23233	MAT 1:20	Yosep nahën kwa nevo nebë sënë, loḳ Mehöböp yi angër yam vu yi loḳ pesepsën benër vu bë, “Davit* yi mewis Yosep-e! Gwenġo! Su nim dëlin Maria! Gaḳ gweḳo nök natu venëm. Hurmahen sën loḳ nare ayo lo, saga Anon Vabuung vonġ vu yi.
23236	MAT 1:23	“Ham gwenġo rë! Rëḳ avëh avö nalu doḳ, lom geḳo nalu aġuu. Lob rëḳ ġenanër arë nabë Emanuel.” Arë sënë degwa nebë ‘Anutu nedo ving hil’.
23268	MAT 3:7	Loḳ Jon lë bë alam Parisai* los alam Sadukai* nġahi deyam vu yi in bë dejipek bël geving, lom nër vu sir bë, “Nyël nalu ham! Re nër vu ham bë ham beya in nyëvewen sën rëḳ natöḳ vu ham vu buk tamusën agi?
23278	MAT 3:17	Log ġaġek ti yam vu yaġek bë, “Yiḳ sa naluġ sënë sën sahëġ neving yi los halë yi nivesa lo!”
23281	MAT 4:3	Lob mehö-pelëpinsën-ala ya menër vu yi bë, “Bë Anutu nalu honġ, og ġenanër ġelönġ sënë denatu brët!”
23287	MAT 4:9	log nër vu bë, “Bë ġengun lup vu sa los gweḳo sarëġ jaḳ, og sëḳ dëëin nġaa los arë arë pin sënë nök vu honġ!”
23288	MAT 4:10	Rëḳ Yesu nër yah vu bë, “Satan! Gweḳo honġ jaḳ meġena! Ġaġek neggëp loḳ Anutu-yi-ḳapiya nebë: ‘Yiḳ gweḳo Mehöböp sën honġ Anutu lo jaḳ, beġeġurek yi yö timu babu!’”
23294	MAT 4:16	Nengwah-tumsën böpata jëh raḳ alam sën denedo loḳ malaḳenu ayo lo! Denedo loḳ nyëġ malaḳenu sagi bebë denadiiḳ bemalaj nama na, loḳ Ranġah raḳ in sir!”
23295	MAT 4:17	Vu buk saga Yesu ḳo yi huk raḳ benër ġaġek ranġah bë, “Ham gweġin ham! In Nyëġ-yaġek-yi vonġin anon jaḳ.”
23325	MAT 5:22	Gaḳ sa, og sa nanër vu ham nabë: Mehöti bë ahë sengën vu ari, og rëḳ geḳo nyëvewen doḳ nah. Log bë mehöti nanër ġaġek nipaya jaḳ ari, og rëḳ bare kaunsor mala in debo nyëvewen vu yi doḳ nah. Log mehöti bë nanër ngwë nabë, ‘Kwam ma!’ og rëḳ duḳ na nengwah vu Nyëġ-nipaya megeḳo nyëvewen doḳ nah.
23337	MAT 5:34	Gaḳ sa, og sa nanër vu ham nabë: Ham su nanër yönon vavunë. Ma rot. Geham su tato yaġek in alam dejaḳ ham ġaġek ni nabë yönon! Gaḳ yö nama rot, in ġaġek saga luho yönon vavunë neggëp ti. In yaġek saga og yiḳ vonġ bë Anutu yi sëa sën nedo raḳ lo.
23338	MAT 5:35	Geham su tato dob in alam dejaḳ ham ġaġek ni nabë yönon, gaḳ yö nama rot, in ġaġek saga luho yönon vavunë neggëp ti. Gedob og yiḳ vonġ bë Anutu yi sëa mahen sën nebë vaha raḳ lo. Geham su tato nyëġ böp Yerusalem in alam dejaḳ ham ġaġek ni nabë yönon! Gaḳ yö nama rot, in ġaġek saga luho yönon vavunë neggëp ti. GeYerusalem saga og yiḳ Mehöböp-los-bengö yi nyëġ.
23340	MAT 5:37	Om nabë ġengoġekin nġaa, og ġengoġekin niröp, rëḳ mu nabë kwam bo nabë ‘Ma!’, og ġenanër ranġah nabë ‘Ma!’ Beyiḳ ggovek. Gaḳ bë ham nanër yönon vavunë geving, og sagaḳ Mehö Nipaya yi nġaa.”
23349	MAT 5:46	Bë ham ahëmin geving alam sën ahëj neving ham lo mu, og ham su rëḳ gweḳo nyëvewen jaḳ rë. Ma! In nġaa nebë saga og yiḳ alam nij paya pin lo denevonġ.
23364	MAT 6:13	Su gweli he na vu pelëpinsën, gaḳ mu gweḳo he vër in nġaa nipaya pin. (In honġ Nyëġ og Nyëġ anon, gehonġ Anutu los niwëëk, garëm og böpata rot kesuu nġaa pin, neggëp degwata los degwata. Yönon!)’
23365	MAT 6:14	Kë! Nabë ham dahun mehönon hir nġaa nipaya na, og rëḳ ham Amamin vu yaġek dahun ham nġaa nipaya na geving nabë saga.
23378	MAT 6:27	Nabë ham ti kwa bo nabë geḳo yi buk sën medo mala vesa lo seggi berup na teka geving, og maḳ yoh vu bë rëḳ gevonġ-a? Ma!
23379	MAT 6:28	Om ham su newamin jaḳ in tob! Ham kwamin bo sesik talohek sën nekweḳ pahup ayo lo rë. Su denevonġ huk los denevasu tob rë,
23390	MAT 7:5	Honġ mehö kwam luu! Gwevonġ ġanġ dus ti saga vër in malam govek rë, loḳ mëm rëḳ gwelë nġaa mahen teka sën neggëp loḳ arim mala aga nivesa meġebo vër.
23391	MAT 7:6	Ham su gwevonġ Anutu yi nġaa vabuung vu anöö! Geham su gwetë ham nġaa vuneḳsën sën ham nebaġo raḳ monë böp lo na vu bööḳ. In rëḳ debaḳë duḳ dob jaḳ vahaj, log depekwë medega ham.”
23394	MAT 7:9	Bë ham ti nalu ketaġ nos vu ama, og rëḳ bo ġelönġ vu yi? Ma!
23395	MAT 7:10	Log bë mehöti nalu ketaġ yi in ġël ti, og ama rëḳ bo nyël ti vu yi? Ma rot!
23406	MAT 7:21	“Alam pin sën ayej neloḳ sa bë ‘Mehöböp! Mehöböp!’ lo, saga sir pin su rëḳ dedoḳ na Nyëġ-yaġek-yi medenatu Anutu-yi-alam rë, gaḳ yiḳ alam sën denesepa loḳ Amaġ yi ġaġek lo sën rëḳ dedoḳ na Nyëġ-yaġek-yi medenatu yi alam.
23407	MAT 7:22	Vu Buk-tamusën og alam nġahiseḳë rëḳ ayej doḳ sa nabë, ‘Mehöböp! Mehöböp! He nër ġaġek ranġah raḳ arëm, los hetii memö to deya in mehönon raḳ arëm, gehe hevonġ nġaa böp nġahiseḳë raḳ arëm!’
23408	MAT 7:23	Rëḳ ma gesëḳ nanër vu sir nabë, ‘Sa su raḳ ham nimin rë. Ham alam nimin paya, ham jaḳ na nenga in sa!’”
23416	MAT 8:2	Lob mehöti los nisevuuḳ yam dus vu yi bepetev meneggëp loḳ vaha genër bë, “Mehöböp! Nabë ahëm geving og ġeyoh vu bë gwevonġ mesa niġ veseek jaḳ!”
23417	MAT 8:3	Lom Yesu bë nema raḳ yi genër bë, “Sahëġ ving! Om nim veseek jaḳ!” Lob yiḳ sevuuḳ saga mehor ya pevis.
23418	MAT 8:4	Lob Yesu nër vu yi bë, “Gweġin honġ! Su ġena ġenanër nġaa sënë vu mehö la. Gaḳ mëm ġena ġetato honġ vu mehö-neḳo-seriveng gegwetunġ seriveng noh vu sën Moses nër wirek bë hil ġevonġ lo, in alam pin dejaḳ ni nabë nim veseek raḳ.”
23420	MAT 8:6	Ketaġ bë, “Mehöböp! Sa hur niraḳ meneggëp begganġ ayo; seḳë selönġin benesanġ panġsën rot.”
23423	MAT 8:9	Gaḳ yiḳ sa mehö los niġ wëëk ti ving. Sa nahurek sa alaġ sën neġin sa menevo huk vu sa lo babu, log senġo salam-beġö-yi sën sa neheġin sir lo deneggurek sa babuġ ving nebë saga. Bë sa nanër vu sir ti nabë, ‘Ġena!’ og rëḳ na, gesa nanër vu ngwë nabë, ‘Ġenam!’ og rëḳ nam. Gesa nanër vu sa hur nabë, ‘Gwevonġ nġaa sënë!’ og rëḳ gevonġ. Om yiḳ ġenanër jaḳ avim mu og yiḳ yoh vu.”
23433	MAT 8:19	Lob alam-horek-yi ti ya vu yi menër bë, “Tatovaha! Nyëġ pin sën ġena lo, og sëḳ sepa honġ bena geving.”
23434	MAT 8:20	Rëḳ Yesu nër yah vu bë, “Anöösik lej neggëp, gesoḳ newisej nedo, gaḳ Mehönon Nalu og ben sën gëp doḳ lo ma!”
23435	MAT 8:21	Log yi hur maluh lo ngwë nër bë, “Mehöböp! Amaġ nadiiḳ besedev rë, loḳ mëm senök tamuin honġ.”
23439	MAT 8:25	Loḳ yi hur maluh ya deggee vu yi gedenër bë, “Mehöböp! Ġedoḳ vu hil! Hil hevonġin nadiiḳ bemalad nama!”
23440	MAT 8:26	Loḳ nër yah vu sir bë, “Ham newamin neraḳ in-a? Ham su ayomin neyam timu vu sa yönon rë!” Nër bë saga log kedi petupek raḳ sanġ los nġaggee, lob ahë yes raḳ bededun ma geneggëp.
23441	MAT 8:27	Lom sir pin delëk mederanġa nemaj gedenër bë, “Mehö sënë nebë va? Om sën sanġ los nġaggee denġo aye-ë!”
23443	MAT 8:29	Lob luho pevis bedenġeeḳ bë, “Anutu Nalu honġ! Bë gwevonġ va vu he? Buk yö nahën, log ġeyam sënë in bë ġebo vanë vu he namuġin-a?”
23445	MAT 8:31	Lob memö deketaġ vu Yesu bë, “Nabë gwetii he na, og gwevonġ he na madoḳ na bööḳ yu ti sagu!”
23446	MAT 8:32	Lob Yesu nër vu sir bë, “Ham na!” Nebë saga lob to deya meya deloḳ ya bööḳ, lob bööḳ pin saga deseröġ niwëëk beya depesönġ ya nyëġ vaha degwa ti, bedeluḳ ya nġaggee berehöö sir pin bemalaj maya veröḳ yi.
23450	MAT 9:2	Lob mehö la devaḳu mehöti seḳë selönġin raḳ reek medeya vu yi. Yesu lë bë ayoj neya timu vu yi, lom nër vu mehö seḳë selönġinsën bë, “Naluġ-e! Ayom sepëp jaḳ! In sa dahun honġ nġaa nipaya ya.”
23451	MAT 9:3	Lob tum alam-horek-yi vahi denġo bekwaj nevo loḳ ayoj bë, “Mehö sënë ḳo yi raḳ besevöḳ Anutu!”
23454	MAT 9:6	Om sa bë ham jaḳ ni nabë Mehönon Nalu niwëëk yoh vu bë dahun nġaa nipaya na vu dob—”; log peggirin menër vu mehö seḳë selönġinsën bë, “Kwedi gweḳo honġ reek jaḳ meġenah böm!”
23457	MAT 9:9	Lob Yesu kedi raḳ vu saga meya, lom lë mehöti nedo raḳ begganġ-takës-yi, arë nebë Matai. Lom nër vu yi bë, “Ġenam ġetamuin sa!” Lob Matai kedi raḳ meya tamuin yi.
23470	MAT 9:22	Lom Yesu ggërin melë avëh lom nër vu yi bë, “Naluġ-e, kwam vesa! In ayom yam timu vu sa lob vonġ benimvesa raḳ.” Lob pevis bavëh nivesa raḳ.
23472	MAT 9:24	“Ham jaḳ na! Avëh mahen su diiḳ rë, gaḳ mu neggëp yiing!” Rëḳ denöp raḳ yi.
23475	MAT 9:27	Log Yesu kedi vu nyëġ saga meya, lom mehö luu malaj ḳenod detamuin yi, bedetahi bë, “Davit* yi Mewis-e! Kwam gevonġin aluu!”
23477	MAT 9:29	Lob Yesu bë nema raḳ luho malaj genër bë, “Om anon jaḳ noh vu sën melu ayomin nam vu sa agi!”
23481	MAT 9:33	Lob Yesu tii memö saga to meya log mëm nevengwënġ. Lob alam nġahiseḳë saga kwaj ya nġahi mederanġa nemaj gedenër bë, “Wirek hil su halë nġaa ti nebë sënë ggëp Israel rë!”
23486	MAT 9:38	Om ham kwetaġ vu huk ala nabë gevonġ yi hur na debo yi nos medengupin nom!”
23493	MAT 10:7	Ham na nanër vu sir nabë sënë: ‘Nyëġ-yaġek-yi vonġin anon jaḳ!’
23496	MAT 10:10	Geham su gweje vahek sepa mena aggata, beham su gweḳo röpröp luu luu, beham su gweḳo suu ngwë geving, beham su natohin atohenġ. Gaḳ yö nama rot! In alam sën ham nanër ġaġek vu sir gedoḳ vu sir lo rëḳ dedoḳ vu ham medebo nos lu nġaa vu ham.
23520	MAT 10:34	“Ham su gwekuung nabë seyam in ġevonġ mamer vu dob. Ma! Sa su yam in mamer rë, gaḳ seyam in beġö berup.
23534	MAT 11:6	Mehöti sën su kwa luu luu in sa rë lo, og kwa vesa!”
23536	MAT 11:8	Ma ham ya in bë gwelë mehö nebë va? Ham bë gwelë mehöti neröp tob niyes mala nġeri nġeri? Ma! Alam sën deneröp tob niyes nebë saga, og denedo alam-los-bengöj bej.
23538	MAT 11:10	Yiḳ mehö saga sën dekevu ġaġek raḳ yi loḳ Anutu-yi-ḳapiya nebë: ‘Gwenġo rë! Sëḳ ġevonġ sa hur ti namuġin, mena negetonġin aggata in honġ!’
23546	MAT 11:18	In Mehö-neripek-alam Jon yam, lob su negga nos los nenum wain rë, rëḳ ham nër yi nebë, ‘Memö neloḳ vu yi!’
23547	MAT 11:19	Lob Mehönon Nalu yam benegga los nenum, lob ham nër yi bë, ‘Ham gwelë mehö sënë! Mehö ahëta los nenum wain panġsën, alam-deneḳo-takës* losho alam nijpaya hir mehö yi!’ Rëḳ mu nabë hil ġalë Anutu yi huk og hil ajaḳ ni nabë yi mehö los kwa.”
23549	MAT 11:21	“Wöp-o! Ham Korasin! Gëp in ham! Ham Betsaida! Gëp in ham! Bë mehöti gevonġ nġaa böp gëp alam Ture los Sidon hir nyëġ nabë sën sa hevonġ loḳ ham nyëġ agi, og rëḳ ayoj maggin in devonġ nġaa nipaya medegërin sir nom, medegeyeh vahek duum gededev tamut jak sir gedemedo doḳ vewev degwa.
23551	MAT 11:23	Geham alam Kapernaum, ham bë kwerë ham jaḳ na vavunë? Ma! Rëḳ ham duḳ na Nyëġ-nengwah-yi. Bë mehöti gevonġ nġaa böp gëp Sodom nabë sën sa hevonġ ggëp ham nyëġ lo, og rëḳ Sodom nahën medo rot beberup doḳ buk sënë.
23552	MAT 11:24	Om sa nanër vu ham nabë doḳ Buk-nyëvewen-yi, og ham rëḳ gweḳo maggin böpata rot kesuu Sodom hir maggin!”
23553	MAT 11:25	Vu buk saga Yesu jom raḳ bë, “O Amaġ! Honġ Mehöböp vu yaġek los dob. Sahëġ nivesa rot vu honġ in nġaa pin sënë neggëp vunsën in alam los kwaj, gaḳ ġetato vu alam sën su deluḳ dub böp rë lo.
23554	MAT 11:26	Yönon Amaġ! In yiḳ nġo kwam nevo bë gwevonġ nabë saga in nivesa.”
23558	MAT 11:30	Kë! Huk sën sebo vu ham lo saga su rëḳ deġinengin ham rë, genġaa maggin sën sëḳ ġevonġ vu ham in ham kwerë lo, saga yiḳ sepëp!”
23560	MAT 12:2	Loḳ alam Parisai* delë lob denër vu Yesu bë, “Ġelë! Honġ hur maluh dekeyëh horek Buk-sewahsën-yi*!”
23569	MAT 12:11	Loḳ Yesu nër yah vu sir bë, “Bë ham ti yi sipsip perurek timu, lob duḳ söv doḳ Buk-sewahsën-yi*, og maḳ mehö saga su rëḳ najom jaḳ nom vavunë rë? Gaḳ rëḳ najom jaḳ nom!
23571	MAT 12:13	Log nër vu mehö sënë bë, “Ġetelo seḳëm nam!” Lom telo seḳë ya, lob nivesa raḳ nebë vahi.
23592	MAT 12:34	Nyël nalu ham! Ham su yoh vu bë nanër ġaġek nivesa rë, in ham alam nimin paya. Yönon, ham nenër ġaġek verup avimin yoh vu nġaa sën ham kwamin nevo loḳ ayomin lo.
23602	MAT 12:44	Lom nër bë, ‘Maam saḳ nah mena ġalë begganġ sën sa nado loḳ wirek lo rë!’ Lob yah verup rëḳ nelë bë desekee begganġ sën lo bedevuneḳ vu benedo meris.
23607	MAT 12:49	Lob tato yi hur lo raḳ nema genër bë, “Gwelë! Ataġ lo arig lo sënë.
23608	MAT 12:50	Alam sën denesepa loḳ Amaġ vu yaġek kwa lo, og sir saga mëm detu sarig lo, savëhnög lo, sataġ lo!”
23611	MAT 13:3	Log nër ġaġek peggirinsën nġahiseḳë vu sir bë, “Ham gwenġo rë! Mehö netetëhin nos ġahis ti to meya huk anon in bë tetëhin yi nos ġahis.
23636	MAT 13:28	Loḳ nër vu sir bë, ‘Mehö sën nelë sa paya lo vonġ nġaa sënë!’ Lom yi hur deloḳ tepëḳ in yi bë, ‘Om he na bepul vos sënë na?’
23637	MAT 13:29	Rëḳ nër yah bë, ‘Ma! Bë ham bepul vos na, og maḳ ham rëḳ bepul nos la geving.
23651	MAT 13:43	Lob vu buk saga Anutu-yi-alam rëḳ denajëh nabë hes gëp Amaj-yi-Nyëġ. Mehöti bë nenga neggëp og genġo ġaġek sënë!”
23659	MAT 13:51	Log Yesu loḳ tepëḳ in sir bë, “Maḳ ham raḳ ġaġek mewis pin sënë degwa ni?” Lom deyoġek bë, “Ëë-ë!”
23663	MAT 13:55	Yosep sën mehö nelev begganġ lo nalu yi! Gata Maria! Gemaḳ ari lo sën Yakobus geYosep geSimon geYudas lo?
23664	MAT 13:56	Gavëhnö lo sën denedo ving hil-ë! Log maḳ ḳo nġaa pin sënë vu tena?”
23665	MAT 13:57	Denër nebë sënë, log denelë yi paya. Rëḳ Yesu nër vu sir bë, “Alam vu nyëġ pin deneḳo mehö-nenër-ġaġek-ranġahsën arëj raḳ, gaḳ yö hir alam, gesir sën losho begganġ-bu timu lo, og ma!”
23668	MAT 14:2	Lob nër vu yi alam sën denenġo ġaġek ggëp avi lo bë, “Yiḳ Mehö-neripek-alam Jon lo sënë! Kedi raḳ ggökin vu bedub, om sën nevonġ nġaa los niwëëk ata nebë agi.”
23670	MAT 14:4	In Jon nër vu Herot* bë, “Su ġeḳo avëh sënë niröp rë!”
23673	MAT 14:7	Lob Herot* lë bahë nivesa rot in yi, lob nër yönon rot vu avëh avö sënë getato nema ya vavunë bë, “Bë ġenanër nġaa ti vu sa, og sëḳ bo nök vu honġ yönon!”
23674	MAT 14:8	Lob Herodias loḳ nalu avëh ahë bemëm nër vu Herot* bë, “Gwetunġ Mehö-neripek-alam Jon yu doḳ ġabum ti meġebo vu sa pehi sënë!”
23682	MAT 14:16	Rëḳ Yesu nër vu sir bë, “O, su dena! Gaḳ ham bet sir!”
23683	MAT 14:17	Rëḳ denër yah vu yi bë, “Rëḳ mu hil hed brët nemadvahi geġël luu mu-o!”
23684	MAT 14:18	Rëḳ nër yah bë, “Ham gweḳo nam vu sa rë!”
23692	MAT 14:26	Delë bë vare neya raḳ nġaggee vavunë, lom delëk meḳenuj verup medenër bë, “Alam diiḳsën ḳenuj ti!”, gedeggöneng medenġeeḳ.
23693	MAT 14:27	Rëḳ Yesu pevis benër ya vu sir bë, “Ham su newamin jaḳ! Yiḳ sa sënë om ham su ġöneng.”
23694	MAT 14:28	Lom Pita nër yah vu bë, “Mehöböp! Nabë honġ saga, og ġenanër gesa bare jaḳ nġaggee vavunë benök vu honġ!”
23695	MAT 14:29	Lom Yesu nër bë, “Ġenam!” Lob Pita vuu yaġ geto meya nare raḳ nġaggee vavunë meya vu Yesu,
23696	MAT 14:30	rëḳ nġo sanġ dedun, lom ggöneng bevonġin bë duḳ na nġaggee benġaggee jehöö yi. Lob nġeeḳ in Yesu bë, “Mehöböp, ġenajom sa jaḳ!”
23697	MAT 14:31	Lom Yesu pevis bejom Pita raḳ genër vu yi bë, “Su ayom neyam timu vu sa yönon rë! Ayom luu luu in-a?”
23699	MAT 14:33	Lob alam sën denedo raḳ yaġ lo depetev medeneggëp loḳ vaha gedenër bë, “Anutu nalu honġ yönon rot!”
23704	MAT 15:2	“Tum honġ hur maluh denekeyëh alam hib wirek hen hir horek sën devonġ vu hil agi lo in-a? Su deneripek nemaj muġin rëḳ mëm denegga nos rë!”
23705	MAT 15:3	Rëḳ Yesu nër yah vu sir bë, “Log yiḳ ham nebë saga! Nebë va sën ham nġo nesepa loḳ alam hib wirek hen hir horek geham nekweyëh Anutu yi horek-ë?
23709	MAT 15:7	Ham alam kwamin luu! Mehö-nenër-ġaġek-ranġahsën Yesaya nër ġaġek sënë raḳ ham niröp nebë:
23711	MAT 15:9	Yö denenër mehönon hir horek gedenenër bë, “Anutu yi horek sënë!” lob deneḳo sa raḳ meris mu.’”
23716	MAT 15:14	Ham naḳööḳ geyö hir nġaa! Alam malaj ḳenod lob dekuung bë detato aggata vu alam malaj ḳenod ngwë. Bë mehö mala ḳenod ngwë tato aggata vu mehö mala ḳenod ngwë, og rëḳ luhoho debës lii doḳ ti.”
23717	MAT 15:15	Lom Pita nër yah vu Yesu bë, “Om ġenanër ġaġek peggirinsën sënë degwa behe ġanġo rë!”
23724	MAT 15:22	Lob avëh-yu-ngwë ti vu Kanaan nedo sagu beyam tahi bë, “O Mehöböp! Davit* yi Mewis honġ! Kwam gevonġ in sa! Memö nipaya ti gwanġ ya sa naluġ avëh ayo benevasap yi rot!”
23725	MAT 15:23	Rëḳ Yesu su nër ġaġek ti loḳ yah vu yi rë. Lob yi hur maluh deyam vu yi medenër bë, “Avëh sënë tahi megejiiin hil rot, om gwevonġ nah!”