23214	MAT 1:1	Re wuj ri nuchop el wawe', jun wuj ri tz'ibatal wi ca ri quibi' ri ye ojer tak rati't rumama' ri Jesucristo. Can nik'alajin wi c'a chi Riya' can jun chique ri ye ralc'ual ca ri rey David, y can ralc'ual ca chuka' ri Abraham.
23215	MAT 1:2	Ri Abraham yari' ri xalc'ualan ri Isaac; ri Isaac xralc'ualaj ri Jacob; ri Jacob xralc'ualaj ri Judá y ri nic'aj chic rach'alal.
23216	MAT 1:3	Yac'a ri Judá y ri Tamar ri rixjayil xecalc'ualaj ri Fares y ri Zara; yac'a ri Fares ri xalc'ualan ri Esrom; y ri Esrom xralc'ualaj ri Aram.
23217	MAT 1:4	Y ri Aram xralc'ualaj ri Aminadab; ri Aminadab xralc'ualaj ri Naasón; y ri Naasón xralc'ualaj ri Salmón.
23218	MAT 1:5	Y ri Salmón y ri Rahab ri rixjayil xcalc'ualaj ri Booz; ri Booz y ri Rut ri rixjayil xcalc'ualaj ri Obed; y ri Obed xralc'ualaj ri Isaí.
23219	MAT 1:6	Y ri Isaí xralc'ualaj ri David ri xoc jun rey; y ri rey David xralc'ualaj ri Salomón. Y ri rute' ri Salomón, ya ri rixjayil ca ri Urías.
23226	MAT 1:13	Y ri Zorobabel xralc'ualaj ri Abiud; ri Abiud xralc'ualaj ri Eliaquim; y ri Eliaquim xralc'ualaj ri Azor.
23227	MAT 1:14	Y ri Azor xralc'ualaj ri Sadoc; ri Sadoc xralc'ualaj ri Aquim; y ri Aquim xralc'ualaj ri Eliud.
23228	MAT 1:15	Y ri Eliud xralc'ualaj ri Eleazar; ri Eleazar xralc'ualaj ri Matán; ri Matán xralc'ualaj chuka' jun ri Jacob chuka' rubi'.
23230	MAT 1:17	Cajlajuj c'a sol winek xec'ase' el, ri nitiquir pe riq'ui ri Abraham c'a riq'ui ri rey David. Cajlajuj chuka' sol winek xec'ase' el, ri nitiquir pe riq'ui ri rey David c'a chupan ri tiempo tek ri kech aj Israel xechapatej el y xe'uc'uex c'a pa Babilonia. Y cajlajuj chuka' sol winek xec'ase' el, ri nitiquir pe tek ri kech aj Israel xebec'oje' pa Babilonia, hasta riq'ui ri tiempo tek xalex ri Cristo.
23233	MAT 1:20	Y ri José ya c'a ri' ri nuch'ob pa ránima. Y pa rachic' xuc'ut c'a ri' jun ángel riche (rixin) ri Ajaf chuwech, y xbix chare ruma ri ángel ri': Riyit José, ri yit jun chique ri ye ralc'ual ca ri rey David, man c'a taxibij ta awi' chi yac'ule' riq'ui ri María ri ac'utun chic riche (rixin) chi ntoc awixjayil. Wacami petenak chic alanic chrij ruma ya ri Lok'olaj Espíritu xka pa ruwi'.
23239	MAT 2:1	Ri Jesús xalex c'a pa tinamit Belén, ri tinamit ri c'o pa rucuenta ri Judea. Tek xalex ri Jesús, ya c'a ri Herodes ri rey, y yac'ari' tek jun ca'i' achi'a' ri c'o quetamabel chiquij ri ch'umila', xe'apon pa Jerusalem. Ri achi'a' ri', pa relebel k'ij ye petenak wi,
23241	MAT 2:3	Tek ri rey Herodes xrac'axaj ri xquibij ri achi'a' ri c'o quetamabel chiquij ri ch'umila', xsach ruc'u'x. Y can queri' c'a chuka' xquic'ulwachij ri winek ri aj pa tinamit Jerusalem.
23242	MAT 2:4	Y ri rey Herodes xerumol c'a quinojel ri principali' tak sacerdotes y ri aj tz'iba' chiquicojol ri israelitas, y c'ac'ari' xuc'utuj chique chi acuchi (achique) c'a nalex wi ri Cristo.
23243	MAT 2:5	Xepe ri principali' tak sacerdotes y ri aj tz'iba' xquibij c'a chare ri rey: Ri Cristo nalex pa tinamit Belén wawe' pa rucuenta re Judea. Ruma jun chique ri profetas ri xek'alajsan ri ruch'abel ri Dios ojer ca, quec'are' ri rutz'iban ca:
23244	MAT 2:6	Y riyit tinamit Belén ri yitc'o pa Judá, riyit ma can ta yit co'ol chiquicojol ri nima'k tak tinamit chiri' pa Judá, ruma ya ri chiri' awuq'ui riyit xtipe wi ri uc'uey bey, y can xqueruchajij ri nutinamit Israel achi'el nuben jun utzilaj aj yuk', nicha' ri Dios, xecha' apo chare ri rey Herodes.
23245	MAT 2:7	Yac'ari' tek ri rey Herodes pan ewel xerusiq'uij (xeroyoj) ri achi'a' ri c'o quetamabel chiquij ri ch'umila', y xuc'utuj ca jabel chique janipe' chic k'ij tiquitz'et wi ri ruch'umil ri Cristo.
23247	MAT 2:9	Y tek ri achi'a' ri c'o quetamabel chiquij ri ch'umila' quic'axan chic c'a ri ch'abel ri xbix el chique ruma ri rey Herodes, xebe. Y ri ch'umil ri quitz'eton pe riye' ri c'a acuchi (achique) quepe wi, pa relebel k'ij, can ruc'uan c'a el quibey. Y tek xe'apon, ri ch'umil ri' xpa'e' pa ruwi' ri acuchi (achique) c'o wi ri ac'al.
23250	MAT 2:12	Y ri achi'a' ri c'o quetamabel chiquij ri ch'umila', can xk'alajsex c'a chiquiwech ri pa cachic', chi man chic quetzolin ta pa quibey riche (rixin) chi nbequiya' ca rubixic chare ri rey Herodes. Y can queri' wi xquiben ri achi'a' ri', ruma tek xetzolin chic el pa quiruwach'ulef, xa jun wi chic chi bey ri xquic'uaj el.
23251	MAT 2:13	Y tek ri achi'a' ri c'o quetamabel chiquij ri ch'umila' ye elenak chic el, can yac'ari' tek jun ángel riche (rixin) ri Ajaf Dios xuc'ut ri' chuwech ri José pa rachic'. Y ri ángel ri' xubij chare: Cayacatej c'a el. Tac'uaj el ri ac'al rachibilan ri rute' y quixanmej el wawe'. Quixbiyin c'a pan Egipto y quixc'oje' chila', y riyin xtinya' rubixic chawe tek utz chic yixtzolin pe. Ruma chi re wacami, ri rey Herodes can xtorucanoj wi re ac'al riche (rixin) chi nucamisaj, xcha' chare.
23253	MAT 2:15	Can chila' wi c'a pan Egipto xebec'oje' wi y xetzolin pan Israel c'a ya tek caminek chic ri rey Herodes. Riche (rixin) chi queri' can nibanatej na c'a ri ruk'alajsan ri Ajaf Dios chuwech ri jun profeta ri xk'alajsan ri ruch'abel ri Dios ojer ca. Ri tz'ibatal c'a ca nubij: Pan Egipto c'a c'o wi ri nuc'ajol tek xinsiq'uij (xinwoyoj). Quec'ari' ri rubin ri Dios.
23254	MAT 2:16	Y can yac'ari' tek ri rey Herodes xunabej chi ri achi'a' ri c'o quetamabel chiquij ri ch'umila' xa ma xquiben ta ri achi'el ri rubin el riya' chique, rumari' xyacatej c'a sibilaj royowal y xutek c'a quicamisaxic quinojel ri tak c'ajola' (alaboni') ri xa c'a ma jane nik'ax ta caca' quijuna' ri yec'o chiri' pa tinamit Belén, y ri yec'o pa tak lugar ri yec'o pe chunakajal ri tinamit. Queri' xuben ruma riya' can retaman ca chi c'o chic ca'i' juna' titz'etetej wi ri ch'umil cuma ri achi'a' ri c'o quetamabel chiquij ri ch'umila'.
23257	MAT 2:19	Y tek caminek chic el ri rey Herodes, can yac'ari' tek ri ángel riche (rixin) ri Ajaf Dios xuc'ut chic ri' chuwech ri José pa rachic', ri chila' pan Egipto.
23260	MAT 2:22	Xa yac'a riya' tek xrac'axaj chi ya ri Arquelao ri ruc'ajol ca ri rey Herodes ri oconek aj k'atbel tzij pa Judea, xuxibij ri' chi yec'oje' ka ri chiri' pa Judea. Y xk'alajsex c'a chuwech ri José pa jun achic' chi tuc'uaj el ri ac'al y ri te'ej c'a pa Galilea.
23262	MAT 3:1	Chupan c'a ri k'ij ri', ri Juan ri Bautista xuchop ruk'alajsaxic ri ruch'abel ri Dios chiquiwech ri winek ri ye'apon riq'ui, ri chiri' pa jun desierto ri c'o chiri' pa rucuenta ri Judea.
23264	MAT 3:3	Can chrij c'a ri Juan ri' ch'onak wi ca ri profeta Isaías, jun achi ri xk'alajsan ri ruch'abel ri Dios ojer ca. Riya' quec'are' ri rutz'iban ca: C'o c'a jun achi ri xtic'oje' pa jun desierto. Y riya' xturek c'a ruchi' riche (rixin) chi xtubij chique ri winek ri xque'apon riq'ui: Tichojmirisaj apo rubey ri Ajaf. Y can choj c'a tibana' chare. Quec'ari' ri tz'ibatal ca.
23266	MAT 3:5	Y ri winek ri ye'apon c'a riq'ui ri Juan ri Bautista, sibilaj c'a ye q'uiy. Yec'o c'a ri ye aj pa tinamit Jerusalem, ri tinamit ri c'o pa rucuenta ri Judea. Y yec'o chuka' ri aj pa nic'aj chic tinamit riche (rixin) ri Judea. Y chuka' can yec'o c'a ri yepe c'a quela' chunakajal ri raken ya' Jordán. Can quinojel c'a ri winek ri' ri ye'apon riq'ui.
23267	MAT 3:6	Ri winek c'a ri' yeban c'a el bautizar ruma riya' ri chiri' pa raken ya' Jordán. Y can yequik'alajsaj wi c'a ri quimac.
23268	MAT 3:7	Y tek riya' xutz'et chi can ye q'uiy c'a chique ri achi'a' fariseos y ye q'uiy chuka' chique ri achi'a' saduceos ye'apon riq'ui ruma nicajo' chi yeban el bautizar ruma riya', riya' xubij c'a chique: Riyix xa yix achi'el itzel tak cumatz, ruma niwajo' yixanmej chuwech ri ruc'ayewal. ¿Achique xbin chiwe chi utz yixanmej chuwech ri ruc'ayewal ri xtutek pe ri Dios, re chkawech apo?
23274	MAT 3:13	Y yac'ari' tek ri Jesús petenak c'a pa Galilea y xapon riq'ui ri Juan chiri' chuchi' ri raken ya' Jordán. Riya' can petenak c'a riche (rixin) chi niban el bautizar ruma ri Juan ri Bautista.
23279	MAT 4:1	Y yac'ari' tek ri Jesús xuc'uex ruma ri Lok'olaj Espíritu riche (rixin) chi xbe c'a pa jun desierto, riche (rixin) chi nitojtobex c'a ruma ri itzel winek.
23293	MAT 4:15	Ri winek ri yec'o pa culef ca ri ye riy rumam ri Zabulón y ri yec'o ri pa culef ca ri ye riy rumam ri Neftalí; ri acuchi (achique) nik'ax wi ri bey ri nibe chuchi' mar, ri juc'an chic ruchi' ri raken ya' Jordán. Ri chila' pa Galilea, acuchi (achique) xa juba' ma quiyon chic winek ri ma ye israelitas ta yec'o.
23296	MAT 4:18	Y tek ri Jesús benak c'a chuchi' ri choy Galilea, xerutz'et c'a ye ca'i' achi'a' cach'alal qui'. Ri ca'i' achi'a' ri', ya ri Simón ri nibix chuka' Pedro chare, rachibilan ri Andrés ri rach'alal. Riye' can ye aj chapoy car wi, rumari' tek yetajin niquiq'uek ka ri quiya'l chapabel car chupan ri choy.
23299	MAT 4:21	C'a juba' c'a quebiyin apo, tek ri Jesús xerutz'et c'a ye ca'i' chic achi'a' ri cach'alal qui'. Y ri ca'i' achi'a' ri', ya ri Jacobo y ri Juan ri ye ruc'ajol ri jun achi Zebedeo rubi'. Riye' can ya c'a ri pa jucu' yesamej wi riq'ui ri Zebedeo ri quitata', yequic'ojoj c'a ri quiya'l chapabel car. Y xpe c'a ri Jesús xerusiq'uij (xeroyoj) riche (rixin) chi niquitzekelbej.
23303	MAT 4:25	Y ri Jesús can xtzekelbex c'a cuma sibilaj ye q'uiy winek ri ye petenak pa tak tinamit ri yec'o pa rucuenta ri Galilea, cuma chuka' ri ye petenak pa tak tinamit ri yec'o pa rucuenta ri Decápolis, ri yepe pa Jerusalem y ri ye petenak pa nic'aj chic tinamit ri yec'o pa rucuenta ri Judea. Y can queri' chuka', xtzekelbex cuma sibilaj ye q'uiy winek ri ye petenak c'a juc'an chic ruchi' ri raken ya' Jordán.
23304	MAT 5:1	Y tek ri Jesús xerutz'et chi ye sibilaj ye q'uiy winek ri quimolon qui', Riya' xjote' c'a pa ruwi' jun juyu', y xtz'uye' c'a ka. Y c'ac'ari' xquimol apo qui' ri ye rudiscípulos riq'ui.
23326	MAT 5:23	Rumari' wi riyit can yitc'o chic apo riq'ui ri altar riche (rixin) chi naya' jun ofrenda chare ri Dios y yari' tek ninatej chawe chi riyit c'o jun pokon abanon chare jun awach'alal,
23327	MAT 5:24	taya' c'a ca ri ofrenda chiri' chuwech ri altar y cabiyin riq'ui ri jun awach'alal ri', jac'utuj acuybel mac chuwech. Y tek achojmirisan chic ca y junan chic iwech, c'ac'ari' catzolin y taya' ri ofrenda chare ri Dios.
23347	MAT 5:44	Yac'a riyin nbij chiwe: Can que'iwajo' c'a ri ye'etzelan iwuche (iwixin); tic'utuj c'a chare ri Dios chi yeruben ta bendecir ri winek ri yerayin itzel pan iwi'; tibana' utzil chique ri xa ma utz ta quina'oj iwuq'ui riyix; y tibana' chuka' orar pa quiwi' ri ye'okotan y yeyok'o iwuche (iwixin).
23389	MAT 7:4	¿Achique ta c'a modo nabij chare jun awach'alal: Taya' k'ij chuwe riche (rixin) chi nwelesaj re ti k'ayis k'atel pa runak' awech, yacha' chare, y riyit xa can jun che' ri k'e'el pa runak' awech?
23418	MAT 8:4	C'ac'ari' ri Jesús xubij chare ri achi ri': Nchilabej c'a el chawe chi majun achoj chare tatzijoj wi ri xbanatej awuq'ui, xa choj jac'utu' awi' chuwech ri sacerdote, y can taya' c'a ri ofrenda ri rajawaxic chi naya', achi'el nubij chupan ri rutz'iban ca ri Moisés, riche (rixin) chi queri' nak'alajsaj c'a awi' chiquiwech chi yit ch'ajch'oj chic, xcha' el chare.
23423	MAT 8:9	Riyin can wetaman wi chi queri' xtibanatej, ruma chi yin jun achi ri nnimaj ri nubij ri aj k'atbel tzij chuwe ri c'o chi nben. Y yec'o chuka' soldados ri ye ya'on pa nuk'a'. Tek nbij c'a chare jun chi tibe, can nibe wi; y wi nbij chuka' chare jun chic chi tipe, can nipe wi chuka'. Y tek nbij c'a chare ri numozo chi tabana' re', can nuben wi chuka', xcha' ri capitán.
23428	MAT 8:14	Y tek ri Jesús xapon pa rachoch ri Pedro, xutz'et c'a chi ri rujite' ri Pedro kajnek pa ch'at ruma c'o jun nimalaj c'aten chrij.
23429	MAT 8:15	Xpe Riya' xuchop ruk'a' ri yawa' y can yac'ari' tek xq'uis el ri nimalaj c'aten chrij. Ri rujite' ri Pedro xyacatej c'a pe pa ruch'at y xuchop yerunimaj yerilij apo ri Jesús y ri ye benak riq'ui.
23432	MAT 8:18	Tek ri Jesús xerutz'et chi sibilaj ye q'uiy winek ri quisutin qui' chrij, yac'ari' tek Riya' xubij chique ri rudiscípulos chi jo' kojk'ax chic apo la juc'an ruchi' ya'.
23437	MAT 8:23	Y ri Jesús xoc c'a el pa jun jucu' y ri ye rudiscípulos xquitzekelbej el.
23439	MAT 8:25	Y xepe ri discípulos xquic'asoj c'a ri Jesús y xquibij chare: ¡Ajaf! ¡Ajaf! Kojacolo' c'a. Wacami yojcom, xecha' chare.
23440	MAT 8:26	Xpe ri Jesús xubij chique ri ye rudiscípulos: Can ma cukul ta c'a ic'u'x wuq'ui, rumari' tek ixibin iwi', xcha' chique. Y Riya' xbeyacatej c'a pe y xubij: Tiq'uis el ri cak'ik' y titane' ka ri ruwi' ya', xcha'. Y queri' xbanatej. Ri cak'ik' xq'uis el, y chuka' ri ruwi' ya' xtane' ka.
23441	MAT 8:27	Y ri discípulos xquimey tek xquitz'et ri xuben ri Jesús y niquibila' c'a: ¿Achique c'a rubanic chi achi re'? Ruma hasta ri cak'ik' y ri ya' can niquinimaj wi chuka' rutzij, xecha'.
23442	MAT 8:28	Y tek ri Jesús y ri ye rudiscípulos xe'apon c'a ri juc'an chic ruchi' ya', chiri' pa jun lugar ri Gadara rubi', yec'o c'a ye ca'i' winek xe'apon riq'ui ri Jesús; winek ri xa c'o itzel tak espíritu quiq'ui, xebe'el pe pa camposanto. Y ruma chi can q'uiy pokon niquiben ri winek ri', rumari' majun chic winek ri nik'ax ta chic chupan ri bey ri'.
23458	MAT 9:10	Y tek Riya' tz'uyul pa mesa ri chiri' pa jay, ye q'uiy c'a chique ri ye c'utuy tak alcawal y nic'aj chic winek ri xa ye aj maqui', xetz'uye' apo ri pa mesa junan riq'ui ri Jesús y quiq'ui ri rudiscípulos.
23459	MAT 9:11	Y ri achi'a' fariseos tek xquitz'et ri', xquibij c'a chique ri ye rudiscípulos ri Jesús: ¿Achique ruma tek la Itijonel niwa' quiq'ui ri ye c'utuy tak alcawal y quiq'ui nic'aj chic winek ri xa ye aj maqui'? xecha' chique.
23462	MAT 9:14	Y yac'ari' tek ri ye rudiscípulos ri Juan ri Bautista xe'oka riq'ui ri Jesús, y xquibij chare: Riyoj can c'o c'a k'ij nikachajij tek can ma yojwa' ta riche (rixin) chi nikaben orar. Y queri' chuka' niquiben ri quidiscípulos ri achi'a' fariseos. ¿Y achique c'a ruma tek ri adiscípulos riyit ma que ta ri' niquiben? xecha'.
23467	MAT 9:19	Xpe ri Jesús xyacatej c'a el y ye rachibilan ri rudiscípulos xquitzekelbej el ri achi.
23475	MAT 9:27	Y tek ri Jesús elenak chic c'a pe ri chiri', yec'o c'a ca'i' moyi' xquitzekelbej el ri Jesús y niquirek quichi' chrij y niquibij c'a chare: ¡Riyit ri yit ralc'ual ca ri rey David, tajoyowaj kawech ruma re kabanon! yecha'.
23483	MAT 9:35	Ri Jesús can pa ronojel wi c'a nima'k tak tinamit y pa tak aldea xapon wi, y xerutijoj c'a ri winek riq'ui ri ruch'abel ri Dios. Y ya c'a ri pa tak jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios, chiri' napon wi riche (rixin) chi yerutijoj ri winek. Y chuka' can nutzijoj c'a ri lok'olaj ch'abel ri nich'o chrij ri rajawaren ri Dios. Yeruc'achojsaj chuka' yawa'i', y yerucol c'a ri winek chuwech ronojel ruwech k'axomal.
23485	MAT 9:37	Yac'ari' tek ri Jesús xubij chique ri rudiscípulos: Can kitzij wi chi ri samaj riche (rixin) chi nitzijox ri ruch'abel ri Dios, sibilaj nim; yec'a ri yetzijon ri ch'abel ri' xa ma ye q'uiy ta oc.
23487	MAT 10:1	Y ri Jesús xerusiq'uij (xeroyoj) c'a ri ye cablajuj rudiscípulos, y xuya' k'atbel tzij pa quik'a', riche (rixin) chi yecowin yequelesaj ri itzel tak espíritu y riche (rixin) chi yequic'achojsaj ri winek chare xabachique chi yabil y xabachique chi k'axomal.
23488	MAT 10:2	Y yec'are' ri quibi' chiquijujunal ri ye cablajuj apóstoles. Ri nabey, Simón ri nibix chuka' Pedro chare, ri Andrés ri rach'alal ri Simón. Ri Jacobo y ri Juan ri ye ruc'ajol jun achi Zebedeo rubi'.
23489	MAT 10:3	Ri Felipe, ri Bartolomé, ri Tomás, ri Mateo ri c'utuy alcawal, ri Jacobo ruc'ajol ri jun achi ri Alfeo rubi', ri Lebeo ri nibix chuka' Tadeo chare.
23490	MAT 10:4	Ri Simón ri c'o quiq'ui ri achi'a' ri nibix cananista chique, y ri Judas Iscariote ri xjacho riche (rixin) ri Jesús pa quik'a' ri winek.
23497	MAT 10:11	Xabachique ta na tinamit o xabachique ta na aldea ri yixapon wi, nabey na tiwetamaj achique winek ri utz chi yixapon pa rachoch. Y can chiri' c'a quixc'oje' wi ka, y can c'a ya tek yixel pe chupan ri tinamit ri', c'ac'ari' utz chi niya' ca ri jay ri xixc'oje' wi.
23501	MAT 10:15	Kitzij c'a nbij chiwe, chi chupan ri k'ij tek xtik'at tzij pa ruwi' re ruwach'ulef, más xtik'ax ruwi' ri ruc'ayewal ri xtika pa quiwi' ri winek riche (rixin) ri tinamit ri ma xquixquic'ul ta, que chiquiwech ri aj Sodoma y Gomorra, xcha' el chique.
23510	MAT 10:24	Majun c'a discípulo ri más ta nim ruk'ij que chuwech ri rutijonel. Chuka' majun mozo ri más ta nim ruk'ij que chuwech ri rupatrón.
23511	MAT 10:25	Ri discípulo c'o chi nuk'axaj tijoj pokonal achi'el ri rutijonel, y ri mozo c'o chi nuk'axaj tijoj pokonal achi'el ri rupatrón. Riyin ri Tata'ixel, wi ri winek quibin Beelzebú chuwe, ¿c'a ta c'a chiwe riyix ri yix walc'ual man ta xtiquibij itzel chiwe?
23529	MAT 11:1	Y tek ri Jesús xuq'uis rubixic chique ri cablajuj rudiscípulos ri achique chi samaj ri nbequibana', Riya' can ma xc'oje' ta chic ca chiri', xa xbe c'a pa nic'aj chic tinamit ri yec'o chiri' pan Israel, chuc'utic y chutzijoxic ri ruch'abel ri Dios.
23530	MAT 11:2	Y ri Juan ri Bautista tek c'o pa cárcel xrac'axaj c'a ri samaj ri nuben ri Jesús, rumari' riya' xerutek c'a el ye ca'i' rudiscípulos c'a riq'ui ri Jesús.
23531	MAT 11:3	Y riya' xutek c'a el ruc'utuxic chare: ¿Can yit c'a riyit ri Cristo ri c'o chi nipe? ¿O xa nikoyobej chic na jun? Can quec'ari' xbequibij ri ca'i' discípulos riche (rixin) ri Juan ri Bautista.
23532	MAT 11:4	Y ri Jesús xubij c'a el chique ri ye ca'i' rudiscípulos ri Juan: Wacami quixtzolin y jebe'itzijoj chare ri xitz'et ca y ri xiwac'axaj el re wawe'.
23534	MAT 11:6	Can tibij c'a chuka' chare chi can jabel ruwaruk'ij ri winek ri can rucukuban ruc'u'x wuq'ui y ma yirumalij ta ca. Quec'ari' xbix el chique ri ca'i' discípulos.
23535	MAT 11:7	Y tek ri ye ca'i' rudiscípulos ri Juan ri Bautista xebe el, ri Jesús xerubila' c'a utzilaj tak ch'abel chrij ri Juan chiquiwech ri winek ri yec'o chiri'. Y quec'are' ri nubij ri Jesús chique: ¿Achique ri xbe'itz'eta' riyix pa desierto? ¿La xitz'et cami riyix jun achi chiri', chi xa achi'el jun aj, ri xa nibe quela' y nibe chic quela' pa ruk'a' ri cak'ik'? Ma que ta ri'.
23537	MAT 11:9	¿Pero achique ri xbe'itz'eta' riyix pa desierto? ¿Xitz'et cami jun profeta ri nik'alajsan ri ruch'abel ri Dios? Ja' (je). Ri achi ri xitz'et chiri' can ya wi ri' ri rusamaj. Pero can c'o c'a chuka' jun chic samaj ri ya'on pe chare.
23549	MAT 11:21	Riya' xubij c'a: Juyi' oc iwech riyix ri yixc'o pa tinamit Corazín, y juyi' oc chuka' iwech riyix ri yixc'o pa tinamit Betsaida, ruma sibilaj q'uiy milagros xeban chiwech y ma xinimaj ta ri ruch'abel ri Dios. Ruma xa ta ya ri pa tinamit Tiro y pa tinamit Sidón ri xeban ta wi ri milagros ri', ri winek aj chiri' xtzolin yan ta pe quic'u'x riq'ui ri Dios, y quicusalon ta chic quitziak riche (rixin) bis, y quiyalon ta chic chaj chiquij, riche (rixin) chi queri' nik'alajin chi yebison ruma sibilaj q'uiy quimac ri ye quibanalon.
23550	MAT 11:22	Yac'a tek xtapon ri k'ij tek xtik'at tzij pa ruwi' re ruwach'ulef, riyin nbij c'a chiwe chi riyix ri yixc'o pa Corazín y ri yixc'o pa Betsaida ri más xtik'ax ruwi' ri ruc'ayewal ri xtika pan iwi', que chiquiwech ri aj Tiro y ri aj Sidón.
23551	MAT 11:23	Y riyix ri yixc'o pa tinamit Capernaum can nich'ob chi yixbe chila' chicaj riq'ui ri Dios y xtinimirisex ik'ij. Pero xa ma que ta ri'. Xa xtikasex ik'ij, ruma xa c'a chupan ri lugar riche (rixin) ri tijoj pokonal ri xquixbeka wi. Ruma xa ta ronojel ri milagros ri xeban chiwech riyix, ya ta ri' ri xeban chiquiwech ri aj Sodoma, xquinimaj ta y man ta xeq'uis rachibilan ri quitinamit. Xa c'a yec'o ta na re k'ij re'.
23552	MAT 11:24	Yac'a tek xtapon ri k'ij tek xtik'at tzij pa ruwi' ri ruwach'ulef, riyin nbij c'a chiwe chi riyix ri yixc'o pa Capernaum ri más xtik'ax ruwi' ri ruc'ayewal xtika pan iwi', que chiquiwech ri aj Sodoma.
23559	MAT 12:1	Y ya tiempo chuka' ri', pa jun uxlanibel k'ij, ri Jesús y ri rudiscípulos ye benak c'a pa jun ulef ri ticon trigo chuwech. Y ri discípulos xpe quinumic y rumari' c'o c'a ruwi' trigo ri yequich'upla' c'a riche (rixin) chi niquitij.
23560	MAT 12:2	Y xetz'et c'a pe cuma ri achi'a' fariseos, y xquibij c'a chare ri Jesús: Que'atzu' la adiscípulos xajan yetajin chubanic. Ruma can ma utz ta chi yesamej chupan jun uxlanibel k'ij achi'el re k'ij re wacami, xecha'.
23561	MAT 12:3	Yac'a ri Jesús xubij chique: ¿La majun bey c'a isiq'uin ta ri tz'ibatal ca chupan ri wuj chrij ri xquiben ri David y ri ye rachibil ri ojer ca, tek sibilaj xenum?
23562	MAT 12:4	Ri David xbe c'a chucanoxic wey chiri' pa rachoch ri Dios, y can ya ri lok'olaj tak caxlan wey ri xbejach pe chare. Riya' xutij ri lok'olaj tak caxlan wey ri' y xuya' chuka' chique ri ye benak riq'ui. Pero ma riq'ui wi ri', ma mac ta ri xquiben, astape' ri caxlan wey ri' xaxu (xaxe wi) ri sacerdotes yetijo.