23233	MAT 1:20	'Et howu nuni nuzut hoh 'et huwu nusúti hoh neMoodihti bulizas 'en 'uyulhni, “Joseph nyun David buts'u hainzut inli ho' 'int'ah. Wheniljut ilah Mary n'at wule. Ndun 'uski Ndoni be chainya ho' 'int'ah.
23235	MAT 1:22	'Et ndez na'a 'uhooja, neMoodihti ndun nus whunilh'en, 'en be daja ni, 'et nduhoolcho hoh túne' whust'en. 'Et ndun nus whunilh'en ndez na'a njan ndutni,
23239	MAT 2:1	'Aw 'et yun k'ut Judea, keyah Bethlehem whuz'ai, 'et Sizi whuzdli. Hoh da whuz na'a Herod hubudayi cho unli hoh 'et 'uhooja. 'Aw 'et whuzdli hukw'elh'az khunyaz nda whut'en keyah Jerusalem ts'ih hunindel. 'En whunih Maji hubuhútni, 'en 'uhint'ah.
23240	MAT 2:2	'Ink'ez dune hoodulhkut, “Lizwif hubudayi cho k'an whuzdli, 'en nts'e whuzdli? 'Et ndi sum cho ts'a'en, 'i bugha lhuts'úzdel. 'Et huwa ndaz de ndun 'uski 'en buts'un teni' ts'untelhdzilh ka whusats'ándel.”
23241	MAT 2:3	'Et whunts'ih hubudayi cho Herod whulh 'udúzts'ai hoh buba dzuh 'uhutni. Jerusalem whut'en, 'en chah whuz na'a zeh huba dzuh 'uhutni.
23242	MAT 2:4	'Ink'ez ts'iyannah ba náwhulnuk hubumoodih 'ink'ez Moses be' dustl'us 'uk'ununa'úsduguz chah, 'en ts'iyawh Herod 'anih hubudani. 'Et 'en hubuts'un nahooté'alh Christ ndet whutele.
23243	MAT 2:5	'Ink'ez 'uhiyulhni, “Yun k'ut Judea, keyah Bethlehem whuz'ai, 'et whutele. Nus whunilh'en 'et 'uk'e'edúguz, 'et ndutni,
23246	MAT 2:8	'Et hukw'elh'az keyah Bethlehem ts'ih whebalh'a 'ink'ez ndo búlhni, “Ahdulh 'ink'ez soo cho hoh 'uski naoolhteh. 'Et nawhah'ai t'eh, nts'e 'int'ah 'et sts'ótl'a khunek wah'alh. Si chah whuz tesyalh buts'un teni' ntelhzilh ka.”
23247	MAT 2:9	'Et hubudayi cho ndo búlhni hoh whehándel. Hedulh hoh khunyaz ndi sum ndaz de ts'un hitelh'en 'ink'ez hubutsuh 'ults'ulh. 'Et nts'e 'uski usda 'et bugha nduk, 'et lhghá dilts'ut.
23249	MAT 2:11	'Et 'ink'ez koo dahuníndel hoh 'uski hitelh'en, 'ama Mary 'en bulh. Hibut nachánelya 'ink'ez hits'un teni' nalhdzin. Huye 'úzdla, 'i hidah lhch'az hiyílhchoot hoh 'i hiyé ha'anla 'ink'ez hits'u hítelhdel. Gold, yoo sooltsun, 'i frankencense hiyulhni, 'ink'ez yoo Myrrh hiyulhni chah, 'i ts'iyawh hits'u hítelhdel.
23251	MAT 2:13	'Aw 'et whenáhedel hukw'elh'az neMoodihti bulizas Joseph nute hoh beghah hódiltsai. 'Et ndi yúlhni, “Didinyaih, ndun 'uski 'ama bulh hubilhchoot 'ink'ez yun k'ut Egypt 'a ts'ih whuz hubalhtelh! 'Et nuhwhudutésnilh 'et whuts'un 'et doolhúts'i! 'Et 'áho Herod 'uski yuka it'é'ilh yutuzelhghelh ka!”
23253	MAT 2:15	'Et Herod datetsah whuts'un 'et hudutélts'ilh. 'Et ndúhut'en hoh neMoodihti ndun nus whunilh'en, 'en be daja ni 'et ndoneltsuk tune' whust'en hoh njan ndutni, “Suye' 'anih dáni yun k'ut Egypt whuch'a naooja ka.”
23254	MAT 2:16	'Aw 'et Herod t'eoonanzin ndunnah whunih, Maji hiyulhni, nahina'a, 'et huwa tube hunilch'e. 'Et nts'oh huwa whezulh Maji hidáni hoh bulunah nehughan keyah Bethlehem ts'ih whebalh'a. 'Et ndo búlhni, 'et keyah whut'en ts'iyawh 'ink'ez whunat whut'en chah ndunnah duneyaz nat naoodezulh be suli 'ink'ez whuts'un whudelhdzulh chah, 'en ts'iyawh huboohghan.
23256	MAT 2:18	“'Et keyah Ramah hódants'o hoh tso yahalhtuk 'ink'ez hubuzkeh k'ehúnentai. Rachel buzkehyaz hubuk'etso yahalhtuk. 'Aw budzi nduk na'ootneh ghaít'ah, bubuzkehkah hoolah huzdli 'et huwa.”
23260	MAT 2:22	'Et whunts'ih Joseph whulh uduzts'ai Herod buye' Archelaus hiyulhni, 'en bu'abá k'edanya 'ink'ez k'an Judea yun k'ut hubudayi cho unli. 'Et whuz teyalh whénuljut hoh howu nusúti 'et Yak'usda yugha dáni. 'Et huwa Galilee yun k'ut ts'ih whuz whehándel.
23261	MAT 2:23	Whuz hunindel keyah Nazareth huwhútni, 'et hudutélts'ilh. 'Et whuz na'a nus whunilh'en daja hutni, hoh túne' whust'en njan nduhútni, “'En Nazareth whut'en hiduténilh.”
23263	MAT 3:2	'Et ndo búlhni, “Nuhwhulubeshi ch'a nuhwhubeni náhandunoohlelh. 'Aw 'et nilhdukw suli hoh ndun yak'uz k'une' whul'en, 'en nuhwhutah 'utet'ilh.”
23265	MAT 3:4	'Ink'ez John dich'oh khunai bugha, camel hiyulhni, 'i ye dune unli 'ink'ez 'ukulh se be sudelhú'oo. Tulk'us cho 'ink'ez honey, 'i ya'alh.
23268	MAT 3:7	'Et whunts'ih lhanah Pharisee 'ink'ez Sadducee chah, 'en too be' hutelnilh ka highu nindel. 'Et hubunilh'en hoh ndo búlhni, “Nuhwheni poison tl'ughus buzkehkah lí'aht'ah! Ndan 'ún whulhni Yak'usda huntelch'oh whuch'a lhúwus?
23270	MAT 3:9	'Ink'ez khun teh na'dudoohtni gunih, nuwheni Abraham buts'u hats'ánde 'uts'int'ah. Ts'ah'un na'a 'ún whudusni Yak'usda soo 'ultus ho' 'int'ah, tse be 'i whunts'ih Abraham buts'u hahánde hubutelhtsilh.
23272	MAT 3:11	Nuhwheni nahunduníhla 'et huwa too zai be too be' nuhwhúsdla. 'Et whunts'ih sk'elh'az ndun whusatéyalh, 'en sughanus dezti ho' 'int'ah. 'Aw bukegwun buba nutésdle huba soo cha'lhúdzooh. Ndun Ndoni 'ink'ez kwun bulh 'i be too be' nuhwhutelh'ilh.
23273	MAT 3:12	Be tl'onuldzeh 'i tl'o mai be tahawhúlhts'ih, 'i niyútun. 'Ink'ez ndi tl'o mai yutahawhúlhts'ih, 'i 'ink'ez yuk'ut 'ut'en, 'i chah yuk'ut lhadút'ih t'eh, 'ink'ez yuna'ulhdoh. 'Ink'ez ndi mai ndai lhaduja, 'i deínudzih 'ink'ez mai koo ts'ih wheyúlih. Ndi kwun 'aw nachanusne, be but'ooz, duték'un,” ndo búlhni.
23275	MAT 3:14	'Et whunts'ih John dah yúlhni. “Nyun too be' sonleh huba' hoont'ah. 'Ink'ez di ka si suts'ú tenya too be' nyoosdleh ka?”
23276	MAT 3:15	'Et whunts'ih Sizi ndi yúlhni, “Whute ndoh hot'e, be ts'ah'un 'uhoont'ah, 'i 'et ts'iyawh lhaoodutenilh ho' hoont'ah.” 'Aw 'et whute 'et ndúyinla.
23277	MAT 3:16	Sizi too be' yinla hoh tooz hanája ibulh 'et 'ahoh yak'uz whuda'dutézkez 'ink'ez Yak'usda buyégha yunilh'en hoh ndus de dut'ai, 'i dove hiyúlhni, 'i k'una'a Sizi buk'édinde.
23278	MAT 3:17	Khunyaz ndus de 'uwhutni, “Ndun 'en suYe' buk'esi' 'en 'int'ah, 'ink'ez tube 'en bulh hoonúst'i,” ni.
23281	MAT 4:3	'Et ndun yootélhdzih ka, 'en yughu ninya 'ink'ez ndi yúlhni, “'Alha Yak'usda buYe' ninli t'eh, ndi tse lhes wule dini.”
23282	MAT 4:4	'Et Sizi 'uyúlhni, “Yak'usda bughunek k'ut 'uk'une'úsduguz, ‘'Aw lhes zeh ilah dune yugha khuna, 'et Yak'usda bughunek ts'iyawh, 'i be chah higha khuna.’ ”
23284	MAT 4:6	'Ink'ez ndi yúlhni, “'Alha Yak'usda buYe' ninli t'eh, njan whegha' dudintneh! 'Alha 'uk'e'edúguz hoh njan ndutni, ‘Yak'usda bulizas butl'aho'ai hoh 'en nyun nka huwuhinli, 'ink'ez hubula be nyoohóotetun, 'et 'aw nke tse t'aoonalh ghaít'ah.’ ”
23287	MAT 4:9	'Ink'ez ndi yúlhni, “Ngwutsi be nininyih 'ink'ez suts'u téni' nilhdzun t'eh, 'et sih ts'iyawh, nye'ildzun wule!”
23288	MAT 4:10	'Ink'ez Sizi ndi yúlhni, “Satan naindalh! 'Et 'uk'e'éduguz hoh njan ndutni, ‘Moodihti nYak'usda, 'aw 'en zeh bubut negwutsi be nits'uyih, 'ink'ez buts'u téni' uznilhdzun, 'ink'ez 'en zeh buba né'ts'oot'en huba' hoont'ah.’ ”
23290	MAT 4:12	John tsak'ehiyan'a Sizi whulh údants'o hoh Galilee yun k'ut ts'ih whinya.
23295	MAT 4:17	'Et whuts'un Sizi dune hubulh yawhénilhtuk hoh ndo búlhni, “Nuhwhulubeshi ch'a nuhwhubeni náhandunoohleh! Yak'uz k'une' whul'en 'aw 'et nilhdukw suli.”
23297	MAT 4:19	'Ink'ez ndo búlhni, “Suneh'us. Dune ka 'ut'en nuhwhutelhsilh.”
23299	MAT 4:21	'Et 'o 'un hedulh nanah dune hubutelh'en. 'En chah lhulhutsinkah Zebedee buye'kah. 'Ilhunuh James 'ink'ez 'ilhunuh 'en John hiyulhni. Bu'abá bulh ts'i cho be húdelhts'i 'ink'ez hubuloombil nahuyutl'oo. 'Et Sizi hubukahunih.
23302	MAT 4:24	'Et Syria huwhut'en, ts'iyawh hiyulh údits'o. Ndunnah lhenyoo dada bé hunduda, 'ink'ez ndan 'o nus bulh 'últs'ulh chah, ndan ntsi' nudúde buyudínda chah, 'ink'ez hubukaootuzuk 'ink'ez nuchahúsyah chah, 'en Sizi ts'un lhgha budinla hoh ts'iyawh soo ná'binla.
23305	MAT 5:2	'Et wheoobudunilh'i, 'et njan ndo búlhni,
23308	MAT 5:5	Yuh údudildzun, 'en ndi yun k'ut bube'ildzun whutele, 'et huwa degha nus hoonzoo hubugha whults'ut.
23316	MAT 5:13	Lubeshi 'uhulh'en huba lusel liaht'ah. 'Et whunts'ih lusel 'aw buzachahóolkih suli t'eh, nts'e na'a simba doo chah lusel buzahóolki naoodle? 'Aw hoonli ba chaízooh ho' 'int'ah. 'I 'ants'ih dune ti híyulhkuk 'ink'ez hik'unúdelh.
23321	MAT 5:18	'Alha' dusni ndun whudusni, Moses be' dustl'us Hebrew bughunek k'una'a hoonsolyaz hoh 'uk'e'edúguz 'ink'ez hoonsolyaz 'uk'e'edúsgus, ndet 'uwhulhni, 'et ts'iyawh 'et ndúhooja t'eh, 'et whuts'un 'aw ndi yun 'ink'ez yat'ah chah 'ustl'e' 'uhóneh ghaít'ah.
23322	MAT 5:19	Ndai khunek neghalts'ut, hoontsolyaz whunts'ih dune k'uhinínyuz t'eh, 'ink'ez 'uyoon whuz na'a zeh wheoobodutelh'eh t'eh, 'et sih yak'uz k'úne' whul'en, 'en 'aw hoonli chailah hiduténilh. 'Et ndi khunek netl'adélts'ut, 'i dune ts'iyawh hik'une' 'ut'en t'eh, 'ink'ez 'uyoon chah whuz na'a 'az whebodutelh'eh, yak'uz k'úne' whul'en be ncha 'int'ah hiduténilh.
23323	MAT 5:20	Ndun whudusni ndunnah Moses be' dustl'us 'uk'ununa'úsduguz 'ink'ez Pharisee chah, 'en hiye be ts'ah'un 'uhoont'ah, 'ink'ez nuhwheni ye be ts'ah'un 'uhoont'ah, 'i be huba nus hoonzoo t'eh, 'aw 'et zeh nts'e yak'uz k'une' whul'en ts'ih téhdulh.
23325	MAT 5:22	Ndun whuhdúsni, ndunnah 'ants'ih dulh dune bulh hunilch'e t'eh, 'en huba nahutedeh. 'Et ndan dudulh dune ‘Raca’ 'ulhni t'eh, khunek dakelh k'una'a ‘Ntsi'’ ni hoh 'utni, 'i bugha naheyelh hububut huteyin. 'Ink'ez chah zeh ndun dune, ‘Whuzinik dune inli ho' 'int'ah!’ yulhni t'eh, 'en tube whewhúnujut kwuncho yuh ts'ih buhutenoh.
23328	MAT 5:25	'Et khun dune hoonli nch'a hudetni t'eh, 'ahoh buts'un ts'ah'un na'hotneh. 'Et naheyelh but nínyutelhtelh whutsuh ndóneh. 'Aw ndúchainel t'eh, nch'a hudetni, 'en naheyelh but nínyutelhtelh. Naheyelh, 'en nélhghel tl'anyutelhtelh 'ink'ez nch'a dána'dute'alh.
23329	MAT 5:26	Ts'ah'un 'un whudúsni, ts'iyaitsuk buk'elha whutelhtsilh whuts'un, nts'e na'a simba whuch'a naoohja?”
23331	MAT 5:28	Sich'oh 'un whudúsni, dune ts'eke yunilh'en 'ink'ez budzi yuh hoh duninzun t'eh, ‘Bulh tínta' test'ilh hukwa' nuszun,’ 'uda budzi yuh bulh tinta' ant'en ho' 'int'ah.
23334	MAT 5:31	“'O 'un chah nduhútni ‘Ndun bu'at 'ustl'e' 'utelilh, ye' dustl'us 'istl'e' itelilh, 'i yutl'ayóolhchoos huba' hoont'ah.’
23335	MAT 5:32	'Et whunts'ih 'un whudúsni, bu'at 'uyoon dune bulh tinta' 'ant'en 'et huwa zeh dustl'us ye' 'ustl'e' itelilh, 'i yutl'ayóolhchoos. Ndúchainel hoh bu'at 'ustl'e' 'uyínla t'eh, dich'oh bu'at tinta' 'ant'en yulhtsi. 'Ink'ez ndun ts'eke 'uyoon dune ghu nasda t'eh, dune 'en chah tinta' 'ut'ih unli ho' 'int'ah.”
23337	MAT 5:34	'Et whunts'ih sich'oh 'un whudúsni, khun whuz na'a teh ndudóohtni gunih. Khun ‘Yak'uz whunalh 'udusni,’ doohtni gunih. 'Alha yak'uz ts'ih Yak'usda bukw'usda cho dezti, 'i 'et su'ai.
23338	MAT 5:35	'Ink'ez, ‘Ndi yun k'ut whunalh 'udusni,’ doohtni gunih. Yak'usda duke yuk'udelhú'ez, 'i 'int'ah 'et huwa. 'Ink'ez khun teh, ‘Keyah Jerusalem whunalh 'udusni,’ doohtni gunih. Hubudayi cho k'us dezti bukeyah whucho 'uhoont'ah 'et huwa.
23340	MAT 5:37	'Et ndez na'a njan dúdoohtni, 'Aw 'et ‘A,’ dahtni, ‘A,’ 'int'ah. 'Ink'ez ‘'Awundooh,’ dahtni t'eh chah, ‘'Awundooh,’ 'uhoont'ah. 'Et 'uts'un na'a 'udutéhnilh t'eh, 'et sih ntsi' ts'ih hadutédoh ho' 'int'ah.”
23341	MAT 5:38	“'Et whutsuh da whulh udahts'o nts'e na'a dune daja hutni inle njan duhutni, ‘Dune buna chawhés'en silhtsi t'eh, nyunch'oh nyúna be chawhés'en tanle. 'I be kw'elha whutelhtsilh. 'Et bughoo habe'alhchus t'eh, nyunch'oh nghoo be k'elha whutelhtsilh,’ hutni inle.
23342	MAT 5:39	'Et whunts'ih 'un whuhdúsni, dune ntsi' k'ól'en gunih. 'Et k'us ndan nalhnih ts'ih nuhnezkuk t'eh, 'et 'intl'as ts'ih buts'un nándunont'ah.
23346	MAT 5:43	“'Et whulh údahts'o hubuhútni, ‘Nyeghah whut'i buk'eoontsi' 'ink'ez nch'a hudetni, 'en buts'u dontnik.’
23347	MAT 5:44	Ndun whúdusni, nuhch'a hudetni, 'en buk'eoohtsi'. Ndunnah denwhútdule, 'en khunek unzoo, 'i be hubulh yaóolhtuk. Ndunnah nuhts'u dutnik, 'en buts'un wahzoo. 'Et ndunnah hoontsi' nuhts'un ne'hut'en 'ink'ez dzuh nunwhahulhdzut, 'en chah buba tenadoohdli.
23348	MAT 5:45	'Et ndez na'a nuh'aBá yak'uz usda, buzkeh wahle. Yak'usda ndunnah hintsi' 'ink'ez hinzoo 'en ndi sa lhulhúgha buk'eidindi. Ts'ah'un 'uhint'ah 'ink'ez ts'ah'un cha'hít'ah, en chah lhulhúgha buk'ut nawhúlhtih.
23349	MAT 5:46	Ndunnah nuhk'entsi', 'en zeh hubuk'ehtsi' t'eh, di simba nuhgha óokat? Sooneya nalhdzooh chah whuz na'a zeh nduhút'en.
23350	MAT 5:47	Nuhwhulhutsinkah zeh dahooja hubudahni t'eh, 'uyoon degha nus ahzoo na'dunáhzun ih? Hoolah! Sooneya nalhdzooh, 'en chah whuz na'a zeh nduhút'en.
23353	MAT 6:2	'Et huwa tel'en gha' teh'alh t'eh, khun ts'iyannah nalh tube cho 'ududoolhúti gunih. Ndunnah duba nahudzoo, 'en 'et whuz na'a 'et duhút'en. Lizwif hubuluglez k'us ti whulheguz 'et ts'iyannah hubunoolh'en ka, 'et nduhút'en. 'Alha' dusni, ndunnah ba 'uk'elha whutele, 'uda huba 'uk'elha whuzdli ho' hoont'ah.
23356	MAT 6:5	“'Et tenadahdli t'eh, khun ndunnah duba nahudzoo k'ah ts'ih tenadoohdli gunih. Ndunnah Lizwif hubuluglez nahudelhúya, k'us ti wheguz chah, 'ants'ih ts'iyannah hubunoolh'en ka tenahududli. Ndun whudúsni 'uda huba k'elha whuzdli ho' hint'ah.
23365	MAT 6:14	Dune nuhwhudulhyah né'hut'en t'eh, buba whunaoodelhúnah t'eh, nuhwhe'aBá yak'uz usda, 'en chah nuhwhuba whunaoodutelnah.
23367	MAT 6:16	“Ndet sahá'delhuya t'eh, ndan duba nahudzoo, 'en hubuk'una'a 'ooht'e gunih. 'En hubudzi yuh 'uhilhdzun na'hududil'i ho' hint'ah. Dunen 'uts'un 'oonint'en hiyúlhtsih, whuz na'a te'hududil'en 'ink'ez dzuh nuhuzut na'hududil'i, 'uyoon húbonoolh'en ka. 'Alha ndun whudusni, ndan nduhút'en, 'uda huba k'elha whuzdli ho' hint'ah.
23368	MAT 6:17	'Et nuhwheni sahá'delhúya t'eh, soo cho nuhwhunen chah na'óolhdeh 'ink'ez nuhtsigha chah naoolhlho.
23369	MAT 6:18	'Et whuz na'a sahá'delhúya t'eh, 'et 'onghunnah hubuch'a nonah'i. 'Et whunts'ih nuhwhe'aBá cha'whést'en ts'ih whunts'ih whunilh'en, ts'iyannah nalh nuhwhuba k'elha whutelhtsilh.”
23375	MAT 6:24	“'Ilhunuh dune nanah moodih ba 'oot'en ghaít'ah. 'Ilhunuh 'en yuts'u dutetnik 'ink'ez 'ilhunuh yuk'etetsi'. K'us 'ilhunuh yuk'úne' tet'en 'ink'ez 'ilhunuh yuch'a dutetni. 'Aw Yak'usda k'une' 'int'en 'ink'ez sooneya chah k'une' 'ont'en ghaít'ah.”
23376	MAT 6:25	“'Et huwa njan ndun whudusni, yinkak delhúts'i huwu ni wahle gunih. Teh'alh, 'i 'ink'ez tehnilh, 'i chah, 'ink'ez nuhyust'e be soo nadutehnilh, 'i chah, 'i ts'iyawh khun bugha ni wahle gunih. Teh'alh, 'i be kháhna, 'i degha nus dezti nahzun ih? K'us naih 'i nuhuyust'e degha nus dezti nahzun ih?
23377	MAT 6:26	Nduk dut'ai núdelh, 'i nulh'en! 'Aw hacha'nusdle 'ink'ez 'aw khi huba ilhucha'wesdle ilah. 'Et whunts'ih nuhwhe'aBá yak'uz usda, 'en bugha 'á'aih. Nuhwheni 'en ilah 'o nus huba déhti.
23385	MAT 6:34	'Et huwa bunt'ah dawhútenilh, 'et howu ni wahle gunih. Bunt'ah dawhuténilh, 'et ndo honeh. Dzin totsuk soo' hoolcho howun ni hoonli 'et huwa.”
23391	MAT 7:6	Yak'usda bughunek lubeshi bughuh hoolah, 'i khun teh lhikah ndult'ah hubugha yóoh'alh gunih. K'us Yak'usda ye whúneodulh'eh, 'i kw'usul dezti, 'i pearl hiyulhni, 'et dult'ah, 'i khun teh goso dult'ah butayóolhdelh gunih. 'Et ndahja t'eh, ndulhcho hik'unutélh'us 'ink'ez 'ahoh nuhts'un nahulhúya 'ink'ez yanohodutélhch'ulh.”