Wildebeest analysis examples for:   cbi-cbiNTpo   GENERAL_PUNCTUATION    February 11, 2023 at 18:12    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

5  GEN 1:5  Tsejtu Dios dandanuya mandala mumu pumi, tsenmin dishkejtsanuya kepe mumu pumi. Tsanguiñu juntsa ajke' malunu kepe bain, mandala bain tiya' puimi.
8  GEN 1:8  Tsenñu juntsa aa ba'karanu selu mumu pumi. Tsanguiñu entsaba pai malunu kepe bain, mandala bain tiya' puimi.
10  GEN 1:10  Tsejtu Dios ejke tenanuya tu mumu pumi, tsenmin selu pandainsha wa'dimu pinuya lamaa mumu pumi. Tsejtu kumuinchi ura deeñu katatu,
54  GEN 2:23  Tsenñu cha' ruku katatu tsandimi: ¡Entsaya uwain in allaren jumin, in taku bain jumin juve! Supu shinbu mumu junu tsuve, matyu Dios unbee rukunaa kalaañu' mitya, timi.
57  GEN 3:1  Yavéchi, matyu Dioschi imu jeendaa nemu ajaa animaalanu pensanguiñuya piñee kayu bibumi. Tsa' mitya supu shinbunu tsandimi: ¿Tsejtu Dios ñullanu vijpalanu chudenashu juntsa chinu puka namulaa, naaju bain fityudei, tii? timi.
65  GEN 3:9  Tsenñuren unbee rukunu Yavé Dios tsandimi: ¿Nuka naanayu? timi.
67  GEN 3:11  Tsenñu Dios tsandimi: ¿Tsen maa ñunu cha'tene juuve tin? ¿Tsaaya, ñunu fityude tyeesu juntsa chinu namu pukaa ka' fii? timi.
69  GEN 3:13  Tsenñu supu shinbunu Yavé Dios tsandimi: ¿Nenñaa tsanguiyu? timi. Tsandiñu juntsa shinbu: Inu piñi anbutiñun, juntsa puka tsangue' fikeeñuve, timi.
76  GEN 3:20  Tsejtu juntsa cha' ruku Adán ya' shinbunu Eva mumu pumi, matyu yaa kumuinchi chachillachi ya' amañu' mitya. Eva titu chumu titundive.
86  GEN 4:6  Tsenñu Yavé tsandimi: ¿Ti' mityaa ajaavitu iyu, naa kajuruba devera' juu ma neintsumi?
87  GEN 4:7  ¿Uwain ñu ura' keñuya iya mutyan jutyuwa? Tsaaren ñu tsanguityuñu' mitya, umaa ujcha jumuren ñunu mandanguenu keenave. Tsaanuren ñaa juntsa ujchanu puinuu juve, timi.
89  GEN 4:9  Tsanguiñu Caínnu Yavé pake'meetu: ¿Ñu' benna Abel nuka naanain? timi. Tsandiñu Caín pakatu: Iyaa mijtuyu, ne iyaa in bennanu washkemaaba juumiñu, timi.
90  GEN 4:10  Tsenñu Yavé tsandimi: ¿Nenñunguiyu tsanguemi? Entsa tusha ñu' benna' asa shajaakaakishu juntsan inu naakeñu urañuba ke' kuwaka ti' pakakeñunguentsuve, timi.
108  GEN 5:2  unbee ruku bain, supu bain kikemi, tsangue' Dios yalanu ura' dejusa ti' pami. Tsejtu yalanu ke' kujtenu malunu Dios tsandimi: Chachi mumu junu detsuve, timi.
231  GEN 9:25  Tsejtu tsandimi: ¡Dioschi firu' isa Canaán! ¡Matyu ya' naatalala' tiba kiikemu chachiitala yaa kayu balejtu kuraa chachi junu tsuve! timi.
260  GEN 10:25  Tsenñu bene Éber bain pai na miyandimuwaami: mainya Péleg mumuwaami, matyu ya' tinbunu chumu chachilla develadeiñu' mitya (hebreo palaachiya Péleg titu, veenu titundive), tsenmala Péleg' bennaya Joctán mumuwaami.
271  GEN 11:4  Tsejtu bene tsandila: ¡Dewa'di', ma pebulu kidaa! Tsangue' selusha tapa'kayaa ya bain main aa katyu kidaa. Tsanguishu juntsaa daj ruku keengayanu detsuyu, tsenmin tsanguishu juntsaa, entsa tunu na'baasa shajara' nenu dejui'yu, tila.
317  GEN 12:18  Tsenñu faraón, Abramnu ya' junga mikatu tsandimi: ¿Nenñunguiyu inu entsanguemi? ¿Nenñaa inu entsa shinbu ñu' shinbuñuba wandi'tuuyu?
336  GEN 13:17  ¡Tsa' mitya kujpa' jide! Tsai' entsa tu, naaju bareñu bain, naaju bunguñu bain, deneide; iya ñunu kuwanu tsuyu, timi.
363  GEN 15:2  Tsenñu Abram pakatu tsandimi: Bale Ruku Yavé, ñuya mive naa iya na miyajtuñu bain. Tsaaba ¿tyeenguenaa in kakenu juuwaashu juntsa balenu jun? Ñuya naa maliba inu na kuwaindyuñu, in miyanu chachi Eliézer, Damasco pebulu chachee, inchi tiba tañu jumula demandashuwamu tiyanu tsuve, timi.
369  GEN 15:8  Tsenñu Abram tsandimi: Bale Ruku Yavé, ¿nejtaa entsa tu uwain inchi tiyanuuñuba iya entsai mijanu juwa? timi.
390  GEN 16:8  Tsejtu tsandimi: Saraichi manda-imu shinbu Agar, ¿nukaa pu' jandu iyu, tsenmin nukaa jindu iyu? timi. Tsenñu Agar pakatu: Inu mandanguemu shinbu Sarainu nepiya' nendu iyu, timi.
395  GEN 16:13  Tsejtu Agarnu Yavé papatiñu, ya bain Yavénu mumu putu entsandimi: Ñuya inu keenamu Diosve, timi. Tsejtu: ¿Uwain inu keekeenamunu katatunguiwa? tyami.
396  GEN 16:14  Tsa' mityaa naa juntsa pusunu bain Chu' inu keenamu' pusu mumu pumi. Tsenñu juntsa pusu Cadés bain, naa Béred bain chunu kejtaa tenashaa jumi.
413  GEN 17:15  Tsejtu Abrahamnu Dios entsa bain tsandimi: Ñu' shinbu umaa Sarai mumu jutyunu tsuve. Challaa ya' mumu Sara junu tsuve, Sara titu rei' na'ma titundive.
415  GEN 17:17  Tsenñu Abraham ya' llashkapa tunu tapa'kanbera waike' entsangue pensanguetu uukami: ¿Tsejtu ma unbere 100 añu ma juuba, na miyandi' ya' apa tiyanu juchunga? ¿Tsenmin Sara bain 90 añu ma juuba nakachunga? tyami.
416  GEN 17:18  Tsejtu Diosnu tsandimi: ¡Tsaaba juñuya Ismaelya ñuchi ura' in chusa! timi.
431  GEN 18:6  Tsejtu Abraham ya' yapayasha mavitu, Saranu tsandimi: ¡Apain! mika 20 kiluya, pan kenu ura' llujpe tene ka', pan te' kide, timi.
434  GEN 18:9  Tsejtu juntsa yaa nemu rukula bene Abrahamnu pake'meetu tsandila: ¿Ñu' shinbu Sara nuka naanatun? tila. Tsenñu Abraham pakatu: Junga yapayasha putun tsaave, timi.
437  GEN 18:12  Tsa' mitya Sara entsandyatu dus uukami: ¿Naa itaa ka iya mallee naka' sunbechaanga, challa naa in ruku bain, naa i bain tsamantsa ruku deju'ba? tyami.
438  GEN 18:13  Tsenñu Abrahamnu Yavé tsandimi: ¿Nenñundi Sara yumaa deshinbuuya na mallee kanu jutuuwa tya' uukantsumi?
439  GEN 18:14  Tsejtu ¿Yavéchi tiiñuba ken jutyuu juñanga? Masku añuchi juntsainu tsuve tiñu tinbutala manen maanu tsuyu, tsenmala Sara yumaa na main miyanu tsuve, timi.
442  GEN 18:17  Tsenñu Yavé entsangue pensanguemi: ¿Abrahamnaa tsamantsa pude aa bulu chachilla tiyanu deeñu' mitya, tsenmin ya' mityaa kumuinchi chachilla Dioschi ura' inu deeñu' mitya, yanu wandinjui'tuuwa, iya naakenu ju'ba?
444  GEN 18:19  Tsenmin yaa, ya' kaillanu bain, naa yanu bene sera' jimu chachillanu bain in uuden jumula mijakare', tsenmin tyee ura' deechu' juñu bain juntsaa kikaanutsu iya yanaa mi'ke' kayu, tsenmalaa iya tsanguenu juyu tyeeshu juntsa bain kumuinchi tsainutsu.
448  GEN 18:23  Tsejtu Yavé' junga kayu kalen jiitu, entsandi pake'meemi: ¿Kuipajtulanu bain, kuipalaba bulu dekike' pirenujtuuyu? timi.
449  GEN 18:24  ¿Tsandenna juntsa pebulunu kuipajtu chachilla mika manchungaa dechuñuba, juntsa 50 chachilla' mitya juuñuba livee kityu' tsaa dekike' pirenujtuuyu?
450  GEN 18:25  Tsenmin kuipajtu chachillanu, kuipa juu chachillaba bulu detu'nu pensaa jutyumee tenve ñuya, yala buluren firu' kiikemuñungue ke' puitenu. ¡Juntsaa tsangueñu urajtuve! ¿Tsejtu ñaa kumuinchi entsa tunu kavitu kemu bale ruku jutyuu? ¿Tsejtu kuipa jutyu chachilla' mitya naakeñu urañuba juntsa ken jui'tuuyu? timi.
453  GEN 18:28  Tsandenna ¿kuipajtula 50 chachi tiyanu manda faataa juñuba, juntsa manda faata jumula' mityaba, kumuinchi pebulu dekike' pirenujtuuyu? timi. Tsenñu Yavé tsandimi: Uwain taapaichunga mandaaba kuipajtu katashu juntsaa, dekike' piren jui'yu, timi.
454  GEN 18:29  Tsandenna kuipajtu chachilla 40 ne judeeñaa ¿naa kenu juyu? timi Abraham. Tsenñu Yavé tsandimi: Juntsa 40 chachilla' mityan pebulu dekike' piren jui'yu, timi.
455  GEN 18:30  Tsenñu Abraham u'ta manditu tsandimi: Juntsanun patintsuñu inu ajaavityuka. Tsandenna penchungaren kuipajtu kataakitaa, ¿naa kenu juyu? timi. Tsenñu Yavé tsa mandimi: Naa 30 judeeñu bain, juntsa pebulunu dekike' piren jui'yu, timi.
456  GEN 18:31  Tsenñu Abraham kayu pa' jindu tsandimi: In Bale Ruku, naa ñunu entsandintsun jutyuñuba tsandintsuyu, tsandenna kuipajtu chachilla mika mancha'luraaba kataakishu juntsaa, ¿naa kenu juyu? timi. Tsenñu Yavé manbakatu tsandimi: Juntsa 20 chachilla' mityan pebulunu dekike' piren jui'yu, timi.
457  GEN 18:32  Tsenñun Abraham kayu pa' jindu tsandimi: Tsantsaya, in Bale Ruku, inu ajaavityuka, tsaaren entsan manbatinu tenve, tsenmin bulla manban jui'yu. ¿Tyee kenu juyu, tsandenna paityaaba kataakishu juntsaa? timi. Tsenñu Yavé tsandimi: Naa juntsa paitya' mitya bain, juntsa pebulunu dekike' piren jui'yu, timi.
463  GEN 19:5  Tsejtu Lotnu ui'nbashiitu entsandila: ¿Nuka naadenain ñu' yasha uma kepe jadeishu juntsa rukula? ¡Avindala kalaade! Lalanu yaiba tsunu tenve, tiitila.
467  GEN 19:9  Tsenñu yala tsandila: ¡Aanu baka' mijiide! ¿Ñuya vee mujtu chumu rukuren engu ja' chumee lalanu uudenguemu bale ruku tiyanu kikeechunga? ¡Tsaashu juntsaa challa ñunaa kayu yalanuba pullake firu' kenu detsuyu! tila. Tsandimin Lotnu jeke firu' kenu kedundalan, juukapa keesha dejiila leetyui-eenu.
470  GEN 19:12  Tsejtu juntsa yaanemu rukula Lotnu tsandila: ¿Enu kayu paande miyayu? Ñu' nalanu bain, ñu' na'malanu bain, naa ñu' kiyalanu bain, tsenmin munaa entsa pebulunu kayu paande miya'ba delumishti' enu nunbai jide.
472  GEN 19:14  Tsenñu Lot, ya' kiya tiyainuu jumulanu keejitu tsandimi: ¡Te' kujpa', entsa pebulunu lu' jidei! ¡Yavé entsa pebulunu dekike' pirenu juve! timi. Tsenñuren ya' kiya tiyainuu jumula, Lotya ne aike' pandundive tyala.
473  GEN 19:15  Tsenñu yumaa ma dechayaintsuñu anjeela Lotnu entsandila: ¡Apain kujpa', ñu' shinbunu bain, naa ñu' pai na'malanu bain enu demanga' miide, lala entsa pebulunu dekike' pirendetsunmala ñui bain ika' taaju ki'nudetsu! tila.
475  GEN 19:17  Tsejtu pebulu avindaa demalutu, ma anjee tsandimi: ¡Yangachi ji' livee ide! Tsaaren benesha jayuuba mangue-eetyude; entsa jatsuwa tenanu nutalaba jaiba uidikatyude. Ñuren peyandendyuñuya kuyishaa jide, timi.
476  GEN 19:18  Tsenñuren Lot tsandimi: Bale Ruku, iya ñuchi tiba kiikemu chachinu ñu ura' ju' inu livee ke' pure' uraa kikentsuve. ¡Tsaaren jungaa jindendyuve! Kuyishaya jin jutyuyu, naa ma tsandaa jintsu bain Dioschi taaju i' puiwara inu tapa'kajanmalaya pekeya'ba ikeenu juñu' mitya.
480  GEN 19:22  tsaaren challaren ¡apain! te' jide; ñuren juntsa pebulusha te' jindyuya kayu tiba kenu jutyuyu, timi. (Tsa' mityaa juntsa pebulu Sóar mumu vimi, matyu añuñuu titu.)
492  GEN 19:34  Tsejtu ayunchi ya' uñama ya' miyanu tsandimi: Iya kepe apaba tsaiyu, tsa' mitya uma kepe bain ma viñawaadaa, matyu ñu bain yaba tsunutsu. ¡Tsaitaa lala yachi na miyandi' ya' mitya maseradaa! timi.
500  GEN 20:4  Tsenñuren, juntsa rei kayu juntsa shinbuba tsuindyu' mitya tsandimi: Bale Ruku, ¿ñu inu, in chachillaba tu'nu pensaa, lala tiba firu' kindetyuba?
505  GEN 20:9  Tsejtu bene Abimélec, Abrahamnu janu mandanguetu tsandimi: ¿Tyee lalanu ketunguiyu? ¿Tyee ke' ñunu firu' dekiñaa, naa inu bain, naa in chachillanu bain tsamantsa ujcha lawaanuu ketunguiyu? Juntsaaya ki'nutsumive.
506  GEN 20:10  ¿Naake pensanguetaa entsanguiyu? timi Abimélec, Abrahamnu.
521  GEN 21:7  ¿Maa iya Abrahamnu naka' kunu juve tya' pensa dekiñanga? Tsaanuren iya na main ka' kuwayu, yumaa derukuuñu bain, timi.
524  GEN 21:10  Tsejtu Sara, Abraham' junga jitu tsandimi: ¡Manda-i' taawasha kemu shinbunu ya' naba me-eede! ¡Entsa manda-i' taawasha kemu shinbu' naya in naba, ñu ti tañuba juntsa bulu deveenu jutyuve! timi.
531  GEN 21:17  Tsenñu juntsa kaana bain waañu, Dios selusharen meemi; tsenñu Diosa' anjee Agarnu paputu tsandimi: ¿Tyeengues nendu iyu, Agar? Jeetyatyude, ñu' na challa naana' waañu bain Dios meeve.
543  GEN 21:29  Tsanguiñu Abimélec pake'meetu: ¿Tyeenguenaa entsa mandishpai uveja veekalaatunguiyu? timi.
555  GEN 22:7  Tsenñu Isaac Abrahamnu pake'meetu: ¡Apa! timi. Tsenñu Abraham pakatu: ¿Tyee mujken, apa? timi. Tsenñu Isaac tsandimi: Enu te bain, ñi bain takendetsuyu, tsaaren ¿tute' ju'ke' keewaantsumi llupu kaa uvejaa naanain? timi.
559  GEN 22:11  Yavé' anjee selusharen paputu: ¡Abraham! ¡Abraham! timi. Tsenñu ya pakatu: Enu entsanayu, timi.
562  GEN 22:14  Tsejtu bene Abraham juntsa tenanu, Yavéya menesteju kumuve mumu pumi. Tsa' mityaa naa entsa piikenu uranu bain, Kuyisha Yavéya menesteju kumuve, tiitila juntsa tenanu.
578  GEN 23:6  ¡Rukui, ñu lalanu meedide! Ñuya lala' jundalaya Dioschi mi'ke' kaya bale rukuve. Tsa' mitya laachi cha' depeñu mennu tujuu naaju kayu urañuba juntsanu ñu' shinbunu mende. Muba laatalaya, cha' depeñu mennu tujuu espanu dejutyuyu, tila.
583  GEN 23:11  ¡Tsa jutyuve, rukui! Iya ñunu juntsa tu bain, naa junu tujuu jumu bain ne kuwakenu tsuyu. Tsa' mitya iba manbelaa chumu chachilla bain demeenave naa iya ñunu uwain mekentsuñuba. Junu ñu' shinbunu mende, timi.
585  GEN 23:13  kumuinchi chachilla demeenaren Efrónnu pakatu entsandimi: ¡Tsantsaya ñu inu meedika tenve! Juntsa tu' mitya lushi kade ti' u'tandinu tenve, tsenmalaa bene iya junu in shinbunu mennu tsuyu, timi.
597  GEN 24:5  Tsenñu yachi manda-i' taawasha kemu ruku pakatu tsandimi: Tsandenna juntsa na'ma iba jandyai'shu juntsaa, ¿tyeenguenujtuuwa? ¿Ñu' nanaa junga ñu' chudi' janu tusha ta'nujtuuwa? timi.
598  GEN 24:6  Tsenñu Abraham tsandimi: ¡Tsa jutyuve, in nanuya junga miya' jityude!
600  GEN 24:8  Tsandenna supu na'maa ñuba jandyai'shu juntsaa, ñu Diosnu paka' tsanguenbera kentsuyu tishu juntsa, nejuu mandiyainu tsuve naa taatyuñu bain, ¡tsaaren ti' mityaba in nanuya jungaa ta'tyude! timi.
615  GEN 24:23  Tsejtu tsandimi: ¿Ñu mu' na'mayu? ti' pake'meemi. Tsanditu: ¿Ñu' apa' yasha, naa in chachillachi bain, naa inchi bain uma kepe junga tsudi' puinuu junu jun? timi.
619  GEN 24:27  entsandimi: ¡Inu uudenguemu Abraham' Dios Yavéya yuj urave tikayasa, naa inu uudenguemu rukunu bain kidanda jutyu' tenbitya' ura' ju', naa inu bain ya' paandela' junga jiinuke kikaren mitya! timi.
623  GEN 24:31  entsandimi: Yavéchi ura' imu ruku, engu jidaa. ¡Nejtaa ñu enu avindalaa shuwanu juyu, naa ñuichi yasha tsudinuu bain, naa kameyulachi tsuinsha bain ba'kaawashuba! timi.
631  GEN 24:39  Tsenñu inu uudenguemu rukunu entsandiwayu: ¿Tsen, juntsa na'ma iba jandyai'shu juntsaa, naa kenujtuuwa? tiwayu.
639  GEN 24:47  Tsenñu bene pake'meetu: ¿Ñu mu' na'mayu? tiyu. Tsenñu pakatu: Iya Milcáchi bain, naa Nahorchi bain ya' na juushu juntsa Betuel' na'mayu, tive. Tsenñu iya suutes kijkapanu pumin, naa tyaapanu eenguintsumi bain pallu kuwa' ya' tyaapatala puyu.
650  GEN 24:58  Tsejtu Rebecanu mika' pake'meetu tsandila: ¿Entsa rukuba jinu tenguen? tila. Tsenñu pakatu: Jinu tenve, timi.
652  GEN 24:60  Tsejtu Rebecanu Dioschi ura' isa titu entsandila: Lala' tsujki, ¡tsamantsa pure' chachillachi ama jude! ¡Tsenmin ñunu bene sera' jimu chachilla yala' kundaalanu pulla' ka' uudenguen chumu detiyasa! tila.
654  GEN 24:62  Tsenñu Isaac Négueb tenasha chutu, ma pi pusu Chu' inu keenamu mumu pususha pu' miimi.
657  GEN 24:65  Tsejtu Abrahamchi manda-imu chachinu pake'meetu: ¿Mun juntsa unbere jeenbaatala lala' junga jaintsushu juntsa? timi. Tsenñu Abrahamchi tiba kiikemu chachi: Inu uudenguemu ruku Isaacve, timi. Tsenmalan Rebeca dukenu jali ka', ya' kajuunu dukikemi.
670  GEN 25:11  Tsai' Abraham peyañu, Isaacnu Dios mika ura' deke' puitemi. Tsenñu Isaacya Chu' inu keenamu tinu pusu kelunu chumu tiyami.
681  GEN 25:22  Tsenñu ya' ajkasha puturen pai nala yaatala yuj bulla kiidekiñu: ¿Nenñaa inaa entsaa i' puindu in? tyami. Tsejtu Yavénu pake'meejiñu,
689  GEN 25:30  Jacobnu entsandimi: Aantsa ungalala luguu tanashu juntsa, tsantsaya jayu kuwaka, matyu pandachi peyaintsuyu, timi. (Tsa' mityaa Esaúnu Edom mumu bain pula, matyu ungalala titu.)
702  GEN 26:9  Tsejtu Abimélec, Isaacnu mikatu tsandimi: Entsa uwain ñu' shinbu juñuve, tsaanuba ¿nenñaa ñu' tsujkive titundiyu? timi. Tsenñu Isaac pakatu: Inu ya' mityaren tute'banguichu deeve pensanguetaa tsandiyu, timi.
703  GEN 26:10  Tsenñu Abimélec entsandimi: ¿Nenñaa lalanu entsanguetunguiyu? Muuñuba entsa pebulu' chulla yaba tsudi'ba deiñuya, ñu lalanu ujcha lakaachuve, timi.
713  GEN 26:20  Tsenñuren Guerar jatsuwasha uveja washken pumula, Isaacchi uveja washkemulaba vinguila, juntsa piya yaichive titu. Tsenñaa Isaac juntsa pusunu Esek mumu pumi, Esek titu vinguenu titundive, matyu juntsa pusu' mityaren devingueñu' mitya.
714  GEN 26:21  Bene bain yachi manda-imu chachilla manen vee pusu mavijchila, tsenñu juntsa pusu' mitya bain demavinguiñu, juntsa pusunuya Sitna mumu pumi Isaac; Sitna titu kundaa titundive.
715  GEN 26:22  Tsenñu Isaac junu malu' baasha miitu, jungaa vee pusu mavijchimi. Tsenñu umaa juntsa pusu' mityaya demavingui'ñu' mitya Rehobot mumu pumi, aa bungu tena titu, Yavéya challa entsa aa bungu tenanu lalanu muba bulla jutyu kayu awaiñuu i' jintsunu tireve, titu.
720  GEN 26:27  Tsenñu Isaac tsandimi: Ñulla inu mujtyuñaa, ñulla' tusha churen inu deme-e'laasuba, ¿tyeenguenaa inu ja' keetu deiyu? timi.
726  GEN 26:33  Tsenñu Isaac juntsa pusunu Sebá mumu pumi, veta' veta' Diosnu tsa detiñu tena titu. Tsenñu entsa piikenu uwanu bain juntsa pebulu Beerseba mumumi.
729  GEN 27:1  Isaac pure' rukuunchiren ya' kapuka tsaa dejuwala' pajteke' tiba katatyui tiyami. Tsejtu ma malu ya' kasna Esaúnu mikatu entsandimi: ¡Apa! timi. Tsenñu Esaú: Enu jayu, tikami.
746  GEN 27:18  Tsenñu Jacob ya' apa' puinsha vitu: ¡Apa! timi. Tsenñu Isaac pakatu: Enu entsanayu. ¿Ñu mujtuuyu, apa? timi.
748  GEN 27:20  Tsenñu Isaac pake'meetu: Tsen ¿naa kitaa ura jeke katatunguiyu, apa? timi. Tsenñu Jacob pakatu: Ñu' Dios Yavé inu jeke katakaañu' mityaa tsanguiyu, tikami.
752  GEN 27:24  manbake'meetu entsa mandimi: ¿Uwain ñu in na Esaúyu? timi. Tsenñu: Jeen, iya Esaúyu, tikami Jacob.
757  GEN 27:29  Pure' chachilla ñuchi tiba kiikemu dejusa; tsandityu'ba, naaju chachilla bain ñu' ajuusha deteedisa. Ñu' paandelanu bain uudenguen chude; ¡Yala ñu' ajuusha deteedisa! Mun ñunu Dioschi firu' isa deti'ba, yalaa firu' de-isa; tsenmin mun ñunu Dioschi ura' isa deti'ba, yalaa ura' de-isa, timi.
760  GEN 27:32  Tsenñu Isaac pake'meetu: ¿Ñu mujtuuyu? timi. Tsenñu: Iya ñu' ajke' na Esaúyu, tikami.
761  GEN 27:33  Tsandiñu Isaac wapanbashiimi, tsai' depi'shikendu tsandimi: Tsaaya, ¿maa jeendaa ji' ainga' maja' inu juntsa alla luguu taja' kutunguen? Tsenñu iya ñu kayu majaindyuren yumaa tiba defi'keeyu, tsenmin yanaa Dios ura' kisa ti' pa'yu. Tsa' mitya challa yaa yumaa Dioschi ura' inu tirave, timi.
762  GEN 27:34  Tsenñu Esaú ya' apa tsandiñu meenatu, pure' llakindya' ware' ui'tu entsandimi: ¡Diosnu pa' inu bain ura' kisa tide, apa! timi.
764  GEN 27:36  Tsenñu pakatu: ¡Mikan Jacob mumu depuñuve, timi Esaú, matyu yumaa pai bijee inu entsanguentsuve! Ajke' bijeenuya in avenju na deechu jumaa inu chipakeñunguive, tsenmala umaya Dioschi ura' inu jumu bain yaren mangave, timi. Tsejtu bene ya' apanu entsandimi: ¿Dioschi kayu vera ura' inutsumi juuya inchiba laakarendyuyu? timi.
765  GEN 27:37  Tsenñu Isaac pakatu tsandimi: Iya Jacobnu naa ñunu bain uudenguenu tirekiyu, tsenmin kumuinchi ya' paandelanu bain yachi tiba kiikemu chachi juu tene detireyu, naa trigu bain, naa binu bain pure' iwaakisa tiyu. Tsa' mitya ¿challa ñu' mityaya tyeenguenuu juwa, apa? timi.
766  GEN 27:38  Tsenñu Esaú patindu entsandimi: ¿Tsejtu ma bijeeren Dioschi ura' isa ti' patinuu jujuu, apa? ¡Diosnu, inu bain ura' kisa ti' pa'de! timi. Tsejtu manen uti' mawaami.
769  GEN 27:41  Tsenñu jumalan Esaú tsaa Jacobnu kerandyatyuu tiyaimi, matyu ya' apa yanaa Dios ura' kisa ti' pa'ñu' mitya, tsejtu entsangue pensanguiikemi: Wajtunuren apa peyanmalaya llakinguenu detsuyu; tsaaren tsaa depuimiya in naatala Jacobnu tu'nu tsuyu, tyatyaimi.
773  GEN 27:45  tsenmin ñu yanu naakiñuba juntsan mitya vejmi' manguen jutyuu tiyanbera junga tsanade. Tsenmala ñu maanu ura tiyanmala bene iya mawainnu tsuyu, ¡matyu ma malunun ñullanu pallu depirekindendyuve! timi.
790  GEN 28:16  Tsenñu Jacob kipi' mandengatu, entsangue pensanguemi: Uwain entsa tenanu Yavé punuren, iya mijaindyuwañuve, tyami.
791  GEN 28:17  Tsejtu yuj balengure' jeetyatu entsangue pensanguemi: Entsa tenasha Dioschin juu tenañuve; enu Diosa' ya chuñuve, tsenmin selusha lunu juukapañuve, tyami.
793  GEN 28:19  Tsejtu Jacob, naa kaspeleya juntsa tenanu ma pebulu Luz mumu puu chumuwaañuba, ya' mumu maveteke', Betel, tsandityu'ba Diosa' chununu mumu manbumi.
800  GEN 29:4  Tsenñu Jacob uveja washkemulanu pake'meetu tsandimi: Rukula, ¿ñulla nuka chumu deeyu? timi. Tsenñu yala pakatu: Lalaya Harán pebulusha chumu deeyu, tikala.
801  GEN 29:5  Tsa detiñu pake'meetu: ¿Ñulla Nahor' paña Labánnu kera dejuu? timi. Tsenñu yala pakatu: Lalaya kera deeyu, tila.
802  GEN 29:6  Tsenñu Jacob manbatu: ¿Tiba jutyu ura chun? timi. Tsenñu uveja washkemula: Jeen, ura chuve, tila. Tsanditu: Enu entsaintsuve ya' na'ma Raquel ya' uvejalaba jantsumi, tila.
803  GEN 29:7  Tsenñu Jacob tsandimi: Chaiba aa maluñu' mitya, uveja mallu'nu ura jutyuve. ¿Nenñaa piren kushkareke' manen tape mafikaajinu dejui'yu? timi.
821  GEN 29:25  Tsenñu ayunchi Jacob mijami Líabaa detsuuñuba, tsejtu Labánnu ajaa ti' ura' pake'meetu tsandimi: ¿Inu tyeenguetunguiyu? ¿Iya ñuba Raquel' mityaa taawasha kindyuwa? Tsaashu juntsaa ¿nenñaa inu anbukitunguiyu? timi.
828  GEN 29:32  Tsenñu Lía navi' nakatu, Rubén mumu pumi (hebreo palaachiya: Keekidei, ma kaana, titu), entsanditu: Yavéya iya llakindyañuba katave; tsa' mitya challa in ruku inu estyanu juve, titu.
829  GEN 29:33  Bene Lía kama na mangami, tsejtu Simeón mumu pumi (hebreo palaachiya, meenu titiñuu bain juve titu). Tsejtu tsandimi: Yavéya inu jayun mutyaimuñuba meeñuve. Tsa' mitya manen na main manguve, timi.
830  GEN 29:34  Tsejtu bene kama bijee na mangatu, Leví mumu pumi, (hebreo palaachiya buudinu titiñuu juve titu), entsandi' mitya: Challa in ruku inaa kayu mi'dinu juve, yumaa yanu pen na ka' kuñu' mitya, timi.
831  GEN 29:35  Tsejtu Lía bene bain kama na mamiyanditu, juntsanu Judá mumu pumi (hebreo palaachiya Judá palaa, yuj urave titiñuu juve titu), entsandi' mitya: Umaa entsa bijeenuya Yavénu yuj urave tintsuyu, titu. Entsaitu Lía bene umaa na mangatyui tiyami.
833  GEN 30:2  Tsenñu Jacob yanu ajaa ti' patu entsandimi: ¿Tsejtu iyaa Dios juu? Diosyaa ñunu navikarendyuba, timi.
837  GEN 30:6  Raquel tsandimi: Entsa kaana Dan mumunu tsuve, (hebreo palaachiya, deechu' kenu titiñuu juve titu), entsandi' mitya: Dios i yaba kuinda keñu mere', tyee keñu urañuba juntsangue' inu na main kuwañu' mitya, titu.
839  GEN 30:8  Raquel tsandimi: Entsa kaanaya Neftalí mumunu tsuve, (hebreo palaachiya, vinguenu titiñuu juve titu), entsandi' mitya: In uñamaba veta' veta' vinguikeñunguendun, iyaa puiyu, titu.
842  GEN 30:11  Lía tsandimi: ¡Mika urave! Tsa' mitya entsa kaanaa Gad mumunu tsuve, (hebreo palaachiya ura' iñuve titiñuu juve titu).
844  GEN 30:13  Tsenñu manen Lía tsandimi: ¡Yuj sundenve! Challaa supula inu yuj sundyaa tinu detsuve. Tsa' mitya entsa kaanaya Aser mumunu tsuve, (hebreo palaachiya, sundennu titiñuu juve titu).
846  GEN 30:15  Tsenñu Lía pakatu tsandimi: ¿Ñaa inu in ruku machi'ketu tiba kendyuyu tenguee? ¿Tsenmin challa in na' ka' maañu mandraguras puka bain chi'kenu tendyuka? timi. Tsenñu Raquel: Ñu' na' mandraguras puka inu kuwashu juntsaa, uma kepe Jacob ñuba tsunu tsuve, timi.
849  GEN 30:18  Tsejtu Lía tsandimi: Entsa kaanaa Isacar mumunu tsuve, (hebreo palaachiya ne kuwanu titiñuu juve titu), iya in rukunu inchi manda-imu na'manu kuwan mitya Dios inu mekikiñunguive, titu.
851  GEN 30:20  tsejtu tsandimi: Dios inu naraa me've. Tsa' mitya challa in ruku inu kayu estyanu juve, yumaa mandishmain na ka' kuwañu' mitya. Tsa' mitya entsa kaanaya Zabulón mumunu tsuve, (hebreo palaachiya me'nu titiñuu juve titu).
855  GEN 30:24  Tsejtu juntsa kaananu José mumu pumi (hebreo palaachiya, kayu kunu titiñuu juve titu), entsandi' mitya: Inu kayu na miyandikaasa, titu.
861  GEN 30:30  iya kayu engu jaindyuya ñuchi animaa jayun juuwa deeve, tsaaren challa pure' sera deive, matyu iya engu jainmalan Yavé ñunu mika ura' ikaañu' mitya. Tsa' mitya ¿naamaa iba in bululachin juu taawasha kenujtuuwa? timi.
862  GEN 30:31  Tsenñu Labán manen: ¿Ñu' taawasha kikenuushu juntsa' mitya nan kuwasa tenguen? timi. Tsenñu Jacob manbakatu: Tiba kuwatyuka. Tsaaren iya tyee panu juñuba ñu juntsanguenu tiyashu juntsaa, ñu' animaalanu mawashkenu tsuyu.
889  GEN 31:15  ¡Tsenmin lalanu vee chachi dejuñu ken tsangue', naa atyanchi bain lalanu atikeñunguive, tsenmin ñu lala' mitya paanguiñu taawasha' mitya bain yaa mujmuusu kive!
900  GEN 31:26  Tsejtu Jacobnu ajaa ti' patu entsandimi: ¿Nenñaa inu anbukiyu? ¡In na'malanu vingue' pulla' peesu chacheeba ka' tajan tsaiñuve!
901  GEN 31:27  ¿Nenñaa inu anbuke', tiba pai'mujchi nepiya' maayu? Mijaiba ituya, tsamantsa sunden depuimishti', naa chiki chiki juu bain depakare', naa arpachi juu bain beesa dekikare'ba tsangue' me-eechuyu.
902  GEN 31:28  Tsenmin naa in na'malanu bain, naa in pañalanu bain miindetsuñu ne estikaanungui've. ¡Matyu yuj iiñuu ne kikeñuve!
904  GEN 31:30  Tsaaren ñu' apa' yasha miji'kera tenñu mala' maamiba, ¿nenñaa chi dyus jumula inchi taanguetunguiyu? timi.
906  GEN 31:32  Tsaaren mun enu pudenashu juntsala ñu' chi dyus jumula tanañu katashu juntsaa ¡matyu peyasa! Ñu' paandela bain, naa in paandela bain dekeenave. Tsa' mitya wainka i ñuchi tyeeba tanañuya, tsangue' manga' miide, timi. Tsaaren Jacobya mijtumi, Raquelyaa juntsa chi dyus jumula taanguiñu bain.
910  GEN 31:36  Tsenñu Jacob ajaaviitu, Labánnu entsandimi: ¿Iya tyee urajtu kiwa? ¿Iya ti ujchaa keñaa tsamantsandya' inu bendaa ketunguiyu?
911  GEN 31:37  Kumuinchi inchi ti juñuba detyashi' kerakive. ¿Tsejtu ñu' yasha tsumu juuya tyee katayu? ¡Enu ñu' paandela' ajuunu bain, naa in paandela' ajuunu bain tsungaade, tsenmala yalaa panu detsuve, maa ura' pantsuñuba!
914  GEN 31:40  Mandalaa lujaranchin naa-in tsandentsu punamuwaayu, tsenmala kepe bain ishanchiren naa-in tsandentsu punamuyu. ¡Tsaju' kasujturen pulla pullaimuwaayu!
917  GEN 31:43  Tsenñu Labán Jacobnu pakatu tsandimi: Entsa na'malaa in na'mala deeve; naa entsa pañala bain in pañala deeve; naa entsa uvejala bain in uvejala deeve. ¡Tsaju' kumuinchi enu tanashu juntsa inchi tene judeeve! Tsaaren ¿iya challa in na'malanu laapu' pañu bain, naa yala' demiyandiñu kaillanu laapu' pañu bain, yala' mitya tyee kitaa uraa kenu juwa?
920  GEN 31:46  Tsejtu ya' paandelanu tsandimi: ¡Shupuka deka' junu wa'kaadei! timi. Tsenñu kumuinchi yala shupuka deka' wa'kaatu, shupuka tenen ma aa butyuke dewa'kare' juntsa shupu' aa butyu wa'kara kelunu panda fila.
921  GEN 31:47  Tsenñu Labán juntsa tenanu ya' palaachi Jegar Sahadutá timi, (matyu Aramnu sera' jimula' palaachiya uwain tsa dekive ti' wa'kara aa butyu titu). Tsenñu Jacob bain ya' palaachi Galaad timi, (matyu hebreo palaachiya uwain tsa dekive ti' keewara titu).
923  GEN 31:49  tsenmin Mispá mumu bain vimi, (hebreo palaachiya entsa palaa, washna' keenanunu titu), Labán entsandiñu' mitya: Lala pallu jumula devela' miinmala, lalanu muba keenatyu tiyañuba Yavéya lalanu keenanu juve, titu.
931  GEN 32:3  Tsenñu Jacob yalanu katatu, entsandimi: Enuya Diosa' kajdi' chununuve, timi. Tsejtu junu Mahanaim mumu pumi (hebreo palaachiya kajdi' pai bulu wa'na' chunu tena titu).
937  GEN 32:9  matyu entsangue pensanguetu: Esaú ja' manbaate jimulanu vinguiñu bain, vejanlaya nepinu dejuve, tyatu.
940  GEN 32:12  ¡Tsa' mitya, tsantsaya inu in naatala Esaú' tyaapanu livee kika! Matyu engu ja', naa inu bain, naa supulanu bain, naa kaillanu bain detutekichuve tendu yuj jeetenve.
946  GEN 32:18  Tsejtu ajke' jimunu eendu tsandimi: In naatala Esaúba katatu, ya ñunu: ¿Maa ñunu uudenguemu ruku jun? ti' pake'meetu; ¿Nukaa jindu iyu? titu: ¿Ñu' tajiintsushu juntsa animaala bain muchiden? ti' pake'meenmala,
949  GEN 32:21  Tsenmin: Ñuchi tiba kiikemu Jacob bain, lala' bendala jantsuve, tidei, timi. Jacobya entsangue pensanguetaa tsanguentsumi: Naa ya ajarañuba, i yanu ajkesha me'nu eekentsaashu juntsachi ma ishpuitekare', benee i bain yaba mangatawanmalaa inu ura' mamika'ba kenuumeete, tyataa tsanguemi.
956  GEN 32:28  Tsenñu juntsa ruku: ¿Ti mumuyu? ti' pake'meemi. Tsenñu: Iya Jacob mumuyu, timi.
958  GEN 32:30  Tsenñu Jacob bain: Umaa ñu bain ti mumu'ba wainka, ti' pake'meemi. Tsenñu juntsa ruku pakatu: ¿Tyeenguenaa in mumu mijanu tenguen? timi. Tsejtu bene juntsa ruku junuren Jacobnu Dioschi ura' isa ti' pami.
959  GEN 32:31  Tsenñu Jacob juntsa tenanu Penuel mumu pumi (hebreo palaachiya, Diosa' kajuru titu), matyu entsanditu: Diosba kaju'talake katayu, tsejturen peyaiba indyuyu, ti' mitya.
966  GEN 33:5  Tsejtu bene Esaú jeeke' keetu, naa supulanu bain, naa kaillanu bain kata' pake'meetu tsandimi: ¿Entsala ñuba nemulaa mujtuden? timi. Tsenñu: Ñuchi tiba kiikemu chachinu, Dios inu me'ñu kailla deeve, tikami Jacob.
969  GEN 33:8  Tsenñu Esaú pake'meetu: ¿Tyeenguetaa kumuinchi juntsa animaala iya mindala jandu katakeeshu juntsa de-eeyu? timi. Tsenñu Jacob pakatu: Ñu, in bale rukuchi firu' katawan jutyu tenñaa tsanguiyu, timi.
978  GEN 33:17  Tsenmala Jacobya Sucot jatsuwasha jitu, junaa yachi ya ke', naa animaalachi bain yapaya kemi. Tsenñaa junu Sucot mumumi (hebreo palaachiya, cha'li deka' tsaa dekus-eraa yapaya titu).
981  GEN 33:20  Tsejtu junu ufeenda tsure' ju'kenunu main ketu, El-elohé-israel mumu pumi (hebreo palaachiya, Diosya, Israel' Diosve titu).
1012  GEN 34:31  Tsenñu yala entsandi pakala: ¿Tsejtu Siquemya lala' tsujkinu na'baasa tsa tsaimu shinbu juuñungue kiikenu juu? tila.
1019  GEN 35:7  Tsejtu Jacob junu ufeenda tsure' ju'kenunu main kemi. Tsangue' juntsa tenanu El-betel mumu pumi (hebreo palaachiya, Betelsha chumu Dios titu), matyu junaa ya' naatalachi nepiyantsunu uwanu, Dios yanu katawamuwaañu' mitya.
1020  GEN 35:8  Tsenmin Rebecanu washkemu shinbu Débora junu peyañu, ensina chi mumu panbeesha menla, Betel keesha. Tsejtu juntsa tenanu Waanu Ensina Chi mumu pula.
1030  GEN 35:18  Tsenñu ya penundiyandu, aa-ishi' patu Ben-oní mumu pumi juntsa kaananu (in kityanu na titu); tsenñuren ya' apaya Benjamín mumu pumi (hebreo palaachiya in urandya na titu).
1092  GEN 37:8  Tsenñu ya' naatalala pakatu tsandila: Tsaashu juntsaa, ¿ñaa lala' uñi tiya' lalanu mandanguen chunuutundiyu tsandimi? tila. Tsejtu ya juntsai kipiñu' mitya bain, tsenmin ya naati wandi' papatiñu' mitya bain yanu kayu ne ajaatyaila.
1093  GEN 37:9  Bene bain José manguipitu ya' naatalalanu entsandi mawainmi: ¡Meenadei! entsai kipiyu: naa pajta bain, naa kepe pajta bain, naa 11 makarala bain, in junga kalen ja' wayu'ka wayu'kakendetsu kipiyu, timi.
1094  GEN 37:10  Tsejtu José ya naa-i kipi'ba ya' apanu bain, naa ya' naatalalanu bain kuinda keñu, ya' apa ajaa ti' patu entsandimi: ¿Naati patundiyu aantsai kipiyu timi? Tsejtu, ¿naa iya bain, naa ñu' ama bain, naa ñu' naatalala bain, ñu' ajuusha ja' teedinu dejuu? timi.
1095  GEN 37:11  Tsenñu ya' naatalalaya dekishtyañuren, ya' apaya, ¿naa-itaa tsai kipiñanga? tya' pensa jujuumi.
1099  GEN 37:15  ya' naatalalanu jeendala mi'kes netinduren kataindyumi. Tsaita nentsuñu, ma unbere katatu entsandi pake'meemi: ¿Tyee mi'kes nendu iyu? timi.
1103  GEN 37:19  Tsejtu yaitala entsandila: ¡Ke-eekidei, kipimu jantsuve!
1114  GEN 37:30  Tsejtu ya' naatalala' junga miitu tsandimi: ¡Juntsa kaana putyuve! ¿Iya challa tyee kenujtuuwa? timi.
1116  GEN 37:32  Tsanguitu bene ya' apa' junga deme-ere' entsandi kuinda eela: Jali entsaa dekatayu. Keekide mu' jalin; ¿ñu' na' jali jutyun? tila.
1117  GEN 37:33  Tsenñu ya' apa, naa José' jaliñuba mangueengatu: ¡Uwain, entsa in na' jalive! ¡Firu ti aa animaañuba fiñuve! timi.
1136  GEN 38:16  Tsejtu umaa yanu kalen jitu, naa ya' suyañuba mijtu' mitya entsandimi: ¿Inu ñuba tsumishtinuuyu? timi. Tsenñu pakatu: ¿Iya ñuba tsun mitya inu tyee kunuuyu? tikami.
1138  GEN 38:18  Tsenñu Judá pakatu: Tsen ¿tyee shuikisa tenguen? timi. Tsenñu manbakatu: Muute chujtintsumi kutunu yangaanu chuwaba puu kuwaka, naa tyaapanu tanashu juntsa tyutyan cha'li bain kuwaka, timi. Tsenñu Judá juntsa dekuwatu umaa yaba tsumi, tsejtu na ma pukemi.
1141  GEN 38:21  Tsejtu junu chumu rukulanu depake'meetu tsandimi: ¿Nuka naanain juntsa munuba tsa tsaimu shinbu Enaim pebulu miñu keesha katawamu? timi. Tsenñu depakatu: Enuya munuba tsa tsaimu shinbuya maliba dechutyuve, tikala.
1144  GEN 38:24  Tsejtu bene pen chu'chaya insha, Judánu entsandita jila: Ñu' suya Tamar vee rukulaba matsuñuve, tsai' ma naviiñuve, tila. Tsenñu Judá entsandimi: ¡Tsaaya dekalare' ma jupekidei! timi.
1149  GEN 38:29  Tsenñuren juntsa kaana ya' tyaapa mamu'kakaakenmala, ya' naatalaa ajke' faami. Tsenñu nakakaamu shinbu juntsanu Fares mumu pumi ajke' faamunu (hebreo palaachiya faapumu titu), matyu entsanditu: Naa itaa juuke' faatu iyu, titu.
1157  GEN 39:7  Tsenñu Josénu uudenguemu ruku' shinbu, mutya' keekeekitu, Josénu ma malu entsandimi: ¡Iba tsude! timi.
1158  GEN 39:8  Tsenñu Joséya tsaindyatyu' pakatu: ¡Tsandityuka! Inu uudenguemu rukuya kumuinchi ya ti taju'ba inu tene washkenu tiretu, iya entsa yanu chushu juntsaya tyee intsuñanga tya' pensajtu juve.
1159  GEN 39:9  Entsa yanuya main kayu inu pulla bale ruku juu uudenguemuya chutyuve. Tsejtu inu uudenguemu rukuya tiba in tyaapanu tene washkenu shuikive, tsaaren ñunuya in tyaapanu shuikindyuve, ñuya ya' shinbuñu' mitya. Tsaanuba, ¿nenñaa iya tsangue' Diosnu kundaa ke' ujcha lamunga? timi.
1162  GEN 39:12  juntsa shinbu José' jalinu kakijitu: ¡Iba tsude! timi. Tsandiñu, José wapana' deengue' mafaatu, ya' jalin juntsa shinbunu tai shuwakaami.
1180  GEN 40:7  Tsenñu José yalanu pake'meetu tsandimi: ¿Nenñu deeyu uma yuj llakindyañu' kajuru jula? timi.
1181  GEN 40:8  Tsenñu yala pakatu: Lala uma naa-i kipi' bain mijanu tenñuba, munu kuinda ke' wandikutin tsa deetu deeyu, tila. Tsenñu José pakatu: ¿Mu bain naa-i dekipiñuba Dioschee aseetangue' panutsumi jutyuu? Tsaaya inu kuinda kikai naa-i dekipiyu, timi.
1200  GEN 41:4  Tsanatun, ¡entsa ejkekee firuu wagaalaya juntsa naraa nakululuu wagaalanu defikila! Tsenmalan faraón mandengakemi.
1234  GEN 41:38  Tsenñu faraón yachi tiba kiikemu chachillanu entsandimi: ¿Veelaba entsaa Diosa' espirituchi kivetaa chachi katawanu jun? timi.
1254  GEN 42:1  Jacob Egiptoshaya fikenuu tsuñu mijatu ya' nalanu tsandimi: ¿Tyeenguendaa ñulla veta' veta' ne keedenayu?
1260  GEN 42:7  Tsenñu José ya' naatalalanu katatu mangueengami, tsejturen kerajtu chacheeba ju' yalanu pake'mere' daran pan tsanditu entsandimi: ¿Ñulla nuka chumaa jatu deiyu? timi. Tsenñu yala pakatu: Canaán tushaa dejayu fikenuu ati'kanu jatu, tila.
1265  GEN 42:12  Tsenñu José tsandimi: ¡Ñulla anbutindetsuve! Entsa tutala nunbatalaa washajtuñuba ñulla jundala vinguija' kanu keentsures nemu chachi deeve, timi.
1274  GEN 42:21  Tsejturen yai tene veta' veta' tsandila: Uwain lala' bennanu yuj firu' jumuwa deeyu: ¡Tsanguityukai! tiñuba meranguityu', taaju ikaamuwa deeyu. Tsa' mityaa laa bain challa entsangue taaju manguendetsuyu, tila.
1281  GEN 42:28  ya' naatalalanu tsandimi: ¡Keejadei! Inu lushi manguwadekiñuve. Enu entsanave in kustaanu, timi. Tsejtu kumuinchi yala tsamantsa wapana' dejullukendu veta' veta' entsa entsandila: ¿Dios lalanu tyee ketunguiñu tsanguemi? tiitila.
1297  GEN 43:6  Tsenñu Israel entsandimi: ¿Ñulla tyeenguenaa tsa deti', juntsa rukunu ñulla kayi naatala miya deeyu ti' dewainyu? timi.
1298  GEN 43:7  Tsenñu ya' nala entsandila: Tsaaren yaa lala nan naatala dejuñuba mijanu ti', naa lala' bululanu bain depake'meetu entsandiwa: ¿Ñulla' apa chaiba chuu? ¿Vee naatala mamiya dejuu? tiitiwa. Tsenñaa lala dekuindakiwayu ya titi pake'meeñuba. Tsa' mitya ¿nejtaa lala mijanu dejuwa naa lala' kayi naatalanu miya' jadei ti' panuuñuba? tila.
1314  GEN 43:23  Tsenñu juntsa bale ruku entsandimi: ¡Pensandyatyudei! ¡Jeetyatyudei! Ñuichi bain Dios, naa ñulla' apachi bain Dios jumaa juntsa lushi kuwatunguive tsangue' ñulla' kustaasha pumi. Iya ñulla' paanguiñu lushiya kamuwaayu, timi. Tsejtu juntsa bale ruku, Simeónnu peesu pumunu mangalaaji' ya' naatalala' junga mandajimi.
1318  GEN 43:27  Tsenñu José yalanu pake'meetu tsandimi: ¿Naaju dechuyu? ¿Ñulla kaspele ñu' apa chuve detisu, juntsa kaa ruku chaiba ura chuna? ti' pake'meemi.
1320  GEN 43:29  Tsenñu José ura ya' naatala Benjamínnu katatu, masku naatalalanu pake'meetu: ¿Entsaa ñulla' benna, ñulla kaspele padetisu juntsa kaanaa? timi. Tsanditu: Dios ñunu ura' ikaasa, in na, timi.
1322  GEN 43:31  Tsejtu bene jayu llakindya puitetu kajuru manbitsale' mafaatu ya' chachillanu: ¡Panda chujtidei! timi.
1329  GEN 44:4  Tsejtu juntsa pebulunu malu' miitu kayu baa mijindetyuren, José ya' keenu mi'namu bale chachinu entsandimi: Juntsa rukulanu bendaake' mangatatu, tsandide: ¿Nenñaa ñullanu uñi ura' keñu bain, ñullaya firu' deke', ya' bale basu taangue' maatu deiyu?
1332  GEN 44:7  Tsandiñu yala entsandi pakala: ¿Nendiyu tsandimi? Lala ñuchi tiba kiikemu chachillaya juntsaayaa ki'chu deeyu.
1333  GEN 44:8  Lala' kustaanu lushi pujiñu dekatataaba, Canaán tubi putun manguwanu maamuwa deeyu. ¿Tsaaba, nejtaa challa naa lushi jeru juuñu bain, naa uru juuñu bain, ñullanu uudenguemu ruku' yasha tsumu lala taanguenu dejuwa?
1340  GEN 44:15  Tsenñu José tsandimi: ¿Tyee ketu dekiyu entsanguila? ¿Ñulla mijdetuu ma ruku i tsaaya mija' pamuuñuba? timi.
1341  GEN 44:16  Tsenñu Judá pakatu tsandimi: ¿Naa titaa ñunu pakanaanga? ¿Naa titaa kuipajdetuyu tinaanga? Yumaa Diosya katakaave naa lala kuipa deeñuba. Tsa' mitya naa laa bain, naa ñu' basu puu katawamu bain buluren ñuchi manda-i' taawasha kemu chachilla tiya deiyu, timi.
1344  GEN 44:19  Uwain ñu, in bale rukuya, lala ñuchi tiba kiikemu chachillanu pake'meetu: ¿Apa miya deeyu? ¿Naa kayu vee naatala bain jun? tiwa.
1360  GEN 45:1  Tsenñu José, ya mu ju'ba wainnu tya' naaken tsandyandu, kumuinchi ya' taawasha kemu chachillanu: ¡Enu demaluidei! timi. Tsandiñu, ya' taawasha kemu chachilla junu demaludeiñu, José ya' naatalalanu mangueengakutimi.
1362  GEN 45:3  Tsejtu José ya' naatalalanu tsandimi: Iya Joséyu. ¿In apa chaiba chuna? timi. Tsandiñu, ya' naatalala wapananchin pakai'la.
1385  GEN 45:26  Tsejtu ya' apanu dekuindaketu: ¡José chaiba chuve! ¡Egiptosha yaa uñi puve! tila. Tsenñu ya' apa tsa detiñu meenatu, naatin tsandyamin, matyu ti ken tsandyami, yala tsa detiñu uwain tsaave tyatyu' mitya.
1389  GEN 46:2  Juntsa kepe Israelnu kipibi katawaiñu-itu, Dios ya' mumunu pa' entsandimi: ¡Jacob! ¡Jacob! timi. Tsenñu Jacob pakatu: Enu puyu, timi.
1420  GEN 46:33  Tsa' mitya faraón ñullanu mika' pake'meetu: ¿Ti taawashaa kemu deeyu? tiñu bain:
1424  GEN 47:3  Tsenñu José' naatalalanu faraón pake'meetu tsandimi: ¿Ñulla ti taawashaa kemu deeyu? timi. Tsenñu yala pakatu: Lala, ñuchi tiba kiikemu chachillaya, lala' tinbu aa-apala bain naajuwa deeñuba tsa deju' uvejaa washkemu deeyu.
1429  GEN 47:8  Tsenñu Jacobnu faraón pake'meetu: ¿Nan añu juyu? timi.
1452  GEN 47:31  Tsenñu ya' apa manbatu: ¡Diosnu paka' uwain tsanguenbera kenu tsuyu, tika! timi. Tsenñu José: Diosnu paka' uwain tsanguenbera kenu tsuyu, tiñu, ya' apa Israel ya' tsunjuusharen mishu wayuke' Diosnu aawa kure' keewaami.
1460  GEN 48:8  Tsandinduren Israel José' kaillanu katatu tsandimi: ¿Entsala mujtuden? timi.
1470  GEN 48:18  entsanditu: ¡Tsa jutyuve, apa! ¡Entsaa avenju nave! ¡Ya' mishunaa ñu' urandya tsuude! timi.