23214	MAT 1:1	Yesu Kerisi yi degwa lo sënë: Yesu saga sën Davit* yi mewis, geDavit saga sën Abraham yi mewis.
23215	MAT 1:2	Abraham ḳo Isaak, gIsaak ḳo Yakop, geYakop saga sën ḳo Yuda losho ari lo.
23216	MAT 1:3	GeYuda ḳo Peres luho avëhnö Sera, geluho ataj Tamar. GePeres ḳo Hesron. Ga, Hesron ḳo Ram.
23217	MAT 1:4	Ga, Ram ḳo Aminadap, gAminadap ḳo Nason, geNason ḳo Salmon.
23218	MAT 1:5	GeSalmon ḳo Boas, gata Rahap. GeBoas ḳo Obet, gata Rut. Ga, Obet ḳo Yese,
23219	MAT 1:6	geYese ḳo Mehö-los-bengö Davit, geDavit ḳo Solomon, gata sën Uria venë wirek lo.
23220	MAT 1:7	Loga, Solomon ḳo Rehoboam, geRehoboam ḳo Abiya, gAbiya ḳo Asa.
23221	MAT 1:8	Ga, Asa ḳo Yosapat, geYosapat ḳo Yoram, geYoram ḳo Usia.
23222	MAT 1:9	Ga, Usia ḳo Yotam, geYotam ḳo Ahas ga, Ahas ḳo Hesekia.
23223	MAT 1:10	Ga, Hesekia ḳo Manase, geManase ḳo Amos, gAmos ḳo Yosia.
23224	MAT 1:11	GeYosia ḳo Yekonia losho ari lo, lob loḳ buk saga alam Babulon* deduu alam Israel vahi medeḳo sir ya denedo hir nyëġ.
23225	MAT 1:12	Deya denedo nyëġ böp Babulon* lom Yekonia ḳo nalu Sealtiel. Lob Sealtiel ḳo Serubabel,
23226	MAT 1:13	lob Serubabel ḳo Abiut, gAbiut ḳo Eliakim, gEliakim ḳo Asor.
23227	MAT 1:14	GAsor ḳo Sadok, geSadok ḳo Akim, gAkim ḳo Eliut.
23228	MAT 1:15	GEliut ḳo Eleasar, gEleasar ḳo Matan, geMatan ḳo Yakop ngwë.
23229	MAT 1:16	GeYakop sënë ḳo Yosep sën Maria regga, lob Maria saga sën ḳo Yesu, sën denenër bë Kerisi* lo.
23230	MAT 1:17	Nebë saga lob sir pin Abraham yi mewis sir, beyam verup loḳ Davit saga, besir yu nemadluho-bevidek-lubeluu. Gevu Davit beyam verup loḳ buk sën deḳo sir ya denedo nyëġ böp Babulon*, saga sir yu nemadluho-bevidek-lubeluu. Lob vu buk sën deḳo sir ya denedo nyëġ böp Babulon* beverup loḳ Kerisi*, og sir yu nemadluho-bevidek-lubeluu nebë saga ving.
23231	MAT 1:18	Yesu ata ḳo yi lo degwa nebë sënë: Deggooin ata Maria raḳ in jaḳ vu Yosep, rëḳ luho yö nahën denedo, log Maria nalu loḳ raḳ Anon Vabuung.
23232	MAT 1:19	Yosep sën deggooin raḳ bë natu regga lo, yi mehö netetuu aggata niröp, lob su bë rëḳ nanër avëh yi ġaġek nimumsën ranġah vu alam pin rë. Gaḳ vonġin bë bepul Maria vunsën.
23233	MAT 1:20	Yosep nahën kwa nevo nebë sënë, loḳ Mehöböp yi angër yam vu yi loḳ pesepsën benër vu bë, “Davit* yi mewis Yosep-e! Gwenġo! Su nim dëlin Maria! Gaḳ gweḳo nök natu venëm. Hurmahen sën loḳ nare ayo lo, saga Anon Vabuung vonġ vu yi.
23236	MAT 1:23	“Ham gwenġo rë! Rëḳ avëh avö nalu doḳ, lom geḳo nalu aġuu. Lob rëḳ ġenanër arë nabë Emanuel.” Arë sënë degwa nebë ‘Anutu nedo ving hil’.
23237	MAT 1:24	Lob Yosep ggëp mepesep ggovek gekedi raḳ, lom vonġ yoh vu sën Mehöböp yi angër nër vu yi lo. Ya beḳo avëh netu venë,
23238	MAT 1:25	rëḳ su neya aggata ving yi rë, gema rot, beya verup loḳ buk sën venë ḳo nalu aġuu lo. Lob tahi ggev raḳ nebë Yesu.
23239	MAT 2:1	Maria ḳo Yesu vu Betlehem ggëp Yudea loḳ buk sën Herot* tu mehö-los-bengö menedo. Ḳo ggovek, lom alam kwaj böp la vu nyëġ mala neverup bedeyam Yerusalem medeloḳ tepëḳ bë,
23240	MAT 2:2	“Alam Yuda hir mehö-los-bengö hurmahen mewis sën lo tena? He halë yi betuheng verup ggëp sën nyëġ mala neverup, lom he yam in bë ġaḳo arë jaḳ.”
23241	MAT 2:3	Mehö-los-bengö Herot* nġo hir ġaġek saga, lob lëk anon, balam Yerusalem pin delëk ving.
23242	MAT 2:4	Lob tahi alam-deneḳo-seriveng hir ggev los alam-horek-yi pin ya vu yi beloḳ tepëḳ in sir bë, “Kerisi* ata geḳo yi gëp tena?”
23243	MAT 2:5	Lob denër yah bë, “Ata geḳo yi gëp Betlehem vu distrik Yudea, in mehö-nenër-ġaġek-ranġahsën kevu ġaġek meneggëp nebë:
23244	MAT 2:6	‘Honġ Betlehem vu nyëġ Yuda, su ġetu nyëġ Yuda yi begganġ-bu mahen tamusën rë, gaḳ ġekwesuu. In ggev böp ti rëḳ berup doḳ honġ, lob ġeġin salam Israel.’”
23245	MAT 2:7	Herot* nġo nebë saga lob vun yi metahi alam los kwaj böp saga yam, beloḳ tepëḳ in sir in bë jaḳ ni niröp nabë betuheng saga verup loḳ buk tena.
23246	MAT 2:8	Log vonġ sir ya Betlehem genër vu sir bë, “Ham na sero hurmahen saga niwëëk ata, lob bë ham natöḳ vu yi, og ham gweḳo ġaġek nom vu sa, in senök ġaḳo arë jaḳ geving.”
23247	MAT 2:9	Denġo mehö-los-bengö yi ġaġek saga ggovek log deya. Lob betuheng sën delë neggëp nyëġ mala neverup lo, muġin beya nare ya valeḳ nyëġ sën hurmahen neggëp loḳ lo.
23249	MAT 2:11	Lob deloḳ ya begganġ ayo bedelë hurmahen luho ata Maria, lob deyun lusej vu los deḳo yi raḳ. Gedeggoo ḳupeḳ la loḳ hir keröng yoh vu sir bedevo vu yi. Goor, geḳele niḳegwi reggu nivesa sën denenër arëj nebë praginsëj* los mur*.
23250	MAT 2:12	Log Anutu vo pesepsën vu sir loḳ buk bë su nah deberup vu Herot*, lom deyoh aggata ngwë medeyah medeya bej.
23251	MAT 2:13	Deya ggovek, log Mehöböp yi angër ti yam vu Yosep benër vu yi loḳ pesepsën bë, “Kwedi gweḳo hurmahen luho ata jaḳ, meġebeya meġena Ejep. In Herot* vonġin sero hurmahen bengis yi nadiiḳ.”
23254	MAT 2:16	Rëḳ Herot* raḳ ni bë alam los kwaj böp saga dekuung in yi, lob ahë sengën panġsën rot, bevonġ alam la deya Betlehem los nyëġ mahen mahen sën neggëp dus vu lo, bedesis hurmahen maluh pin bedediiḳ. Sir sën ataj nahën neḳo sir lo rot, beya verup loḳ sën hir nġebek netu luu raḳ lo, yoh vu buk sën alam los kwaj böp denër vu Herot* bë delë betuheng nyëdahis lo.
23256	MAT 2:18	“Aye ti dedun vu nyëġ Rama. Nesu los nenġeeḳ böpata. Rakel nesu in nalu lo, medenahubin yi, rëḳ ma gesu yoh vu rë. In nalu lo su denedo rë, gaḳ malaj ma.”
23257	MAT 2:19	Herot* diiḳ ggovek, lom mëm Mehöböp yi angër ti yam tato yi vu Yosep ggëp Ejep loḳ pesepsën,
23258	MAT 2:20	menër vu yi bë, “Kwedi gweḳo hurmahen luho ata jaḳ meġenah Israel hir dob. In alam sën bë dengis hurmahen lo dediiḳ.”
23259	MAT 2:21	Lob Yosep kedi meḳo hurmahen luho ata raḳ, beyah Israel hir dob.
23260	MAT 2:22	Rëḳ nġo bë Arkelaus loḳ yah ama Herot* ben betu alam Yudea hir mehö-los-bengö lob ggöneng in yi besu ya sagu rë. Rëḳ Anutu vo pesepsën vu Yosep in tato aggata vu yi, lob ya los distrik Galilea.
23262	MAT 3:1	Vu buk saga mehö-neripek-alam Jon verup nedo nyëġ-yumeris ggëp Yudea hir dob, benenër ġaġek bë,
23264	MAT 3:3	Jon saga sën Anutu vonġ ġaġek raḳ yi verup mehö-nenër-ġaġek-ranġahsën Yesaya avi nebë: “Mehöti aye neraḳ loḳ nyëġ-yumeris bë, ‘Ham bolinin Mehöböp yi aggata, meham sesor begëp niröp.’”
23265	MAT 3:4	Jon sënë neröp röpröp ading sën denevasu raḳ kamër niviis lo, genevëh ḳabi neggëp balo. Genegga sepaaḳ los nenum beggoh netu yi nos.
23266	MAT 3:5	Lob alam Yerusalem losho alam nyëġ Yudea pin, galam pin sën denedo dus vu bël Yordan lo deneya vu yi.
23268	MAT 3:7	Loḳ Jon lë bë alam Parisai* los alam Sadukai* nġahi deyam vu yi in bë dejipek bël geving, lom nër vu sir bë, “Nyël nalu ham! Re nër vu ham bë ham beya in nyëvewen sën rëḳ natöḳ vu ham vu buk tamusën agi?
23269	MAT 3:8	Ham gwevonġ nġaa niröp noh vu sën ham wërin ayomin lo, in tato nabë ham wërin ham yönon.
23271	MAT 3:10	Yönon, in ḳoov nevu nevaleḳ ḳele ġeġa meneggëp vorot, in ḳele pin sën su denesis anoj nivesa rë lo, saga rëḳ dengap bedegetë jaḳ na nengwah.
23272	MAT 3:11	Sa naripek ham raḳ bël mu, in bë ham gwërin ham. Gaḳ mehö los niwëëk ti kesuu sa rëḳ tamuin sa menam, lob sa su mehö niġ vesa yoh vu in bë sa natu yi hur ti menaḳah vaha suu vër rë. Mehö sënë rëḳ basuh ham begevonġ Anon Vabuung vu ham vahi gegevonġ benengwah ga ham vahi.
23273	MAT 3:12	Jom yi savor loḳ ya nema vorot in tetëhin ḳale ḳale na in yi wit* ġahis, gengupin jaḳ na jök-wit-yi. Gaḳ ḳale ḳale saga, og rëḳ besi jaḳ na nengwah sën medo netum degwata lo.”
23274	MAT 3:13	Nebë sënë lob Yesu vu Galilea meluḳ meya bël Yordan vu Jon, in bë Jon jipek yi.
23275	MAT 3:14	Rëḳ Jon nërin yi bë, “Bë ġejipek sa og mëm nivesa, ma nebë va sën ġeyam vu sa-ë?”
23276	MAT 3:15	Rëḳ Yesu nër yah vu yi bë, “Ġenaḳööḳ galu dahun hil gesepa doḳ Anutu yi aggata nabë sënë rë loḳ mëm.” Lob Jon yoġekin yi ġaġek beripek yi.
23277	MAT 3:16	Yesu ripek bël ggovek geraḳ yom roneḳ, lob pevis beyaġek tateḳin yi, gelë Anutu yi Anon Vabuung ni nebë soḳ nuung ti beluḳ yam nare raḳ yi.
23278	MAT 3:17	Log ġaġek ti yam vu yaġek bë, “Yiḳ sa naluġ sënë sën sahëġ neving yi los halë yi nivesa lo!”
23280	MAT 4:2	Yesu su gga nos rë genedo meris buk geranġah mehödahis luu, lom diiḳahë.
23281	MAT 4:3	Lob mehö-pelëpinsën-ala ya menër vu yi bë, “Bë Anutu nalu honġ, og ġenanër ġelönġ sënë denatu brët!”
23282	MAT 4:4	Rëḳ Yesu nër yah vu bë, “Ġaġek neggëp loḳ Anutu-yi-ḳapiya bë: ‘Nos mu su yoh vu bë gevonġ bemehönon demedo vesaj rë, gaḳ yiḳ ġaġek pin sën neverup raḳ Anutu avi lo nejom ahon ving.’”
23283	MAT 4:5	Loḳ Satan ḳo yi beluho deya nyëġ vabuung Yerusalem, beḳo yi raḳ ya dub-vabuung-böp yu vavunë, log nër vu yi bë,
23284	MAT 4:6	“Bë Anutu Nalu honġ, og gwetë honġ na dob, in ġaġek neggëp loḳ Anutu-yi-ḳapiya bë: ‘Rëḳ gevonġ yi angër lo nam degeġin honġ nivesa.’ Log ġaġek ngwë nër bë: ‘Rëḳ detabuu honġ doḳ nemaj gesu rëḳ ġengis vaham jaḳ ġelönġ rë.’”
23285	MAT 4:7	Loḳ Yesu nër yah vu yi bë, “Ġaġek ngwë neggëp loḳ Anutu-yi-ḳapiya ving nebë: ‘Su ġeseggi Mehöböp sën honġ Anutu.’”
23286	MAT 4:8	Loḳ tum Satan ḳo yi meluho deya ḳedu ading ti, beya tato nyëġ dob pin los mehönon pin gehir nġaa nivesa vesa pin vu yi,
23287	MAT 4:9	log nër vu bë, “Bë ġengun lup vu sa los gweḳo sarëġ jaḳ, og sëḳ dëëin nġaa los arë arë pin sënë nök vu honġ!”
23288	MAT 4:10	Rëḳ Yesu nër yah vu bë, “Satan! Gweḳo honġ jaḳ meġena! Ġaġek neggëp loḳ Anutu-yi-ḳapiya nebë: ‘Yiḳ gweḳo Mehöböp sën honġ Anutu lo jaḳ, beġeġurek yi yö timu babu!’”
23289	MAT 4:11	Lob Satan veya in Yesu meya, gangër yam deneloḳ vu yi.
23290	MAT 4:12	Deduu Mehö-neripek-alam Jon ahon beya nedo ḳarabus, beYesu nġo bengö lom tah yi yah distrik Galilea.
23293	MAT 4:15	“Alam Sebulon los alam Naptali hir dob, ggëp aggata sën neya los nġaggee Galilea vu bël Yordan nenga vahi sagu. GeGalilea hir dob vahi sën alam dahis yam denedo loḳ lo.
23294	MAT 4:16	Nengwah-tumsën böpata jëh raḳ alam sën denedo loḳ malaḳenu ayo lo! Denedo loḳ nyëġ malaḳenu sagi bebë denadiiḳ bemalaj nama na, loḳ Ranġah raḳ in sir!”
23295	MAT 4:17	Vu buk saga Yesu ḳo yi huk raḳ benër ġaġek ranġah bë, “Ham gweġin ham! In Nyëġ-yaġek-yi vonġin anon jaḳ.”
23296	MAT 4:18	Yesu neyoh nġaggee böp Galilea nenga, lom töḳ vu Simon sën denenër arë ngwë nebë Pita lo luho ari Andreas, geluho medo denetë leḳ luḳ ya nġaggee in bë degeḳo ġël, in yiḳ luho yö hir huk sagi.
23297	MAT 4:19	Lob Yesu nër vu luho bë, “Melu nam sepa sa natu sa hur besa tahu meluu in melu gweḳo mehönon denam vu sa nabë sën melu neḳo ġël agi.”
23299	MAT 4:21	Lööho deya beya deverup, lob lë mehöti luho ari, Yakobus luho ari Jon sën Sebedi nalu luho. Luho raḳ denedo yaġ ving amaj Sebedi, medenejoo hir leḳ vepulsën yah. Loḳ Yesu tahi luho,
23301	MAT 4:23	Log Yesu yoh vu distrik Galilea pin benër ġaġek vu alam loḳ dub-supinsën-yi. Nër Bengö Nivesa raḳ Anutu-yi-nyëġ, gevonġ balam hir niraḳsën aggagga pin nivesa raḳ.
23302	MAT 4:24	Lob Yesu bengö ya meyoh vu distrik Suria pin, lom deḳo alam sën nij raḳ aggagga los alam sën nij nesanġ lo, galam sën memö nipaya nevonġ sir lo, galam sën bedo nevesi sir lo, galam sën seḳëj neselönġin lo pin, medeya vu yi mevonġ benijvesa neraḳ.
23303	MAT 4:25	Lob alam nġahiseḳë vu distrik Galilea los Begganġ-bu-nemadluho gevu nyëġ böp Yerusalem los distrik Yudea pin, gevu bël Yordan vahi yi, bedesepa yi medeya.
23304	MAT 5:1	Yesu lë alam nġahiseḳë denesupin sir, lom raḳ ya ḳedu ti meto nedo, geyi hur maluh deya vu yi,
23306	MAT 5:3	“Alam sën deraḳ ni bë su nijvesa rë lo, kwaj vesa, in detu Anutu-yi-alam berëḳ demedo nivesa doḳ yi nyëġ.
23307	MAT 5:4	Alam sën ayoj maggin in nġaa nipaya sën nedo dob lo, kwaj vesa, in Anutu rëḳ gevonġ mayoj nivesa.
23308	MAT 5:5	Alam sën denedahun arëj lo, kwaj vesa, in rëḳ dob ala sir.
23309	MAT 5:6	Alam sën ahëj ving rot bë degevonġ nġaa niröp mu nebë sën alam dediiḳahëj in nos lo, kwaj vesa, in Anutu rëḳ gevonġ banon jaḳ benajom sir ahon.
23310	MAT 5:7	Alam sën kwaj paya in alam vahi bedeneloḳ vu sir lo, kwaj vesa, in Anutu rëḳ gevonġ doḳ nah vu sir nabë.
23311	MAT 5:8	Alam sën ayoj neggëp niröp rot lo, kwaj vesa, in rëḳ degelë Anutu.
23312	MAT 5:9	Alam sën denevonġ in bë dedahun beġö na lo, kwaj vesa, in Anutu rëḳ nanër nabë nalu sir.
23313	MAT 5:10	Alam sën deneḳo maggin in denesepa loḳ nġaa niröp los yohvu lo, kwaj vesa, in detu Anutu-yi-alam berëḳ demedo nivesa doḳ yi nyëġ.
23314	MAT 5:11	Alam rëḳ depelë ham gedegevonġ rii jaḳ ham gedenanër ġaġek nipaya kuungsën aggagga jaḳ ham in denelë bë sa alam ham, rëḳ mu mëm ham kwamin vesa.
23315	MAT 5:12	Ham ayomin nivesa bekwamin vesa anon, in ham nyëvewen rëḳ gëp yaġek, in denevonġ nebë saga vu alam-denenër-ġaġek-ranġahsën wirek.”
23316	MAT 5:13	“Ham nebë dob sënë yi mamireng. Rëḳ mamireng bë nimöḳ jaḳ, og rëḳ hil ġevonġ benengën jaḳ nah nabë va? Mamireng nebë saga hen huk ma, om hil ġetë na balam debaḳë duḳ dob.
23317	MAT 5:14	Geham nebë dob sënë yi ranġah. Nyëġ ti bë medo jaḳ ḳedu, og su yoh vu bë bun yi rë.
23319	MAT 5:16	Om ham najëh jaḳ alam pin malaj nabë saga, lob rëḳ degelë nġaa nivesa sën ham nevonġ lo, lob rëḳ degeḳo ham Amamin sën nedo yaġek lo arë jaḳ.”
23320	MAT 5:17	“Ham su kwamin bo nabë seyam in dahun Moses yi horek los alam-denenër-ġaġek-ranġahsën hir ġaġek na. Gaḳ ma. Sa su yam in bë dahun na rë, gaḳ seyam in bë tateḳin degwa beġevonġ banon jaḳ.
23321	MAT 5:18	Sa nanër vu ham yönon nabë Anutu su rëḳ dëëin ġaġek metes teka, ma nyë dus ti sën neggëp loḳ horek-ë, begeto megëp rë. Gaḳ yö rëḳ gëp nabë sënë rot, bena berup doḳ buk sën yaġek los dob nama na, gAnutu yi ġaġek pin anon jaḳ rë.
23322	MAT 5:19	Om bë mehöti keyëh ġaġek dus ti doḳ horek sënë betahu alam bedegevonġ noh vu sën nër lo, og Anutu rëḳ nanër yi gëp Nyëġ-yaġek-yi nabë mehö tamusën veröḳ-yi. Gaḳ alam sën denesepa loḳ horek sënë bedenetateḳin vu alam medenero lo, og rëḳ Anutu nanër sir vu Nyëġ-yaġek-yi nabë sir böp.
23323	MAT 5:20	Om sa nanër vu ham nabë: Bë ham su sepa doḳ Anutu yi horek bekwesuu alam-horek-yi los alam Parisai* rë, og ham su yoh vu bë rëḳ doḳ na Nyëġ-yaġek-yi rë.”
23324	MAT 5:21	“Ham nġo ġaġek sën neggëp vu alam hib wirek lo ggovek nebë, ‘Su ġengis mehönon denadiiḳ’. Mehöti bë ngis mehö ngwë menadiiḳ, og rëḳ geḳo nyëvewen doḳ nah.
23325	MAT 5:22	Gaḳ sa, og sa nanër vu ham nabë: Mehöti bë ahë sengën vu ari, og rëḳ geḳo nyëvewen doḳ nah. Log bë mehöti nanër ġaġek nipaya jaḳ ari, og rëḳ bare kaunsor mala in debo nyëvewen vu yi doḳ nah. Log mehöti bë nanër ngwë nabë, ‘Kwam ma!’ og rëḳ duḳ na nengwah vu Nyëġ-nipaya megeḳo nyëvewen doḳ nah.
23326	MAT 5:23	Nebë saga lob bë gweḳo honġ seriveng in gwetunġ jaḳ na jepö gëp dub vabuung, loḳ kwam bo nabë melu arim ham ġaġek ti neggëp,
23327	MAT 5:24	og gwevuu honġ seriveng bemedo jepö degwa, geġena vu arim bemelu semu ġaġek govek rë, loḳ mëm ġenom gwetunġ honġ seriveng vu Anutu.
23328	MAT 5:25	Mehöti bë gevonġ ġaġek vu honġ, lob melu nahën neyök aggata, meneya vu jaas sën nenġo ġaġek lo, og ġepevis bemelu semu ġaġek doḳ ti. In rëḳ getunġ honġ doḳ na jaas nema, lob jaas getunġ honġ doḳ na ahëvavu nemaj, lob ahëvavu degetunġ honġ doḳ na ḳarabus.
23329	MAT 5:26	Sa nanër vu honġ yönon nabë su rëḳ gwetah honġ vër in ḳarabus pevis rë, gaḳ rëḳ ġemedo rot bena berup doḳ buk sën honġ nyëvewen govek na los dahis lo.”
23330	MAT 5:27	“Ham nġo ġaġek sënë neggëp wirek nebë, ‘Su gwevonġ baggëb’.