23233	MAT 1:20	Pánih jenah joí ʉ̃onit, ã oo jʉ́mʉchah, Dioíh ángelboó caandíh jígohnit, “José, Davidji jʉima, Tʉ́ini Espírituboó ã teo wáacatjĩh María mi wʉdʉ jʉmna caá. Pánihna, tíiccanjeh caántjĩh ma téihya chéweé.
23234	MAT 1:21	Caánt newé weépdih mi tʉ́ʉhbipna caá. Caanjéh tigaá ã́ih cã́acwã iiguípna bejnit déejidih tʉ́i ʉbni ã jʉmbipna caá. Páant cã́acwãdih tʉ́i ʉbni pínah ã jʉmʉchah, Jesús ma wʉ̃t bʉ́ʉdhdʉ́p”, ángel Josédih ãt niijíp wʉt jĩ.
23237	MAT 1:24	Dioíh ángel caandíh ã naáwát tʉ́ttimah, ã niiját pahjeh José Maríadih ãt téihya chéwep wʉt jĩ.
23240	MAT 2:2	Pánih jʉinít, caanjĩ́h moondíh nin pah ĩt niíj ʉʉ́bh joyóp wʉt jĩ: —¿Judíowã ĩ chah maáh pínah dedjĩh tigaá ã cã́ac jʉmat? Yeó aáb jʉ̃ʉ́wʉ́pmant jʉmna, chah iigní cʉ́i ã jáap jígohochah enna, ‘Maáh ã cã́ac jʉmna caá’, jwĩ niíj jéihyep jĩ. Páant ã jígohochah enna, caandíh weñedih jʉ̃óhna caá jwĩ chãjap, cʉ́iwãdih bohénit ĩt niijíp wʉt jĩ.
23242	MAT 2:4	Pánihna, Herodesboó sacerdotewã ĩ maáta, Moisés ã wʉtatjidih bohénitdihbʉt ãt bid wáacap wʉt jĩ. Páant ĩ míic wáac jʉí beedéchah ennit, queétdih nin pah ãt niíj ʉʉ́bh joyóp wʉt jĩ: —¿Dedboo tígaá Cristo ã cã́ac jʉmat pínahdih Dios naáwátdih naóh yapanit ĩt niíj daác jĩ? ãt niijíp wʉt jĩ.
23245	MAT 2:7	Páant ĩ niiját tʉ́ttimah, cã́ac wihcah, yeó aáb jʉ̃ʉ́wʉ́pmant moondíh Herodes ãt jwʉ́ʉb bid bojop wʉt jĩ. Ã pebh ĩ jʉibínachah ennit, débólih caán cʉ́i ã jwíih jígohatjidih queétdih ãt ʉʉ́bh joyóp wʉt jĩ. Páant ã ʉʉ́bh joyóchah, caán cʉ́idih ĩ jwíih enatjidih ĩt naáwáp wʉt jĩ.
23251	MAT 2:13	Páant ĩ jwʉ́ʉb bejat tʉ́ttimah, José jwʉh ã jwʉ́ʉb oo jʉ́mʉchah, Dioíh ángel caandíhbʉt nin pah ãt niíj naáwáp wʉt jĩ: “Ma jáa bojoó. Bainídih ĩ mawat pínah niijná, Herodes ã́ih soldadowãdih wahna caá ã chãjap. Pánihna, bainídih, ã íindihbʉt Egipto baácboó waícanjeh ma nʉmah jwei béjeé. Caanná wã niiját pah bóo ñi jʉm jwʉhʉʉ́”, ángel Josédih ãt niijíp wʉt jĩ.
23252	MAT 2:14	Páant ã niijíchah joinít, cheijeh jáanit, Egipto baácna bainídih ã íin biícdih José ãt nʉmah jwei béjep wʉt jĩ.
23253	MAT 2:15	Caán Egipto baácna jʉibínit, Herodes ã báadh jwʉhat pah bóo caánboó ĩt jʉm jwʉhʉp wʉt jĩ. Páant Jesús ã yapachah, Dios naáwátdih naóh yapani nin ã daacátji pah ãt yapap wʉt jĩ: “ ‘Egipto baácboó jʉmni wã wʉ̃ʉ́hdih wã bid bojbipna caá’, Dios ã niijíp be”, ãt niíj daacáp tajĩ.
23254	MAT 2:16	Cʉ́iwãdih bohénit biíh namáboó ĩ jwʉ́ʉb bejat doonádih joinít, Herodesboó bʉ́dí ãt íijip wʉt jĩ. Pánih íijnit, Belén tʉ́tchidih moón neoná weépdih, caán tʉ́tchi jwẽ́ejdih moondíhbʉt ãt mawat tʉ́ʉtʉp wʉt jĩ. Cʉ́iwãdih bohénit débólih caán cʉ́i ã jwíih jígohatjidih ĩ naáwáchah joiníji Herodes ã mawíhniboó chéne jópchi dée ã bíbohatdih ãt jéihyep wʉt jĩ. Pánih jéihna, chéne jópchi nʉmp bíbohnit nihat neoná weépdih ãt mao yohat tʉ́ʉtʉp wʉt jĩ.
23256	MAT 2:18	“Ramá wʉ̃t jʉmni tʉ́tchidih moón bʉ́dí ñaacátdih ĩ joiná caá. Bʉ́dí jĩ́gahnit, ĩ ñaác jʉñát bʉ́dí ã yáana caá. Raquel mi jʉimená yaádh, judíowã ĩ weha mána yaádh, ĩ wehdih ĩ mao yohochah ennit, bʉ́dí ĩ ñaác jʉ̃iná caá. Ĩ weh ĩ wihcatdih enna, ĩ jĩ́gahat ã yaicán niít”, ãt niíj daacáp tajĩ.
23257	MAT 2:19	Herodes ã wʉnat tʉ́ttimah, Joséwã Egipto baácboó páantjeh ĩt jʉm jwʉhʉp wʉt jĩ. Pánih jʉmnit, biíc chei José ã oo jʉ́mʉchah, Dioíh ángel caandíh jígohnit, nin pah ãt jwʉ́ʉb niíj naáwáp wʉt jĩ:
23265	MAT 3:4	Juaníh yégueh chóo camello wʉ̃t jʉmni nʉñʉ́p yoócjĩh nóomnit, ĩ yacni chóo wʉt jĩ. Ã́ih jʉyáát tõp momo jiwi chóo tõp wʉt jĩ. Wʉ̃ʉ́c joowã́dih jeémpnit, belo macdihbʉt ãpĩ́ déebep wʉt jĩ.
23270	MAT 3:9	Nin pah ñi niíj jenah joicá bojoó: ‘Jon jã́tih bóo Abraham jwiít judíowã jwĩ nʉo ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Pánihna, ã jʉimená jʉmna, Dioíhwã caá jwĩ jʉmʉp’, ñi niíj jenah joicá bojoó. Yeebdíh nin pah wã niijná caá: Abraham jʉimená ñi jʉmʉchah yʉhna, dedé pínah nihcan caá. Diosboó nin jee dáhnadih tʉ́ʉt nʉʉmnít, Abraham jʉimená pínahdih ã jéih chãjna caá. Abraham jʉimená ñi jʉmat nin oboh jʉmni jee dáhna ã nihat pahjeh tigaá.
23271	MAT 3:10	Nin pah ã jʉmna caá: Yeéb máa nah panihni ñi jʉmʉchah, Diosboó máa nahdih tib yohni panihni caá ã jʉmʉp. Yeejép dahna quehnidih tib yoh bojnit, ã́ih náatnadihbʉt ã pʉd yohbipna caá. Tib yoh péanit, caan náhdih, ã́ih náatnadihbʉt ã cáo yohbipna caá. Páant ã cáwat pah caandíh jepahcannitdih iiguípna ã wahbipna caá.
23272	MAT 3:11	Wã tʉ́ttimah jʉ̃óhni wã chah wẽpni caá. Páant ã jʉmʉchah jenah joinít, ‘Weém oboh jʉmni caá’, wã niíj jenah joiná caá. Pánihna, ñi yéej chãjatdih cádahnit, tʉ́iniboodíh ñi tʉ́ʉt nʉʉmʉ́chah, yeebdíh wã daabána caá. Páant wã daabáát panihni, caánboó yeebdíh Tʉ́ini Espíritu ã wẽpatdih bʉ́dí ã wʉ̃hbipna caá. Caán ã wẽpat tʉʉ iigát panihnijĩh ñi yéejatdih cáwat pah ã chãjbipna caá, jwʉ́ʉb yéej chãjíhatdih ñi jenah joicát pínah niijná.
23273	MAT 3:12	Trigo teoni panihni caá. Ã́ih chóonadih caóh caj péanit, caán tíibna yoobátdihjeh wʉh wʉʉ́hboó jʉ́i yacnit, ã́ih mʉʉ́boó ã ámohbipna caá. Obohjeéhtih, ã caóh cajni chóonaboodíh ã cáo yohbipna caá. Páant ã chãjat pah wã tʉ́ttimah jʉ̃óhni caandíh jepahnitdih ã tʉ́i ʉbbipna caá. Obohjeéhtih, caandíh jepahcannitboodíh iiguípna ã wahbipna caá. Caán iigát dedé ã noón dʉbcan niít”, Juan ãt niijíp wʉt jĩ.
23275	MAT 3:14	Obohjeéhtih, daabáíhcan, nin pah Juan caandíh ãt niíj jepahap wʉt jĩ: —Meémboó chah wẽpni jʉmna, weémboodíh ma daabána ãta tʉ́i tagaá. Meemdíh daabáni pínah nihcan caá, Juan Jesúsdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23276	MAT 3:15	—Páant niijcánjeh, weemdíh ma daabánaá. Pánih daabánit, Dios ã́ihwãdih ã chãjat tʉ́ʉtat pahjeh tigaá jwĩ chãjbip. Páant jwĩ chãjachah ennit, cã́acwãboó Dios ã wahni wã jʉmatdih ĩ jéihbipna caá, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ. —Caán láa bácah, ã tʉ́imi nacaá, Juan ãt niíj jepahap wʉt jĩ.
23277	MAT 3:16	Páant niíj jepahnit, Jesúsdih ãt daabánap wʉt jĩ. Ã daabá péanachah, Jesús mʉjna ñʉhniji ãt aab ñʉ́hʉp wʉt jĩ. Pánih aab ñʉ́hnitjeh, Jesús ã enechah, jeá ãt jéweah bejep wʉt jĩ. Páant ã jéweah bejechah, jop pah jígohni Tʉ́ini Espíritu jeámant dei jʉ̃óhnit, caandíh ãt jʉí jaamáp wʉt jĩ.
23280	MAT 4:2	Caánboó jʉmna, Diosdih tʉ́i ʉʉ́bát tʉ́ʉt niijná, cuarenta yeó jáap ãt jeémpcap wʉt jĩ. Pánih jeémpcan, Jesús nʉʉgʉ́p wʉnna ãt chãjap wʉt jĩ.
23281	MAT 4:3	Páant ã nʉʉgʉ́p wʉnʉchah enna, Satanásboó ã pebhna jʉibínit, —Meém Dios wʉ̃ʉ́h jʉmna, nin jee dáhnadih ‘Pan dahna ma jʉmʉʉ́’, ma niijí, ãt niijíp wʉt yʉh jĩ.
23284	MAT 4:6	Pánih ñʉhat tʉ́ʉtnit, nin pah ãt niíj naáwáp wʉt yʉh jĩ: —Meém Dios wʉ̃ʉ́h jʉmna, meemdíh ã wapat pínahdih jʉ́ʉtat tʉ́ʉt niijná, ninmant ma ñaáp jéen bejeé. Davidji nin pah ã niíj daacátjidih ma tʉ́i náhninaá: ‘Dios ã́ih ángelwãdih meemdíh ã en dawát tʉ́ʉtbipna caá. Pánihna, queét meemdíh ĩ jípónih teobipna caá, jee dáhboó míih jítcha ã bʉʉg lájcat pínah niijná’, ãt niíj daacáp tajĩ, Satanás Jesúsdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23289	MAT 4:11	Páant ã niijíchah joinít, Satanás caandíh ãt cádahap wʉt jĩ. Páant ã cádahat tʉ́ttimah, Dioíh ángelwãboó Jesús pebh jʉibínit, caandíh ĩt teo wáacap wʉt jĩ.
23294	MAT 4:16	Caanjĩ́h moón dʉpʉ́napboó jʉmnit panihnit Diosdih ĩt jéih jwʉhcap taga. Pánih jéihcan, iiguípna bejnit déeji ĩt jʉmʉp taga. Obohjeéhtih, Dios ã wahni, yeh iigát panihni, ã tʉ́i chãjatdih jʉ́ʉtnit, queétdih caandíh ãt jéihyanap taga bʉca”, Isaías ãt niíj daacáp tajĩ.
23299	MAT 4:21	Pánih chibít yʉʉ́p queétdih nʉmah bejnit, Santiago ã ʉ́ʉd Juandihbʉt Jesús ãt enep wʉt jĩ. Queét ĩ íip Zebedeo biícdih ĩ́ih jãáj chóodih chʉ́ʉdnit, ĩ́ih ñʉonádih ámohna ĩt chãjap wʉt jĩ. Pánih ennit, queét chénewãdihbʉt ãt bid bojop wʉt jĩ, caandíh ĩ pej jʉmat pínah niijná.
23307	MAT 5:4	“Det ĩ yéejatdih jĩ́gahnit, bita ĩ yéejatdihbʉt jĩ́gahnitdih Dios ã wẽi enna caá. Pánih wẽi ennit, queétdih tʉ́i teo wáacnit, ĩ yéejatdih ã yohochah, ĩ jĩ́gahat ã yaibípna caá.
23309	MAT 5:6	“Det nʉʉgʉ́p wʉn babhbíhnit panihnit yoobópdih chãjat pínahdih bidnitdih Dios ã wẽi enna caá. Pánih wẽi ennit, Dios queétdih ã teo wáacbipna caá, caandíh ĩ tʉ́i jepahat pínah niijná.
23310	MAT 5:7	“Det bitadih jĩ́gah en teo wáacnitdih Dios ã wẽi enna caá. Pánih wẽi ennit, Diosbʉt queétdih ã jĩ́gah en teo wáacbipna caá.
23316	MAT 5:13	“Yeéb nin baácboó jʉmna, nʉ́ʉmni panihni ñi jʉmna caá. Nʉ́ʉmnijĩh ñipĩ́ bʉiná caá, jeémát ã nʉñat pínah niijná. Pánihat pah yeéb wĩ́ihwãboó nihat bitajeéh jʉmna, queétdih ñi tʉ́i teo wáacna caá, ĩ tʉ́i jʉmat pínah niijná. Obohjeéhtih, nʉ́ʉmni ã bʉyát beedéchah, ñi jéih jwʉ́ʉb bʉyácan caá. Páant ã bʉicáh, caandíh yohatjeh caá náahap. Pánih yohnidih cã́acwã jéihcanjeh, ĩ wid chʉ̃ibipna caá. Pánihat dée pah yeéb Diosdih cádahna, bitadih teo wáacat dée wihcan, bʉicánni nʉ́ʉmni panihni ñita jʉm tagaá.
23318	MAT 5:15	Jiiát dahdih jiinít, pamap dahjĩh cã́acwã ĩpĩ́ páah jwejcan caá. Obohjeéhtih, caandíh japboó ĩpĩ́ jií cáagna caá, nihat mʉʉ́ diítboó jʉmnit ĩ tʉ́i enat pínah niijná.
23319	MAT 5:16	Pánihna, caán japboó cáagni jiiát dah panihni jʉmna, yeebbʉ́t bitadih ñi tʉ́i chãjaá. Páant ñi tʉ́i chãjachah ennit, ñi íip jeámant bóodih cã́acwã ĩ wẽi naóhbipna caá”, queétdih Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23324	MAT 5:21	“Ñi nʉowãdih nin pah ĩ niíj naóh bohéátjidih yeebbʉ́t ñit joijí tagaá: ‘Cã́acwãdih ñi mao yohca bojoó. Ded cã́acdih mao yohnidih peéh chãjat ã jʉmbipna caá’, ĩ niijátjidih ñit joijí tagaá.
23325	MAT 5:22	Obohjeéhtih, weémboó nin pah yeebdíh wã naóhna caá: Ded biíhdih íijna, cã́acdih mao yohnidih ĩ peéh chãjat pah, caandíhbʉt peéh chãjat ã jʉmbipna caá. Ded biíhdih jʉ̃ihna ‘Meém jenah joicánni caá’, ã niijátji jíib, peéh chãjat tʉ́ʉtnit pebhboó ĩ ʉb bejbipna caá. ‘Meém yeejépabeh caá’, niijní iiguípna bejni pínah ã jʉmna caá.
23327	MAT 5:24	Ñi wʉ̃hni pínah nʉñʉ́pdih jwej jwʉhnit, ã pebhna jwʉ́ʉb bej, ñi míic ámohoó. ‘Páant wã chãjatjidih wã jĩ́gahna caá. Chéneji wã jwʉ́ʉb chãjcan niít, páant mʉntih. Pánihna, weemdíh ma íij jenah joyátdih ma cádahaá’, ñi niijí. Páant ñi míic ámohat tʉ́ttimah, Dioíh mʉʉná caandíh weñedih ma jwʉ́ʉb bejeé, bʉca.
23328	MAT 5:25	“Biíhdih ma jíib bʉʉdáátdih bidnit, cã́acwãdih peéh chãjat tʉ́ʉtni maáh pebhna naóh yacadih meemdíh ã ʉb bejechah, ãjeéh íijcanjeh ma bejeé. Peéh chãjat tʉ́ʉtni pebhboó ñi jʉibíát pínah jã́tih, meemdíh ã naóh yaccat pínah niijná, caanjĩ́h ñi míic ámohoó. Páant ñi chãjcah nihna, yeebdíh ãta naóh yac tagaá. Páant ã naóh yacachah joinít, peéh chãjat tʉ́ʉtniboó meemdíh nemat mʉʉ́boó ãta nemat tʉ́ʉt tagaá.
23330	MAT 5:27	“Ñi nʉowãdih nin pah ĩ niíj naóh bohéátjidih yeebbʉ́t ñit joijí tagaá: ‘Bita weha mánajĩh yeejép ñi chãjca bojoó’, ĩ niijátjidih ñit joijí tagaá.
23331	MAT 5:28	Obohjeéhtih, weémboó yeebdíh nin pah wã naóhna caá: Ded yad wilijĩh yeejép chãjcan yʉhna, caántdih en ñinahnitjeh, yeejép ãtát chãj péanap taga. Pánihna, yaddihbʉt biíc yoobó mʉntih ã yapna caá.
23332	MAT 5:29	“Ma jéihyepmant bóo quíibjĩh en ñinahnit, yeejép chãjna, caan dáhdih wã́at yohat pah, caán yéej chãjatdih ma cádahaá. Caandíh cádahcan, iiguípna mata bej tagaá. Míih quíib dahdih ma wã́at yohochah, caan dáhjeh ãta bʉʉd tágaá. Obohjeéhtih, chénat pah dahjĩh iiguípna bejna, chah yeejép pohba mata yap tagaá. Pánihna, en ñinahnit, yeejép chãjatdih cádahat caá náahap.
23333	MAT 5:30	“Míih jéihyepmant bóo téihyajĩh yeejép chãjna, caán téihyadih ma dʉ́ʉc bóod yohat pah, caán yéej chãjatdih ma cádahaá. Caandíh cádahcan, iiguípna mata bej tagaá. Míih téihyadih ma yohochah, caán téihyajeh ãta bʉʉd tágaá. Obohjeéhtih, chénat pah téihyajĩh iiguípna bejna, chah yeejép pohba mata yap tagaá. Pánihna, yéej chãjatdih cádahat caá náahap”, Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23334	MAT 5:31	“Ñi nʉowãdih nin pah ĩ niíj naóh bohéátjidih yeebbʉ́t ñit joijí tagaá: ‘Yaddih yohíhna, ñi yohat pínah papélahdih wʉ̃hnit, caántdih ñi jéih yohna caá’, ĩt niijíp wʉt yʉh jĩ.
23335	MAT 5:32	Obohjeéhtih, weémboó nin pah yeebdíh wã naóhna caá: Ãjeéh bóli biíh newéjĩh yeejép mi chãjat jíibjeh, newé caántdih ã jéih yohna caá. Páant mi chãjcah yʉhna, ã yohat tʉ́ttimah, biíhjĩh mi jwʉ́ʉb áa jʉmna, caanjĩ́h yeejép mita chãj tagaá. Pánihna, det yohnitjĩh jwʉ́ʉb áa jʉmna, yeejép ĩ chãjna caá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23336	MAT 5:33	“Jon jã́tih moondíh nin pah ĩ niíj naóh bohéátjidih yeebbʉ́t ñit joijí tagaá: ‘ “Dios ã enechah, wã niiját pah wã chãjbipna caá. Páant wã chãjcah, weemdíh ã peéh chãja naáh”, niijnít, ñi niiját pahjeh chãjat caá náahap’, ĩt niijíp wʉt jĩ.
23341	MAT 5:38	“Ñi nʉowãdih nin pah ĩ niíj naóh bohéátjidih yeebbʉ́t ñit joijí tagaá. ‘Biíh míih quíib dahdih ã bʉ́ʉh mawat pahjeh, meembʉ́t caandíh bʉ́ʉh mao jwʉ́ʉbanaá. Míih maó doóbhdih ã daj mawat pahjeh, meembʉ́t caandíh daj mao jwʉ́ʉbanaá’, ĩt niijíp wʉt jĩ.
23346	MAT 5:43	“Ñi nʉowãdih nin pah ĩ niíj naóh bohéátjidih yeebbʉ́t ñit joijí tagaá: ‘Ñijeéh jʉmnitdih ñi oyoó. Obohjeéhtih, yeebdíh eníhcannitdih eníhcat caá náahap’, ĩt niijíp wʉt jĩ.
23348	MAT 5:45	Pánih chãjna, jwĩ íip jeámant bóo ã weh ñi jʉmbipna caá. Diosboó nihat cã́acwãdih biíc yoobó ã tʉ́i chãjna caá. Yeejépwãdih, tʉ́initdihbʉt yeó ã tʉ́i chãhat tʉ́ʉtna caá. Ã wʉtatdih jepahnitdih, jepahcannitdihbʉt mah ã bʉʉgát tʉ́ʉtna caá. Cã́acwãdih biíc yoobó Dios ã tʉ́i chãjat pah, yeebbʉ́t biíc yoobó ñi tʉ́i chãjaá.
23353	MAT 6:2	“Moh yéejnitdih teo wáacna, bitadih ñi jʉ́ʉtca bojoó. Tʉ́i chãjnit pah jígohnitboó nihat ĩ wẽi enatdih bidna, ded pah ĩ chãjat pah ñi chãjca bojoó. Queét namánaboó jʉmnitdih, jwiít judíowã jwĩ míic wáacat mʉʉnáboó jʉmnitdihbʉt ĩpĩ́ wʉ̃hna caá, dawá queétdih ennit, ĩ wẽi naáwát pínah niijná. Queétdih ĩ wẽi naáwáchah, ĩ tʉ́i chãjatji jíib dée ĩ bíbohna caá. Diosboó ĩ tʉ́i chãjatji jíib queétdih ã jwʉ́ʉb wʉ̃hcan niít.
23356	MAT 6:5	“Diosdih ʉʉ́bhna, tʉ́i chãjnit pah jígohnitboó nihat ĩ wẽi enatdih bidna, ĩ ʉʉ́bát pah yeébboó ñi ʉʉ́bhca bojoó. Queétboó ʉʉ́bhna, jwiít judíowã jwĩ míic wáacat mʉʉnáboó, namánaboobʉ́t ñʉhnit, Diosdih ĩ ʉʉ́bhna caá, dawá queétdih ennit, ĩ wẽi naáwát pínah niijná. Páant cã́acwã ĩ wẽi enatjeh caá ĩ ʉʉ́bát jíib dée.
23367	MAT 6:16	“Diosdih tʉ́i ʉʉ́bát tʉ́ʉt niijná, jeémp jwʉhcan, jĩ́gahnit pah ñi jígohca bojoó. Páant tigaá tʉ́i chãjnit pah jígohnitboó ĩpĩ́ chãjap. Cã́acwã queétdih ĩ wẽi naáwátdih bidna, queét ĩ́ih móotdih jĩ́gahni pah ĩ chãjna caá. Páant ĩ chãjachah, jeémp jwʉhcannit ĩ jʉmatdih nihat ennit, ‘Queét tʉ́init caá’, ĩ niíj wẽina caá. Yoobópdih yeebdíh wã naóhna caá: Cã́acwã queétdih ĩ wẽi naáwátjeh ĩ jeémp jwʉhcat jíib dée ã jʉmna caá. Diosboó queétdih ã wẽi naóhcan niít. Queét ĩ chãjat pah ñi chãjca bojoó.
23373	MAT 6:22	“Jiiát ã tʉ́i yeh iiguíchah, jwĩ tʉ́i jéih enat pah, Dios ã weñat pínahdih tʉ́i jenah joinít, tʉ́inidih ñi chãjbipna caá. Ded pah ñi jenah joyátdihjeh ñi chãjbipna caá. Tʉ́inidih jenah joinít, tʉ́inidih ñi chãjbipna caá.
23376	MAT 6:25	“Nin pah yeebdíh wã jwʉ́ʉb naóhna caá: Ñi jeémát pínah, ñi babhbat pínah, ñi dʉwát pínah yéguehnadihbʉt ñi náhni dahwaca bojoó. Obohjeéhtih, caandíh bidat chah Diosjeéh ñi tʉ́i jʉmat pínahboodíh ñi bidií. Páant ñi bidichah, caán yeebdíh oina, ñi jeémát pínah, ñi dʉwát pínahdihbʉt ã wʉ̃hbipna caá, ñi tʉ́i jʉmat pínah niijná.
23379	MAT 6:28	“Ñi dʉwát pínah yéguehnadihbʉt bʉ́dí ñi jenah joicá bojoó. Jiadih bóo cháanadih ñi tʉ́i jenah joyoó. Caán cháana behna, ã tʉ́i jígohat pínahdih ãpĩ́ teocan caá.
23380	MAT 6:29	Pánih teocan yʉhna, maáh Salomónji ã́ih tʉ́ini yégueh chóodih dʉonít, ã tʉ́i jígohat chah cháanaboó ã tʉ́i jígohna caá.
23381	MAT 6:30	Caán cháanadih Diosboó ã tʉ́i jígohat tʉ́ʉtna caá. Obohjeéhtih, caán cháanaboó bʉʉ déedih jʉm, cheibit déedih ã diib téh bejna caá. Páant ã diib téhechah, cã́acwã ĩpĩ́ cáo yohna caá. Páant maátcanjeh ã jʉmʉchah yʉhna, Dios caán cháanadih tʉ́i jígohni ã chãjna caá. Caán cháanadih tʉ́ini yégueh dée pah ã wʉ̃hat chah yeébboodíh Dios yéguehdih ã wʉ̃hbipna caá. Pánihna, caandíh bʉ́dí jenah joicánjeh, Diosboodíh ñi tʉ́i jenah joyoó.
23388	MAT 7:3	Nin pah yeéb ñipĩ́ chãjna caá: Ñi déedih bainí quíib becát ã jʉmʉchah, caanbítdih ñi tʉ́i enna caá. Caán bainí oj ã jʉmʉchah yʉhna, ñi enat pah, ñi dée ã yéej chãjatbitdih ñipĩ́ enna caá. Obohjeéhtih, yeebdíh bʉ́dí quíib becát ã jʉmʉchah yʉhna, caandíh ñi encan caá. Caandíh ñi encat pah, bʉ́dí yeejép chãjna yʉhna, ñi enah bojna caá. ¿Dépanih tigaá páant ñi chãj?
23389	MAT 7:4	Yeebdíh bʉ́dí quíib becát panihni ã jʉmʉchah yʉhna, ‘Némé, ma quíib becátdih weémboó meemdíh wã póoj yohbipna caá’, ñipĩ́ niijná caá. Pánihat pah, bʉ́dí yéej chãjnit jʉmna yʉhna, ‘Némé, tʉbit yeejép chãjna caá ma chãjap. Caandíh ma cádahaá’, ñipĩ́ niijná caá. ¿Dépanih tigaá yeéb yeejép chãjnit jʉmna yʉhna, bʉ́dí ñi yéej chãjatdih jenah joicánjeh, bita bainí ĩ yéej chãjatdihjeh ñi jenah joí?
23390	MAT 7:5	Páant niijnít, tʉ́init pah jígohnit ĩ chãjat pahjeh mʉntih yeebbʉ́t biíc yoobó ñi chãjna caá. Yeebdíh bʉ́dí quíib becát panihnidih ñi jwíih póoj yohat pah, ñi yéej chãjatdih jwíih cádahat caá náahap. Páant ñi cádahat tʉ́ttimah, ñi déeíh bainí quíib becát panihnidih tʉ́i jéih enna, ñi jéih póoj yohat pah, ã yéej chãjatdih ñi jéih cádahat tʉ́ʉtbipna caá.
23391	MAT 7:6	“Mʉjjiowã́ panihnit yeejépwã Diosdih náahcannitdih ã́ih tʉ́ini doonádih ñi naóhca bojoó. Páant ñi naáwáchah, caandíh joí íijnit, yeebdíh tʉbit yeejép ĩta chãj taga. Momo mʉʉwã panihnit, ií náah chãjnitdih Dioíh tʉ́ini doonádih ñi naóhca bojoó. Queétdih ñi naáwáchah, joííhcan, bʉ́dí jíib jʉmni jeé tíibnadih momo mʉʉwã bepédih ĩ wid chʉñat pah, caán tʉ́ini doonádih ĩta yoh tagaá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23394	MAT 7:9	“¿Pan dahdih ñi wʉ̃ʉ́h yeebdíh ã ʉʉ́bʉ́chah joinít, jee dáhboodíh caandíh ñita wʉ̃h taniít? Ñita wʉ̃hcan tagaá.
23395	MAT 7:10	¿Queejdíh ã ʉʉ́bʉ́chah, bʉcdih ñita wʉ̃h taniít? Ñita wʉ̃hcan tagaá.
23397	MAT 7:12	“Bita yeebdíh ĩ tʉ́i chãjat pínahdih ñi náahat pah, yeebbʉ́t bitadih ñi tʉ́i chãjaá. Queét yeebdíh ĩ tʉ́i chãjcah yʉhna, yeébboó queétdih ñi tʉ́i chãjaá. Páant tigaá Moisés ã wʉtatji, Dios naáwátdih naóh yapanit ĩ daacátjibʉt ã niijíp”, Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23398	MAT 7:13	“Jeáboó bejíhna, Diosdih tʉ́i jenah joinít, ñi jepahaá. Pánih jepahnit, ã weñat pínahdihjeh ñi chãjbipna caá. Pánih chãjnit, bainí jẽc panihni ã jʉmʉchah yʉhna, ã pebhna bejni bainí namádih ñi jéih ñáan bejbipna caá. Obohjeéhtih bʉ́dí jẽcdih waadnít, bʉ́dí namádih ñi bejechah, dedé bʉwat ã wihcan niít. Páant ã bʉocah, dawá jenah joicánjeh iiguípna bejni namádih bejna, bʉʉdnít ĩ jʉmbipna caá.
23400	MAT 7:15	“Ñi tʉ́i chãja chaáh. ‘Dios naáwátdih naóh yapani caá’, niíj yeenitdih ñi joyáh bojoó. Queét tʉ́init pah jígohna yʉhna, ĩ jenah joyátboó yeejép ã jʉmʉchah, yeebdíh ĩ yéejaíhbipna caá.
23401	MAT 7:16	Queétdih beh enat tʉ́ʉt niijná, ded pah ĩ chãjatdih ñi tʉ́i eneé. Yeejép ĩ chãjachah enna, yeejépwã ĩ jʉmatdih ñi jéihbipna caá. Ĩ tʉ́i chãjachah enna, tʉ́init ĩ jʉmatdih ñi jéihbipna caá. Nin pah caá ã jʉmʉp: Ded óot nah iguíh pihana ãpĩ́ quehcan caá. Mai bab nahbʉt bab dahna ãpĩ́ quehcan caá.
23409	MAT 7:24	“Ded wã bohéátdih joí jepahna, mʉʉ́ chãj pooni panihni ã jʉmna caá. Tʉ́i jenah joiní jwʉmʉ́p baácdih nʉmah baád waadánit, ã́ih jagápdih ã tʉ́i dodhdop be.
23411	MAT 7:26	Obohjeéhtih, ded wã bohéátdih joiná yʉhna, jepahcan, tʉ́i jenah joicánni mʉʉ́ chãjni panihni caá ã jʉmʉp. Caánboó óonjihbitjeh baád waadánit, ã́ih jagápdih ã dodhdop be.
23414	MAT 7:29	“Caán tʉ́i jéihni pah jwiítdih ã niíj bohéna caá. Moisés ã wʉtatjidih bohénit páant ĩpĩ́ niíj bohécan caá. Pánih bohéna, caánboó yoobópdih tigaá maáh ã jʉmʉp”, ĩt míic niijíp wʉt jĩ.
23424	MAT 8:10	Páant ã niijíchah joí wẽinit, Jesús ãjeéh péenitdih nin pah ãt niijíp wʉt jĩ: —Yoobópdih yeebdíh wã naóhna caá. Nin soldadowã ĩ maáh judío nihcan yʉhna, Diosdih ã tʉ́i jenah joiná caá. Caandíh teo wʉ̃hnidih wã booaat pínahdih ãt jéihyep taga. Weemdíh caán ã tʉ́i jenah joyát pah, ded judío biíc yoobó jenah joinídih wã en jwʉhcan caá.
23426	MAT 8:12	Obohjeéhtih, judíowã Dios ã maáh jʉmʉpna bejnit déejidih, yeejép dʉpʉ́napboó ã wahbipna caá. Caanná ã wahnitboó bʉ́dí jĩ́gahnit, ĩ́ih maodíh ĩ néeh chãác jʉ̃ibípna caá, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.