23233	MAT 1:20	Maˉngëëꜘ maˊ jmeeyꜙ hʉʉˊdsëˉ läꜙja̱ˉ, gaꜙläꜙjnääꜘ kiyhꜗ ja̱a̱ˉ ángel kya̱a̱ꜗ Dio jeeˊ naˉgwɨ̱ɨ̱yˉ, hi̱ˉ gaꜙjähꜘ sɨɨyhꜙ: —José, saˊju̱ˉ kihꜗ David, taꜙ waˊ ga̱hˈ ka̱a̱hˈ María naˉ, jmä̱ä̱hˈ dsaˉmëꜘ kya̱a̱hꜗ. Jëëhꜘ, kya̱a̱hˊ beꜘ kihꜗ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ baˊ ja̱ˉ, heˉ kya̱a̱yˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ.
23240	MAT 2:2	Hiꜙ maˊ ngɨɨyꜙ juuˈ: —¿Naꜚ rey kya̱a̱ꜗ dsaˉ judiu hi̱ˉ maˉläˉcha̱a̱ꜙ? Gaꜙjëëˊ jnäähꜗ gaꜙhña̱a̱ꜘ nʉʉꜘ kya̱a̱yꜗ taꜙlaꜙ gaꜙhyaˉ hyooˉ. Heˉja̱ˉ maˉyaˉnøøꜗ jnäähˈ mahꜗ jmeeˊ jnäähꜗ jʉʉhˉ kiyhꜗ.
23243	MAT 2:5	Mahꜗ gaꜙjähꜘ dsaˉ heꜘ sɨɨyhꜙ: —Jeeˊ jwɨɨˉ mähˉ heˉ che̱e̱ˉ Belén heˉ hlaˉ hwaꜗ Judea baˊ läꜙcha̱a̱yˉ. Jëëhꜘ, läꜙja̱ˉ gaꜙsɨɨꜘ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ maˊ ngëë˜ juuˈ kihꜗ Dio jä̱ä̱ꜗ:
23246	MAT 2:8	Ja̱ˉgaˊ gaꜙche̱e̱ꜗ dsihꜘ taꜙ Belén, mahꜗ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ: —Goˉnääꜘ hnähꜘ jeeˊ ooꜙ, goˉki̱i̱ˈ daˊ hnähꜘ juuˈ kweeˉ kihꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ heꜘ. Waˊraˉ gaꜙjnä̱ä̱hꜙ hnähꜘ, ja̱ˉ yaˉnäähˋ hnähꜘ jmeehˈ hnähꜘ juuˈ kinꜙ, mahꜗ jnäꜘ kaˉlähꜘ nɨɨnˋ naˊjmeenˈ jʉʉhˉ kiyhꜗ.
23251	MAT 2:13	Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙnääˋ dsaˉ hi̱ˉ kyʉʉh˜ haˉ läꜙ cha̱a̱ˈ nʉʉꜘ heꜘ, ja̱a̱ˉ ángel kya̱a̱ꜗ Dio gaꜙläꜙjnääꜘ kihꜗ José jeeˊ maˊ këyꜙ mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: —Nooˉ, jä̱ä̱ꜙ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱hˊ chooyꜗ mahꜗ goˉnääꜘ hnähꜘ taꜙ hwaꜗ Egipto. Jeeˊ ooꜙ jä̱hˈ taˊko̱ˉji̱i̱hˈ lloo˜ jmɨɨˊ jmeenˋ juuˈ kyahꜗ. Jëëhꜘ hnaahꜙ Herode gyʉ̱ʉ̱ˉ mahꜗ jngëëyhꜗ.
23258	MAT 2:20	Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: —Nooˉ, teeˋ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱hˊ chooyꜗ, mahꜗ gwa̱a̱hˉ taꜙ Israel kaˉlähꜘ. Jëëhꜘ, maˉju̱u̱ꜙ baˊ hi̱ˉ maˊ hnøøˈ maˊ jngëëhˈ gyʉ̱ʉ̱ˉ.
23263	MAT 3:2	Läꜙlaˉ maˊ jäyhꜘ: —Je̱e̱hˋ hnähꜘ kihꜗ Dio, jëëhꜘ, maˉyaˉjä̱hꜙ heˉ jä̱ä̱ꜗ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ.
23268	MAT 3:7	Maˊ gaꜙjë̱ë̱yꜗ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ fariseo kya̱a̱hˊ dsaˉ saduceo hi̱ˉ naˊnääˈ jeeˊ ja̱ˉ mahꜗ maˊ chooˈ Jwa̱a̱ꜚ jmɨɨˉ kiyhꜗ, heˉja̱ˉ gaꜙjäyhꜘ gaꜙsɨɨyhꜙ dsaˉ heꜘ: —Maꜙraꜙ hi̱ˉ heꜘ jo̱o̱ꜘsɨɨhˊ mɨɨhˉ la̱a̱hꜗ hnähꜘ. ¿Hi̱i̱ˉ naˉ hi̱ˉ maˉsɨɨhꜙ hnähꜘ heˉ lä̱ä̱hꜘ hnähꜘ kihꜗ heˉ wɨɨꜘ heˉ maˉngooꜗ yaˉjä̱hꜙ?
23273	MAT 3:12	Hi̱i̱ꜚ chehꜗ miˉlluꜗ mɨˈtrigo, maˉcho̱o̱yhˉ heˉ kya̱a̱hˊ jwäy˜. Ko̱o̱yꜙ mɨˈtrigo kiyhꜗ llayꜗ lluꜗ, ja̱ˉgaˊ tooyhꜙ waˊhløøˉ kihꜗ trigo ja̱ˉ chaˊjeˉ jeeˊ moꜙsoꜙ hʉʉꜙ ji̱hˊko̱hꜘ —gaꜙjähꜘ Jwa̱a̱ꜚ.
23275	MAT 3:14	Pero Jwa̱a̱ꜚ saꜙ maˊ hii˜ maˊ cha̱a̱yˈ jmɨɨˉ. Maˊ jäyhꜘ sɨɨyhꜙ: —Jnäꜘ baˊ jmeeꜙ biiꜗ kinꜙ cha̱a̱hˊ jnäꜘ jmɨɨˉ, mahꜗ hneˉ baˊ ngɨɨhˊ kinꜙ cha̱a̱nˊ hneˉ jmɨɨˉ.
23276	MAT 3:15	Mahꜗ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús juuˈ kiyhꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: —Tä̱ä̱ꜘ baˊ kihˈ. Jëëhꜘ, läꜙja̱ˉ baˊ so̱o̱h˜ jnänˋ miˊtenˋ läꜙjëꜙ madaꜚ heˉ gaꜙjmeeꜘ Dio. Ja̱ˉgaˊ gaꜙhe̱e̱hˉ Jwa̱a̱ꜚ gaꜙcha̱a̱yꜗ Jesús jmɨɨˉ.
23278	MAT 3:17	Maˊja̱ˉ gaꜙläꜙnʉʉhꜘ ko̱o̱ˉ juuˈ heˉ jaꜗ gyʉʉhˈ heˉ maˊ jähꜘ: —Hi̱ˉ laˉ heꜘ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱nꜙ hi̱ˉ hnaanꜙ. Peerꜙ cha̱a̱nˉ lluꜗ kya̱a̱yhˊ.
23281	MAT 4:3	Hiꜙ jaꜗ hi̱ˉ gaꜙka̱ꜗ dsëyꜗ chu̱hꜙ kiyhꜗ mahꜗ gaꜙjäyhꜘ: —Cherˊmahꜗ dsooꜘ la̱a̱hꜗ Jo̱o̱ꜘ Dio, jmeeˊ hihꜙ mahꜗ liiꜙ heˊñiihꜚ ku̱u̱ˊ heˉ täähˊ laˉ.
23282	MAT 4:4	Mahꜗ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús juuˈ kiyhꜗ: —Maˉnaˉsɨɨˉ baˊ: “Ja̱ꜙ maꜙlaꜙ kya̱a̱hˊ heˉ kihˉhi̱hnˉ jmeeꜙ cha̱a̱ˉ jneˊ. Kya̱a̱hˊ läꜙjëꜙ juuˈ heˉ hlëëhꜙ Dio baˊ jmeeꜙ cha̱a̱ˉ jneˊ.”
23284	MAT 4:6	gaꜙsɨɨyhꜙ: —Cherˊmahꜗ dsooꜘ la̱a̱hꜗ Jo̱o̱ꜘ Dio, jwä̱ä̱ꜙ hñaahꜗ läꜙ gaꜙtëꜘ hwaꜗ, jëëhꜘ naˉsɨɨˉ baˊ kaˉlähꜘ: Dio che̱e̱ꜗ ángele kya̱a̱yꜗ kooꜘ kyahꜗ mahꜗ jä̱ä̱yꜗ hneˉ kya̱a̱hˊ gooyˉ, läꜙja̱ˉ moꜙsoꜙ llaˉñuꜗ tɨɨhˊ nëˊ ku̱u̱ˊ.
23285	MAT 4:7	Mahꜗ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús kiyhꜗ: —Maˉnaˉsɨɨˉ baˊ kaˉlähꜘ: “Taꜙ ka̱ˉ dsëꜗ Dio hi̱ˉ la̱a̱ꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱hꜗ.”
23287	MAT 4:9	Mahꜗ gaꜙjäyhꜘ: —Gaꜙläꜙjëꜙ heˉ naˉ kwëëhnꜚ hneˉ cherˊmahꜗ gaꜙju̱u̱hˊ jnëhˊ chaˊnënꜙ, jmä̱ä̱hˈ jnäꜘ jø̱ø̱hnˈ.
23288	MAT 4:10	Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: —Waˊ läꜙø̱ø̱hꜘ hneˉ kinꜙ Tanaˊ, jëëhꜘ maˉnaˉsɨɨˉ baˊ jeeˊ jyohꜘ kaˉlähꜘ: “Kihꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ Dio kya̱a̱hꜗ baˊ jmeehˈ jʉʉhˉ. Kihꜗ ja̱a̱ˉ hñiiꜘ bihꜗ jmeehˈ taˊheꜗ.”
23295	MAT 4:17	Läꜙ maˊja̱ˉ gaꜙløøꜗ Jesús kwaꜙ juuˈ, maˊ jäyhꜘ: —Je̱e̱hˋ hnähꜘ kihꜗ Dio, jëëhꜘ maˉyaˉjä̱hꜙ heˉ jä̱ä̱ꜗ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ.
23297	MAT 4:19	Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: —Yaˉnäähꜘ hnähꜘ kya̱a̱hˊ jnäꜘ mahꜗ miˊtë̱ë̱nꜗ hnähꜘ haˉ läꜙ jmeehˈ hnähꜘ mahꜗ le̱e̱hꜙ hnähꜘ dsaˉ, llaꜚ heˉ maˊ le̱e̱hꜙ hnähꜘ hmoohˉ.
23306	MAT 5:3	—Lluꜗ laꜗ kihꜗ hi̱ˉ la̱a̱ꜘ saꜙ jmääꜗ niꜙ miihˉ. Jëëhꜘ, hi̱ˉ heꜘ baˊ jä̱ä̱ˈ Dio läꜙhihꜙ kihꜗ.
23412	MAT 7:27	Jaꜗ jmaꜗ, gaꜙjʉʉhꜗ jmɨɨˉ, jaꜗ lleꜘ täꜘ gaꜙjmeeꜘ wɨɨꜘ kihꜗ hneꜗ ja̱ˉ, mahꜗ gaꜙtohꜘ. Gaꜙhe̱e̱ꜗ läꜙjëꜙ goˉteˈ —gaꜙjähꜘ Jesús.
23416	MAT 8:2	Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙyaꜙjä̱hꜙ ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ maˊ dsaahˊ hmihꜗ høøꜚ. Gaꜙju̱u̱yhꜗ jnëyˊ chaˊnëˊ Jesús mahꜗ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ: —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, cherˊmahꜗ leꜘ, le̱hꜗ baˊ hneˉ chehˈ dsooˊ heˉ miˉsa̱hꜘ jnäꜘ.
23417	MAT 8:3	Heˉja̱ˉ gaꜙhɨɨꜘ Jesús maˉgooˉ mahꜗ gaꜙkyeyˉ nëˊ kihˈ dsaˉ heꜘ mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: —Leꜘ baˊ, waˊ dsaˉcheˋ baˊ dsooˊ kyahˈ. Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙä̱ä̱hꜗ goˉte˜ hmihꜗ høøꜚ ja̱ˉ.
23418	MAT 8:4	Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: —Jëëˋ daˊ, taꜙ jmeehˋ juuˈ kihꜗ niꜙ ja̱a̱ˉ. Gwaˉ goˉhä̱ä̱hˋ hñaahˈ kihꜗ jmiˉdsaˉ. Kye̱ˉ miihˉ heˉ kwëëhˈ hnihꜘ läꜙhihꜙ heˉ gaꜙjmeeꜘ Moisé. Läꜙja̱ˉ goˉjmeeˊ mahꜗ läꜙñeyˉ maˉjä̱ꜗ kyahꜗ —gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ.
23420	MAT 8:6	—Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, moz˜ kya̱a̱nꜙ naˉkya̱a̱ˈ chaˊnehꜙ kinꜙ, jaꜙ jwërte kiyhꜗ, moꜙsoꜙ liihꜚ gooˉ tɨɨyˊ —gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ.
23421	MAT 8:7	—Nɨɨˋ baˊ jnäꜘ miˊhlä̱ä̱ꜗ jnihꜘ —gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ.
23422	MAT 8:8	Mahꜗ gaꜙje̱e̱hˉ jʉʉˊ hløøꜘ heꜘ sɨɨyhꜙ: —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, saꜙ chaˉ heˉ la̱a̱ꜗ jnäꜘ mahꜗ goˊhehꜘ chaˊnehꜙ kinꜙ. Le̱e̱ꜙ baˊ ko̱o̱ˉ jähˊ, mahꜗ jä̱ꜗ baˊ kihꜗ moz˜ kya̱a̱nꜙ.
23424	MAT 8:10	Peerꜙ gaꜙjëëꜗ dsa̱hꜙ Jesús maˊ gaꜙnuuyꜘ juuˈ kihꜗ dsaˉ heꜘ. Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ꜗ kaahˋ kiyhˈ: —Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, läꜙka̱a̱ˉ hwaꜗ Israel saꜙ maˉjnä̱ä̱hnꜙ niꜙ ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ dsooꜘ dsëꜗ läꜙko̱o̱ˉ dsooꜘ dsëꜗ dsaˉñʉʉhˉ laˉ.
23427	MAT 8:13	Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ jʉʉˊ hløøꜘ heꜘ: —Gwa̱a̱hˉ baˊ hneˉ kyahꜗ, waˊ leꜘ kyahꜗ ja̱ˉbaˊ läꜙko̱o̱ˉ maˉläˉdsooꜘ hohꜘ. Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ, gaꜙjä̱ꜗ kihꜗ moz˜ kya̱a̱yꜗ.
23433	MAT 8:19	Ja̱ˉgaˊ gaꜙllooꜗ ja̱a̱ˉ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley, gaꜙsɨɨyhꜙ: —Taˉjwohꜗ, nɨɨnˋ kya̱a̱hˊ hneˉ waˊ haˉ chaˉ haˉ jeeˊ gaꜙlloohꜘ.
23434	MAT 8:20	Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: —Chaˉ baˊ tooˉ jeeˊ gwɨ̱ɨ̱ˉ hyahˉ, chaˉ baˊ sɨɨˉ kihꜗ ta̱ˈ hi̱ˉ hë̱ë̱ꜙ gyʉʉhˈ. Pero Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ saꜙ chaˉ jeeˊ jä̱yˈ.
23435	MAT 8:21	Jñahꜘ discípulo kya̱a̱yꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, kwaˊ jwëꜗ kinꜙ naˊha̱a̱nꜙ toˉnëˊ tääˋ kya̱a̱nꜙ, ja̱ˉgaˊ nɨɨnˋ kya̱a̱hˊ hneˉ.
23436	MAT 8:22	Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: —Ñaˉ baˊ hneˉ kya̱a̱hˊ jnäꜘ. Waˊ ha̱a̱ˈ baˊ dsaˉ naˉju̱u̱ˊ hlɨɨꜘ kya̱a̱ꜗ.
23439	MAT 8:25	Heˉja̱ˉ jnäähˈ discípulo kya̱a̱yꜗ naˊcha̱a̱ˊ jnäähꜗ jeeˊ maˉnaˉgwɨ̱ɨ̱yˉ mahꜗ gaꜙchiihˊ jnäähꜗ: —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, lä̱ä̱ˋ jneˊ, maˉtøøhnˊ jeeˊ ju̱u̱ꜘ baˊ jneˊ laˉ.
23440	MAT 8:26	Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ jnäähˈ: —¿Heˉlaˈ ga̱hꜗ hnähꜘ? Miihˉ goˉteˈ baˊ dsooꜘ hohꜘ hnähꜘ. Ja̱ˉgaˊ gaꜙnooˉ Jesús, gaꜙjmeeyꜘ hihꜙ gaꜙjä̱ꜘ tiiˊ lleꜘ hiꜙ gaꜙjmeeyꜘ hihꜙ gaꜙjä̱ꜘ tiiˊ jmɨɨˉ. Läꜙja̱ˉ baˊ gaꜙjä̱ꜘ tiˊsɨ̱hꜘ gaꜙläꜙjëꜙ.
23441	MAT 8:27	Peerꜙ gaꜙjëëˊ dsa̱hꜙ jnäähˈ, mahꜗ gaꜙjähˊ jnäähꜗ: —¿Hi̱i̱ˉ baˊ dsaˉ naˉ? Läꜙkye̱ˉ lleꜘ kya̱a̱hˊ jmɨɨˉ nʉʉhˊ kiyhˈ.
23443	MAT 8:29	Mahꜗ gaꜙhooyhꜗ ki̱ˉga̱a̱ˉ, gaꜙjäyhꜘ: —¿Heeˉ baˊ kihˈ heˉ maˉñehꜗ jeeˊ tøøhˊ jnäähꜗ laˉ, hneˉ Jesús Jo̱o̱ꜘ Dio? ¿Cheˊ maˉñehꜗ mahꜗ heehˈ jnäähꜗ wɨɨꜘ jä̱ä̱ꜗ saꜙ gaˊ maˉllooꜗ jmɨɨˊ?
23445	MAT 8:31	Gaꜙchu̱u̱ꜘ lleꜘ hlɨɨhˈ heꜘ, gaꜙsɨɨyhꜙ Jesús: —Cherˊmahꜗ gaꜙhwë̱ë̱hˋ jnäähꜗ, kwaˊ jwëꜗ kya̱a̱ꜗ jnäähˈ dsaˊtoohˊ jnäähꜗ kihꜗ ñeꜗ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ ooꜙ.
23446	MAT 8:32	Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: —Goˉnääꜘ hnähꜘ ja̱ˉ. Mahꜗ gaꜙhwë̱ë̱yˉ, gaꜙnääyꜗ gaꜙta̱a̱yhˋ tuhˉdsëꜗ ñeꜗ heꜘ. Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ, läꜙjë̱ë̱ꜙ ñeꜗ heꜘ gaꜙkyʉ̱ʉ̱ꜗ. Maˊ gaꜙtë̱ë̱yꜘ ko̱o̱ˉ lleˊ hwaˈ, ko̱ˉdsooꜘ jwëˈ baˊ gaꜙsa̱a̱yꜗ chaˊjmɨɨˉ jʉʉhˉ. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙju̱u̱yꜗ nehꜙ jmɨɨˉ.
23450	MAT 9:2	Maˊ gaꜙlla̱a̱yhꜗ ja̱ˉ, naˊjä̱ä̱ˉ dsaˉ chaˊnëyˊ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ dsaahˊ hi̱ˉ saꜙ liihꜚ gooˉ tɨɨˊ naˉkya̱a̱ˈ nëˊ ji̱i̱ˊ. Maˊ gaꜙjëëꜗ Jesús dsooꜘ baˊ dsëꜗ dsaˉ heꜘ, heˉja̱ˉ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ hi̱ˉ saꜙ liihꜚ gooˉ tɨɨˊ: —Waˊ nøhˈ hohꜘ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱nꜙ, maˉnaˉcheˊ baˊ läꜙjëꜙ dsoˊkyeˉ kyahꜗ.
23452	MAT 9:4	Pero gaꜙläꜙliihꜚ baˊ Jesús heˉ hʉʉˊdsëˉ maˊ jmeeꜙ dsaˉ heꜘ, heˉja̱ˉ gaꜙjäyhꜘ: —¿Heˉlaˈ jmeehˉ hnähꜘ hʉʉˊdsëˉ hlɨɨhˈ läꜙnaˉ?
23454	MAT 9:6	Heˉja̱ˉ jmeenˋ heˉ jwë̱ë̱hˋ gaˊ mahꜗ läꜙngëëhꜘ hnähꜘ, Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ baˊ naˉngëˈ jwëˈ jmɨˉgyʉʉꜙ mahꜗ cheyꜗ dsoˊkyeˉ kihꜗ dsaꜙ. Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨhꜙ hi̱ˉ saꜙ liihꜚ gooˉ tɨɨˊ: —Jnäꜘ jwahnꜙ nooˉ, ki̱i̱ˈ ji̱i̱ˊ kyahˈ, gwa̱a̱hˉ chaˊnehꜙ kyahꜗ.
23457	MAT 9:9	Läꜙ maˊ yaꜙhë̱ë̱ꜗ Jesús jeeˊ ja̱ˉ, gaꜙjë̱ë̱yꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ che̱e̱ˉ Matäˊ, hi̱ˉ maˊ gyaˈ nëˊtaˊ kihˈ ko̱o̱yˈ kuˊsɨhˉ. Mahꜗ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ: —Ñaˉ waˊ jmeenˊ ko̱ˉjø̱hꜘ. Heˉja̱ˉ gaꜙnooyˉ, gaꜙjmeeyꜘ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ Jesús.
23459	MAT 9:11	Maˊ gaꜙjëëꜗ dsaˉ fariseo, hehꜗ gaꜙjmeeyꜘ läꜙja̱ˉ, mahꜗ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ jnäähˈ: —¿Heˉlaˈ kuhˉ taˉjwohꜗ kya̱a̱hꜗ hnähꜘ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ dsaˉ hi̱ˉ ko̱o̱ˈ kuˊsɨhˉ naˉ hiꜙ kya̱a̱hˊ jñahꜘ dsaˉ waˊ hi̱ˉ chaˉ hi̱ˉ?
23460	MAT 9:12	Maˊ gaꜙnuuꜘ Jesús juuˈ ja̱ˉ mahꜗ gaꜙjäyhꜘ: —Saꜙ jmeeꜙ biiꜗ tëꜙmë˜ kihꜗ dsaˉ hi̱ˉ llu̱u̱ꜗ, kihꜗ dsaˉdsaahˊ baˊ jmeeꜙ biiꜗ.
23462	MAT 9:14	Ja̱ˉgaˊ yaꜙnääꜗ dsaˉ hi̱ˉ maˊ gaꜙnääˊ kya̱a̱hˊ Jwa̱a̱ꜚ, gaꜙmiꜙje̱e̱yꜚ Jesús mahꜗ gaꜙngɨɨyꜘ juuˈ kiyhꜗ: —¿Heˉlaˈ maꜙlaꜙ jnäähˈ baˊ kya̱a̱hˊ fariseo, ko̱ˉllaˉji̱i̱h˜ baˊ saꜙ kihˉhi̱hˉ jnäähꜗ jeeˊ ngɨɨˊ jnäähꜗ kihꜗ Dio, mahꜗ saꜙ jmeeꜙ läꜙja̱ˉ discípulo kya̱a̱hꜗ?
23463	MAT 9:15	Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: —Saꜙ chaˉ tiˉmeehˉ dsëꜗ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jeeˊ dsaˉje̱e̱ꜘ gooˉ dsaˉ taˊko̱ˉji̱i̱hˈ gyaꜗ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ dsaˉje̱e̱ꜘ gooˉ jeeˊ ja̱ˉ. Pero lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ waˊraˉ gaꜙlle̱e̱ˉ dsaˉ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ dsaˉje̱e̱ꜘ gooˉ heꜘ. Maˊja̱ˉ gaˊ tʉˈ dsaˉ kya̱a̱yꜗ heˉ kuhˉhɨ̱h˜ mahꜗ chu̱u̱yꜗ kya̱a̱hˊ Dio.
23466	MAT 9:18	Taˊko̱ˉji̱i̱hˈ hlëëhꜙ gyihꜗ läꜙja̱ˉ, maˊ gaꜙllooꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉjø̱ø̱hˈ. Gaꜙju̱u̱yhꜗ jnëyˊ chaˊnëˊ Jesús, mahꜗ gaꜙjäyhꜘ: —Gyʉ̱ʉ̱ˉ mëꜘ kya̱a̱nꜙ, ko̱o̱ˉ maˉju̱u̱ꜙ baˊ. Manˋ mahꜗ goˊkyehˉ goohˉ nëˊ kiyhˈ mahꜗ läꜙji̱i̱yhˊ —gaꜙjähꜘ dsaˉjø̱ø̱hˈ heꜘ.
23470	MAT 9:22	Maˊ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús hñiiꜘ, gaꜙjë̱ë̱yꜗ dsaˉmëꜘ heꜘ mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: —Waˊ jë̱ë̱ˉ hohꜘ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱nꜙ. Kihꜗ heˉ maˉläˉdsooꜘ hohꜘ kinꜙ, maˉhla̱a̱hꜘ baˊ hneˉ. Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙjä̱ꜗ goˉteˈ kihꜗ dsaˉmëꜘ heꜘ.
23472	MAT 9:24	Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ: —Hwë̱ë̱ˉ daˊ hnähꜘ jeeˊ laˉ. Chihˉmëꜘ naˉ saꜙ naˉju̱u̱ˊ, hi̱ˉ naˉgwɨ̱ɨ̱ˉ baˊ naˉ. Mahꜗ gaꜙmiꜙkwa̱hꜗ dsaˉ kihꜗ Jesús, maˊ gaꜙjäyhꜘ läꜙja̱ˉ.
23475	MAT 9:27	Läꜙ maˊ yaꜙhë̱ë̱ꜗ Jesús jeeˊ ja̱ˉ, u̱u̱ꜗ dsaˉtʉʉˊ maˊ cha̱a̱ˉ kaahˋ kiyhˈ, chu̱u̱yꜘ kya̱a̱yhˊ: —¡Waˊ läˉñihꜘ hohꜘ kya̱a̱ꜗ jnäähˈ, hneˉ la̱a̱hꜗ saˊju̱ˉ kihꜗ David!
23476	MAT 9:28	Läꜙ maˊ gaꜙheꜗ Jesús chaˊnehꜙ, gaꜙmiꜙjä̱hꜙ dsaˉtʉʉˊ heꜘ kiyhꜗ, mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: —¿Cheˊ la̱a̱hꜘ hnähꜘ dsooꜘ lihnꜙ jmeenˋ heˉ naˉ? —Le̱hꜗ baˊ hneˉ Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ —gaꜙjähꜘ dsaˉtʉʉˊ heꜘ.
23477	MAT 9:29	Ja̱ˉgaˊ gaꜙchuyꜗ mɨˈnëˊ dsaˉtʉʉˊ heꜘ, mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: —Waˊ leꜘ kyahꜗ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ maˉläˉdsooꜘ hohꜘ hnähꜘ kinꜙ.
23478	MAT 9:30	Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙnaꜘ mɨˈnëˊ läꜙu̱u̱ꜘ dsaˉtʉʉˊ heꜘ. Pero gaꜙta̱a̱hˉ Jesús juuˈ gaꜙchu̱u̱yꜘ chaˉmiihˉ kya̱a̱hˊ dsaˉtʉʉˊ heꜘ, gaꜙsɨɨyhꜙ: —Saꜙ waˊ läˉñeˉ niꜙ ja̱a̱ˉ dsaˉ kihꜗ heˉ laˉ.
23481	MAT 9:33	Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙlle̱e̱ˉ Jesús jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ heꜘ, gaꜙløøꜗ hlëëhꜗ dsaˉ hi̱ˉ maˊ kooˋ heꜘ. Peerꜙ gaꜙläꜙdsa̱a̱˜ dsëꜗ dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jëë˜ jeeˊ ja̱ˉ. —Ji̱hˊko̱hꜘ saꜙ maˉjëëˊ jneˊ läꜙnaˉ hwaꜗ Israel laˉ —maˊ jäyhꜘ.
23482	MAT 9:34	Pero dsaˉ fariseo maˊ jähꜘ: —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱ꜗ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ baˊ naˉ kwaꜙ beꜘ kiyhꜗ mahꜗ hwë̱ë̱y˜ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ.
23485	MAT 9:37	Heˉja̱ˉ gaꜙsɨɨyhꜙ jnäähˈ discípulo kya̱a̱yꜗ: —Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ, chaˉmiihˉ heˉ maˉleꜘ choohˊ jneˊ, pero miihˉ goˉteˈ baˊ dsaˉ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jmeeꜙ taˊ.
23491	MAT 10:5	Heˉja̱ˉ gaꜙche̱e̱ꜗ Jesús läꜙjë̱ë̱ꜙ gyaꜙtu̱u̱ꜘ jnäähˈ, mahꜗ gaꜙjmeeyꜘ madaꜚ kya̱a̱ꜗ jnäähˈ, gaꜙjäyhꜘ: —Taꜙ goˉnääꜘ hnähꜘ taꜙ jeeˊ tä̱ä̱hˊ dsaˉ hi̱ˉ saꜙ la̱a̱ꜗ judiu, niꜙ taꜙ goˉta̱a̱hˊ hnähꜘ jeeˊ jwɨɨˉ heˉ naˉhe̱e̱ꜚ hwaꜗ Samária.
23531	MAT 11:3	mahꜗ naˊngɨɨyˊ juuˈ kihꜗ Jesús: —¿Cheˊ hneˉ heꜘ hi̱ˉ nøøꜘ juuˈ jäꜙ o cheˊ jä̱ä̱ˊ jnäähꜗ jñahꜘ?
23532	MAT 11:4	Mahꜗ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús juuˈ kiyhꜗ, gaꜙsɨɨyhꜙ: —Goˉnääˊ hnähꜘ, mahꜗ goˉjmeehˋ juuˈ kihꜗ Jwa̱a̱ꜚ läꜙjëꜙ heˉ nuuhˉ hnähꜘ hiꜙ läꜙjëꜙ heˉ jëëhꜘ hnähꜘ laˉ.
23534	MAT 11:6	Lluꜗ laꜗ kihꜗ hi̱ˉ saꜙ jmeeꜙ to̱ꜗ dsëꜗ kwa̱a̱t˜ kinꜙ —gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ.
23535	MAT 11:7	Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙnääˋ discípulo kya̱a̱ꜗ Jwa̱a̱ꜚ, gaꜙløøꜗ Jesús hlë̱ë̱yh˜ dsaˉ kihꜗ Jwa̱a̱ꜚ mahꜗ läˉdsooh˜ dsëyꜗ haˉ läꜙ maˊ la̱a̱yˈ. Gaꜙjäyhꜘ: —¿Haˉ läꜙ la̱a̱ꜗ hi̱ˉ naˊnäähˈ hnähꜘ naˊjë̱ë̱hˋ hnähꜘ jeeˊ ooꜙ hwaꜗ ki̱i̱ꜙ? ¿Cheˊ maˊ la̱a̱yˈ läꜙko̱hꜘ hmaˉtahˉ heˉ gwaˉgya̱a̱˜ lleꜘ?
23549	MAT 11:21	—¡Peerꜙ jwɨɨ˜ hnähꜘ dsaˉ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jwɨɨˉ Corazín! ¡Peerꜙ jwɨɨ˜ hnähꜘ dsaˉ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jwɨɨˉ Betsaida! Waˊraˉ jähꜘ kihꜗ maˉjëëꜙ dsaˉ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ Tiro kya̱a̱hˊ jwɨɨˉ Sidón haˉ läꜙ laꜗ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ heˉ maˉjmeenꜗ jeeˊ kyahˈ hnähꜘ, maˉlɨhꜘ saꜙ gaꜙje̱e̱yh˜ kya̱a̱hˊ Dio, maˊ kë̱yhꜙ hmɨɨhˉ jwäꜘ hiꜙ maˊ su̱yˈ hñiiyꜘ tʉˊjwaˉ, jmeeyꜙ lii˜ heˉ tiˉmeehˉ dsëyꜗ.
23553	MAT 11:25	Hor˜ ja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ Dio: —Kwanꜙ tiˊhmaahˊ kyahˈ Tääˋ kya̱a̱nꜙ, hneˉ la̱a̱hꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ kihꜗ gyʉʉhˈ hwaꜗ, jëëhꜘ gaꜙhmähˊ läꜙjëꜙ juuˈ laˉ kihꜗ hi̱ˉ kyʉʉh˜ hiꜙ kihꜗ hi̱ˉ ngëëꜘ. Mahꜗ gaꜙmiꜙjnäähˈ juuˈ kyahꜗ kihꜗ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ läꜙko̱hꜘ ja̱a̱ˉ chihˉmähꜗ.
23560	MAT 12:2	Maˊ gaꜙjëëꜗ dsaˉ fariseo läꜙko̱o̱ˉ maˊ jmeeˉ jnäähˈ, gaꜙjäyhꜘ: —Jëëˋ daˊ haˉ läꜙ jmeeꜙ discípulo kya̱a̱hꜗ heˉ saꜙ gaꜙtë̱ë̱ꜘ jneˊ jmeenˊ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ —gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ Jesús.
23561	MAT 12:3	Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: —¿Cheˊ saꜙ maˉhehˉ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ gaꜙjmeeꜘ David ko̱o̱ˉ häˊ, läꜙ maˊ jaˈ kyo̱yhꜙ kya̱a̱hˊ hi̱ˉ maˊ gaꜙnääˊ kya̱a̱yhˊ?
23568	MAT 12:10	Jeeˊ ja̱ˉ maˊ hä̱ä̱ˊ ja̱a̱ˉ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ maˉläˉki̱i̱ꜙ ko̱o̱ˉ maˉgooˉ. Mahꜗ gaꜙngɨɨꜘ dsaˉ fariseo juuˈ kihꜗ Jesús: —¿Cheˊ naˉngëˈ jneˊ jwëˈ miˊhlä̱ä̱ꜗ jneˊ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ dsaahˊ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ? —gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ Jesús. Heˉ maˊ hnooyhˉ haˉ läꜙ jeeˊ maˊ hnëëyˈ baˊ ja̱ˉ.
23569	MAT 12:11	Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: —Cherˊmahꜗ ja̱a̱ˉ hnähꜘ chehꜗ ja̱a̱ˉ borrego kihꜗ mahꜗ tä̱yhꜙ ko̱o̱ˉ chaˊsɨɨˉ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ, ¿cheˊ saꜙ dsooꜗ hi̱ˉ heꜘ mahꜗ dsaˉlle̱e̱yꜙ?
23570	MAT 12:12	¿Johꜘ gaˊ saꜙ kye̱e̱ꜘ ja̱a̱ˉ dsaˉ läꜙko̱hꜘ gaˊ ja̱a̱ˉ borrego? Kihꜗ heˉja̱ˉ, naˉngëˈ jneˊ jwëˈ jmeenˊ heˉ lluꜗ, jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ —gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ.
23571	MAT 12:13	Ja̱ˉgaˊ gaꜙsɨɨyhꜙ dsaˉdsaahˊ heꜘ: —Nɨɨhˋ daˊ maˉgoohˉ. Mahꜗ gaꜙnɨɨyhꜗ maˉgooyˉ. Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ, gaꜙjä̱ꜗ lluꜗ goˉte˜ läꜙko̱o̱ˉ maˊ laˈ jyohꜘ maˉgooyˉ.
23574	MAT 12:16	Heˉja̱ˉ gaꜙsɨɨyhꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ gaꜙhla̱a̱ꜘ heꜘ: —Taꜙ koohꜘ hnähꜘ juuˈ kya̱a̱hˊ niꜙ ja̱a̱ˉ.
23581	MAT 12:23	Gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ baˊ dsaˉ gaꜙläꜙdsa̱a̱˜ dsëꜗ. Mahꜗ maˊ ngɨɨyꜙ juuˈ kihꜗ dsaˉkya̱a̱yhˊ: —¿Cheˊ saꜙ la̱a̱ꜗ saˊju̱ˉ kihꜗ David dsaˉ naˉ? —maˊ jäyhꜘ.
23582	MAT 12:24	Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙnuuꜘ dsaˉ fariseo heˉ maˊ jmä̱ä̱y˜ jø̱ø̱hˈ Jesús, gaꜙjäyhꜘ: —Dsaˉ naˉ hwë̱ë̱˜ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ kya̱a̱hˊ beꜘ kihꜗ Beelzebú, dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱ꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ.
23583	MAT 12:25	Maˊ kyʉʉh˜ baˊ Jesús heˉ hʉʉˊdsëˉ maˊ jmeeꜙ dsaˉ heꜘ, mahꜗ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ: —Dsaˉ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ ko̱o̱ˉ hwaꜗ, cherˊmahꜗ te̱e̱y˜ kya̱a̱hˊ heꜘ baˊ dsaˉkya̱a̱yhˊ, heˉ miˉlla̱a̱yꜙ hñiiyꜘ baˊ ja̱ˉ. Läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ ko̱o̱ˉ jwɨɨˉ jʉʉhˉ o hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ ko̱o̱ˉ chaˊnehꜙ, cherˊmahꜗ te̱ˉjë̱ë̱yꜘ, saꜙ gwë̱ë̱yꜗ.
23596	MAT 12:38	Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ ko̱ˉlla̱a̱ˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley kya̱a̱hˊ dsaˉ fariseo gaꜙsɨɨyhꜙ Jesús: —Taˉjwohꜗ, hnøøˉ jnäähˈ jëëˊ jnäähꜗ jmeehˈ ko̱o̱ˉ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ.
23597	MAT 12:39	Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: —Heˉ baˊ cheˉ hlë̱ë̱hˈ hnähꜘ dsaˉ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ naꜗ, saꜙ miˉtehˋ hnähꜘ kihꜗ Dio mahꜗ ngɨɨhˊ hnähꜘ jmeenˋ ko̱o̱ˉ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ. Heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ läꜙko̱hꜘ gaꜙlaꜗ kihꜗ Joná hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio, maꜙlaꜙ heˉ ja̱ˉ baˊ heehnꜚ hnähꜘ.
23605	MAT 12:47	Ja̱a̱ˉ hi̱ˉ maˊ chehˈ jeeˊ ja̱ˉ, naˊjmeeyhˊ juuˈ kihꜗ Jesús: —Hi̱i̱ꜚ maaˋ kya̱a̱hˈ kya̱a̱hˊ ø̱ø̱hˈ tä̱ä̱hˊ kaˊhneꜚ, hnøøyꜗ llayꜗ juuˈ kya̱a̱hˊ hneˉ.
23606	MAT 12:48	Mahꜗ gaꜙje̱e̱yhˉ kihꜗ hi̱ˉ gaꜙjmeehꜗ juuˈ heꜘ: —¿Hi̱i̱ˉ naˉ, hi̱ˉ la̱a̱ꜗ maaˋ kya̱a̱nꜙ? ¿Hi̱i̱ˉ naˉ, hi̱ˉ la̱a̱ꜗ ø̱ø̱hnꜗ?
23607	MAT 12:49	Mahꜗ gaꜙjmeeyꜘ lii˜ kya̱a̱hˊ gooyˉ jeeˊ maˊ tä̱ä̱hˊ discípulo kya̱a̱yꜗ mahꜗ gaꜙjäyhꜘ: —Hi̱ˉ laˉ baˊ heꜘ maaˋ kya̱a̱nꜙ, hi̱ˉ laˉ baˊ heꜘ ø̱ø̱hnꜗ.
23611	MAT 13:3	Heˉja̱ˉ gaꜙløøyꜗ hlë̱ë̱yh˜ dsaˉ chaˉmiihˉ nëëˈ juuˈ naˉhmääˊ. Gaꜙjäyhꜘ: —Ja̱a̱ˉ dsaˉ ngooꜗ gaꜙjñeeˋ mɨˈju̱ˉ.
23617	MAT 13:9	Hi̱ˉ hnøøꜗ he̱e̱hꜙ juuˈ laˉ, waˊ he̱e̱yhˉ —gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ.
23618	MAT 13:10	Maˉngëëꜘ maˉhlëëyhꜘ läꜙja̱ˉ, ja̱ˉgaˊ gaꜙyaꜙjä̱hꜙ jnäähˈ kooꜘ kiyhꜗ mahꜗ gaꜙchiihˊ jnäähꜗ: —¿Heˉlaˈ hlë̱ë̱hˊ dsaˉ, kya̱a̱hˊ juuˈ naˉhmääˊ jmahˈ?
23619	MAT 13:11	Mahꜗ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús juuˈ kya̱a̱ꜗ jnäähˈ: —Hnähꜘ baˊ naˉngëhˈ jwëˈ läꜙngëëhꜘ hnähꜘ haˉ läꜙ jä̱ä̱ꜙ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ, heˉ maˊ naˉhmääˊ jä̱ä̱ˈ. Pero kihꜗ hi̱ˉ jñahꜘ, saꜙ chaˉ jwëˈ chaˉ läꜙngëëyꜘ.
23632	MAT 13:24	Gaꜙkwaꜘ gaˊ Jesús jyohꜘ juuˈ naˉhmääˊ. Gaꜙjäyhꜘ: —Heˉ jä̱ä̱ꜙ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ, je̱e̱hˈ kweeˉ kya̱a̱hˊ läꜙko̱o̱ˉ gaꜙjmeeꜘ ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙjñeeꜗ mɨˈju̱ˉ lluꜗ hwaꜗ kihꜗ.
23639	MAT 13:31	Gaꜙkwayꜘ jyohꜘ kaˉlähꜘ juuˈ naˉhmääˊ, gaꜙjäyhꜘ: —Heˉ jä̱ä̱ꜙ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ, je̱e̱hˈ kweeˉ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ kihꜗ ko̱o̱ˉ mɨˈju̱ˉ mostaza heˉ jngëëˉ ja̱a̱ˉ dsaˉ hwaꜗ kihꜗ.
23641	MAT 13:33	Gaꜙkwayꜘ jyohꜘ kaˉlähꜘ juuˈ heˉ naˉhmääˊ, gaꜙjäyhꜘ: —Heˉ jä̱ä̱ꜙ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ, je̱e̱hˈ kweeˉ läꜙko̱o̱ˉ jmeeꜙ levadura heˉ kooh˜ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ. Llayꜙ chaˉmiihˉ harin mahꜗ ka̱hˉgwë̱yhˉ kya̱a̱hˊ levadura. Kya̱a̱hˊ läꜙja̱ˉ dsaˉkwa̱a̱ꜙ läꜙ gaꜙdsaꜗ tʉˊka̱ˊ.
23644	MAT 13:36	Ja̱ˉgaˊ gaꜙhɨhꜗ Jesús juuˈ kihꜗ dsaꜙ mahꜗ gaꜙheyꜗ chaˊnehꜙ. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙmiꜙjä̱hꜙ jnäähˈ kooꜘ kiyhꜗ, mahꜗ gaꜙngɨɨˊ jnäähꜗ juuˈ kiyhꜗ: —Jmeehˋ juuꜗ heeˉ hnøøꜗ jähꜙ juuˈ naˉhmääˊ kihˈ waˊnuuˉ hlɨɨhˈ heˉ gaꜙjñeeꜗ dsaˉ jeeˊ naˉjnääˊ kihˈ dsaꜙ.
23645	MAT 13:37	Mahꜗ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús juuˈ kya̱a̱ꜗ jnäähˈ, gaꜙjäyhꜘ: —Hi̱ˉ jñee˜ mɨˈju̱ˉ lluꜗ naˉ, heˉ ja̱ˉ hnøøꜗ jähꜙ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ baˊ heꜘ.
23659	MAT 13:51	Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: —¿Cheˊ maˉläˉngëëhꜘ hnähꜘ läꜙjëꜙ juuˈ naˉ? Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ: —Ja̱a̱hˉ, Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ.
23660	MAT 13:52	Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús kaˉlähꜘ sɨɨyhꜙ: —Läꜙjë̱ë̱ꜙ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley hi̱ˉ maˉläˉtë̱ë̱ꜙ läꜙko̱o̱ˉ jä̱ä̱ꜙ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ, la̱a̱yꜗ läꜙko̱o̱ˉ ja̱a̱ˉ jʉʉˊ hneˈ hi̱ˉ høøꜙ heˉ laꜗ hmoohˈ heˉ maˉgyu̱hˉ läꜙkye̱ˉ kihꜗ heˉ hmëëꜘ. Heˉja̱ˉ baˊ liyhꜙ heeyhꜗ dsaˉ läꜙto̱ꜘ nëëˈ heˉ laꜗ hmoohˈ kiyhꜗ.
23662	MAT 13:54	Maˊ gaꜙlla̱a̱yhꜗ jwɨɨˉ kiyhꜗ, gaꜙløøyꜗ miˉtë̱ë̱yꜙ dsaˉ nehꜙ gwahꜙ kihꜗ dsaˉ judiu. Peerꜙ gaꜙta̱a̱hˋ dsaˉ heꜘ jëë˜ dsa̱hꜙ, maˊ gaꜙnuuyꜘ haˉ läꜙ hlëëyhꜙ. Heˉja̱ˉ gaꜙhlëëhꜘ dsaˉ heꜘ kiyhꜗ: —¿Haˉ maˉmiˉtë̱ë̱ˉ hi̱ˉ naˉ, heˉ hlëëyhꜙ läꜙnaˉ? ¿Haˉ maˉmiˉtë̱ë̱yˉ heˉ jmeeyꜙ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ kaˉlähꜘ?
23665	MAT 13:57	Gaꜙläꜙhøøyhˋ kihꜗ Jesús. Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: —He̱e̱hˉ baˊ dsaˉ kihꜗ hi̱ˉ ngëë˜ juuˈ kihꜗ Dio hi̱ˉ goˉnääꜘ jeeˊ jyohꜘ. Pero waˊraˉ yaꜙhë̱ë̱ꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ ngëë˜ juuˈ kihꜗ Dio ja̱ˉbaˊ jeeˊ jwɨɨˉ gooyˈ, jeeˊ ja̱ˉ saꜙ hnääꜗ dsihꜘ, niꜙ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ chaˊnehꜙ kiyhꜗ, saꜙ läꜙhnääyꜗ.
23668	MAT 14:2	Heˉja̱ˉ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ jmeeꜙ taˊheꜗ kiyhꜗ: —Hi̱ˉ heꜘ ooꜙ Jwa̱a̱ꜚ hi̱ˉ maˊ choo˜ jmɨɨˉ hi̱ˉ maˉläˉji̱i̱hˋ jeeˊ kihˈ hi̱ˉ maˉnaˉju̱u̱ˊ. Heˉja̱ˉ baˊ naˉ, heˉ kye̱yˉ chaˉmiihˉ beꜘ heˉ kya̱a̱hˊ jmeeyꜙ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ.
23670	MAT 14:4	Jëëhꜘ, gaꜙjähꜘ Jwa̱a̱ꜚ gaꜙsɨɨyhꜙ Herode: —Saꜙ lleˋ kihˈ heˉ maˉkya̱a̱hˊ mëˊ dsaˉñʉʉhˉ ø̱ø̱hꜗ.
23674	MAT 14:8	Chihˉmëꜘ heꜘ gaꜙjmeeꜘ läꜙko̱o̱ˉ teꜗ juuˈ heˉ gaꜙta̱a̱hˉ chooyˈ. Heˉja̱ˉ gaꜙsɨɨyhꜙ Herode: —Kwëëhˋ jnäꜘ jeeˊ laˉ mɨˈlleˊ Jwa̱a̱ꜚ hi̱ˉ maˊ choo˜ jmɨɨˉ, naˉhäˊ nehꜙ ko̱o̱ˉ wɨ̱ɨ̱ꜘ.
23681	MAT 14:15	Maˊ gaꜙhlooꜘ jmɨɨˊ ja̱ˉ, gaꜙyaꜙjä̱hꜙ jnäähˈ kooꜘ kihꜗ Jesús mahꜗ gaꜙchiihˊ jnäähꜗ: —Maˉngooꜗ gaꜙhlooꜘ baˊ laˉ, hwaꜗ ki̱i̱ꜙ jmahꜗ baˊ jeeˊ laˉ. Chiihˊ dsaˉ waˊ llaˉnääyꜘ läꜙka̱a̱ˉ jä̱hꜙ laˉ, waˊ llaˉläyˉ heˉ kuyhꜙ.
23682	MAT 14:16	—Saꜙ jmeeꜙ biiꜗ dsaˉnääyꜗ dsaˉläyˉ. Hnähꜘ baˊ kwëëhꜗ hnihꜘ heˉ kuyhꜙ —gaꜙjähꜘ Jesús.
23683	MAT 14:17	—Saꜙ chaˉ gaˊ heˉ kye̱ˊ jnäähꜗ. Kye̱ˊ jnäähꜗ maꜙlaꜙ hñaꜘ heˊñiihꜚ kya̱a̱hˊ u̱u̱ˈ hmoohˉ baˊ —gaꜙchiihˊ jnäähꜗ.
23684	MAT 14:18	Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús: —Yaˉka̱ˋ taꜙ laꜙ.