23214	MAT 1:1	Niján jíri linébaanfaangu Jesucrístu le jádaangiñebei meja ladǘgawagun Davíd lúma Abrahám.
23219	MAT 1:6	Isaí lúguchi urúei Davíd, urúei Davíd túma tó meja lúmari Urías, jagía lagǘbürigubaña Salomón.
23230	MAT 1:17	Catoúrusuñanu lubeíti linébaanfaangu Jesúsu lúmagiñe Abrahám lúmoun Davíd, catoúrusu lúmagiñe Davíd lúmoun janáanwagúniwa Israelítagu Babilónioun, catoúrusu lúmagiñe dan ligía lúmoun lagǘriajoún Crístu.
23231	MAT 1:18	Ítara líña ligáburi lagǘriajoún Jesucrístu. María to lúguchu, gadáraduñoun lúma José lun tamárieidun lúma, lubáragiñeti jaganoún jámagua, lubáragiñe lasúbudirunun quei wǘri, ába tadáriragun túngua láu dagáñu tíña lan láu lubáfu Sífiri Sándu.
23232	MAT 1:19	Quei ában lubeí wügǘri buídu tigáburi José le tadári, májati lasúbudirúniwa le asúseredubei tun María, busénrügüti lígirunun, míchugunga tidúnrun.
23233	MAT 1:20	Dan le niján lubeí arítagua luágu cátei le, ligía larúfudagun ában láni Wabúreme Búngiu ánjeli lúngua lun lídan luwénedi, ába laríñagun lun. —José, ladǘgawagun Davíd, manúfudebá lun berésibirunun María queísi búmari, ladǘga irájü le lúnbei tagáraüduni, lúmagiñe Sífiri Sándu liábin.
23234	MAT 1:21	Tagáraüduba ában irájü, ábame bíchuguni líri Jesúsu. Ítara lúba líri ladǘga lasálbarubaña lan lumútuniña lídaangiñe jafígoun.
23237	MAT 1:24	Dan le lagágudunbei José lídaangiñe uwénedi ligía, ába ladǘgüni le lubeíbei ánjeli ligía lun, ába lerésibirunun María queísi lúmari,
23238	MAT 1:25	masúbudirúngaloún queísi wǘri darí tagǘriajani furúmiñeti tiraǘ, ába líchuguni líri Jesúsu.
23239	MAT 2:1	Lídan fulásu le gíribei Belén, lumúanrugu Judéa, ñi lagǘriajoúa Jesúsu dán meja le Heródes lan urúeibei lídan jageíra juríu. Ábati jachǘlürün fiú wügǘriña chu táu ubúrugun Jerusalén lueígiñe oúbaü le ñígiñe lubeí laboúcha wéyu.
23240	MAT 2:2	Ába jálügüdajan. —¿Jageísan jarúeite juríu le agǘriajoúbei? Aríja wamáaru luwáruguman le ñígiñe lubeí láfuara wéyu, wayábiñati lun wájuduragun lun.
23242	MAT 2:4	Ábati lagúarun joun sun jábutigu fádirigu lídan jafíñen juríu, jáma ja arúfudajabalin lilúrudun Moisés joun gürígia, ába lálügüdaguniña jalíabei lan libíti fulásu lagǘriajoúa Crístu.
23243	MAT 2:5	Ába jaríñagun lun. —Belén, le lumúanrugubei Judéa, ladǘga ítara líña labǘrüdüni proféta.
23244	MAT 2:6	Amǘrü Belén, lumúanruguna Judéa, amǘrü ában lídaangiñe ubúrugu weírigutimaati lídan múa le, láu sun biñǘraü, ladǘga láfuriduba ában ábuti bídaangiñe le lúnbei loúnigiruniña numútuniña ja Israelítagu.
23246	MAT 2:8	Ábati loúnajaniña Belén, laríñaga joun. —Jeíba, ábame jáluajani irájü le buídu, dánme le darí jumaali, jawísaraname, ñǘdün námuga gíñe ájuduragua lun.
23250	MAT 2:12	Lárigiñe, ába jawísarúniwa lídan jawénedi lun magíribudun jamá ñígiñe lubeí Heródes, ába jagíribudun jageíroun lídaangiñe ámu ǘma.
23251	MAT 2:13	Lárigiñe joúdin chu táu jagía, ába larúfudagun ába láni Búngiu ánjeli lúngua lun José lídan luwénedi, ába laríñagun lun. —Sarába, barǘbei irájü le táu sun lúguchu, anúrabá Ejíptoun, ábame beréderun ñi daríme nawísarunibu, ladǘga láluajaali Heródes irájü le lun láfaruni jilágubei.
23252	MAT 2:14	Ábati lásaarun José, ába lanǘgüni irájü táu sun lúguchu áriebu ligía, ába lídin jáu Ejíptoun.
23253	MAT 2:15	Ába jeréderun ñi darí loúnwen Heródes. Lasúseredunbei sun le lun lagúnfulirun le laríñagubei Búngiu liyúmulugugiñe proféta. “Sagá numuti Niraǘ Ejíptogiñe.”
23254	MAT 2:16	Dan le ladáriragun Heródes lúngua luágu yéegua jamá lan chu táu, ába lagáñidun, ába loúnajan áfaraguaña sun irájüñü ja biáma tíña irúmu jáu lun ǘnabun, ja aganoúbaña Belén lúma sun fulásu geyégua láu, según dan le jaríñagubei chu táu luágu lagǘriajoúniwa irájü ligía.
23255	MAT 2:17	Ítara líña lagúnfulirun le labǘrüjabei proféta Jeremías.
23256	MAT 2:18	Agaambúati lagúarajan ában umálali Ramá láu oúnwenbun igárigu, umálali ligía tumálali Raquél, to ayájuboun járigi tirájüñü, mabúseeruntu lun támalijoún ladǘga jilágua jamá.
23258	MAT 2:20	—Sarába, barǘbei irájü le táu sun lúguchu, giríbu jumá jageíroun Israelítagu ladǘga jilágua ja abúseerubaña meja jáfaruni irájü le.
23259	MAT 2:21	Ába lásaarun José, ába lanǘgüni irájü táu sun lúguchu jageíroun Israelítagu.
23261	MAT 2:23	Lachǘlürün ñi, ába lídin agánawa lídan fulásu le gíribei Nazarét, le lumúanrugubei Galiléa. Lasúseredunbei sun cátei le lun lagúnfulirun le jaríñagubei profétagu luágu Nazarétna lan Jesúsu.
23263	MAT 3:2	ába laríñagun lídan lapúrichijan. —Sáansi jumeí joúserun, ladǘga yaráfaali larúeijan Búngiu.
23264	MAT 3:3	Juan le, ligía le uágubei meja labǘrüja proféta Isaías ítara. Agaambúati lumálali ában gürígia agúaraja lídan fulásu mageírawati ítara. “Aráanse jumoún janígi lubá liábin Wabúreme, queísi ladárarúniwa ǘma surúti.”
23265	MAT 3:4	Lanáangun Juan, láutu lúra caméyu, liábin lagǘrüga liránaagua, guéru, chigángaru leígubaña lúma síruudu le áraabuna.
23268	MAT 3:7	Dan le laríjin Juan luágu sarágu jáña lan gürígia lídaangiñetiña jadámurin fariséogu jáma saduséogu ñǘbintiña lun jabásterun, ába laríñagun joun. —¡Jarásan jéwe jugúya le! ¿Ca awísarubadün lun janúrajan lueí lanárime afáyeiragülei luágu figoú le lúnbei liábin?
23270	MAT 3:9	Mapántajan jugúyame, aríñaga jídaangua. “Linébaanfaangu Abrahám wagía”, ladǘga naríñajare jun luágu gayára lan ladǘgün Búngiu linébaanfaangu Abrahám lídaangiñe dǘbü le.
23271	MAT 3:10	Madíseeli lagúnfulirun le laríñagubei Búngiu, luágu yaráfaali lan lidáani abeichúni luágu figoú, aráanseeru jaráwa lun lánchuajoún wéwe, áni sun wéwe le mabuídunti lin, chaǘnwati, ába lagudún.
23272	MAT 3:11	Áu, láu dúna nabásteragüdaün, arúfudei luágu sáansi jumáali lan ligáburi joúserun, ánjeinti le lúnbei liábin nárigi, labásteragüdübadün láu Sífiri Sándu, áni lafáyeiragüdübadün luágu figoú queísi láu wátu geméti. Gabáfuti nueí darí lun madǘna nan ni lun narágachunun ligeídin.
23274	MAT 3:13	Dan le liábin Jesúsu Galiléagiñe, ába lachǘlürün luágun dúna le gíribei Jordán le ñí lubei Juan lun labásteragüdüni.
23275	MAT 3:14	Májati yebéti Juan labásteragüdüni, ába laríñagun lun Jesúsu. —Nugúya lúnbei babásteragüdünina, ¿amǘrü lubeí ñǘbin nun lun nabásteragüdünibu?
23276	MAT 3:15	Ába laríñagun Jesúsu lun. —Ítara lúba guetó, ladǘga lúnti wadǘgüni le lubeíbei Búngiu. Ába labásteragüdüni Juan Jesúsu,
23278	MAT 3:17	Ába lagaambún ába umálali siélugiñe le aríñagubei. —Niraǘ le jínsiñebei nun le, le áubei oúnwenbun lan nugúndan.
23279	MAT 4:1	Ába lanǘgüni Sífiri Sándu Jesúsu lídoun fulásu mageírawati lun loúchaguni Máfia.
23281	MAT 4:3	Ábati liábin Máfia lubádun, ába laríñagun lun lun loúchaguni. —Ánjein liraǘ bubei Búngiu, salíguagüdabeí dǘbü le feínme.
23283	MAT 4:5	Ábati lanǘgüni Máfia Jesúsu Jerusaléoun, ubúrugu le sándubei joun juríu, ába laweínragüdüni tábulugun témpulu,
23284	MAT 4:6	ába laríñagun lun. —Ánjein liraǘ bubei Búngiu, chubába yágiñe lun ǘnabun, ladǘga taríñajare Lerérun Búngiu. Laríñaguba Búngiu joun láni ánjeligu lun joúnigirunibu. Janǘgübadibu jájaburugu lun machúgeragun lan bugúdi luágu dǘbü.
23286	MAT 4:8	Ába lanǘgüni Máfia Jesúsu luágun ában wǘbü íñuti, ába larúfuduni sun arúeijani le uboúagubei lun, lúma buri luweírigun,
23288	MAT 4:10	Ábati laríñagun Jesúsu lun. —¡Beíba nueí, Máfia! ladǘga taríñajare Lerérun Búngiu. “Lúnrügüba Babúreme Búngiu bájuduragua, lúnrügüba gíñe besériwida.”
23292	MAT 4:14	Lasúseredunbei sun le lun lagúnfulirun le labǘrüjabeí meja Isaías, lé meja proféta.
23293	MAT 4:15	Lageíra Zabulón lúma Neftalí, lídan ǘma lubádu barána, lueígiñe oúbaü le ñígiñe lubeí láfuara wéyu libíti Jordán, Galiléa le ñí lubei jagánawa ja mámabaña juríu.
23295	MAT 4:17	Lúmagiñe dan ligía, ába lagúmeserun Jesúsu apúrichija ñi ítara. —Sáansi jumeí jigáburi, ladǘga yaráfaali larúeijan Búngiu.
23302	MAT 4:24	Ába lagaambúniwa luágu Jesúsu lídan sun Síria, ába janǘgüniña sun ja asúfurirubaña láu ámuñegueinarügü sándi, igárigu, ja gawágubaña lagǘbüri espíritu, ja goúwejadibaña, jáma ja derégüdaaña úgubu, ába lareídaguagüdüniña.
23304	MAT 5:1	Dan le laríjinbaliña Jesúsu sun gürígia jagía, ába laweínrun luágun ában wǘbü, ába lañúurun ñi. Ábati joúndaragun láni disípulugu geyégua láu,
23306	MAT 5:3	—Fuleíseiwatün jugúya le asúbudirubalin luágu mégei jumáni lídejan Búngiu lun jadǘgüni le labúseerubei, ladǘga méreengunbei jun lun jebélurun lídoun larúeijan Búngiu siélu.
23307	MAT 5:4	‘Fuleíseiwatün jugúya le jírubei, ladǘga líchuguba Búngiu gurásu jun.
23308	MAT 5:5	‘Fuleíseiwatün jugúya le ǘnabugubei, ladǘga jerésibirubei le uágubei laríñaga Búngiu luágu líchugubei lan jun.
23309	MAT 5:6	‘Fuleíseiwatün jugúya le weíribei jabúseerun lúaradagun jabágaridun, ladǘga líderagubadün Búngiu lun jadǘgüni.
23310	MAT 5:7	‘Fuleíseiwatün jugúya le gudémejabubei, ladǘga gudémebadün gíñe lun Búngiu.
23311	MAT 5:8	‘Fuleíseiwatün jugúya le jarúmabei anígi, ladǘga jaríjubei Búngiu.
23312	MAT 5:9	‘Fuleíseiwatün jugúya le áfaagubei lun jámalijan sun cátei, ladǘga lagúarubadün Búngiu queísi lirájüñü.
23313	MAT 5:10	‘Fuleíseiwatün jugúya le asúfurirubei eíbaajoúni luágu lúaragun jibágari, ladǘga jebéluruba lídoun larúeijan Búngiu siélu.
23314	MAT 5:11	‘Fuleíseiwatün dan le janábagunün gürígia, eíbaaja jamaǘn, aríñaga jagía sun luwúyeri iyéeni juágu, nueígiñe.
23315	MAT 5:12	Gúndaañu jumá, ladǘga jerésibiruba ában oúnwenbun fáyeiti siélu, ítara liñá meja gíñe jeíbaajoúniwa profétagu ja ñǘbinbaña jubáragiñe.
23316	MAT 5:13	Ába lasígirun Jesúsu aríñaga. —Ítara jíña quei sálu joun lílana uboú le lun jeréderuniña lueí jagádeirun, ánjein leféridira sálu lubásuan, ¿cábagi un ju lan? Úaalime ju lan ni ca un lueídügüya lun lágurúniwa, ábame jadǘgüraguni gürígia.
23317	MAT 5:14	‘Ítara jíña quei lámpu joun lílana uboú le. Ában ubúrugu le luáguti ában wǘbü siñáti larámudagun, furáanguti larijoúniwa.
23319	MAT 5:16	Ítara jumá gíñe, durúnguagüda jumeí jilámpun jádan gürígia, lun dánme lan jaríjini buíti le jadǘgübei, ábame gíñe jadímurejan buíti luágu Wáguchi Búngiu le siélubei.
23322	MAT 5:19	Ligía, le lubeí íchuguti mebéreseni luágu furúmierügü gumádi lídaangiñe lúrudu, íbini le lan ñǘraütimaabei lídaangiñe, arúfudaja ligía joun gürígia lun jadǘgüni líbe le ladǘgübei, ñǘraüraübei lanügǘniwa yágüta siélu lídan larúeijan Búngiu. Ánjeinti le ñǘdünbei láu sún buri gumádi lídan lúaragun, ítara gíñe larúfudajan, weíribei lanügǘniwa yágüta siélu.
23324	MAT 5:21	‘Agáamba jumáali luágu aríñawagúa lán meja joun binádu jagǘbürigu lun máfarajan jamá, ladǘga furúmieguarügü lan le áfarajati, lagúseragüdǘwaba.
23325	MAT 5:22	Wel, naríñajare jun luágu furúmieguarügü lan le agáñiduti lúma gürígia líledi lagúseragüdǘwaba. Le anábuti gürígia líledi lagúseragüdǘbei luweírin-ágei lúrudu, le aríñaguti lun gürígia líledi, “ibídiougua táu”, luáguñein ǘma lun máfiougatin.
23326	MAT 5:23	Ítara líña lubeíti, ánjein banǘga bedéweejan luágun láni Búngiu latárü, báu ñi ába barítaguni luágu níjein lan cátei lídan furúmieguarügü gürígia bubá,
23328	MAT 5:25	‘Ánjein abúseera ában gürígia lanǘgünibu ligíbugiñoun lúrudu, belúba lídoun úarani lúma luágu jeíbuguniwagu lueí ledéregerunibu lun agúseragüdüti, ledéregerabume agúseragüdüti lun polisía, ábame badaürǘn.
23331	MAT 5:28	Áu naríñajare jun luágu furúmieguarügü lan le awámadirutu ában wǘri, adǘgaali adultériu túma tídan lanígi.
23332	MAT 5:29	‘Ánjabu lubeíti lafígoungüda bágu le lueígiñebei boúnwenren, sagábei, fíbei díse, buítimaati lun beféridirun ában lídaangiñe umégeguni le buágubei sügǘ láu bídin láu sun búgubu máfiougatin.
23333	MAT 5:30	Ánjein bújabu lubeí le boúnwenren afígoungüdübadibu, dürǘbei, fíbei díse, buítimaati lun leféridirún ában lídaangiñe umégeguni le buágubei sügǘ láu bídin láu sun búgubu máfiougatin.
23335	MAT 5:32	Áu naríñajare jun luágu furúmieguarügü lan wügǘri ígirutu lúmari, ánjein máma lubeí ladǘga tagámaridun ligíbuagun, ába taganoún lúma ámu wügǘri, adǘgagüda lumútu furúmiñeti wügǘri adultériu. Le gíñe agámaridutu wǘri ígiraguaaru ladǘgüña gíñe adultériu.
23336	MAT 5:33	‘Agáambaadün gíñe luágu aríñawagúa lán meja joun binádu agǘbürigu lun jagúnfulirun láu le jaríñagubei láu áfiñuruni ligíbugiñe Búngiu.
23337	MAT 5:34	Áu naríñajare jun luágu moún lumuti lan jáfiñurun ni ca uágu—ni luágu siélu ladǘga ñi lan lañúura Búngiu,
23338	MAT 5:35	ni luágu múa ladǘga ñi lan líchigei Búngiu lugúdi, ni luágu Jerusalén ladǘga ligía lubúrugutebei Warúeite Búngiu le weírigubei,
23339	MAT 5:36	ni luágu jichǘgü ladǘga siñáti ni jájarudagüdün ni jáuridagüdün ában ídiburi.
23343	MAT 5:40	Le áluguti lanǘgünün ligíbugiñoun lúrudu tueígiñe jisímisin, ígira jumeí lun gíñe lanǘgünun jabíte.
23344	MAT 5:41	Ánjaün lafósura ában gürígia lun janǘgün ában anǘgüni ában máili, barǘjumei bián máili.
23347	MAT 5:44	Áu naríñajare jun. Jínsiñe jamá jáganiñu jun, buídulá jayúmajan jabá ja wuríbabei jayúmajan jubá, adǘga jumá buíti joun ja iyéreejabúbaña jun, ayúmuragua jumá lun Búngiu jawágu ja anábagubadün, ja wuríbabei oúserunün.
23349	MAT 5:46	Ánjein já rügǘbaña lubeí jínsiñejabúbaña jun ínsiñeda jun, ¿cábagi fáyeiti jerésibira luágu líra? Adǘga jamúti gíñe ja agúburajabalin liseínsuna gumádi ítara.
23350	MAT 5:47	Ánjein joún rügǘñein lubeí jumádagu jayoúragua, ¿ca buíti jadǘgübei láu líra? Íbini ja ibídiñejabubaña lun Búngiu adǘga jamúti líra.
23352	MAT 6:1	Ába lasígirun Jesúsu arúfudaja joun gürígia wǘbüwaügügiñe, laríñaga. —Toúnigi jumá lueí jadǘgün cátei buíti jagíbugiñe gürígia lúnrügü jaríjinün. Ánjein jadǘga ítara, míchubei Júguchi Búngiu le siélubei fáyeiti buíti jun.
23353	MAT 6:2	Ligía, dánme lubeí jíderagun ában gudémeti, masúbudiragüda jumeí lun sun uboú quei jadǘga ja biánguabaña igíbu ligílisirugu lúma ǘmadarugu. Jagía, jadǘgüni líra lúnrügü jadímurejan gürígia buídu jawágu. Ninárün jáu luágu láu lan jadǘgüni líra, ibíja jamáali jafáyeiruája.
23355	MAT 6:4	adǘga jumeí lábugiñe libídiñewa. Júguchi Búngiu le aríjubalin le jadǘgübei lábugiñe libídiñewa, líchuguba jafáyeiruája.
23356	MAT 6:5	‘Dan gíñe le jayúmuragun lun Búngiu, mítaran jumá quei ja biánguabaña igíbu ja jínsiñebei joun lun jayúmuragun rára tídan jalígilisin juríu lúma lídan legéyedun ǘma lun jaríjiniña gürígia. Ninárün jáu luágu láu lan jadǘgüni líra ibíja jamáali jafáyeiruája.
23357	MAT 6:6	Dan le jayúmuragun lun Búngiu, belújuma jirúmurugun, darú jumeíme jubéneri, ábame jayúmuragun lun Júguchi Búngiu le lábuguabei júma ñi. Júguchimeti Búngiu, le aríjubalin le jadǘgübei lídan límanin, líchuguba jafáyeiruája.
23358	MAT 6:7	Lídan le jayúmuragun, máguyuguagüda jumá luágu dimúrei le málati quei jadǘga ja ibídiñejabubaña lun Búngiu, jarítaguatiñati luágu lagáambubaña lan Búngiu ladǘga líbe jadímurejan.
23359	MAT 6:8	Mítaran jumá lubeíti quei jagía, ladǘga lubáragiñe jayúmuragun lun Búngiu subúdi láali ca lan jabúseerubei.
23361	MAT 6:10	Nǘbinlá bidáani lun barúeijan ya uboúagu, adügǘwalá bugúndan uboúagu quei ladügǘniwa bugúndan siélu.
23363	MAT 6:12	ferúdunabeí wuríbati le adǘga wamáalibei quei ferúduna wamániña ja adǘgübaña wuríbati woun.
23364	MAT 6:13	Mígira báwa lun wáburujan lídoun wuríbani, dísegüdarügü báwa lueí, ladǘga amǘrü le arúeijabei, amǘrü le Súntibei Gabáfu, amǘrü le weírigubei lun sun dan. Ítaralá.
23365	MAT 6:14	‘Ítara líña lubeíti, ánjaña ferúduna jumá ámu luágu wuríbati le adǘga jamáalibei jun, ferúduna lubádün gíñe Júguchi Búngiu le siélubei,
23367	MAT 6:16	Ába laríñagun Jesúsu. —Jugúya, dánme le jayúnarun, marúfuda jumá lírun igíbu quei jadǘga biángua tigíbu, jagía jadǘgünbalin ítara lun jaríjini gürígia luágu jayúnaruña lan. Ninárün jáu luágu láu lan jadǘgüni líra ibíja jamáali jafáyeiruája.
23369	MAT 6:18	meféen jamámuga gürígia luágu jayúnaruña lan. Júguchirügǘba Búngiu le júmabei ñi geféen luágu jayúnaruña lan, ábameti líchugun jafáyeiruája.
23374	MAT 6:23	Ánjein sándi lubeí bágu, aríja ligía luágun irísini ya uboúagu, camá jamuga lídaanbei lubúriga sun búgubu, áni wuríbabei gíñe bigáburi. Ánjein ñǘbin larúgounga le bídaanbei lun lubúrigame, ¡luweírin méfuna líwurin lubúriga ligía!
23375	MAT 6:24	‘Úati ni ában gayáraati lesériwidun joun biáma iyúbudirigu, ladǘga lísiñeduba ában jádaangiñe lun, liyéreegudáme le ában lun, úaraguabei lúma ában jádaangiñe, líchigame mebéreseni luágu le ában. Siñáti lesériwidúniwa lun Búngiu lúma lun seínsu.
23376	MAT 6:25	‘Naríñajare lubeíti jun, madíjeri jumá luágu cába lan jeíga o cába lan játa lun jabágaridun, ni tuágu anáanguni to lúnboun jadáürunun. ¿Máfunagi gebégitimaati ibágari sügǘ láu eígini, gebégi úgubu sügǘ táu anáanguni?
23377	MAT 6:26	Aríja jumá joun dunúru ja ájamajabaña garábalirugu. mábunagun jáña, malúbajan, mareídun jameí alúbajani lídan lágei, láu sun líra, rúti Júguchi le siélubei eígini joun. ¡Sarágu gebégitima jumá sügǘ jáu dunúru!
23379	MAT 6:28	‘¿Ca uágu jadíjerida tuágu anáanguni? Aríja jumá ída líña lan laweínamudun fulúri. láu sun mawádigimari lan, madǘgün ligía gamísa,
23381	MAT 6:30	Ánjeinti daǘguagüda lubálin Búngiu jíduru ítara le ugúñebei lájücha, jarúgabei yebe lagudúña, ¿gúbumésan líderaguajün loúgua tafíñen jugúya le?
23385	MAT 6:34	Madíjerida jumá lubeíti luágu jarúga, ladǘga barǘ lumuti gíñe jarúga lidíjeridüna lúmagua. Ságü ában wéyu gíbeti cátei lun.
23386	MAT 7:1	Ába lasígirun Jesúsu aríñaga joun gürígia wǘbüwaügügiñe. —Míchiga jumá jadúnrun ámu, míchugun lámuga gíñe Búngiu jidúnrun,
23387	MAT 7:2	ladǘga quei ligáburi jíchugun jadúnrun ámu, ítara lúba gíñe líchugun Búngiu jidúnrun, le áubei jamísuraja, láuba gíñe lamísurajaün Búngiu.
23388	MAT 7:3	¿Ída lubásan gayára lan jaríjini liraǘraü ífei le lídaanbei lágu jamúlen áni masándi jumúti durúsu le lídaanbei jágu?
23389	MAT 7:4	¿O ída lúba gayára lan jaríñagun lun jamúlen. “Sagánei liraǘraü ífei le lídaanbei bágu,” áni níjein ában durúsu lídan jágu?
23390	MAT 7:5	¡Biángua tigíbu jugúya le! Sagájumei durúsu le lídaanbei jágu furúmiñe, ítara lúba gayára lan jaríjin buídu lun jaságaruni liraǘraü ífei le lídaanbei lágu jamúlen.
23391	MAT 7:6	‘Míchiga jumeí arúfudajani luáguti asálbaruni joun gürígia ja gáñitiña, garábagua jáñein juágun quei oúnli lun jágürünün. Míchiga jumeí gíñe arúfudajani ligía le gebégibei sarágu joun gürígia ja büírujuduátiña, dügǘgua jañálin.
23392	MAT 7:7	‘Jamúriaja lúma Búngiu, ábame líchugun jun, jáluaja, ábame jadárirun, daǘnjuma luágu béna, ábame lánjunrenchún jun.
23393	MAT 7:8	Ladǘga le amúriajati, abíjati, le áluguti, daríti, le adaǘnjati luágu béna, jurénwati lun.
23394	MAT 7:9	‘¿Níjein funági ában jídaangiñe gayáraati líchugun ában dǘbü lun lisáani dan le lamúriajan fein lúma?
23397	MAT 7:12	‘Súnwandanlá lubeíti jadǘgün joun ámu quei le jabúseerubei lun jadǘgüni jun, ladǘga ligía laríñagubei lilúrudun Moisés túma jalíburun profétagu.
23398	MAT 7:13	‘Belújuma lídaangiñe béna le bürǘraübei. Béna lúma ǘma le anǘgübei gürígia lídoun féridi, tuléburi líña, gabáranouga ñi, áni sarágu jáña ebélurutiña lídaangiñe.
23399	MAT 7:14	Ánjeinti béna lúma ǘma le anǘgübei gürígia lídoun ibágari le magúmuchaditi, bürǘraü líña, murúgua, míbetiñati adáriruti.
23401	MAT 7:16	Jugúya, gayáraabei jasúbudiruniña luágu le jadǘgübei, malúbajoúntu beíbei lídaangiñe jíyu, ni ígo lídaangiñe guríbiyuwa.
23404	MAT 7:19	Sun wéwe le mabuídunti lin, chaǘnwati, ába lágudúniwa.
23405	MAT 7:20	Jasúbudirubaña lubeíti yéetiña jagía luágu le jadǘgübei.
23406	MAT 7:21	‘Máma sun ja aríñagutiña nun. “Nabúreme, Nabúreme,” jebéluruba lídoun arúeijani le siélubei,’ líña Jesúsu. ‘Ja rügǘbaña adǘgübalin lugúndan Núguchi Búngiu le siélubei ebélura.
23407	MAT 7:22	Dánme lachǘlürün wéyu lánina agúseragüdüni, sarágubaña aríñagutiña nun. “Wabúreme, Wabúreme, apúrichijatiwa mejátia luágu bíri, sagá wagía espíritugu wuríbatiña lídan bíri, adǘga wagía sarágu miláguru lídan bíri.”
23408	MAT 7:23	Ábameti naríñagun joun. “Ibídiñegubeiñadün nun, díse jumá nueí, jugúya le adǘga jumáalibei le wuríbabei.”
23409	MAT 7:24	‘Le agáambutina, adǘgaleí le nubeíbei, ítara líña quei ában wügǘri gunfaráandati le adǘgübei lúban ligíbuagu dǘbü.
23410	MAT 7:25	Ába liábingua júya, ába liñúrun dúna, fúgua garábali tuágun múna tugúya, meíguaduntu ladǘga luáguñein lan dǘbü tuágaburi.
23411	MAT 7:26	Ánjeinti le agáambutina, madǘgün lumúti le nubeíbei, ában wügǘri ibídiougua táu ligía, le ábunagubei ligíbuagu ságoun.
23414	MAT 7:29	ladǘga láu lan ubáfu larúfudaja, máma quei arúfudajatiña lilúrudun Moisés.
23415	MAT 8:1	Dan le larárirunbei Jesúsu lueígiñe wǘbü, sarágu jáña gürígia afálaruti.
23416	MAT 8:2	Ába liábin ában wügǘri gawáguti gumeín le mareídaguadibei, ába lájuduragun ligíbugiñe Jesúsu, ába laríñagun lun. —Nabúreme, ánjabu busén, gayáraati bareídaguágüdünina.
23418	MAT 8:4	Ába laríñagun Jesúsu lun. —Maríñaga beítia ni ca un, ñǘdünrügübá arúfudagua búngua lun fádiri, rúbeíme edéweejani le uágubei laríñaga Moisés, lun jaríjini gürígia luágu areídaguaadibu lan.
23422	MAT 8:8	Ába loúnabun gumándan. —Nabúreme, madǘnatina lun bebélurun núbiñoun, aríñagarügübeí dimúrei, ábame lareídagun numúsun.
23423	MAT 8:9	Naríñagubaalin líra ladǘga nugúya lábugiñeñadina gíñe gumádi le íñutimaati, áni añájein gíñe súdaara lábugiñe nagúmadijan. Dan le naríñagun lun ában jádaangiñe lun lídin, ñǘdünti, dan le naríñagun lun ában lun liábin, ñǘbinti, dan le naríñagun lun numúsun lun ladǘgün furúmieguarügü cátei, adǘga lumúti. Ítara lúba, luágu berérun mósu lídin sándi lueí numúsun.
23424	MAT 8:10	Dan le lagáambunbalin Jesúsu le laríñagubei gumándan ligía ába laweíridun lanígi, ába laríñagun joun ja afálarubalin. —Ninárün jáu luágu madárigidina lan wügǘri weíri tafíñen ni jádan numútuniña Israelítagu quei wügǘri le.
23425	MAT 8:11	Naríñajare jun luágu sarágujaba lan já meja ibídiñejabubaña lun Búngiu ñǘbintiña lueígiñe oúbaü le ñígiñe lubeí laboúcha wéyu, jáma le ñígiñe lubeí lálüda, ábame jañúurun eíga lúma Abrahám, Isáac lúma Jacób lídan arúeijani le lánina siélu.
23426	MAT 8:12	Ánjeinti já yebe lúnbaña lídan jamá arúeijani ligía jaságarúba bougudín, ábame jádarúniwa lídoun luweírin-ágei lubúriga, ábame jayájuajan, ábame lacǘnrinjan jári le luweírin jagárigu.
23427	MAT 8:13	Ába laríñagun Jesúsu lun gumándan ligía. —Beíba búbiñoun, le uágubei bafíñera, ladügǘba bun. Ába lareídagun músu ligía lídan óra ligía.
23430	MAT 8:16	Dan le lagúñedunbei, ába janǘgün sarágu gürígia ja gawágutiña espíritugu wuríbatiña lun Jesúsu, ába laságajaniña espíritugu wuríbatiña jagía jaweí láurügü ában dimúrei, areídaguagüda láña sun ja sándibaña.
23431	MAT 8:17	Lasúseredunbei sun le lun lagúnfulirun lé meja uágubei ladímureja proféta Isaías dan le laríñagunbei luágu Jesúsu. “Barǘ lumuti wadébilin, gidálei wasándigu.”
23434	MAT 8:20	Ába loúnabuni Jesúsu. —Darítiña gasígamu júyu lun jaganoún ñi, gádibutiña gíñe dunúru, ánjeinti áu le Wügǘri Garaǘwarügüti, madáritina ni jalíaba lan nabálachagüdei nichǘgü.
23441	MAT 8:27	Ába laweíridun janígi, ába jaríñagun. —¿Cáteisan wügǘri le, agáamba lubálin garábali lúma barána?
23442	MAT 8:28	Dan le lachǘlürün Jesúsu loubáfurugu dúna, jageíroun Gadárana, ába jáfuridun bián wügǘriña lídaangiñe buri umúajaü achigíti luágu dǘbü, ába jayábin luágun. Biángubei jagía, jáuñanu espíritugu wuríbatiña áni janárimetiti jagáñi darí lun siñá lan jásügürün gürígia lídaangiñe ǘma ligía.
23443	MAT 8:29	Ábati jagúarajan ítara. —¿Cásan uágu bemétera wámoun, Jesúsu Liraǘ Búngiu? ¿Biábiña asúfuriragüdawa lubáragiñe dan le lánina asúfuriruni?
23446	MAT 8:32	Ába laríñagun Jesúsu joun. —¡Jeíbati jádoun! Ába jáfuridun espíritugu wuríbatiña jagía jádaangiñe wügǘriña jagía, ába jebélurun jádoun büíruju, ába jáguragun büíruju jagía joúngua lueígiñe ában gudúungu, ába jáburujan dúnarugun, ába jañáradagun.
23447	MAT 8:33	Ába janúfudedagun ja oúnigirubaliña büíruju, ába jeíbaagun, jachǘlün aǘdübü, ába jabájüdaguni le asúseredubei joun büíruju lúma joun wügǘriña já buga jáubaña espíritugu wuríbatiña.
23449	MAT 9:1	Ábati ládinun Jesúsu tídoun ugúnein tugúya, ába lánjiñuragun loubáfurugun dúna, ába lachǘlürün lageíroun.
23450	MAT 9:2	Ába janǘgün ában wügǘri derégüdaali lun, roun tídan lubárari. Dan le laríjinbalin Jesúsu luweírin jafíñen, ába laríñagun lun sánditi ligía. —Ragǘba gurásu, niraǘ, ferúdunawati bifígoun.
23451	MAT 9:3	Ñíñanuti jádaangiñe arúfudajatiña lilúrudun Moisés, aríñagutiña joúnguarügü. “Lanábaguñeigan wügǘri le Búngiu láu dimúrei le laríñagubei.”
23454	MAT 9:6	Narúfudaaliti jun luágu gabáfu nan, áu le Wügǘri Garaǘwarügüti, lun ferúduna nan figoú. Ába laríñagun lun sánditi ligía. —Sarába, budáboun bubárari, beíba búbiñoun.
23456	MAT 9:8	Dan le jaríjinbaalin gürígia cátei le, ába laweíridun janígi, ába jadímurejan buíti luágu Búngiu luágu líchuguni ubáfu le joun wügǘriña.
23457	MAT 9:9	Ába lídin Jesúsu ñígiñe, ába laríjinina, áu le gíribei Matéo, le abǘrüjabarun líburu to. Agúburajatina meja liseínsuna gumádi, ñun níña lídan nubára lánina agúburajani wéyu ligía dán le lásügürünbei Jesúsu ñígiñe. Ába laríñagun nun. —Falábana, queímoun núma queísi náni disípulu. Ába násaarun, ába nafálaruni.
23463	MAT 9:15	Ába líchuguni Jesúsu jémpulu le joun luágu iséri larúfudajan lúma binádu, laríñaga. —¿Gayáraati funági jíruñu jamá ja amísurajoúbaña lídoun ában maríei dan le niján lan adári jáma ñi? Lachǘlürüba wéyu lun lúadun adári jáma, ligíaalime jayúnarun.
23464	MAT 9:16	‘Siñáti táfadajoún gamísa ñulújaru táu murúsun to derégiru ladǘga dánme le tacháwaragun to derégiruboun ábame tajeíridagun to ñulújaruboun, ábatimámeti laweíridun jeíriti.
23465	MAT 9:17	Siñáti gíñe léserúniwa bínu le isérigili lídoun guéru le binádujali, ánjein adügǘwa ítara, ábame lafaǘnchün guéru dánme le liñúrun bínu, féridiwa ligíameti gúeru, féridiwa bínu. Ligía lúnti lubeí léserúniwa bínu iséri lídoun guéru iséri, ítara lúba lesériwidun biángubei.
23466	MAT 9:18	Dan ñíñein lan Jesúsu arúfudajei sún buri cátei le, ligía liábin ában ábuti jádaangiñe juríu, ába lájuduragun ligíbugiñe, ába laríñagun lun. —Sun líña toúnwen nisáani, ánjabu ñǘdün lun bíchuguni bújabu tuágu, táguyuguba.
23468	MAT 9:20	Ñíñounti ában wǘri ǘmada sánditu, dúusu irúmu táu láu lésejan jítaü tídaangiñe, ába tayárafadun lun Jesúsu lanágangiñe, ába tagúurun luágu táru lanáangun,
23470	MAT 9:22	Ába lagáraragun Jesúsu, ába laríjinun, ába laríñagun tun. —Ragǘba gurásu niraǘ, areídaguaadibu ladǘga bafíñen. Lúmagiñe óra ligía ába tareídagun.
23471	MAT 9:23	Dan le lachǘlürün Jesúsu lúbiñoun buga ábuti ligía, dan le laríjiniña íñaajatiña aráanseña lun ábunajani, añája gürígia areíncha,
23475	MAT 9:27	Dan láfuridun Jesúsu ñígiñe, ába joúdin bián wügǘriña maríjintiña lárigi, agúarajeina ítara. —¡Gudéme wamá bun, amǘrü le ladǘgawagun Davíd!
23476	MAT 9:28	Dan lebélurun Jesúsu múnadoun, ába jachǘlürün maríjintiña jagía lúmoun, ába laríñagun joun. —¿Afíñetün luágu gayára lan nareídaguagüdünün? Ába jaríñagun. —Ánja, afíñetiwa, Wabúreme.
23479	MAT 9:31	Quei jáfuridun ñígiñe, ába jabájüdaguni le ladǘgübei Jesúsu lídan sun fulásu geyégua láu.
23480	MAT 9:32	Dan le áfurideina jamá, ligía jayábin fiú gürígia láu ában wügǘri meréngaditi, gawáguti ában espíritu wuríbati, ába jayábin láu lun Jesúsu.
23484	MAT 9:36	Dan laríjiniña gürígia, ába jagúdemedagun lun, ladǘga nidíjeri jamá, magúraasun jagía, camá mudún ja moúniritiña.
23485	MAT 9:37	Ába laríñagun joun láni disípulugu jabǘgürü gürígia jagía. —Sarágu jáña gürígia buséntiña jagáambuni ugánu luáguti asálbaruni, ítara jáña quei nádü lun lalúbajoún, áni loúguatiña ñadágimeintiña.
23489	MAT 10:3	Felípe, Bartolomé, Tomás, núma, áu Matéo le agúburajabeí meja liseínsuna gumádi, Jacóbo le liraǘ Álfeo, Lébeo, le méme gíribei Tadéo,
23490	MAT 10:4	Simón—ában meja wügǘri áfaaguti lun jawáanserun juríu, lúma Júdas Iscarióte, le alúgurubalin Jesúsu.
23492	MAT 10:6	jabǘgürülá gürígia féridijaña ja Israelítagu jídin.
23495	MAT 10:9	‘Manǘga jumá seínsu,
23496	MAT 10:10	manǘgün jugúyame lágei ni cáta. Ábanrügütá simísi janǘga, manǘgün jugúyame sabádu ni bádun, ladǘga le ñadágimeinbei garíchati lun leígin lídaangiñe luwádigimari.
23497	MAT 10:11	‘Dánme le jachǘlürün lídoun ában ubúrugu o ában lan liraǘraü fulásu, ábame jálugun gürígia ja ánjatiña lun jerésibirunün ñi, ábame jeréderun jáma jábiñe darí jídin.
23501	MAT 10:15	Ninárün jáu luágu dánme lan le lachǘlürün wéyu lánina agúseruni, weíritimaabei jasúfurirun lílana fulásu ligía sügǘ láu jasúfurirun lílana Sodóma lúma Gomórra.
23502	MAT 10:16	‘Noúnajaadüntia quei mudún jagánaguoún anímaalu gáñitiña. Aráanseñu jumá lubeíti ítara quei jéwe, áni ítara jumá quei únjun madǘgünga wuríbani.
23503	MAT 10:17	Toúnigi jumá ladǘga j juríu.
23504	MAT 10:18	Janügǘwaba jagíbugiñoun gumádimatiña lúma jagíbugiñoun urúeigu lueígiñe jesériwidun nun, ítara lúba gayára lan jadímurejan nuágu jagíbugiñe, lúma jagíbugiñe ja mámabaña juríu.
23505	MAT 10:19	Dánme le jedéregerúniwa joun lúrudugu, májüchüra jumá luágu cába lan jaríñaga o ída lúba lan jaríñaguni, ladǘga dánme lachǘlürün óra lun jadímurejan, líchugubei Búngiu le lúnbei jaríñaguni jun.
23507	MAT 10:21	‘Jalúgurubaña wügǘriña jabíriña guánarü lun jafarún jilágubei, alúgura jamáñame agǘbürigu jasáanigu, garábagua jagíame isáanigu jawágun jagǘbürigu lun jáfaragüdüniña.
23509	MAT 10:23	Dánme le jeíbaajoún lídan ában fulásu, ábame janúrajan lídoun ámu, ninárün jáu, niábinyaba, áu le Wügǘri Garaǘwarügüti, lubáragiñe jeíbuguni sún buri jabúrugute Israelítagu.
23511	MAT 10:25	Lúnti gúndan lan disípulu láu lachǘlürün ítarada quei lumáesturun, lúma músu quei liyúbudiri. Ánjein aríñawagúa lubeí nuágu luágu jábutiná máfianu, gúbume janábawagua ja afálarubalina.
23512	MAT 10:26	‘Ligía manúfudeda jumá lubeí jaweí gürígia,’ líña Jesúsu joun láni disípulugu lubáragiñe loúnajaniña apúrichija. ‘Úati cátei darúguati láu lun machǘlaagunbei lan, úa ni cáta le arámudagúati lun masúbudirúnwabei lan.
23515	MAT 10:29	‘¿Malúgurúntiña funági bián jarájüñü dunúru luágu ában liraǘraü seínsu? Áni máburujantu ni ában jádaangiñe múarugun ánjein mabúseerun lubeí Júguchi Búngiu.
23516	MAT 10:30	Ásta ídiburi le jábulugubei, abájüdǘwati ában ában.
23517	MAT 10:31	Manúfude jumá lubeíti, gebégitün sügǘ jáu dunúru.
23521	MAT 10:35	Láu niábin, jafánreinraguba ja mafíñebaña nuágu jáma ja afíñebaña nuágu, lawúribujaba wügǘri lúma lúguchi, isáani túma túguchu, ídiñu túma tágürü,
23523	MAT 10:37	‘Le jínsiñejabuti lun lúguchi o lúguchu sügǘ láu nísiñe lun, madǘna lumúti nánigu lan, le jínsiñejabuti joun lirájüñü sügǘ láu nísiñe lun, madǘna lumúti gíñe nánigu lan.
23524	MAT 10:38	Le mawándunti asúfuriruni líbe lasúfurirúniwa luágu gurúwa lun lafálarunina, madǘna lumúti nánigu lan.
23527	MAT 10:41	Le erésibiruti ában proféta ladǘga liábin láu líri Búngiu, lerésibirubei afáyeiruajaü le libíjubei ában proféta, le erésibiruti ában wügǘri buíti ladǘga lubuídun, lerésibirubei afáyeiruajaü le lerésibirubei ában wügǘri buíti.
23528	MAT 10:42	Furúmieguarügü le íchuguti ában wéru dúna dilíti lun ában jádaangiñe ǘnabugutiña ja ladǘga nánigu jamá, libíjuba lafáyeiruaja lúmagiñe Búngiu.
23529	MAT 11:1	Dan le lásurunbei laríñaguni Jesúsu le lúnbei jadǘgüni láni disípulugu, ába lídin ñígiñe lun larúfudajan, apúrichija ligíame lídan buri fulásu geyégua láu ubúrugu le Capernaúm.
23530	MAT 11:2	Dan ligía, furísunruguñein Juan, ába lagáambun luágu sun le ladǘgübei Crístu.
23531	MAT 11:3	Ába loúnajan biáma jádaangiñe láni disípulugu aríjei Jesúsu lun jálügüdüni ítara. —¿Amǘrü Crístubei le lúnbei liábin ódi lúnti wagúrabajan ámu?
23535	MAT 11:7	Dan le joúdin, ába lagúmeserun Jesúsu adímureja joun gürígia luágu Juan, ába laríñagun. —¿Cásan jídinbei meja aríja lídan fulásu le mageírawati? ¿Ában wügǘri le medéraaguagüdünti larítagun queísi ában mabúru le lánjingichun garábali?
23536	MAT 11:8	Ánjein máma lubeí líña, ¿cáti jídinbei aríja? ¿Ában wügǘri wéndeti ladáüragun? Subúsiti jun luágu ja lan wéndebaña adáüragun, tídaañanu lan jában urúeigu.
23537	MAT 11:9	¿Cáteiti jídinbei aríja? ¿Ában proféta? Ánja, ligía, áni ában wügǘri weíriguti sügǘ láu ában proféta Juan.
23538	MAT 11:10	Ligía le uágubei taríñaga Lerérun Búngiu. Noúnajañein noúnagüle bubáragiñe, lun laráansejani ǘma bubá.
23539	MAT 11:11	Ninárün jáu, jádan sun gürígia, úagili ni ában weíriguti lueí Juan le abásteragüdajabei, láu sun líra, le ǘnabutimaabei lídan arúeijani le siélubei weíritimaati lueí le anǘgarügübalin ugánu luágu arúeijani ligía.
23540	MAT 11:12	‘Lúmagiñe dan le liábinbei Juan le abásteragüdajabei darí lúmoun dan le, murúgu jáña gürígia áluga jebélurun lídoun larúeijan Búngiu. Ja ebélurubaña, ragǘ jamuti jabára ñi queísi ában cátei le gebégiti sarágu.
23546	MAT 11:18	Ladǘga liábin Juan meígin líña buídu quei leígin furúmieguarügü, mátun, ába jaríñagun luágu níjein lan espíritu wuríbati lídan.
23547	MAT 11:19	Lárigiñe, ába niábin, áu le Wügǘri Garaǘwarügüti, jou áu quei leígin furúmieguarügü, gurá, ába jaríñagun luágu geígadi nan, gátadi, jamáda áu gafígountiña jáma agúburajatiña liseínsuna gumádi. Wel, ja chúbaña áu, subúdi jamúti luágu buídu lan le ladǘgübei Búngiu láu lichú láu.
23548	MAT 11:20	Ábati lagúmeserun Jesúsu adeínja joun gürígia lídan fulásu buri le ñi lubeí meja ladǘgei líbe-ágei láni miláguru, ladǘga masáansirun jamágili lan joúserun. Ába laríñagun.
23549	MAT 11:21	—¡Fugiábu jugúya Corazínna! ¡Fugiábu jugúya Betsáidana! Lun jamúga lídan lan ubúrugu le gíribei Tíro lúma Sidón ladügǘwa miláguru buri le adügǘbei jagánagua, binárü jamúga lasáansiragua jagáburi lílana, ába jamúga jarúfuduni láu jadáüragun lúdu lúma balígi.
23550	MAT 11:22	Naríñajare jun luágu dánme lan lachǘlürün wéyu lánina agúseraguni, weíritimaabei jabeichún sügǘ jáu ja Tírobaña jáma ja Sidónbaña.
23551	MAT 11:23	Amǘrüti ubúrugu le Capernaúm, ¿jarítaguatibu luágu weírigubadibu lan queísi siélu? Maweírigúnbadibu ítara quei maweírigun lan máfiougati. Ladǘga lun jamúga lídan lan ubúrugu Sodóma ladügǘwa miláguru le adügǘbei bídan, níjeingua jamúga fulásu ligía lúmoun dan le.
23552	MAT 11:24	Naríñajare jun luágu lídan lánme wéyu lánina agúseraguni, weíritimaabei jabeichún sügǘ jáu Sodómana.
23553	MAT 11:25	Lídan dan ligía, ába laríñagun Jesúsu lun Búngiu. —Adímurejatina buíti buágu, Núguchi le Labúremebei siélu lúma uboú, ladǘga barámuduni buri cátei le jaweí chu táu jáma gunfaráandatiña, ába barúfuduni joun ja mafúnrendeirungiñábaña queísi irájüñü.
23554	MAT 11:26	Ánja, Núguchi, ladǘga ítara líña lan babúseeruni.
23556	MAT 11:28	Jigoúgu númoun, sun jugúya ja bucháañabaña uágu lárigi juwádigimari lúma lijǘrü janǘgün, eméraaguagüda námugaün.
23558	MAT 11:30	Ménreengunti lun jesériwidun nun, juáliti gíñe anǘgüni le níchugubei jun lun janǘgüni.
23560	MAT 12:2	Dan le jaríjini fariséogu cátei le, ába jaríñagun lun Jesúsu. —Añájatia báni disípulugu adǘga wadágimanu le moún lumuti ladügǘn lídan wéyu le eméraaguagülei.