23214	MAT 1:1	Weém, Mateo, ded pah Jesucristo ã jʉmatjidih wã daácna caá. Jesucristo ã nʉowãji ĩ wʉ̃tnadih wã jwíih naóhbipna caá. Ã nʉoji jon jã́tih bóo David wʉ̃t jʉmni ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Caán ã jʉmat pínah jã́tih ã nʉoji Abraham wʉ̃t jʉmnibʉt ãt jʉmʉp wʉt jĩ.
23223	MAT 1:10	Ezequíasboó Manasés íip ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Manasésboó Amón íip ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Amónboó Josías íip ãt jʉmʉp wʉt jĩ.
23228	MAT 1:15	Eliudboó Eleazar íip ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Eleazarboó Matán íip ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Matánboó Jacob íip ãt jʉmʉp wʉt jĩ.
23229	MAT 1:16	Jacobboó José íip ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Joséboó María áa ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Maríaboó Jesús íin mit jʉmʉp wʉt jĩ. Jesúsboó Dios ã wahni Cristo ĩ niijní ãt jʉmʉp wʉt jĩ.
23231	MAT 1:18	Nin pah Jesucristo ãt cã́ac jʉmʉp wʉt jĩ. Ã íin Maríaboó Joséjĩh téihya chéonih pínah mit jʉmʉp wʉt jĩ. Ĩ téihya chéwat pínah jã́tih Tʉ́ini Espíritu ã wẽpatjĩh caántdih ã wʉdhdanachah, mit wʉdʉ jʉmʉp wʉt jĩ.
23233	MAT 1:20	Pánih jenah joí ʉ̃onit, ã oo jʉ́mʉchah, Dioíh ángelboó caandíh jígohnit, “José, Davidji jʉima, Tʉ́ini Espírituboó ã teo wáacatjĩh María mi wʉdʉ jʉmna caá. Pánihna, tíiccanjeh caántjĩh ma téihya chéweé.
23237	MAT 1:24	Dioíh ángel caandíh ã naáwát tʉ́ttimah, ã niiját pahjeh José Maríadih ãt téihya chéwep wʉt jĩ.
23240	MAT 2:2	Pánih jʉinít, caanjĩ́h moondíh nin pah ĩt niíj ʉʉ́bh joyóp wʉt jĩ: —¿Judíowã ĩ chah maáh pínah dedjĩh tigaá ã cã́ac jʉmat? Yeó aáb jʉ̃ʉ́wʉ́pmant jʉmna, chah iigní cʉ́i ã jáap jígohochah enna, ‘Maáh ã cã́ac jʉmna caá’, jwĩ niíj jéihyep jĩ. Páant ã jígohochah enna, caandíh weñedih jʉ̃óhna caá jwĩ chãjap, cʉ́iwãdih bohénit ĩt niijíp wʉt jĩ.
23242	MAT 2:4	Pánihna, Herodesboó sacerdotewã ĩ maáta, Moisés ã wʉtatjidih bohénitdihbʉt ãt bid wáacap wʉt jĩ. Páant ĩ míic wáac jʉí beedéchah ennit, queétdih nin pah ãt niíj ʉʉ́bh joyóp wʉt jĩ: —¿Dedboo tígaá Cristo ã cã́ac jʉmat pínahdih Dios naáwátdih naóh yapanit ĩt niíj daác jĩ? ãt niijíp wʉt jĩ.
23251	MAT 2:13	Páant ĩ jwʉ́ʉb bejat tʉ́ttimah, José jwʉh ã jwʉ́ʉb oo jʉ́mʉchah, Dioíh ángel caandíhbʉt nin pah ãt niíj naáwáp wʉt jĩ: “Ma jáa bojoó. Bainídih ĩ mawat pínah niijná, Herodes ã́ih soldadowãdih wahna caá ã chãjap. Pánihna, bainídih, ã íindihbʉt Egipto baácboó waícanjeh ma nʉmah jwei béjeé. Caanná wã niiját pah bóo ñi jʉm jwʉhʉʉ́”, ángel Josédih ãt niijíp wʉt jĩ.
23264	MAT 3:3	Jon jã́tih Dios naáwátdih naóh yapani Isaíasboó Juan ã bohéát pínahdih nin pah ãt niíj daacáp tajĩ: “Mʉʉ́ wihcapboó nin pah ã niíj ñaác bohébipna caá: ‘Jwĩ Maáh ã jʉ̃ʉ́wát pínah jã́tih ñi yéej chãjatdih cádahnit, tʉ́iniboodíh tʉ́ʉt nʉʉmnít, caandíh ñi tʉ́i páñaá’, ã niijbípna caá”, Isaías ãt niíj daacáp tajĩ.
23268	MAT 3:7	Dawá fariseowã, saduceowãbʉt daabáát tʉ́ʉtʉdih ĩ jʉibínachah ennit, Juan queétdih nin pah ãt jípónih niijíp wʉt jĩ: “¡Maiwã panihnit yeejépwã jʉmna, peéh chãjat pínahdih ʉ́ʉm jweííhnitjeh caá! Obohjeéhtih, yeéb ñi yéej chãjatdih ñi cádahíhcat jíib Dios yeebdíh ã peéh chãjachah, ñi jéih jweicán niít.
23275	MAT 3:14	Obohjeéhtih, daabáíhcan, nin pah Juan caandíh ãt niíj jepahap wʉt jĩ: —Meémboó chah wẽpni jʉmna, weémboodíh ma daabána ãta tʉ́i tagaá. Meemdíh daabáni pínah nihcan caá, Juan Jesúsdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23281	MAT 4:3	Páant ã nʉʉgʉ́p wʉnʉchah enna, Satanásboó ã pebhna jʉibínit, —Meém Dios wʉ̃ʉ́h jʉmna, nin jee dáhnadih ‘Pan dahna ma jʉmʉʉ́’, ma niijí, ãt niijíp wʉt yʉh jĩ.
23284	MAT 4:6	Pánih ñʉhat tʉ́ʉtnit, nin pah ãt niíj naáwáp wʉt yʉh jĩ: —Meém Dios wʉ̃ʉ́h jʉmna, meemdíh ã wapat pínahdih jʉ́ʉtat tʉ́ʉt niijná, ninmant ma ñaáp jéen bejeé. Davidji nin pah ã niíj daacátjidih ma tʉ́i náhninaá: ‘Dios ã́ih ángelwãdih meemdíh ã en dawát tʉ́ʉtbipna caá. Pánihna, queét meemdíh ĩ jípónih teobipna caá, jee dáhboó míih jítcha ã bʉʉg lájcat pínah niijná’, ãt niíj daacáp tajĩ, Satanás Jesúsdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23285	MAT 4:7	—Páant wã chãjcan niít. Dios naáwátdih biíh naóh yapani nin pah ãt niíj daacáp tajĩ: ‘Ñi Maáh Dios ã niijátjidih “¿Yoobópdih niít?” niíj jéihíhna, caandíh ñi chãjat tʉ́ʉtca bojoó’, ãt niíj daacáp tajĩ, Jesús caandíh ãt niíj jepahap wʉt jĩ.
23288	MAT 4:10	—Satanás, weemdíh ma cádah bejeé. Dios naáwátdih naóh yapani nin pah ãt niíj daacáp tajĩ: ‘Ma Maáh Diosdihjeh wẽinit, ã wʉtatdih ma jepahaá’, ãt niíj daacáp tajĩ, Jesús Satanásdih ãt niíj jepahap wʉt jĩ.
23320	MAT 5:17	“Nindihbʉt yeebdíh wã jéihyaat tʉ́ʉtna caá: Moisés ã wʉtatjidih, Dios naáwátdih naóh yapanit ĩ daacátjidihbʉt yohodih wã jʉ̃óhcan beé. Queét ĩ daacátjidih yoobópdih cã́acwãdih jéihyanit, ĩ niijátji pah biíc yoobó chãjat tʉ́ʉt niijná, wã jʉ̃ʉ́wʉ́p be.
23321	MAT 5:18	Yoobópdih yeebdíh wã naóhna caá. Péeni yeó jáap jã́tih, Moisés ã wʉtatji ã bʉʉdcán niít. Nihat ã daacátji pah ã yap beedáát pínah jã́tih, nin baác, jeábʉt ã bʉʉdcán niít.
23323	MAT 5:20	Yoobópdih yeebdíh wã naóhna caá. Moisés ã wʉtatjidih bohénit, fariseowãbʉt ‘Dios ã wʉtatdih jwĩ tʉ́i jepah beedána caá’, niijná yʉhna, ĩ tʉ́i chãjcan caá. Pánihna, Dios ã wʉtatdih yeébboodíh queét chah tʉ́i jepahat caá náahap. Pánih jepahcan, Dios ã maáh jʉmʉpboó ñi jʉibícan niít”, Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23325	MAT 5:22	Obohjeéhtih, weémboó nin pah yeebdíh wã naóhna caá: Ded biíhdih íijna, cã́acdih mao yohnidih ĩ peéh chãjat pah, caandíhbʉt peéh chãjat ã jʉmbipna caá. Ded biíhdih jʉ̃ihna ‘Meém jenah joicánni caá’, ã niijátji jíib, peéh chãjat tʉ́ʉtnit pebhboó ĩ ʉb bejbipna caá. ‘Meém yeejépabeh caá’, niijní iiguípna bejni pínah ã jʉmna caá.
23332	MAT 5:29	“Ma jéihyepmant bóo quíibjĩh en ñinahnit, yeejép chãjna, caan dáhdih wã́at yohat pah, caán yéej chãjatdih ma cádahaá. Caandíh cádahcan, iiguípna mata bej tagaá. Míih quíib dahdih ma wã́at yohochah, caan dáhjeh ãta bʉʉd tágaá. Obohjeéhtih, chénat pah dahjĩh iiguípna bejna, chah yeejép pohba mata yap tagaá. Pánihna, en ñinahnit, yeejép chãjatdih cádahat caá náahap.
23333	MAT 5:30	“Míih jéihyepmant bóo téihyajĩh yeejép chãjna, caán téihyadih ma dʉ́ʉc bóod yohat pah, caán yéej chãjatdih ma cádahaá. Caandíh cádahcan, iiguípna mata bej tagaá. Míih téihyadih ma yohochah, caán téihyajeh ãta bʉʉd tágaá. Obohjeéhtih, chénat pah téihyajĩh iiguípna bejna, chah yeejép pohba mata yap tagaá. Pánihna, yéej chãjatdih cádahat caá náahap”, Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23338	MAT 5:35	‘Nin baác tʉ́ini ã jʉmat pah, wã niiját biíc yoobó wã chãjbipna caá’, ñipĩ́ niijná caá. Obohjeéhtih, ‘baác’, niijná yʉhna, nin baácdih moondíh Dios maáh ã jʉmʉchah, ã wʉ̃tdih niiját pahjeh mʉntih niijná caá ñi chãjap. ‘Jerusalén tʉ́tchi tʉ́ini ã jʉmat pah, wã niiját biíc yoobó wã chãjbipna caá’, ñipĩ́ niijná caá. Obohjeéhtih, Jerusalén jwĩ Maáh chah wẽpni ã ñíoni, caandíh jwĩ weñat pínah tʉ́tchi, oboh jʉmni tʉ́tchi nihcah, biíc yoobó mʉntih niijná caá ñi chãjap.
23341	MAT 5:38	“Ñi nʉowãdih nin pah ĩ niíj naóh bohéátjidih yeebbʉ́t ñit joijí tagaá. ‘Biíh míih quíib dahdih ã bʉ́ʉh mawat pahjeh, meembʉ́t caandíh bʉ́ʉh mao jwʉ́ʉbanaá. Míih maó doóbhdih ã daj mawat pahjeh, meembʉ́t caandíh daj mao jwʉ́ʉbanaá’, ĩt niijíp wʉt jĩ.
23342	MAT 5:39	Obohjeéhtih, weémboó nin pah yeebdíh wã naóhna caá: Meemdíh yeejép chãjnidih yeejép ma chãj jwʉ́ʉbaca bojoó. Ded meemdíh íijnit, míih jéihyepmant bóo pʉ́o tíibdih ã mawachah, biámantbʉt ma jʉ́ʉtʉ́, mawíhna, ã jwʉ́ʉb mawat pínah niijná.
23353	MAT 6:2	“Moh yéejnitdih teo wáacna, bitadih ñi jʉ́ʉtca bojoó. Tʉ́i chãjnit pah jígohnitboó nihat ĩ wẽi enatdih bidna, ded pah ĩ chãjat pah ñi chãjca bojoó. Queét namánaboó jʉmnitdih, jwiít judíowã jwĩ míic wáacat mʉʉnáboó jʉmnitdihbʉt ĩpĩ́ wʉ̃hna caá, dawá queétdih ennit, ĩ wẽi naáwát pínah niijná. Queétdih ĩ wẽi naáwáchah, ĩ tʉ́i chãjatji jíib dée ĩ bíbohna caá. Diosboó ĩ tʉ́i chãjatji jíib queétdih ã jwʉ́ʉb wʉ̃hcan niít.
23360	MAT 6:9	Pánihna, yeébboó nin pah jwĩ íipdih ñi niíj ʉʉ́bʉ́: ‘Paá, meém jeáboó jʉmni, chah tʉ́ini ma jʉmʉchah, meemdíh jwĩ wẽina caá. Ma wʉ̃t chah yáaat caá jwiít jwĩ náahna caá.
23361	MAT 6:10	Nihat meém maáh ma jʉmatdih jéihnit, ĩ jepaha naáh. Ma wʉtʉchah, jeáboó jʉmnit ĩ tʉ́i jepahat pah, nin baácdih moonbʉ́t ĩ jepaha naáh.
23364	MAT 6:13	Nemépwã ĩ maáh jwiítdih ã yéejaíhichah, ma teo wáacá, jwĩ yéej chãjcat pínah niijná. Páant jwĩ ʉʉ́bʉ́chah, meém jwĩ Maáh chah wẽpni jʉmna, ma jéih jepahna caá. Páant ma jʉmʉchah, yeó jáap jʉmat pah nihat meemdíh ĩ wẽi naáwát caá náahap. Páant tií ã jʉmʉ nah’, Diosdih ñi niíj ʉʉ́bʉ́.
23386	MAT 7:1	“ ‘Meém yeejép caá’, bitadih ñi niijcá bojoó. Páant ñi niijcáh, Dios yeebdíhbʉt ‘Meém yeejép caá’, ã niijcán niít.
23391	MAT 7:6	“Mʉjjiowã́ panihnit yeejépwã Diosdih náahcannitdih ã́ih tʉ́ini doonádih ñi naóhca bojoó. Páant ñi naáwáchah, caandíh joí íijnit, yeebdíh tʉbit yeejép ĩta chãj taga. Momo mʉʉwã panihnit, ií náah chãjnitdih Dioíh tʉ́ini doonádih ñi naóhca bojoó. Queétdih ñi naáwáchah, joííhcan, bʉ́dí jíib jʉmni jeé tíibnadih momo mʉʉwã bepédih ĩ wid chʉñat pah, caán tʉ́ini doonádih ĩta yoh tagaá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23397	MAT 7:12	“Bita yeebdíh ĩ tʉ́i chãjat pínahdih ñi náahat pah, yeebbʉ́t bitadih ñi tʉ́i chãjaá. Queét yeebdíh ĩ tʉ́i chãjcah yʉhna, yeébboó queétdih ñi tʉ́i chãjaá. Páant tigaá Moisés ã wʉtatji, Dios naáwátdih naóh yapanit ĩ daacátjibʉt ã niijíp”, Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23401	MAT 7:16	Queétdih beh enat tʉ́ʉt niijná, ded pah ĩ chãjatdih ñi tʉ́i eneé. Yeejép ĩ chãjachah enna, yeejépwã ĩ jʉmatdih ñi jéihbipna caá. Ĩ tʉ́i chãjachah enna, tʉ́init ĩ jʉmatdih ñi jéihbipna caá. Nin pah caá ã jʉmʉp: Ded óot nah iguíh pihana ãpĩ́ quehcan caá. Mai bab nahbʉt bab dahna ãpĩ́ quehcan caá.
23406	MAT 7:21	“Dawá weemdíh ‘Maá’, niijnít jʉmna yʉhna, jeáboó ĩ jʉibícan niít. Wã íip jeáboó jʉmni ã weñat pínahdih chãjnitjeh ã maáh jʉmʉpna ĩ jʉibíbipna caá.
23407	MAT 7:22	Péeni yeó jáapnadih wã íip ã maáh jʉmʉpna waádíhnit, dawá weemdíh jepahcannitjibʉt nin pah ĩ niijbípna yʉh caá: ‘Maá, ma wẽpatjĩh ma naáwátdih jwiít jwĩ naóh yapanap jĩ. Ma wẽpatjĩh nemépwãdih jwĩ bacat tʉ́ʉtʉp jĩ. Cã́acwãjeh ĩ jéih chãjca naáhdih ma wẽpatjĩh jwĩ chãj jʉ́ʉtʉp jĩ’, ĩ niijbípna yʉh caá.
23414	MAT 7:29	“Caán tʉ́i jéihni pah jwiítdih ã niíj bohéna caá. Moisés ã wʉtatjidih bohénit páant ĩpĩ́ niíj bohécan caá. Pánih bohéna, caánboó yoobópdih tigaá maáh ã jʉmʉp”, ĩt míic niijíp wʉt jĩ.
23416	MAT 8:2	Páant ĩ bejechah, bácah moópni jwãáhnit, bódicha caj yoh ñajnit, nin pah ãt niijíp wʉt jĩ: —Maá, ma booaíhna, weemdíh ma jéih booana caá, Jesúsdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23418	MAT 8:4	—Meemdíh wã booaatjidih bitadih ma naóhca bojoó. Pánih naóhcan, sacerdotedihjeh naáwádih ma bejeé. Caanná jʉibínit, míih bácah ã ñʉʉmátjidih ma jʉ́ʉtʉ́. Moisés ã wʉtatji pah sacerdotewã ĩ cáo wʉ̃hat pínah niijná, chéne jopwãdih ma wʉ̃hʉʉ́, Dios meemdíh ã booaatjidih ĩ jéihyat pínah niijná. Tʉ́ttimah, ma déewãjeéh ma jwʉ́ʉb jʉmʉchah, ã tʉ́ibipna caá, Jesús caandíh ãt wẽp niijíp wʉt jĩ.
23420	MAT 8:6	—Maá, weemdíh ma teo wáacá. Weemdíh teo wʉ̃hni bʉ́dí wʉnna, wĩ́ih mʉʉ́boó ã lajna caá. Ã́ih bácah jwioní ã jʉmʉchah, bʉ́dí tʉbanit, ã jéih bejcan caá, Jesúsdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23422	MAT 8:8	—Obohjeéhtih, Maá, wĩ́ih mʉʉná ma bejcah, ã tʉ́imi nacaá. Weem cháh wẽpni ma jʉmʉchah, ‘Wĩ́ih mʉʉdíh ma waád jʉ̃ʉ́wʉ́’, niijní dée nihcan caá. Ma naáwáchahjeh, weemdíh teo wʉ̃hni ã boobipna caá. Wã chah jʉmnit bita maáta weemdíh ĩ wʉtna caá. Weembʉ́t soldadowãdih wʉtni caá. Biícdih ‘Ma bejeé’, wã niijíchah, ãpĩ́ bejna caá. Biíhdih ‘Ma jʉ̃ʉ́wʉ́’, wã niijíchah, ãpĩ́ jʉ̃óhna caá. ‘Nindih ma chãjaá’, wã niijíchah, páant ã chãjna caá. Weém wʉtni jʉmna, meembʉ́t wʉtni ma jʉmatdih wã jéihna caá. Ma wʉtat pahjeh weemdíh teo wʉ̃hni ã boobipna caá, soldadowã ĩ maáh Jesúsdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23427	MAT 8:13	Páant queétdih niíj péanit, soldadowã ĩ maáhdih nin pah ãt jwʉ́ʉb niijíp wʉt jĩ: —Míih mʉʉná ma jwʉ́ʉb bejeé. Meemdíh teo wʉ̃hni booni ã jʉmna caá. ‘Jesús caandíh ã booabipna caá’, ma niíj jenah joyát pahjeh ã yapna caá, Jesús caandíh ãt niijíp wʉt jĩ. Páant ã niijíchahjeh, ã́ih mʉʉ́boó jʉmni caandíh teo wʉ̃hni ãt boonap wʉt jĩ.
23433	MAT 8:19	Páant niijnít, jẽ́litna ĩ dei bejechah, Moisés ã wʉtatjidih bohéni Jesúsdih jwãáhnit, nin pah ãt niijíp wʉt jĩ: —Bohéní, deyoób ma bejechah, weembʉ́t majeéh wã bejmi caá, ãt niijíp wʉt jĩ.
23435	MAT 8:21	Páant ã niijíchah joinít, biíh jwʉh nin pah ãt niijíp wʉt jĩ: —Maá, majeéh weembʉ́t wã bejmi caá. Obohjeéhtih, wã bejat pínah jã́tih wã íip ã wʉnʉchah, ã́ih bácahdih wã yohat pínah niijná, ‘Ma chão jwʉ́hʉʉ́’, weemdíh ma niijí. Ã wʉnʉchah yoh péanit, majeéh wã bejbipna caá, ãt niijíp wʉt jĩ.
23439	MAT 8:25	—¡Maá, jwiítdih ma teo wáacá! ¡Daabná caá jwĩ chãjap! ĩt niíj wʉcʉp wʉt jĩ.
23440	MAT 8:26	Páant ĩ niíj wʉcʉchah, jáanit, Jesús queétdih nin pah ãt niijíp wʉt jĩ: —¿Dépanih tigaá bʉ́dí ñi ʉ́ʉm? Weemdíh tʉ́i jenah joiná, ñita ʉ́ʉmcan tagaá, ãt niijíp wʉt jĩ. Páant niijnít, ñah ñʉhnit, johlit, nolihatdihbʉt jʉ̃ihnit, “Ma yayaá”, ãt niijíp wʉt jĩ. Páant ã niijíchahjeh, johlit nolihatbʉt biícmantjeh ãt yayáh bejep wʉt jĩ.
23443	MAT 8:29	Pánihna, Jesúsdih jwãáh dei jʉibínit, nin pah ĩt niíj ñaacáp wʉt jĩ: —¿Meém Dios wʉ̃ʉ́h, dépanih chãjadih jʉ̃óh tigaá ma chãj? ¿Dios ã peéh chãjat pínah ã jʉdh jwʉhʉchah yʉhna, jã́tih jwiítdih peéh chãjadih jʉ̃óhnit beé ma chãjap? ĩt niijíp wʉt jĩ.
23450	MAT 9:2	Caanná ĩ jʉibínachah, caanjĩ́h moón jéih yoocannidih ã ñajat chóojĩh Jesús pebhna ĩt beo jʉibínap wʉt jĩ. “Jesús nindih ã jéih booabipna caá”, ĩt niíj jenah joyóp wʉt jĩ. Páant ĩ niíj jenah joyátdih jéihnit, jéih yoocannidih nin pah Jesús ãt niijíp wʉt jĩ: —Ma weñeé. Ma yéejatdih meemdíh wã yohna caá, ãt niijíp wʉt jĩ.
23451	MAT 9:3	Páant ã niijíchah joinít, biquína Moisés ã wʉtatjidih bohénit nin pah ĩt niíj jenah joyóp wʉt yʉh jĩ: “Diosjeh yéejatdih ã jéih yohna caá. Nin cã́acjeh jʉmna yʉhna, páant niijná, ‘Dios wã jʉmna caá’, niíj yeena caá ã chãjap”, ĩt niíj jenah joyóp wʉt jĩ.
23453	MAT 9:5	‘Ma yéejatdih wã yohna caá’, wã niijíchah joinít, weemdíh jéihcan yʉhna, ‘Yeeni caá’, ñi niíj jenah joiná caá. Obohjeéhtih, ‘Ñah ñʉhnit, ma yáac chʉ̃i bejeé’, wã niijíchah, caán ã bejechah ennit, wã niiját yoobópdih ã jʉmatdih ñi jéihbipna caá. Pánih jéihna, yéejat yohat wẽpat wã bíbohatdihbʉt ñi jéihbipna caá.
23454	MAT 9:6	Weém nihat cã́acwã ʉ́ʉd jeñé, nin baácdih moondíh jéih booanit, ĩ yéej chãjatdihbʉt wã jéih yohna caá. Pánih tibeé Dios weemdíh ã wah deyanap jĩ, cã́acwã ĩ yéejatdih wã yohat pínah niijná. Pánihna, caán wẽpatdih wã bíbohatdih yeéb ñi jéihyat pínah niijná, nin pah wã chãj jʉ́ʉtbipna caá, ãt niijíp wʉt jĩ. Páant niíj péanit, jéih yoocannidih nin pah ãt niijíp wʉt jĩ: —Ma ñah ñʉhʉʉ́. Ma ñajat chóodih ʉbnit, míih mʉʉ́boó ma jwʉ́ʉb bejeé, ãt niijíp wʉt jĩ.
23457	MAT 9:9	Pánih booa péaniji caán mʉʉmánt bac bejnit, Jesús ã bohénitdih ãt jwʉ́ʉb nʉmah jib bejep wʉt jĩ. Pánih bejnit, caanmánt jʉ̃óhnit, weém Mateo pebh ĩ jʉyʉ́p jĩ. Romanowã ĩ maáta ĩ ʉʉ́bát tʉ́ʉtni dinerodih ʉʉ́bh wʉ̃hni wã jʉmʉp jĩ. Pánihna, caán láa wĩ́ih tewat tólihboó wã chʉ́ʉdʉp jĩ. Caanjĩ́h wã chʉ́ʉdʉchah ennit, nin pah weemdíh Jesús ã niijíp jĩ: —Wãjeéh ma pée jʉ̃ʉ́wʉ́, ã niijíp jĩ. Páant ã niijíchah joinítjeh, ñah ñʉhnit, ãjeéh wã bejep jĩ.
23472	MAT 9:24	Páant ĩ jʉñʉ́chah ennit, Jesús queétdih nin pah ã niijíp jĩ: —Yeéb ñi bac bejeé. Mi wʉncan caá. Ʉ̃ona caá mi chãjap, ã niijíp jĩ. Páant ã niijíchah joinít, “Nih yáana caá ã chãjap”, niijnít, cã́acwã caandíh ĩ dehwep jĩ.
23489	MAT 10:3	Felipe, Bartolomé, Tomás, weém Mateobʉt jwĩ jʉmʉp jĩ. Weémboó Romanowã ĩ maáta ĩ ʉʉ́bát tʉ́ʉtni dinerodih ʉʉ́bh wʉ̃hni wã jʉmʉp jĩ. Biíh Santiago, Alfeo wʉ̃ʉ́hbʉt ã jʉmʉp jĩ. Tadeo, Lebeo ĩ niíj wʉ̃t bʉ́ʉdhnibʉt ã jʉmʉp jĩ.
23533	MAT 11:5	‘Jéih encannitji, jéih joicánnitji, jéih bejcannitjidihbʉt ã booana beé. Bácah moópnitji, wʉnah bejnitjidih yʉh bʉca ã booana beé.Moh yéejnitdih ã tʉ́i ʉbat pínah doonádihbʉt naóhna ã chãjap be.
23538	MAT 11:10	Juan ã jwíih naóh waáwát pínahdih jon jã́tih Dios naáwátdih naóh yapani nin pah ãt niíj naóh daacáp tajĩ: ‘Ã wʉ̃ʉ́hdih Dios nin pah ã niijíp be: “Ma jã́tih wã naáwátdih naóh waóhni pínahdih wã wahbipna caá, meémboó ma naáwáchah joinít, cã́acwã ĩ jepahat pínah niijná”, Dios ã niijíp be’, ãt niíj daacáp tajĩ.
23541	MAT 11:13	Juan ã jʉ̃ʉ́wát pínah jã́tih, nihat Dios naáwátdih naóh yapanitboó daácna, Moisésbʉt daácna, Dios ã maáh jʉmat pínahdih ĩt naóh daacáp tajĩ. Juanbʉt caandíhjeh mʉntih ã naóh bohénap be.
23563	MAT 12:5	Nindihbʉt ñi náhninaá: Dioíh mʉʉ́boó teonit sacerdotewã jwĩ chooát yeó jáapdih ĩpĩ́ choocán caá. Páant ĩ choocán yʉhna, Dios ã wʉtatdih yap yohnit nihcan caá. ¿Páant Moisés ã wʉtatjidih ñi bohécannit jĩí?
23568	MAT 12:10	Caanjĩ́h téihya ágahni ã jʉmʉp jĩ. Pánihna, fariseowãboó Jesúsdih naóh yacat tʉ́ʉt niijná, caandíh nin pah ĩ niíj ʉʉ́bh joyóp jĩ: —¿Ma jenah joyóchah, jwĩ chooát yeó jáapdih Dios ã booaat tʉ́ʉt niít? ĩ niijíp jĩ.
23571	MAT 12:13	Páant niíj péanit, caán téihya ágahnidih nin pah ã niíj wʉtʉp jĩ: —Míih téihyadih ma yoo dʉwʉʉ́, ã niijíp jĩ. Páant ã niijíchah joinít, ã́ih téihyadih ã yoo dʉwʉ́p jĩ. Páant ã yoo dʉwʉ́chahjeh, ã́ih téihya ã tʉ́yah bejep jĩ.
23578	MAT 12:20	Moh yéejnit panihnitdih jʉ̃ihcanjeh, ã tʉ́i teo wáacbipna caá. Bita jĩ́gahnitdihbʉt ã weñabipna caá. Pánih jʉmna, cã́acwã ĩ míic yéej chãjatdih ámohnit, tʉ́inijeh ã chãjat tʉ́ʉtbipna caá.
23595	MAT 12:37	Tʉ́i wéhenidih ‘Meém tʉ́ini caá’, Dios ã niijbípna caá. Obohjeéhtih, yeejép wéheniboodíh ‘Meemdíh peéh chãjat ã náahna caá’, ã niijbípna caá”, Jesús queétdih ã niijíp jĩ.
23596	MAT 12:38	Biíh láa mʉʉ́ diítboó jwĩ jʉmʉchah, biquína fariseowã, Moisés ã wʉtatjidih bohénitjĩh waád jʉinít, nin pah Jesúsdih ĩ niijíp yʉh jĩ: —Bohéní, jwiít cã́acwã jwĩ jéih chãjca naáhdih ma chãj jʉ́ʉtʉ́, meém Dios ã wahni yoobópdih ma jʉmatdih jwĩ jéihyat pínah niijná, ĩ niijíp jĩ.
23605	MAT 12:47	Páant ĩ jʉyʉ́chah ennit, jwĩjeéh jʉmni Jesúsdih nin pah ã niijíp jĩ: —¡Ma eneé! Meemdíh míic wéheat tʉ́ʉt niijná, ma íin ma ʉ́ʉdwã biícdih jóocmant ĩ pã́ina caá, ã niijíp jĩ.
23606	MAT 12:48	—Ma niiját tʉ́ina caá. Obohjeéhtih, ¿Dedh tigaá wã íin? ¿Det tigaá wã ʉ́ʉdwã? ã niijíp jĩ.
23621	MAT 13:13	Cã́acwã quíib wihcannit dée, ded pah ĩ enatdih ĩ beh encan caá. Molít wihcannit dée, ĩ joiná yʉhna, ĩ jéih beh joicán caá. Páant ĩ jʉmatdih jéihna, wã jenah joiní naáwátjĩhjeh queétdih wã bohéna caá.
23633	MAT 13:25	Obohjeéhtih, caán, nihat ãjeéh moonbʉ́t ĩ ʉ̃wat pónih, caandíh eníhcanniboó ã́ih wápchina jʉinít, ã momatji cãtíh yeejép yílipdih ã momop be. Mom péanit, ã bejep be.
23635	MAT 13:27	Pánih ennit, wápchi mínah pebhna jʉibínit, nin pah ĩ niíj ʉʉ́bh joyóp be: ‘¿Maá, trigodihjeh ma momochah yʉhna, dépanih tigaá míih wápchidih yeejép yílipbʉt ã chíih?’ ĩ niijíp be.
23639	MAT 13:31	“Dios ã maáh jʉmat nin pahbʉt ã jʉmna caá: Mostaza tíib cã́o tíbih pah bóo ã jʉmna caá. Pánih bainí tíbih jʉmna yʉhna, caandíh ĩ momochah, chíihna, ã tʉ́i behna caá. Páant ã behechah, ã́ih cã́canaboó dawá jwébehwã ĩpĩ́ jaamná caá. Pánihat pah tigaá Dios ã maáh jʉmat. Ã́ihwã daocánnit jwíih jʉmnitji, tʉ́ttimah ĩ dao béjbipna caá”, Jesús ã niijíp jĩ.
23660	MAT 13:52	Páant jwĩ niíj jepahachah joinít, jwiítdih nin pah ã jwʉ́ʉb niíj naáwáp jĩ: —Det Moisés ã wʉtatjidih bohénit Dios ã maáh jʉmatdihbʉt bohéna, máadih, jáapdihbʉt cã́acwãdih ĩ jéih bohéna caá. Queét bohénit mʉʉ́ mínah panihnit caá ĩ jʉmʉp. Caán, bitadih teo wáacat tʉ́ʉt niijná, ã́ih mʉʉdíh jʉmni tʉ́inidih ʉb bacanit, jáapdih, máadihbʉt queétdih ã jéih wʉ̃hna caá, Jesús jwiítdih ã niijíp jĩ.
23663	MAT 13:55	¿Nin máa teoni wʉ̃ʉ́h nihcan niít? ¿Ã íin María nihcan niít? ¿Santiago, José, Simón, Judas, ã ʉ́ʉdwã nihcan niít?
23669	MAT 14:3	Juandih ã mao yohat tʉ́ʉtat pínah jã́tih, Herodes ã ʉ́ʉd Felipe áadih ãt bíbohop wʉt jĩ. Páant ã chãjat doonádih joiná, Juan Daabáni Herodesdih nin pah ãt niíj jʉ̃ihñʉp wʉt jĩ: “Ma ʉ́ʉd áadih dʉ́ʉc wái áa jʉmna, Dios ã wʉtatdih yap yohna caá ma chãjap”, ãt niijíp wʉt jĩ. Páant ã niiját jíib Herodes caandíh ãt mao yohíhip wʉt yʉh jĩ. Obohjeéhtih, “ ‘Juan Dios naáwátdih naóh yapani ã jʉmna caá’, judíowã ĩ niíj jenah joiná caá. Pánihna, caandíh wã mao yohat tʉ́ʉtʉchah, queét weemdíh ĩta íij tagaá”, niíj jenah joinít, queétdih ãt ʉ́ʉmʉp wʉt jĩ. Pánih ʉ́ʉmna, Juandih mao yohcanjeh, caandíh teonit, chéwat tʉ́ʉtnit, nemat mʉʉ́boó ãt nemat tʉ́ʉtʉp wʉt jĩ. Yad Herodías mi wʉtʉchah joinít, páant ãt chãjap wʉt jĩ.
23675	MAT 14:9	Páant mi niijíchah joinít, Herodes bʉ́dí ãt jĩ́gahap wʉt yʉh jĩ. Obohjeéhtih, caanjĩ́h míic wáacnitdih tíicnit, “Meemdíh wã wʉ̃hcan niít”, caántdih ãt jéih niijcáp wʉt jĩ.
23694	MAT 14:28	Páant ã niijíchah joinít, Pedroboó caandíh nin pah ã niijíp jĩ: —Maá, yoobópdih meemjéh jʉmna, íimjih weemdíhbʉt ma pebhna ma yáac chʉ̃i bejat tʉ́ʉtʉ́, ã niijíp jĩ.
23695	MAT 14:29	—Ma jʉ̃ʉ́wʉ́, Jesús ã niíj jepahap jĩ. Páant ã niijíchah joinít, Pedro jãáj chóodih jʉmniji íimjih dei ñʉhnit, Jesús pebhna ã yáac chʉ̃i bejep yʉh jĩ.
23696	MAT 14:30	Obohjeéhtih, johlit nolihatbʉt bʉ́dí ã jʉmʉchah enna, ãt ʉ́ʉmʉp jĩ. Pánih ʉ́ʉmna, daab béjnajeh, Jesúsdih nin pah ã niíj ejep jĩ: —¡Maá, weemdíh ma teo wáacá! ã niijíp jĩ.
23702	MAT 14:36	—Míih yégueh chóodihjeh nit wʉnnitdih ma tewat tʉ́ʉtʉ́, ĩ niijíp jĩ. Pánihna, ã́ih yégueh chóodih teonit pah moonjéh ĩ boonap jĩ.
23703	MAT 15:1	Tʉ́ttimah, Jerusalén tʉ́tchidih moón fariseowã, Moisés ã wʉtatjidih bohénit biícdih, Jesús pebhna jʉinít, caandíh nin pah ĩ niíj ʉʉ́bh joyóp jĩ:
23707	MAT 15:5	Obohjeéhtih, páant ã niijíchah yʉhna, yeébboó ded ã mánadih teo wáaquíhnidih nin pah caá ñipĩ́ niíj wʉtʉp: ‘Ma mánadih teo wáaccanjeh, caán dinerodih Diosboodíh ma wʉ̃hʉʉ́’, ñipĩ́ niíj wʉtna caá.
23727	MAT 15:25	Páant ã niijíchah joinít, caánt judío nihcannihboó ã pebh bódicha caj yoh ñajnit, nin pah mi niijíp jĩ: —¡Maá, weemdíh ma teo wáacá! mi niijíp jĩ.
23729	MAT 15:27	—Ma niiját yoobópdih tigaá, Maá. Obohjeéhtih, queét ĩ jeémp jéenanidih mʉjjiowã́ ĩpĩ́ jeémpna caá, mi niíj jepahap jĩ.
23730	MAT 15:28	—Meémboó weemdíh tʉ́i jenah joiníh ma jʉmʉchah, ma niiját pah wã chãjna caá, Jesús caántdih ã niijíp jĩ. Páant ã niijíchahjeh, mi nʉʉ́m mit boonap wʉt jĩ.
23741	MAT 15:39	Páant ĩ jeémp péanachah, Jesús queétdih ĩ́ih mʉʉnáboó ã jwʉ́ʉb bejat tʉ́ʉtʉp jĩ. Pánih wah péanit, jãáj chóodih waadnít, Mágdala tʉ́tchi jʉmni baácna jwiítdih ã nʉmah chʉ́ʉh bejep jĩ.
23744	MAT 16:3	Baáb jéenna, mah tólihna dʉʉni ã jʉmʉchah enna, ‘Mah yeó jáap ã jʉmbipna caá’, ñipĩ́ niijná caá. Ded pah jeá ã jʉmatdih tʉ́i beh enna yʉhna, Dios ã wẽpatjĩh wã chãj jʉ́ʉtatboodíh ñi beh encan caá.