Wildebeest analysis examples for:   byr-byr   E    February 11, 2023 at 18:09    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

236  GEN 10:1  Jaivetai kuvɨnɨmaangei Gomajɨ Maahohɨlyɨ Mathalyɨ Jaavanɨjɨ Tuvalɨjɨ Mesekalyɨ Tɨraazɨlyɨ saraavɨ yawakɨnaꞌ. Aamɨ kuvɨnɨmaangei Kuzɨlyɨ Yɨzɨpɨyalyɨ Putɨyalyɨ Kainanɨjɨ saraavɨ yawakɨnaꞌ. Kuzi ganɨmaangei Nɨmɨrothɨ yawakɨnaꞌ. Dɨvi sagaaꞌ Nɨmɨrothɨ aꞌmwe dɨragɨnyai, malyai yɨmaꞌnaꞌ. Anga naangeba Baivelɨ, Erekɨ, Aakathɨ, Kalɨne kwaaka Sinaa mannakeba Nɨmɨrothɨ maremwaalakebera. Maremwaalaka kwaaka Azɨrɨya anga naangeba Ninɨva, Rewavothɨ-Yɨya, Kaala, Rezanɨ anga sa madaꞌ.
250  GEN 10:15  Kainanɨ kɨrɨnɨmaangei Saaithonɨjɨ Etɨlyɨ saraarɨ yawakɨnaꞌ. Kainanɨmɨrera Jevuzɨyara, Amoyara, Gihaazɨyara, Ivayara, Aakayara, Sɨnɨyara, Aavathɨyara, Semaarayara, Aamaatɨyara Kainanɨmɨrera sara yɨmaꞌnyɨna yeꞌ.
256  GEN 10:21  Samɨ kuvɨnɨmaangei Elamɨ, Azu, Aapakɨzathɨ, Lutɨ, Aaramɨ yawakɨnaꞌ. Saꞌ Nowaarɨ gawaalɨvaangera aꞌmwe yuyaraavɨ kwaakevakɨ mwaaidɨvɨsaraavɨ yawakɨneꞌ.
277  GEN 11:10  Samɨmɨre gawaalɨvaangei Aapakɨzathɨyai ganɨmaangei Kainanɨmɨ yawakɨnaꞌ. Yɨ Kainanɨ ganɨmaangei Selaamɨ yawakɨnaꞌ. Yɨ Selaa ganɨmaangei Eva, Eva ganɨmaangei Pelehɨ, Peleganɨmaangei Rewɨ, Reganɨmaangei Seruhɨ, Seruhɨ ganɨmaangei Naawo, yɨ Naawo ganɨmaangei Teraamɨ yawakɨnaꞌ. Aꞌmwe dara kuvɨbwaalɨvava kuvɨraayava yawakɨneꞌ.
293  GEN 11:26  Aꞌmwe Teraa kuvɨnɨmaangei Evɨramɨ, Naawo, Aaranɨ yawakɨnaꞌ. Aaranɨ ganɨmaangei Lotɨmɨ yawakɨnaꞌ. Gamɨre kwaaka Kalɨthɨya saba Aaranɨ balaꞌ. Kabalaꞌ Naawo Aaranɨmɨre garaavaangaꞌ Milɨkaavɨ maaraꞌ. Nabaai Evɨramɨ Saraayaꞌ maaraꞌ. Kamaaraꞌ Saraayaꞌ kaimɨraavɨmaayaꞌ mwaalaꞌ. Aꞌmwe naanga Teraajɨ, Evɨramɨjɨ, Saraayasɨ, Lotɨjɨ, sa angeba E kwaaka Kalɨthɨya mannɨkebadaaꞌnyɨ wɨna. Kaanna wɨna yeva “Kwaaka Kainanɨnennava,” deva angeba Aaranɨ bɨna yeva mwaalɨna. Mwaalɨna kyesaba Teraa balaꞌ.
300  GEN 12:1  Gotɨyai Evɨramɨmɨ jaka wɨdɨna “Gɨnnya angebadaaꞌnyɨ dɨwona! Gɨmɨjɨ avaalyaraavɨ jahalyaꞌmakwo! Kwaaka anga dɨmwaaide pɨbanna kagivwarɨdaakwaꞌmujɨ dɨmwaaideigɨnyɨ. Nɨmɨ sainyɨ gɨnnya kaimɨraayangɨ maremwaalɨdeinyɨ. Gɨmɨrera kwala naanga yɨmaꞌnɨpɨꞌdere. Gɨmɨ aꞌmwe naangei jɨmaꞌnadeigɨnyɨ. Yɨ gɨmɨnyɨ jɨwaalɨvavaavɨna aꞌmwe kwaakevakɨ yuneba mwaaidɨvɨsaraavɨ tewaanna yɨdere. Kumɨ sarɨmɨnyɨne tewaanna kyapɨjɨ kumɨnyɨne tewaanna yɨdeinyɨ. Kumɨ sarɨmɨnyɨne kayaaꞌna kyapɨjɨ nɨmɨ kumɨnyɨne kayaaꞌna yɨdeinyɨra,” wɨdaꞌ Gotɨyai.
303  GEN 12:4  Gotɨyai Evɨramɨmɨ sara kudaꞌ Evɨramɨ angeba Aaranɨdaaꞌnyɨ wɨna. Kwaaka Kainanɨnei gannya balaanga Saraayasɨ Lotɨ gathaakaangare gawaalɨsɨ gɨlyɨvɨta yuyajɨ kaanna makuna yaꞌ.
305  GEN 12:6  Evɨramɨ angeba Sekekwaaka Kainanɨ mannɨkeba wavɨlaꞌna yaka yɨꞌdarya More mwaalɨna. Mwaalɨna kyaꞌ Gotɨyai Evɨramɨmɨ wɨdaꞌ “Kwaaka Kainanɨ yuneba jɨwaalɨvaangeraavɨ kɨnɨdakaavihɨrɨne yɨhɨzaavɨdeinyɨra.” Miꞌna kudaꞌ Evɨramɨ “Nɨmɨ Gotɨyarɨ yɨlaaya yɨgalɨma! Jɨlɨkyaawaryarɨ wɨjaavɨma!” daka simɨnyelɨvalaanna yaka jɨlɨkyaawarya gaayadɨka mariravakedɨkenasɨꞌna yakevɨdaasɨ Gotɨyarɨ sɨmatɨrɨnya winnaꞌ.
307  GEN 12:8  Dɨvi sagaaꞌ Evɨramɨ mugunyavɨ angeba Beteadaihɨsabanna wɨna. Sabanna wawaka angeba Beteangeba Aayɨ yaareba gannya selɨ-anga madaka Gotɨyarɨna yɨlaaya yaꞌ.
308  GEN 12:9  Pɨgaaꞌ wapaaya kunegaaꞌ mɨjɨkegaaꞌ Evɨramɨ Kwaaka Yɨzɨpɨna wɨna. Yɨzɨpɨna wawaka gannya balaangewɨdaꞌ “Gɨmɨ tewaanyaꞌgɨnyɨ. Yɨzɨpɨ mwaalyara gwanganapɨjɨ ‘Aꞌmwe saꞌ maraana!’ dapɨjɨ nyɨramakɨpɨꞌdeinyɨra. Gɨmɨ duthathera ‘Aꞌmwe sai nyaꞌmwelyɨra.’ ‘Naramakɨpɨka!’ daꞌgɨzɨ sara duthatheꞌgɨnyɨ. Sara kudaꞌgɨzɨ kave wanganakɨna nyɨpɨꞌdeinyɨ,” wɨdaꞌ.
313  GEN 12:14  Yɨzɨpɨ mwaalyara kunnya maremwaalakewɨdɨna yadɨvɨꞌ “Peroyaigɨ, nemɨre aꞌmwe naangeigɨnyɨra.” Peroyare aꞌmwe naangera Saraayavɨ wanganeva Peroyarɨ wɨde“Aꞌmwe saꞌ tewaanyasɨra.” Miꞌna kudeAꞌmwe Pero Saraayavɨ gannya angewɨmwaaihɨna yaꞌ. Wɨmwaaihɨna yaka Evɨramɨmɨne aꞌmwerajɨ aꞌmwesangɨ wɨdaayadɨvɨsangɨ wɨjaavɨna yaꞌ. Nabaai jɨlɨkyaawarya naanga wɨjaavaꞌ.
316  GEN 12:17  Gotɨyai Peroyalyɨ gamɨre maremwaaiderajɨ saraavɨ Saraayavɨna kayaaka yɨgaina yaꞌ. Kayaaka yɨgaina kyaꞌ Pero Evɨramɨmɨ “Dulaamo!” kudaꞌ Evɨramɨ angewɨlɨna kyaꞌ Pero wɨdaꞌ “Baaꞌna yɨvanɨgɨna? ‘Aꞌmwenɨmɨresɨra,’ manyɨjɨwaꞌdɨnyaigɨ. Dahaaꞌ gɨnnya aꞌmwedɨmakwo!” Sara wɨdakaEvɨramɨjɨ gamɨrerajɨ yarai wɨpɨka!” Pero gannya wɨdaayadɨvɨsaraavɨEvɨramɨmɨ wɨdasaawɨna jɨla!” wɨdaꞌ.
320  GEN 13:1  Evɨramɨ angeba Betelɨna gɨlyɨvɨsajɨ jɨlɨkyaawaryajɨ maryagalaawɨna yaꞌ. Yagalaawɨna yaka Gotɨyarɨna “Yɨlaaya yɨgalɨma!” daka “Su!” wɨdaꞌ.
324  GEN 13:5  Evɨramɨ bulɨmakaawoya gɨlyɨvɨta naangejɨyai mwaalaꞌ. Nabaai Lotɨ bulɨmakaawoya gɨlyɨvɨta kɨnɨjɨyai avaalyaba mwaalaꞌ. Mwaalagɨlyaraare jɨlɨkyaawarya wapaaya nyaꞌne maalɨka waraꞌ. Saꞌna Evɨramɨmɨre jɨlɨkyaawarya maremwaaidɨvɨsara Lotɨmɨre jɨlɨkyaawarya maremwaaidɨvɨsara maanga dɨnyɨna yeꞌ. Maanga dɨnyɨna kyeEvɨramɨ Lotɨmɨ wɨdaꞌ “Mayagaala madakanera! Pɨba kwaaka naanga warɨka. Gɨmɨ tuta pimagɨna dɨwona! Nɨmɨ pimagɨna wɨdera.” Sara kudaꞌ Lotɨ waraata aalya Jothanɨ saba aalɨnakeba dara wanganaꞌ “Ai, Gotɨyare kwaaka tewaanyaba waꞌdɨsɨ kɨrɨꞌ mwaaidɨ daaka? Gotɨyare wawɨnyabɨsabe,” daka Lotɨ walaawaka angeba Sothomɨ angeba Gamora aya kɨba mwaalaꞌ. Sothomɨ mwaalyarajɨ Gamora mwaalyarajɨ aꞌmwe kayaaꞌnanaangera mwaaleꞌ. Lotɨ kwalaawaꞌ Evɨramɨ kwaaka Kainanɨ mwaalɨna yaꞌ.
333  GEN 13:14  Evɨramɨ mwaalɨna kyaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Pina pina dɨmaranganamarya! Yuyaba dangadeva gɨzaavɨdeinyɨ. Gɨmɨ tɨnna kwanganaꞌgɨzɨ saba gɨmɨrebe. Nabaai gɨmɨre kaimɨraayara aꞌmwe naanga yɨmaꞌnɨpɨꞌderera. Aꞌmwera kwaatɨrya ata gibɨꞌdemɨka. Gɨmɨre kaimɨraaya kwalaalya mwaaibɨzangɨ ata gibɨꞌdemɨka.” Miꞌna kudaꞌ Evɨramɨ kaanna yamarina yaka yɨꞌdarya Maamɨre yɨꞌdarɨgidɨkusaba mwaalaka Gotɨyarɨne simɨnyelɨvalaabaꞌ.
338  GEN 14:1  Pɨgaaꞌ aꞌmwe naanga kingɨya daraai daraalyarajɨ kumɨrerajɨ beva angeba Sothomɨ mwaalyarajɨ anga pɨbanyarajɨ saraavɨ baramakɨna. Baramakɨna kyeaꞌmwe kwalaalyara kabalepwara mugunya pɨnɨngɨna lɨkaanya wɨna yeꞌ. Lɨkaanya wɨna kyeaꞌmwe naangera “Nedaayadɨvɨsarera,” deva Lotɨjɨ pwarajɨ saraavɨ wɨla galyɨrakɨna yeꞌ. Galyɨrakɨna yeva anga yuyabadaaꞌnyɨ gɨlyɨvɨta naanga yɨpalamaaꞌna. Yɨpalamaaꞌna kyeaꞌmwe pwai Evɨramɨmyawɨnna kaanyɨveꞌna wɨna yaka Evɨramɨmɨ wɨdaꞌ “Malyara anga Sothomɨ mwaalyaraavɨ baramakeva Lotɨmɨ wɨla yɨrakɨwaaꞌ.” Sara kudaꞌ Evɨramɨ gannya aawɨlasaraavɨ jaka wɨdaka malyaraavɨ mɨdɨnna yaꞌ. Mɨdɨnna kyaꞌ sawɨta kujɨnnaꞌ malyaraavɨ tamɨna kyepwara lɨka wɨna kyepwaraavɨ tamɨna yeꞌ. Tamɨna kyeEvɨramɨ Lotɨjɨ aꞌmwe pwarajɨ gɨlyɨvɨta naangeayawɨnna makabɨna yeꞌ.
354  GEN 14:17  Sothomɨ maremwaalakelyɨ Melɨkɨzɨtheanga Saalemaremwaalakelyɨ saraai Evɨramɨmɨ wɨjɨmaaꞌnyɨna yagi. MelɨkɨzɨtheEvɨramɨmɨ wapaaya wɨjaavɨna yaka Gotɨyarei yagaala wɨdaꞌ “Gotɨyai sɨgunyasɨ kwaakewakyaakei gɨmɨnyɨ tewaanya gyɨnɨkelyɨra. Gamɨzai gɨmɨjɨ yagɨla gɨmɨnyɨne yɨkamaangeraavɨ yeꞌmwannaramyawaaihɨ. Gotɨyai tewaanyalyɨra.” Kudaꞌ Evɨramɨ gamɨre gɨlyɨvɨsa gazabazaba kwala marapɨgɨlaꞌna kyaꞌ gɨlyɨvɨta naanga atɨraalya waꞌdɨꞌnyɨ Evɨramɨ gɨlyɨvɨta pɨrɨꞌ Melɨkɨzɨthesarɨna yanga wɨjaavɨna yaꞌ.
358  GEN 14:21  Sothomɨ maremwaalakei Evɨramɨmɨ wɨdaꞌ “Gɨmɨ maꞌmwaanyangɨdaasɨ aꞌmweraavɨjɨ aꞌmwengɨjɨ yanga nyɨjaama! Gɨlyɨvɨsa gɨmɨrengɨra.” Kudaꞌ Evɨramɨ wɨdaꞌ “Newapaaya pɨnɨ nɨwo. Miꞌna nɨwoꞌna warana! Aꞌmwe daraai dalyarajɨ kumɨrerajɨ pwara nɨmɨnyɨ marɨgaidaaꞌna nyawaaihasaraavɨ gɨlyɨvɨta pɨnɨ dumaarya! Saꞌ Gotɨyai nyɨgaimwadelyɨra. Gɨmɨnyɨ gɨlyɨvɨsa mamaari yɨdeinyɨra. Nɨmɨ sara yaꞌmujɨ gɨmɨ nadɨthɨka ‘Nɨmɨ Evɨramɨmɨ aꞌmwe naangei wɨmwaaihe!’ dɨwa,” wɨdaꞌ.
362  GEN 15:1  Dɨvi sagaaꞌ Evɨramɨ waja kyaꞌnaꞌ Gotɨyai Evɨramɨmɨ wɨdaꞌ “Lɨka nadɨkwosɨꞌdɨka! Nɨmɨ gɨmɨnyɨ mwata tinyaꞌna saabyainyɨbɨsainyɨ gɨmaredaavɨdeinyɨra. Gɨlyɨvɨta naanga gɨzaavɨdeinyɨ.” Kudaꞌ saꞌ Evɨramɨ Gotɨyarɨ “Nyɨbwaalɨꞌ nyɨjaadeinyɨ daaka? Kanyɨjaavaꞌgɨzɨ nɨmɨ kabalaꞌmujɨ Elɨyaizai nyɨdaayadei nɨmɨre gɨlyɨvɨta yuya mamaari yadelyɨra.” Miꞌna kudaꞌ Gotɨyai wɨdɨna yaꞌElɨyaizai gɨlyɨvɨsa mamaari yadengɨra. Jɨwaalɨꞌ kaimɨraaya pwai kyawakɨnaꞌgɨzɨ gamɨzai maaradengɨra. Sɨlɨngaamɨnyangɨ jɨlanganaawa! Sɨlɨngaamɨnya kwalaalya warɨka keꞌnɨngɨ jɨlanganaawa! Gɨmɨre kaimɨraaya kwalaalya avaaina yɨmaꞌnɨpɨꞌdengɨra.” Sara kudaꞌ Evɨramɨ “Gotɨyai nebwi nyɨdɨwaꞌ,” yawɨraka wɨlɨmwagaraꞌ. Sara kulɨmwagaraꞌ Gotɨyai dɨnyɨna yaꞌ “Aꞌmwe sai sara yawɨꞌmanɨkei dahaaꞌ aꞌmwe yɨdaꞌmaraangei wɨmwaaihɨweꞌna dɨwana.” Sara dɨnyɨna yaka Gotɨyai wɨdaꞌ “Gɨmɨnyɨ kwaaka Kalɨthɨyadaasɨ gɨmakulaabena kwaaka dava gɨzaave.” Kudaꞌ Evɨramɨ wɨdaꞌ “Gotɨyaigɨ, kwaakenɨmɨrebe yawɨtaꞌna yawɨrɨdeꞌneka?” Wɨdɨna kyaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Jɨlɨkyaawaryara dɨnyɨmakulaama!” Sara wɨdɨna kyaꞌ Evɨramɨ sara yɨna yaꞌ. Miꞌna makulaabaka bulatamaworipuꞌna yaka wakɨna yaꞌ. Yuta maalɨkeraavɨ tamakɨna yaꞌ. Yuta pwara pɨlavamarina “Mɨwɨta tɨka nyɨna yaana!” deva sagaaꞌ Evɨramɨ tɨnna wanganna yaka marirɨgalaasɨna yaꞌ. Dɨvidaasɨ nyɨlyai walakyaꞌnegaaꞌ nyɨla daavɨna kyaꞌ Evɨramɨ pɨgasaai waja yaꞌnyɨna yaka lɨka yɨna yaꞌ. Miꞌna lɨka yɨna kyaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌEvɨramɨ, gɨmɨ aꞌmwe nei jɨmaꞌnadeigɨ sagaaꞌ dɨvaideigɨnyɨ. Dahaaꞌna mɨꞌ. Gɨmɨre kaimɨraayara kwaaka pɨbanna wɨna yapɨjɨ saba mwaaibɨꞌderera. Kwaaka saba mwaalyara ‘Aꞌmwera kumɨzara wawɨnya nedaayɨpɨꞌdera yaadeinaava,’ kadapɨjɨ yɨmaꞌnɨpɨꞌderera. Wawɨnya wɨdaayɨpɨꞌdera kyapɨjɨ kwarame naanga 400 kwavɨlavojɨ sara yɨkamaangera yɨpɨꞌderera. Nɨmɨ karamaꞌmujɨ yɨ gɨmɨre kaimɨraayara ayawɨnna wɨdasaabɨdere. Yɨ gɨlyɨvɨkɨraya kɨnɨjɨ kaanna makabɨna yɨpɨꞌdere,” wɨdaꞌ. Miꞌna kudaꞌ sawɨsaꞌ mena kajɨnnaꞌ Evɨramɨ dara wanganake“Ai, dɨkemɨwɨsangɨ tɨnnyaba danapɨraalaꞌmanɨka!” Kadaꞌ Gotɨyai gannya kɨwɨnyaꞌ wɨdaꞌ “Kwaaka davakɨ sarɨmɨnɨdakaavihɨrɨna yɨhɨzaawevakɨ,” wɨdaꞌ Gotɨyai.
383  GEN 16:1  Saraayaꞌ Evɨramɨmɨre balaangaꞌ kaimɨraavɨmaayasɨra. Gamɨre wɨdaayadeYɨzɨpɨ kwaakebadaaꞌnyɨ mwaalakeEhaasɨra. Mwaalɨna kyaꞌ Saraayaꞌ Evɨramɨmɨ wɨdaꞌ “Gɨmɨ Ehaavɨ dɨmaaka! Kamaaraꞌgɨzɨ gamɨ nɨmɨnyɨne kaimɨraayangɨ mɨladengɨra.” Sara kudaꞌ Evɨramɨ Ehaavɨ maarɨna. Maarɨna kyaꞌ Ehaaꞌ kaimɨraavɨmunya yaka “Nɨmɨ munyaꞌnyɨ aꞌmwe naangeꞌnyɨ Saraayaꞌ kaimɨraavɨmaayaꞌ maalɨkesɨ,” yawɨꞌna. Sara yawɨꞌna kyaꞌ Saraayaꞌ Evɨramɨmɨ wɨdaꞌEhaaꞌ nɨmɨnyɨna ‘Saraayaꞌ maalɨkesɨ,’ kunya yawɨꞌna yɨwaꞌdɨꞌ.” Kudaꞌ Evɨramɨ wɨdɨna “Gɨmɨresɨra. Gɨnnya kunya yawɨraꞌgɨzɨ sara ja!” Miꞌna kudaꞌ Saraayaꞌ Ehaavɨna sɨmɨlɨka wɨlɨna yaka “Wawɨnya naanga ja!” dadekyaꞌ Ehaaꞌ “Saraayaꞌ kayaaꞌna nyɨvanɨꞌ. Nɨmɨ kaanna wɨma!” daka wɨna yaꞌ.
389  GEN 16:7  Kaanna wɨna yaka aꞌmwera mamwaalya kuneba aalɨyɨmɨnyavɨ sabanna Ehaaꞌ mwalaawɨna yaꞌ. Kamwalaawaꞌ Gotɨyare mamaayai ejelɨyai wanganakaEhaaꞌ aagaꞌ kamwaalɨka,” daka wɨdaꞌEhaaꞌ, gazɨneꞌgɨnaka?” Sara kudaꞌ Ehaaꞌ wɨdɨna “Saraayavɨna lɨka bena bamwaaihena.” Wɨdɨna kyaꞌ wɨdaꞌ “Saraayayawɨnna jahalaawa! Yagalaawaꞌgɨzɨ gamɨ savɨ duꞌnadera. Kale gyɨwakeꞌgɨnyɨ gwangamanɨkelyɨra Gotɨyai. Nabaai kaimɨraayai Yɨzɨmedɨmideꞌgɨnyɨ. Gamɨzai kavɨdaayai malakayaawaryaibɨsai yuyaraavɨ mala tamɨna yadelyɨra. Gɨmɨre kaimɨraayara kwala naanga yɨmaꞌnɨpɨꞌderera.” Sara kudaꞌ Ehaaꞌ dɨna yaꞌ “Gotɨyai nyangadelyɨra.” Dɨvidaaꞌnyɨ Evɨramɨ kwarame 86 kwavɨlavaꞌ sagaaꞌ Ehaaꞌ Yɨzɨmelɨmɨ mɨlaꞌ.
399  GEN 17:1  Evɨramɨ kwarame 99 wavɨlavakeGotɨyai wɨdɨna “Gotɨyainyɨ dɨragɨnyainyɨra.” Gotɨyai sara wɨdɨna kyaꞌ “Gotɨyai naangelyɨra,” daka walarutaꞌnyɨna. Walarutaꞌnyɨna kyaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Nɨnnya kɨwɨnyaꞌ gɨzaavɨdegazagaasagaaꞌ nebwi waragothesɨra. Aꞌmwe gera geraavɨ kuvɨnɨmaangeigɨ jɨmaꞌnadeꞌna gɨnnya yayaꞌ Evɨraamɨ woꞌnadeigɨnyɨra. Gɨmɨrera pwara aꞌmwe naangera yɨmaꞌnɨpɨꞌderera. Sarɨmɨre Gotɨyainyɨra. Nɨmɨ sainyɨ Kwaaka Kainanɨ gɨmɨnyɨnajɨ gɨmɨre kaimɨraayaraavɨnajɨ yɨhɨzaavɨdeinyɨ. Gɨmɨjɨ gɨmɨnyɨ kaimɨraayarajɨ wawɨnya gɨthaayadɨvɨsarajɨ saihi kɨlaakejɨkɨ pɨkarya daꞌnyɨna jideihɨlyɨra. Bwaranyai sawɨta atina ata purɨdaaasɨ dawaai kajɨnnojɨ gamɨre kɨlaakejɨkɨ pɨkarya davɨna jideihɨlyɨra. Pɨkarya wanganapɨjɨ nɨmɨre kɨwɨnyaꞌ jawɨridesɨra. Aꞌmwe pwai ‘Nɨmɨre kɨlaakejɨkɨ pɨkarya madapɨnera!’ kadozɨ ‘Namwaaladɨka!’ dapɨjɨ Evɨraamɨjɨyaraavɨ yuyagaaꞌ yagalyaꞌmavadeduthaasidelyɨra. Gɨnnya balaangaꞌ Seraaꞌ yaya mudɨka kwoꞌnojɨ gɨmɨnyɨna kaimɨraayai mɨladesɨra. Gamɨ saꞌ kuvɨnaangeaꞌmwe gera geraavɨ yɨmaꞌnadesɨra.” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ jɨka gyaka wɨdaꞌ “Yuyaꞌnaai aꞌmwe neꞌnaalyɨ. Seraaꞌ kaimɨraayai gara mɨladevaka? O, Yɨzɨmelɨmɨna jawɨꞌdelyɨra.” Tɨviꞌna kudaꞌ Gotɨyai wɨdɨna “Yɨzɨmelɨmɨ tewaanya yɨdeꞌna aꞌmwe naangeraavɨre kuvɨnɨmaangei yɨmaꞌnadelyɨ. Saꞌna kɨrɨꞌ kwarame pɨrɨꞌ kwavɨlavojɨ Seraaꞌ kaimɨraayai gɨmɨnyɨna kamɨlojɨ ‘Aazakɨ,’ duthatheigɨnyɨ. Nabaai gamɨnyɨna nɨmɨre kɨwɨnyaꞌ wɨjaavɨdeinyɨ.” Tɨviꞌna wɨdaka Gotɨyai Evɨraamɨmɨ yagalyaꞌmaꞌna yaꞌ.
421  GEN 17:23  Yagalyaꞌmaꞌna yakegaaꞌ sagaaꞌ Evɨraamɨjɨ aꞌmwe yuyarajɨ kunnya kɨlaakejɨkɨ pɨkarya daꞌnyɨna yeꞌ.
426  GEN 18:1  Evɨraamɨ Maamɨre yɨꞌdaryawɨ mwaaidɨꞌnyɨ Gotɨyai bwanganaꞌ. Evɨraamɨ gannya tɨkuryaba mwaalaka aꞌmwe daraai dalyaraavɨ wanganaka walyuna yaka ata bwaꞌnyɨna yaka wɨdɨna “Nɨmɨjɨ dava dalamwaalyɨla! Wapaaya aalya sarɨmɨnyɨne maarɨdeinyɨ. Aalya yɨnapɨjɨ wapaajɨ napɨjɨ dɨwideihɨlyɨra.” Kumɨ “Yo,” sara kudeEvɨraamɨ gannya angeyarai wɨlɨna, Seraavɨ wɨdaka “Wapaaya yɨdɨka ja!” kaanyɨveꞌna wawaka jɨlɨkyaawarya maalɨka dɨwɨnyai maarɨna. Maarɨna kyaꞌ wɨdaayadei gurya davɨna yɨdɨka yɨna yakeEvɨraamɨ wapaaya kumaaryaꞌ kumɨ nyɨna. Miꞌna nyɨna yeva aꞌmwera Evɨraamɨmɨ wɨde“Gɨmɨre balaangeSeraaꞌ gawɨ mwaalɨka?” Sara kudeEvɨraamɨ wɨdaꞌ “Angewɨlarɨꞌ.” Kudaꞌ pwai wɨdɨna “Kwarame mudɨkekwavɨlavojɨ nɨmɨ yagalaawɨdehaaꞌ Seraaꞌ kaimɨraayarɨ mɨladesɨra.” Miꞌna kudaꞌ Seraaꞌ yagaala davɨ wɨꞌnaka yɨmunna jɨka gyaka dɨna “Naarɨmɨ sayoinaai aꞌmwe neyoinaalyɨra. Kaimɨraayai gara mɨlɨdeꞌnanaka! Nɨmɨ aꞌmwe neꞌnyɨra.” Sara yawɨꞌna kyaꞌ Gotɨyai Evɨraamɨmɨ wɨdaꞌ “Seraaꞌ jɨka baaꞌna gyɨwaka? Gotɨyainyɨ yuyangɨ yɨdeinyɨra. Gamɨ saꞌ dɨwɨjaꞌ kwarame pɨrɨꞌ kwavɨlavojɨ kaimɨraayarɨ mɨladesɨ.” Miꞌna kudaꞌ Seraaꞌ lɨka yaka “Ai, nɨmɨ jɨka magyɨwa.” Sara kudaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Gɨmɨ jɨka gyɨwaano.”
441  GEN 18:16  Aꞌmwe daraai dai Evɨraamɨmɨ angevɨdaaꞌnyɨ “Sothomɨ angebanneinera,” deva kaanna wɨna. Evɨraamɨjɨ pwalyɨ maalɨkebanna wɨna. Maalɨkebanna wɨna kyagi Gotɨyai wɨdaꞌ “ ‘Sothomɨ mwaalyarajɨ Gamora mwaalyarajɨ aꞌmwe kayaaꞌnanaangerera,’ sara wɨꞌnadɨnyarera. Nɨmɨ walanganɨma! Aꞌmwe kayaaꞌnanaangeraavɨ sara wanganaꞌmuri nɨmɨ tamakɨdeinyɨra.” Aꞌmweraai “Naarɨmɨ walaawaka!” dahɨla walaawɨna kyagi Evɨraamɨ Gotɨyarɨ wɨdaꞌ “Aꞌmwe tewaanyarajɨ mwaaipɨjara nabaai dɨramakɨdeigɨ daaka? Aꞌmwe tewaanya nɨmɨre ata sɨvɨlɨraai aꞌmwe pware ata sɨvɨlɨraai aꞌmwe pware atɨraaina (50) mwaaidapɨjɨ anga naanga yuyaburaavɨ dɨramakɨdeigɨ daaka? Gɨmɨ kwaaka yuyavakɨ maremwaaidɨnyaigɨnyɨ. Gɨmɨ gazagaasagaaꞌ tewaanna yadɨnyaigɨnyɨra.” Sara kudaꞌ Gotɨyai wɨdɨna “Aꞌmwe nyɨdɨwaanyara mwaaidapɨjɨ anga naanga yuyaburaavɨ maramaki yɨdeinyɨra.” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ Gotɨyarɨ aꞌmwe tewaanya ata sɨvɨlɨraai, ata sɨvɨlɨraai ata pwina saraavɨna kudaꞌ Gotɨyai “Maramaki yɨdera,” wɨdaꞌ. Sara wɨdɨna kyaꞌ Evɨraamɨ aꞌmwe tewaanya ata sɨvɨlɨraai, ata sɨvɨlɨraalyaraavɨna kudaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Angeba maramaki yɨdera.” Sara wɨdɨna kyaꞌ Evɨraamɨ aꞌmwe tewaanya ata sɨvɨlɨraai, atɨraalyaraavɨna ayawɨ kudaꞌ Gotɨyai ayawɨ wɨdaꞌ. Sara wɨdɨna kyaꞌ Evɨraamɨ aꞌmwe tewaanya ata sɨvɨlɨraalyaraavɨna ayawɨ kudaꞌ Gotɨyai ayawɨ wɨdaꞌ. Kudaꞌ Evɨraamɨ aayagaaꞌ wɨdaꞌ “Nɨmɨnyɨna sɨnna tɨka magɨthavannera! Nɨmɨ gave pɨgaaꞌna gɨthɨma! Aꞌmwe tewaanya nɨmɨre atɨraalyara mwaaidapɨjɨ anga naangangɨ dɨramakɨdeigɨ daaka?” Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Aawano. Aꞌmwe tewaanya atɨraalyara mwaaidapɨjɨ anga naangengɨ maramaki yɨdeinyɨra.” Miꞌna wɨdaka Gotɨyai kaanna wɨna yaꞌ. Wɨna kyaꞌ Evɨraamɨ gannya angewɨnna yagalaawɨna yaꞌ.
462  GEN 19:4  Ejelɨyaraai “Naarɨmɨ se waꞌmwaraka!” dahɨla yamaze yɨnaꞌna yadakɨlyɨ Sothomɨ mwaalyara kaanna bɨna yeva Lotɨmɨ jaka wɨdɨna “Aꞌmweraai gawɨ mwaaihɨla? Dɨmakwalyaama! Nesaraarɨ ata lɨmwanna yaana!” Sara kudeLotɨ walyuna yaka kaanya tihɨꞌna yaꞌ. Tihɨraka kumɨnyɨ wɨdaꞌ “Sarɨmɨ kayaaꞌna mipɨnera! Nɨmɨre taayawaai saaigɨꞌnyawaai mwaaihɨlyawaarɨ dɨmaarila! Aꞌmweraarɨna myawɨpɨnera!” Miꞌna kudaꞌ Sothomɨ mwaalyara wɨde“Gɨmɨ maaveigɨnyɨra. Nemɨnyɨna gɨmɨ dɨnemaremwaaideigɨ daaka! Gɨmɨnyɨna naangevaꞌna kayaaꞌna yaana! Baaꞌna nedɨwaana!” Sara kudeejelɨyaraai Lotɨmɨ angevɨdaaꞌnyɨ mwagiꞌnamaata yagɨla kaanya tihɨꞌna yagi. Tihɨꞌna yagɨla Sothomɨ mwaalyaraavɨ tɨnna galapɨnyɨwanna kyagi Sothomɨ mwaalyara tɨnna mwanganyeva “Kaanyaꞌ gavanaka?” deva deva tɨnna wanganyɨꞌmaaꞌna yeꞌ.
470  GEN 19:12  Ejelɨyaraai Lotɨmɨ wɨdahi “Gotɨyai ‘Aꞌmwe anga davanyara kayaaꞌna yadɨvɨsara daaka?’ daka yawɨraꞌ. Anga davɨdaaꞌnyɨ kɨnɨdakaavihi dɨwila! Naarɨmɨ woꞌdaaina yakadera.” Miꞌna kudahi Lotɨ aꞌmweraai gamɨre taayawaarɨ maaryaꞌneraarɨ kaanna wɨna yaka yagaala wɨdaꞌ “Neyarai lɨkaanya wawaana! Anga dava kayaaka yadevera.” Sara kudaꞌ saꞌ aꞌmweraai kadɨka muꞌnyɨ yagɨla saba mwaalagi.
473  GEN 19:15  Yɨrɨkegaai puꞌdaasɨyagaaꞌ dɨkaaꞌna, ejelɨyaraai Lotɨmɨ yagaala naanga wɨdɨna “Dahaasagaaꞌ neyarai kaanyaana!” Wɨdɨna kyagi Lotɨ kave mwaalɨna kyaꞌ saraai Lotɨmɨjɨ gannya aꞌmwevɨjɨ kɨrɨnnya taayawaarɨjɨ “Yarai kaanyaana!” wɨdahɨla magapɨrina yagɨla angebadaaꞌnyɨ kaanna makuna yagi. Ejelɨyaraai wɨdɨna “Yarai, yarai, ayahi tɨgɨnyɨmaꞌnya mipɨnera! Mugunyavɨna lɨkaanya jɨlaawila! Nabaibɨthɨka!” Sara wɨdɨna kyagi Lotɨ wɨdaꞌ “Mugunyavɨna kaanya yɨlaawiaꞌna lɨka yɨwana. Angebanna yayaꞌ Sawa nɨmɨ wɨlaawɨjɨwana?” Kudaꞌ ejelɨyaraai wɨdahi “Yo, yarai.”
481  GEN 19:23  Yarai kaanna wɨna yaka Lotɨ nyɨlyai gaai bilapijɨꞌdaaꞌnyɨyagaaꞌ anga Sawa wɨlɨna yaꞌ. Wɨlɨna kyaꞌ Gotɨyai dɨkesɨla dɨꞌnakesangɨ burɨke sɨrɨmyaꞌbɨsaꞌ Sothomɨ angebanna Gamora angebanna wasɨꞌna kyaꞌ angeba kayaaka yɨna yaꞌ. Wasɨꞌna kyaꞌ Lotɨmɨre balaangaꞌ tɨgɨnyɨmaꞌnya kyaꞌ aꞌmwegalyewaaꞌmwanna kyaꞌ aꞌmwesaala yɨmaꞌnyɨna yaꞌ. Mwanyagaaꞌ Evɨraamɨ Sothomɨ Gamora angeba dara wanganake“Ai, yunebanna jɨsaꞌ jimwaꞌ!”
497  GEN 20:1  Evɨraamɨ Yɨꞌdarya Maamɨredaaꞌnyɨ Kwaaka Geraanei kaanna wɨna yaꞌ. Wɨna yaka ayagaaꞌ aꞌmweraavɨneꞌna lɨka yaka wɨdaꞌ “Seraaꞌ nyaꞌmwesɨra.” Sara kudaꞌ AvimɨleGeraa maremwaaidei Seraavɨ gannya angewakaꞌ. Sawɨta sagaaꞌ wajaꞌ kyaꞌnaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Aꞌmwe pware balaangemaꞌmwaana. Sayaba dɨvaideigɨnyɨra.” AvimɨleSeraavɨ kwala mamaaryaka Gotɨyarɨ wɨdaꞌ “Nɨmɨnyɨjɨ nɨmɨre maremwaaidɨnyaraavɨjɨ dɨramakɨjɨwaana? Evɨraamɨ nyɨdɨwaꞌdɨꞌ ‘Gamɨ nyaꞌmwesɨra.’ Nabaai Seraaꞌ nyɨdɨwaꞌdɨꞌEvɨraamɨ nyaꞌmwelyɨra.’ ” Wɨdɨna kyaꞌ Gotɨyai wɨdaꞌ “Saꞌ yawɨꞌmwa. Gɨmɨnyɨne ‘Avimɨlekayaaꞌna nyadɨꞌ! Seraavɨ mamaarannera!’ dena navɨka gɨmwaaihe. Evɨraamɨmɨne Seraavɨ ayawɨ dumaarya! Gamɨ sai nɨmɨnyɨne wɨdadelyɨra. Gamɨ ‘Avimɨlenabaladɨka!’ dozɨ Gotɨyainyɨ yagaala nyɨdathera,” wɨdaꞌ Gotɨyai.
504  GEN 20:8  Mwanyavɨ AvimɨleEvɨraamɨmɨ jaka wɨdaꞌ “Kaajo!” Evɨraamɨ kabaꞌ wɨdaꞌ “Negɨmɨnyɨne kayaaꞌna myadaanyainera. Saꞌ baaꞌnebwi yɨvanɨgɨna?” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ wɨdɨna “ ‘Aꞌmwe davanyara Gotɨyareburɨ myadɨvɨsarera,’ dena ‘Seraaꞌ nyaꞌmwesɨra,’ yɨhɨthɨwaꞌdeinyɨ. ‘Nyɨramakɨpɨꞌdeꞌna Seraavɨ maapɨꞌdera,’ dena yɨhɨthɨwaꞌdeinyɨ. Gamɨzaꞌ nɨmware taayaꞌ mwaalaka nɨwaavɨre taayaꞌ mamwaalyɨ kyaꞌ nɨmɨ maare.” Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ AvimɨleEvɨraamɨmɨna Seraavɨ wɨjaavɨna yaꞌ. Nabaai wawɨnya yadɨvɨsaraavɨjɨ jɨlɨkyaawaryaraavɨjɨ wɨjaavɨna yaꞌ. Wɨjaavaka wɨdaꞌ “Dava nɨmɨre kwaakewarɨkeba gɨmɨre kunyavɨdaaꞌnyɨ ‘Gɨmɨre kwaaka warɨkeba mwaalɨma!’ daꞌgɨzɨ dɨmwaala!” Avimɨlesara kudaꞌ Evɨraamɨ Avimɨlekɨmɨna Gotɨyarɨ kudaꞌ Gotɨyai gamɨnyɨjɨ gannya aꞌmwengɨjɨ tewaanna yaꞌ. Miꞌna kyaꞌ ayaꞌna Avimɨlekɨmɨre aꞌmwe kaimɨraayangɨ mɨleꞌ.
515  GEN 21:1  Evɨraamɨ kwarame 100 (waanɨ aadɨretɨ) wavɨlavakei kaimɨraayarɨ kyawakɨnaꞌ Gotɨyai sara wɨdakeEvɨraamɨ “Gannya yayaꞌ Aazakɨ,” wɨdaꞌ. Aazakɨ sawɨta daryaai daryaai daryaai darɨꞌ kajɨnnaꞌ ganɨmaangai gamɨre kɨlaakepɨkarya yaꞌ. Seraaꞌ wɨdaꞌ “Gotɨyai nɨmɨnyɨna tewaanna yɨnɨkelyɨra. Nɨmɨjɨ nɨmɨre aꞌmwelyɨ saꞌnaai aꞌmwe neꞌnaai kaimɨraayarɨ maaroi. Aꞌmwe aꞌmwera jɨka maregyɨpɨꞌdelyɨra,” wɨdaꞌ. Seraaꞌ Aazakɨmɨ aamunya mujaayɨ yakegaaꞌ Evɨraamɨ munne naangeyaꞌ.
523  GEN 21:9  Ehaavɨre kaimalei YɨzɨmeAazakɨmɨ maanga dada mala tamɨna yadaaꞌnyɨ Seraaꞌ wanganaka Evɨraamɨmɨ wɨdaꞌEhaasɨ gamɨre kaimɨraayalyɨ sawaarɨ duthaaso! Gɨmɨ balaꞌgɨzɨ ‘Yɨzɨmenɨmɨre gɨlyɨvɨsa namaaradɨka!’ daꞌgɨzɨ duthaaso!” Miꞌna kudaꞌ Evɨraamɨmɨ gannya kaimɨraayaryaba kale wiaꞌ. Kale wiadaaꞌnyɨ Gotɨyai wɨdɨnaEhaasɨ Yɨzɨmelɨjɨ sawaarɨna kale magyannera! Dɨvi sagaaꞌ gɨmɨre kaimɨraaya Yɨzɨmelɨmɨre kwala naanga yɨrɨvadengɨ. Saꞌ Aazakɨ jɨwaalɨvaanga nebulyai naangelyɨra.” Yɨrɨka kavuraꞌ Evɨraamɨ Ehaavɨne wapaajɨ aalyasɨ wɨjaavaka wɨdaꞌ “Dahaaꞌ dɨwila!” Kudaꞌ kɨnaai yagalyaꞌmaꞌna yagɨla kaanna kaanna yamaryagɨla kwaaka kayaaꞌna naanga Bɨyazivana yɨꞌmaꞌna. Yɨꞌmaꞌna kyagi dɨvidaasɨ aalɨtala kunewaꞌdɨsɨ yɨta maalɨkikɨ yɨkaavɨlyavɨ Ehaaꞌ Yɨzɨmelɨmɨ yagalyaꞌmavaka pɨba mwaalɨna yaꞌ. Mwaalakebadaaꞌnyɨ dɨna “ ‘Nɨmɨre kaimalei baladetɨnna nangamudɨka!’ dena yɨkaavɨlyavɨ mwaaidɨsɨ pɨba mwaaimwa.” Sara dɨna kyaꞌ Gotɨyare mamaayai ejelɨyai Ehaavɨ jaka wɨdɨna “Lɨka minnera! Yɨzɨmekɨnna dadaasɨ wɨꞌnɨwa. Gamɨ mwaalajare kwala naanga yadengɨ.” Sagaaꞌ Gotɨyai aalɨyɨmɨnyavɨ yɨbwarɨdaakwaꞌ. Kyɨbwarɨdaakwaꞌ Ehaaꞌ aalya yɨrɨna yaka gawaalɨvɨ wirina yaꞌ. Yɨzɨmeaꞌmwei yɨmaꞌnaka Kwaaka Paraanɨ mwaalaꞌ. “Aꞌmwe Yɨzɨpɨ mwaalyaꞌ maarana!” Ehaaꞌ daka maaraka Yɨzɨmelɨmɨna wɨjaavaꞌ.
536  GEN 21:22  Avimɨlekɨjɨ gannya aꞌmwe naangelyɨ saraai Evɨraamɨmyawɨnna bahɨla wɨdɨna “Gotɨyai gɨhaimwadelyɨra. Gɨmɨnyɨne jaꞌmweinyɨ yɨmaꞌnɨgeinyɨra. ‘Yuyagaaꞌ jaꞌmwei yɨmaꞌnɨdeinyɨ,’ nebwina nyɨdana! Kwaasɨ nadɨthɨka!” Sara wɨdɨna kyaꞌ Evɨraamɨ wɨdaꞌ “Avimɨlekɨ, jaꞌmweinyɨ. Sara dɨwaanyaꞌ gɨmɨre gɨthaayadɨvɨsara nemɨre aalɨbunyavɨ kuka maꞌmwaava.” Kudaꞌ Avimɨle“Nɨmɨ mujɨweinyɨra,” yawɨraka wɨdaꞌ “Yagaala daꞌ myawɨriwana.” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ jɨlɨkyaawarya Avimɨlekɨmɨne wɨmaaryaꞌ. Nabaai sipɨzipɨya dɨwɨnya dawaai dawaai dawaai daꞌ gavinya pɨba wɨmwaaihɨna yaꞌ. Wɨmwaaihɨna kyaꞌ Avimɨlewɨdaꞌ “Sa gavinya pɨba beꞌna wɨmwaihɨwaana?” Miꞌna kudaꞌ Evɨraamɨ wɨdɨna “Sipɨzipɨya sa dɨmaaꞌdengɨna aꞌmwe pwara yawɨpɨꞌdeEvɨraamɨ aalɨhavi’ nɨnnya’ lɨkɨnɨkesɨra,’ ” wɨdaꞌ. Savɨdaasɨ kwaakavɨne yayaꞌ Bɨyaziva wɨdɨna yaꞌ Evɨraamɨ.
546  GEN 21:32  Evɨraamɨ miꞌna kyaꞌ Avimɨlekɨjɨ gamɨre aꞌmwe naangelyɨ saraai kɨrɨnnya Kwaaka Pɨlɨzɨtɨyana wɨna. Kaanna wɨna kyagi Evɨraamɨ “Gotɨyai gazagaasagaaꞌ mwaaladelyɨra,” daka Bɨyaziva yɨta dɨragɨnya burɨnna yaka Gotɨyarɨna yɨleyagaala wɨdaꞌ.
549  GEN 22:1  Dɨvidaaꞌnyɨ Gotɨyai dakaEvɨraamɨ gara yadelaka?” wɨdaꞌ “Aazakɨmɨna yɨlaaya naanga yadɨnyaigɨnyɨra. Gamɨnyɨ Moraaya kwaakevɨna dɨmakwodeigɨnyɨra. Mugunya savɨ Aazakɨmɨ dɨkedɨmariraꞌdelyɨra. ‘Gotɨyarɨna wɨjaavɨdeinyɨ,’ dɨthadeigɨnyɨra.” Miꞌna kudaꞌ yɨrɨkekavuraꞌ Evɨraamɨ jɨlɨkyaawarya dogiyavɨ dɨkɨraya yɨlakɨna kyaꞌ Aazakɨjɨ wawɨnya wɨdaayadisaraalyɨ gamɨjɨ wɨna. Kaanya kuna yadaaꞌnyɨ sawɨta pɨryaai kajɨnnaꞌ Moraayana kwaaka yɨꞌmavaawɨna yeꞌ. Yɨꞌmavaawɨna kyeEvɨraamɨ wawɨnya wɨdaayadisaraarɨ wɨdɨna “Dava jemwaalyɨla! Nɨmɨjɨ kaimɨraayalyɨ sainaai mugunyavɨna yɨlaawaka! Gotɨyarɨna wɨdakadera. Miꞌna wɨdakwoihɨri naarɨmɨ yagalaawakadera.” Sara wɨdɨna yaka Evɨraamɨ kwaariꞌmatasɨ dɨkeyengwɨtavamakuna yaꞌ. Aazakɨ dɨkɨraya makuna yaꞌ. Kaanna yɨlaawɨna yadaakɨri Aazakɨ Evɨraamɨmɨ wɨdaꞌ “Nɨmwai, jɨlɨkyaawarya Gotɨyarɨne wɨjaavakadei gavanako?” Kudaꞌ Evɨraamɨ wɨdaꞌ “Nyɨbwaalɨꞌ, Gotɨyai jɨlɨkyaawaryarɨ nehɨzaavadelyɨra.” Sabanna yɨlyɨꞌmavaawɨna kyagi Evɨraamɨ simɨnyelɨvalaabaka dɨke yabɨlɨngaka Aazakɨmɨ wɨla marapwɨyɨna yaka dɨka yabɨlɨngakeaꞌbadaaꞌnyɨ yɨlamaarakɨna yaka kwaariꞌmata maarɨna yaka dɨna “Nɨmɨ daakwɨma kwaariꞌmata dasɨ!” Kadaꞌ Gotɨyare ejelɨyai jaka wɨdaꞌ “Jɨwaalɨvɨ maramakɨnnera! ‘Dahaaꞌ Evɨraamɨ nɨmɨrebwi yadelyɨra,’ daka Gotɨyai gɨmɨnyɨna yawɨꞌmwaꞌ.” Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ Evɨraamɨ tɨnna dara wanganake“Jɨlɨkyaawaryarɨ yɨsɨkɨ gɨlaꞌmwannaꞌna yɨwakedaaka!” Gawaalɨvɨ wɨlyaꞌ yaarɨna yaka gɨlaꞌmwannaꞌdɨꞌnyɨyai maarɨna yaka tamɨna yaka simɨnyeyɨlamarakɨna yaka dɨka yɨraꞌna yaka Gotɨyarɨ wina yaꞌ. Evɨraamɨ yɨleyagaala wɨdaꞌ “Dava Gotɨyai nejaavaderyaba.” Nabaai Gotɨyai Evɨraamɨmɨ jaka wɨdaꞌ “Nɨnnya yayaꞌna gɨthɨvanɨge‘Nyɨbwaalɨꞌ Aazakɨmɨ Gotɨyarɨna wɨjaavɨma!’ dɨwaanyaꞌna gɨmɨre kaimɨraayara sɨlɨngaamɨnya yuyabɨsara kwala naanga naanga yɨrɨpɨꞌderera. Yɨ kumɨ sara kunnya y’ kamaangeraavɨ maremwaaibɨꞌderera. Yɨ kumɨnyɨna nɨmɨ aꞌmwe kwaakevakɨ mwaalyaraavɨne tewaanna yɨderera,” wɨdaꞌ Gotɨyai. Miꞌna kudaꞌ Evɨraamɨjɨ Aazakɨjɨ walaabɨna kyagi Evɨraamɨmɨre wawɨnya yadisaraalyɨ ayawɨ Bɨyazivana bɨna yeꞌ.
568  GEN 22:20  Dɨvi sagaaꞌ Evɨraamɨmɨ wɨꞌnaꞌ “Naawo jɨthaakaangei gawaalɨvaanga aꞌmwere sɨvɨlɨraai ata purɨdaaꞌnyɨ pwaraalyaraavɨ yawakɨnaꞌ. Gawaalɨvaanga pwai Betɨyɨwetaaya Revekaavɨ yawakɨnaꞌ,” wɨꞌnaꞌ Evɨraamɨ.
573  GEN 23:1  Seraaꞌ kwarame 127 kwavɨlavaꞌ Evɨronɨ angeba balaꞌ. Kabalaꞌ Evɨraamɨ kɨnna dɨna. Miꞌna kɨnna dɨna yaka Evɨraamɨ Etɨyaraavɨ wɨdaꞌ “Kwaaka daꞌ nɨmɨredaaka! Mudɨkeinyɨra. Nɨnnya aꞌmwewakɨdeꞌna kwaaka pɨrɨꞌ nyɨjaayɨla!” Sara kudaꞌ Etɨyara wɨde“Aꞌmwe naangeigɨ, nemɨre gɨlaaya wakadaanyaba saba gɨnnya aꞌmwedakya tewaanyaba!” Sara kudeEvɨraamɨ “Su!” daka wɨdaꞌ “Simaanga Maakɨpela sabanna nɨgwɨmubya yɨhidera.” Kwaaka savɨ gyakwai Epɨronɨ Evɨraamɨmɨ wɨdaꞌ “Gazare wɨjaavɨna yɨdeinyɨra.” Miꞌna kudaꞌ “Kwaakaꞌna nɨgwia gɨzaavɨdera. Nɨgwia gara gara gɨzaavɨjɨwano?” Epɨronɨ wɨdaꞌ “Aꞌmwera ‘Gɨlaaya wakaana!’ dadɨvɨꞌ 90 kinaaya mubadɨvɨsasɨra. Nyaꞌmweigɨ nɨgwia warana! Gɨnnya aꞌmwedakya!” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ Epɨronɨmɨne nɨgwia wɨjavadaaꞌnyɨ aꞌmwe yuyara banganaraꞌ. Kwaaka miꞌna mubaka Maamɨre kwaaka saba simaangeSeraavɨ wakaꞌ.
593  GEN 24:1  Evɨraamɨ aꞌmwe nei mwaalaka gannya wawɨnya wɨdaayade naangejaka wɨdaka wɨdɨna “Nɨmɨre kaimɨraayarɨne aꞌmwedumaaridera. Kainanɨ mwaalyaraayawɨnna munnera! Nɨmɨre avaalyaraayawɨnna kaanya wawaꞌgɨzɨ dɨmaraawɨde. Yagaala naangaꞌ GotɨyaryabaEvɨraamɨgɨ nyɨdɨwaanyaꞌ sara yɨdeinyɨra,’ nyɨdana!” Wɨdɨna kyaꞌ wawɨnya wɨdaayadei yagaala Evɨraamɨ wɨdake wɨdaꞌ “Aꞌmwe‘Sabanna kaanna mwɨyɨ yɨdeꞌnyɨ,’ kanyɨdozɨ gamɨre kwaakevɨna Aazakɨmɨ makabɨna yɨdeinyɨ da?” Sara kudaꞌ Evɨraamɨ wɨdɨna “Arɨkawɨnyɨra. Nɨnnya kaimɨraayai mamakunnera! Gotɨyai gannya mamaayarɨ yaasɨna kyojɨ gamɨ gɨmɨnyɨne tewaanna yadelyɨra. Aꞌmwe‘Aalo,’ kadozɨ, ‘Kaanya muwɨnera!’ kagɨthozɨ gɨmɨre wawɨnya miꞌnanyɨra. Waramaryana!” Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ wawɨnya wɨdaayadei wɨdaꞌ “Gɨmɨ dɨwaanyabwi yɨdeinyɨra.”
602  GEN 24:10  Evɨraamɨmɨre wɨdaayadei kaanya wawaka narɨnna, nɨgwia, gɨlyɨvɨta naanga maaraka kaamelɨya atɨraalyangɨ gɨlyɨvɨsa yɨlamarakaka kaanna makuna. Makuna yaka kwaaka Mezapotemɨyana yɨꞌmavaawɨna yaka angeba Aaranɨ aalɨkaviꞌnɨnnyayaba mwaalɨna. Gamɨre kaamelɨyara sɨvɨla tɨkaꞌna aalɨkaviꞌnɨnnyayaba mwaalɨna. Mwaalɨna kyaꞌ Evɨraamɨmɨre wɨdaayadei Gotɨyarɨ wɨdɨna “Gotɨyaigɨ, Evɨraamɨmɨne tewaanna yɨjaꞌ gɨmɨre asɨrɨna wɨma! Davanya sɨdɨraaya aalɨkavi’ nɨnnyavɨna kulaabapɨjɨ sɨdɨraaya pɨrɨꞌ kulaabozɨ ‘Aalyaꞌ dɨnyɨrya!’ sara kudaꞌmujɨ aalyaꞌ nyɨryojɨ nabaai nɨmɨre kaamelɨyaraavɨne aalyaꞌ kwiryojɨ yawɨꞌna yɨdera ‘Aazakɨmɨnedaaka aꞌmwe dava!’ dɨdeinyɨra,” wɨdaꞌ.
607  GEN 24:15  Gotɨyarɨ wɨdadaaꞌnyɨyagaaꞌ sɨdɨraaya Revekaaꞌ aalyaꞌna bɨna. Sɨdɨraaya saꞌ nawɨꞌnyaꞌ kwala mamaaryaꞌ mwaalɨna yakesɨ. Evɨraamɨmɨre wawɨnya wɨdaayadei wanganaka wɨdaꞌ “Aalyaꞌ nyɨryaama! Nɨma!” Miꞌna kudaꞌ Revekaaꞌ aalyaꞌ yarai yɨrɨna yaka wɨjaavɨna. Sara yaka wɨdaꞌ “Nabaai gɨmɨre kaamelɨyaraavɨne aalyaꞌ pɨrɨsɨ wirima!” Sara wɨdakeyadaaꞌnyɨ Evɨraamɨmɨre wɨdaayadei tɨnna wanganaꞌ. Revekaavɨne sɨnna kadɨtaavarya gɨlɨraka wɨjaavɨna yaka wɨdaꞌ “Gɨmaamaangei aaihwareꞌgɨnaka? Gɨmaamaangere angegavinyavɨ nɨmɨ mwaalɨdeinyɨ dɨngaka?” Kudaꞌ Revekaaꞌ wɨdaꞌ “Betɨyɨwelɨmɨreꞌnyɨra. Naawomɨ balaangeMilɨkaaꞌ gamɨzai mɨlaꞌ. Nɨmware anga wapaaya waꞌdedɨmwaaideigɨnyɨra,” wɨdaꞌ.
618  GEN 24:26  Evɨraamɨmɨre wɨdaayadei “Gotɨyai naangeigɨnyɨ,” daka tutaꞌnyɨna yaka wɨdaꞌEvɨraamɨ guꞌnadelyɨra. Nyɨmaremwaaiderɨne tewaanna yagɨna gamɨjɨ avaalyaraavɨna nyɨbwarɨdakɨwaana,” wɨdaꞌ Gotɨyarɨ.
620  GEN 24:28  Revekaaꞌ “Nɨwaavɨ wɨdɨma!” daka kaanyɨveꞌna wɨna. Dɨvi gathaakaangei Laivanɨ aalɨbunyayabanna baka wɨdaꞌ “Ata bwaꞌnaka! Kaajo! Nemɨre angetewaanya yɨwedɨmwaalo!” Sara kudaꞌ Evɨraamɨmɨre wɨdaayadelyɨ Laivanɨjɨ wawagi.
624  GEN 24:32  Laivanɨ kaamelɨyaraavɨne wapaaya wɨmaarina yaka aalya yɨnyaꞌnewapaayajɨ maarɨna yaka Evɨraamɨmɨre wɨdaayadewɨjaavɨna yaꞌ. Wɨjaavɨna kyaꞌ saꞌ wɨdaayadei wɨdɨna “Sɨnnawɨ sagaaꞌ ‘Nɨmɨ wɨlaabena nɨmɨre wawɨnyaꞌ berɨvaka?’ dena dɨnyuꞌnyi! Nɨmɨre dɨwɨjavɨ kanyuꞌnapɨjɨ nɨmɨ wapaa nɨdera. Evɨraamɨmɨre wawɨnya wɨdaayadɨnyainyɨ naangeinyɨ Gotɨyai Evɨraamɨmɨne tewaanna kyaꞌ gɨlyɨvɨkɨravɨnakelyɨra. Seraasɨ Evɨraamɨjɨ aꞌmwe neyoi kyɨmaꞌnagi Seraaꞌ kaimalei kamɨlaꞌ kaimaleAazakɨ yayaꞌ woꞌnaꞌ. Evɨraamɨ kabalojɨ Aazakɨ gɨlyɨvɨta yuya maaradelyɨra. Evɨraamɨ nyɨdaꞌ ‘Kaanna wɨjaꞌ nɨmɨjɨ avaalyaraavɨreba Aazakɨmɨne aꞌmwedɨvɨramaaꞌ! Gotɨyai gɨhaimwagadeigɨnyɨra. Aꞌmwekagɨthozɨ “Kaanna mwɨyɨ yɨdeꞌnyɨ,” wawɨnya gɨmɨremɨꞌ,’ sara nyɨdaꞌ Evɨraamɨ. Nɨmɨ aalɨbunyayabanna bena Gotɨyarɨ wɨdɨwa ‘Aazakɨmɨre balaangaꞌ yɨmaꞌnadenyɨbwarɨdaakwia!’ Kudɨwa Gotɨyai Revekaavɨ nyɨbwarɨdaakwɨwaꞌ. Evɨraamɨmɨre gawaalɨvɨne aꞌmweRevekaaꞌ dumaarijɨwaai? ‘Nɨmɨ yawɨrɨdeꞌna kɨrɨmɨre sɨmunya yawɨꞌdita nyɨjɨla!’ Nɨmɨ yɨhuꞌnɨma!” wɨdɨna yaꞌ.
642  GEN 24:50  Revekaavɨre ganɨmaangei Betɨyɨwelɨjɨ Laivanɨjɨ sanɨdaai wɨdahi “Gotɨyai dara yakenaarɨmɨ yagaala madakanera! Revekaavɨ dɨmakwona!” Miꞌna kudahi Evɨraamɨmɨre wɨdaayadei gɨlyɨvɨta naanga yanga mudaꞌ. Mwanyavɨ “Nɨmɨ wɨma!” dadaaꞌnyɨ Revekaavɨre ganaangegathaakaangelyɨ wɨdahi “Dava sawɨta atɨraai mwaalakɨri dɨwidewaaihɨlyɨ.” Saꞌ Evɨraamɨmɨre wɨdaayadei wɨdaꞌ “Aala. Dahaaꞌ kaanna wɨdera.” Sara kudaꞌ Revekaavɨ wɨdahi “Dahaaꞌ gamɨjɨ dɨwijɨwaai?” Revekaaꞌ wɨdaꞌ “Nɨmɨ kaanna wɨdera.” Sara kudaꞌ gyaꞌmwelyɨ ganaangesawaai wɨdahi “Gɨmɨ kaimɨraaya kwala naanga maaꞌdɨzara kunnya yɨkamaangeraavɨ maremwaaibɨꞌderera.” Miꞌna kudahi Evɨraamɨmɨre wɨdaayadei Revekaavɨjɨ gamɨre wɨdaayadɨvɨsangɨjɨ maarɨna kyaꞌ kumɨ kaanna wɨna yeꞌ.
654  GEN 24:62  Pɨgaaꞌ sawɨsaburɨ Aazakɨ wawɨnyavɨ mwaalaka dara wanganake“Kaamelɨyara keibanna jɨnɨgava!” Aazakɨ wangadaaꞌnyɨ Revekaaꞌ gamɨzarɨ wanganaka bwalaawɨna yaka Evɨraamɨmɨre wɨdaayadewɨdaꞌ “Aꞌmwei aaihwalaka?” “Aazakɨ gɨmɨre kwalaangelyɨra.” Sara kudaꞌ Revekaaꞌ kawaaka yɨꞌnaꞌ. Wɨdaayadei Aazakɨmɨ gamɨ yakewɨdaꞌ. Miꞌna kudaꞌ Aazakɨ Revekaavɨ gannya angewɨmwaaihɨna kyaꞌ aꞌmweyoi mwaalagi.
660  GEN 25:1  Evɨraamɨ aꞌmwe pɨrɨꞌ Keturaayaꞌ kamaaraꞌ gawaalɨvaanga daraai daraai daraai mɨlaꞌ. Gawaalɨvavaavɨ yaya gegewɨdaꞌ “Pwai Sɨmɨranɨ, pwai Jokɨzaanɨ, pwai Methaanɨ, pwai Mɨthɨyanɨ, pwai Yɨzɨvaakɨ, pwai Sɨwaa.” Yaya woꞌnɨkera kamwaaledɨvidaasaꞌ Keturaayavɨreraavɨ Evɨraamɨ gɨlyɨvɨta pwarɨ pɨrɨꞌna, pwarɨ pɨrɨꞌna wɨmaaryaka wɨdaasaka gannya gɨlyɨvɨta yuya Aazakɨmɨna wɨjaavaꞌ.
666  GEN 25:7  Evɨraamɨ kwarame 175 kwavɨlavaꞌ balaꞌ. Kabalaꞌ gawaalɨvaangeraai Aazakɨjɨ Yɨzɨmelɨjɨ saraai Maakɨpela simaangeEvɨraamɨ Seraavɨ wakakewakagi. Yɨ Gotɨyai Evɨraamɨmɨne tewaanna sara yake Aazakɨmɨne tewaanna sara yaꞌ. Tewaanna yadaaꞌnyɨ Aazakɨ aalɨbunya Laaꞌeroi saba mwaalaꞌ.