23233	MAT 1:20	Yosefe epe ka di fi moingoro kuwan kanongua Ari Wanopanom nuwi kokonan gan ta uro di tome, “Dawiri ariyom Yosefeyo gan i opai miriyomdi fuka dungua i Murom Sumuna bei moiro tongoro ena ‘Maria inaiye,’ epe duwangai kuri fikeyo!
23234	MAT 1:21	Ena opai wam kui nowangore yaromi ariyoma bianom fanangua kore de erowangua iran ne gan i kam ‘Yesuye,’ diro,” nuwi kokonan gan di tome.
23240	MAT 2:2	“Gan i okome Yura ari kiapanom beiro yai ori morangua yaromi amai kui nome? No yokamai kei faipungi moiro yaromi kui nongua kuimokome koingua kanere ‘Furo kam akire di towapune’ diro upune,” ka epe dingoro
23244	MAT 2:6	‘Beterem ari yo, ne Yura akainom suna tei moingai te epena Yura ari suwo yai ori moingoro okome ne Beterem ari yai ori wom moraime. Ne yokama moingi suna tei yai ori ta fuka diro ena na arinama Yura ari kiapanom bei morame,’ epe boime,” di teime.
23251	MAT 2:13	Ari yokamai fu deingoro Yosefe kuwan kanonguai Ari Wanopanom nuwi kokonan gan ta uro “Epena arire gan te mam endire Isipi man tei tongi fo. Ena ne Isipi tei moingoro te okome na ‘Yura akai fo,’ di erowaye. Epena Eroti gan wandou uro ‘Si goraye,’ diro bemie,” di tongoro
23258	MAT 2:20	“Yaromi koma ‘Ne yokamai fure gan si goiyo,’ dungua yaromi epena mora goime. Ena ne arire gan te mam endire Isirae man tei fo!” di tongoro
23261	MAT 2:23	iki birom ori ta kei faingi kam Nasareti dingi tei fure fai moime. Yaromi epe bengoro ka mapunom ari koma “Ari yokamai ‘Yaromi Nasarini yai moime,’ duwaimie” dinga epena ari “Ka i kawom,” dime.
23270	MAT 3:9	Te ne yokamai ‘Aparam yaromi nonon awanom moingoro iran Yai Gumam kura kam di norekenamie,’ di fikeiyo. Tora bengoro epe di fikenaime? ‘Yai Gumam kongo dunguirai ire Aparam gama bei enamie,’ di ereye. Te Yai Gumam nen towane ‘Nenen Aparam gama moime,’ duwame.
23282	MAT 4:4	te “Ka mapunom epe dume, ‘Kua towane ari nowainga nokapu moikenaime. Te Yai Gumam ka muruwo giramdi ungua ari firo nowainga yokamai nokapu moraime,’ ka mapunom epe dume,” Yesu epe di tome.
23284	MAT 4:6	“Ne Yai Gumam wam moranga ne ure ako mangi suwo! Ka mapunom epe dume, ‘Yai Gumam nuwi kokonan gan yokamai di de erowangoro ena yokamai okonomdi ne ganum akonaingore iran kongo ne kaunumdi koi boikenanie,’ ka mapunom epe dume,” di tongoro
23285	MAT 4:7	“Ka mapunom ama dumia, ‘Ari Wanopanom i ne Yai Gumanum moimie. Ena iran ne “Yai Gumam yo, ne epe bei naro,” yo epe dikeyo,’ ama dumie,” Yesu di tome.
23288	MAT 4:10	“Satanyo, ne fakai fo. Ka mapunom dumia, ‘Ne Yai Wanopanum kam akire do. Yaromi ne Yai Gumanum moingua ena ne yaromi kokonanom towane bei teyo!’ epe dume,” di tome.
23309	MAT 5:6	Ne yokamai ‘No kopuna meran goipungamere te nuwi goipungamere epe no yokamai Yai Gumam yo tongua mapunom meran gorapune,’ epe di finga ne yokamai mun fiyo. Okome Yai Gumam yo tongua mapunom erowangoro fai si duwame.
23312	MAT 5:9	Ne yokamai ‘Denom minom towane eiro morapune,’ ari di ereinga ne yokamai mun fiyo! Okome Yai Gumam ‘Ne yokamai na ganama moime,’ di erowame.
23320	MAT 5:17	Yesu tokoi dume: “Ne yokamai ‘Na ure Mose ka di guwo dungua boingua te ka mapunom ari ka boinga bei dowaro ume,’ di fikeiyo. Na bei dowaro kuiye. Na ‘Ari yokama ka di guwo dungua te ka mapunom ari ka boinga mapunom kawom firaime,’ diro wiye.
23322	MAT 5:19	Iran i ne yokamai nenta ka mapunom gawo gera dungua ta gore dikere te ari suwo ‘Ama epe beiyo,’ diro opom di erowangua ena yaromi Yai Gumam ari kiapanom bei erowangua yaromi suna tei moi erero yai gawo morame. Te ne yokamai nenta ka mapunom dungua gore dire te ari suwo ‘Ama epe beiyo!’ diro opom di erowangua ena yaromi Yai Gumam ari kiapanom bei erowangua yaromi suna tei moi erero yai ori morame.
23324	MAT 5:21	Te Yesu ka ta duma, “Komari ari ka dingi ne mora fime. Ka i epe: ‘Ne yai ta si goikeyo. Nenta yai ta si gorangoro yokamai ka kori di towaime,’ ka i epe dime.
23325	MAT 5:22	Ena epena na ne yokamai di erowaiye, ‘Nenta ariyoma niki de fi towangua yaromi ka kori gawo toka boromdi di towaimie. Te nenta furo ariyom ka niki dowangua di towangua yaromi kaunsel ka kori ori di towaimie. Te nenta furo ariyom “Ne du dinga yai moinie,” di towangua yaromi e dongua akaiyom nangua teina moime,’ di ereye.
23326	MAT 5:23	Ena ne mun fire Yai Gumam towanga tai ta ta ire fure fi mun ei teinga iki ori tei fure teinga akai fure moire ‘Na arinam bei niki de teye,’ inokore eire
23327	MAT 5:24	ena ne towanga tai ta ta ma dere fi mun ei teinga akaiyom ma dere fure arinum moingi tei koma fure ‘Nomanenom towane eiro morapune,’ diro ena inako dero ne towanga tai ta ta Yai Gumam to.
23330	MAT 5:27	Ena Yesu tokoi di erome, “Ne yokamai ka koma ari dinga fime. Yokamai epe dime: ‘Ne fure yai opai kau einga bei niki dekeyo!’ dime.
23331	MAT 5:28	Te epena na ne yokamai di ereye, ‘Yai ta opai kanero “Na kunei kaunaye,” duwangua iran yaromi nomane koi opai kaure ka mapunom ama bei niki dome,’ epe di ereye.
23334	MAT 5:31	Te Yesu ka ta dume. “Koma ari ama epe dime, ‘Nenta efem biyai awi dowangua yaromi munom ganom boingua efem biyai towame,’ epe dime.
23335	MAT 5:32	Epe dimba epena na ne yokamai di ereiye. ‘Yai ta bei moiro efem biyai kau einga bei niki dekengua oparomi awi dowangua ena yaromi efem biyai akire di tongoro oparomi tokoi kau enangua koma kau einga bei niki dome. Te yai ta furo opai awi dowangua oparomi kau enangua yaromi ama yai opai kau einga bei niki dome,’ epe di ereiye,” Yesu epe dume.
23336	MAT 5:33	Ena Yesu ka ta ari di erome. “Ne yokamai ka koma ari dinga mora fime. Yokamai epe dime, ‘Ne “Na epe benaiye” dire okom koiro te okome “Na epe beikenaiye” dingoro mapunom i beikeyo. Nemane. Ne “Na epe benaiye,” diro okon koiro duwanga epe beyo! Ari Wanopanom kanere mun firame,’ koma epe dime.
23340	MAT 5:37	Ena ne yokamai “O” duwaimbo te “E e” duwaimbo epe diyo. Te ne yokamai ka ta ama duwainga ka i Satan niki dongua yaromi di erome,’ epe di ereiye,” Yesu dume.
23341	MAT 5:38	Ena Yesu tokoi di erome, “Koma ka dingi ne yokamai fime. Ka i epe: ‘Yaromi ne okonum murom bei dowangore ena ne yaromi okom murom bei dowanie. Te yaromi ne kinum okore dowangua ena ne yaromi kiom okore dowanie,’ ka i epe dime.
23345	MAT 5:42	Te nenta “Te tainum ta i naro,” di erowangore ena ne yaromi tai ta kam dungua tarom i to. Te nenta “Na ne tainum suwom gera iro wanere erowaye,” duwangore ena ne yaromi mounom wako tekeyo!’ epe di ereye,” Yesu dumie.
23346	MAT 5:43	Yesu tokoi epe dumia, “Koma ka dingi ne yokamai fime. Ka i epe: ‘Ne yokoinum mun fi ero. Te ne kianum yaromi nomane niki de fi to,’ ka i koma epe dime.
23350	MAT 5:47	Te ne yokamai furo arinoma yokamai towane ka di erowainga ne yokamai bei moiro ari mapunom beinga bire ime dekenaime. Tamanume. Ari Yai Gumam kiram suna tei moikeinga yokamai ama epe beimie,’ epe di ereye.
23353	MAT 6:2	Iran ne ari yokamai guwai gai dikengua moinga yokamai akire di erere tai erowanga kakom i u boingua yai ewi koma dekeyo. Kasu beinga ari epe beire u boingua yai ewi deingoro ka nuwi si ereinga iki fure bo kon mori fure u boime. Yokamai ‘Ari na kanam akire duwaime,’ di fire epe beime. Ena ‘Yokamai meinanom mora imie,’ na kawom di ereye.
23356	MAT 6:5	Te Yesu yaromi ka ta di eromie. “Te ne yokamai ka make enaro benainga ne yokamai kasu beinga ari epe mere beikeiyo. Yokamai ‘Ari yokamai nokanaime,’ diro ka mapunom nuwi si ereinga ikom fure arire ka make enaro te konmori bunamdi moire ka make enaro mun fime. Ena yokamai meinanom mora imie. Na kawom di ereye.
23358	MAT 6:7	Ena ne yokamai ka make enaro benainga ka mapunom ikai faikengua munmane unanan dikeiyo. Ari nenta moingua epe dunguamere ‘Na ka munmane duwaika Yai Gumam firame,’ epe di fime.
23367	MAT 6:16	Ena Yesu tokoi dume. “Ne yokamai ‘Yai Gumam kam make ei towapunga iran kua kopuna moi towapune,’ duwainga ena kasu beinga ari giranom gumanom koingamere epe koikeiyo. Kasu beinga yokamai giranom gumanom eriyom mokore epe beingoro te ari kanere ‘Kopuna nekenaro bemie,’ dime. Ena yokamai meinanom mora imie. Na kawom di ereye.
23369	MAT 6:18	Epe bengoro ari kanere ‘Kua kopuna moi tomie,’ dikenaingore te ne nenum ari ikankeinga yaromi furo ne eke dero benga tarom kanere meinanum erowamie,” Yesu dumie.
23375	MAT 6:24	Te Yesu tokoi dume, “Nenta kiapam yai ori surai kokonan bei erekenamie. Yaromi epe benangua yai ori ta mun fi tero te yai ori ta i niki de fi towame. Te yai ori ta gore di tero te yai ori ta gore di tekename. Ena yai ta ‘Na Yai Gumam kokonan towane benaye,’ diro te ‘Na kongo ori towane ako nowaye,’ ama epe duwangua i faikeme,” dume.
23376	MAT 6:25	Ena Yesu tokoi dume. “Iran na ne yokama ka ta di erowaiye. Ne yokamai kopuna te nuwi gai finga i ‘Ne goikenaro beiye,’ di fire inokore munmane eikeiyo. Ne yokamai kawom morainga i kopuna towane neimo? Ma deiyo! Yai Gumam kam ama neime. Te ne yokamai kawom morainga i ganom gai towane fimo? Ma deiyo! Ne ganom dinom i fire te Yai Gumam kam ama gore dume.
23380	MAT 6:29	Ena ne yokama ‘Koma Soromon yaromi gaiyom te guwai gai munmane nokapu ako nome,’ epe dime. Te na ne yokama di ereiye, ‘Faruwa nokapu wom dumba Soromon yaromi gaiyom nokapu wom dikemie,’ di ereiye.
23382	MAT 6:31	Iran ne yokamai ‘Nonon tora tai nowapune? Te nonon tora nuwi nowapune? Nonon tora gai firapune?’ epe inokore munmane eikeiyo.
23389	MAT 7:4	Ne okonum muromdi ipo eri duwarom ori dungua te tora bengoro ne emenum ‘Emenamyo, ne okonum muromdi ipo tai moro gawo ta dungua na bei dowaro beiye,’ di tenie?
23394	MAT 7:9	Ena nenta wam ‘Auwo, kaime dori i naro,’ duwangoro ena yaromi kongo wom iro wam towamo? Ma deiyo!
23395	MAT 7:10	Bo yaromi wam ‘Auwo, nuwi kapu i si naro,’ duwangore onopa niki dongua iro towamo? Ma deiyo!
23397	MAT 7:12	Te ne yokama bei moiro ‘Ari suwo koropane tai mapunom epe bei norowaime,’ di firainga ena koma ne yokamai furo mapunom epe bei ereiyo! Ne yokamai tai epe benainga i Mose kam mapunom di guwo dungua te ka mapunom ari ori di ereinga i mapunom dume,” Yesu dume.
23406	MAT 7:21	Ne yokamai ‘Ari muruwo “Yai Oriyo, Yai Oriyo,” di nareinga yokamai Yai Gumam ari kiapanom bei erowangua akai ikai naime,’ epe di fikeiyo. Nemane. Ari na nenam kamundi moingua yaromi kam gore duwainga yokamai towane Yai Gumam ari kiapanom bei erowangua akai ikai naime.
23407	MAT 7:22	Kakom i unangua ari munmane ‘Yai Oriyo, Yai Oriyo, nonon “Ne arinuma moipune,” di fire ena Yai Gumam kam ari di erere te “Ne arinuma moipune,” di fire ena murom niki deinga yokamai ewi mena dere te kokonan ori ama bepune,’ di narowaimie.
23408	MAT 7:23	Ena kakom i na yokamai ‘Na ne yokamai gumanom ekankeye. Ne yokamai bianom bei moinga iran na moiki tei moikere fakai fiyo,’ di erowaye,” Yesu dume.
23418	MAT 8:4	Yaromi nokapu moingoro Yesu “Firo! Yai ta di tekeyo! Ne fure fi mun ei teinga yai moingui tei fure ne ganum opom di tere te koma Mose ‘Ne mantai gainga mora gounangoro kapu miyom Yai Gumam to,’ dunguamere ne epe beyo. Ne kapu miyom Yai Gumam towangere ena ari yokamai kanere ‘Epena yaromi nokapu moime,’ duwaimie,” Yesu di tome.
23423	MAT 8:9	Te kiminem yai ta na ama kiapanam bei narongoro te na kiminem ari suwo kiapanom bei ereye. Iran yai ta ‘Ne fo,’ di teikero ena yaromi fume. Te na yai ta ‘Ne uwo!’ di teikoro ena yaromi umie. Te na nuwi kokonan gan ‘Ne kokonan epe beyo,’ di teikero ena yaromi kokonan i bemie. Ena na ka epe di moika mora fikai ne ka towane duwanga na nuwi kokonan ganam bei nokapu de towanie,” di tongoro
23448	MAT 8:34	iran ari iki birom ori moingi muruwo ma dere u Yesu moingui tei ure Yesu gumam kanere yana di tere “‘Ne man tawa moikenanie,’ di fipune. Ena ne ma dere fu man bakom ta fo!” epe di teime.
23453	MAT 9:5	Na okom kauwom yoporam goingua yai ‘Ne bianum kore deiye,’ epe di towaika te ne yokamai kanainga ka i bei gai goi narowambo bei gai goi narekename? Bore na yaromi ‘Ariyo! Ne kuki ire mangi fo!’ epe di towaika te yarom arekenangua ne yokamai kanaingai ka i bei gai goi narowambo bei gai goi narekename? Tora ka bei gai goi narowame?
23454	MAT 9:6	Ena epena na yaromi bei nokapu de teikoro iran okome ne yokamai fire di firaime, ‘Na ari gaunom wam mangi tawa yoporam fai tomie. Na bianom kore dowamie,’ epe di firaime,” Yesu di erere ena “Ne arere kuki ire ne ikinumdi fo,” yaromi di tome.
23461	MAT 9:13	Ne yokamai fure Yai Gumam kam mapunom fiyo. Kam mapunom i epe: ‘Ne yokamai fure ari tai ipun donguai fuka di erongua yokamai akire di erowaingere mun fi ereiye. Te ne yokamai fi mun einga tarom towane narowainga na mun fi erekeiye,’ Yai Gumam dume. Iran na ure ari nokapu morainga di gure erowaro kuiye. Ma do. Na ukai ari bianom faingua yokamai di gure erowaro wiye,” Yesu Feresi ari di erome.
23462	MAT 9:14	Ena boromdi Yoane mouwomdi finga ari u Yesu moingui tei ure “Nonon mapunom i epe: Kakom kakom nonon te Feresi ari yokama kopuna ‘Nekenapune,’ dire moi topungoro ena tora bengoro ne mounumdi finga ari epe beikeime?” di teingoro
23463	MAT 9:15	ena Yesu epe di erome, “Na moikamere epemere nenta ‘Opai inaye,’ di firangua yaromi moime. Ena opai ingua yaromi yokori morangua ariyoma yokamai nomanenom ipun dowambore? Ma deiyo! Yokamai mun fire kopuna munmane nowaime. Te okome ari ta yokamai ure yaromi a ki sire naingoro ena kakom i yaromi ariyoma niki de fire kopuna ‘Nekenapune,’ dire moi towaime,” Yesu dire te ka ta tokoi epe dume.
23493	MAT 10:7	Ena ne yokamai fure ‘Yai Gumam kiapanom bei norowangua kakom i teina umie,’ di mari deiyo.
23495	MAT 10:9	Te ne yokamai kongo mukom gainomdi koi gire ire kiyo. Te ne yokama ‘Ari tai norowaingoro tarom i gai girapune,’ dire gai ire kiyo.
23497	MAT 10:11	Ne yokamai iki birom ori bo gawo ta nainga iki kapam ari kan kenom beire ‘Eramom Yai Gumam kam fire mun firame?’ di fiyo. Ne yokama yaromi kaningai ena yaromi ikom moi fure te akai tei ma dowainga kakom i yaromi ikom ma deiyo.
23498	MAT 10:12	Ena ne yokama iki ta ikai fure iki kapam ari ‘Yai Gumam nokapu bei erowame,’ di ereiyo.
23499	MAT 10:13	Te iki kapam ari Yai Gumam kam fire mun firaingoro ena ne yokamai kanom koma epe ‘Yai Gumam beiwira di erowame,’ dinga i yo duwame. Te iki kapam ari Yai Gumam kam fire mun fikenaingoro ena ne yokamai kanom koma dinga ire fiyo.
23501	MAT 10:15	Ari yokamai ‘Sorom ari te Gomora ari yokamai bianom ori faimie,’ dingoro te epena na ne yokama kawom epe di erowaiye: ‘Yai Gumam ari ipu si erowangua kakom tei Yai Gumam kura kam ori wom Sorom ari te Gomora ari di erekenanguamere epe yaromi kura kam ori wom iki birom ori ari ne yokamai ka dinga fikenainga yokamai di erowamie,’ na di ereiye,” Yesu epe di erome.
23505	MAT 10:19	Boromdi ari ne yokamai endire ‘Ka kori di erowapune,’ duwaingoro ena ne yokamai nomanenom unanan fure epe ‘Nonon ka torae duwapune? Te ka toramere beire duwapune?’ di fikeiyo. Ma deiyo! Okome ne yokamai ka duwainga ena Yai Gumam ne yokamai ka duwainga erowame.
23509	MAT 10:23	Ena iki birom ori ta ari ne yokama bei niki de erowaingoro ne yokama tongi fure iki birom ori ta fiyo. Na kawom di erowaiye: ‘Ne yokamai Isirae akai iki birom ori wanere kokonanom muruwo goukenangoro ena na ari gaunom wam mangi unaiye,’ di ereiye.
23515	MAT 10:29	Ari yokamai kapuka gawo gere surai kongo mukom kou ire meina baimie. Te ne yokamai nenom ‘O’ dikenangua kapuka gawo gera towane goikename.
23518	MAT 10:32	Te Yesu tokoi di eromia, “Nenta ‘Na Yesu ariyoma moiye,’ dire ari gumanomdi di mari de erowangoro ena na ‘Yaromi na arinama moime,’ dire na nenam kamundi moingui ama di mari de towaiye.
23519	MAT 10:33	Te nenta ‘Na Yesu ariyoma moikeiye,’ diro ari gumanomdi di mari de erowangoro ena na nenam kamundi moingua ‘Yaromi na arinama moikeme,’ di mari de towaiye,” Yesu dumie.
23520	MAT 10:34	Yesu tokoi duma, “Ne yokamai ‘Na mangi tawa unaikoro nomane towane eiro morapune,’ epe di fikeiyo. Na kura kamui boinga tai ta ta bei gounaro kuiye. Tamanume. Na uka ena ari sanupui ori iro kura kamui boraimie.
23524	MAT 10:38	Nenta ‘Na Yesu ariyoma moire beipa na kuwanom yai moinguamere epe Yesu eri yoro bakomdi bei moinguamere epe na beikenaye,’ duwangua yaromi na arinama moikenamie.
23525	MAT 10:39	Nenta ‘Na mangi yokori moraiye. Na kuwanom yai moikenaiye,’ duwangua ena yaromi epena yokori moi dere morainga i kankenamie. Te nenta ‘Na mangi yokori moikenaiye. Na kuwanom yai moraiye,’ duwangua yaromi epena yokori moi dere morainga i kanamie,” Yesu epe dume.
23527	MAT 10:41	Nenta ka mapunom yai unangua kanere ‘Na ka mapunom yai akire di towaiye,’ di fire ena akire ikomdi ure bei nokapu de towangua yaromi ka mapunom yai meina inguamere epe inamie. Te nenta yai yo tere moingua yaromi unangua kanere ‘Na yo tere moingua yaromi akire di towaiye,’ di fire ena akire ikomdi ure bei nokapu de towangua yaromi yo tere moingua yai meina inguamere epe inamie.
23528	MAT 10:42	Nenta yai opai gawo moingi yai ta na arinama moingua kanere ‘Na Yesu ariyom akire di towaiye,’ di fire ena nuwi goi koiro towangua yaromi meinam kawom inamie. Na ne yokamai kawom di ereiye. Mora,” Yesu mouwomdi finga ari di erome.
23531	MAT 11:3	“Koma ka mapunom i ‘Okome yai ori uname,’ di erongoro ena nenen epemere uro moimbore nonon nenta kiapam morapune?” diro mina wako teingoro
23534	MAT 11:6	Nenta epe ‘Yesu yaromi kokonanom i kokonan kawom dumbore?’ epe di fikere ena yaromi mun ori wom firamie,” Yesu Yoane mouwomdi finga ari di erome.
23535	MAT 11:7	Di erongoro yokamai inako dero fingoro Yesu ari munmane moingi Yoane kam wayom di erere “Koma ne yokama fu ari moikeinga akaiyomdi tei finga ne yokamai tora tai kanaro fime? Ne yokama furo kamun kai sungua kewa koka tongua kanaro fimo? Ma deiyo! Ne yokamai ‘Tai ta kanapune,’ diro fime.
23538	MAT 11:10	Koma Yai Gumam di tongoro te ka mapunom yai ta bei moiro Yoane kam wayom epe dume, ‘Fiyo. Na yai ta na kanam wayom benangua yaromi awi dowaro beikoro yaromi u koma ure ne konum kenom benamie,’ epe dume.
23542	MAT 11:14	Koma ka mapunom ari ‘Iraiya yaromi okome tokoi uname,’ diro di mari deingoro te ka i ne yokama fi kun darainga ena Yoane yaromi epemere Iraiya moime.
23545	MAT 11:17	‘No yokama mukare bakom ne yokama kapu kau eropungoro te ne yokama nowi ikeime. Te no yokama yai goinga wi di eropungoro te ne yokamai kai meikeimie,’ epe diro u boime.
23546	MAT 11:18	Ena Yoane yaromi uro kua kopuna nekere te nuwi wain nekengoro ena ari muruwo ‘Murom niki dongua yaromi ikai moi tome,’ dime.
23547	MAT 11:19	Te na ari gaunom wam uro kua kopuna nere te nuwi wain neikoro ena ari muruwo ‘Ekanero! Na kua kopuna munmane nere te nuwi gikengua nere moingoro te ari niki dongua kongo takis inga yokamai te ari bianom faingua yokamai u na moiki tei ure fana gai nare moimie,’ dime. Na epe beika ena ari yokama inokore ta eimba yokamai Yai Gumam tai bengua kanaingai ‘Yai Gumam inokore engua i kawom dume,’ duwaime,” Yesu di erome.
23549	MAT 11:21	“Korasin ari yokamao, na kura kam di erowaiye, Besaira ari yokamao, na kura kam di erowaiye. Te na kokonan ori ne yokamai gumanomdi beikamere epe iki birom ori Taiya te Sairon tei benaika ena komari Taiya ari te Sairon ari gai miki go di fire te eri muku ganom buime. Epe beingoro ari ta kanere ‘Ari yokamai bianom ma dere nomanenom si awa teime,’ duwaime. Te ne yokamai bianom ma dere nomanenom si awa tekeimie.
23555	MAT 11:27	Dire ena ka ta epe dume: “Na aunam tai ta ta muruwo naromie. Te nenta na Yai Gumam wam gumanamdi kankemie. Na nenam towane na gumanam kanomie. Te nenta na nenam gumamdi ama kankemie. Na Yai Gumam wam towane yaromi gumamdi kaniye. Te na ari yokamai ‘Na nenam opom di erowaiye,’ duwaika yokamai towane na nenam ama kanimie.
23556	MAT 11:28	Ena ne yokamai ‘Yai Gumam firame,’ dire te kokonan yoporam boire ipun ori dongua inga ne yokamai muruwo na moiki tei wiyo. Ne yokamai wingoro na ewi dekeikoro furo ganom ei firo moraimie.
23560	MAT 12:2	ena Feresi ari kaningai yokamai Yesu “Kano. Ne mounumdi finga ari epe beinga nonon konom faingua dire ‘Tai i iron kakom benanga i faikeme,’ dume,” di teingoro
23562	MAT 12:4	Dawiri yaromi Yai Gumam ikom ikai fure kaime dori Yai Gumam teingai nengoro te gama yokamai ama neime. Te ka di guwo dungua i ‘Fi mun ei teinga ari yokamai towane kaime dori i nowaime. Yai ta nowangua faikeme,’ epe dume.
23563	MAT 12:5	Te Mose ka di guwo dungua dire ‘Yura ari iron kakom kakom fi mun ei teinga ari fu fi mun ei teinga ikom ikai fure kokonan beinga Mose ka di guwo dungua bei deimba Yai Gumam yokamai kupa eikename,’ epe ama dume. Te ka i ne yokama kerere mapunom fikeimie.
23565	MAT 12:7	Ne yokamai ka mapunom i ‘Ne yokamai ari kanom fi erowainga na mun fiye. Te ne yokamai kapu muruwo i towane fi mun ei narowainga na mun fikeiye,’ epe dungua mapunom firainga ne yokamai ari bianom faikenainga yokamai kura kam di erekenaimie.
23566	MAT 12:8	Na ari gaunom wam moiro Yura ari iron kakom kiapam yai moiye. Ena iran Yura ari iron kakom i na ganama kui mukom feire neingoro na ‘Epe beikeiyo,’ di erekenaiye,” Yesu di erome.
23586	MAT 12:28	Ena ne yokamai ‘Bisepu yaromi yoporam boingua naromie,’ di fimba te Yai Gumam Murom Sumuna yoporam narongoro na Satan ariyoma yokamai ewi mena deiye. Na epe ewi mena deikai i Yai Gumam ari kiapanom bei erongua kakom ne yokamai moingi suna tei ume.
23587	MAT 12:29	Ena ka ta duwaiya fiyo! Nenta yaromi ‘Yai yoporam boingua yaromi ikom fure guwai gaiyom ako nongua kunei nowaiye,’ diro nanguai ena yaromi toramere beire kunei nowame? Koma yaromi yai yoporam boinguai okom kauwom kan siro epe beiro yaromi tarom iki ikai koi dunguai kunei nowame.
23590	MAT 12:32	Te nenta na ari gaunom wam kanam ka suwangai Yai Gumam kore de towamba te nenta Yai Gumam Murom kam ka suwangai Yai Gumam kore de tekenamie. Epena kakom kore de tekenangua irai te okome kakom ama kore de tekenamie,’ na epe di ereiye,” Yesu epe di erome.
23595	MAT 12:37	Nenen ka wayom nokapu benanga iran Yai Gumam ne kanum nokapu daramie. Te nenen ka wayom niki dongua duwanga iran Yai Gumam ne kanum niki dowangua daramie,’ na epe di ereiye,” Yesu epe di erome.
23601	MAT 12:43	Ena Yesu ka ta di erere “Murom niki dongua yaromi ma de tere nanguai ena akai gire goingui tei furo ‘Akai ta tei kei fanaiye,’ diro furo akai ta imari dekeme.
23602	MAT 12:44	Iran ‘Na inako dero na koma moika ikom tei naiye,’ di fire ena inako dero furo iki koma kei faingua kanongua ari ikai moikeingoro yai ta tokoi bi siro eken bei tomie.
23605	MAT 12:47	ena yai ta Yesu “Firo! Ne manum te emenuma yokamai ure mena moire ‘Ne ka di erowapune,’ dire moimie,” di tongoro
23611	MAT 13:3	Ena yaromi ari muruwo ka eke dongua munmane di erere epe dume: “Fiyo. Yai ta fure ‘Kopuna ipom sikire kira suna dowaiye,’ dire suna fure
23622	MAT 13:14	Ari yokamai epe moingui iran komariki Yai Gumam ka mapunom yai Aisaiya ka di tongoro yaromi di mari dongua i mukom faimie. Yaromi epe dumia, Ari yokamai nomanenom du dinga fai si di erome. Te yokamai ‘Ka fikenapune,’ diro kinanom a girere te ‘Kon kankenapune,’ diro okonom murom mora ako tou koimie. Ari epe beikenainga ena okonom murom kon kanere te kinanom ka fire te nomanenom ka mapunom firaimie. Epe kan fire yokamai nomanenom si awa tere na moiki tei unaingoro na yokamai tokoi bei nokapu de erowaiye. Ena iran na ari di ereiye, ‘Ne yokamai kinanom ka fire fire mapunom fikenaimie. Te ne yokamai toren kanere kanere tai ta kankenaimie,’ di ereye. Aisaiya epe dume.
23625	MAT 13:17	Na kawom di ereiye: ‘Komari ka mapunom ari munmane te yo teinga yokamai tai ta ne yokamai epena kaninga tarom i kanaro mun finga i kankeimie. Te yokama ama ka ta ne yokamai epena firaro mun finga i fikeimie,’ di ereiye,” Yesu epe mouwomdi finga ari di erome.
23635	MAT 13:27	ena nuwi kokonan ari tai woi nongua yaromi moingui tei fure ‘Kiapanom yaiyo, ne kopuna ipom nokapu woine. Ena tora bengoro towi i ama mokome?’ di teingoro
23636	MAT 13:28	‘Kianom yai ta ure tai i bemie,’ di erongoro ena nuwi kokonan ari ‘ “Nonon yokamai fure towi gire dowapune” di fino?’ di teingoro
23638	MAT 13:30	Ena ne yokamai kan deingoro kopuna nokapu te towi surai ama mokonaimie. Okome kopuna suwainga kakom na suwainga ari di erowaiye, “Ne yokamai koma towi tai moro waure kuku boire koro sire gaiyo. Te okome kopuna ipom nokapu ire iki ikai tei kupi si eiyo,” di erowaiye,’ kiapanom yai epe dume,” Yesu ka epe di erome.
23653	MAT 13:45	Te Yesu ka tokoi dumie. “Yai Gumam kiapanom bei erongua kakom i epe yaromi ‘Okan nokapu akonaiye,’ dire wandoume.