Wildebeest analysis examples for:   cak-cakCNT   Word,    February 11, 2023 at 18:10    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23214  MAT 1:1  Re jun vuj re nuchop-el vave', jun vuj ri tz'ibatel-vi can ri quibi' ri rati't-rumama' ri Jesucristo. Can nik'alajin-vi c'a chi rija' can riy-rumam vi can ri rey richin ri tinamit Israel, ri xubini'aj David, y can riy-rumam can chuka' ri Abraham.
23219  MAT 1:6  Y re Isaí re' xralc'ualaj ri rey David; y ri rey David xralc'ualaj ri Salomón riq'uin ri Betsabé ri rixjayil. Re rute' re Salomón, ja ri rixjayil can ri Urías.
23225  MAT 1:12  Y tok ec'o chic chiri' pa Babilonia, ri Jeconías xralc'ualaj ri Salatiel; y ri Salatiel xralc'ualaj ri Zorobabel.
23230  MAT 1:17  Cajlajuj c'a sol vinek xec'oje-pe, ri nitiquir-pe riq'uin ri Abraham c'a riq'uin ri rey David. Cajlajuj chuka' sol vinek xec'oje-pe, ri nitiquir-pe riq'uin ri rey David c'a chupan ri tiempo tok ri kavinak israelitas xebec'oje' pa ruvach'ulef Babilonia. Y can que c'a chuka' ri' ri sol vinek xec'oje', ri nitiquir-pe riq'uin ri tiempo tok ri kavinak israelitas xebec'oje' pa ruvach'ulef Babilonia, c'a riq'uin ri Cristo, cajlajuj c'a chuka' sol vinek.
23231  MAT 1:18  Y ri alaxibel richin ri Jesucristo que c'a re' ri rubanic: Ri María ri xoc rute' ri Jesucristo, jun c'a xten ri c'utun chic roma ri José. Pero xc'ulvachitej c'a chi tok c'a man jani quic'uan ta qui', xnabetej chi ri María yava' chic richin alanic. Pero ri María quere' xuc'ulvachij roma xka' c'a ri Lok'olej Espíritu pa ruvi'.
23232  MAT 1:19  Jac'a ri José ri ne'oc rachijil ri María, can jun chojmilej vinek vi; y man c'a xrajo' ta xuya' ruq'uix ri María chiquivech ri vinek, romari' xuben chi nuya' can choj queri' y man nutaluj ta na rutzijol.
23233  MAT 1:20  Y jari' c'a ri xuch'ob-ka rija' pa ránima, chi choj queri' nuya' can. Y pa ruvaran c'a tok jun ángel richin ri Ajaf ri xutz'et rija', y xbix chire roma ri ángel ri': José, rat ri riy-rumam can ri rey David, man c'a taxibij-avi' chi yac'ule' riq'uin ri María ri ac'utun chic richin noc avixjayil, roma jac'a ri Lok'olej Espíritu ri xka' pa ruvi' y vacami petenek alanic chirij.
23234  MAT 1:21  Ri ac'ual c'a ri xtralaj ri María, ti ala', y Jesús c'a ri rubi' ri xtaya'. Y queri' ri rubi' xtaya', roma rija' xquerucol ri vinek chupan ri quimac.
23236  MAT 1:23  Titzu' na pe', chi xtic'oje' c'a jun xten ri xtipe alanic chirij, stape' man c'o ta pe achin riq'uin. Y can xtralaj na vi jun ac'ual, ti ala', ri xtubini'aj Emanuel. Re bi'aj re' can nubij c'a chi tzij chi ri Dios c'o kiq'uin.
23237  MAT 1:24  Tok xc'astej c'a ri José, can xuben na vi c'a ri xbix chire roma ri ángel richin ri Ajaf. Rija' can xuq'uen na vi ri María richin xoc rixjayil.
23238  MAT 1:25  Ri ral c'a ri María man ralc'ual ta achin, roma rija' royoben chic alanic tok xquic'uaj-qui' riq'uin ri José. Ri ral ri María can rutzil vi ri Lok'olej Espíritu. Y tok ri José xuya' rubi' ri ac'ual, Jesús ri rubi' xuya'.
23239  MAT 2:1  Ri Jesús xalex c'a ri pa tinamit rubini'an Belén, ri tinamit ri c'o pa Judea. Tok xalex ri Jesús, jac'a ri Herodes ri rey, y jari' c'a tok jun ca'i' etamanela' chiquij ri ch'umila', xe'oka' pa Jerusalem. Re achi'a' etamanela' re', pa relebel-k'ij e petenek-vi,
23240  MAT 2:2  y xquic'utula' c'a: ¿Acuchi c'o-vi ri ac'ual alaxinek, ri qui-Rey ri israelitas? Roma roj can jac'a ri quela' pa relebel ri k'ij katz'eton-pe ri ruch'umilal, y xojpe chuya'ic ruk'ij.
23242  MAT 2:4  Y ri rey Herodes xerumol c'a conojel ri principal-i' tak sacerdotes y ri achi'a' etamanela' chiquicojol ri israelitas, c'ari' c'a xuc'utuj chique chi acuchi c'a nalex-vi ri Cristo.
23243  MAT 2:5  Xepe ri principal-i' tak sacerdotes y ri achi'a' etamanela' xquibij chire ri rey: Ri Cristo nalex pa tinamit Belén vave' pa Judea. Roma ri jun chique ri rusamajela' ri Dios ri xc'oje' ojer can, que c'a re' ri rutz'iban can:
23244  MAT 2:6  Y rat tinamit Belén ri atc'o pa Judá, rat man can ta at co'ol ri chiquicojol ri nimalej tak tinamit ri chiri' pa Judá, roma ja ri chiri' aviq'uin rat ri xtipe-vi ri uc'uey-bey, y can xqueruyuk'uj-vi c'a ri vinek aj-Israel ri nutinamit, nicha' ri Dios, xecha-apo chire ri rey Herodes.
23246  MAT 2:8  Y c'ari' xerutek-el ri pa tinamit Belén y xubij-el chique: Quixbiyin c'a chila' y ticanoj ri ac'ual, y tok ivilon chic can, tiya' rutzijol chuve, richin yin yibe chuka' chuya'ic ruk'ij.
23247  MAT 2:9  Y tok ri achi'a' e etamanela' chiquij ch'umila' cac'axan chic c'a ri ch'abel ri xerubij-el ri rey Herodes chique, xebe. Y ri ch'umil ri quitz'eton-pe rije' c'a acuchi quepe-vi, pa relebel ri k'ij, can ruc'uan c'a el quibey. Y tok xe'apon, re ch'umil re' xpa'e' pa ruvi' ri acuchi c'o-vi ri ac'ual.
23249  MAT 2:11  Jac'a tok re achi'a' re' xe'oc-apo ri pa jay, can xquitz'et na vi c'a ri ac'ual y ri María ri rute', y can jac'ari' xquikasaj-ka-qui' c'a pan ulef richin xquiya' ruk'ij ri ac'ual. Y chuka' can xequijakala' c'a ri quiyaconabal y xquisipala' c'a can, k'anapuek, pon y mirra chire.
23251  MAT 2:13  Y ri achi'a' ri etamanela' chiquij ri ch'umila' xetzolej. Y can jac'ari' tok jun ángel richin ri Ajaf Dios xuc'ut-ri' chuvech ri José, pa rachic'. Y re ángel re' xubij chire: Cayacatej c'a el. Tac'uaj-el ri ac'ual rachibilan ri rute' y quixanmej-el vave'. Quixbiyin c'a pan Egipto y quixc'oje' chila', y yin xtinya' rutzijol chave tok utz chic yixtzolin-pe. Roma re vacami, ri rey Herodes can xtorucanoj re ac'ual richin chi nucamisaj, xcha' ri ángel chire ri José, pa rachic'.
23253  MAT 2:15  Can chila' vi c'a pan Egipto xec'oje-vi y xetzolin pan Israel c'a tok caminek na chic ri rey Herodes. Richin queri' can nibanatej na c'a ri ruk'alajirisan can ri Ajaf Dios chuvech ri rusamajel ri xc'oje' ojer can. Ri tz'ibatel c'a can nubij: Pan Egipto c'a c'o-vi ri nuc'ajol tok xinvoyoj, cha'inek c'a can ri Dios.
23255  MAT 2:17  Vave' can xbanatej-vi c'a achi'el ri tz'ibatel can roma ri jun rusamajel ri Dios ri xc'oje' ojer can, ri xubini'aj Jeremías:
23257  MAT 2:19  Y tok caminek chic el ri rey Herodes, can c'ari' c'a tok ri ángel richin ri Ajaf Dios xuc'ut chic ri' chuvech ri José, pa rachic', ri chiri' pan Egipto.
23260  MAT 2:22  Pero rija' roma ri xrac'axaj chi ja ri Arquelao ri ruc'ajol can ri rey Herodes, ri nik'aton tzij ri pa Judea, xuxibij-ri' chi yec'oje-ka ri chiri' pa Judea. Pero xk'alajirisex c'a chuvech ri José pa jun rachic' ri ruc'amon chi nuben, y romari' rija' can c'a pa Galilea xuc'uaj-vi ri ac'ual y ri te'ej.
23262  MAT 3:1  Chupan c'a ri k'ij tok ri Juan ri Bautista xuchop ruk'alajirisaxic ri ruch'abel ri Dios chiquivech ri vinek, ri chiri' pa tz'iran ruvach'ulef ri c'o pa Judea,
23263  MAT 3:2  rija' nubij c'a chique: Can titzolej c'a pe ic'u'x riq'uin ri Dios, roma xa can nakaj chic c'o-vi-pe ri k'ij richin chi yojoc pa ruk'a' rija' o chupan ri aj-chicajil ajavaren, nicha' c'a chique.
23264  MAT 3:3  Can ja vi c'a ri Juan ri Bautista ri achok chij ch'ovinek-vi can ri k'alajirisey ruch'abel ri Dios ri xc'oje' ojer, ri xubini'aj Isaías. Y rija' can rutz'iban-vi c'a can y quere' ri nubij: C'o c'a jun achin ri xtic'oje' pa tz'iran ruvach'ulef, y ja rija' ri xtitzijon ri ruch'abel ri Dios chiquivech ri vinek ri xque'apon riq'uin. Y xtubila' c'a chique: Tichojmirisala' rubey ri ic'aslen, roma nakaj chic c'o-vi ri rupetebel ri Ajaf. Que c'a ri' ri tz'ibatel can.
23265  MAT 3:4  Ri rutziak c'a ri Juan ri Bautista banon riq'uin rusmal camello, y jun tz'un ri ximbel-rupan. Y ri ruvay c'a rija' ja ri sac' y ri cab ri niquiya' ri tak chicop pa tak juyu'.
23266  MAT 3:5  Y ri vinek c'a ri ye'apon-vi riq'uin ri Juan ri Bautista, can e janíla vi e q'uiy. Ec'o c'a ri aj pa tinamit Jerusalem, ri tinamit c'o chiri' pa Judea. Y ec'o chuka' ri aj pa ch'aka' chic tinamit richin ri Judea. Y chuka' can ec'o c'a ri yepe c'a quela' chunakaj ri raken-ya' rubini'an Jordán. Can conojel c'a re vinek re' ri ye'apon riq'uin.
23268  MAT 3:7  Y tok rija' xutz'et chi can e q'uiy c'a chique ri achi'a' fariseos y e q'uiy chuka' chique ri achi'a' saduceos ri ye'apon riq'uin richin chi yeruben-el bautizar, xubij c'a chique: Ix achi'el itzel tak cumatzi', ri yixanmej chuvech ri ruc'ayeval, roma nivajo' yixcolotej chuvech ri ruc'ayeval ri xtutek-pe ri Dios, re chikavech apo. ¿Achique c'a xyo'on rutzijol chive chi quere' tibana'?
23270  MAT 3:9  Man c'a tich'ob-ka rix chi can xe roma ri ix riy-rumam can ri Abraham, can ta romari' xquixcolotej, man que ta ri'. Roma can ta ri Dios nrajo', rija' yeruben ta riy-rumam ri Abraham chique re abej re ye'itz'et vave'.
23271  MAT 3:10  Ri ruc'ayeval ri nuya' ri Dios nipe yan. Rija' xtuben c'a achi'el nuben jun achin ri c'o chic ri iquej pa ruk'a' richin chi yerukasaj ri che' ri xa man niquiya' ta utzilej quivech. Y ronojel c'a ri che' ri xquerukasaj, xqueruq'uek pa k'ak'.
23272  MAT 3:11  Yin, ya' vi c'a ri nincusaj richin yixinben bautizar tok nitzolej-pe ic'u'x riq'uin ri Dios. Pero c'o c'a Jun ri xtipe ri chikavech apo, ri man achi'el ta oc yin. Roma yin can man ruc'amon ta richin ninvelesaj y ninya' ri ruxajab chiraken, ri Jun ri nim ruk'ij y nim ruchuk'a'. Re Jun c'a re xtipe, can xquixruben-vi bautizar riq'uin ri Lok'olej Espíritu y riq'uin k'ak'.
23273  MAT 3:12  Y can achi'el c'a jun achin tok nujosk'ij ri ru-trigo pan era. Rija' nic'atzin jun che' c'o ca'i' o oxi' rutza'n chire, richin queri' nuq'uek chuva-cak'ik' ri trigo ri ch'ayon chic. Ri runak' ri trigo nic'oje' can, pero ri páxa nuc'uaj-el cak'ik'. Y ja ri runak' ri ru-trigo, jari' ri nuyec, y ri páxa nuporoj. Can que c'a ri' xtuben ri Jun ri xtipe, xcha' ri Juan. Ri Jun ri xtipe c'o chic k'atbel-tzij pa ruk'a', richin nuk'et tzij pa quivi' ri vinek ri ec'o chuvech re ruvach'ulef. Ri vinek c'a ri yeniman richin, xqueruc'uaj chila' chicaj. Jac'a ri vinek ri man yeniman ta richin, xquerutek chupan ri k'ak' ri man jun bey xtichup.
23274  MAT 3:13  Y jac'ari' tok ri Jesús xapon riq'uin ri Juan ri chiri' chuchi' ri raken-ya' Jordán. Ri Jesús, c'a pa Galilea petenek-vi. Rija' can petenek c'a richin chi niban-el bautizar roma ri Juan ri Bautista.
23275  MAT 3:14  Jac'a ri Juan man nrajo' ta nuben bautizar ri Jesús, roma nubij c'a chire: Ja ta yin ri ruc'amon chi yiban bautizar avoma rat y mani xa can ja rat ri xatoka' viq'uin yin, richin yatinben-el bautizar, xcha' ri Juan.
23277  MAT 3:16  Y tok ri Jesús banon chic c'a bautizar, xbe'el-pe pa ya'. Y rija' xutz'et c'a chi ri caj xjakatej y xutz'et chuka' chi ri Lok'olej Espíritu richin ri Dios ruchapon-pe kajen pa ruvi' achi'el jun paloma. Can choj vi c'a petenek pa ruvi' rija'.
23281  MAT 4:3  Y can jari' c'o-apo ri itzel-vinek richin nutejtobej ri Jesús, y xubij c'a chire: Roma rat nabij chi at Ruc'ajol ri Dios y yanum, tabana' c'a chique re abej re' chi que'oc vey.
23282  MAT 4:4  Pero ri Jesús xubij chire ri itzel-vinek: Tz'ibatel can chupan ri ruch'abel ri Dios, chi ri achin nril chuka' ruc'aslen riq'uin ri ruch'abel ri Dios y man xe ta c'a riq'uin ri vey.
23283  MAT 4:5  Y jari' tok ri itzel-vinek xuc'uaj ri Jesús c'a pa lok'olej tinamit Jerusalem, y c'a ja ri más nej benek-vi chicaj chire ri rachoch ri Dios, chiri' xberuya-vi.
23284  MAT 4:6  C'ari' ri itzel-vinek xubij chire ri Jesús: Tatorij-ka-avi' pa xulan, rat ri yabin chi at Ruc'ajol ri Dios. Roma chupan ri ruch'abel ri Dios tz'ibatel can, nubij: Ri Dios can xquerutek ri ángeles aviq'uin richin yatquichajij. Xcatquili'ej pa quik'a', richin queri' man xtapajq'uij ta (xtachek'ij ta) avaken chuvech abej.
23285  MAT 4:7  Pero ri Jesús xubij chire ri itzel-vinek: Yin man ninben ta ri narayij rat, y nintejtobej ta ri Dios. Roma tz'ibatel chuka' chupan ri ruch'abel ri Dios chi man tikatejtobej ri Kajaf Dios, xcha' ri Jesús.
23286  MAT 4:8  Y ri itzel-vinek xuc'uaj chic c'a jun bey ri Jesús, y xuc'uaj c'a pa ruvi' jun juyu' ri janíla nej jotol chicaj y xuc'ut ronojel tinamit richin ri ruvach'ulef chuvech. Nima'k tak tinamit y janíla quik'ij.
23287  MAT 4:9  Y c'ari' ri itzel-vinek xubij c'a chire ri Jesús: Can ronojel c'a re xinc'ut chavech xtoc avichin, vi yaxuque' chinuvech y naya' nuk'ij, xcha' ri itzel-vinek.
23288  MAT 4:10  Pero ri Jesús jari' tok xubij chire: Cabiyin quela' rat, Satanás. Yin xa can man ninben ta ri narayij rat. Roma chupan ri ruch'abel ri Dios ri tz'ibatel can, nubij: Xaxe c'a ri Kajaf Dios tikaya' ruk'ij, y xaxe chuka' rija' ri tikasamajij, xcha' ri Jesús chire.
23289  MAT 4:11  Y jari' tok ri itzel-vinek xuya' can ri Jesús. Y xe'oka' ángeles riq'uin ri Jesús, y xquichop rilixic.
23290  MAT 4:12  Y tok ri Jesús xrac'axaj chi ri Juan ri Bautista xchap y yo'on chic pa cárcel, jari' tok ri Jesús xtzolin chic pa Galilea.
23291  MAT 4:13  Ri Jesús xbec'oje' c'a pa tinamit Nazaret, y tok xuya' can ri tinamit ri', xbe c'a richin chi nec'oje' pa jun tinamit rubini'an Capernaum; jun tinamit ri c'o chuchi' jun nima-ya'. Re Capernaum re' c'o chucojol ri culef ri e quiy-quimam can ri Zabulón y ri Neftalí.
23292  MAT 4:14  Ri Jesús xapon c'a chupan ri jun tinamit ri', richin chi nibanatej ri tz'ibatel can roma ri rusamajel ri Dios, ri xubini'aj Isaías. Y rija' rutz'iban c'a can:
23293  MAT 4:15  Ri vinek ri ec'o pa culef can ri e riy-rumam ri Zabulón y ri ec'o ri pa culef can ri e riy-rumam ri Neftalí; ri chuchi' ri jun nimalej ya', ri c'o-apo juc'an ruchi' ri raken-ya' Jordán. Ri Galilea, ri quiyon chic vinek ri man e israelitas ta ec'o.
23295  MAT 4:17  Y tok ri Jesús xapon ri pa tinamit Capernaum, can jari' tok xuchop rutzijoxic ri ruch'abel ri Dios y nubij c'a chique ri vinek: Can titzolej c'a pe ic'u'x riq'uin ri Dios, roma xa can nakaj chic c'o-vi-pe ri k'ij richin chi yixoc pa ruk'a' rija' o chupan ri aj-chicajil ajavaren, xcha' ri Jesús chique.
23296  MAT 4:18  Y jun k'ij ri Jesús tok benek chuchi' ri nima-ya' rubini'an Galilea, xerutz'et e ca'i' achi'a' cach'alal qui'. Ri ca'i' achi'a' ri', ja ri Simón ri nibix chuka' Pedro chire, rachibilan ri Andrés ri rach'alal; y can e chapoy vi quer, romari' tok yequiya-ka ri quiya'l chapbel-quer chupan ri ya'.
23297  MAT 4:19  Y tok ri Jesús xch'on quiq'uin re chapoy tak quer re', xubij chique: Rix ca'i' chapoy tak quer, quinivojkaj c'a, y xtinc'ut chivech achique rubanic ye'ichop vinek richin yinquitzekelbej.
23299  MAT 4:21  C'a juba' c'a quebiyin, tok ri Jesús xerutz'et c'a e ca'i' chic achi'a' ri cach'alal chuka' qui'. Y ri ca'i' achi'a' ri', ja ri Jacobo y ri Juan ri e ruc'ajol ri jun achin rubini'an Zebedeo. Rije' can jac'a ri pa canoa yesamej-vi riq'uin ri Zebedeo ri quitata'. Yequic'ojoj c'a ri quiya'l chapbel-quer. Y xpe c'a ri Jesús xeroyoj richin niquitzekelbej.
23300  MAT 4:22  Y ri Jacobo y ri Juan, re e ca'i' achi'a' re', can jari' xquiya' can ri qui-canoa y ri quitata' y xquitzekelbej-el ri Jesús.
23303  MAT 4:25  Y ri Jesús can xtzekelbex c'a coma janíla vinek ri aj chiri' pa tak tinamit richin ri Galilea, coma chuka' ri yepe pa tak tinamit ri ec'o pa Decápolis, ri yepe pa Jerusalem y ri aj pa ch'aka' chic tinamit ri chiri' pa Judea. Y can que c'a chuka' ri', xtzekelbex coma janíla vinek ri yepe c'a juc'an chic ruchi' ri raken-ya' Jordán.
23305  MAT 5:2  Y jari' tok ri Jesús xch'on c'a richin yerutijoj, y xubij c'a:
23306  MAT 5:3  Jebel ruva-quik'ij ri meba' cánima chuvech ri Dios, roma can ye'oc-vi pa ruk'a' rija' o chupan ri aj-chicajil ajavaren.
23307  MAT 5:4  Jebel ruva-quik'ij ri nok' cánima chuvech ri Dios, roma ri Dios xtujel ri cok'ej y xtuben chique chi can xquequicot.
23308  MAT 5:5  Jebel ruva-quik'ij ri ch'uch'uj cánima, roma xque'ichinan c'a chupan ri ruvach'ulef richin ri Dios.
23309  MAT 5:6  Jebel ruva-quik'ij ri can ninum y nic'at cánima chirij ri chojmilej rubanic c'aslen riq'uin ri Dios, roma ri Dios xtuben c'a chique chi xtich'uch'u' ri cánima.
23310  MAT 5:7  Jebel ruva-quik'ij ri can c'o joyovanic pa tak cánima, roma rije' can xtijoyovex chuka' quivech.
23311  MAT 5:8  Jebel ruva-quik'ij ri ch'ajch'oj cánima chuvech ri Dios, roma rije' can xtiquitz'et ruvech rija'.
23312  MAT 5:9  Jebel ruva-quik'ij ri c'o cánima ri nikasan ruvi' oyoval, roma rije' xtibix chique chi e ralc'ual ri Dios.
23313  MAT 5:10  Jebel ruva-quik'ij ri niquic'ovisaj tijoj-pokonal pa quik'a' ch'aka' chic, roma can choj vi ri quic'aslen chuvech ri Dios. Can jebel vi ruva-quik'ij, roma rije' ec'o pa ruk'a' ri Dios o chupan ri aj-chicajil ajavaren.
23314  MAT 5:11  Y ri vinek ri yeyok', ri man nic'an ta quivech y ri nitz'uculux tzij chiquij voma yin, can jebel c'a chuka' ruva-quik'ij.
23315  MAT 5:12  Romari' rix titze'en c'a ivech y quixquicot c'a janíla, roma nim rajel-ruq'uexel ri xtic'ul chila' chicaj. Roma ri tijoj-pokonal ri nic'ovisaj rix, can que c'a chuka' ri' xquic'ovisaj ri achi'a' ri xek'alajirisan ri xbix chique roma ri Dios, ojer can; achi'a' ri xec'oje-el nabey que chivech rix.
23316  MAT 5:13  Ja rix c'a ri ratz'amil ri quic'aslen ri vinek ri ec'o chuvech re ruvach'ulef. Y vi ta re achi'el atz'an re' niq'uis ta el ri ratz'amil, ¿achique ta c'a rubanic richin queri' nitzolin ta chic pe ri ratz'amil? Xa man jun chic c'a nic'atzin-vi; xa can nic'ak c'a el, richin chi yek'ax na c'a vinek pa ruvi'.
23317  MAT 5:14  Rix can ix rusakil c'a ri quic'aslen ri vinek chuvech re ruvach'ulef y yixk'alajin jebel, achi'el nik'alajin-pe jun tinamit ri pa ruvi' jun juyu' banon-vi y man tiquirel ta richin nrevaj-ri'.
23318  MAT 5:15  Rix c'a ri nitzij jun k'ak', man jun bey c'a niya' ta oc chuxe' jun cajón, man que ta ri'. Ri k'ak' richin nisakirisan, nicanoj jun c'ojlibel ri nitz'uyuba-vi, richin queri' can yerusakirisaj c'a conojel ri ec'o pa jay.
23319  MAT 5:16  Can que ta c'a ri' nuben ri ic'aslen chiquivech ri vinek; can jun ta c'a sakil. Richin queri' tok niquitz'et c'a ri utzilej tak ibanobal, ri vinek can xtiquiya' c'a ruk'ij-ruc'ojlen ri aj-chicajil Itata'.
23320  MAT 5:17  Man c'a tich'ob chi yin xipe richin chi man jun ruk'ij ninben chire ri ley richin ri Moisés, y chuka' man tich'ob chi yin xipe richin queri' mismo ninben chique ri tz'ibatel can coma ri achi'a' ri xek'alajirisan ri ch'abel ri xbix chique roma ri Dios, chupan ri ojer can tiempo. Can man roma ta c'a ri'; yin xipe richin chi can ninben-vi ri niquibij.
23321  MAT 5:18  Roma can kitzij ninbij chive chi ronojel ri tz'ibatel chupan ri ley, can xquebanatej-vi. Re ruvach'ulef y ri caj xa xqueq'uis. Pero ri e tz'ibatel chupan ri ley can xquebanatej-vi, y man jun ri que ta ri' xtic'oje' can.
23322  MAT 5:19  Xabachique vinek ri man nrajo' ta nuben ri nubij chupan ri ley, stape' ta jun tzij ri achi'el xa man jun rejkalen nik'alajin y can que chuka' ri' ri nuchilabej chique ch'aka' chic vinek chi tiquibana'; ri nibanon c'a queri', xa man jun c'a oc ruk'ij ri xtic'oje' chiquicojol ri ec'o pa rajavaren o pa ruk'a' ri Dios. Jac'a ri vinek ri nibanon ronojel ri nubij chupan ri ley y can que chuka' ri' nuchilabej chique ri ch'aka' chic vinek chi tiquibana', rija' can xtic'oje' c'a ruk'ij chiquicojol ri ec'o pa rajavaren o pa ruk'a' ri Dios.
23323  MAT 5:20  Rix ri nivajo' yixoc pa ruk'a' ri Dios o chupan ri aj-chicajil ajavaren, can nic'atzin chi ri ic'aslen más choj chuvech ri quic'aslen ri achi'a' ri e etamanela' chirij ri ley y chuvech ri quic'aslen ri achi'a' fariseos. Roma rije' niquich'ob chi choj ri quic'aslen, pero xa man que ta ri'.
23324  MAT 5:21  Y rix can jebel ivetaman, roma ivac'axan ri xbix chique ri kavinak ojer can, chi man quecamisan. Y xabachique c'a vinek ri nicamisan, can aj-mac vi y c'o chi nik'at tzij pa ruvi'.
23325  MAT 5:22  Jac'a yin ninbij chi stape' xaxe royoval ri nipe chire jun vinek, can nimacun-vi y tik'at tzij pa ruvi'. Chuka' ri nibin chire jun chic vinek: Manek ana'oj. Ri nibin queri', can aj-mac chuka', romari' can ruc'amon chi nuc'uex chiquivech ri achi'a' ri pa comon yek'aton tzij richin chi nik'at tzij pa ruvi'. Y jac'a ri nibin nacanic chire jun chic vinek, ri' xa can oyoben chic roma ri k'ak'.
23327  MAT 5:24  taya' c'a can ri sipanic chiri' acuchi c'o-vi ri altar y jari' cabiyin riq'uin ri jun vinek ri', te'achojmirisaj can ri banatajinek chi'icojol. Y tok achojmirisan chic can y junan chic ivech, c'ari' c'a catzolin y taya' ri sipanic chire ri Dios.
23328  MAT 5:25  Can tachojmirisaj c'a avi' chanin riq'uin ri vinek ri yatuc'uan chuvech ri k'atoy-tzij, utz ri' xa c'ari' ichapon-el bey pa k'atbel-tzij. Roma vi xa man que ta ri' xtaben, ri sujunel chavij xcarujech pa ruk'a' ri k'atoy-tzij, y re k'atoy-tzij re' xcarujech-el pa ruk'a' ri chajiy-cárcel, y rija' xcaberutz'apej can pa cárcel.
23329  MAT 5:26  Y can kitzij vi ninbij chire ri queri' nic'ulvachin, chi can man xtel ta c'a pe ri chiri' pa cárcel, c'a tok rutojon chic na can ri ruq'uisibel centavo richin ri ruc'as chire ri vinek ri banayon ri kajo'n chire.
23330  MAT 5:27  Rix can jebel ivetaman, roma can ivac'axan ri tzij bin can ojer. Ri tzij ri' nubij: Jun achin c'ulan, man c'a tucanoj jun chic ixok. Y jun ixok c'ulan, man c'a tucanoj jun chic achin.
23332  MAT 5:29  Xa roma c'a ri' vi jun runak'-avech nibanon chave chi yamacun, más ta utz navelesaj y natorij-el. Stape' ta ja ri runak'-avech más utz. Roma más utz chi xaxe jun chique ri runak'-avech nibe can y mani can ja rat yabe can pa k'ak'.
23333  MAT 5:30  Chuka' vi xa jun chique ri ak'a' nibanon chave chi yamacun, más ta utz chi nachoy y natorij-el. Stape' ta ja ri ak'a' ri más utz. Roma más utz chi xaxe jun chique ri ak'a' nibe can y mani chi can ja rat yabe can pa k'ak'.
23335  MAT 5:32  Jac'a yin ninbij chive: Ri achin ri nujech-ri' riq'uin ri rixjayil y xa man roma ta chi ri ixok xucanoj ta chic jun achin; ri achijlonel ri' can nuben-vi c'a chire ri rixjayil chi nimacun tok nibe chic riq'uin jun achin. Ri achin ri' can nimacun-vi, y que chuka' ri' ri jun chic achin ri nuc'uan-el ri ixok, can nimacun c'a chuka', roma ri ixok ri' xa can c'a c'o-vi ri nabey rachijil.
23336  MAT 5:33  Y chuka' rix xa can jebel ivetaman, roma ivac'axan ri xbix chique ri kavinak ojer can, chi man tiquik'ej quitzij. Y que chuka' ri' tok niquiben jurar, man tiquik'ej quitzij. Y tok c'o ri niquisuj chire ri Ajaf chi niquiben, can tiquibana' c'a.
23337  MAT 5:34  Jac'a yin ninbij chive: Man jun bey tiben jurar, y chuka' man tiben achi'el niquiben ri ch'aka' vinek, chi niquicusaj ri rubi' ri caj tok niquiben jurar. Rix man jun bey tiben queri', roma ja ri chila' chicaj c'o-vi ri Dios.
23338  MAT 5:35  Y man ticusaj ri rubi' ri ruvach'ulef, roma ja ri chiri' nuya-vi ri raken ri Dios. Ni man chuka' ticusaj ri rubi' ri tinamit Jerusalem, roma re tinamit re' richin ri Nimalej Rey.
23339  MAT 5:36  Y chuka' man tiben achi'el niquiben ri ch'aka' vinek tok niquiben jurar, niquibij chi titzaq'uix ri quijolon (quivi') vi xa man kitzij ta ri niquibij. Rix man jun bey tiben queri', roma man ja ta rix ri rajaf ri ic'aslen. Ri Rajaf ri ic'aslen can ja ri Dios, y xaxe chuka' rija' ri nitiquir nijalon ri nitzu'un ri rusmal tak ivi'. Xaxe rija' nitiquir nibanon k'ek chire ri sek y nitiquir chuka' nuben sek chire ri k'ek.
23340  MAT 5:37  Can man jun bey c'a tiben jurar. Ronojel ri nibij, can choj c'a tibij, vi kitzij ri nibij o xa man kitzij ta. Y vi xa niben jurar, can nik'alajin c'a chi c'o itzel pan ivánima.
23341  MAT 5:38  Y rix can jebel ivetaman, roma ivac'axan ri xbix chique ri kavinak ojer can, chi ri nelesan jun runak'-ruvech jun vinek, can que c'a chuka' ri' tiban chire ri xbanon. Ri nik'ajon-el rey jun vinek, can que c'a chuka' ri' tiban chire ri xbanon.
23343  MAT 5:40  Y vi c'o c'a jun vinek ri can nuc'uaj jun chive rix pa k'atbel-tzij roma nrajo' nrelesaj jun rutziak, can man c'a tupokonaj nuya' can chire; y pa ruvi' ri', can tuya' c'a can chuka' ri ruk'u'.
23344  MAT 5:41  O vi c'o c'a jun chive rix ri niban chire roma jun vinek ri nej nibe-vi chi tuc'uaj jun ejka'n c'a pa jun kilómetro, xa can riq'uin c'a quicoten tuc'uaj ri ejka'n ri xuya-el ri jun vinek chirij, y chuka' man tupokonaj nusuj-ri' chi nuc'uaj jun kilómetro más richin nuto' riq'uin ri rejka'n.
23345  MAT 5:42  Y vi c'o c'a jun chive rix c'o nic'utux chire roma jun vinek, can tuya' c'a el chire. Y vi c'o chuka' nrajo' chi nukej-el, man jun bey c'a tuch'ob chi man nuya' ta el.
23346  MAT 5:43  Rix jebel ivetaman, roma ivac'axan ri tzij bin can ojer. Ri tzij ri' nubij: Can ruc'amon-vi chi que'avajo' ri ch'aka'. Jac'a ri ye'etzelan avichin, can que'avetzelaj.
23348  MAT 5:45  Richin queri' can nik'alajin-vi chi rix ix ralc'ual ri aj-chicajil Itata'. Roma rija' can utz vi c'a pa quivi' conojel. Rija' can c'a chila' c'a chicaj nuben-pe chi c'o ri rusakil ri k'ij pa quivi' ri vinek e utz y pa quivi' ri vinek e itzel; can c'a chila' c'a chuka' nuben-pe chi c'o job, pa quivi' ri vinek e choj y ri man e choj ta.
23352  MAT 6:1  Can tichajij c'a ivi' jebel, chi man tibananej chiquivech ri vinek chi can yixajin chubanic ri nrajo' ri Dios, roma xa man utz ta. Roma vi xa queri' xtiben, can man jun c'a rajel-ruq'uexel xtic'ul riq'uin ri aj-chicajil Itata'.
23353  MAT 6:2  Tok rix niya' limosna, man c'a tivelesaj rutzijol, can achi'el tok nik'ajan jun trompeta ri nac'axex coma conojel ri vinek. Man tiben queri'. Man tiben achi'el ri niquiben ri vinek ca'i' quipalej, can niquelesaj rutzijol pa tak bey y pa tak jay ri can nitzijox-vi ri ruch'abel ri Dios, richin chi tetamex chi utz ri ye'ajin chubanic. Can kitzij vi ninbij chi ri vinek ri yebanon queri', riq'uin ri xquic'ul quik'ij chique ri vinek, xa can xquic'ul yan c'a rajel-ruq'uexel ri quibanobal.
23354  MAT 6:3  Y tok rix niya' limosna, man c'a titzijoj chire jun chic. Can man jun c'a nic'atzin-vi chi nretamaj ta na jun chic vinek ri yixajin chubanic.
23355  MAT 6:4  Richin queri' ri limosna ri niya', can man jun chic c'a vinek tetaman. Pero ri aj-chicajil Itata', rija' retaman. Rija' can nutz'et ri man tz'etel ta coma ri vinek y xtuya' rajel-ruq'uexel chive. Y ri rajel-ruq'uexel ri xtuya' chive, can xtik'alajin c'a chiquivech ri vinek.
23356  MAT 6:5  Rix tok niben c'a orar, man tiben achi'el niquiben ri vinek ca'i' quipalej. Roma ri vinek ri' can janíla c'a nicajo' chi ja ri acuchi ec'o vinek, chiri' niquiben-vi orar: Ri pa tak jay ri can nitzijox-vi ruch'abel ri Dios, ri pa tak squína; xaxe richin quetz'et. Rije' e pa'el tok niquiben orar. Y can kitzij vi ninbij chive, chi ri vinek ri yebanon queri', riq'uin ri niquic'ul quik'ij chique ri vinek, xa can xquic'ul yan c'a rajel-ruq'uexel ri quibanobal.