23236	MAT 1:23	Titz'eta' na pe', que nc'uje' c'a jun xtün ri npu'u yabil chirij, stape' (aunque) man c'o tüj pe achi riq'uin. Y nralaj na vi jun ac'ual, vit ala', ri rubini'an Emanuel. Ri bi'aj ri' nbij c'a chi tzij que ri Dios c'o kiq'uin.
23238	MAT 1:25	Ri ral c'a ri María man ralc'ual tüj achi, roma ri José man xuyoj tüj ri' riq'uin ri María hasta que xalüx ri ac'ual. Ri ral ri María utz vi ri xuspaj ri Lok'olüj Espíritu. Y tok ri José xuya' rubi' ri ac'ual, Jesús ri rubi' xuya'.
23240	MAT 2:2	y xquic'utula' c'a: ¿Ape' c'o-vi ri ac'ual alaxnük, ri qui-rey ri israelitas? Roma roj ja ri cala' pan oriente katz'eton-pe ri ruch'umil, y xojpu'u chin nkaya' ruk'ij.
23246	MAT 2:8	Y c'ateri' xerutük-e pa tinamit Belén y xbij-e cheque: Quixbiyin c'a chila' y ticanoj ri ac'ual, y tok ivilon chic can, tiya' rutzijol chuve, richin que yin nquibe chuka' chin ninya' ruk'ij.
23247	MAT 2:9	Y tok ri achi'a' ye etamanela' chiquij ch'umila' cac'axan chic c'a ri tzij ri xerubij-e ri rey Herodes cheque, xebe. Y ri ch'umil ri quitz'eton-pe rije' c'a ape' quepu'u-vi, pan oriente, ruc'uan c'a e quibey. Y tok xe'apon, ri ch'umil re' xpa'e' pari' ri ape' c'o-vi ri ac'ual.
23252	MAT 2:14	Y ri José jari' tok xc'astüj, xuc'uaj-e ri ac'ual y ri te'ej. Chupan c'a ri ak'a' ri' xquitz'om-e bey richin nyebe c'a pan Egipto.
23254	MAT 2:16	Y jari' tok ri rey Herodes xunabej que ri achi'a' ye etamanela' chiquij ri ch'umila' xa man xquibün tüj cachi'el ri rubin-e rija' cheque. Y rija' xcatüj juis royoval y xutük quicamsasic conojel ri vit alabo' ri yec'o chiri' pa tinamit Belén y ri yec'o pa tak lugar ri yec'o-pe chunakaj ri tinamit. Roma ri tiempo ri xquibij ri etamanela' chiquij ri ch'umila' pari' tok xquitz'et ri ruch'umil ri ac'ual, romari' rija' xutük quicamsasic ri tak ac'uala' ca'i' qui juna' pa xulan.
23264	MAT 3:3	Ja vi c'a ri Juan Bautista ri achique chok bin-vi can pari' rija' roma ri k'alajrisüy rutzij ri Dios ri xc'uje' ojer, ri rubini'an Isaías. Y rija' rutz'iban-vi can y quere' ri nbij: C'o c'a jun achi ri nc'uje' pa tz'iran ruch'ulef, y ja rija' ri ntzijon ri rutzij ri Dios chiquivüch ri vinük ri nye'apon riq'uin. Y nbila' c'a cheque: Tichojmirsala' rubey ri ic'aslen, roma ya ja npu'u ri Ajaf Dios. Quiri' c'a ri tz'iban can.
23272	MAT 3:11	Yin, ya' c'a ri nincusaj richin nyixinbün bautizar tok nitzolij-pe ic'u'x riq'uin ri Dios. Pero c'o c'a Jun ri npu'u ri chikavüch apu, ri man cachi'el tüj oc yin. Roma yin man c'uluman tüj richin ninvelesaj y ninya' ri ruxajab chirakün, ri Jun ri nim ruk'ij y nim ruchuk'a'. Ri Jun c'a ri npu'u, nyixrubün-vi bautizar riq'uin ri Lok'olüj Espíritu y riq'uin k'ak'.
23273	MAT 3:12	Y cachi'el c'a jun achi tok nujosk'ij ri ru-trigo. Rija' nc'atzin jun che' c'o ca'i' o oxi' rutza'n chin, richin quiri' ntorix pa cakik' ri trigo ri ch'ayon chic. Ri runak' ri trigo nc'uje' can, pero ri rij xa nuc'uaj-e ri cakik'. Y ja ri runak' ri ru-trigo, jari' ri nuyüc, y ri rij nuporoj. Quiri' c'a nbün ri Jun ri npu'u, xbij ri Juan. Ri Jun ri npu'u c'o chic autoridad pa ruk'a', richin nbün juzgar pa quivi' ri vinük ri yec'o chuvüch ri ruch'ulef. Ri vinük c'a ri nyetaken richin, nyeruc'uaj chila' chicaj. Jac'a ri vinük ri man nyetaken tüj richin, nyerutük chupan ri k'ak' ri man jun bey nchup.
23278	MAT 3:17	Y c'o c'a jun ch'abül petenük chila' chicaj ri xbij: Jare' ri Nuc'ajol juis ninjo' y nucukuban vánima riq'uin, xbij ri ch'abül ri'.
23279	MAT 4:1	Y jari' tok ri Jesús xban chin roma ri Lok'olüj Espíritu que xbe pa tz'iran ruch'ulef, richin que ntijox c'a roma ri itzel-vinük.
23287	MAT 4:9	Y c'ateri' ri itzel-vinük xbij c'a chin ri Jesús: Ronojel c'a ri xinc'ut chavüch ntoc avichin, si ncaxuque' chinuvüch y naya' nuk'ij, xbij ri itzel-vinük.
23288	MAT 4:10	Pero ri Jesús jari' tok xbij chin: Cabiyin cala' rat, Satanás. Yin xa man ninbün tüj ri narayij rat. Roma chupan ri rutzij ri Dios ri tz'iban can, nbij: Xaxe c'a ri Kajaf Dios tikaya' ruk'ij, y xaxe rija' chuka' ri tikasamajij, xbij ri Jesús chin.
23294	MAT 4:16	Ye tinamit c'a pa k'eku'n vi ri quic'aslen, pero xapon c'a ri Nimalüj Sük quiq'uin. Y chuka' ye tinamit c'a pa rumujal ri camic yec'o-vi, pero xapon c'a quiq'uin ri nsakrisan pa quivi'. Quiri' ri tz'iban can.
23297	MAT 4:19	Y tok ri Jesús xch'o-pe cheque ri tz'amoy tak cür ri', xbij cheque: Rix ca'i' tz'amoy tak cür, quinitzeklebej c'a, y ninc'ut chivüch achique rubanic nye'itz'om vinük richin yinquitzeklebej.
23314	MAT 5:11	Y ri vinük ri nyeyok'otüj, ri man nc'ulix tüj quivüch y ri ntz'uculux tzij chiquij voma yin, jabel c'a chuka' quiquicot.
23316	MAT 5:13	Ja rix c'a cachi'el atz'an, y si utz ic'aslen, ja ri ic'aslen rix cachi'el rutzayil ri quic'aslen ri vinük ri yec'o chuvüch ri ruch'ulef. Y si ta ri cachi'el ri rutzayil re' nq'uis ta e, ¿achique ta c'a rubanic richin quiri' ntzolij ta jun bey chic pe ri rutzayil? Cachi'el atz'an ri xq'uis rutzayil, xa man jun chic c'a nc'atzin-vi. Xa ntorix c'a e, richin que nyec'o vinük pari'. Quiri' chuka' si man utz tüj ic'aslen, man utz tüj chic ri rutzayil ri ic'aslen chiquivüch ri vinük. Man jun chic c'a nc'atzin-vi, y ri vinük cachi'el ta nyec'o pan ivi'.
23323	MAT 5:20	Rix ri nijo' nyixoc pa ruk'a' ri Dios, nc'atzin que ri ic'aslen más choj chuvüch ri quic'aslen ri achi'a' ri ye etamanela' chin ri ley y chuvüch ri quic'aslen ri achi'a' fariseos. Roma rije' nquinuc que choj ri quic'aslen, pero xa man quiri' tüj.
23329	MAT 5:26	Y ketzij vi ninbij chin ri quiri' nc'ulachin, que man ntel tüj c'a pe chiri' pa cárcel, hasta tok rutojon chic na can ri ruq'uisbül centavo richin ri ruc'as chin ri vinük ri banayun ri kajo'n chin.
23330	MAT 5:27	Rix jabel ivetaman, roma ivac'axan ri tzij bin can ojer. Ri tzij ri' nbij: Jun achi c'ulan, man tucanoj chic jun ixok. Y jun ixok c'ulan, man tucanoj chic jun achi.
23334	MAT 5:31	Y chuka' ketaman que ri ojer can xbix: Ri achi ri man nrajo' tüj chic ri rixjayil y nujüch-ri' riq'uin, tubana' ri vuj ri richin jachojri'il y tuya' chin ri ixok.
23338	MAT 5:35	Y man ticusaj ri rubi' ri ruch'ulef, roma ja chiri' nuya-vi ri rakün ri Dios. Ni man chuka' ticusaj ri rubi' ri tinamit Jerusalén, roma ri tinamit re' richin ri Nimalüj Rey.
23342	MAT 5:39	Jac'a yin ninbij chive: Man tipaba-ivi' chuvüch ri nbanun itzel chive. Si xa c'o c'a jun ri nyixch'ayon, man c'a tiya' ruq'uexel chin. Utz c'a niya' chic ivi' pa ruk'a' jun bey.
23361	MAT 6:10	Y xtika-pe yan ta c'a ri k'ij tok ja rat ri ncatoc ri Jun ri nabün mandar pa kavi'. Y xe ta c'a ri najo' rat que nban chere' chuvüch ri ruch'ulef, xe ta ri' ri nkabün, cachi'el nquibün ri yec'o aviq'uin chila' chicaj.
23364	MAT 6:13	Y man c'a taya' k'ij que ri itzel nbün ta cheke que nkutzak pa mac. Kojacolo' c'a chuvüch. Quiri' ri nkac'utuj, roma xaxe c'a rat ri ratc'o pa kavi', c'o avuchuk'a', y c'o ak'ij richin jumul. Quiri' vi.
23368	MAT 6:17	Jac'a tok rix man nyixva' tüj roma nibün orar, man tibün que nk'alajin que man ibanun tüj va'in, xa jabel tich'aja' ipalüj, tiya' ba' aceite pan ivi' y jabel tijica' rusmal ivi'.
23370	MAT 6:19	Mani c'a nimol ibeyomal chuvüch ri ruch'ulef, roma xa yec'o chico ri nyebanun chin que nyechicopir-ka y c'o chuka' ri pus ri nq'uison richin, y roma chuka' xa yec'o elek'oma' ri nye'elek'an y nye'elesan-e.
23375	MAT 6:24	Man jun c'a samajel ri yec'o ta ca'i' rajaf y ntiquer ta nsamüj quiq'uin chi ca'i' pa jun bey. Roma si nrajo' jun cheque ri rajaf, nretzelaj chic can ri jun. Y si juis nutakej rutzij ri jun, man ntiquer tüj nbün quiri' riq'uin ri jun chic. Y quiri' c'a, manak modo que c'o ta jun ri benük ránima chirij ri beyomül, y nrajo' ta chuka' nbün ri nrajo' ri Dios.
23376	MAT 6:25	Y romari' tok yin ninbij chive: Man tichajij pena riq'uin ri achique nc'atzin chive k'ij-k'ij, ri ape' nivil-vi ivay, ni man tinuc ri ape' nic'ün-vi itziek. Roma si ri Dios xuya-pe ic'aslen chuvüch ri ruch'ulef, ¿ninuc rix que rija' man ntiquer tüj chuka' nuya-pe ri ivay richin c'o ic'aslen y ri itziek richin nitz'apij-ivi'?
23394	MAT 7:9	¿Achique ta c'a achi ri ntiquer nuya' jun abüj pa ruk'a' ri ralc'ual, tok ri ac'ual xa jun vüy ri nuc'utuj chin?
23396	MAT 7:11	Rix man nyixtiquer tüj nibün quiri' cheque ri ivalc'ual. Man riq'uin ta que rix man ta utz ina'oj, pero man jun bey niya' jun cosa itzel. Rix ja ri utz tak cosas ri niya'. Ya voro comi ri aj-chicaj Itata', que man nuya tüj pe ri nic'utuj chin. Y ronojel ri nuya-pe rija', ye utz vi.
23398	MAT 7:13	Chupan c'a ri ruchi-jay juis latz', chiri' c'a quixoc-vi. Roma nk'alajin que nim ruvüch ri ruchi-jay y ri rubey ri itzel c'aslen, ri nc'amon-pe ri camic ri richin chi jumul, y ye juis c'a vinük ri nye'oc chiri'.
23399	MAT 7:14	Pero juis latz' ri ruchi-jay y co'ol oc ruvüch ri bey ri nc'amon-pe c'aslen, y man ye q'uiy tüj ri nye'ilon richin.
23400	MAT 7:15	Romari' nc'atzin nichajij-ivi' chiquivüch ri nyebin que nquik'alajrisaj c'a ri bin cheque roma ri Dios y xa man ketzij tüj ri nquibij. Roma tok c'ateri' nye'apon iviq'uin, ri c'aslen ri nquic'ut, juis jabel, cachi'el quibanic ri ovejas, man jun itzel ntz'etetüj chiquij. Jac'a tok nyek'alajin ri itzel ri c'o pa tak cánima, xa cachi'el chic quibanic ri utiva', nyequiq'uis c'a ri achique chok q'uin nye'apon-vi.
23401	MAT 7:16	Nivetamaj-vi quivüch, cachi'el nivetamaj ruvüch achique chi che' ri', xaxe riq'uin nitz'et rubanic ri ruvüch ri nuya-ka. Tok nvachin jun k'ayis ri juis ruq'uixal, ¿nuya' uva o higo? Man jun bey nbün quiri'.
23405	MAT 7:20	Roma c'a ri' nivetamaj quivüch ri vinük ri nye'apon iviq'uin, xaxe riq'uin nitz'et ri rubanic ri quic'aslen.
23408	MAT 7:23	Jac'a yin, jari' tok ninbij cheque ri nyebin quiri': Yin man jun bey xixintz'et tok xibün quiri'. Man vetaman tüj c'a ivüch. Man c'uluman tüj c'a que nyixc'uje' viq'uin, roma rix xa rix banuy richin ri itzel, ninbij cheque.
23418	MAT 8:4	C'ateri' ri Jesús xbij chin ri achi ri': Ninchilabej c'a chave que man tatzijoj cheque ri vinük ri xbanatüj aviq'uin, xa choj cabiyin pa racho ri Dios richin que'ac'utu-avi' chuvüch ri sacerdote, y taya' c'a ri chico, ri sipanic ri nbij chupan ri vuj ri rutz'iban can ri Moisés ri nc'atzin que naya' chin ri Dios. Richin quiri' nak'alajrisaj c'a chiquivüch que rat ch'ajch'oj chic, xbij-e chin.
23423	MAT 8:9	Yin vetaman-vi que quiri' nbanatüj, roma yin c'o jun ri nbin chuve ri nc'atzinej que ninbün. Y chuka' yec'o achi'a' ye yo'on pa nuk'a'. Tok ninbij c'a chin jun achi ri c'o pa nuk'a' que tibiyin, nbe-vi. Y si ninbij chuka' chin jun chic cheque ri achi'a' ri yec'o pa nuk'a' que tipu'u, npu'u-vi chuka'. Y tok ninbij c'a chin ri nusamajel que tabana' re', nbün-vi chuka', xbij ri Capitán.
23424	MAT 8:10	Y ri Jesús xsatz ruc'u'x tok rac'axan chic c'a ka ri tzij ri' y xbij cheque ri ye tzekleben richin: Ketzij ninbij chive que ri xbin ri tzij re', ruyo'on-vi ránima viq'uin. Y man jun c'a nuvinak israelita ri vilon ri ruyo'on ta ránima viq'uin, cachi'el ri jun achi re'.
23427	MAT 8:13	C'ateri' c'a ri Jesús xbij-e chin ri Capitán: Catzolij pan avacho. Roma xanimaj que yin nquitiquer nquic'achojrisan, tibanatüj c'a ri arayibül, xbij-e chin. Y ri achi ri rusamajel ri Capitán ri', jari' xc'achoj riq'uin ri ruyabil.
23434	MAT 8:20	Xpu'u ri Jesús xbij chin ri etamanel ri': Ri utiva' c'o-vi quijul ape' nyec'uje-vi. Y quiri' chuka' ri ch'ipa', c'o chuka' quisoc. Jac'a yin ri xinalüx chi'icojol, man jun ape' nquinuxlan-vi, xbij chin.
23440	MAT 8:26	Xpu'u ri Jesús xbij cheque ri rachibila': Man iyo'on tüj c'a ivánima viq'uin, romari' tok ixbin-ivi', xbij. Y rija' xbecatüj c'a pe y xbij, que tiq'uis-e ri cakik' y titane-ka ri nbolko't ri ya'. Y quiri' xbanatüj. Ri cakik' xq'uis-e, y chuka' ri nbolko't ri ya' xtane-ka.
23443	MAT 8:29	Ri ca'i' achi'a' ri', ri c'o itzel tak espíritu quiq'uin, riq'uin c'a cuchuk'a' xech'o-apu chin ri Jesús, y xquibij: Rat Jesús ri Ruc'ajol ri Dios, ¿achique c'a roma tok nkojanük? ¿Achique c'a roma ja naya' yan pokon chikac'u'x, tok xa man jani napon ruk'ijul? xquibij chin.
23450	MAT 9:2	Y jari' tok c'o jun achi ri man ntiquer tüj nsilon ruch'acul, li'an-e chuvüch-ruvarabül, ri xc'u'üx-apu chuvüch ri Jesús. Y tok ri Jesús xerutz'et que riq'uin ronojel cánima xe'apon apu riq'uin rija', xpu'u rija' xbij chin ri achi ri man ntiquer tüj nsilon ruch'acul: Valc'ual, xbij chin. Tiquicot c'a avánima. Ri amac xecuyutüj.
23453	MAT 9:5	Roma si yin nquitiquer ninbün chin ri jun achi re' ri man ntiquer tüj nsilon ruch'acul, richin nbiyin-e y nbe, ¿nquitiquer ta chuka' ninbij chin que nincuy rumac? ¿Achique nibij rix?
23454	MAT 9:6	Vocomi c'a, richin que rix nivetamaj que yin ri xinalüx chi'icojol c'o nuchuk'a' pa nuk'a' richin nincuy mac, titz'eta' c'a, xbij rija'. Y jari' tok ri Jesús xbij chin ri achi ri man ntiquer tüj nsilon ri ruch'acul: Ninbij c'a chave: Cacatüj, tac'uaj-e la avarabül y cabiyin chi'avacho, xbix chin roma ri Jesús.
23457	MAT 9:9	Y tok ri Jesús benük chic c'a, xutz'et jun achi rubini'an Mateo. Ri achi ri' tz'uyul pa jun ch'acüt chiri', nuc'ul can ri alcaval ri nyetoj can. Ri Jesús xbij c'a chin: Quinatzeklebej. Y jari' tok rija' xbecatüj-pe ri ape' tz'uyul-vi y xutzeklebej-e ri Jesús.
23461	MAT 9:13	Yin man xinpu'u tüj chiquicanoxic vinük ri choj quic'aslen. Yin xinpu'u chiquicanoxic ri aj-maqui', ri nc'atzin que ntzolij-pe quic'u'x riq'uin ri Dios. Y rix man choj quiri' tibij-pe ri tzij nabey, xa quixbiyin c'a chutz'etic y chiretamaxic ri achique nic'ulun-vi ri nbij ri Dios: Yin más nka' chinuvüch que ja ta ri joyovanic ri c'o iviq'uin, que chuvüch ri chico ri nye'isuj chuve.
23464	MAT 9:16	Y man jun chuka' vinük nbanun que nrelesaj ta jun c'ojobül chin jun tziük c'ac'a', y c'ateri' nucusaj ta richin nc'ojoj jun tziük ri xa ri'j chic. Roma jun c'ojobül c'ac'a' nc'ol-ri' y njec' ri tziük c'ojol, y ri tziük ri' xa más nk'ach'itüj-ka.
23465	MAT 9:17	Y quiri' chuka' man jun nyo'on c'ac'a' vino chupan jun tz'un c'ojlibül ri xa ucusan chic. Roma si quiri' nban, y ri tz'un xa man niyukuk tüj chic, ri tz'un nbojbo' y nq'uis-e ri vino chupan. Y chuka' ri tz'un man jun chic nc'atzin-vi. Pero chupan jun c'ac'a' c'ojlibül, utz niyaque' c'ac'a' vino, roma c'a niyukuk jabel y man nbojbo' tüj. Ri vino niyaque' c'a jabel chupan. Quiri' xbij ri Jesús pari' ri rutijonic.
23469	MAT 9:21	Roma ri ixok ri' rubilon c'a pe pa ránima: Xa riq'uin ta ba' nintz'om-e ruchi-rutziek, nquic'achoj, bin pa ránima.
23470	MAT 9:22	Pero ri Jesús chanin c'a xuna' y xtzu'un chirij. Y tok rutz'eton chic achique ri xtz'amon ruchi-rutziek, xbij c'a chin ri ixok ri': Numi'al, xac'achoj, roma xaya' avánima viq'uin. Man cabison chic, xbij chin. Y ri ixok ri', jari' xc'achoj riq'uin ri ruyabil.
23471	MAT 9:23	Y tok ri Jesús ntoc c'a apu pa racho ri achi juis ruk'ij, ri Jesús xutz'et que nyech'ujlan y yec'o chic c'a ri nyexuban xul.
23475	MAT 9:27	Y tok ri Jesús elenük chic c'a pe chiri', yec'o c'a ca'i' moyi' ri ye tzeketül chirij y riq'uin cuchuk'a' nquibij c'a chin: ¡Tajoyovaj kavüch y kojato' c'a, rat ri ruxquin-rumam can ri rey David! nquibij.
23477	MAT 9:29	Xpu'u ri Jesús xutz'om ri runak' tak quivüch ri ye ca'i' y xbij cheque: Roma rix ninimaj que yin nquitiquer nyixinc'achojrisaj, tibanatüj c'a ri irayibül, xbij cheque.
23478	MAT 9:30	Y jari' tok ri runak' tak quivüch rije' xejakatüj. Y xetzu'un c'a. Pero ri Jesús juis xuchilabej-e cheque y xbij: Tivac'axaj c'a e jabel, que ri xbanatüj iviq'uin, man ta nac'axüx coma ri ch'aka chic vinük, xbij-e cheque.
23484	MAT 9:36	Y tok juis ye q'uiy vinük xerutz'et, xujoyovaj quivüch, roma quiyon yec'o y quitalun-qui', cachi'el nquibün ri ovejas tok xa man jun ri nyuk'un quichin.
23506	MAT 10:20	Roma ja ri Lok'olüj Espíritu richin ri Dios ri nbanun chive ri achique chi tzij ri nc'atzinej que nibij. Man ja tüj c'a rix ri nyixch'o, xa ja ri Espíritu richin ri aj-chicaj Itata'.
23507	MAT 10:21	Y nbanatüj c'a, que si yec'o ye ca'i' achi'a' quichak'-qui', jun cheque rije' ncatüj y nujüch ri runimal o ri ruchak' pa camic. Chuka' yec'o-vi tata'aj ri nyecatüj-pe chiquij ri calc'ual. Ri ac'uala' nyecatüj-pe chuka' chiquij ri quite-quitata' y nyequiya' pa camic.
23508	MAT 10:22	Conojel vi c'a nye'etzelan ivichin roma iyo'on ivánima viq'uin. Pero ri nucoch' ronojel hasta pa ruq'uisbül, ncolotüj-vi c'a ri'.
23527	MAT 10:41	Ri vinük c'a ri nka' chuvüch ri rutzij ri Dios, y romari' nuc'ul ri jun ri ntzijon tzij ri k'alajrisan chin roma ri Dios, ri vinük ri nac'axan ri tzij junan c'a rajil-ruq'uexel nuc'ul riq'uin ri ntzijon ri tzij. Y quiri' chuka' ri vinük ri utz nutz'et jun c'aslen choj y romari' quicot nuc'ul jun vinük ri choj vi ruc'aslen. Ri nc'ulun, junan c'a rajil-ruq'uexel nuc'ul riq'uin ri choj ruc'aslen.
23528	MAT 10:42	Y ri vinük c'a ri nyeka' chuvüch ri cocoj quik'ij, roma ja yin ri yinquitzeklebej, y romari' c'o ri nuya' cheque, ri nbanun c'a quiri' c'o-vi rajil-ruq'uexel ri nuc'ul. Y ketzij c'a ri ninbij chive, que stape' (aunque) xa ba' raxya' ri nuya' cheque, c'o rajil-ruq'uexel nuc'ul romari'. Quiri' c'a ri tzij ri xerubij ri Jesús.
23533	MAT 11:5	Que'itzijoj chin achique rubanic tok ri moyi' nyetiquer nyetzu'un-e, achique rubanic tok ri vinük ri man ta nyetiquer nyebiyin roma ri ye jetz', nyebiyin-e jabel, y achique rubanic tok ri ye yava'i' riq'uin ri yabil lepra, nyec'achoj. Titzijoj chuka' chin ri achique rubanic tok ri man nye'ac'axan tüj, nyec'achoj, ri caminaki' nyec'astüj, y ri vinük ri meba' cánima chuvüch ri Dios, ninbij ri utzilüj tzij richin colonic cheque.
23535	MAT 11:7	Y tok ri ye ca'i' rachibila' ri Juan Bautista xebe c'a, ri Jesús xerubila' c'a utzilüj tak tzij pari' ri Juan chiquivüch ri vinük yec'o chiri'. Y quere' c'a ri nbij ri Jesús cheque: ¿Achique ri xbe'itz'eta' rix chiri' chupan ri tz'iran ruch'ulef? ¿Xitz'et rix jun achi chiri', ri cachi'el aj, ri nbe cala' nbe cala' pa ruk'a' ri cakik'?
23539	MAT 11:11	Y tivac'axaj c'a jabel ri ninbij chive vocomi: Jaru' achi'a' ri ye k'alajrisüy rutzij ri Dios ri ye alaxnük chuvüch ri ruch'ulef, man jun c'a ri más ta ruk'ij que chuvüch ri Juan Bautista. Nim vi c'a ruk'ij rija'. Jac'a ri vocomi, conojel c'a ri nye'oc pa ruk'a' ri Dios, más c'a nimak' quik'ij. Y ri más co'ol cheque rije', más nim que chuvüch ri Juan.
23547	MAT 11:19	Y tok xinka-pe yin, ri xinalüx chi'icojol, ninc'ux caxlan-vüy y nintij chuka' ruya'al-uva. Y ye q'uiy nyebin que xe va'in ninjo', y nquibij chuka' que yin jun k'abarel, que yin cachibil ri moloy tak alcaval y yin cachibil chuka' ri vinük ri ye aj-maqui' nbix cheque. Pero ri etamabül richin ri Dios nk'alajin pa quic'aslen ri vinük ri nyetaken richin, xbij ri Jesús.
23551	MAT 11:23	Y ri yec'o pa tinamit Capernaum nquinuc que nyebe chila' chicaj riq'uin ri Dios y juis ninimirsüs quik'ij. Pero xa man quiri' tüj. Xa nkasüs quik'ij, roma xa c'a chupan ri lugar ri richin pokonül nyebeka-vi. Roma xa ta ronojel ri milagros ri xban chiquivüch rije' ja ta ri' ri xban chiquivüch ri aj-Sodoma, xquitakej ta y man ta xeq'uis rachibilan ri quitinamit. Xa c'a yec'o ta na ri k'ij re'.
23553	MAT 11:25	Y ja tiempo chuka' ri' tok ri Jesús xbij: Matiox ninya' chave Nata' Dios, rat ri Rajaf ri caj y ri ruch'ulef, roma man xak'alajrisaj tüj ri utzilüj atzij chiquivüch ri vinük ri nquina' que juis etamabül c'o quiq'uin. Xa ja chiquivüch ri vinük ri manak más quetaman, xa chiquivüch rije' xak'alajrisaj-vi ri utzilüj atzij re'.
23555	MAT 11:27	Y c'ateri' rija' xbij c'a: Ri Nata' Dios, ronojel c'a ruyo'on-pe pa nuk'a'. Y man jun chic c'a etamayon chin, yin achique yin, xaxe ri Nata' etamayon. Y man jun chuka' etamayon achique ri' ri Nata', xaxe yin ri Ruc'ajol, y ri vinük achique chok chin que ninjo' nink'alajrisaj-vi yin, nretamaj achique ri' c'a ri Nata'.
23565	MAT 12:7	Y rix man ta xixtiquer xibij que man utz tüj ri nyetajin chubanic ri vachibila', xa ta ivetaman achique ntel-vi chi tzij ri rutzij ri Dios ri nbij: Yin más nka' chinuvüch que ja ta ri joyovanic ri c'o iviq'uin, que chuvüch ri chico ri nye'isuj chuve. Quiri' ri nbij ri Dios.
23583	MAT 12:25	Y roma ri Jesús retaman c'a ri nquinojila' ri achi'a' fariseos, rija' xbij cheque: Si ri vinük richin jun ruch'ulef man nyenucun tüj y ca'i' quivüch nquibün, npu'u oyoval chiquicojol. Y re' man utz tüj, roma nbün chin ri quiruch'ulef que ntzak. Y quiri' chuka' ronojel tinamit y ronojel jay, si xa nyejalajo' chiquivüch y nyech'aratüj, man nyepa'e' tüj can.
23590	MAT 12:32	Y achique na c'a vinük ri nbin tzij chuvij yin ri xinalüx chi'icojol, c'a ncuyutüj na rumac. Jac'a ri nbin tzij chirij ri Lok'olüj Espíritu, man ncuyutüj tüj rumac ri vocomi, ni ri chikavüch apu.
23598	MAT 12:40	Roma ri Jonás xc'uje' c'a pa rupan jun nimalüj cür, oxi' k'ij y oxi' ak'a'. Y quiri' c'a chuka' ri retal ninya' yin chivüch. Yin c'a ri xinalüx chi'icojol, nquic'uje' c'a pa ruc'u'x ri ulef, oxi' k'ij y oxi' ak'a' chuka'.
23603	MAT 12:45	Y c'ateri' ri itzel espíritu re' nyeruc'ün c'a pe ye siete chic itzel tak espíritu ri más ye itzel, y conojel c'a re' nye'oc pa ránima ri vinük. Y ri vinük achique chok q'uin nyec'uje-vi ri itzel tak espíritu re', más c'ayuf nbün ri ruc'aslen que chuvüch ri xbün nabey. Y quiri' c'a nquic'ulachij ri vinük man utz tüj quic'aslen, ri yec'o vocomi.
23605	MAT 12:47	Y c'o c'a jun ri xbin-apu chin ri Jesús: Ri ate' y ri ye achak' rat coyoben chuvüch ri jay. Rije' ncajo' nyech'o aviq'uin, xbij chin.
23614	MAT 13:6	Xa ja tok xpu'u ruvüch ri k'ij, xemayamo-ka y xechaki'j-ka. Roma c'a ri xa man nüj tüj benük-ka quixe', romari' xechaki'j-ka chanin.
23615	MAT 13:7	Y juba' chic ija' xtzak-ka chucojol k'ayis c'o quiq'uixal. Y tok xe'el-pe, junan xeq'uiy quiq'uin ri q'uix. Pero roma ri q'uix juis xeq'uiy, ri q'uix xuk'ayisaj ri tico'n.
23619	MAT 13:11	Xpu'u c'a ri Jesús xbij cheque: Man jun bey katz bin ta can jabel pari' tok ri vinük nye'oc pa ruk'a' ri Dios, pero chive rix yo'on c'a k'ij que nivetamaj. Jac'a ri vinük ri man nyetaken tüj vichin, riq'uin ejemplos nquich'o-vi quiq'uin, roma chiquivüch rije' man nk'alajrisüs tüj vi.
23623	MAT 13:15	Roma ri cánima ri vinük re' xa xquicovirsaj. C'ayuf c'a que ntoc pa quixiquin ri ncac'axaj. Ri runak' tak quivüch, quimoyin, roma man ncajo' tüj nyetzu'un. Rije' man jun ncajo', man ncajo' tüj ncac'axaj, man ncajo' tüj nka' pa tak quijolon, man ncajo' tüj nquitzolij-pe quic'u'x, richin que yin ninchojmirsaj ri quic'aslen. Quiri' ri xbij ri Dios, ri tz'iban can roma ri Isaías.
23629	MAT 13:21	Pero roma c'a ri man nuc'ün tüj ka ruxe' jabel ri rutzij ri Dios pa ránima, man nlayuj tüj c'a ri quicot riq'uin, xa jun ca'i-oxi' oc k'ij ri utz c'o riq'uin ri Dios. Y tok nyepu'u c'a pokonül y nyetzelüs roma ri runiman ri rutzij ri Dios, ntzak can chanin.
23630	MAT 13:22	Y ri ija' ri xtzak can chucojol tak k'ayis ri c'o ruq'uixal, nch'o-vi c'a pari' ri rutzij ri Dios ri nac'axüx roma jun vinük. Pero ri vinük ri' roma xa ja ri nrajo' ri tiempo ri nrajo' nbün, njik' c'a ri rutzij ri Dios ri c'o riq'uin. Njik' pa ruk'a' ri beyomül ri cachi'el xa c'o utz nuc'ün-pe nk'alajin y xa man quiri' tüj. Y ri vinük ri' man jun bey c'a nquic'uan jun utzilüj c'aslen y nyeq'uiy chupan ri rutzij ri Dios, y romari' man q'uiy tüj ch'aka chic nyetaken ri rutzij ri Dios.
23637	MAT 13:29	Pero ri achi xbij c'a cheque ri rusamajela': Ni, man nyixbe tüj chuc'ukic, man xa chuc'ukic ri itzel k'ayis que cachi'el trigo quec'ukutüj chuka' ri trigo.
23638	MAT 13:30	Xa tiya' na c'a k'ij que ri itzel k'ayis que cachi'el trigo junan nq'uiy riq'uin ri trigo, c'a tapon na ri k'atoj. Roma tok napon ri k'ij richin ri k'atoj, yin ninbij c'a cheque ri k'atonela' que nabey tiquimolo' ri itzel k'ayis que cachi'el trigo y quequibana' pa tak manojo richin que nyeporox, y c'ateri' c'a tiquik'ata' ri trigo richin que nyequiyaca' can, xbij ri achi. Quiri' xbij ri Jesús.
23643	MAT 13:35	Richin quiri' nbanatüj na c'a ri rubin can jun ri xtzijon ri rutzij ri Dios ojer can. Ri rusamajel ri Dios quere' c'a ri rutz'iban can pari' ri Jesús: Yin tok nquich'o nyencusaj c'a ejemplos. Q'uiy c'a ri ye evatül pa rutz'uquic-pe ri ruch'ulef, nyenk'alajrisaj c'a. Quiri' nbij ri tz'iban can.
23647	MAT 13:39	Y ri xbeticon can ri itzel k'ayis que cachi'el trigo roma juis nyetzelan, ja ri itzel-vinük. Ri k'atoj, ja ri nbanatüj pa ruq'uisbül chin ri tiempo katz'amon, y ri k'atonela', ja ri ángeles.
23652	MAT 13:44	Ri beyomül mukun can pa jun ulef y xilitüj roma jun achi, junan c'a riq'uin tok ri vinük nye'oc pa ruk'a' ri Dios. Ri achi ri' xumuk chic c'a can ri beyomül ri' y nquicot ránima xtzolij y xutz'om c'a ruc'ayixic ronojel ri c'o riq'uin, y c'ateri' xulok' ri ulef ri ape' mukutunük-vi ri beyomül.
23654	MAT 13:46	Tok ri achi ri' nril c'a can jun perla juis jabel y nc'ayix, junanin ntzolij y nuc'ayij ronojel ri c'o riq'uin, c'ateri' c'a nbe chulok'ic ri perla ri'.
23657	MAT 13:49	Quiri' c'a ri nc'ulachitüj pa ruq'uisbül chin ri tiempo katz'amon. Ri ángeles nyepu'u c'a chiquicha'ic ri vinük. Lojc'an nyequiya-vi ri choj chic quic'aslen, y nyequelesaj c'a can ri man ye utz tüj.
23665	MAT 13:57	Y romari' ri vinük man ba' tüj xquitakej ri Jesús. Y ri Jesús xbij c'a cheque ri vinük ri': Conojel c'a ri nyek'alajrisan ri tzij ri bin cheque roma ri Dios, man jun quik'ij, pero ri' xaxe chiquivüch ri vinük aj pa rutinamit y chiquivüch ri aj pa racho, xbij cheque.
23672	MAT 14:6	Xa ja chupan ri k'ij tok ri Herodes xutz'akatisaj jun chic rujuna', rija' xbün c'a jun nimak'ij, y chupan c'a ri nimak'ij ri' ri xtün ral ri Herodías xxajo' c'a chuvüch ri Herodes, y ri Herodes juis xka' chuvüch ri xajoj ri xbün ri xtün.
23694	MAT 14:28	Y ri Pedro jari' xch'o-apu chin ri Jesús ri c'a petenük pari' ri ya'. Ri Pedro xbij c'a chin ri Ajaf Jesús: Si ja rat, tabana' c'a chuve que nquibiyin pari' ri ya' richin nquibe-apu aviq'uin, xbij ri Pedro.
23710	MAT 15:8	Ri vinük re' xaxe riq'uin ri quitzij nquiya' nuk'ij, jac'a ri nrajo' ri cánima xa man ja tüj ri', xa nüj c'a chin ri nquiya' ta nuk'ij.
23711	MAT 15:9	Xa man jun c'a nc'atzin-vi ri nquiya' nuk'ij, roma xa ye maestros quichin quetamabül achi'a' y nquibij que jari' ri nc'atzinej que nban. Quiri' ri rutz'iban can ri Isaías, xbij ri Jesús.
23724	MAT 15:22	Y chiri' yec'o-vi c'a ri ye ruxquin-rumam can ri achi rubini'an Canaán. Y jun c'a ixok ri chiquicojol rije', xpu'u c'a riq'uin ri Jesús. Rija' roma bis, nuc'utula' c'a favor chin ri Jesús y nubila' c'a riq'uin ruchuk'a': Tajoyovaj nuvüch rat Ajaf, rat ri ruxquin-rumam can ri rey David. Quinato' c'a, roma ri val-xtün c'o jun itzel espíritu riq'uin, y c'ayuf rubanun pa ruk'a'.
23727	MAT 15:25	Jari' tok xpu'u ri ixok xxuque-pe chuvüch ri Jesús, y xbij chin: Ajaf, quinato' c'a, xbij rija'.
23728	MAT 15:26	Pero ri Jesús xbij chin ri ixok: Ri utzilüj sipanic ri nspaj-pe ri Dios man utz tüj que chin achique na ninya-vi. Cachi'el ri quivay ri ac'uala' man c'uluman tüj que ntelesüs cheque richin ja ri vit tak tz'i' cho jay nyec'uxun, xbij ri Jesús.
23732	MAT 15:30	Y yec'o c'a juis ye q'uiy vinük ri xe'apon riq'uin, y ye quic'uan-apu quiyava'i'. Cheque ri yava'i' ri ye quic'uan-apu yec'o ri xa man choj tüj nyebiyin roma ri ye jetz', yec'o moyi', yec'o mema', yec'o ri man utz tüj ri quik'a' ri cakün, y yec'o ch'aka chic ri jun vi chic chi ruvüch yabil ntoc cheque. Ri vinük ri' xequiya' c'a apu ri quiyava'i' chuvüch ri Jesucristo, y rija' xeruc'achojrisaj.
23735	MAT 15:33	Jari' xech'o-apu ri rachibila' chin ri Jesús y xquibij c'a: Ri lugar ape' rojc'o-vi xa ye manak vinük. ¿C'o ta nyekila-vi-pe vüy richin nyekatzuk jabel ri vinük re'? Xa juis ye q'uiy, xquibij.