23218	MAT 1:5	Salmónboó Booz íip ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Ã íin Rahab mit wʉ̃t jʉmʉp wʉt jĩ. Boozboó Obed íip ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Ã íin Rut mit wʉ̃t jʉmʉp wʉt jĩ. Obedboó Isaí íip ãt jʉmʉp wʉt jĩ.
23224	MAT 1:11	Josíasboó Jeconías ã déewãjĩh ĩ íip ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Queét jʉm láa Israel baácdih moondíh míic mao yap yohnit, Babilonia baácdih moónboó queétdih ĩ́ih baácna ĩt ʉb bejep wʉt jĩ.
23225	MAT 1:12	Babilonia baácna ĩ jʉibíát tʉ́ttimah, Jeconíasboó Salatieldih ãt weh jʉmʉp wʉt jĩ. Salatielboó Zorobabel íip ãt jʉmʉp wʉt jĩ.
23230	MAT 1:17	Abrahamjidih jwĩ jenah jwíihichah, pʉ́ʉ́ Davidji jʉm láa jwĩ jenah péanachah, nihat ĩ jʉimenájĩh jʉmna, catorce poómp ĩt jʉmʉp wʉt jĩ. Davidjidih jwĩ jwʉ́ʉb jenah jwíihichah, pʉ́ʉ́ Babilonia baácna judíowãdih ĩ ʉb bej láa jwĩ jenah péanachah, nihat ĩ jʉimenájĩh jʉmna, catorce poómp ĩt jwʉ́ʉb jʉmʉp wʉt jĩ. Babilonia baácna ĩ jʉibí láa jwĩ jwʉ́ʉb jenah jwíihichah, pʉ́ʉ́ Cristo ã cã́ac jʉm láa jwĩ jenah péanachah, nihat ĩ jʉimenájĩh jʉmna, catorce poómp ĩt jwʉ́ʉb jʉmʉp wʉt jĩ, páant mʉntih.
23239	MAT 2:1	Herodes Judea baácdih moón ĩ maáh jʉm láa, caán baácdih jʉmni Belén tʉ́tchidih Jesús ãt cã́ac jʉmʉp wʉt jĩ. Ã cã́ac jʉmat tʉ́ttimah, cʉ́iwãdih bohénit yeó aáb jʉ̃ʉ́wʉ́pmant moón jʉ̃óhnit, Jerusalén tʉ́tchina ĩt jʉyʉ́p wʉt jĩ.
23243	MAT 2:5	—Judea baácboó jʉmni Belén tʉ́tchidih Cristo ã cã́ac jʉmbipna caá. Nin pah Dios naáwátdih naóh yapani ãt niíj daacáp tajĩ:
23244	MAT 2:6	‘Judea baácboó jʉmni Belén tʉ́tchimant judíowãdih wʉtni pínah ã jʉ̃óhbipna caá. Caán queétdih tʉ́i en daoní ã jʉmbipna caá. Pánihna, Belénboó ã cã́ac jʉmni pínah tʉ́tchi ã jʉmʉchah, oboh jʉmni tʉ́tchi nihcan caá’, ãt niíj daacáp tajĩ, Herodesdih ĩt niijíp wʉt jĩ.
23246	MAT 2:8	Páant ĩ naáwát tʉ́ttimah, Belén tʉ́tchina wahna, Herodes queétdih nin pah ãt niijíp wʉt jĩ: —Caandíh ñi tʉ́i bidbi jwʉhʉʉ́. Bid jʉinít, weemdíh naáwádih ñi jwʉ́ʉb jʉ̃ʉ́wʉ́, weembʉ́t caandíh weñedih wã bejat pínah niijná, ãt niijíp wʉt yʉh jĩ.
23251	MAT 2:13	Páant ĩ jwʉ́ʉb bejat tʉ́ttimah, José jwʉh ã jwʉ́ʉb oo jʉ́mʉchah, Dioíh ángel caandíhbʉt nin pah ãt niíj naáwáp wʉt jĩ: “Ma jáa bojoó. Bainídih ĩ mawat pínah niijná, Herodes ã́ih soldadowãdih wahna caá ã chãjap. Pánihna, bainídih, ã íindihbʉt Egipto baácboó waícanjeh ma nʉmah jwei béjeé. Caanná wã niiját pah bóo ñi jʉm jwʉhʉʉ́”, ángel Josédih ãt niijíp wʉt jĩ.
23254	MAT 2:16	Cʉ́iwãdih bohénit biíh namáboó ĩ jwʉ́ʉb bejat doonádih joinít, Herodesboó bʉ́dí ãt íijip wʉt jĩ. Pánih íijnit, Belén tʉ́tchidih moón neoná weépdih, caán tʉ́tchi jwẽ́ejdih moondíhbʉt ãt mawat tʉ́ʉtʉp wʉt jĩ. Cʉ́iwãdih bohénit débólih caán cʉ́i ã jwíih jígohatjidih ĩ naáwáchah joiníji Herodes ã mawíhniboó chéne jópchi dée ã bíbohatdih ãt jéihyep wʉt jĩ. Pánih jéihna, chéne jópchi nʉmp bíbohnit nihat neoná weépdih ãt mao yohat tʉ́ʉtʉp wʉt jĩ.
23256	MAT 2:18	“Ramá wʉ̃t jʉmni tʉ́tchidih moón bʉ́dí ñaacátdih ĩ joiná caá. Bʉ́dí jĩ́gahnit, ĩ ñaác jʉñát bʉ́dí ã yáana caá. Raquel mi jʉimená yaádh, judíowã ĩ weha mána yaádh, ĩ wehdih ĩ mao yohochah ennit, bʉ́dí ĩ ñaác jʉ̃iná caá. Ĩ weh ĩ wihcatdih enna, ĩ jĩ́gahat ã yaicán niít”, ãt niíj daacáp tajĩ.
23328	MAT 5:25	“Biíhdih ma jíib bʉʉdáátdih bidnit, cã́acwãdih peéh chãjat tʉ́ʉtni maáh pebhna naóh yacadih meemdíh ã ʉb bejechah, ãjeéh íijcanjeh ma bejeé. Peéh chãjat tʉ́ʉtni pebhboó ñi jʉibíát pínah jã́tih, meemdíh ã naóh yaccat pínah niijná, caanjĩ́h ñi míic ámohoó. Páant ñi chãjcah nihna, yeebdíh ãta naóh yac tagaá. Páant ã naóh yacachah joinít, peéh chãjat tʉ́ʉtniboó meemdíh nemat mʉʉ́boó ãta nemat tʉ́ʉt tagaá.
23330	MAT 5:27	“Ñi nʉowãdih nin pah ĩ niíj naóh bohéátjidih yeebbʉ́t ñit joijí tagaá: ‘Bita weha mánajĩh yeejép ñi chãjca bojoó’, ĩ niijátjidih ñit joijí tagaá.
23341	MAT 5:38	“Ñi nʉowãdih nin pah ĩ niíj naóh bohéátjidih yeebbʉ́t ñit joijí tagaá. ‘Biíh míih quíib dahdih ã bʉ́ʉh mawat pahjeh, meembʉ́t caandíh bʉ́ʉh mao jwʉ́ʉbanaá. Míih maó doóbhdih ã daj mawat pahjeh, meembʉ́t caandíh daj mao jwʉ́ʉbanaá’, ĩt niijíp wʉt jĩ.
23343	MAT 5:40	Biíhboó ded pah ma chãjatji jíib meemdíh ã naóh yacachah, peéh chãjat tʉ́ʉtniboó míih camisadih meemdíh naóh yacnidih ã wʉ̃hat tʉ́ʉtʉchah, caandíh wʉ̃hnit, ma dʉoní jih bóo chóodihbʉt ma wʉ̃hʉʉ́.
23344	MAT 5:41	Biíhboó ã́ih bií déedih namá tacdih meemdíh ã dʉo wáhat tʉ́ʉtʉchah, meémboó ã jʉibíát pínahna ma dʉo wáhaá.
23345	MAT 5:42	Ded ã náahatdih meemdíh ã ʉʉ́bʉ́chah, ma wʉ̃hʉʉ́. Biíh meemdíh ã waííhichah, caandíh ma wayaá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23363	MAT 6:12	Bita jwiítdih ĩ yéej chãjatdih jwĩ yohat pah, meembʉ́t jwĩ yéej chãjatdih ma yohoó.
23365	MAT 6:14	“Bita yeebdíh ĩ yéej chãjatdih ñi yohochah ennit, jwĩ íip jeáboó jʉmnibʉt yeéb ñi yéej chãjatdih ã yohbipna caá.
23370	MAT 6:19	“Nin baácboó jʉm jwʉhna, ‘Wĩ́ih pínahjeh caá’, niíj jenah joinít, bií déedih dawá ñi ʉb ámohca bojoó. Nin baácboó jʉmni ã moopáh bejbipna caá. Biíh moópcannidih bitaboó ĩ nʉʉmbípna caá. Pánihna, nin baácdih bóo bií dée bʉʉdní pínahjeh ã jʉmʉchah, caandíh ñi en ñinahca bojoó.
23378	MAT 6:27	Nindih ñi tʉ́i jenah joyoó: Bʉ́dí náhni dahwana yʉhna, ñi wʉnat pínah yeó jáapdih ñi jéih tʉ́ʉt nʉʉmcán niít. Pánihna, bʉ́dí ñi jenah joyát dedé pínah nihcan caá.
23384	MAT 6:33	Bií déedih ñi bidat chah, Dios ã maáh jʉmatdih bidnit, caandíh ñi tʉ́i jepahaá. Pánih jepahnit, ã́ih tʉ́ini doonádih bitadih ñi naáwá, queétbʉt caandíh ĩ jepahat pínah niijná. Páant ñi chãjachah, Diosboó nihat ñi náahatdih ã wʉ̃hbipna caá.
23385	MAT 6:34	Cheibit dedé ã yapat pínahdih bʉ́dí ñi jenah joicá bojoó. Cheibit yeejép ñi yapachah, Dios yeebdíh ã teo wáacbipna caá. Bʉʉ ded pah ñi chãjatdihjeh jenah joyát caá náahap. Biíh yeó jáapdih bóo pínahdih tʉbit ñi jenah joicá bojoó. Dios yeebdíh en daonít, ã tʉ́i teo wáacbipna caá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23387	MAT 7:2	Bitadih ‘Ãpĩ́ tʉ́i chãjcan caá’, ñi niíj enat pah, Diosboó yeebdíhbʉt biíc yoobó ã niíj enbipna caá.
23397	MAT 7:12	“Bita yeebdíh ĩ tʉ́i chãjat pínahdih ñi náahat pah, yeebbʉ́t bitadih ñi tʉ́i chãjaá. Queét yeebdíh ĩ tʉ́i chãjcah yʉhna, yeébboó queétdih ñi tʉ́i chãjaá. Páant tigaá Moisés ã wʉtatji, Dios naáwátdih naóh yapanit ĩ daacátjibʉt ã niijíp”, Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23422	MAT 8:8	—Obohjeéhtih, Maá, wĩ́ih mʉʉná ma bejcah, ã tʉ́imi nacaá. Weem cháh wẽpni ma jʉmʉchah, ‘Wĩ́ih mʉʉdíh ma waád jʉ̃ʉ́wʉ́’, niijní dée nihcan caá. Ma naáwáchahjeh, weemdíh teo wʉ̃hni ã boobipna caá. Wã chah jʉmnit bita maáta weemdíh ĩ wʉtna caá. Weembʉ́t soldadowãdih wʉtni caá. Biícdih ‘Ma bejeé’, wã niijíchah, ãpĩ́ bejna caá. Biíhdih ‘Ma jʉ̃ʉ́wʉ́’, wã niijíchah, ãpĩ́ jʉ̃óhna caá. ‘Nindih ma chãjaá’, wã niijíchah, páant ã chãjna caá. Weém wʉtni jʉmna, meembʉ́t wʉtni ma jʉmatdih wã jéihna caá. Ma wʉtat pahjeh weemdíh teo wʉ̃hni ã boobipna caá, soldadowã ĩ maáh Jesúsdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23430	MAT 8:16	Tõo ñáh jʉ̃ʉ́wʉ́chah, dawá nemép caolih jʉmnitdih ĩ chéenwã Jesús ã jʉmni mʉʉ́ jóocmant ĩt ʉb jʉibínap wʉt jĩ. Páant ĩ ʉb jʉibínachah ennit, Jesúswã ĩt bac bejep wʉt jĩ. Pánih bac bejnit, Jesúsboó nemépwãdih ã bac bejat tʉ́ʉtʉchahjeh, cã́acwãíh bácahmant ĩt bac bejep wʉt jĩ. Bita tʉbʉ́p chʉ̃ʉ́hnitdihbʉt Jesús ãt booa beedánap wʉt jĩ.
23433	MAT 8:19	Páant niijnít, jẽ́litna ĩ dei bejechah, Moisés ã wʉtatjidih bohéni Jesúsdih jwãáhnit, nin pah ãt niijíp wʉt jĩ: —Bohéní, deyoób ma bejechah, weembʉ́t majeéh wã bejmi caá, ãt niijíp wʉt jĩ.
23489	MAT 10:3	Felipe, Bartolomé, Tomás, weém Mateobʉt jwĩ jʉmʉp jĩ. Weémboó Romanowã ĩ maáta ĩ ʉʉ́bát tʉ́ʉtni dinerodih ʉʉ́bh wʉ̃hni wã jʉmʉp jĩ. Biíh Santiago, Alfeo wʉ̃ʉ́hbʉt ã jʉmʉp jĩ. Tadeo, Lebeo ĩ niíj wʉ̃t bʉ́ʉdhnibʉt ã jʉmʉp jĩ.
23490	MAT 10:4	Biíh Simón, Celote wʉ̃t jʉmni poómpdih bóobʉt ã jʉmʉp jĩ. Judas Iscariote, Jesúsdih eníhcannitdih dʉó wáini pínahbʉt ã jʉmʉp jĩ.
23500	MAT 10:14	Yeebdíh náahcan, ĩ joííhcah, caán mʉʉmánt ñi bac bejeé. Bac bejnit, queétdih Dios ã yohat pínahdih jʉ́ʉtat tʉ́ʉt niijná, ñíih zapatosdih tóo dʉgnit, caán jʉmni becchídih ñi péoh mao yoh jéenanaá. Pánihna, caán tʉ́tchidih moón yeebdíh ĩ náahcah, biíc yoobó mʉntih queétdihbʉt ñi chãj jʉ́ʉtʉ́.
23510	MAT 10:24	“Jáap jéihni caandíh bohéni chah nihcan caá. Biíc yoobó teo wʉ̃hnibʉt ã maáh chah nihcan caá.
23511	MAT 10:25	‘Ded pah weemdíh bohénidih ã yapat pah mʉntih weemdíhbʉt ã yapbipna caá’, jáap jéihnidih niíj jenah joyát caá náahap. Teo wʉ̃hnibʉt ‘Ded pah wã maáhdih ã yapat pah mʉntih weemdíhbʉt ã yapbipna caá’, niíj jenah joyát caá náahap. Obohjeéhtih, ‘Wã maáh chah jʉmna, caandíh yeejép ã yapat pah weémboodíh ã yapcan niít’, niíj jenah joicát caá náahap. Weém mʉʉ́ mínah panihni, yeébboó wã pebh moon pánihnit ñi jʉmna caá. Pánihna, cã́acwã weemdíh ‘Beelzebú caá’, niijná, yeéb wĩ́ihwãdihbʉt biíc yoobó yeejép ĩ niijbípna caá”, Jesús jwiítdih ã niijíp jĩ.
23512	MAT 10:26	“Bʉʉ láa cã́acwãdih wĩ́ih tʉ́ini doonádih ñi naáwáchah yʉhna, joííhcan, bita ĩ encah, yeebdíh yeejép ĩ chãjbipna caá. Pánih yeejép ĩ bih chãjachah yʉhna, tʉ́ttimah nihat ĩ tʉ́i jéihbipna caá. Yeebdíh yeejép chãjnitdih ñi ʉ́ʉmca bojoó.
23521	MAT 10:35	Biquína behnit wã naáwátdih ĩ tʉ́i joyát jíib ĩ weh queétdih ĩ eníhcan niít. Behnit yaádh wã naáwátdih ĩ tʉ́i joyát jíib ĩ weh yatá queétdih ĩ eníhcan niít. Ĩ chʉdhna yaádh wã bohéátdih ĩ tʉ́i joyát jíib, ĩ weh áana yaádh queétdih ĩ eníhcan niít.
23532	MAT 11:4	Páant ĩ niíj ʉʉ́bh joyóchah joinít, Jesús queétdih nin pah ã niíj jepahap jĩ: —Bʉʉ ded pah ñi joyátji, ñi enatjidihbʉt Juandih nin pah niíj naáwádih ñi bejeé:
23533	MAT 11:5	‘Jéih encannitji, jéih joicánnitji, jéih bejcannitjidihbʉt ã booana beé. Bácah moópnitji, wʉnah bejnitjidih yʉh bʉca ã booana beé.Moh yéejnitdih ã tʉ́i ʉbat pínah doonádihbʉt naóhna ã chãjap be.
23537	MAT 11:9	Pánih jʉmnidihbʉt bidcan, ¿Dios naáwátdih naóh yapanidih enedih bejnit beé ñi chãj? Páant tigaá Juan ã jʉmʉp. Bita naóh yapanit chah ã jʉmna caá.
23544	MAT 11:16	“Bʉʉ láa moón weemdíh jepahcannit nin pah ñi jʉmna caá: Yoahdih tíohnit wébít pah caá ñi jʉmʉp. Tíoh chʉ́ʉdnit, nin pah ĩpĩ́ niíj míic jʉ̃ihna caá:
23549	MAT 11:21	“¡Corazín tʉ́tchidih moón yeejép ñi yapbipna caá! ¡Betsaida tʉ́tchidih moonbʉ́t yeejép ñi yapbipna caá! Ñíih tʉ́tchinadih Dios ã wẽpatjĩh bʉ́dí wã chãj jʉ́ʉtʉp yʉh be. Páant ã wẽpatjĩh wã chãj jʉ́ʉtʉchah enna, Tiro tʉ́tchidih moón, Sidón tʉ́tchidih moonbʉ́t ĩ yéejatdih cádahnit, tʉ́iniboodíh ĩta tʉ́ʉt nʉʉm tágaá. Jĩ́gahna dʉwát chóo dʉonít, ĩ jĩ́gahatdih jʉ́ʉtna, tʉʉ jõóhjĩh ĩta míic waáh tagaá.
23555	MAT 11:27	Páant niíj ʉʉ́bh péanit, cã́acwãboodíh nin pah Jesús ã niíj naáwáp jĩ: “Dios wã íip nihat ã wẽpat biíc yoobó weemdíhbʉt ã wʉ̃hʉp be.Ded pah wã jʉmatdih wã íipjeh caá ã jéihyep. Biíh jéihni wihcan caá. Pánihna, ded pah wã íip ã jʉmatdihbʉt weemjéh caá wã jéihyep. Det wã ñíonitdihbʉt wãpĩ́ bohéna caá. Jwiítjeh caá caandíh jwĩ jéihyep.
23558	MAT 11:30	Pánih choonít jʉmna, wã weñat pínahdih ñi chãjachah, yeebdíh ã bʉocan niít. Bʉ́dí chodat panihnidih dʉwát tʉ́ʉtcan, ñi bʉʉjáca naáhdih yeebdíh wã wʉtcan niít”, ã niijíp jĩ.
23559	MAT 12:1	Biíh chooát yeó jáapdih Jesús jwiítdih bohé bejna, trigo wáapdih ã nʉmah chóop yap bejep jĩ. Pánih bejna, jwiít ã bohénit nʉʉgʉ́p wʉnna, trigodih jwĩ ʉ́ʉc jeémép jĩ.
23578	MAT 12:20	Moh yéejnit panihnitdih jʉ̃ihcanjeh, ã tʉ́i teo wáacbipna caá. Bita jĩ́gahnitdihbʉt ã weñabipna caá. Pánih jʉmna, cã́acwã ĩ míic yéej chãjatdih ámohnit, tʉ́inijeh ã chãjat tʉ́ʉtbipna caá.
23580	MAT 12:22	Biíh yeó jáap nemép jʉmnidih jwĩ pebhna cã́acwã ĩ ʉb jʉyʉ́p jĩ. Nemépwã caandíh enat tʉ́ʉtcan, ĩt wéheat tʉ́ʉtcap tajĩ. Páant ĩ ʉb jʉyʉ́chah, Jesús caandíh ã booanap jĩ. Páant ã booanachahjeh, ennit, ã wéhenap jĩ.
23582	MAT 12:24	Obohjeéhtih, páant ĩ niijíchah joinít, fariseowãboó nin pah ĩ niijíp jĩ: “Nihcan caá. Nemépwã ĩ maáh Beelzebú ã wẽpatjĩhjeh caá nemépwãdih ã bacanap”, ĩ míic niijíp jĩ.
23596	MAT 12:38	Biíh láa mʉʉ́ diítboó jwĩ jʉmʉchah, biquína fariseowã, Moisés ã wʉtatjidih bohénitjĩh waád jʉinít, nin pah Jesúsdih ĩ niijíp yʉh jĩ: —Bohéní, jwiít cã́acwã jwĩ jéih chãjca naáhdih ma chãj jʉ́ʉtʉ́, meém Dios ã wahni yoobópdih ma jʉmatdih jwĩ jéihyat pínah niijná, ĩ niijíp jĩ.
23611	MAT 13:3	Ã jenah joyátjĩh queétdih bohéna, nin pah ã niíj naáwáp jĩ: “Biíc newé, waáh momodih ã bejep be.
23613	MAT 13:5	Biíh tíibna jeejíh yewéni baác jʉmʉpboó ã bʉʉg ñájap be. Pánih bʉʉg ñájnit, waícanjeh ã chíih jʉ̃ʉ́wʉ́p yʉh be.
23615	MAT 13:7	Biíh tíibna nemép óot cãtíh ã bʉʉg ñájap be. Pánih bʉʉg ñájnit, ã chíihichah, caán nemép óotnaboó caandíh ã chíih yap bejechah, momniboó mánahnit, ã wʉnah bejep be.
23625	MAT 13:17	Yoobópdih yeebdíh wã naóhna caá. Bʉʉ ñi enatdih jon jã́tih moón Dioíhwã, Dios naáwátdih naóh yapanitbʉt bʉ́dí eníhna yʉhna, ĩ encap jĩ. Bʉʉ ñi joyátdihbʉt bʉ́dí joííhna yʉhna, ĩ joicáp jĩ”, Jesús jwiítdih ã niijíp jĩ.
23627	MAT 13:19	Wĩ́ih tʉ́ini dooná naóhni waáh momni panihni caá. Biquína joinít namáboó bʉʉg ñájni panihni ĩ jʉmna caá. Caandíh joiná yʉhna, beh joicán, ĩ jepahcan caá. Pánihna, caandíh ĩ joyát tʉ́ttimahbitjeh, nemépboó jʉ̃óhnit, jwébehwã caán tíibnadih ĩ jeémát pahjeh, queét ĩ joyátjidih ã quíib bʉʉdána caá.
23628	MAT 13:20	Bita joinítboó, jeejíh yewéni baácdih bʉʉg ñájni panihni ĩ jʉmna caá. Caandíh joinít, bʉ́dí ĩ wẽi jwʉhna yʉh caá.
23630	MAT 13:22	Bita joinítboó nemép óotna cãtíh bʉʉg ñájni panihni ĩ jʉmna caá. Caandíh joinít, ĩ jepahna yʉh caá. Obohjeéhtih, nin baácdih bóodih bʉ́dí jenah joinít, bií déedihbʉt bʉ́dí ĩ bidna caá. Páant ĩ jenah joyóchah, ĩ joiní tʉ́ini dooná pácahi panihni ĩ́ih caolihboó ã jéih behcan caá. Pánihna, caandíh jenah joicán, tʉ́iniboodíh ĩ jéih chãjcan caá.
23631	MAT 13:23	Obohjeéhtih, bitaboó wĩ́ih tʉ́ini doonádih joinít, tʉ́ini baácboó bʉʉg ñájni panihni ĩ jʉmna caá. Caandíh joiná, tʉ́i beh joinít, ĩ tʉ́i jepahna caá. Pánih jepahnit jʉmna, Dios ã náahat pahjeh ĩ tʉ́i chãjna caá. Biquína, cien tíibna ã quehat pah, chah tʉ́ini yoobát ĩ chãjna caá. Bita, sesenta tíibna ã quehat pah, tʉ́ini ĩ chãjna caá. Bitaboó, treinta tíibna ã quehat pah, nʉmp tʉ́ini ĩ chãjna caá”, Jesús jwiítdih ã niijíp jĩ.
23652	MAT 13:44	“Dios ã maáh jʉmat wápchiboó bʉ́dí jíib jʉmnidih ĩ baad bíhniji panihni ã jʉmna caá. Biíc newé caán wápchi mínahdih teo wʉ̃hna, caán bʉ́dí jíib jʉmnidih bid jʉinít, bʉ́dí wẽina, ã jwʉ́ʉb bihip be, páant mʉntih. Pánihna, caandíh bʉ́dí náahna, ã́ih bií déedih jíib chãj beedánit, caán jíibjĩh wápchidih ã jíib chãjap be. ‘Bʉʉ caán wápchi wĩ́ih ã jʉmʉchah, caánboó wã bid jʉiníjibʉt wĩ́ihjeh ã jʉmna caá’, wẽinit, ã míic niijíp be. Dios ã maáh jʉmʉpboó ñi waadát pínah caán bʉ́dí jíib jʉmni panihni ã jʉmna caá”, Jesús ã niijíp jĩ.
23653	MAT 13:45	“Dios ã maáh jʉmat nin panihnibʉt ã jʉmna caá. Bʉ́dí jíib jʉmni jeé tíib dée perlas wʉ̃t jʉmni tíibnadih jíib chãjniboó chah jíib jʉmni perlas tíibnadih nihat pebhboó ã bid bejep be.
23659	MAT 13:51	Páant niíj péanit, Jesús jwiítdih nin pah ã niíj ʉʉ́bh joyóp jĩ: —¿Bʉtéh wã bohéátdih ñi beh joinít beé? ã niijíp jĩ. —Jwĩ beh joiná beé, caandíh jwĩ niíj jepahap jĩ.
23697	MAT 14:31	Páant ã niijíchahjeh, ã́ih téihyadih teonit, Jesús caandíh ã wái ñahanap jĩ. —¡Bainíjeh wã wẽpatdih ma jenah joiná caá! ¿Dépanih tigaá weemdíh ma tʉ́i jenah joicán? Pedrodih ã niijíp jĩ.
23742	MAT 16:1	Biíh láa fariseowã, saduceowã biícdih Jesús pebhna ĩ jʉibínap jĩ. Cã́acwã ĩ jéih chãjca naáhdih Jesúsdih ĩ chãjat tʉ́ʉtʉp yʉh jĩ, ã jepahcah, “Dios ã wahni nihcan caá”, niiját tʉ́ʉt niijná.
23744	MAT 16:3	Baáb jéenna, mah tólihna dʉʉni ã jʉmʉchah enna, ‘Mah yeó jáap ã jʉmbipna caá’, ñipĩ́ niijná caá. Ded pah jeá ã jʉmatdih tʉ́i beh enna yʉhna, Dios ã wẽpatjĩh wã chãj jʉ́ʉtatboodíh ñi beh encan caá.
23745	MAT 16:4	Bʉʉ láa moón yeejépwã, Diosdih náahcannit, Dios ã wẽpatjĩh wã chãjatdih ĩ eníhna yʉh caá.Obohjeéhtih, Dios naáwátdih naóh yapani Jonás ded pah ã yapatjidih ñitát jéihjip taga.Pánihna, Dios ã wẽpatjĩh caandíh ã chãjatji pahjeh mʉntih ã jwʉ́ʉb chãjbipna caá, weém ã wahni wã jʉmatdih ñi jéihyat pínah niijná”, ã niijíp jĩ. Páant niíj péanit, jwiítdih ã jwʉ́ʉb nʉmah bejep jĩ.
23751	MAT 16:10	¿Bʉʉ siete pandih dajnit, cuatro mil neoná yaádh biícdih wã wʉ̃hatdihbʉt ñi náhnican niít? ¿Débói wʉhnadih ñi yáwaatdih ñi náhnican niít?
23755	MAT 16:14	—Biquína ‘Juan Daabáni nacaá’, niíj, bita ‘Elías nacaá’, niíj, bita ‘Jeremías, Dios naáwátdih biíh naóh yapani nacaá’, ĩpĩ́ niijná caá, caandíh jwĩ niíj jepahap jĩ.
23762	MAT 16:21	Páant ã niiját tʉ́ttimah, Jesús jwiít ã bohénitdih nin pah ã niíj naóh bohé jwíihip jĩ: —Bʉʉ, Jerusalén tʉ́tchiboó weemdíh bejat caá náahap. Caanná jwĩ jʉibínachah, jwĩ maáta, sacerdotewã ĩ maáta, Moisés ã wʉtatjidih bohénitbʉt weemdíh yeejép ĩ chãjbipna caá. Pánih chãjnit, weemdíh ĩ mao yohat tʉ́ʉtbipna caá. Páant tigaá weemdíh yeejép yapat náahap. Obohjeéhtih, páant ĩ mawachah yʉhna, biíc peihcanni yeó jáap tʉ́ttimah wã jwʉ́ʉb boo pʉd jʉ̃óhbipna caá, jwiítdih ã niijíp jĩ.
23769	MAT 16:28	Yoobópdih yeebdíh wã naóhna caá. Biquína ninjĩh ñʉhnit ñi wʉnat pínah jã́tih, weém nihat cã́acwã ʉ́ʉd jeñé chah maáh wã jʉmatdih ñi enbipna caá, Jesús ã niijíp jĩ.
23776	MAT 17:7	Páant ĩ páah yoh ñajachah ennit, Jesús ĩ pebhna jʉí, queétdih teo jã́hanit, —Ñi ñah ñʉhʉʉ́. Bʉtéh ñi ennidih, ñi joinídihbʉt ñi ʉ́ʉmca bojoó, ãt niijíp wʉt jĩ.
23777	MAT 17:8	Páant ã niijíchah joinít, ñah ñʉhna, Jesúsdihjeh ĩt enep wʉt jĩ. Bita ĩ ennitjiboó ĩt wihcap wʉt jĩ.
23778	MAT 17:9	Tʉ́ttimah, jeemánt dei jʉ̃óhna, Jesús queétdih nin pah ãt niíj wʉtʉp wʉt jĩ: —Bʉtéh ñi enatjidih bitadih ñi naóh jwʉhca bojoó. Weém, nihat cã́acwã ʉ́ʉd jeñé, wʉnniji wã jwʉ́ʉb boo pʉd jʉ̃ʉ́wát tʉ́ttimah, caandíh bitadih ñi naáwáchah, ã tʉ́ibipna caá, ãt niijíp wʉt jĩ.
23784	MAT 17:15	—Maá, wã wʉ̃ʉ́hdih ma jĩ́gah eneé. Caandíh wãá wʉnat ã ñahachah, yeejép ãpĩ́ yapna caá. Dawá láa tʉʉ cʉ́ʉtboó ãpĩ́ bʉʉ́g cáona caá. Biíh láa mʉjboó ãpĩ́ daab yóh bejna caá.
23794	MAT 17:25	—Ã jíib chãjbipna caá, Pedro ãt niíj jepahap wʉt jĩ. Páant ã niiját tʉ́ttimah, jwĩ jʉmni mʉʉná Pedro ã waadáchah, Jesúsboó caandíh nin pah ã niíj ʉʉ́bh joyóp jĩ: —¿Simón, dépah tigaá ma niíj jenah joí? ¿Nin baácdih moón ĩ maáta detboodíh tigaá ĩ jíib ʉb, ma jenah joyóchah? ¿Ĩ́ih baácdih moondíh niít? ¿Biíh baácdih moónboodíh niít ĩ jíib ʉbʉp, ma jenah joyóchah? Pedrodih ã niijíp jĩ.
23795	MAT 17:26	—Biíh baácdih moondíh tigaá ĩpĩ́ jíib ʉbʉp, Pedro ã niíj jepahap jĩ. —Pánihna, maáta ĩ́ih baácdih moónboodíh ĩpĩ́ jíib ʉbcan caá.
23803	MAT 18:7	Ded bitadih yéej chãjat tʉ́ʉtnidih Dios bʉ́dí ã peéh chãjachah, tʉbit yeejép ã yapbipna caá. Bitadih yéej chãjat tʉ́ʉtnit páantjeh ĩ jʉmbipna caá. Obohjeéhtih, queétboó yeejép yoobát ĩ yapbipna caá.
23805	MAT 18:9	Pánihat pah mʉntih, míih quíibjĩh ennit, yéej chãjna, caan dáhdih ma wã́at yohat pah, caán yéej chãjatdih ma cádahaá. Caandíh cádahcan, iiguípna ma bejbipna caá. Caanná iigát ã dʉbcan niít. Caan dáhdih ma yohochah nihna, caan dáhjeh ãta bʉʉd tágaá. Biícjĩh quíib wihcan yʉhna, tʉ́ttimah Diosjeéh ma tʉ́i jʉmbipna caá. Obohjeéhtih, míih quíib chénat pah dahjĩh iiguípna ma bejechah, chah yeejép mata yap tagaá. Pánihna, yéej chãjatdih cádahat caá náahap”, Jesús ã niijíp jĩ.
23808	MAT 18:12	Queét iiguípna bejnit, bʉʉdnít ovejawã panihnit ĩ jʉmna caá. Pánihnit ĩ jʉmʉchah, nin wã naáwátdih ñi tʉ́i jenah joyoó: Cien ovejawãdih bíbohni biíc oveja ã bʉʉdʉ́chah ennit, ¿ded pah tigaá ã chãjbi, yeéb ñi jenah joyóchah? Bita noventa y nueve ovejawãdih ĩ jeémát yílip jʉmʉpboó jwejnit, caán bʉʉdnídih bididih ã bejbipna caá.
23818	MAT 18:22	—¡Ma joyoó! Biíh meemdíh dawá láa ã yéej chãjachah yʉhna, siete láajeh íij cádahat ã náahcan caá. Obohjeéhtih, páant ã yéej chãjachah yʉhna, meémboó caandíh ma jwʉ́ʉb náhnica bojoó, Pedrodih Jesús ã niíj jepahap jĩ.
23819	MAT 18:23	“Bita ĩ yéej chãjatdih quíib bʉʉdátdih jenah joinít, nin wã naáwátdih ñi tʉ́i jenah joyoó: Dios ã maáh jʉmat nin pah ã jʉmna caá. Biíc baácdih moón ĩ maáh ã pebh moón caandíh ĩ jíib bʉʉdánachah, ĩ jíib bʉʉdáátdih ã jíib chãj beedáát tʉ́ʉtʉp be.
23820	MAT 18:24	Ĩ jíib bʉʉdáátdih ã jenah enechah, biíc caandíh teo wʉ̃hniboó bʉ́dí yoobát ã jíib bʉʉdánap be. Bʉ́dí ã jíib bʉʉdáátdih jéihnit, caandíh ã pebh ã bid bojop be.
23828	MAT 18:32	Páant ĩ naóh yacachah joinít, ĩ maáh ĩ naóh yacnidih bid bojnit, nin pah caandíh ã niíj jʉ̃ihñʉp be: ‘¡Meém yeejép pohba caá! Meém weemdíh bʉ́dí ma ʉʉ́bʉ́chah, “Bʉ́dí ma jíib bʉʉdáátdih ã jʉmʉ naáh”, wã niijíp yʉh be.
23843	MAT 19:12	Biquína neoná yaádhdih náahcannit pínah ĩ cã́ac jʉmna caá. Bitadih ĩ́ih quehli tíibnadih ĩ íib yohochah, yaádhdih náahcannit ĩ jʉmna caá. Bitaboó Diosdih teo wʉ̃hnit jʉmat tʉ́ʉt niijná, yaádhdih ĩ bidcan caá. Pánihna, ded tʉ́i joiní jʉmna, Diosdih teo wʉ̃hat tʉ́ʉt niijná, páant tigaá jʉmat náahap, Jesús jwiítdih ã niijíp jĩ.
23847	MAT 19:16	Páant jwiítdih ã nʉmah bejechah, biíc newé Jesús pebh jʉinít, nin pah caandíh ã niíj ʉʉ́bh joyóp jĩ: —¿Bohéní, páantjeh Diosjeéh jʉmíhna, ded pah tigaá tʉ́inidih wã chãjbi? ã niijíp jĩ.
23896	MAT 21:1	Jerusalén tʉ́tchina tóah jʉibínit, Olivo wʉ̃t jʉmni pácahi jʉmni jeéboó jwĩ jʉibínap jĩ. Pánih jʉibí, pʉ́ʉh laab béjna, Betfagé wʉ̃t jʉmni tʉ́tchibitdih jwĩ tóah jʉibínap jĩ. Caanná jʉibínit, Jesús chénewã jwĩjeéh jʉmnitdih caán tʉ́tchina ã wahap jĩ.
23902	MAT 21:7	Burroma, mi wʉ̃ʉ́h biícdih ĩ ʉb jʉyʉ́chah, jwĩ́ih jih bóo yéguehdih tóo dʉgnit, burromajih mi wʉ̃ʉ́hjihbʉt jwĩ cáagap jĩ. Páant jwĩ cáagat tʉ́ttimah, Jesús caán burro wʉ̃ʉ́hjih ã pʉ́ʉh laáb chʉ́ʉdʉp jĩ.
23903	MAT 21:8	Pánih chʉ́ʉdnit, Jerusalén tʉ́tchina jwiítdih ã nʉmah bejep jĩ. Páant ã bejechah ennit, dawá cã́acwã ĩ́ih jih bóo yéguehdih tóo dʉgnit, Jesúsdih wẽina, namáboó ĩ jwej waáwáp jĩ. Bitaboó ĩ bóodniji táam nʉ́onadih ʉbnit, queétbʉt Jesúsdih wẽina, namáboó ĩ jwej waáwáp jĩ. Páant ĩ jwejniji chóona, nʉ́onajih Jesús ã bejep jĩ.
23912	MAT 21:17	Páant niíj péanit, queétdih cádahnit, caán tʉ́tchimant Jesús jwiítdih ã nʉmah bac bejep jĩ. Pánih bac bejna, Betania tʉ́tchidih jʉibínit, caan chéi caanjĩ́h jwĩ ʉ̃wʉp jĩ.
23913	MAT 21:18	Cheibit bóo yeó jáapdih, Betania tʉ́tchiboó ʉ̃onitji Jerusalén tʉ́tchina jwʉ́ʉb bejna, Jesúsboó ãt nʉʉgʉ́p wʉnʉp tajĩ.