Wildebeest analysis examples for:   caf-cafNT      February 11, 2023 at 18:10    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23214  MAT 1:1  Ndi dustl'us 'uk'e'eduguz 'et ndutni, 'i be Sizi Gri 'en hube dínzut 'en 'uhínt'ah, 'i Sizi 'en David yuts'uh hainzut 'int'ah. David 'en Abraham yuts'uh hainzut 'int'ah.
23215  MAT 1:2  Abraham 'en Isaac bu'abá 'int'ah. Isaac 'en Jacob bu'abá 'int'ah. Jacob 'en Judah 'ink'ez bulhutsinkah bu'abá 'int'ah.
23216  MAT 1:3  Judah 'en ndun ts'eke Tamar 'en be Perez 'ink'ez Zerah bu'abá 'int'ah. Perez 'en Hezron bu'abá, 'ink'ez Hezron 'en Ram bu'abá 'int'ah.
23217  MAT 1:4  Ram 'en Amminadab bu'abá. Amminadab 'en Nashon bu'abá, 'ink'ez Nashon 'en Salmon bu'abá 'int'ah.
23218  MAT 1:5  Salmon bu'at Rahab 'en be Boaz bu'abá. Boaz 'en Ruth 'en be Obed bu'abá. 'Ink'ez Obed 'en Jesse bu'abá 'int'ah.
23219  MAT 1:6  Jesse hubudayi cho David bu'abá. 'Et hubudayi cho David, ndun Uriah bu'at inle, 'en be Solomon bu'abá 'int'ah.
23220  MAT 1:7  Solomon 'en Rehoboam bu'abá. Rehoboam 'en Abijah bu'abá, 'ink'ez Abijah 'en Asa bu'abá 'int'ah.
23221  MAT 1:8  Asa 'en Jehoshaphat bu'abá. Jehoshaphat 'en Joram bu'abá, 'ink'ez Joram 'en Uzziah bu'abá 'int'ah.
23222  MAT 1:9  Uzziah 'en Jotham bu'abá. Jotham 'en Ahaz bu'abá, 'ink'ez Ahaz 'en Hezekiah bu'abá 'int'ah.
23223  MAT 1:10  Hezekiah 'en Manasseh bu'abá. Manasseh 'en Amon bu'abá, 'ink'ez Amon 'en Josiah bu'abá 'int'ah.
23224  MAT 1:11  Hoh da wheghah whudezulh, ts'iyannah dune keyah whuti Babylon ts'ih wheoobuhanla, 'et Josiah 'en Jeconiah 'ink'ez bulhutsinkah 'en bu'abá 'int'ah.
23225  MAT 1:12  Keyah whuti Babylon whuz whebuhanla hukw'elh'az 'et Jeconiah 'en Shealtiel bu'abá 'int'ah. Shealtiel 'en Zurubbabel bu'abá 'int'ah.
23226  MAT 1:13  Zerubbabel 'en Abiud bu'abá. Abiud 'en Eliakim bu'abá, 'ink'ez Eliakim 'en Azor bu'abá 'int'ah.
23227  MAT 1:14  Azor 'en Zadok bu'abá. Zadok 'en Achim bu'abá, 'ink'ez Achim 'en Eliud bu'abá 'int'ah.
23228  MAT 1:15  Eliud 'en Eleazor bu'abá. Eleazor 'en Matthan bu'abá, 'ink'ez Matthan 'en Jacob bu'abá 'int'ah.
23229  MAT 1:16  Jacob 'en Joseph bu'abá 'int'ah. 'En Mary buki 'ink'ez Mary 'en be Sizi whuzdli. 'En Christ hiyulhni.
23230  MAT 1:17  'Et Abraham 'en David whuts'un, 'en ts'iyawh lanezi 'o 'at dit (14) bubé hudinde 'uhint'ah. 'Ink'ez David hoh da whudezulh hoh ts'iyannah keyah whut'en Babylon ts'ih whebuhanla whuts'un, 'en ts'iyawh lanezi 'o 'at dit (14) bubé hudinde hinli. 'Ink'ez hoh da whudezulh hoh ts'iyannah keyah Babylon ts'ih whebuhanla 'et hukw'elh'uz dich'oh bukeyah yun k'ut Judah, whuz whenáhedel, Christ 'et whuts'un, 'en ts'iyawh lanezi 'o 'at dit (14) bubé hudinde hinli ho' hint'ah.
23231  MAT 1:18  'Aw 'et Sizi Gri whuzdli, ndez na'a 'uhooja. 'Ama Mary 'en Joseph 'en yughu tedalh ka lhahódinla, 'ink'ez yughu tedalh whutsuh hoh 'et nahoo'ai 'uda 'uski bulh 'int'ah. Ndoni, 'i be 'uja.
23232  MAT 1:19  'Et ndun Joseph 'en ts'ah'un dune unli, 'et huwa lhgho hutedukelh ts'iyannah tah yooya yoolhtselh whuch'a bubeni lhaidinla. 'Ink'ez whu'iz yuch'a natedalh hukwa' ninzun.
23233  MAT 1:20  'Et howu nuni nuzut hoh 'et huwu nusúti hoh neMoodihti bulizas 'en 'uyulhni, “Joseph nyun David buts'u hainzut inli ho' 'int'ah. Wheniljut ilah Mary n'at wule. Ndun 'uski Ndoni be chainya ho' 'int'ah.
23234  MAT 1:21  'Aw 'et 'en duneyaz tele. Nyunch'oh boozi bugha ídon'alh. Sizi dóni. 'En 'utenilh ts'iyannah lubeshi ch'a hubutelhyih.”
23235  MAT 1:22  'Et ndez na'a 'uhooja, neMoodihti ndun nus whunilh'en, 'en be daja ni, 'et nduhoolcho hoh túne' whust'en. 'Et ndun nus whunilh'en ndez na'a njan ndutni,
23236  MAT 1:23  “Soo zulhts'ai ndun ts'eke 'aw dune t'enizun 'et whunts'ih khunyaz 'uski ba 'uja, 'ink'ez buyaz dune tele, boozi Emmanuel hiduténilh, Yak'usda nelh 'int'ah, ni ho' utni.”
23237  MAT 1:24  'Et Joseph ts'enanzut hoh neMoodihti bulizas daja yulhni, hoh tune' 'ust'en 'ink'ez 'aw 'et Mary yilhchoot bu'at tele ka.
23238  MAT 1:25  'Udechoo buyaz whutele t'eoonanzin 'et whuts'un 'aw yut'áchaghesnak. 'Aw 'et buye' whuzdli, 'et k'an zeh soo yughusda. 'Et boozi yugha íden'ai Sizi yulhni.
23239  MAT 2:1  'Aw 'et yun k'ut Judea, keyah Bethlehem whuz'ai, 'et Sizi whuzdli. Hoh da whuz na'a Herod hubudayi cho unli hoh 'et 'uhooja. 'Aw 'et whuzdli hukw'elh'az khunyaz nda whut'en keyah Jerusalem ts'ih hunindel. 'En whunih Maji hubuhútni, 'en 'uhint'ah.
23240  MAT 2:2  'Ink'ez dune hoodulhkut, “Lizwif hubudayi cho k'an whuzdli, 'en nts'e whuzdli? 'Et ndi sum cho ts'a'en, 'i bugha lhuts'úzdel. 'Et huwa ndaz de ndun 'uski 'en buts'un teni' ts'untelhdzilh ka whusats'ándel.”
23241  MAT 2:3  'Et whunts'ih hubudayi cho Herod whulh 'udúzts'ai hoh buba dzuh 'uhutni. Jerusalem whut'en, 'en chah whuz na'a zeh huba dzuh 'uhutni.
23242  MAT 2:4  'Ink'ez ts'iyannah ba náwhulnuk hubumoodih 'ink'ez Moses be' dustl'us 'uk'ununa'úsduguz chah, 'en ts'iyawh Herod 'anih hubudani. 'Et 'en hubuts'un nahooté'alh Christ ndet whutele.
23243  MAT 2:5  'Ink'ez 'uhiyulhni, “Yun k'ut Judea, keyah Bethlehem whuz'ai, 'et whutele. Nus whunilh'en 'et 'uk'e'edúguz, 'et ndutni,
23244  MAT 2:6  ‘Yun k'ut Judea ts'ih keyah Bethlehem whut'en, 'et nuhkeyah hoontsolyaz hoonli, 'et whunts'ih tube whudezti tele. Nuhkeyah 'et whuts'un 'ilhunuh moodih ncha, 'en whusateyalh. 'Ink'ez sudune, Israel hits'uh hainde, 'en sheep ghunli k'una'a bughu tele.’
23245  MAT 2:7  'Et Herod whu'iz hoh dune whunih 'en 'anih hubudáni. 'En hubuts'un naooté'alh ka ndet dzin nts'oh whudezulh ndi sum be hóoduteltsilh.
23246  MAT 2:8  'Et hukw'elh'az keyah Bethlehem ts'ih whebalh'a 'ink'ez ndo búlhni, “Ahdulh 'ink'ez soo cho hoh 'uski naoolhteh. 'Et nawhah'ai t'eh, nts'e 'int'ah 'et sts'ótl'a khunek wah'alh. Si chah whuz tesyalh buts'un teni' ntelhzilh ka.”
23247  MAT 2:9  'Et hubudayi cho ndo búlhni hoh whehándel. Hedulh hoh khunyaz ndi sum ndaz de ts'un hitelh'en 'ink'ez hubutsuh 'ults'ulh. 'Et nts'e 'uski usda 'et bugha nduk, 'et lhghá dilts'ut.
23248  MAT 2:10  'Et ndet sum hinalh'en da tube huhóont'i.
23249  MAT 2:11  'Et 'ink'ez koo dahuníndel hoh 'uski hitelh'en, 'ama Mary 'en bulh. Hibut nachánelya 'ink'ez hits'un teni' nalhdzin. Huye 'úzdla, 'i hidah lhch'az hiyílhchoot hoh 'i hiyé ha'anla 'ink'ez hits'u hítelhdel. Gold, yoo sooltsun, 'i frankencense hiyulhni, 'ink'ez yoo Myrrh hiyulhni chah, 'i ts'iyawh hits'u hítelhdel.
23250  MAT 2:12  'Ink'ez Yak'usda bubul be bugha dáni, 'aw Herod buk'unaoohdelh gunih hubudáni. 'Et huwa 'uts'un ts'un hubukeyah ts'ih whenáhedel.
23251  MAT 2:13  'Aw 'et whenáhedel hukw'elh'az neMoodihti bulizas Joseph nute hoh beghah hódiltsai. 'Et ndi yúlhni, “Didinyaih, ndun 'uski 'ama bulh hubilhchoot 'ink'ez yun k'ut Egypt 'a ts'ih whuz hubalhtelh! 'Et nuhwhudutésnilh 'et whuts'un 'et doolhúts'i! 'Et 'áho Herod 'uski yuka it'é'ilh yutuzelhghelh ka!”
23252  MAT 2:14  'Et 'ulh'ek dinadeja 'ink'ez 'uski 'ama bulh hubilhchoot 'ink'ez yun k'ut Egypt whuz whehandel.
23253  MAT 2:15  'Et Herod datetsah whuts'un 'et hudutélts'ilh. 'Et ndúhut'en hoh neMoodihti ndun nus whunilh'en, 'en be daja ni 'et ndoneltsuk tune' whust'en hoh njan ndutni, “Suye' 'anih dáni yun k'ut Egypt whuch'a naooja ka.”
23254  MAT 2:16  'Aw 'et Herod t'eoonanzin ndunnah whunih, Maji hiyulhni, nahina'a, 'et huwa tube hunilch'e. 'Et nts'oh huwa whezulh Maji hidáni hoh bulunah nehughan keyah Bethlehem ts'ih whebalh'a. 'Et ndo búlhni, 'et keyah whut'en ts'iyawh 'ink'ez whunat whut'en chah ndunnah duneyaz nat naoodezulh be suli 'ink'ez whuts'un whudelhdzulh chah, 'en ts'iyawh huboohghan.
23255  MAT 2:17  'Et whuz na'a ndun nus whunilh'en Jeremiah hiyulhni, daja ni 'et ts'iyawh nduhóolhcho tune' whust'en hoh njan ndutni,
23256  MAT 2:18  “'Et keyah Ramah hódants'o hoh tso yahalhtuk 'ink'ez hubuzkeh k'ehúnentai. Rachel buzkehyaz hubuk'etso yahalhtuk. 'Aw budzi nduk na'ootneh ghaít'ah, bubuzkehkah hoolah huzdli 'et huwa.”
23257  MAT 2:19  'Aw 'et Herod dazsai hoh Egypt ts'ih neMoodihti bulizas Joseph huwunute hoh beghah níwhults'ut.
23258  MAT 2:20  'Et ndi yulhni, “Didinyih! 'Uski bu'ama bulh naoobilchoot. Israel yun k'ut whuz nahdulh. 'Et whutsuh da ndunnah 'uski híkuneztai hituzelhghelh ka, 'en ts'iyawh yahadla.”
23259  MAT 2:21  'Et dudinya. 'Uski bu'ama bulh nabílchoot 'ink'ez Israel yun k'ut ts'ih whenáhedel.
23260  MAT 2:22  'Et whunts'ih Joseph whulh uduzts'ai Herod buye' Archelaus hiyulhni, 'en bu'abá k'edanya 'ink'ez k'an Judea yun k'ut hubudayi cho unli. 'Et whuz teyalh whénuljut hoh howu nusúti 'et Yak'usda yugha dáni. 'Et huwa Galilee yun k'ut ts'ih whuz whehándel.
23261  MAT 2:23  Whuz hunindel keyah Nazareth huwhútni, 'et hudutélts'ilh. 'Et whuz na'a nus whunilh'en daja hutni, hoh túne' whust'en njan nduhútni, “'En Nazareth whut'en hiduténilh.”
23262  MAT 3:1  'Et whezulh hoh John dune too be 'ulh'en 'en Judea yun k'ut dune chahóot'ih ts'ih, whuz whinya 'ink'ez dune bulh yalhtuk.
23263  MAT 3:2  'Et ndo búlhni, “Nuhwhulubeshi ch'a nuhwhubeni náhandunoohlelh. 'Aw 'et nilhdukw suli hoh ndun yak'uz k'une' whul'en, 'en nuhwhutah 'utet'ilh.”
23264  MAT 3:3  Ndun 'en nus whunilh'en Isaiah yughu yalhtuk hoh njan ndutni, “Dune chahóot'ih ts'ih dune yiz dusduts'ai soo 'ultus hahuyih hoh njan ndutni, ‘NeMoodihti buti lhaoodahleh! Buti soo lhts'odez'a buba whulhtsi.’
23265  MAT 3:4  'Ink'ez John dich'oh khunai bugha, camel hiyulhni, 'i ye dune unli 'ink'ez 'ukulh se be sudelhú'oo. Tulk'us cho 'ink'ez honey, 'i ya'alh.
23266  MAT 3:5  'Et hoh da dune ts'iyawh ndunnah Jerusalem whut'en, Judea yun k'ut whut'en, 'ink'ez dune 'et took'oh Jordan whut'en, 'en ts'iyawh John highu nindel.
23267  MAT 3:6  'Ink'ez bulubeshi hubugha hunahuwhélnuk hoh 'et nyo 'et took'oh Jordan, John 'en too be' balh'en.
23268  MAT 3:7  'Et whunts'ih lhanah Pharisee 'ink'ez Sadducee chah, 'en too be' hutelnilh ka highu nindel. 'Et hubunilh'en hoh ndo búlhni, “Nuhwheni poison tl'ughus buzkehkah lí'aht'ah! Ndan 'ún whulhni Yak'usda huntelch'oh whuch'a lhúwus?
23269  MAT 3:8  Lubeshi ch'a nuhwheni nahandunihla t'eh, ndaht'en ts'iyannah t'ehonóozin ndaht'ah.
23270  MAT 3:9  'Ink'ez khun teh na'dudoohtni gunih, nuwheni Abraham buts'u hats'ánde 'uts'int'ah. Ts'ah'un na'a 'ún whudusni Yak'usda soo 'ultus ho' 'int'ah, tse be 'i whunts'ih Abraham buts'u hahánde hubutelhtsilh.
23271  MAT 3:10  Nuhwheni duchun lí'aht'ah. 'Aw 'et tsetsilh lhadínt'ah. Duchun bumai hoolah, bughih tubulh tsuhídantsel 'ink'ez hidutélhk'un.
23272  MAT 3:11  Nuhwheni nahunduníhla 'et huwa too zai be too be' nuhwhúsdla. 'Et whunts'ih sk'elh'az ndun whusatéyalh, 'en sughanus dezti ho' 'int'ah. 'Aw bukegwun buba nutésdle huba soo cha'lhúdzooh. Ndun Ndoni 'ink'ez kwun bulh 'i be too be' nuhwhutelh'ilh.
23273  MAT 3:12  Be tl'onuldzeh 'i tl'o mai be tahawhúlhts'ih, 'i niyútun. 'Ink'ez ndi tl'o mai yutahawhúlhts'ih, 'i 'ink'ez yuk'ut 'ut'en, 'i chah yuk'ut lhadút'ih t'eh, 'ink'ez yuna'ulhdoh. 'Ink'ez ndi mai ndai lhaduja, 'i deínudzih 'ink'ez mai koo ts'ih wheyúlih. Ndi kwun 'aw nachanusne, be but'ooz, duték'un,” ndo búlhni.
23274  MAT 3:13  'Et Sizi Galilee yun k'ut ts'ih hainya. Jordan took'oh ninya John too be' yutelilh ka.
23275  MAT 3:14  'Et whunts'ih John dah yúlhni. “Nyun too be' sonleh huba' hoont'ah. 'Ink'ez di ka si suts'ú tenya too be' nyoosdleh ka?”
23276  MAT 3:15  'Et whunts'ih Sizi ndi yúlhni, “Whute ndoh hot'e, be ts'ah'un 'uhoont'ah, 'i 'et ts'iyawh lhaoodutenilh ho' hoont'ah.” 'Aw 'et whute 'et ndúyinla.
23277  MAT 3:16  Sizi too be' yinla hoh tooz hanája ibulh 'et 'ahoh yak'uz whuda'dutézkez 'ink'ez Yak'usda buyégha yunilh'en hoh ndus de dut'ai, 'i dove hiyúlhni, 'i k'una'a Sizi buk'édinde.
23278  MAT 3:17  Khunyaz ndus de 'uwhutni, “Ndun 'en suYe' buk'esi' 'en 'int'ah, 'ink'ez tube 'en bulh hoonúst'i,” ni.
23279  MAT 4:1  Sizi dune chahóot'ih ts'ih Ndoni Sizi whuz wheyálh'a netsudule yootélhdzih ka.
23280  MAT 4:2  Dit lanezi dzin (40) sahá'delya, 'et hukw'elh'az buye'élts'ul.
23281  MAT 4:3  'Et ndun yootélhdzih ka, 'en yughu ninya 'ink'ez ndi yúlhni, “'Alha Yak'usda buYe' ninli t'eh, ndi tse lhes wule dini.”
23282  MAT 4:4  'Et Sizi 'uyúlhni, “Yak'usda bughunek k'ut 'uk'une'úsduguz, ‘'Aw lhes zeh ilah dune yugha khuna, 'et Yak'usda bughunek ts'iyawh, 'i be chah higha khuna.’
23283  MAT 4:5  'Et netsudule keyah whudezti ts'ih yulh whin'az, 'ink'ez luglez whucho degha ndoh hukw'ut, 'et hukw'abah ninilhya.
23284  MAT 4:6  'Ink'ez ndi yúlhni, “'Alha Yak'usda buYe' ninli t'eh, njan whegha' dudintneh! 'Alha 'uk'e'edúguz hoh njan ndutni, ‘Yak'usda bulizas butl'aho'ai hoh 'en nyun nka huwuhinli, 'ink'ez hubula be nyoohóotetun, 'et 'aw nke tse t'aoonalh ghaít'ah.’
23285  MAT 4:7  'Et Sizi nduyulhni, “Doo chah zeh njan 'uk'e'éduguz hoh ndutni, ‘Khun teh Moodihti nYak'usda 'en nantan'ah hukwa ólhdzih gunih!’
23286  MAT 4:8  'Et doo chah zeh netsudule ndi dzulh yédoh hadet'ai ts'ih whuz yulh whin'az. 'Et ndi yun k'ut ndulhcho hoh whenulhtun hubudayi cho bube 'ut'en k'ah 'ink'ez huyé dezti, 'i chah.
23287  MAT 4:9  'Ink'ez ndi yúlhni, “Ngwutsi be nininyih 'ink'ez suts'u téni' nilhdzun t'eh, 'et sih ts'iyawh, nye'ildzun wule!”
23288  MAT 4:10  'Ink'ez Sizi ndi yúlhni, “Satan naindalh! 'Et 'uk'e'éduguz hoh njan ndutni, ‘Moodihti nYak'usda, 'aw 'en zeh bubut negwutsi be nits'uyih, 'ink'ez buts'u téni' uznilhdzun, 'ink'ez 'en zeh buba né'ts'oot'en huba' hoont'ah.’
23289  MAT 4:11  'Et netsudule whenaja 'ink'ez lizas whusahándel 'ink'ez hiba ne'ut'en.
23290  MAT 4:12  John tsak'ehiyan'a Sizi whulh údants'o hoh Galilee yun k'ut ts'ih whinya.
23291  MAT 4:13  Nazareth whuch'a séya 'ink'ez keyah Capernaum whuz ninya 'et tedalh ka. Keyah 'et taba whuz'ai. Yun k'ut Zebulun 'ink'ez Naphtali lhodin'ai.
23292  MAT 4:14  Isaiah nus ho'en, 'et howu yailhtuk lhaóodotneh hoh njan ndutni,
23293  MAT 4:15  “Yun k'ut Zebulun 'ink'ez yun k'ut Naphtali, bun k'uz wheti 'et whuz'ai. Galilee 'i 'udun yun k'ut whut'en, huwhut'i.
23294  MAT 4:16  Tsahólhgus yuh hudelhts'i, 'en be whét'en cho 'i hitelh'en. Hoh huwhut'en dahutetsah tsagwusts'it huba li'hoont'ah, ndunnah 'en huba hoolh'en.”
23295  MAT 4:17  'Et whuts'un Sizi dune hubulh yawhénilhtuk hoh ndo búlhni, “Nuhwhulubeshi ch'a nuhwhubeni náhandunoohleh! Yak'uz k'une' whul'en 'aw 'et nilhdukw suli.”
23296  MAT 4:18  'Aw 'et bun k'ut Galilee taba Sizi hoh wheghah uyalh 'et nanah dune lhulhutsinkah hubutelh'en. 'Ilhunuh 'en Simon hiyulhni, Peter chah hiyulhni, 'et 'ilhunuh bulhutsin 'en Andrew hiyulhni. 'En lhoombilh tahíyalhdel lhook ka 'uhut'en hinli.
23297  MAT 4:19  'Ink'ez ndo búlhni, “Suneh'us. Dune ka 'ut'en nuhwhutelhsilh.”
23298  MAT 4:20  'Ahoh hubuloombil hiladetnik 'ink'ez hik'ah ts'ih 'uhoot'en ka hiyuntez'az.
23299  MAT 4:21  'Et 'o 'un hedulh nanah dune hubutelh'en. 'En chah lhulhutsinkah Zebedee buye'kah. 'Ilhunuh James 'ink'ez 'ilhunuh 'en John hiyulhni. Bu'abá bulh ts'i cho be húdelhts'i 'ink'ez hubuloombil nahuyutl'oo. 'Et Sizi hubukahunih.
23300  MAT 4:22  'Et 'ahoh bu'abá highu dehaín'az 'aw 'et ye usda hoh 'ink'ez Sizi hik'ah ts'ih 'uhoot'en ka hiyuntez'az.
23301  MAT 4:23  Galilee yun k'ut Sizi ndulhcho nuya. Lizwif hubuluglez dune hubulh yálhtuk. Yak'uz k'une' whul'en, 'en hubugha khunek unzoo, 'i be hubulh yálhtuk. Ndan nduda 'ink'ez buyust'e tel'en, 'en ts'iyawh soo na'bulh'en.
23302  MAT 4:24  'Et Syria huwhut'en, ts'iyawh hiyulh údits'o. Ndunnah lhenyoo dada hunduda, 'ink'ez ndan 'o nus bulh 'últs'ulh chah, ndan ntsi' nudúde buyudínda chah, 'ink'ez hubukaootuzuk 'ink'ez nuchahúsyah chah, 'en Sizi ts'un lhgha budinla hoh ts'iyawh soo ná'binla.
23303  MAT 4:25  Galilee, 'ink'ez Decapolis yun k'ut whut'en chah, 'ink'ez Jerusalem whut'en, Judea whut'en, 'ink'ez Jordan took'oh 'onghoh whughah whut'en chah, 'et 'ahuneltsuk 'ilhunahuwésdel 'en ts'iyawh hiyuntezdel.
23304  MAT 5:1  'Ilhunahuwésdel Sizi hubunilh'en. Dzulh yenun ts'ih whenya, 'ink'ez 'et nátl'adeda hoh yugha hódul'eh, 'en highu nindel.
23305  MAT 5:2  'Et wheoobudunilh'i, 'et njan ndo búlhni,
23306  MAT 5:3  “Lubeshi 'ulh'en, 'en budzi tel'en unli, 'en yak'uz k'une' whul'en bube'ildzun huzdli, 'et huwa degha nus hoonzoo hubugha whults'ut.
23307  MAT 5:4  Hubulubeshi ghu ni hinli, 'en degha nus k'enánet'a hutele. 'En 'uhuja degha nus hoonzoo hubugha whults'ut.
23308  MAT 5:5  Yuh údudildzun, 'en ndi yun k'ut bube'ildzun whutele, 'et huwa degha nus hoonzoo hubugha whults'ut.
23309  MAT 5:6  Ndan ye be ts'ah'un 'uhoont'ah, 'i tube hukwa buye'élts'ul 'ink'ez ta'oosde lí'hint'ah, 'et hubugha óotelts'ulh. 'En degha nus hoonzoo hubughá whults'ut.
23310  MAT 5:7  Bugha te'huninzun, Yak'usda chah hubugha te'untezilh, 'et t'eh degha nus hoonzoo hubughá whults'ut.
23311  MAT 5:8  Hubudzi dutsun chailah, 'en k'at le Yak'usda hute'ilh 'et huwa 'en degha nus hoonzoo hubughá whults'ut.
23312  MAT 5:9  Ndan ts'ah'un na'a lhulh 'uhint'ah hubulhtsi, 'en Yak'usda buzkeh ubahudaténilh. 'Et huwa degha nus hoonzoo hubughá whults'ut.
23313  MAT 5:10  Ndunnah ye be ts'ah'un 'uhoont'ah gha dzuh nobuhulhdeh, 'en yak'uz k'une' whul'en, 'et bube'ildzun hinli. 'Et huwa degha nus hoonzoo hubughá whults'ut.