨnna wanganaka “Kwaakevaꞌ yaalɨka menanyɨra,” yawɨraꞌ. Kyawɨraꞌ sawɨta ata pwi ata purɨdaasɨ pwaraai kajɨnnaꞌ pɨgaaꞌ Nowaai kwaamɨryarɨ kamarapɨlakwaasaꞌ saꞌ kwaamɨryai yuna kaanna wɨna yaꞌ. Wɨna kyaꞌ Nowaai sɨpɨyavɨya kaanyaꞌ baasaka wanganaasaꞌ. Tɨnna dara wanganakeꞌ kwaakeꞌ yaalɨkevɨ wanganaꞌ. Mena kwanganaꞌ lawe puꞌna kwavɨlavaꞌ Gotɨyai Nowaarɨdɨna, “Sarɨmɨ mwasabanna jɨkwalyaabila! Jɨlɨkyaawaryaraavɨ yɨkurɨyaawiaraavɨ dɨvuradɨhalamakwalyaama! Kumɨ sara kwaakevakɨ kwala naanga yariwannɨpɨꞌderera.” Saradɨna kyaꞌ sɨpɨyavɨdaaꞌnyɨ Nowaalyɨ gamɨre gawaalɨsɨ yuya mwasabanna walyaabɨna yeꞌ. Walyaabɨna kyeꞌ Nowaai sɨmunya yawɨraka “Gotɨyai neyɨvainɨwakeꞌna nɨmɨ Gotɨyai tewannyarɨna yɨlaaya yɨgalɨdeꞌna jɨlɨkyaawarya yɨkurɨyaawia wɨjaawɨwɨnabɨsaꞌ dɨkevɨ gaayadɨka yɨravɨma!” yawɨraka Gotɨyarɨne simɨnyeꞌ lɨvalaabaꞌ. Lɨvalaabaka dɨka mariraꞌna yaka “Jɨlɨkyaawarya yɨkurɨyaawia kɨmaaka mwarikera,” daka maarɨna yaka simɨnye lɨvalaabakevɨ dɨkevɨ marakɨna yaꞌ. Sɨmahurɨka wɨvwasɨꞌna yakevɨdaaꞌnyɨ tɨrɨnya wabatɨrɨnya winnaka Gotɨyai daꞌ Dɨvi yunegaaꞌ nɨmɨ yeꞌna sɨmudɨnya yadɨvɨsangɨ maramuneinyɨra.”
224  GEN 9:18  Nowaai wɨla gɨraipɨwawɨnya burɨdaꞌ. Burɨnna yaka gɨraipɨzɨla maarɨna, gɨraipɨzɨla aalyaꞌ gulyavɨ maꞌmwagikɨna aalya yɨrɨkeꞌ waainɨyaꞌ maranyɨna yaꞌ. Aalya yɨrɨkeꞌ maranaka sɨmunya myawɨryaꞌ. Sara yaka angevɨ kannya maayai se warɨna yaꞌ. Se kwaraꞌ Aamɨ, Kainanɨmɨre ganɨmaangei, Nowaai kannya maayai warakerɨ wanganaꞌ. Wanganaka gannyadaraarɨ mwasawɨ mwaalagɨlyaraarɨ saꞌdaꞌ, Aamɨ. Kudaꞌ Samɨjɨ Jaivetalyɨ saraai yɨvɨta maarɨna, kɨrɨnɨmaangerɨ bwakakɨna tɨnna mwanganyɨ yagi. Dɨvi sagaaꞌ Nowaai dɨkaaꞌna yaka Aamɨ gawaalɨvaangei yakeꞌna yawɨraꞌ. Sɨmunya yawɨꞌna “Aamɨ kayaaꞌnanya maalɨka yɨvanɨka kɨrɨꞌ gawaalɨvaangei kayaaꞌnanya naanga yadengɨra,” yawɨrakadaꞌ “Kainanɨmɨre avaalyara Kainanɨmɨ wɨmwaaihakera wɨmaremwaaibɨꞌdelyɨra. Samɨmɨna dɨvi nɨmɨre Gotɨyai tewaanya wiadelyɨra. Yɨ Gotɨyai Jaivetare kaimɨraaya kwala naanga yɨmaꞌnyɨna, yɨ aꞌmwe naangera yɨmaꞌnyɨna yɨpɨꞌderera. Kainanɨmɨre kaimɨraayara Samɨmɨre kaimɨraayaraavɨne Jaivetare kaimɨraayaraavɨne wawɨnyadaayɨpɨꞌderera,” daꞌ Nowaai.
236  GEN 10:1  Jaivetai kuvɨnɨmaangei Gomajɨ Maahohɨlyɨ Mathalyɨ Jaavanɨjɨ Tuvalɨjɨ Mesekalyɨ Tɨraazɨlyɨ saraavɨ yawakɨnaꞌ. Aamɨ kuvɨnɨmaangei Kuzɨlyɨ Yɨzɨpɨyalyɨ Putɨyalyɨ Kainanɨjɨ saraavɨ yawakɨnaꞌ. Kuzi ganɨmaangei Nɨmɨrothɨ yawakɨnaꞌ. Dɨvi sagaaꞌ Nɨmɨrothɨ aꞌmwe dɨragɨnyai, malyai yɨmaꞌnaꞌ. Anga naangeba Baivelɨ, Erekɨ, Aakathɨ, Kalɨne kwaaka Sinaa mannakeba Nɨmɨrothɨ maremwaalakebera. Maremwaalaka kwaaka Azɨrɨya anga naangeba Ninɨva, Rewavothɨ-Yɨya, Kaala, Rezanɨ anga sa madaꞌ.
268  GEN 11:1  Kwaakevakɨ aꞌmwe mwaalesara yagaala avaala pɨrɨꞌna dɨneꞌ. Kumɨ sara kwaaka Sinaana kaanna wɨna yeꞌ. Wɨna yeva dɨneꞌ “Gotɨyai sara nedaꞌ ‘Yuyaba dɨmwalamaryɨla!’ nedaka kɨrɨꞌ nemɨ kwaaka gazabazaba mamwalamaryaanna! Dava nemɨ aꞌmwe naangaina yɨmaꞌnyɨna yaadeine. Nemɨ anga naanga madaatheꞌ nabaai anga saamɨnaangeꞌ sɨlyaꞌbɨsaꞌ madaathera,” dɨneꞌ. Miꞌna dɨneva anga madaapɨjɨ Gotɨyai daka “Nɨmɨ walanganaawɨma!” daka walaabaꞌ. Walaabaka wanganaka “Aꞌmwera kunnya yawɨꞌna yapɨjɨyavɨ sara nyɨpɨdɨka!” daka “Aꞌmwera yagaala geꞌ geꞌ dɨpɨꞌdeꞌnana,” daka taalɨta kagɨnyɨwagaꞌ sagaaꞌ yagaala avaalyaꞌ desara sagaaꞌ yagaala geꞌ geꞌ dɨna yeꞌ. Yagaala geꞌ geꞌ dɨna yeva “Anga naangeba madɨna yɨvanɨgoꞌ warana!” deva mamajeꞌ. Anga mamajara kyeꞌ Gotɨyaidaasɨna kyaꞌ anga gazabazabanna mwalamaryɨna yeꞌ. Anga naangeba yosɨnna yeva sara yagalyaꞌmaꞌnɨka sabanneꞌ dɨnɨkesɨ Baivelɨ. Yagaala geꞌ geꞌ yɨmaꞌnyɨna yakebanne yayaꞌ Baivelɨ sara woꞌnyɨna yaꞌ.
307  GEN 12:8  Dɨvi sagaaꞌ Evɨramɨ mugunyavɨ angeba Betelɨ adaihɨsabanna wɨna. Sabanna wawaka angeba Betelɨ angeba Aayɨ yaareba gannya selɨ-anga madaka Gotɨyarɨna yɨlaaya yaꞌ.
316  GEN 12:17  Gotɨyai Peroyalyɨ gamɨre maremwaaiderajɨ saraavɨ Saraayavɨna kayaaka yɨgaina yaꞌ. Kayaaka yɨgaina kyaꞌ Pero EvɨramɨmɨDulaamo!” kudaꞌ Evɨramɨ angevɨ wɨlɨna kyaꞌ Perodaꞌ “Baaꞌna yɨvanɨgɨna? ‘Aꞌmweꞌ nɨmɨresɨra,’ manyɨjɨwaꞌdɨnyaigɨ. Dahaaꞌ gɨnnya aꞌmwevɨ dɨmakwo!” Saradaka “Evɨramɨjɨ gamɨrerajɨ yarai wɨpɨka!” Pero gannyadaayadɨvɨsaraavɨ “Evɨramɨmɨdasaawɨna jɨla!”daꞌ.
362  GEN 15:1  Dɨvi sagaaꞌ Evɨramɨ waja kyaꞌnaꞌ Gotɨyai Evɨramɨmɨdaꞌ “Lɨka nadɨkwosɨꞌdɨka! Nɨmɨ gɨmɨnyɨ mwata tinyaꞌna saabyainyɨbɨsainyɨ gɨmaredaavɨdeinyɨra. Gɨlyɨvɨta naanga gɨzaavɨdeinyɨ.” Kudaꞌ saꞌ Evɨramɨ Gotɨyarɨ “Nyɨbwaalɨꞌ nyɨjaadeinyɨ daaka? Kanyɨjaavaꞌgɨzɨ nɨmɨ kabalaꞌmujɨ Elɨyaizai nyɨdaayadei nɨmɨre gɨlyɨvɨta yuya mamaari yadelyɨra.” Miꞌna kudaꞌ Gotɨyaidɨna yaꞌ “Elɨyaizai gɨlyɨvɨsa mamaari yadengɨra. Jɨwaalɨꞌ kaimɨraaya pwai kyawakɨnaꞌgɨzɨ gamɨzai maaradengɨra. Sɨlɨngaamɨnyangɨ jɨlanganaawa! Sɨlɨngaamɨnya kwalaalya warɨka keꞌnɨngɨ jɨlanganaawa! Gɨmɨre kaimɨraaya kwalaalya avaaina yɨmaꞌnɨpɨꞌdengɨra.” Sara kudaꞌ Evɨramɨ “Gotɨyai nebwi nyɨdɨwaꞌ,” yawɨraka wɨlɨmwagaraꞌ. Sara kulɨmwagaraꞌ Gotɨyai dɨnyɨna yaꞌ “Aꞌmwe sai sara yawɨꞌmanɨkei dahaaꞌ aꞌmwedaꞌmaraangei wɨmwaaihɨweꞌna dɨwana.” Sara dɨnyɨna yaka Gotɨyaidaꞌ “Gɨmɨnyɨ kwaaka Kalɨthɨyadaasɨ gɨmakulaabena kwaaka dava gɨzaave.” Kudaꞌ Evɨramɨdaꞌ “Gotɨyaigɨ, kwaakeꞌ nɨmɨreꞌ be yawɨtaꞌna yawɨrɨdeꞌneka?” dɨna kyaꞌ Gotɨyaidaꞌ “Jɨlɨkyaawaryara dɨnyɨmakulaama!” Saradɨna kyaꞌ Evɨramɨ sara yɨna yaꞌ. Miꞌna makulaabaka bulatamaworipuꞌna yaka wakɨna yaꞌ. Yuta maalɨkeraavɨ tamakɨna yaꞌ. Yuta pwara pɨlavamarina “Mɨwɨta tɨka nyɨna yaana!” deva sagaaꞌ Evɨramɨ tɨnna wanganna yaka marirɨgalaasɨna yaꞌ. Dɨvidaasɨ nyɨlyai walakyaꞌnegaaꞌ nyɨla daavɨna kyaꞌ Evɨramɨ pɨgasaai waja yaꞌnyɨna yaka lɨka yɨna yaꞌ. Miꞌna lɨka yɨna kyaꞌ Gotɨyaidaꞌ “Evɨramɨ, gɨmɨ aꞌmwe nei jɨmaꞌnadeigɨ sagaaꞌ dɨvaideigɨnyɨ. Dahaaꞌna mɨꞌ. Gɨmɨre kaimɨraayara kwaaka pɨbanna wɨna yapɨjɨ saba mwaaibɨꞌderera. Kwaaka saba mwaalyara ‘Aꞌmwera kumɨzara wawɨnya nedaayɨpɨꞌdera yaadeinaava,’ kadapɨjɨ yɨmaꞌnɨpɨꞌderera. Wawɨnyadaayɨpɨꞌdera kyapɨjɨ kwarame naanga 400 kwavɨlavojɨ sara yɨkamaangera yɨpɨꞌderera. Nɨmɨ karamaꞌmujɨ yɨ gɨmɨre kaimɨraayara ayawɨnnadasaabɨdere. Yɨ gɨlyɨvɨkɨraya kɨnɨjɨ kaanna makabɨna yɨpɨꞌdere,” daꞌ. Miꞌna kudaꞌ sawɨsaꞌ mena kajɨnnaꞌ Evɨramɨ dara wanganakeꞌ “Ai, dɨkeꞌ mɨwɨsangɨ tɨnnyaba danapɨraalaꞌmanɨka!” Kadaꞌ Gotɨyai gannya kɨwɨnyaꞌdaꞌ “Kwaaka davakɨ sarɨmɨnɨdakaavihɨrɨna yɨhɨzaawevakɨ,”daꞌ Gotɨyai.
389  GEN 16:7  Kaanna wɨna yaka aꞌmwera mamwaalya kuneba aalɨyɨmɨnyavɨ sabanna Ehaaꞌ mwalaawɨna yaꞌ. Kamwalaawaꞌ Gotɨyare mamaayai ejelɨyai wanganaka “Ehaaꞌ aagaꞌ kamwaalɨka,” daka daꞌ “Ehaaꞌ, gazɨneꞌgɨnaka?” Sara kudaꞌ Ehaaꞌdɨna “Saraayavɨna lɨka bena bamwaaihena.”dɨna kyaꞌdaꞌ “Saraayayawɨnna jahalaawa! Yagalaawaꞌgɨzɨ gamɨ savɨ duꞌnadera. Kale gyɨwakeꞌgɨnyɨ gwangamanɨkelyɨra Gotɨyai. Nabaai kaimɨraayai Yɨzɨmelɨ dɨmideꞌgɨnyɨ. Gamɨzai kavɨdaayai malakayaawaryaibɨsai yuyaraavɨ mala tamɨna yadelyɨra. Gɨmɨre kaimɨraayara kwala naanga yɨmaꞌnɨpɨꞌderera.” Sara kudaꞌ Ehaaꞌ dɨna yaꞌ “Gotɨyai nyangadelyɨra.” Dɨvidaaꞌnyɨ Evɨramɨ kwarame 86 kwavɨlavaꞌ sagaaꞌ Ehaaꞌ Yɨzɨmelɨmɨ mɨlaꞌ.
462  GEN 19:4  Ejelɨyaraai “Naarɨmɨ se waꞌmwaraka!” dahɨla yamaze yɨnaꞌna yadakɨlyɨ Sothomɨ mwaalyara kaanna bɨna yeva Lotɨmɨ jakadɨna “Aꞌmweraai gawɨ mwaaihɨla? Dɨmakwalyaama! Nemɨ saraarɨ ata lɨmwanna yaana!” Sara kudeꞌ Lotɨ walyuna yaka kaanya tihɨꞌna yaꞌ. Tihɨraka kumɨnyɨdaꞌ “Sarɨmɨ kayaaꞌna mipɨnera! Nɨmɨre taayawaai saaigɨꞌnyawaai mwaaihɨlyawaarɨ dɨmaarila! Aꞌmweraarɨna myawɨpɨnera!” Miꞌna kudaꞌ Sothomɨ mwaalyaradeꞌ “Gɨmɨ maaveigɨnyɨra. Nemɨnyɨna gɨmɨ dɨnemaremwaaideigɨ daaka! Gɨmɨnyɨna naangevaꞌna kayaaꞌna yaana! Baaꞌna nedɨwaana!” Sara kudeꞌ ejelɨyaraai Lotɨmɨ angevɨdaaꞌnyɨ mwagiꞌnamaata yagɨla kaanya tihɨꞌna yagi. Tihɨꞌna yagɨla Sothomɨ mwaalyaraavɨ tɨnna galapɨnyɨwanna kyagi Sothomɨ mwaalyara tɨnna mwanganyeva “Kaanyaꞌ gavanaka?” deva deva tɨnna wanganyɨꞌmaaꞌna yeꞌ.
473  GEN 19:15  Yɨrɨkeꞌ gaai puꞌdaasɨyagaaꞌ dɨkaaꞌna, ejelɨyaraai Lotɨmɨ yagaala naangadɨna Dahaasagaaꞌ nemɨ yarai kaanyaana!”dɨna kyagi Lotɨ kave mwaalɨna kyaꞌ saraai Lotɨmɨjɨ gannya aꞌmwevɨjɨ kɨrɨnnya taayawaarɨjɨ “Yarai kaanyaana!”dahɨla magapɨrina yagɨla angebadaaꞌnyɨ kaanna makuna yagi. Ejelɨyaraaidɨna “Yarai, yarai, ayahi tɨgɨnyɨmaꞌnya mipɨnera! Mugunyavɨna lɨkaanya jɨlaawila! Nabaibɨthɨka!” Saradɨna kyagi Lotɨdaꞌ “Mugunyavɨna kaanya yɨlaawiaꞌna lɨka yɨwana. Angebanna yayaꞌ Sawa nɨmɨ wɨlaawɨjɨwana?” Kudaꞌ ejelɨyaraaidahi “Yo, yarai.”
488  GEN 19:30  Dɨvi sagaaꞌ Lotɨ Sawa angeba mwaalyaꞌnei lɨka yadaaꞌnyɨ gamɨjɨ gamɨre taayawaalyɨ mugunyangɨna kaanna waweva simaangeyawɨ mwaalɨna. Mwaaidapɨjɨ aꞌmwe sɨraangeꞌ gyaꞌmwevɨdaꞌ “Aꞌmweraai nehɨmaarikadeꞌnaai mamwaalyɨgoi. Nehɨrɨnɨmaangerɨ aalya waainɨyaꞌ wɨjaavakadera. Miꞌna wɨjaavakwoihɨri kaimɨraaya mɨlakadeꞌnaarɨneꞌ sɨnnawɨ nɨmɨjɨ gamɨjɨ se waraka! Dɨvi gɨmɨjɨ se darila!” Sawɨsavɨ sɨraangeꞌ sara kyaꞌ saꞌ myawɨryaꞌ Lotɨ. Sawɨta pɨri ganyaabulaangesɨ waragɨla sagaaꞌ sɨmunya myawɨryaꞌ. Kɨnadaai sara yɨ sɨraangeꞌ kaimɨraaya Mawaavɨrɨ mɨlaꞌ. Yɨ ganyaabulaangeꞌ kaimɨraaya Amonɨmɨ mɨlaꞌ. Savɨdaaꞌnyɨ Mawaavɨrava Amonɨmɨvava yɨmaꞌnyɨna yeꞌ.
504  GEN 20:8  Mwanyavɨ Avimɨlekɨ Evɨraamɨmɨ jakadaꞌ “Kaajo!” Evɨraamɨ kabaꞌdaꞌ “Nemɨ gɨmɨnyɨne kayaaꞌna myadaanyainera. Saꞌ baaꞌnebwi yɨvanɨgɨna?” Sara kudaꞌ Evɨraamɨdɨna “ ‘Aꞌmwe davanyara Gotɨyareburɨ myadɨvɨsarera,’ dena ‘Seraaꞌ nyaꞌmwesɨra,’ yɨhɨthɨwaꞌdeinyɨ. ‘Nyɨramakɨpɨꞌdeꞌna Seraavɨ maapɨꞌdera,’ dena yɨhɨthɨwaꞌdeinyɨ. Gamɨzaꞌ nɨmware taayaꞌ mwaalaka nɨwaavɨre taayaꞌ mamwaalyɨ kyaꞌ nɨmɨ maare.” Miꞌnadɨna kyaꞌ Avimɨlekɨ Evɨraamɨmɨna Seraavɨ wɨjaavɨna yaꞌ. Nabaai wawɨnya yadɨvɨsaraavɨjɨ jɨlɨkyaawaryaraavɨjɨ wɨjaavɨna yaꞌ. Wɨjaavakadaꞌ Dava nɨmɨre kwaakeꞌ warɨkeba gɨmɨre kunyavɨdaaꞌnyɨ ‘Gɨmɨre kwaaka warɨkeba mwaalɨma!’ daꞌgɨzɨ dɨmwaala!” Avimɨlekɨ sara kudaꞌ Evɨraamɨ Avimɨlekɨmɨna Gotɨyarɨ kudaꞌ Gotɨyai gamɨnyɨjɨ gannya aꞌmwengɨjɨ tewaanna yaꞌ. Miꞌna kyaꞌ ayaꞌna Avimɨlekɨmɨre aꞌmwe kaimɨraayangɨ mɨleꞌ.
523  GEN 21:9  Ehaavɨre kaimalei Yɨzɨmelɨ Aazakɨmɨ maanga dada mala tamɨna yadaaꞌnyɨ Seraaꞌ wanganaka Evɨraamɨmɨdaꞌ “Ehaasɨ gamɨre kaimɨraayalyɨ sawaarɨ duthaaso! Gɨmɨ balaꞌgɨzɨ ‘Yɨzɨmelɨ nɨmɨre gɨlyɨvɨsa namaaradɨka!’ daꞌgɨzɨ duthaaso!” Miꞌna kudaꞌ Evɨraamɨmɨ gannya kaimɨraayaryaba kale wiaꞌ. Kale wiadaaꞌnyɨ Gotɨyaidɨna “Ehaasɨ Yɨzɨmelɨjɨ sawaarɨna kale magyannera! Dɨvi sagaaꞌ gɨmɨre kaimɨraaya Yɨzɨmelɨmɨre kwala naanga yɨrɨvadengɨ. Saꞌ Aazakɨ jɨwaalɨvaanga nebulyai naangelyɨra.” Yɨrɨka kavuraꞌ Evɨraamɨ Ehaavɨne wapaajɨ aalyasɨ wɨjaavakadaꞌ Dahaaꞌ dɨwila!” Kudaꞌ kɨnaai yagalyaꞌmaꞌna yagɨla kaanna kaanna yamaryagɨla kwaaka kayaaꞌna naanga Bɨyazivana yɨꞌmaꞌna. Yɨꞌmaꞌna kyagi dɨvidaasɨ aalɨtala kuneꞌ waꞌdɨsɨ yɨta maalɨkikɨ yɨkaavɨlyavɨ Ehaaꞌ Yɨzɨmelɨmɨ yagalyaꞌmavaka pɨba mwaalɨna yaꞌ. Mwaalakebadaaꞌnyɨ dɨna “ ‘Nɨmɨre kaimalei baladerɨ tɨnna nangamudɨka!’ dena yɨkaavɨlyavɨ mwaaidɨsɨ pɨba mwaaimwa.” Sara dɨna kyaꞌ Gotɨyare mamaayai ejelɨyai Ehaavɨ jakadɨna “Lɨka minnera! Yɨzɨmelɨ kɨnna dadaasɨ wɨꞌnɨwa. Gamɨ mwaalajare kwala naanga yadengɨ.” Sagaaꞌ Gotɨyai aalɨyɨmɨnyavɨ yɨbwarɨdaakwaꞌ. Kyɨbwarɨdaakwaꞌ Ehaaꞌ aalya yɨrɨna yaka gawaalɨvɨ wirina yaꞌ. Yɨzɨmelɨ aꞌmwei yɨmaꞌnaka Kwaaka Paraanɨ mwaalaꞌ. “Aꞌmwe Yɨzɨpɨ mwaalyaꞌ maarana!” Ehaaꞌ daka maaraka Yɨzɨmelɨmɨna wɨjaavaꞌ.
549  GEN 22:1  Dɨvidaaꞌnyɨ Gotɨyai daka “Evɨraamɨ gara yadelaka?” daꞌ “Aazakɨmɨna yɨlaaya naanga yadɨnyaigɨnyɨra. Gamɨnyɨ Moraaya kwaakevɨna dɨmakwodeigɨnyɨra. Mugunya savɨ Aazakɨmɨ dɨkevɨ dɨmariraꞌdelyɨra. ‘Gotɨyarɨna wɨjaavɨdeinyɨ,’ dɨthadeigɨnyɨra.” Miꞌna kudaꞌ yɨrɨkeꞌ kavuraꞌ Evɨraamɨ jɨlɨkyaawarya dogiyavɨ dɨkɨraya yɨlakɨna kyaꞌ Aazakɨjɨ wawɨnyadaayadisaraalyɨ gamɨjɨ wɨna. Kaanya kuna yadaaꞌnyɨ sawɨta pɨryaai kajɨnnaꞌ Moraayana kwaaka yɨꞌmavaawɨna yeꞌ. Yɨꞌmavaawɨna kyeꞌ Evɨraamɨ wawɨnyadaayadisaraarɨ dɨna Dava jemwaalyɨla! Nɨmɨjɨ kaimɨraayalyɨ sainaai mugunyavɨna yɨlaawaka! Gotɨyarɨnadakadera. Miꞌnadakwoihɨri naarɨmɨ yagalaawakadera.” Saradɨna yaka Evɨraamɨ kwaariꞌmatasɨ dɨkesɨ yengwɨtavamakuna yaꞌ. Aazakɨ dɨkɨraya makuna yaꞌ. Kaanna yɨlaawɨna yadaakɨri Aazakɨ Evɨraamɨmɨdaꞌ “Nɨmwai, jɨlɨkyaawarya Gotɨyarɨne wɨjaavakadei gavanako?” Kudaꞌ Evɨraamɨdaꞌ “Nyɨbwaalɨꞌ, Gotɨyai jɨlɨkyaawaryarɨ nehɨzaavadelyɨra.” Sabanna yɨlyɨꞌmavaawɨna kyagi Evɨraamɨ simɨnyeꞌ lɨvalaabaka dɨke yabɨlɨngaka Aazakɨmɨ wɨla marapwɨyɨna yaka dɨka yabɨlɨngakevɨ aꞌbadaaꞌnyɨ yɨlamaarakɨna yaka kwaariꞌmata maarɨna yaka dɨna “Nɨmɨ daakwɨma kwaariꞌmata dasɨ!” Kadaꞌ Gotɨyare ejelɨyai jakadaꞌ “Jɨwaalɨvɨ maramakɨnnera!Dahaaꞌ Evɨraamɨ nɨmɨrebwi yadelyɨra,’ daka Gotɨyai gɨmɨnyɨna yawɨꞌmwaꞌ.” Miꞌnadɨna kyaꞌ Evɨraamɨ tɨnna dara wanganakeꞌ “Jɨlɨkyaawaryarɨ yɨsɨkɨ gɨlaꞌmwannaꞌna yɨwakeꞌ daaka!” Gawaalɨvɨ wɨlyaꞌ yaarɨna yaka gɨlaꞌmwannaꞌdɨꞌnyɨyai maarɨna yaka tamɨna yaka simɨnyevɨ yɨlamarakɨna yaka dɨka yɨraꞌna yaka Gotɨyarɨ wina yaꞌ. Evɨraamɨ yɨleyagaaladaꞌ Dava Gotɨyai nejaavaderyaba.” Nabaai Gotɨyai Evɨraamɨmɨ jakadaꞌ “Nɨnnya yayaꞌna gɨthɨvanɨgeꞌ ‘Nyɨbwaalɨꞌ Aazakɨmɨ Gotɨyarɨna wɨjaavɨma!’ dɨwaanyaꞌna gɨmɨre kaimɨraayara sɨlɨngaamɨnya yuyabɨsara kwala naanga naanga yɨrɨpɨꞌderera. Yɨ kumɨ sara kunnya y’ kamaangeraavɨ maremwaaibɨꞌderera. Yɨ kumɨnyɨna nɨmɨ aꞌmwe kwaakevakɨ mwaalyaraavɨne tewaannaderera,” daꞌ Gotɨyai. Miꞌna kudaꞌ Evɨraamɨjɨ Aazakɨjɨ walaabɨna kyagi Evɨraamɨmɨre wawɨnya yadisaraalyɨ ayawɨ Bɨyazivana bɨna yeꞌ.
568  GEN 22:20  Dɨvi sagaaꞌ Evɨraamɨmɨ wɨꞌnaꞌ “Naawo jɨthaakaangei gawaalɨvaanga aꞌmwere sɨvɨlɨraai ata purɨdaaꞌnyɨ pwaraalyaraavɨ yawakɨnaꞌ. Gawaalɨvaanga pwai Betɨyɨwelɨ taaya Revekaavɨ yawakɨnaꞌ,” wɨꞌnaꞌ Evɨraamɨ.
602  GEN 24:10  Evɨraamɨmɨredaayadei kaanya wawaka narɨnna, nɨgwia, gɨlyɨvɨta naanga maaraka kaamelɨya atɨraalyangɨ gɨlyɨvɨsa yɨlamarakaka kaanna makuna. Makuna yaka kwaaka Mezapotemɨyana yɨꞌmavaawɨna yaka angeba Aaranɨ aalɨkaviꞌnɨnnyayaba mwaalɨna. Gamɨre kaamelɨyara sɨvɨla tɨkaꞌna aalɨkaviꞌnɨnnyayaba mwaalɨna. Mwaalɨna kyaꞌ Evɨraamɨmɨredaayadei Gotɨyarɨdɨna “Gotɨyaigɨ, Evɨraamɨmɨne tewaanna yɨjaꞌ gɨmɨre asɨrɨna wɨma! Davanya dɨraaya aalɨkavi’ nɨnnyavɨna kulaabapɨjɨdɨraaya pɨrɨꞌ kulaabozɨ ‘Aalyaꞌ dɨnyɨrya!’ sara kudaꞌmujɨ aalyaꞌ nyɨryojɨ nabaai nɨmɨre kaamelɨyaraavɨne aalyaꞌ kwiryojɨ yawɨꞌnadera ‘Aazakɨmɨneꞌ daaka aꞌmwe dava!’ dɨdeinyɨra,” daꞌ.
620  GEN 24:28  Revekaaꞌ “Nɨwaavɨdɨma!” daka kaanyɨveꞌna wɨna. Dɨvi gathaakaangei Laivanɨ aalɨbunyayabanna bakadaꞌ “Ata bwaꞌnaka! Kaajo! Nemɨre angevɨ tewaanya yɨwevɨ dɨmwaalo!” Sara kudaꞌ Evɨraamɨmɨredaayadelyɨ Laivanɨjɨ wawagi.
642  GEN 24:50  Revekaavɨre ganɨmaangei Betɨyɨwelɨjɨ Laivanɨjɨ sanɨdaai dahi “Gotɨyai dara yakeꞌ naarɨmɨ yagaala madakanera! Revekaavɨ dɨmakwona!” Miꞌna kudahi Evɨraamɨmɨredaayadei gɨlyɨvɨta naanga yanga mudaꞌ. Mwanyavɨ “Nɨmɨ wɨma!” dadaaꞌnyɨ Revekaavɨre ganaangesɨ gathaakaangelyɨdahi Dava sawɨta atɨraai mwaalakɨri dɨwidewaaihɨlyɨ.” Saꞌ Evɨraamɨmɨredaayadei daꞌ “Aala. Dahaaꞌ kaannadera.” Sara kudaꞌ Revekaavɨdahi Dahaaꞌ gamɨjɨ dɨwijɨwaai?” Revekaaꞌdaꞌ “Nɨmɨ kaannadera.” Sara kudaꞌ gyaꞌmwelyɨ ganaangesɨ sawaaidahi “Gɨmɨ kaimɨraaya kwala naanga maaꞌdɨzara kunnya yɨkamaangeraavɨ maremwaaibɨꞌderera.” Miꞌna kudahi Evɨraamɨmɨredaayadei Revekaavɨjɨ gamɨredaayadɨvɨsangɨjɨ maarɨna kyaꞌ kumɨ kaanna wɨna yeꞌ.
678  GEN 25:19  Aazakɨmɨre aꞌmweꞌ Revekaaꞌ kaimɨraavɨmaayaꞌ mwaaidɨꞌnyɨ Aazakɨ Gotɨyarɨ Revekaavɨna kudaꞌ aꞌmwe kaimɨraavɨmunnakeꞌ mwaalaꞌ. Kaimɨraavɨmunnakaꞌ kamwaalaꞌ Gotɨyaidaꞌ “Bwaranyaraai pwaraainesɨ. Aꞌmwe saraai yɨ pwai aꞌmwe pwaraavɨ kuvɨnɨmaangei yɨmaꞌnadelyɨ. Yɨ pwai aꞌmwe pwaraavɨ kuvɨnɨmaangei yɨmaꞌnadelyɨra. Pwai dɨragɨnna kamwaalojɨ pwai kɨbawana mwaaladelyɨra. Sɨraangei dɨviyarɨne wawɨnyadaayadelyɨra,” daꞌ Gotɨyai. Dɨvidaaꞌnyɨ Revekaaꞌ avaalagaaꞌ bwaranyaraai pwaraai maaraꞌ. Kamaaraꞌ “Sɨraangarɨne yayaꞌ Yɨzoi dɨviyai Jaikopɨ,” sara dahi.
694  GEN 26:1  Kwaaka Kainanɨ Aazakɨ mwaaidɨꞌnyɨ mɨjɨka wiadaaꞌnyɨ Kwaaka Pɨlɨzɨtɨya wawaka Geraa angebanna yɨꞌmavaawɨna yaꞌ. Sagaaꞌ “Avimɨlekɨ kwaaka daꞌ maremwaaidelyɨ,” desalyɨ. Gotɨyai Aazakɨmɨdaꞌ Dava dɨmwaai! Yɨzɨpɨna munnera! Nɨmɨre yagaala gɨmaamaangei Evɨraamɨmɨdei tewaanna yakerɨne yagaala saꞌ gɨmɨjɨ kaimɨraayarari gɨmɨnyɨnajɨ tewaanna yɨhyɨdeinyɨra.”
700  GEN 26:7  Aazakɨ mwaalaka Avimɨlekɨmɨdaꞌ “Revekaaꞌ nyaꞌmwesɨra.” Dɨvidaasɨ Avimɨlekɨ dara wanganakeꞌ “O, Revekaaꞌ gannya balaangeꞌ daaka!” daka Avimɨlekɨdaꞌ “Revekaayaba beꞌna nedahɨna! Kwaasɨ yagaalyaꞌ ‘Nyaꞌmwesɨreva,’ nedahɨ.” Miꞌna sara kudaꞌ “Aꞌmweraavɨna lɨka yena yɨhɨthe.” Miꞌna kudaꞌ Avimɨlekɨ gannya maremwaaideraavɨ yagaala naangadaꞌ “Aazakɨmɨjɨ Revekaavɨjɨ sawaarɨ mipɨnera!”
705  GEN 26:12  Aazakɨ Pɨlɨzɨtɨya mwaalaka witɨzɨla burɨnna kyaꞌ savɨdaasɨ sɨla naanga kyɨꞌnaꞌ maaraꞌ. Nabaai gamɨre jɨlɨkyaawarya kwala naanga yɨmaꞌnyɨna yeꞌ. Pɨlɨzɨtɨya mwaalyara dara wanganesaꞌ “Ai, Aazakɨmɨre gɨlyɨvɨta naangengɨra.” Deva aalɨbunyavɨ kwaakeꞌ maryabɨsɨꞌna yeꞌ. Maryabɨsɨꞌna kyeꞌ Avimɨlekɨ Aazakɨmɨdaꞌ “Gɨmɨ dɨragɨnyaigɨnyɨra. Dava dɨhalyaꞌmaka!”
710  GEN 26:17  AvimɨlekɨDɨhalyaꞌmaꞌ!” kudaꞌ Aazakɨ kaanna wawaka Geraa taawalyawɨ mwaalaꞌ. Saba Evɨraamɨ mwaalakegaaꞌ gamɨredaayadɨvɨsara aalɨbunya lɨkeꞌ. Sɨnnawɨ Evɨraamɨ kabalaꞌ Pɨlɨzɨtɨyara kwaaka maryabɨsɨꞌna yeꞌ. Aazakɨ ayawɨ dɨvidaaꞌnyɨ jɨrɨpwasɨꞌnaꞌ. Aazakɨmɨredaayadɨvɨsara aalɨbunya lɨkeva dara wanganesaꞌ “Aalyaꞌ dalyuvanɨka!” desagaaꞌ Geraa mwaalyaraavɨ sɨnna tɨka naangadavaꞌ. Kudavaꞌ Geraa mwaalyaradeꞌ “Aalya daꞌ nemɨresɨra.” Sara kudeꞌ Aazakɨmɨredaayadɨvɨsara aalɨbunya pɨrɨꞌ lɨkeꞌ. Kalɨkeꞌ Geraa mwaalyara ayaba “Nemɨresɨra,” kudeꞌ Aazakɨ wawaka aalɨbunya pɨrɨꞌ lɨkaꞌ. Miꞌna kalɨkaꞌ sagaaꞌ aꞌmwera kave mwaalɨna yeꞌ. Kave mwaalɨna kyeꞌ Aazakɨ daꞌ “Gotɨyai tewaanya nemwaaihakebanyɨra.” Dɨvidaasɨ Aazakɨ kwaaka Bɨyazivana wawaka kamwaalaꞌ Gotɨyai gamɨnyɨne tewaanna yaꞌ. Aazakɨ tewaanya mwaalaka simɨnyeꞌ laabaka dɨkeꞌ yɨravaka jɨlɨkyaawaryarɨ wakaka Gotɨyarɨna yɨleyagaala daꞌ.
719  GEN 26:26  Dɨvidaasɨ pɨgaaꞌ Avimɨlekɨjɨ gannya aꞌmwe naangelyɨ saraai wawagɨladahi “Gotɨyai gɨmɨjɨ yuyagaaꞌ mwaimwaai. Nemɨ nyaꞌmwana dɨnaadera,” dahi. Miꞌna kudahi Aazakɨ tɨka munne naanga yavɨgalaꞌ. Mwanyavɨ sagaaꞌ nyaꞌmwana dɨneꞌ. Kadɨneꞌ Avimɨlekɨjɨ aꞌmwe naangelyɨ saraai kaanna kwawagi Aazakɨmɨre wawɨnyadaayadɨvɨsara Aazakɨmɨdeꞌ “Aalɨbunya pɨrɨꞌ kalɨkɨwo aalya yɨrɨꞌna yɨvanɨꞌ.” Aazakɨ wɨꞌnaka “Nɨmɨjɨ Avimɨlekɨjɨ yagaala tewaanya dɨmwaai,” daka “Aalɨbunya saꞌ Siva dɨdeinyɨra,” daꞌ.
746  GEN 27:18  Wapaaya kumaaryaꞌ Jaikopɨ Aazakɨmyawɨnna wawakadaꞌ “Nɨmwai!” Miꞌna kudaꞌ Aazakɨdaꞌ “Nyɨbwaalɨꞌ aaihwaigɨnaꞌ?” “Yɨzoinyɨ gɨmɨre sɨraangeinyɨ gɨmɨ sara nyɨdɨwaanyaꞌ sara yɨwa. Dahaaꞌ nɨmɨre yɨkurɨyaawia dɨnana! Miꞌna naꞌgɨzɨ yagaala tewaanyaꞌ nyɨdatheinyɨ.” Miꞌna kudaꞌ saꞌ Aazakɨdaꞌ “Yɨkurɨyaawia yaraina yaraina gara tamwaana?” Jaikopɨdaꞌ “Gotɨyai kanyɨjaawaꞌ tamwengɨ.” Aazakɨdaꞌ Davanna dɨvama! Gɨmwanganɨma!” Sara kudaꞌ Jaikopɨ bɨna kyaꞌ Aazakɨ ata mwanganna yakadaꞌ “Jaikopɨmɨre maanguraayaꞌ guꞌnena gɨmwangamwa. Gɨmɨre asaꞌ Yɨzoreꞌbɨꞌnanyasɨra. Yɨzoigɨ daaka?” Sara kudaꞌ Jaikopɨdaꞌ “Sahwainyɨra.” Aazakɨdaꞌ “Nyɨdɨwaanyaꞌ yɨkurɨyaawia nyɨjaama! Nɨmɨ nɨma! Mena naꞌmujɨ yagaala tewaanyaꞌ gɨthɨdero.” Aazakɨ kudaꞌ Jaikopɨna kujaavaꞌ Aazakɨ mɨwɨtajɨ aalya waainɨyasɨ nakadaꞌ Dava dɨvama! Yɨlaaya marinaka!” Miꞌna kudaꞌ kɨnɨdaai yɨlaaya marinagi. Aazakɨ gamɨre baazɨꞌmaꞌnya kannyɨla tɨrɨnya winnaka yagaala tewaanyaꞌnadɨna “Gɨmɨre baazɨꞌmaꞌnya kannyɨla Gotɨyai wapaaya tewaanya yɨrɨvadɨwakebadaasɨ wawɨdɨrɨnyavɨ winnɨwa. Gotɨyai gɨmɨnyɨne burɨkeꞌ wɨjaavɨna, sɨlɨja wɨjaavɨna, kwaaka tewaanya wɨjaavɨna gyadeigɨnyɨ. Gɨmɨre wawɨnyavɨ tɨka munne naanga gɨryadengɨ. Aꞌmwe pwara gɨmɨnyɨ gɨthaayɨpɨꞌdera yɨmaꞌnapɨjɨ ‘Aꞌmwe naangeigɨ,’ gɨthɨpɨꞌdeigɨnyɨ. Gɨmɨ naangeigɨ jɨmaꞌnadeigɨnyɨ gɨmɨjɨyara maalɨka yɨmaꞌnɨpɨꞌdere. Nabaai gɨmɨjɨyara ‘Aꞌmwe naangeigɨ,’ gɨthɨpɨꞌdeigɨnyɨra. Aꞌmwe pwai yagaala kayaaꞌnanaangeꞌ kagɨthozɨ gannyasɨra. Aꞌmwe pwai yagaala tewaanyaꞌ kagɨthozɨ gannyasɨra,”daꞌ Aazakɨ.
775  GEN 28:1  Jaikopɨ sara kyaꞌ Yɨzore sɨnna tɨka naanga kudavaꞌ daꞌ “Jaikopɨmɨ mala tamɨdeinyɨra.” Yawɨta sara kyaꞌ Revekaaꞌ dara wanganakeꞌ “Yɨzoi Jaikopɨmɨ mala tamadei daaka!” Daka “Jaikopɨmɨ pɨbannadaasɨma!” daꞌ. Miꞌna daka Aazakɨmɨdaꞌ “ ‘Yɨzoi aꞌmwe Etɨyawaarɨ maarakeꞌneꞌ Jaikopɨ sara nyadɨka!’ dena gɨthɨwano.” Tɨviꞌna kudaꞌ Aazakɨ Jaikopɨmɨ jakadɨna yaka yagaala tewaanyaꞌdaka dɨna “Kainanɨ mwaalyavɨ mamaaꞌdɨnnera! Laivanɨ jaakaangere kaimɨraayaꞌ dɨmaaꞌdeigɨnyɨ. Gotɨyai kaimɨraaya naanga gɨzaavadeigɨnyɨ. Gotɨyai Evɨraamɨmɨdaꞌ ‘Kwaakeꞌ gɨzaavɨdeinyɨ.’ daka kwaaka dava gɨmɨnyɨjɨ gɨmɨre kaimɨraayaraavɨjɨ saihɨrɨne yɨhɨzaavadesɨra.” Aazakɨ miꞌnadɨna kyaꞌ Jaikopɨ kwaaka Aaranɨ sawɨ Laivanɨ mwaalakewɨnna wawaꞌ.
784  GEN 28:10  Jaikopɨ “Kwaaka Aaranɨ sawɨnneinyɨ,” daka kaanna wɨna yakegaaꞌ pɨba se waꞌmwaraka waja yaꞌnyɨna yaka dara wanganakeꞌ “Kɨnnaanya yɨravamakinɨkeꞌ kwaakevɨdaasaꞌ yune sɨgunyavɨnanyaꞌ daaka!” Gotɨyare mamaaya ejelɨyara walaabɨna, yɨlaabɨna yadaapi wanganaꞌ. Sara kwanganaꞌ Gotɨyaidaꞌ “Nɨmɨ Gotɨyainyɨra. Evɨraamɨjɨ Aazakɨjɨ saraai nyuꞌnagi. Kwaaka daꞌ gɨmɨjɨ gɨmɨre kaimɨraayarajɨ yɨhɨzaavɨdesɨ. Gɨmɨre kaimɨraayara kwala naanga yɨmaꞌnapɨjɨ kwaaka davɨ yunebanna mwaaibɨꞌdengɨ. Gɨmɨjɨyaraavɨna aꞌmwe kwaakevakɨ mwaaibɨzaraavɨne tewaannadeinyɨ. Gɨmɨjɨ wawakwoihɨri dava ayawɨnna yagalaawɨna yakwolyɨ bakadeinaalyɨ. Nɨmɨre yagaalyaꞌ nebwi gɨthɨwa.” Miꞌna kudaꞌ Jaikopɨ dɨkaaꞌna yaka daꞌ “Gotɨyai dava mwaaidɨsɨ myawɨriwana. Davadaasɨ sɨgunyavɨnanyasɨra. Nɨmɨ lɨka yɨwana.” Yɨrɨkeꞌ kavuraꞌ Jaikopɨ daavaka sɨla yɨrɨꞌmata dɨhaihɨsai yawɨtaꞌneidaꞌna marɨdaakwaꞌ. Marɨdaakuna yakaDava Betelɨ (Gotɨyare angeba dɨnɨkesɨ),” daka welivananyaꞌ dɨngɨna yaꞌ Gotɨyarɨna. Sara yaka Gotɨyarɨdaꞌ “Nɨmɨjɨ kwawakwolyɨ, wapaaya nɨgwɨlalaaka yɨvɨta nyɨjaavaꞌgɨzɨ nɨmware angewɨnna ayawɨnna kanyɨmakabaꞌgɨri gɨmɨrebwideinyɨ. Gɨlyɨvɨta ata yuyɨraai kanyɨjaavaꞌgɨzɨ ayawɨ pɨrɨꞌna gɨzaavɨdeinyɨ. Yuyagaaꞌ yuyagaaꞌ pɨrɨꞌna, pɨrɨꞌna gɨzaavɨdeinyɨra.”
811  GEN 29:15  Lawe puꞌ wavɨlaꞌdaaꞌnyɨ Jaikopɨ gyaakaangere wawɨnya yɨna kyaꞌ Laivanɨdaꞌ Dahaaꞌ nɨgwɨwawɨnya mivanɨgɨnyajɨ gɨthɨwana. Berɨꞌ gɨzaavɨjɨwano?” Miꞌna kudaꞌ Jaikopɨdaꞌ “Kwarame dawaai dawaai dawaai daꞌ sagaaꞌ gɨthaayɨdeinyɨra. Nɨmɨ mena kyaꞌmujɨ jɨraavaanga dɨviyaꞌ Rasalavɨ nyɨjaadeigɨnyɨ.” Saradɨna kyaꞌDɨwaanyaꞌ tewaanyasɨra. Gɨzaavɨdesɨra,” daꞌ. Savɨdaasɨ Jaikopɨ yɨlaaya yada wawɨnya yaꞌ.
817  GEN 29:21  Kwarame dawaai dawaai dawaai daꞌ kwavɨlavaꞌ Jaikopɨ Laivanɨmɨdaꞌ “Rasalaꞌ nyɨjaama!” Sara kudaꞌ Laivanɨ tɨka munne yɨlɨna yaka saꞌ sawɨsavɨ garaavaanga Lɨyaaꞌ Jaikopɨmɨna wɨjaavaꞌ. Mwanyavɨ Jaikopɨ dara wanganakeꞌ “Aꞌmwe Lɨyaaꞌ damwaalɨꞌ!” Daka Laivanɨmɨna sɨnna tɨkadavaꞌ. Sɨnna tɨka kudavaꞌ Laivanɨdaꞌ “ ‘Sɨnnawɨ aꞌmwe sɨraangeꞌ wɨjavaana!’ doꞌ sɨmunya nemɨresɨra. Gɨmɨ Lɨyaasɨ sawɨta ata yuyi ata purɨdaasɨ pɨrɨwaai dɨmwaaidera. Mwaalaꞌgɨzɨ sagaaꞌ Rasalaꞌ gɨzaavɨdeꞌna kwarame ata yuyi ata purɨdaasɨ pɨrɨwaala pɨnɨ nɨmɨre wawɨnya nyɨdaayadeigɨnyɨ.” Sara kudaꞌ Jaikopɨ sara yaꞌ. Nabaai Laivanɨ aꞌmwe Sɨlɨpaavɨ wawɨnyadaayadevɨneꞌ garaavaangevɨneꞌ Lɨyaavɨneꞌ wɨjaavɨna, aꞌmwe Bilaavɨdaayadevɨneꞌ garaavaanga pɨrɨvɨna wɨjaavaꞌ.
832  GEN 30:1  Lɨyaaꞌ kaimɨraayai sɨraangei Ruvanɨ mɨlaka kaimɨraayai Sɨmɨyanɨ mɨlaka kaimɨraayai Livaai mɨlaka kaimɨraayai Juthai mɨlaꞌ. Rasalaꞌ kaimɨraavɨmaayaꞌ mwaalakeꞌ Jaikopɨmɨnedaayadevɨ Bilaavɨ wɨjaavaꞌ. Miꞌna kujaavaꞌ Bilaaꞌ kaimɨraayaraai mɨlaꞌ. Kamɨlaꞌ Rasalaꞌ “Nɨmɨrelyɨ,” daka sɨraangere yaya Denɨ, dɨviyai Napɨtalaaidaꞌ. Dɨvidaasɨ Lɨyaaꞌ dara wanganakeꞌ “Nɨmɨ kaimɨraaya pɨnɨ mɨlɨdeꞌnyɨ daaka!” Daka daayadevɨ Sɨlɨpaavɨ Jaikopɨmɨnevɨ wɨjaavaꞌ. Miꞌna kujaavaꞌ Sɨlɨpaaꞌ kaimɨraayaraai mɨlaꞌ. Kamɨlaꞌ Lɨyaaꞌ kɨrɨmɨre yayaꞌ pwai Gethɨ, pwai Azaidaꞌ.
845  GEN 30:14  Pɨgaaꞌ Ruvanɨ yɨsɨla maaraka ganaanga Lɨyaavɨ wɨjaavaꞌ. Kujaavaꞌ Rasalaꞌdaꞌ “Yɨsɨla pɨrɨꞌ nyɨjaama!” Miꞌna kudaꞌ Lɨyaaꞌdaꞌ “ ‘Ganɨmaangerɨ maaꞌdɨnyaꞌgɨ yɨsɨlaꞌ maarɨma!’ dathɨwaana?” “Yɨsɨla miꞌna nyɨjaavaꞌgɨzɨ sawɨsavɨ nɨmɨre aꞌmwerɨ dɨmaaꞌdera,” daꞌ Rasalaꞌ. Nyɨla kwalakaꞌ Jaikopɨ gannya angevɨna kulaabaꞌ Lɨyaaꞌdaꞌ “Nɨmɨre angevɨna wɨlaabɨzaꞌna nɨmɨ gɨmɨnyɨ yɨsɨlanna miꞌna gɨmubɨwa. Naarɨmɨ mwaalaka!” Sara kamwaalagi Lɨyaaꞌ kaimɨraayai Yɨzakaai mɨlaꞌ. Dɨvidaasɨ kaimɨraaya pwai Sevulanɨ mɨlaꞌ. Aayagaasaꞌ taaya Daainaꞌ mɨlaꞌ. Lɨyaaꞌ yuya miꞌna kamɨlaꞌ Gotɨyai Rasalavɨna tewaanna kyaꞌ Rasalaꞌ kaimɨraayai Jozepɨyai mɨlaꞌ.
868  GEN 30:37  Dɨvi Jaikopɨ yɨsarɨkaavɨ dapaina, kɨlaaka woipɨraꞌna yaꞌ. Sara yaka dara wanganakeꞌ “Jɨlɨkyaawarya tewaanya yawakɨmanɨgaꞌ,” daka jɨlɨkyaawarya wanganyaꞌne yɨsarɨkaavɨ marakɨna yaꞌ. Dɨvidaasɨ jɨlɨkyaawarya tewaanya bwaranya jaane mɨleꞌ. Jɨlɨkyaawarya tewaanya jaane yɨmaꞌnyɨna kyeꞌ Jaikopɨ maarɨna yaꞌ. Jɨlɨkyaawarya wabe Laivanɨmɨre mwaaleꞌ. Jaikopɨ gɨlyɨvɨta naangejɨyai mwaalɨna. Gamɨredaayadɨvɨta naangejɨ jɨlɨkyaawarya naangejɨ mwaalɨna yaꞌ.
962  GEN 33:1  Jaikopɨ dara wanganakeꞌ “Yɨzolyɨ gamɨre aꞌmwerajɨ sara jɨnɨgava!” Daka gannyangɨ wavɨlaꞌna yaꞌ. Wavɨlaꞌna kyaꞌ Lɨyaasɨ Rasalasɨ kaimɨraayajɨ aꞌmwedaayadisawaalyɨ sadɨnna yeꞌ.dɨnna kyeꞌ Jaikopɨ gathaakaangeryawɨnna bɨna. Bɨna kyaꞌ Yɨzoi tewaanya mwaalaka “Jaikopɨjɨ ata bwaꞌnaka!” daka kaanyɨveꞌna bɨna kyaꞌ kɨnna maredɨnagi. Miꞌna kamaredɨnagi Jaikopɨmɨva bɨna yeva Yɨzorɨna “Ata bwaꞌnaana!” dɨna yeva ata bwaꞌnyɨna yeꞌ. Tɨviꞌna bwaꞌnyɨna kyeꞌ Yɨzoidaꞌ “Jɨlɨkyaawarya nɨmɨnyɨne makabɨwaanya waramaryana!” Sara kudaꞌ Jaikopɨ “Nɨmɨ kuneinyɨ daaka!” kudaꞌ Yɨzoi maaraꞌ. Yɨzoi miꞌna maarakadaꞌ “Nemɨjɨ sarɨmɨjɨ sanna kaanyaana!” Sara kudaꞌ Jaikopɨdaꞌ “Nɨmɨre jɨlɨkyaawaryajɨ nɨmɨre kaimɨraayajɨ kave kave wɨna yɨna yaadennera.” Tɨviꞌna kudaꞌ Yɨzolyɨ gannyadaayadɨvɨsarajɨ sara Jaikopɨ yagalyaꞌmaꞌna yeva Kwaaka Sɨyaana waweꞌ. Kaanna kwaweꞌ angeba Sekɨmɨ Kwaaka Kainanɨ mannɨkebanna yɨꞌmavaawɨna yaka kwaaka mubaka saba mwaalaꞌ. Miꞌna mwaalaka Yɨzɨrelɨ Gotɨyarɨne simɨnyeꞌ lɨvalaabaꞌ.
982  GEN 34:1  Lɨyaavɨre taayaꞌ Daainaꞌ “Angeba Sekɨmɨ mwaalyangɨ angirɨꞌmaata yɨma!” daka kaanna wɨna yaꞌ. Anga saba Aꞌmwe Aamo maremwaaida mwaalaꞌ. Aꞌmwe sare gawaalɨꞌ Sekɨmɨ Daainavɨ wanganaka “Sɨdɨraaya tewaanyaꞌ maaꞌmujava,” yawɨꞌna. Sara yawɨꞌna yaka ata lɨmwanna yaꞌ. Ata lɨmwanna yaka Sekɨmɨ ganɨmaangerɨdaꞌ “Sɨdɨraaya daꞌ nɨmɨre aꞌmwevɨna ganɨmaangerɨ duthana! ‘Gɨmɨre taayaꞌ nɨmɨre mɨgɨnyarɨneꞌ nyɨjaama!’ ”daꞌ.
987  GEN 34:6  Jaikopɨ dara wɨꞌnakeꞌ “Sekɨmɨ nɨmɨre taayaꞌ ata lɨmwanna jɨwaka!” Dɨna kyaꞌ gawaalɨvava pɨba yɨbwaꞌnadapɨjɨ navɨka mwaalaꞌ. Jɨlɨkyaawarya maremwaaidɨvɨsara gawaalɨvava bɨna yeva kuꞌneꞌ sɨnna tɨka naangadavaꞌ. Sɨnna tɨka kudavaꞌ saꞌ Aamo Jaikopɨmɨre gawaalɨvavaavɨdaꞌ “Sekɨmɨ nyɨbwaalɨvɨne Taaya Daainaꞌ nyɨjaama! Gannya aꞌmweꞌ maaradelyɨ. Sarɨmɨ yagaala sara nyɨjideꞌ sara yɨhɨzaavɨdesɨra.” Miꞌna kudaꞌ Jaikopɨmɨre gawaalɨvava kwaasɨdɨna “Nemɨ yuyaina kɨlaaka pɨkarya neyɨnɨkeinera. Sarɨmɨ kɨlaaka pɨkarya kadaꞌnapɨjɨ Daainaꞌ Sekɨmɨmɨneꞌ yɨhɨzavaadesɨra.” Saradɨna kyeꞌ Aamojɨ Sekɨmɨ gawaalɨsɨ saraai yɨlaaya yagi. Kɨrɨnnya angewɨnna wawagɨla kɨrɨmɨre aꞌmweraavɨdahi “Jaikopɨmɨre gawaalɨvava sara nehɨthɨwaasaꞌ sara yaana! Dɨvidaasɨ Jaikopɨmɨre gɨlyɨvɨsa maraadengɨra.” Sara dɨneva angeba Sekɨmɨ mwaalyara kunnya kɨlaaka pɨkarya daꞌneꞌ. Kadaꞌneꞌ kɨlaaka daanga wɨvɨdaaꞌnyɨ Daainavɨre gyaꞌmweraai Sɨmɨyanɨ Livaai saraai wɨlaabahɨla Sekɨmɨ mwaalyaraavɨ tamakɨna yagi. Tamakɨna kyagi Jaikopɨmɨ gawaalɨvava beva Sekɨmɨmɨre angevɨdaasɨ Daainaꞌ makuna yeꞌ. Nabaai aꞌmwejɨ kaimɨraayajɨ Sekɨmɨ mwaalyaraavɨre gɨlyɨvɨsajɨ makwaweꞌ. Jaikopɨ aꞌmwe pwaraavɨna lɨka yaka gawaalɨvavaavɨ mayagaaladɨna. Mayagaaladɨna kyaꞌ “Sekɨmɨ neyaꞌmwevɨ kayaaꞌnanaanga yakelyɨra,”deꞌ.
1089  GEN 37:5  Jozepɨyai waja yaꞌnyɨna yaka gyaꞌmweraavɨ “Nɨmɨre waja yɨvanɨgeꞌ yɨhɨzɨwaakɨ,”daꞌ. “Wawɨnyavɨ witɨya lɨlaajabɨsa maramurɨtaꞌna yadaawojɨ nɨmɨre witɨpwɨyaꞌ dɨkavedaaꞌna yaka daavɨna yadɨsɨ sarɨmɨre witɨpwɨya dɨkavedaaꞌna gɨꞌduꞌna yaka ‘Aꞌmwe naangeigɨnyɨ,’ ”daꞌ. Jozepɨyai sara kudaꞌ gyaꞌmwera “Kwaasɨ nedɨwaꞌ,” deva “Nemɨnyɨna dɨnemaremwaaijɨwaa?” deꞌ. Dɨvi pɨgaaꞌ Jozepɨyai waja mudɨka pɨrɨꞌ yaꞌnaka ganɨmaangelyɨ gyaꞌmwerajɨ saraavɨ wɨjɨwaakɨna yaꞌ. “Nyɨlyalyɨ lawelyɨ sɨlɨngaamɨnya sɨvɨlɨraai ata purɨdaasɨ pwaina sara nɨmɨnyɨna gɨꞌduraꞌna yawaaihava.” Miꞌna kudaꞌ Jaikopɨdaꞌ “Baaꞌna dɨwaana? ‘Nɨmaamaangelyɨ nyɨnaangesɨ nyaꞌmwerajɨ sa nɨmɨnyɨna gɨꞌduꞌna yɨpɨꞌdera,’ dathɨwaana?” daꞌ. Jozepɨyare yagaalaꞌna gyaꞌmwera sɨnna tɨkadaꞌdaasɨ ganɨmaangei kave yawɨraꞌ.
1096  GEN 37:12  Kwaaka Sekɨmɨ Jaikopɨmɨre gawaalɨvava jɨlɨkyaawarya yɨꞌdɨvaidaapi Yɨzɨrelɨ Jozepɨyarɨ “Jaꞌmwera tewaanya damwaaihava?” daka daasaꞌ. Kudaasaꞌ Jozepɨyai kaanna kaanna Sekɨmɨ sawɨnna baꞌ. Miꞌna baka dara wanganakeꞌ “Weꞌ, nyaꞌmwera pwara mamwaalyɨjɨhava!” Daka wanganamaryɨna. Wanganamaryɨna yadaasɨ aꞌmwe pwai wanganakadaꞌ “Nɨmɨ jaꞌmweraavɨ wɨꞌnɨwaꞌde ‘Kwaaka Dothanɨ sabanna kaanyaana!’ dɨdaapi.” Sara kudaꞌ Jozepɨyai kaanna wɨna yaꞌ.
1121  GEN 38:1  Sagaaꞌ Juthai Kainanɨ mwaalyaꞌ kamaaraꞌ gannya aꞌmweꞌ kaimɨraaya daraai dai mɨlaꞌ. Aꞌmwe Ei, sɨraangei Taimaaꞌ kwala maaraꞌ. Kamaaraꞌ gamɨrebwi kayaaꞌnanaangebwi kyaꞌ Gotɨyai “Gamɨ balyaꞌnegaaꞌ wakɨdeinyɨra,” dɨnɨkeꞌna Ei balaꞌ. Kabalaꞌ Juthai kutabanyai Wonanɨmɨdaꞌ “Aꞌmwe Taimaaꞌ dɨmaaꞌ!” Sara kudaꞌ maarɨna yaka “Kaimɨraayanna waramaryana!” daka kayaaꞌna yaꞌ. Kayaaꞌna yakeꞌna Gotɨyai dɨna “Balyaꞌnegaaꞌ wakɨdeinyɨ.” Miꞌna dɨnɨkevɨ Wonanɨ balɨna yaꞌ. Kabalaꞌ Juthai Taimaavɨdaꞌ “Navɨka dɨmwaala! Aꞌmwe pwarɨ mamaaꞌnɨnnera! Gɨmaamaangeryawɨnna kaanna wɨna jɨ! Saba dɨmwaai! Nyɨbwaalɨꞌ aaya wɨryaakei Silaa naanga gɨrina kyojɨ gamɨzarɨ dɨmaaꞌnana!” dɨna kyaꞌ Taimaaꞌ kaanna wɨna yaꞌ. Saꞌ Silaa naanga gɨrina kyaꞌ Juthai “Nyɨbwaalɨvaanga dai gannya gyaꞌmweraalyɨ nabaai nabaladɨka!” daka Silaamɨ “Taimaaꞌ dɨmaaꞌ!” mujaꞌ. Yagaala mujɨ yaka mwaalɨna yakere balaangeꞌ balɨna yaꞌ. Balɨna kyaꞌ Taimaaꞌ kwaasɨ kyaꞌ “Juthai Taimaavɨ ata lɨmwamwaka,” dɨnyɨna yeꞌ. Dɨnyɨna kyeꞌ Taimaaꞌ kaimɨraayaraai pwaraai avaalyagaaꞌ maarɨna yaꞌ. Maarɨna kyaꞌ “Sɨraangei Perezɨ, dɨvidaasai Jeraa,” woꞌnaꞌ.
1160  GEN 39:10  Gazagaasagaaꞌ Potipaare aꞌmweꞌ sana sanadadeꞌ Jozepɨyai “Aala,” saradaꞌ. Pɨgaaꞌ saradakei “Nɨmɨre wawɨnya yɨma!” daka angevɨ wɨlaꞌna yaꞌ. Wɨlaꞌna yadɨsɨ Potipaare aꞌmwe gaveꞌ mwaalaka gamɨre baazɨꞌmaꞌnyavɨ lɨmwanna yaka “Kwala nyɨmaaꞌ!”daꞌ. Sara yaka saradɨna kyaꞌ Jozepɨyai yɨraipɨvalakɨna yaka lɨkaanya wɨna yaꞌ. Lɨkaanya wɨna kyaꞌ Potipaare aꞌmweꞌ sɨnna tɨka kudavaꞌ wawɨnyadaayadɨvɨsaraavɨ jakadɨna yaꞌ. “Yɨvɨruyarajɨyai sai kwayagaala nyɨdɨvanɨꞌ. Nɨmɨ ‘Aaka, aaka,’ dɨweꞌnyɨ gamɨ lɨkaanya wɨna yɨwaꞌ. Danganyɨla! Gamɨre baazɨꞌmaꞌnyaꞌ warɨkaagavaakana!”daꞌ. Saradaka navɨka mwaalaꞌ. Potipaai gannya angevɨ wɨlaabaka gannya aꞌmweꞌdakeꞌ kwɨꞌnaꞌ sɨnna tɨka davɨna wiaꞌ. Davɨna kwiaꞌ Jozepɨyarɨ kalavuzavɨ wɨmwaaihɨna yaꞌ. Wɨmwaaihɨna kyaꞌ Jozepɨyai wɨlaꞌdɨsɨ Gotɨyai baihanaꞌdɨsɨ kalavuzavɨ damei Jozepɨyarɨ tewaanya yaꞌ. “Kalavuza mwaaidɨvɨsara pwaraavɨ dɨmaremwaaideigɨnyɨ,” Jozepɨyarɨdaꞌ.
1205  GEN 41:9  Kunnakei mamwaalyɨ kyaꞌ Peroyare wapaaya wɨmaaryadei Peroyarɨdɨna Dahaasagaaꞌ Jozepɨyarɨna yawɨꞌmwa. Nɨmɨjɨ gɨmɨre gɨrɨkuladɨka yadelyɨ sainaarɨna sɨnna tɨka kagɨthavaꞌ kalavuzavɨ maranehɨmwaaihagɨ. Sawɨta pɨgaaꞌ waja yaꞌnɨgolyainaalyɨra. Jozepɨyai Yɨvɨruyarajɨyai saba mwaalaka naarɨmɨre waja nehɨzɨwaakaꞌ. Nehɨthaꞌ ‘Pero “Gɨmɨre wawɨnya sɨnnawɨnyaꞌ jɨ!” gɨthathera,’ sara nyɨdaꞌ. Gɨrɨkuladɨka yaderɨ ‘Pero wɨla maragɨrɨdavadera,’ daꞌ. Gamɨre yagaala nebulyasɨra. Sara nehɨthakeꞌ sara yagɨ,”dɨna yaꞌ.
1221  GEN 41:25  Pero miꞌna kudaꞌ Jozepɨyaidaꞌ “Wajawaai pɨrɨwaai sara yɨwaanya kɨrɨꞌ avaala gɨzɨwaakɨma! Bulɨmakaawoyaraavɨna yaꞌnɨwaaꞌnajɨ witɨzɨlaꞌna yaꞌnɨwaaꞌnajɨ avaaiyagaala gɨthɨdera. Gotɨyai dɨvi sara yadeꞌna sara gɨzɨwaainɨvanɨka giwɨriwaꞌ. Kwarame dawaai dawaai dawaai daꞌ wavɨlaꞌdaawojɨ Yɨzɨpɨ dava wapaaya naanga waradevanyɨra. Kwarame dawaai dawaai dawaai daꞌ kwavɨlavojɨ kwarame dawaai dawaai dawaai daꞌ sagaaꞌ mɨjɨka dɨvalyidevanyɨra wapaaya mwaryadozɨ. Nɨmɨre yagaala dɨweꞌna Dahaaꞌ aꞌmweduꞌnakei aꞌmweraavɨ kwarame tewaanyagaaꞌdasaawɨna “Mɨjɨkegaaꞌnana wapaaya naanga kanyɨjaavapɨjɨ angengɨ marikwakɨnadera,” dada yaderɨ dumwaaihya! Sara kyaꞌgɨzɨ mɨjɨkegaaꞌ wapaaya tɨka nyaꞌne waradegaakɨra sagaaka.’ ”
1254  GEN 42:1  Kainanɨ kwaaka wapaaya mwaryadɨsɨ “Kwaaka Yɨzɨpɨ wapaaya warɨꞌ,” dɨdaapi Jaikopɨ wɨꞌnyɨna. Sara wɨꞌnyɨna yaka gawaalɨvaangeraavɨdaꞌ “Kwaaka Yɨzɨpɨ sabanna wopɨjɨ wapaaya dɨmubyideihɨlyɨra.” Miꞌnadaka “Bejaminɨ wɨryaakei nyɨbwaalɨꞌ nabaladɨka! Dava mwaaladelyɨra,” daka Jozepɨyarɨ gyaꞌmwe ata yuyɨraai darera gaveradasaawɨna kyaꞌ kaanna wɨna yeva Yɨzɨpɨna yɨꞌmavaawɨna yeꞌ.
1261  GEN 42:8  Jozepɨyai gannya wajaꞌne gyaꞌmweraavɨna yawɨrakadaꞌ “ ‘Nemɨ kwaaka kuka maraana!’ deva dava sarɨmɨ bwangamwaava.” “Arɨkawɨnyɨra. Aꞌmwe naangeigɨ, ‘Wapaaya mubya yaana!’ dona bonanyɨra. Kainanɨ mwaalyare gawaalɨvaanga atɨraai sɨvɨla purɨdaasɨ pwaraalyɨyainera. Wɨryaakei ganɨmaangelyɨ mwaaihi. Neyaꞌmwe pwai balaꞌ.” Sara kudeꞌ Jozepɨyaidɨna “Sarɨmɨnyɨna yaamɨjɨ yɨhyɨdeinyɨ. Davanna sarɨmɨre wɨryaakei mabi kyojɨ davadaasɨ mwɨyɨ jideihɨlyɨ. Gave pwai kaanna wɨna yojɨ wɨryaakerɨ wɨjɨmaꞌnaawɨna yadelyɨra. Sarɨmɨ pwaihi kalavuzavɨ dɨmwaalyide. ‘Sarɨmɨre yagaala kwaasɨ nyɨdeꞌ,’ daꞌmujɨ sɨmunyaꞌ sarɨmɨnyɨnaDamakaanyara bɨvanɨgava,’ yawɨrɨdeinyɨra.” Miꞌnadaka kalavuzavɨ yuyara wɨmwaaihɨna yaꞌ.
1282  GEN 42:29  Kwaaka Kainanɨna bɨna yeva kuvɨnɨmaanga Jaikopɨmɨ sara yesaꞌ saradɨna. Miꞌnadɨna kyeꞌ Jaikopɨdaꞌ “Jozepɨyai mamwaalyɨꞌ. Sɨmɨyanɨ mamwaalyɨꞌ. Dahaaꞌ sarɨmɨ ‘Bejaminɨmɨ makuna yaana!’ dapɨjɨ makuna jideꞌ daaka! Savɨ kale nyɨwaka. Bejaminɨ mwaalana!” Sara kudaꞌ Ruvanɨ ganɨmaangerɨ wɨjaaꞌ “Bejaminɨmɨ nyɨjaama! Maremwaalɨdeinyɨ. Aya gɨmɨnyawɨnna mulaabi kyaꞌmujɨ nyɨbwaalɨvaangeraarɨ dɨramakya!” Wiꞌna kudaꞌ Jaikopɨ “Nyɨbwaalɨvaangelyɨ mwikanera!”daꞌ.
1292  GEN 43:1  Wapaaya Yɨzɨpɨ sabadaasa miꞌna nyɨna kyeꞌ kuvɨnɨmaangeidaꞌ “Sarɨmɨ ayahi dɨwila! Wapaaya pɨnɨ dɨnemubyɨla!” Juthaidaꞌ “Bejaminɨjɨ muyɨ kyawaajɨ aꞌmwei wapaaya manemubi neyadera.” Tɨviꞌna kudaꞌ kuvɨnɨmaanga Yɨzɨrelɨ navɨka mwaalɨna yaka pɨgaaꞌdaꞌ “Wikɨra. Wɨryaakelyɨ dɨwila! Nabaai yanga wɨjaayaꞌne wɨmaarina, nɨgwia aya sarɨmɨre gɨlyavɨ mihakɨnɨke Yɨzɨpɨ mwaalyarɨ dumaari! Nɨgwia navɨka yɨwaꞌdɨke dɨngaka? Nɨgwia pɨnɨ maarapi wapemubyaꞌna dɨmakwi! Dahaaꞌ yarai dɨwi!”
1335  GEN 44:10  Jozepɨyarɨdaayadei daꞌ “Maaꞌgula sarɨ kuka maaꞌmwaka gaveidaayadei yɨmaꞌnadelyɨ. Sarɨmɨ pwaihi kaanna dɨwila!” Miꞌnadaka kumɨre gɨlyangɨ wanganna wanganna yaka Bejaminɨmɨre gɨlyavɨ maaꞌgulyaꞌ daapɨna yaꞌ. Daapɨna kyaꞌ Jozepɨyarɨ gyaꞌmwera kale kwiaꞌ lɨka yɨna yeꞌ. Lɨka yɨna yeva Jozepɨyaryawɨnna ayɨna kaanna wɨna yeva kale wiadaasɨ sagaaꞌ gɨꞌduꞌna yeꞌ. Gɨꞌduꞌna kyeꞌ Jozepɨyaidɨna “Sarɨmɨ sara yɨvanɨgasaꞌna nɨmɨduꞌnakeinyɨ yawɨꞌdɨnyainyɨra. Daꞌ baaꞌna yɨwaatavaka?” Wiꞌnadɨna kyaꞌ Juthaidaꞌ “Nemɨ yagaala berɨꞌ gɨthaazɨwona? Nemɨ kayaaꞌna yɨvanɨgoꞌ dahaaꞌ gɨmɨre wawɨnya gɨthayadaanyaina yɨmaꞌnaadera.” Sara kudaꞌ Jozepɨyaidɨna “Arɨkawɨnyɨra. Nɨmɨre maaꞌgulyaꞌ kuka maaꞌmwakei gavei nɨmɨre nyɨdaayadei yɨmaꞌnadera. Aꞌmwe pwara kuvɨnɨmaangeryawɨnna ayahi kaanna wɨna yɨpɨꞌdera.”
1343  GEN 44:18  Miꞌnadɨna yakegaaꞌ Juthaidaꞌ “Bejaminɨmɨne nenɨmaangei yɨlaaya naanga marivanɨka. Kwarame kwalaalya naanga kwavɨlavaꞌ sagaaꞌ neyaꞌmwe Jozepɨyai pwai mɨka. Sagaaꞌ yuyagaaꞌ nenɨmaangerɨ kale wiaꞌ. Dahaaꞌ Bejaminɨmɨ kamaaraꞌgɨzɨ nenɨmaangei balɨna yadelyɨra. ‘Bejaminɨ kaanna wɨna yade,’ daꞌgɨzɨ nɨmɨ dava mwaalaꞌmujɨ wawɨnya gɨthaayadɨnyainyɨ yɨmaꞌnɨdeinyɨra. Bejaminɨ kaanna muyɨ nyadɨka! Nɨmaamaangeryawɨnna aya muyɨ yadɨ mwaalɨnadeinyɨra.”
1360  GEN 45:1  Juthai sara kudaꞌ Jozepɨyai kale naanga wiadaaꞌnyɨ daayadɨvɨsara yuyaraavɨ mwasawɨnnadasaawɨna. dasaawɨna yaka kɨnna naanga maredakerɨ Yɨzɨpɨ mwaalyara wɨꞌnyɨna. Kadɨka wɨꞌnyɨna kyeꞌ Jozepɨyai gyaꞌmweraavɨdɨna “Jozepɨyainyɨ. Nɨmaamaangei nayaa kuna damwaalɨꞌ?” Saradɨna kyaꞌ gyaꞌmwera atɨka maruꞌnaꞌna yeva yagaala majara navɨka yɨna. Navɨka yɨna kyeꞌdɨna “Mithɨyanɨ mwaalyaraavɨ kanyɨmubeꞌ kumɨzara Yɨzɨpɨna nyɨmakwaweꞌ. Sarɨmɨ sara nyesaihi dahaaꞌ kave dɨmwaalyi! ‘Nemɨ kayaaꞌna naangeina,’ majɨ jideꞌna Gotɨyai ‘Kumɨ nabalapɨdɨka!’ daka sarɨmɨnyɨna waasɨna nyaꞌ. Waasɨna nyaka ‘Kwaaka Yɨzɨpɨ yuyaba dɨmaremwaaideigɨnyɨra,’ nyɨdɨnɨkeinyɨra. Wapaa kunegaaꞌ kwarame pɨrɨwaai kwavɨlavaꞌ kwarame dawaai dawaai daꞌ wavɨlavadengɨ. Nɨmaamaangeryawɨnna yarai dɨwila! Dara duzi! ‘Nɨmwai gɨmɨnyɨ kɨnɨdakaavihɨrɨjɨ gɨmɨre gɨlyɨvɨsajɨ Yɨzɨpɨna dɨmakwona!’ sara duzi! Wapaaya kunegaaꞌ maremwaaina yɨhyɨdeinyɨra. ‘Gamɨ Jozepɨyalyɨra,’ miꞌna yawɨꞌmwaava. Naangeꞌ yɨhɨthɨwana.” Miꞌnadɨna yaka Bejaminɨmɨ galamujɨꞌna yaka kɨnna maredɨna yaka gyaꞌmwe pwaraavɨ galamujɨꞌna, kɨnna maredɨna yaꞌ.
1434  GEN 47:13  Sagaaꞌ Kwaaka Kainanɨ Kwaaka Yɨzɨpɨ sabanyaai wapaaya kunegaakɨra. Aꞌmwemɨlɨka Jozepɨyarɨ wapaaya kamubeꞌ Jozepɨyai nɨgwia maaraka Peroyarɨna wɨjaavaꞌ. Sana sana yɨna yɨna yakegaaꞌ aꞌmwemɨlɨka Jozepɨyarɨdeꞌ “Nemɨ dahaaꞌ nɨgwia mwarika. Kunemɨlɨkanera. Mɨjɨka naanga balaꞌdaanyamɨlɨkanera. Wapaaya nejaama!” Tɨviꞌna kudeꞌ Jozepɨyaidaꞌ “Sarɨmɨre jɨlɨkyaawarya kanyɨjaavapɨjɨ wapaaya yɨhɨzaavɨdeihɨlyɨra.” Sara kudaꞌ aꞌmwemɨlɨka jɨlɨkyaawarya maareva wɨjaavɨna kyeꞌ Jozepɨyai wapaaya wɨjaavɨna yaꞌ. Wapaaya wɨjaavɨna kyaꞌ kwarame pɨrɨꞌ kwavɨlavaꞌ aꞌmwemɨlɨka Jozepɨyaryabanna kaanna bɨna yevadeꞌ “Nɨgwiajɨ jɨlɨkyaawaryajɨ yuya mwariꞌ. Dahaaꞌ kunegaaꞌ mɨjɨka naangegaaꞌ nemɨre kwaakejɨ nemɨjɨ warɨꞌ. Wapaaya nyaꞌne witɨzɨla wiaꞌne kanejaavaꞌgɨzɨ yuya gɨzavaadera.” Aꞌmwemɨlɨka sara kudeꞌ Jozepɨyai Yɨzɨpɨ mwaalyaraavɨdɨna “Sarɨmɨre kwaakejɨ sarɨmɨjɨ sangihɨrɨ Peroyarɨne yɨhɨmubɨvanɨge nayaa jawɨrila! Wiaꞌne yɨhɨzaavanɨge dɨvurɨjɨla! Yawaka kyojɨ sarɨmɨ mɨlɨna yapɨjɨ gɨlya atina mihapɨjɨ gɨlya gave pɨrɨꞌ Peroyarɨne wɨmaarina jidesɨra. Sana sana witɨzɨla yuya jidengɨra. Gɨlya dawaai dawaalyangɨdaasɨ witɨzɨla nyaꞌne witɨzɨla wiaꞌne dɨmaaryidengyɨhɨlyɨra. Sarɨmɨresɨra.” Saradɨna kyaꞌ aꞌmwemɨlɨka yɨlaaya yɨna yevadaꞌ Dahaaꞌ nemɨ mwalaadeinera. Peroyaredayadaanyaina yɨlaaya mwalaadera.”
1448  GEN 47:27  Jaikopɨnɨdaka kwala naanga yɨmaꞌnyɨna kyeꞌ Gozanɨ mwaalakei Jaikopɨ gɨlyɨvɨta naangejɨyai mwaalaꞌ. Jaikopɨ kwarame 147 kwavɨlavaꞌ dara wanganakeꞌ “Ai, nɨmɨ aꞌmwe neinyɨ yarai balɨdeinyɨ daaka!” Daka Jozepɨyarɨ “Yarai dɨvama!” jakadɨna yakadaꞌ “Nɨmɨ kabalaꞌmujɨ Yɨzɨpɨ dava nanyakɨpɨka! Nɨmaamaangei warɨkeba dɨnyakideinyɨra.” Sara kudaꞌ Jozepɨyai “Naangeꞌ gɨthɨwana ‘Gɨnnya dadɨnyaba gwakɨdeꞌnanyɨra,’ daꞌ.
1462  GEN 48:10  Yɨzɨrelɨ aꞌmwe nei tɨnna jɨhɨnna wiadaaꞌnyɨ mwaalɨna yaꞌ. Yɨzɨrelɨ sara kudaꞌ Jozepɨyai Yɨpɨremɨjɨ Manaazalyɨ saraarɨ yosɨgalamakuna kyaꞌ Yɨzɨrelɨ galamujɨꞌna, yɨlaaya marina yaka Jozepɨyarɨdaꞌ “ ‘Jozepɨyai pɨgaaꞌ magwanganyadɨnyainyɨra,’ dena saꞌ Gotɨyai sara kyaꞌ gɨmɨjɨ kaimɨraayaraalyɨ saihɨrɨ sara yɨhwangamanɨge.” Miꞌna kudaꞌ Jozepɨyai gamɨre sɨraanga Manaazarɨ Yɨzɨrelɨmɨre angasɨrɨ wɨmwaaihɨna, Yɨpɨremɨmɨ kwanaamimagɨ wɨmwaaihɨna yaꞌ. Wɨmwaaihɨna kyaꞌ Yɨzɨrelɨ asɨraai wovihɨralɨmwagaꞌnyɨna yaꞌ kaimaleraarɨ. Sara kyaꞌ Jozepɨ dara wanganakeꞌ “Ai, nɨmware angasi dɨviyarɨ dathathɨwagalɨmwagarɨka!” Dɨna yaka gamɨre angasi lɨmwanna yakadaꞌ “Manaazai sɨraangelyɨra. Gamɨnyɨ angasɨlyɨ dɨlɨmwagaka!” Kudaꞌ Yɨzɨrelɨdaꞌ “Aawana, kunya yawɨꞌmanɨgeinyɨra. Manaazare kaimɨraaya kwala naanga yɨrɨvadengɨra. Saꞌ Yɨpɨremɨre kwala naanga naanga yɨrɨvadengɨra.” Nabaai Yɨzɨrelɨdaꞌ “ ‘Gotɨyai Evɨraamɨjɨ Aazakɨjɨ nɨmɨjɨ sainaavɨ tewaanna sara neyakabaaibɨꞌ kaimɨraayaraarɨ tewaanna sara wiadelyɨra,’ yɨhɨthɨvanɨge. Jozepɨyaigɨ nɨmɨ dɨvi maalɨkegaaꞌ balɨdera. Sarɨmɨnɨdakaavihɨlyɨ Gotɨyalyɨ saihi dɨmwaalyideihɨlyɨra. Gotɨyai sarɨmɨ Kwaaka Kainanɨna ayɨna makuna yɨhyadelyɨra. Kwaaka pɨba Amoyaraavɨreba kuka maarena kwaaka saba gɨzaawa. Gɨmɨresɨra. Jaꞌmweraavɨreꞌ mɨka.”
1475  GEN 49:1  “Nyɨbwaalɨvava kumɨnyɨne wiadeꞌna wɨjɨwaakɨma!” daka Jaikopɨ gawaalɨvavaavɨ “Jɨkabila!” jakadɨna yaꞌ.dɨna kyaꞌ yuyara wɨlɨna kyaꞌ Jaikopɨdɨna “Ruvanɨ, nɨmɨre sɨraangeigɨnyɨra. Nɨmɨre aꞌmwevɨ kwala maaragɨnyaꞌna kutabanyaigɨ yɨmaꞌnyɨna jɨtheigɨnyɨra. Sɨmɨyanɨjɨ Livaalyɨ saraaihi sɨnna tɨkadaꞌdaasɨ aꞌmwe yagɨmaayaraavɨ tamakagɨlyaꞌna Yɨzɨrelɨmɨreraayaba pɨba pɨba mwalamarina yɨpɨꞌderera kɨrɨmɨrera. Juthai, jaꞌmwera yɨlaaya gɨmaripɨꞌderera. Nabaai wawɨnya gɨthaayadɨvɨsara yɨmaꞌnɨpɨꞌderera. Gɨmɨre yɨkamaangera gɨmɨnyɨne lɨkaanya wɨpɨꞌdera. Juthai malakayaawaryaibɨsai laayonɨyaibɨsalyɨra. Jutharera kuna maremwaaina yadaapi Gamɨrei kwaamuꞌnanyagaaꞌ maremwaaidei bathelyɨra. Aꞌmwe pɨba pɨbanyara wɨꞌnapɨjɨ gamɨre yagaalyaꞌ sara yɨpɨꞌdelyɨra. Yɨsɨla naanga waꞌdaawojɨ waburyaꞌna maranadengɨra Juthai. Sevulanɨ aalɨbumaangevɨ mwaaladelyɨra. Yɨzakaai gannya yagɨnya dɨragɨnyai kwaaka tewaanyaba mwaalɨna yadei wawɨnya naanga yɨna yadelyɨra. Denɨ kotɨyavɨ yawɨbwaꞌdei gamɨrera yagaaihɨwɨnya dathelyɨra. Gamɨzai tusavɨ naawɨnaanyai mwaalɨkeibɨsalyɨra. Gethɨyarɨ yɨkamaangera ‘Tamaana!’ dapi wɨlaabapɨjɨ dɨvi lɨkaanya wodaapi Gethɨyai tamadelyɨra. Azai wapaaya tewaanya waꞌdevanyai aꞌmwe naangera maremwaaidɨvɨsaraavɨne wapaaya sa wɨmaarina yadelyɨra. Napɨtalaai namaannya kaanyɨveꞌna wodeibɨsalyɨ. Gamɨ yagaala nayaa makabathelyɨ Napɨtalaai. Jozepɨyai yɨta sinakeibɨsalyɨra. Padɨvɨsara gamɨnyɨna mwata yevɨnna, Gotɨyai mwaryagɨnyavɨ gamɨre asawaai dɨragɨnyabwi wina yadei. Nemɨre Gotɨyai dɨragɨnyai yuyagaaꞌ yuyagaaꞌ tewaanna wiadelyɨra. Bejaminɨ kavɨjɨlɨkei tɨka daꞌdeibɨsalyɨra.” Jaikopɨ saradɨna yaꞌ.
1508  GEN 50:1  Jaikopɨ yagaaihɨwɨnya miꞌnadaka dɨna Dahaaꞌ yarai balɨnade. Kabalaꞌmujɨ Maakɨpela simaangevɨ Kwaaka Kainanɨ saba dɨnyakyideinyɨ.” Menadɨna yaka balaꞌ. Kabalaꞌ Jozepɨ ganɨmaangerɨ galamujɨꞌna yaka kɨnna maredɨna yaꞌ. Kɨnna maredɨna yɨna yakadaayadɨvɨsaraavɨ daꞌ “Nɨmaamaangere kɨlaaka bwiaꞌna marazɨnanyaꞌ maarapɨjɨ dɨvuri!” Yɨzɨpɨ mwaalyarajɨ Jaikopɨnɨdakajɨ sawɨta 70 jɨnnadaaꞌnyɨyagaaꞌ kɨnna maredɨna yeꞌ. Kɨnna maredɨna kyeꞌ Jozepɨyaidaayadɨvɨsaraavɨ dasaawɨna kyaꞌ Peroyarɨdeꞌ “Jozepɨyai gɨthɨvanɨꞌ ‘Nɨmaamaangerɨ naangeꞌdahe “Kwaaka Kainanɨ gwakɨdeinyɨra.” Saradahe “Jozepɨyaigɨ dɨwona!” kanyɨdaꞌgɨzɨ deinyɨra. Nɨmɨ baryai miꞌna wakaꞌmujɨ ayɨna bɨnadeinyɨra.’ ” Sara kudeꞌ Peroyaidaꞌ “Gɨmɨ dɨwona!” Wiꞌna kudaꞌ Jozepɨyalyɨ gyaꞌmwerajɨ Yɨzɨpɨ mwaalya aꞌmwe naangerajɨ Kainanɨna wɨna yeꞌ. Kwaaka Aatathɨna yɨꞌmavaawɨna kyeꞌ sawɨta atina ata purɨdaasɨ pwaraaina kujɨnnaꞌ kɨnna naanga dɨna yeꞌ. Kɨnna naanga miꞌna kadeꞌ Jaikopɨmɨ gawaalɨvava gamɨnyɨ Maakɨpela simaangevɨ wakɨna yeꞌ.
1521  GEN 50:14  Jozepɨyalyɨ gyaꞌmwerajɨ aꞌmwe yuyarajɨ Yɨzɨpɨna ayɨna wɨna yeꞌ. Gyaꞌmwera Jozepɨyarɨna lɨka yeva dɨneꞌ “Nemɨ kɨgaasagaaꞌ Jozepɨyarɨ kayaaꞌna yo. Dahaaꞌ nemɨnyɨna kayaaꞌna yadei dɨngaka? Baarɨꞌ yajɨwaꞌ?” dɨnyɨna yeꞌ. Dɨnyɨna yeva Jozepɨyaryawɨnna wɨna yevadeꞌ “Nemɨ kayaaꞌnanyabwi gɨmɨnyɨna yobwi myawɨri jɨthe. Warana! Nemɨ gɨmɨre dɨzavɨ kadɨka wɨꞌnyɨna gyaatheinera. Nenɨmaangei mwaalakegaaꞌ sara nejɨwaakakeinera.” Miꞌna wɨꞌnaka Jozepɨyai kɨnna daka kavenadaꞌ “Lɨka mipɨnera! ‘Jozepɨyarɨ kayaaꞌna yaana!’ kadɨneꞌ Gotɨyai ‘Nɨmɨ aꞌmwe kwala naanga yɨvainɨdera mɨjɨkegaaꞌ,’ daka ‘Jozepɨyarɨ gyaꞌmwera yɨvanɨgasaꞌ sara yɨpɨꞌdeꞌnanyɨra,’ daꞌ Gotɨyai. Sarɨmɨnyɨna tewaanya maremwaalɨdeinyɨra,” daꞌ.
23214  MAT 1:1  Jizaazai Kɨraazɨtɨyai yɨmaꞌnanneꞌna Ne Kuvɨdaarava Ne Kwɨyakwaravaavɨne yayangɨ. Ne Devitɨmɨre yɨsavaakɨdaaꞌnyɨ Jizaazai yɨmaꞌnyɨna. Ne Evɨraamɨmɨre yɨsavaakɨdaaꞌnyɨ Devitɨ yɨmaꞌnyɨna. Yagaala daꞌ Jizaazai Kɨraazɨtɨyarera sɨnnawɨ yɨmaꞌnɨnɨkeraavɨnesɨ.
23219  MAT 1:6  Jeziyai Kingɨya Devitɨmɨ ganɨmaangei. Devitɨ Solomonɨmɨ ganɨmaangei. Solomonɨmɨ ganaangeꞌ kwala mudɨꞌmaaꞌnyaꞌ Yuraayarɨ maaꞌnakesɨra. Yuraayai kabalaꞌ Devitɨ maaraka Solomonɨmɨ wɨmwaaihaꞌ.
23230  MAT 1:17  Sarevɨdaaꞌnyɨ aayawɨ Ne Evɨraamɨ mwalyaakegaaꞌdaasɨ saamɨnaangegaaꞌ Ne Devitɨ yɨmaꞌnyɨna. Evɨraamɨmɨdaaꞌnyɨ mɨjɨyɨmaꞌnɨgaveva sɨvɨlyɨrɨdaaꞌnyɨ daraai daraalyara (14) yɨmaꞌnyaasare. Nabaai aayawɨ Devitɨ mwalyaakegaaꞌdaasɨ saamɨnaangegaaꞌ Anga Bavɨlonɨ kalavuzɨwawɨnya yaasagaaꞌ yɨmaꞌnyɨna. Yɨ Devitɨmɨdaaꞌnyɨ mɨjɨyɨmaꞌnɨgaveva sɨvɨlyɨrɨdaaꞌnyɨ daraai daraalyara yɨmaꞌnyaasare. Nabaai Bavɨlonɨ kalavuzɨwawɨnya yaasagaaꞌdaasɨ mɨjɨyɨmaꞌnɨgaveva sɨvɨlyɨrɨdaaꞌnyɨ daraai daraalyai yɨmaꞌnaꞌ Kɨraazɨtɨyai.
23233  MAT 1:20  yawɨꞌdaaꞌnyɨ, yɨthaanyi, wajavɨ Naangere mamaayai ejelɨyai yɨmaꞌnaabɨna. Sara yɨmaꞌnaabɨna yakadɨna “Jozepɨyaigɨ, Devitɨmɨre gawaalɨꞌgɨ Maarɨyaavɨ maaryaꞌnevɨna yawɨta kwalaalya minnera! Sareꞌ dareꞌnesɨ. Kaimɨraavɨmunya saꞌ Kurya Tewaanyai wɨjaavakesɨra.
23240  MAT 2:2  “Bwaranyai Juyaraavɨ maremwaalyaꞌnei yɨmaꞌnakei gawɨ mwaalɨka? Sareꞌ dareꞌnesɨ. Aꞌmweꞌ kamaaraꞌ nyɨlyai byɨlyɨrɨꞌdeva gamɨre sɨlɨngaamɨnyarɨꞌ kyɨmaꞌnaabaꞌ tɨnna wanganona dɨnyɨna ‘Gamɨnyɨ lotuyaꞌna yɨlaaya yaana!’ Dɨnyɨna yona bɨwona,”dɨna yeꞌ.
23245  MAT 2:7  Dɨvidaaꞌnyɨ Erotɨyai sɨlɨngaamɨnyangɨduꞌnakeraavɨ kave wɨjɨvwaramaaꞌna. Miꞌna wɨjɨvwaramaaꞌna yaka nayaadaanganna “Sɨlɨngaamɨnya saꞌ behaaꞌ yɨmaꞌnaka?”daanganna kyaꞌ sareꞌdeꞌ.
23246  MAT 2:8  desagaaꞌ Erotɨyai Betɨlemɨnadaasɨna yaꞌ. Nabaaidaꞌ Dɨwila! Kaimalerɨna dɨvɨraawila! Tɨvɨ bɨramaarapɨjɨ dɨnyɨjideihɨlyɨra. Kanyɨdapɨjɨ yɨlaayadeꞌna deinyɨ.” Kwaasɨ saradaꞌ.
23251  MAT 2:13  Wɨna yesagaaꞌ, yɨthaanyi, wajavɨ Naangere mamaaya pwai Jozepɨyarɨdaꞌ Dɨkaaꞌna ja! Kaimalelyɨ ganaangesɨ Yɨzɨpɨna lɨkaanya dɨmakwona! Saba dɨmwaaideigɨnyɨ. Nɨmɨ kagɨthaꞌmujɨyagaaꞌna. Sareꞌ dareꞌnesɨ. Erotɨyai kaimɨraayarɨna ‘Tamɨma!’ dozɨ bɨraabathelyɨ. Yarai dɨmakwona!”
23255  MAT 2:17  Sara yesavɨna Jeremaayai Gotɨyarɨ wɨꞌnawɨjɨwaakadei dayaakeꞌ yunebanna yɨmaꞌnaꞌ. Dara dɨnɨꞌ
23257  MAT 2:19  Dɨvidaaꞌnyɨ Erotɨyai kabalaꞌ, yɨthaanyi, Kwaaka Yɨzɨpɨ wajavɨ Naangere mamaayai Jozepɨyarɨdaꞌ
23258  MAT 2:20  Dɨkaavaꞌgɨzɨ kaimɨraayalyɨ ganaangesɨ sawaarɨ Kwaaka Yɨzɨrelɨna dɨmakwona! Sareꞌ dareꞌnesɨ. ‘Kaimɨraayarɨ tamakaana!’ desara miꞌna baleꞌ.”
23272  MAT 3:11  Pwara yawɨranganna ‘Sahwara mudɨkebwi jɨvanɨgava!’ yɨhyawɨpɨꞌdeꞌna aalyavɨ bavɨtaazɨya yɨhyɨdeꞌnanyɨ. Sareinyɨ dɨvidaaꞌnyɨ nyɨmɨdɨnɨkei nyavɨlavɨkelyɨ. Dɨragɨnaangelyɨ. Gamɨnyɨna nɨmɨ tewaanyainyɨna mɨꞌ.daayadei gamɨre maremwaaidere kwaabɨzɨvɨlyawaai makwode kɨrɨꞌ saradeꞌna yɨnɨga wiꞌna nawɨꞌnyainyɨ mɨka! Sahwai nawɨꞌnya naangelyɨ. Naangei Kurya Tewaanyarɨ pwaihɨrɨna bavɨtaazɨya yɨhyadelyɨra. Nabaai pwaihɨrɨna dɨkevɨ bavɨtaazɨya yɨhyadelyɨra.
23282  MAT 4:4  Sara kudaꞌ maꞌmaaꞌna yaꞌDara dɨnɨꞌ ‘Bɨretɨya gave najaꞌ kuryarɨ dɨragɨnya wɨjaayaꞌneꞌna mɨꞌ. Aawa. Yagaala gazasaꞌ Gotɨyare maangevɨdakeꞌ kuryarɨ dɨragɨnya wɨjaayaꞌnesɨ.’ ”
23284  MAT 4:6  daꞌ “Gotɨyare Gawaalɨvaangeinyɨ daakajɨ, kwaakewɨnna dɨthɨkwosɨka! Sareꞌ dareꞌnesɨ. Dara dɨnɨꞌ ‘Gɨmɨnyɨna Gotɨyai mamaayaraavɨ kudozɨ Sɨlyavɨ gɨmɨre sɨvɨla mala nyamaaꞌdɨka! Sareꞌna asajɨ nayaa maragɨlɨmwabɨka!’ Sara dɨnɨkeꞌna kwaakewɨnna dɨthɨkwosɨka!”