23229	MAT 1:16	Jacobboó José íip ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Joséboó María áa ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Maríaboó Jesús íin mit jʉmʉp wʉt jĩ. Jesúsboó Dios ã wahni Cristo ĩ niijní ãt jʉmʉp wʉt jĩ.
23234	MAT 1:21	Caánt newé weépdih mi tʉ́ʉhbipna caá. Caanjéh tigaá ã́ih cã́acwã iiguípna bejnit déejidih tʉ́i ʉbni ã jʉmbipna caá. Páant cã́acwãdih tʉ́i ʉbni pínah ã jʉmʉchah, Jesús ma wʉ̃t bʉ́ʉdhdʉ́p”, ángel Josédih ãt niijíp wʉt jĩ.
23238	MAT 1:25	Obohjeéhtih, mi weh jʉmat pínah jã́tih, José mijeéh ãt jʉmcap wʉt jĩ. Pánihna, caánt mi weép jʉmat tʉ́ttimah, Joséboó mi wʉ̃ʉ́hdih Jesús ãt wʉ̃t bʉ́ʉdhdʉp wʉt jĩ.
23239	MAT 2:1	Herodes Judea baácdih moón ĩ maáh jʉm láa, caán baácdih jʉmni Belén tʉ́tchidih Jesús ãt cã́ac jʉmʉp wʉt jĩ. Ã cã́ac jʉmat tʉ́ttimah, cʉ́iwãdih bohénit yeó aáb jʉ̃ʉ́wʉ́pmant moón jʉ̃óhnit, Jerusalén tʉ́tchina ĩt jʉyʉ́p wʉt jĩ.
23253	MAT 2:15	Caán Egipto baácna jʉibínit, Herodes ã báadh jwʉhat pah bóo caánboó ĩt jʉm jwʉhʉp wʉt jĩ. Páant Jesús ã yapachah, Dios naáwátdih naóh yapani nin ã daacátji pah ãt yapap wʉt jĩ: “ ‘Egipto baácboó jʉmni wã wʉ̃ʉ́hdih wã bid bojbipna caá’, Dios ã niijíp be”, ãt niíj daacáp tajĩ.
23261	MAT 2:23	Pánihna, caanná jʉibínitji, Nazaret wʉ̃t jʉmni tʉ́tchiboó ĩt jʉmʉp wʉt jĩ. Caanná ĩ jʉmʉchah, Dios naáwátdih naóh yapanit ĩ daacátji pah Jesús ãt jʉmʉp wʉt jĩ. “ ‘Nazaret tʉ́tchidih bóo caá’, cã́acwã Dios ã wahnidih ĩ niijbípna caá”, ĩt niíj daacáp tajĩ.
23274	MAT 3:13	Tʉ́ttimah, Jesús Galilea baácboó jʉmniji bejnit, Juandih ã daabáát tʉ́ʉtat tʉ́ʉt niijná, Jordán mʉjna ãt dei jʉibínap wʉt jĩ.
23275	MAT 3:14	Obohjeéhtih, daabáíhcan, nin pah Juan caandíh ãt niíj jepahap wʉt jĩ: —Meémboó chah wẽpni jʉmna, weémboodíh ma daabána ãta tʉ́i tagaá. Meemdíh daabáni pínah nihcan caá, Juan Jesúsdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23276	MAT 3:15	—Páant niijcánjeh, weemdíh ma daabánaá. Pánih daabánit, Dios ã́ihwãdih ã chãjat tʉ́ʉtat pahjeh tigaá jwĩ chãjbip. Páant jwĩ chãjachah ennit, cã́acwãboó Dios ã wahni wã jʉmatdih ĩ jéihbipna caá, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ. —Caán láa bácah, ã tʉ́imi nacaá, Juan ãt niíj jepahap wʉt jĩ.
23277	MAT 3:16	Páant niíj jepahnit, Jesúsdih ãt daabánap wʉt jĩ. Ã daabá péanachah, Jesús mʉjna ñʉhniji ãt aab ñʉ́hʉp wʉt jĩ. Pánih aab ñʉ́hnitjeh, Jesús ã enechah, jeá ãt jéweah bejep wʉt jĩ. Páant ã jéweah bejechah, jop pah jígohni Tʉ́ini Espíritu jeámant dei jʉ̃óhnit, caandíh ãt jʉí jaamáp wʉt jĩ.
23279	MAT 4:1	Páant ã daabáát tʉ́ttimah, Tʉ́ini Espíritu Jesúsdih mʉʉ́ wihcapboó ãt nʉmah bejep wʉt jĩ, nemépwã ĩ maáh, Satanás, caandíh yeejép ã wʉtat pínah niijná.
23280	MAT 4:2	Caánboó jʉmna, Diosdih tʉ́i ʉʉ́bát tʉ́ʉt niijná, cuarenta yeó jáap ãt jeémpcap wʉt jĩ. Pánih jeémpcan, Jesús nʉʉgʉ́p wʉnna ãt chãjap wʉt jĩ.
23282	MAT 4:4	—Páant wã chãjcan niít. Dios naáwátdih naóh yapani nin pah ãt niíj daacáp tajĩ: ‘Jeémátdihjeh pohba ĩ jeéméchah, cã́acwãíh caolih tʉ́i booni panihni ã jʉmcan niít. Ĩ́ih caolih tʉ́i booni ã jʉmat pínah niijná, Dios naáwátdih tʉ́i joyát caá náahap’, ãt niíj daacáp tajĩ, Jesús Satanásdih ãt niíj jepahap wʉt jĩ.
23283	MAT 4:5	Páant ã niíj jepahat tʉ́ttimah, Jerusalén, “Dioíh tʉ́tchi”, ĩ niijní tʉ́tchina Satanás Jesúsdih ãt nʉmah bejep wʉt jĩ. Caanná nʉmah jʉibínit, Dioíh mʉʉ́ chah jap bóo jʉmni waolí beo nah yapatboó Jesúsdih ãt ñʉhat tʉ́ʉtʉp wʉt jĩ.
23284	MAT 4:6	Pánih ñʉhat tʉ́ʉtnit, nin pah ãt niíj naáwáp wʉt yʉh jĩ: —Meém Dios wʉ̃ʉ́h jʉmna, meemdíh ã wapat pínahdih jʉ́ʉtat tʉ́ʉt niijná, ninmant ma ñaáp jéen bejeé. Davidji nin pah ã niíj daacátjidih ma tʉ́i náhninaá: ‘Dios ã́ih ángelwãdih meemdíh ã en dawát tʉ́ʉtbipna caá. Pánihna, queét meemdíh ĩ jípónih teobipna caá, jee dáhboó míih jítcha ã bʉʉg lájcat pínah niijná’, ãt niíj daacáp tajĩ, Satanás Jesúsdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23285	MAT 4:7	—Páant wã chãjcan niít. Dios naáwátdih biíh naóh yapani nin pah ãt niíj daacáp tajĩ: ‘Ñi Maáh Dios ã niijátjidih “¿Yoobópdih niít?” niíj jéihíhna, caandíh ñi chãjat tʉ́ʉtca bojoó’, ãt niíj daacáp tajĩ, Jesús caandíh ãt niíj jepahap wʉt jĩ.
23286	MAT 4:8	Páant ã niíj jepahat tʉ́ttimah, jap bóo jeená Jesúsdih Satanás ãt nʉmah pʉ́ʉh laab béjep wʉt jĩ. Caán jeejína pʉ́ʉh laáb jʉibínit, nihat cã́acwã ĩ jʉmat yoobó Jesúsdih ãt jʉ́ʉtʉp wʉt jĩ. Dawá ĩ́ih bií déedihbʉt ãt jʉ́ʉtʉp wʉt jĩ.
23287	MAT 4:9	Pánih jʉ́ʉtnit, nin pah caandíh ãt niijíp wʉt yʉh jĩ: —Wã pebh bódicha caj yoh ñajnit, weemdíh ma weñeé. Páant ma weñechah, nihat nin tʉ́tchina ã jʉmatdihbʉt meémboodíh wã wʉ̃hbipna caá, Jesúsdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23288	MAT 4:10	—Satanás, weemdíh ma cádah bejeé. Dios naáwátdih naóh yapani nin pah ãt niíj daacáp tajĩ: ‘Ma Maáh Diosdihjeh wẽinit, ã wʉtatdih ma jepahaá’, ãt niíj daacáp tajĩ, Jesús Satanásdih ãt niíj jepahap wʉt jĩ.
23289	MAT 4:11	Páant ã niijíchah joinít, Satanás caandíh ãt cádahap wʉt jĩ. Páant ã cádahat tʉ́ttimah, Dioíh ángelwãboó Jesús pebh jʉibínit, caandíh ĩt teo wáacap wʉt jĩ.
23290	MAT 4:12	Tʉ́ttimah, Juandih nemat mʉʉ́boó ĩ nemat doonádih joinít, Jesús Galilea baácna ãt jwʉ́ʉb bejep wʉt jĩ.
23291	MAT 4:13	Caanjĩ́h jʉmniji Nazaret tʉ́tchimant bejnit, Capernaum tʉ́tchina ãt jʉibínap wʉt jĩ. Caán tʉ́tchi Galilea íim jwẽ́ejdih Zabulón, Neftalí ĩ jʉimenáíh baácji jʉmni tʉ́tchi ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Caanná jʉibínit, Jesús ãt jʉmʉp wʉt jĩ.
23292	MAT 4:14	Páant ã jʉmʉchah, Dios naáwátdih naóh yapani Isaías nin ã daacátji pah Jesús ãt yapap wʉt jĩ:
23295	MAT 4:17	Caanná jʉmna, nin pah Jesús ãt niíj naóh bohé jwíihip wʉt jĩ: “Nihat baácdih moondíh Dios ã maáh jʉmatdih ã jʉ́ʉtat pínah bahnijeh ã jʉdhna caá. Pánihna, ñi yéej chãjatdih cádahnit, tʉ́iniboodíh ñi tʉ́ʉt nʉʉmʉ́”, ãt niijíp wʉt jĩ.
23296	MAT 4:18	Tʉ́ttimah, Galilea íimna dei jʉibí, pʉ́ʉd bejnit, Simón, ã ʉ́ʉd Andrésjĩh queéj jʉ́ʉt maona, ĩ́ih ñʉodíh ĩ yoh báhanachah, Jesús queétdih ãt enep wʉt jĩ. Simónboó Pedro ĩ niijní ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Pánih ennit, nin pah queétdih ãt niijíp wʉt jĩ:
23298	MAT 4:20	Páant ã niijíchah joinítjeh, ĩ́ih ñʉonádih cádahnit, Jesúsjeéh ĩt bejep wʉt jĩ.
23299	MAT 4:21	Pánih chibít yʉʉ́p queétdih nʉmah bejnit, Santiago ã ʉ́ʉd Juandihbʉt Jesús ãt enep wʉt jĩ. Queét ĩ íip Zebedeo biícdih ĩ́ih jãáj chóodih chʉ́ʉdnit, ĩ́ih ñʉonádih ámohna ĩt chãjap wʉt jĩ. Pánih ennit, queét chénewãdihbʉt ãt bid bojop wʉt jĩ, caandíh ĩ pej jʉmat pínah niijná.
23300	MAT 4:22	Páant ã bid bojochah joiná, queétbʉt biícmantjeh nihat ĩ tewatdih, ĩ íipdihbʉt cádahnit, Jesúsjeéh ĩt bejep wʉt jĩ.
23301	MAT 4:23	Pánihna, nihat Galilea baácdih moondíh Jesús ã bohénitdih ãt nʉmah bohé jibip wʉt jĩ. Jwiít judíowã jwĩ míic wáacat mʉʉná jʉmat pah waadnít, Dios ã maáh jʉmat tʉ́ini doonádih ãt bohénap wʉt jĩ. Pánih bohéna, det wʉnnitdihbʉt ãt booanap wʉt jĩ.
23302	MAT 4:24	Páant ã chãjat doonádih nihat Siria baácdih moonbʉ́t ĩt joyóp wʉt jĩ. Pánih joinít, dawá mácah wʉnat jʉmnit, bʉ́dí tʉbanit, nemép caolih jʉmnit, wãá wʉnat jʉmnit, jéih wʉ̃lícannitdihbʉt ĩt ʉb jʉibínap wʉt jĩ. Nihat ĩ ʉb jʉibínitdih Jesús ãt booanap wʉt jĩ.
23304	MAT 5:1	Dawá ã pebh ĩ jʉibínachah ennit, jeé ñaj yacapboó pʉ́ʉh laáb jʉibínit, Jesús caanjĩ́h ãt chʉ́ʉdʉp wʉt jĩ. Páant ã chʉ́ʉdʉchah, ã bohénitbʉt ã pebhna ĩt jʉibínap wʉt jĩ.
23315	MAT 5:12	Dios naáwátdih naóh yapanitjidih biíc yoobó yeejép ĩtát chãj waáwáp tajĩ. Pánihna, queétdih ĩ chãjatji pahjeh bita yeebdíhbʉt yeejép ĩ chãjbipna caá. Obohjeéhtih, jeáboó ñi jʉibínachah, Dios yeebdíh bʉ́dí ã tʉ́i chãjbipna caá. Páant ã tʉ́i chãjat pínahdih jéihnit, bita yeebdíh yeejép ĩ chãjachah yʉhna, ñi tʉ́i weñeé”, Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23319	MAT 5:16	Pánihna, caán japboó cáagni jiiát dah panihni jʉmna, yeebbʉ́t bitadih ñi tʉ́i chãjaá. Páant ñi tʉ́i chãjachah ennit, ñi íip jeámant bóodih cã́acwã ĩ wẽi naóhbipna caá”, queétdih Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23323	MAT 5:20	Yoobópdih yeebdíh wã naóhna caá. Moisés ã wʉtatjidih bohénit, fariseowãbʉt ‘Dios ã wʉtatdih jwĩ tʉ́i jepah beedána caá’, niijná yʉhna, ĩ tʉ́i chãjcan caá. Pánihna, Dios ã wʉtatdih yeébboodíh queét chah tʉ́i jepahat caá náahap. Pánih jepahcan, Dios ã maáh jʉmʉpboó ñi jʉibícan niít”, Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23329	MAT 5:26	Yoobópdih yeebdíh wã naóhna caá. Caán nemat mʉʉ́boó ñi jíib chãj beedáát pah bóo ñi jʉm jwʉhbipna caá. Caán jíib chãjat tʉ́ʉtnidih jíib chãj péanit, ñi bacbipna caá”, Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23333	MAT 5:30	“Míih jéihyepmant bóo téihyajĩh yeejép chãjna, caán téihyadih ma dʉ́ʉc bóod yohat pah, caán yéej chãjatdih ma cádahaá. Caandíh cádahcan, iiguípna mata bej tagaá. Míih téihyadih ma yohochah, caán téihyajeh ãta bʉʉd tágaá. Obohjeéhtih, chénat pah téihyajĩh iiguípna bejna, chah yeejép pohba mata yap tagaá. Pánihna, yéej chãjatdih cádahat caá náahap”, Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23335	MAT 5:32	Obohjeéhtih, weémboó nin pah yeebdíh wã naóhna caá: Ãjeéh bóli biíh newéjĩh yeejép mi chãjat jíibjeh, newé caántdih ã jéih yohna caá. Páant mi chãjcah yʉhna, ã yohat tʉ́ttimah, biíhjĩh mi jwʉ́ʉb áa jʉmna, caanjĩ́h yeejép mita chãj tagaá. Pánihna, det yohnitjĩh jwʉ́ʉb áa jʉmna, yeejép ĩ chãjna caá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23340	MAT 5:37	Obohjeéhtih, nin pahjeh ñi niijí: ‘Páant wã chãjbip caá’, niíj, ‘Páant wã chãjcan niít’, ñi niijí. Chah dawá jacna ñi niijíchah, ã tʉ́ican caá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23345	MAT 5:42	Ded ã náahatdih meemdíh ã ʉʉ́bʉ́chah, ma wʉ̃hʉʉ́. Biíh meemdíh ã waííhichah, caandíh ma wayaá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23351	MAT 5:48	Jeámant bóo jwĩ íip nihatdih tʉ́i chãjni ã jʉmat pah, ã weh jʉmna, biíc yoobó yeebbʉ́t nihatdih tʉ́i chãjnit ñi jʉmʉʉ́”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23355	MAT 6:4	Páant moh yéejnitdih ñi teo wáacachah, cã́acwã ĩ encah yʉhna, Diosboó ã enna caá. Pánih enna, caanjéh ñi tʉ́i chãjatji jíib yeebdíh ã wʉ̃hbipna caá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23366	MAT 6:15	Obohjeéhtih, bita yeebdíh ĩ yéej chãjatdih ñi yohcah, jwĩ íipbʉt ñi yéej chãjatdih ã yohcan niít”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23369	MAT 6:18	Yeéb páant ñi chãjachah, ñi jeémp jwʉhcatdih cã́acwã ĩ jéihcah yʉhna, jwĩ íipboó ã jéihbipna caá. Jwĩ íip, jwĩ jéih enca naáh, ñijeéh jʉmnit, jeémp jwʉhcanjeh, ñi ʉʉ́bʉ́chah, ã enbipna caá. Pánih ennit, ded pah jeémp jwʉhcan, ñi ʉʉ́bát jíib yeebdíh ã tʉ́i chãjbipna caá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23372	MAT 6:21	Dios pebhboó ñíih bʉ́dí jíib jʉmni panihni ã jʉmʉchah jéihnit, Dios ã weñat pínahdih ñi tʉ́i jenah joibípna caá. Obohjeéhtih, nin baácboojéh ñíih bʉ́dí jíib jʉmnidih bíbohnit, ñi weñat pínahdihjeh ñi jenah joibípna caá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23374	MAT 6:23	Obohjeéhtih, tʉ́icannidih jenah joinít, yeejépdih ñi chãjbipna caá. Páant yeejépdih ñi jenah joyóchah, tʉbit yeejép ñi chãjat ã jʉmbipna caá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23375	MAT 6:24	“Ded Diosdih oini ã weñat pínahdih chãjna, tʉbit pohba dinerodih ã jenah joicán niít. Obohjeéhtih, ded dinerodihjeh bʉ́dí jenah joiníboó Diosboodíh ã oican caá. Dinerojĩhjeh wẽini jʉmna, Diosboodíh ã náahcan niít. Pánihna, Diosdih, dinerodihbʉt biíc yoobó ñi jéih bidcan caá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23385	MAT 6:34	Cheibit dedé ã yapat pínahdih bʉ́dí ñi jenah joicá bojoó. Cheibit yeejép ñi yapachah, Dios yeebdíh ã teo wáacbipna caá. Bʉʉ ded pah ñi chãjatdihjeh jenah joyát caá náahap. Biíh yeó jáapdih bóo pínahdih tʉbit ñi jenah joicá bojoó. Dios yeebdíh en daonít, ã tʉ́i teo wáacbipna caá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23391	MAT 7:6	“Mʉjjiowã́ panihnit yeejépwã Diosdih náahcannitdih ã́ih tʉ́ini doonádih ñi naóhca bojoó. Páant ñi naáwáchah, caandíh joí íijnit, yeebdíh tʉbit yeejép ĩta chãj taga. Momo mʉʉwã panihnit, ií náah chãjnitdih Dioíh tʉ́ini doonádih ñi naóhca bojoó. Queétdih ñi naáwáchah, joííhcan, bʉ́dí jíib jʉmni jeé tíibnadih momo mʉʉwã bepédih ĩ wid chʉñat pah, caán tʉ́ini doonádih ĩta yoh tagaá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23397	MAT 7:12	“Bita yeebdíh ĩ tʉ́i chãjat pínahdih ñi náahat pah, yeebbʉ́t bitadih ñi tʉ́i chãjaá. Queét yeebdíh ĩ tʉ́i chãjcah yʉhna, yeébboó queétdih ñi tʉ́i chãjaá. Páant tigaá Moisés ã wʉtatji, Dios naáwátdih naóh yapanit ĩ daacátjibʉt ã niijíp”, Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23399	MAT 7:14	Obohjeéhtih, bainí jẽcdih waadná, bainí namáboó ñi ñáan bejechah, tʉ́i jenah joyát caá náahap. Pánihat pah, Dios pebhboó yeéb ñi bejíhichah, ã bʉwʉchah yʉhna, caandíh tʉ́i jenah joinít jʉmna, ñi jéih bʉʉjábipna caá. Pánih ñáan bejna, Dios pebhboó jʉibínit, páantjeh ãjeéh ñi tʉ́i jʉmbipna caá. Obohjeéhtih, daocánnit tʉ́i jenah joinítjeh caán namáboó ĩ jéih ñáan bejbipna caá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23405	MAT 7:20	‘Dios naáwátdih naóh yapani wã jʉmna caá’, niíj yeenitdih nin pah ñi beh enbipna caá: Ded pah ĩ chãjatdih enna, yeenit ĩ jʉmatdih ñi jéihbipna caá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23408	MAT 7:23	Obohjeéhtih, ‘¡Yeebdíh wã jéihcan caá! ¡Yeejép chãjnitjeh ñi jʉmna caá! Pánih jʉmnit, wã pebhna ñi waád jʉ̃óhca bojoó’, queétdih wã niíj jepahbipna caá”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23412	MAT 7:27	Caán mʉʉdíh ã péaat tʉ́ttimah, mah bʉ́dí jʉ̃óh, mʉj daab béj, bʉ́dí johlitbʉt ã jʉ̃ʉ́wʉ́p be. Pánih bʉ́dí ã johochah, caán mʉʉ́ ã́acna, bʉ́dí ã yáanap be”, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23415	MAT 8:1	Páant niíj naóh bohé péanit, Jesús jeé ñaj yacapboó chʉ́ʉdniji ã bohénitdih ãt nʉmah dei bejep wʉt jĩ. Ã dei bejechah ennit, dawá ãjeéh ĩt pée bejep wʉt jĩ.
23416	MAT 8:2	Páant ĩ bejechah, bácah moópni jwãáhnit, bódicha caj yoh ñajnit, nin pah ãt niijíp wʉt jĩ: —Maá, ma booaíhna, weemdíh ma jéih booana caá, Jesúsdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23417	MAT 8:3	—¡Jʉ́ʉ! Wẽinit meemdíh wã booana caá, caandíh teo jã́hanit, ãt niijíp wʉt jĩ. Páant Jesús ã niijíchahjeh, ã moopát ãt ñʉʉmáh bejep wʉt jĩ.
23418	MAT 8:4	—Meemdíh wã booaatjidih bitadih ma naóhca bojoó. Pánih naóhcan, sacerdotedihjeh naáwádih ma bejeé. Caanná jʉibínit, míih bácah ã ñʉʉmátjidih ma jʉ́ʉtʉ́. Moisés ã wʉtatji pah sacerdotewã ĩ cáo wʉ̃hat pínah niijná, chéne jopwãdih ma wʉ̃hʉʉ́, Dios meemdíh ã booaatjidih ĩ jéihyat pínah niijná. Tʉ́ttimah, ma déewãjeéh ma jwʉ́ʉb jʉmʉchah, ã tʉ́ibipna caá, Jesús caandíh ãt wẽp niijíp wʉt jĩ.
23419	MAT 8:5	Tʉ́ttimah, Jesús Capernaum tʉ́tchina ã jʉibínachah, Romano cien soldadowã ĩ maáh ã pebh jʉibínit, nin pah caandíh ãt niijíp wʉt jĩ:
23420	MAT 8:6	—Maá, weemdíh ma teo wáacá. Weemdíh teo wʉ̃hni bʉ́dí wʉnna, wĩ́ih mʉʉ́boó ã lajna caá. Ã́ih bácah jwioní ã jʉmʉchah, bʉ́dí tʉbanit, ã jéih bejcan caá, Jesúsdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23421	MAT 8:7	—Caandíh booanadih wã bejmi caá, Jesús caandíh ãt niíj jepahap wʉt jĩ.
23422	MAT 8:8	—Obohjeéhtih, Maá, wĩ́ih mʉʉná ma bejcah, ã tʉ́imi nacaá. Weem cháh wẽpni ma jʉmʉchah, ‘Wĩ́ih mʉʉdíh ma waád jʉ̃ʉ́wʉ́’, niijní dée nihcan caá. Ma naáwáchahjeh, weemdíh teo wʉ̃hni ã boobipna caá. Wã chah jʉmnit bita maáta weemdíh ĩ wʉtna caá. Weembʉ́t soldadowãdih wʉtni caá. Biícdih ‘Ma bejeé’, wã niijíchah, ãpĩ́ bejna caá. Biíhdih ‘Ma jʉ̃ʉ́wʉ́’, wã niijíchah, ãpĩ́ jʉ̃óhna caá. ‘Nindih ma chãjaá’, wã niijíchah, páant ã chãjna caá. Weém wʉtni jʉmna, meembʉ́t wʉtni ma jʉmatdih wã jéihna caá. Ma wʉtat pahjeh weemdíh teo wʉ̃hni ã boobipna caá, soldadowã ĩ maáh Jesúsdih ãt niijíp wʉt jĩ.
23424	MAT 8:10	Páant ã niijíchah joí wẽinit, Jesús ãjeéh péenitdih nin pah ãt niijíp wʉt jĩ: —Yoobópdih yeebdíh wã naóhna caá. Nin soldadowã ĩ maáh judío nihcan yʉhna, Diosdih ã tʉ́i jenah joiná caá. Caandíh teo wʉ̃hnidih wã booaat pínahdih ãt jéihyep taga. Weemdíh caán ã tʉ́i jenah joyát pah, ded judío biíc yoobó jenah joinídih wã en jwʉhcan caá.
23426	MAT 8:12	Obohjeéhtih, judíowã Dios ã maáh jʉmʉpna bejnit déejidih, yeejép dʉpʉ́napboó ã wahbipna caá. Caanná ã wahnitboó bʉ́dí jĩ́gahnit, ĩ́ih maodíh ĩ néeh chãác jʉ̃ibípna caá, Jesús ãt niijíp wʉt jĩ.
23427	MAT 8:13	Páant queétdih niíj péanit, soldadowã ĩ maáhdih nin pah ãt jwʉ́ʉb niijíp wʉt jĩ: —Míih mʉʉná ma jwʉ́ʉb bejeé. Meemdíh teo wʉ̃hni booni ã jʉmna caá. ‘Jesús caandíh ã booabipna caá’, ma niíj jenah joyát pahjeh ã yapna caá, Jesús caandíh ãt niijíp wʉt jĩ. Páant ã niijíchahjeh, ã́ih mʉʉ́boó jʉmni caandíh teo wʉ̃hni ãt boonap wʉt jĩ.
23428	MAT 8:14	Páant niíj péanit, Jesús ã bohénitdih ãt jwʉ́ʉb nʉmah bejep wʉt jĩ, páant mʉntih. Pánih bejna, Pedroíh mʉʉná jʉibínit, ĩt waad béjep wʉt jĩ. Pánih waad béjnit, Pedro chʉdh bʉ́dí pahat wʉnna, mi ñajat chóoboó mi ñajachah, Jesús ãt enep wʉt jĩ.
23429	MAT 8:15	Pánih ennit, miíh téihyadih ã teo jã́hanachahjeh, pahat ãt dʉ́ʉcah bejep wʉt jĩ. Páant ã dʉ́ʉcʉchah joinít, caántboó ñah ñʉhnit, Jesúsdih jeémát mit wʉ̃hʉp wʉt jĩ.
23430	MAT 8:16	Tõo ñáh jʉ̃ʉ́wʉ́chah, dawá nemép caolih jʉmnitdih ĩ chéenwã Jesús ã jʉmni mʉʉ́ jóocmant ĩt ʉb jʉibínap wʉt jĩ. Páant ĩ ʉb jʉibínachah ennit, Jesúswã ĩt bac bejep wʉt jĩ. Pánih bac bejnit, Jesúsboó nemépwãdih ã bac bejat tʉ́ʉtʉchahjeh, cã́acwãíh bácahmant ĩt bac bejep wʉt jĩ. Bita tʉbʉ́p chʉ̃ʉ́hnitdihbʉt Jesús ãt booa beedánap wʉt jĩ.
23432	MAT 8:18	Dawá Jesús pebh ĩ jʉí ñʉhʉchah ennit, Jesús ã bohénitdih nin pah ãt niijíp wʉt jĩ: —Chóbe conanaáboó jwĩ chʉ́ʉh bejjĩh, ãt niijíp wʉt jĩ.
23433	MAT 8:19	Páant niijnít, jẽ́litna ĩ dei bejechah, Moisés ã wʉtatjidih bohéni Jesúsdih jwãáhnit, nin pah ãt niijíp wʉt jĩ: —Bohéní, deyoób ma bejechah, weembʉ́t majeéh wã bejmi caá, ãt niijíp wʉt jĩ.
23434	MAT 8:20	—Jia mʉjjiowã́ ĩ́ih mʉʉ́ pínah íitnadih ĩ bíbohna caá. Jwébehwãbʉt ĩ́ih yécanadih ĩ bíbohna caá. Obohjeéhtih, weémboó nihat cã́acwã ʉ́ʉd jeñé, wĩ́ih mʉʉjéh pohba wã bíbohcan caá. Pánihna, wãjeéh ma jʉ̃ʉ́wʉ́chah, bʉ́dí bʉwat meemdíhbʉt ã jʉmbipna caá, Jesús caandíh ãt niíj jepahap wʉt jĩ.
23436	MAT 8:22	—Weemdíh náahcannit wʉnnit panihnit jʉmna, queétboó wʉnnitdih ĩ yoho naáh. Obohjeéhtih, meémboó wãjeéh jʉmni pínah bʉʉ ma jʉ̃ʉ́wʉ́, Jesús caandíh ãt niijíp wʉt yʉh jĩ.
23438	MAT 8:24	Íimdih ĩ chʉ́ʉh bejechah, Jesúsboó ãt ʉ̃wah bejep wʉt jĩ. Pánihna, íim tac yoób ĩ bʉʉg lájachah pohba, Jesús ã ʉ̃wat pónih, bʉ́dí johlit ãt jʉ̃ʉ́wʉ́p wʉt jĩ. Páant bʉ́dí nolihat ã jʉmʉchah, ĩt daábíhip wʉt jĩ.
23440	MAT 8:26	Páant ĩ niíj wʉcʉchah, jáanit, Jesús queétdih nin pah ãt niijíp wʉt jĩ: —¿Dépanih tigaá bʉ́dí ñi ʉ́ʉm? Weemdíh tʉ́i jenah joiná, ñita ʉ́ʉmcan tagaá, ãt niijíp wʉt jĩ. Páant niijnít, ñah ñʉhnit, johlit, nolihatdihbʉt jʉ̃ihnit, “Ma yayaá”, ãt niijíp wʉt jĩ. Páant ã niijíchahjeh, johlit nolihatbʉt biícmantjeh ãt yayáh bejep wʉt jĩ.
23442	MAT 8:28	Páant ã yapat tʉ́ttimah, Gadara baácna ĩt chʉ́ʉh jʉibínap wʉt jĩ. Caanná ĩ chʉ́ʉh jʉibínachah, chéne neoná cã́ac yohopmant Jesúsdih ĩt jwãáh dei jʉ̃ʉ́wʉ́p wʉt jĩ. Queét nemép caolih jʉmnit, tʉbit tac behnit ĩ jʉmʉchah, caanná cã́acwã ĩpĩ́ bejcap wʉt jĩ.
23443	MAT 8:29	Pánihna, Jesúsdih jwãáh dei jʉibínit, nin pah ĩt niíj ñaacáp wʉt jĩ: —¿Meém Dios wʉ̃ʉ́h, dépanih chãjadih jʉ̃óh tigaá ma chãj? ¿Dios ã peéh chãjat pínah ã jʉdh jwʉhʉchah yʉhna, jã́tih jwiítdih peéh chãjadih jʉ̃óhnit beé ma chãjap? ĩt niijíp wʉt jĩ.
23445	MAT 8:31	Pánihna, queétdih ennit, nemépwã nin pah Jesúsdih ĩt niijíp wʉt jĩ: —Jwiítdih bacat tʉ́ʉtna, cot mʉʉwãdih ma waadát tʉ́ʉtʉ́, ĩt niijíp wʉt jĩ.
23446	MAT 8:32	—Jʉ́ʉ, caán láa bácah ñi bejeé, Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ. Páant ã niijíchahjeh, queét cã́acwãíh bácahmant bacnit, mʉʉwãdih nemépwã ĩt waadáp wʉt jĩ. Páant ĩ waadáchah, wẽpép ñáo dei bej, íimna bʉʉ́g báah bejnit, mʉʉwã ĩt chĩíc wʉn beedáh bejep wʉt jĩ.
23447	MAT 8:33	Páant ĩ yapachah enna, bʉ́dí ʉ́ʉmnit, queét mʉʉwãjidih en daonítboó ĩ́ih tʉ́tchina ĩt ñáo jweí jwʉ́ʉb bejep wʉt jĩ. Pánih ñáo jwʉ́ʉb jʉibínit, mʉʉwã ded pah ĩ yapatjidih, nemép caolih jʉmnitdihbʉt ded pah Jesús ã booaatjidih ĩt naóh peetép wʉt jĩ.
23448	MAT 8:34	Páant ĩ naáwáchah joinít, nihat caán tʉ́tchidih moón Jesúsdih enedih ĩt bejep wʉt jĩ. Pánih jʉibínit, caandíh náahcan, ĩ́ih baácmant Jesúswãdih ĩt jwʉ́ʉb bejat tʉ́ʉtʉp wʉt jĩ.
23449	MAT 9:1	Páant ĩ jwʉ́ʉb bejat tʉ́ʉtʉchah joinít, ĩ́ih jãáj chóona waadnít, Jesúswã ĩt jwʉ́ʉb chʉ́ʉh bejep wʉt jĩ. Pánih chʉ́ʉh bejnit, Jesús ãpĩ́ jʉibíni tʉ́tchina ĩt jwʉ́ʉb jʉibínap wʉt jĩ.
23450	MAT 9:2	Caanná ĩ jʉibínachah, caanjĩ́h moón jéih yoocannidih ã ñajat chóojĩh Jesús pebhna ĩt beo jʉibínap wʉt jĩ. “Jesús nindih ã jéih booabipna caá”, ĩt niíj jenah joyóp wʉt jĩ. Páant ĩ niíj jenah joyátdih jéihnit, jéih yoocannidih nin pah Jesús ãt niijíp wʉt jĩ: —Ma weñeé. Ma yéejatdih meemdíh wã yohna caá, ãt niijíp wʉt jĩ.
23452	MAT 9:4	Páant ĩ niíj jenah joyátdih jéihnit, nin pah Jesús queétdih ãt niijíp wʉt jĩ: —¿Dépanih tigaá páant yeejép ñi jenah joí?
23456	MAT 9:8	Páant ã booanachah ennit, cã́acwã ĩt en wʉ́hi bejep wʉt jĩ. Pánih en wʉ́hi bejnit, Dios Jesúsdih bʉ́dí wẽpat ã wʉ̃hatdih jéihnit, Diosdih bʉ́dí ĩt wẽi naáwáp wʉt jĩ.
23457	MAT 9:9	Pánih booa péaniji caán mʉʉmánt bac bejnit, Jesús ã bohénitdih ãt jwʉ́ʉb nʉmah jib bejep wʉt jĩ. Pánih bejnit, caanmánt jʉ̃óhnit, weém Mateo pebh ĩ jʉyʉ́p jĩ. Romanowã ĩ maáta ĩ ʉʉ́bát tʉ́ʉtni dinerodih ʉʉ́bh wʉ̃hni wã jʉmʉp jĩ. Pánihna, caán láa wĩ́ih tewat tólihboó wã chʉ́ʉdʉp jĩ. Caanjĩ́h wã chʉ́ʉdʉchah ennit, nin pah weemdíh Jesús ã niijíp jĩ: —Wãjeéh ma pée jʉ̃ʉ́wʉ́, ã niijíp jĩ. Páant ã niijíchah joinítjeh, ñah ñʉhnit, ãjeéh wã bejep jĩ.
23458	MAT 9:10	Tʉ́ttimah, Jesúswãdih wĩ́ih mʉʉ́boó nʉmah jeémédih wã bejep jĩ. Weem páh dawá dinerodih ʉʉ́bh wʉ̃hnitdih, bita “Yeejépwã caá”, ĩ niijnítdihbʉt wã nʉmah jeémép jĩ.
23459	MAT 9:11	Páant queét biícdih jwĩ jeéméchah ennit, biquína fariseowã jwiít Jesús ã bohénitdih nin pah ĩ niíj jʉ̃ihñʉp jĩ: —¿Dépanih tigaá ñíih bohéni dinerodih ʉʉ́bh wʉ̃hnit, yeejép chãjnit biícdih ã jeémp? ĩ niijíp jĩ.
23460	MAT 9:12	Páant ĩ niijíchah joinít, Jesúsboó queét fariseowãdih nin pah ã niíj jepahap jĩ: —Tʉbʉ́p chʉ̃ʉ́hcannit cohnidih ĩpĩ́ bidcan caá. Wʉnnitjeh caá caandíh ĩ bidip. Pánihat pah ‘Weém yéejat wihcanni caá’, niíj jenah joinít, teo wáacni pínahdih ĩpĩ́ bidcan caá. Obohjeéhtih, ‘Wã yéejatdih jĩ́gahnit, wã tʉ́ʉt nʉʉ́míhna caá’, niíj jenah joinít caá teo wáacni pínahdih ĩ bidip. ‘Jwiít yeejépwã caá’, niíj jenah joinítdihjeh teo wáacadih wã jʉ̃ʉ́wʉ́p be, ĩ yéej chãjatdih cádahnit, tʉ́iniboodíh ĩ tʉ́ʉt nʉʉmát pínah niijná. Dios naáwátdih naóh yapani ã niíj daacátjidih yeebdíh jéihyat caá náahap. ‘ “Nʉñʉ́pwãdih ñi mao cáo wʉ̃hatdih weém wã náahcan caá. Obohjeéhtih, bitadih ñi jĩ́gah en teo wáacatdih caá yeebdíh wã náah yacap”, Dios ã niijná caá’, ãt niíj daacáp tajĩ.Caán ded pah ã daacátjidih jéihyat tʉ́ʉt niijná, ñi jwʉ́ʉb bohénaá. Caán ã daacátji pah, jĩ́gah ennit, weém cã́acwãdih teo wáacadih wã jʉ̃ʉ́wʉ́p be, ã niijíp jĩ.
23462	MAT 9:14	Tʉ́ttimah, Juan Daabáni ã bohénitboó jwĩ pebh jʉinít, nin pah Jesúsdih ĩ niíj ʉʉ́bh joyóp jĩ: —Jwiít Juan ã bohénit, jwĩ nʉowã ĩ wʉtat pah jwĩpĩ́ jeémp jwʉhcan caá. Fariseowãbʉt biíc yoobó ĩpĩ́ chãjna caá. ¿Dépanih tigaá ma bohénitboó páantjeh ĩ jeémp? Jesúsdih ĩ niijíp jĩ.
23463	MAT 9:15	—Nin pah caá ã jʉmʉp: Téihya chéoni ã nʉmah jeémpnit biícdih ã jʉm jwʉhʉchah, jĩ́gahcan, ĩpĩ́ tʉ́i wẽi jeémpna caá. Obohjeéhtih, caán téihya chéonidih bita ĩ ʉb bejat tʉ́ttimah, jĩ́gahnit, ĩta jeémp jwʉhcan tagaá. Weém caán téihya chéoni panihni wã jʉmna caá. Pánihat pah tigaá wã bohénit wãjeéh jʉmna, wẽinit, páantjeh ĩ jeémpna caá. Obohjeéhtih, bita weemdíh ĩ ʉb bejat tʉ́ttimah, wã bohénitjeéh wã wihcah, caán láa jĩ́gahnit, ĩ jeémp jwʉhcan niít, Jesús queétdih ã niijíp jĩ.
23464	MAT 9:16	Pánihna, ded pah jwĩ nʉowã ĩ wʉtatji ã́ih jáap bohéátjĩh fariseowã ĩ widíhichah enna, Jesús queétdih nin pah ã jwʉ́ʉb niíj bohénap jĩ: “Jáap yégueh chóo chocca naáh chóojĩh máa yégueh chóodih nah wai bʉ́ʉdhdat ã náahcan caá. Páant ñi chãjachah nihna, caandíh ñi chocat tʉ́ttimah, jiínt bejna, máa chóodih chah ãta yewa tagaá. Páant tigaá jwĩ nʉowã ĩ naáwátjidih wĩ́ih jáap bohéátjĩh wid naóhcat caá náahap.
23466	MAT 9:18	Wĩ́ih mʉʉ́boó páantjeh jwĩ jʉmʉchah, jwiít judíowã jwĩ míic wáacat mʉʉdíh en daonít ĩ maáh ã waád jʉyʉ́p jĩ. Waád jʉinít, Jesús pebh bódicha caj yoh ñajnit, nin pah ã niijíp jĩ: —Wã nʉʉ́m jáantjeh mi wʉnah bejep be. Obohjeéhtih, caántdih ma teo jã́ha booaat tʉ́ʉt niijná, wãjeéh ma jʉ̃ʉ́wʉ́. Páant ma teo jã́hanachah, mi jwʉ́ʉb boobipna caá, Jesúsdih ã niijíp jĩ.
23467	MAT 9:19	Páant ã niijíchah joinít, Jesús wĩ́ih mʉʉ́boó jeémp chʉ́ʉdniji, ñah ñʉhnit, ãjeéh ã bac bejep jĩ. Jwiít ã bohénitbʉt ĩjeéh jwĩ bejep jĩ.