23253	MAT 2:15	Aꞌuu mú éꞌetee ajta caí huamɨ́ꞌɨ aꞌɨ́jna ɨ́ Heródes. Ayee pu aꞌɨ́jna jɨ́n huarɨ́j tɨ́ꞌij araúrasten ɨ́ niuucari tɨ jɨ́meꞌen ayén ajmíꞌi tiuꞌutaxájtacaꞌa seɨ́j tɨ tíꞌixaxaꞌataꞌa ɨ́ Dios jetze meꞌecan tɨjɨ́n: “U nu yaꞌutajé ɨ́ niyauj aꞌujna Egipto.”
23261	MAT 2:23	Tɨ́ꞌɨj aꞌuun aꞌaráꞌa, aꞌúu pu eꞌehuaújchejte, chajtaꞌa jetze tɨ ayén téjaꞌarájtehuaa tɨjɨ́n Nazarét. Aꞌuu pu huayeíjxɨ. Ayee pu tiujuꞌurɨ́j tɨ ij ayén araúrasten aꞌij mej tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej mejmíꞌi tíꞌixaxaꞌataꞌa ɨ́ Dios jetze meꞌecan. Miyen tɨjɨ́n: “Ayee mú raatámuaꞌatzi tɨjɨ́n Nazarét tɨ éꞌemeꞌecan.”
23264	MAT 3:3	Aꞌɨ́jna ɨ́ Juan, aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeeneꞌe tɨ jɨ́meꞌen raataxájtacaꞌa ajmíꞌi aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ tɨ tíꞌixaxaꞌataꞌa ɨ́ Dios jetze meꞌecan. Ayee pu ántehuaacaꞌa tɨjɨ́n Isaías. Ayen tɨjɨ́n: Jaꞌatɨ́ pu u eꞌejíihuá aꞌame aꞌujna jáꞌahuaꞌa aꞌu tɨ caí éꞌe tiꞌitɨ́j. Yee pu tiꞌixa tɨjɨ́n: “Naa xu rɨ́ꞌɨ huaujjéjcuareꞌen, mɨ ru tzajtaꞌa, múꞌeen, aꞌiné tavástaraꞌa pu yé uvéꞌenejsin. Caxu aꞌij yáꞌunamuajra.”
23270	MAT 3:9	Caxu siyen tíꞌimuaꞌajca ɨ́ ru tzajtaꞌa yee: “Ayej tiꞌayajna tɨ naa titaatévaɨreꞌen aꞌiné teen tu iꞌi huáacɨxaꞌastemuaꞌameꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham teecan.” Ayee nu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe. Ayej tiꞌayajna tɨ Dios raayɨ́ꞌɨtɨ tɨ rɨ́ꞌɨ raaráꞌatza ɨ́ tete matɨ́j ɨ́ huáacɨxaꞌastemuaꞌameꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham teecan. Capu tiꞌitɨ́j aꞌij tejámuaatévaɨreꞌesin sej siyen tíꞌimuaꞌajca rujɨ́ɨmuaꞌa sino sej siyen huanén tɨ́j Abraham teecan.
23285	MAT 4:7	Jesús pu ayén tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Mɨ́ ajta, ayée pu cheꞌatá naꞌa ayén téꞌeyuꞌusiꞌi ɨ́ yuꞌuxari jetze tɨjɨ́n: “Capej piyen tiráꞌaxɨeehuariꞌira tiꞌitɨ́j jɨmeꞌe tɨ Dios ayén tiꞌitɨ́j jɨ́n huárɨni.”
23288	MAT 4:10	Aj pu i Jesús ayén tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Aricu, múꞌee pej iꞌi tiyaaruꞌu, aꞌiné ayée pu téꞌeyuꞌusiꞌi ɨ́ yuꞌuxari jetze tɨjɨ́n: “Setáꞌaj raateánajche seꞌɨ́jna ɨ́ tavástaraꞌa ɨ́ aꞌamua Dios. Aꞌɨ́j xuꞌu huatévaɨreꞌen.”
23312	MAT 5:9	’Micheꞌe huaújtemuaꞌaveꞌen jeíhua ɨ́ mej rahuauhuau mej caí neꞌuseꞌe, aꞌiné ayée pu Dios huaꞌutámuaꞌatzi tɨjɨ́n: “Niyaujmuaꞌa.”
23324	MAT 5:21	’Xuꞌuri siyen ráanamuajriꞌi mej miyen tihuaꞌutáꞌixaa ɨ́ áꞌamuayaꞌupuacɨꞌɨstemuaꞌa tɨjɨ́n: “Caxu tíꞌitecuiꞌica. Naꞌari caí, tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ seɨ́j huajéꞌica, ruxeꞌeveꞌe mej puaíjtzi raatáꞌan.”
23325	MAT 5:22	’Mɨ́ neajta inee, ayée nu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe, tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ ayén huataniúꞌucan jemin ɨ́ ruxɨ́ꞌej tevi, ayée pu tiúꞌujxeꞌeveꞌe tɨ Dios ayén puaíjtzi raatáꞌan aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ. Neajta niyen tejáꞌamuaꞌixaateꞌe, tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ ayén aꞌij puaꞌa tiraatájeeve aꞌɨ́jna ɨ́ ruxɨ́ꞌej tevi tɨjɨ́n: “Múꞌee pej caí tiꞌitɨ́j huayɨ́ꞌɨtɨ”, ayée pu tiúꞌujxeꞌeveꞌe mej ráꞌanviꞌitɨn aꞌɨ́mej jemi ɨ́ jueesi. Mɨ́ neajta inee, ayée nu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe, tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ ayén aꞌij puaꞌa tiraatájeeve ɨ́ ruxɨ́ꞌej tevi tɨjɨ́n: “Múꞌee pej caí tiꞌitɨ́j muaꞌaree”, ayée pu Dios ayén tiraatáꞌixaateꞌesin tɨjɨ́n: “Aricu, áa pej aꞌutevée puáꞌaraꞌani ɨ́ taij tzajtaꞌa tɨ caí jaꞌanáj áꞌamɨꞌɨni.”
23330	MAT 5:27	’Xuꞌuri ráanamuajriꞌi ɨ́ mej mejmíꞌi miyen tiuꞌutaxájtacaꞌa tɨjɨ́n: “Capej ꞌɨ́itaꞌa jamuan huiꞌica ɨ́ pej caí ratéviꞌitɨn.”
23334	MAT 5:31	’Majta hui mejmíꞌi miyen tíꞌixaxaꞌataꞌa tɨjɨ́n: “Jaꞌatɨ́ tɨ raxɨ́ꞌeveꞌe tɨ ruꞌɨ́j mé úurɨeni, chéꞌe aꞌɨ́ɨn cuapée raatapíjteꞌen ɨ́ ruꞌɨ́j ɨ́ tɨ jɨ́n mé rúurɨeni.”
23336	MAT 5:33	’Seajta xuꞌuri ráanamuajriꞌi seꞌíjna i niuucari ɨ́ mej mejmíꞌi tihuaꞌutáꞌixaa ɨ́ teɨte tɨjɨ́n: “Capej yáꞌujɨpuan ɨ́ pej jɨ́n teꞌatáꞌaratziira niuucajtzeꞌen ɨ́ Dios.”
23340	MAT 5:37	’Chéꞌe ayén éeneꞌen, tɨ puaꞌa piyen raataxáj yee “¡Jee!”, chéꞌe ayén éeneꞌen tzáahuatiꞌiraꞌa jɨmeꞌe yee “¡Jee!” Ajta, ayén cheꞌatá naꞌa, tɨ puaꞌa piyen yee “¡Capu!”, chéꞌe ayén éeneꞌen tzáahuatiꞌiraꞌa jɨmeꞌe yee “¡Capu!” Tiꞌitɨ́ tɨ aꞌij seɨcɨé ꞌeen, aꞌɨ́jna jetze pu avéꞌemeꞌecan aꞌɨ́jna ɨ́ tɨ aꞌij puaꞌa ꞌeen.
23341	MAT 5:38	’Xuꞌuri siyen tiúꞌunamuajriꞌi ɨ́ mej mejmíꞌi miyen tíꞌixaxaꞌataꞌa tɨjɨ́n: “Tɨ́ puaꞌa jaꞌatɨ́ raꞌitátɨni ɨ́ jɨꞌɨseáaraꞌan ɨ́ ruxɨ́ꞌej tevi, ruxeꞌeveꞌe tɨ aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ ayén cheꞌatá naꞌa tiuꞌunájchita rujɨ́ꞌɨ jɨmeꞌe.” Ajta ayén tɨjɨ́n: “Tɨ́ puaꞌa jaꞌatɨ́ seɨ́j raꞌantácuura ɨ́ tamaaraꞌan, ruxeꞌeveꞌe tɨ aꞌɨ́jna jaꞌatɨ́ ayén cheꞌatá naꞌa tiuꞌunájchita rutamej jɨmeꞌe.”
23346	MAT 5:43	’Ayee xu seri ráanamuajriꞌi ɨ́ mej mejmíꞌi miyen tíꞌixaxaꞌataꞌa tɨjɨ́n: “Patáꞌaj raxɨ́ꞌeveꞌe puáꞌaraꞌani peꞌɨ́jna ɨ́ áꞌamiigu.” Ajta ayén tɨjɨ́n: “Patáꞌaj rájchaꞌɨɨreꞌe puáꞌaraꞌani peꞌɨ́jna ɨ́ tɨ muájchaꞌɨɨreꞌe.”
23376	MAT 6:25	’Aꞌɨ́j nu jɨ́n niyen tejáꞌamuaꞌixaateꞌe jɨ́meꞌen aꞌɨ́jna yee: Caxu seꞌɨ́jna jɨ́n tíꞌimuajca yee: “¿Aꞌiquí tetíꞌicuaꞌani?”, nusu yee: “¿Aꞌiquí tetíꞌiteyeꞌen?”, naꞌari yee: “¿Tiꞌitaqui jɨ́n tetiuꞌutétachejteꞌesin?” ¿Ni caí jaítzeꞌe ruxeꞌeveꞌe ɨ́ Dios jemi sej ruuri xáꞌaraꞌani, caí ɨ́ cuaꞌira? ¿Ni caí ayén cheꞌatá naꞌa jaítzeꞌe ruxeꞌeveꞌe ɨ́ Dios jemi áꞌamuahuaꞌiraꞌa tɨ ruuri, caí ɨ́ sej jɨ́n tiuꞌuteújchejteꞌen? A niꞌijtá neꞌu.
23382	MAT 6:31	Aꞌɨ́j nu jɨ́n niyen tejáꞌamuaꞌixaateꞌe. Caxu siyen tíꞌimuajca seꞌɨ́jna jɨmeꞌe yee: “¿Tiꞌitájqui tecuaꞌani?”, nusu yee: “¿Tiꞌitájqui teyéꞌen?”, naꞌari yee: “¿Tiꞌitájqui jɨ́n tetiuꞌutétachejteꞌesin?”
23400	MAT 7:15	’Rɨ́ꞌɨ xuꞌu, múꞌeen, huáꞌa jemi ɨ́ mej tíꞌihuaꞌitaca. Ayee mú tíꞌixaxaꞌa tɨjɨ́n: “Dios jetze meꞌecan tu hui tíꞌixaxaꞌa.” Mé mú veꞌeréꞌene mé muáꞌacanta. Ayee mú áꞌujujhuaꞌan aꞌamua tzajtaꞌa. Cu xɨee mé caí tiꞌitɨ́j aꞌij ruure. Mɨ́ ajta, capu ayén tiꞌayajna. Jee xaa neꞌu ayén tiꞌayajna. Ayee mú ꞌeen matɨ́j ɨ́ ɨ́ɨraꞌavete ɨ́ mej tíꞌitecuiꞌica. Jéꞌecan mú tihuáꞌariꞌiraca ɨ́ teɨte ɨ́ tihuaꞌáa. Majta huáꞌacuanamuáj.
23406	MAT 7:21	’Mɨ́ majta meꞌɨ́n ɨ́ mej miyen tíꞌinejee tɨjɨ́n: “Nevástaraꞌa, casiꞌi nevástaraꞌa”, camu naímiꞌi meꞌuun aꞌuteáruti aꞌu tɨ tejéꞌaijta ɨ́ Dios. Aꞌii muꞌu meꞌuun aꞌuteáruti ɨ́ mej miyen rɨcɨ aꞌij tɨ tíꞌijxeꞌeveꞌe ɨ́ Dios.
23407	MAT 7:22	Ayee pu téꞌeme aꞌájna xɨcájraꞌa jetze tɨ́ꞌɨj Dios ayén huáꞌaxɨjteꞌen ɨ́ teɨte. Muꞌiitɨ́ mú miyen tinaatáꞌixaateꞌesin meꞌɨ́jna jɨmeꞌe yee: “Nevástaraꞌa, casiꞌi nevástaraꞌa, teen tu tiuꞌutaxájtacaꞌa aniúucajtzeꞌen tetɨ́ꞌɨj teuj ruurica. Teajta aniúucajtzeꞌen jɨ́n huaꞌutamuári ɨ́ tiyaaruꞌu mej huáꞌa tzajtaꞌa seijreꞌecaꞌa. Ayee tu cheꞌatá tenaꞌa, jeíhua tiuꞌumuárɨej teꞌɨ́jna jɨmeꞌe tej múꞌeetzi jetzen arátacaꞌanejcaꞌa.”
23408	MAT 7:23	’Mɨ́ neajta inee, ayée nu hui tihuaꞌutáꞌixaateꞌesin tɨjɨ́n: “Canu jaꞌanáj amuaamuáꞌa aꞌatéenni sej púꞌeen. Caxu aꞌatzu neteɨ́testemuaꞌa púꞌeen. Sericu, sej hui iiyecuí inee jemi, mɨ sej aꞌij puaꞌa rɨcɨ.”
23423	MAT 8:9	Ayee nu tíꞌimuaꞌixaateꞌe neꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej seica tíꞌineꞌaijteꞌe ineetzi. Neajta inee, nee nu seica tíꞌaijteꞌe. Tɨ́ puaꞌa niyen tiraataꞌixaateꞌen seɨ́j tɨjɨ́n: “Aricu, u páꞌumeꞌen”, aꞌɨ́ɨ pu xaa aꞌuméꞌe aꞌame. Naꞌari, tɨ puaꞌa niyen tiraataꞌixaateꞌen ɨ́ seɨj tɨjɨ́n: “Yé véꞌexɨjriꞌi”, aꞌɨ́ɨ pu ajta yé veꞌeréꞌenejsin. Neajta niyen tiraataꞌaíjteꞌesin ɨ́ tɨ nevaɨreꞌe tɨjɨ́n: “Aisí múꞌee, pɨ́ huarɨ́chi.” Ajta aꞌɨ́ɨn, ayée pu rɨni. ―Ayee pu tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ xantaaruꞌu.
23431	MAT 8:17	Ayee pu tiujuꞌurɨ́j tɨ ij araúrasten aꞌij tɨ tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Isaías, ɨ́ tɨ ajmíꞌi tíꞌixaxaꞌataꞌa ɨ́ Dios jetze meꞌecan. Ayen tɨjɨ́n: “Aꞌɨ́ɨ pu titáꞌariꞌiriꞌi aꞌɨ́jna ɨ́ tɨ jɨ́n caí chéꞌe túꞌucaꞌanistiꞌiracaꞌa. Ajta aꞌɨ́ɨ pu yáꞌutɨɨ ɨ́ tej jɨ́n tíꞌicucuiꞌicaa.”
23451	MAT 9:3	Majta á vejliꞌi huiiráteꞌecaꞌa seica ɨ́ mej téꞌeyuꞌuxaca ɨ́ ruyeꞌirá jɨmeꞌe. Matɨ́ꞌɨj mi miyen tiuꞌumuáꞌaj ɨ́ ru tzajtaꞌa tɨjɨ́n: “Amɨ́ pu aꞌij puaꞌa tiratáꞌaca ɨ́ Dios ɨ́ runiuuca jɨmeꞌe.”
23453	MAT 9:5	¿Tiꞌitáani caí jaítzeꞌe muárɨꞌeri, ni nej niyen tiraatáꞌixaateꞌen ɨ́ tɨ cɨyáaxaraꞌa yee: “Puꞌuri timuaatáꞌuuniꞌiriꞌi ɨ́ Dios ɨ́ pej jɨ́n auteájturaa ɨ́ jemin”, naꞌari yee: “Ájchesi, ajta anchuée muaꞌa utaatzi?”
23469	MAT 9:21	Aꞌɨ́j pu jɨ́n ayén huarɨ́j, aꞌiné ruseɨ́j pu ayén tiuꞌumuáꞌaj tɨjɨ́n: “Tɨ́ puaꞌa aꞌɨ́ɨ nenaꞌa caj teꞌajtamuárɨꞌen tɨ́j naꞌa teꞌuvíjpiꞌi ɨ́ cɨ́ɨxureꞌaraꞌan jetze, aj nu xaa rujni.”
23494	MAT 10:8	Setáꞌaj seajta tihuáꞌuhuaateꞌen ɨ́ mej tíꞌicucuiꞌi. Seajta siyen huáꞌuruuren ɨ́ mej mauchén huácuii mej mi ruuri muáꞌaraꞌani majtáhuaꞌa menaꞌa. Setáꞌaj seajta huaꞌurújteꞌen aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej jɨ́n tíꞌicucuiꞌi aꞌɨ́jna ɨ́ mej miyen ratamuáꞌamua tɨjɨ́n “tɨ́ tineájxɨ ɨ́ ru jetze”. Seajta huaꞌutamuáriteꞌen aꞌɨ́mej ɨ́ tiyáaruꞌuse ɨ́ mej huáꞌa tzajtaꞌa seijreꞌe ɨ́ teɨte. Múꞌeen, caxu tíꞌinajchitan aꞌɨ́jna jɨmeꞌe sej raꞌancuréꞌa seꞌɨ́jna ɨ́ muárɨꞌeriꞌiraꞌa ɨ́ sej jɨ́n tihuáꞌumuaꞌaten. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, caxu huáꞌajijveꞌe.
23511	MAT 10:25	Aꞌɨ́j pu jɨ́n, ayén tiúꞌujxeꞌeveꞌe. Aꞌɨ́jna tɨ tihuáꞌamuaꞌaten, chéꞌe aꞌɨ́ɨn ayén cheꞌatá naꞌa éeneꞌen tɨ́j aꞌɨ́jna tɨ tiúꞌujmuaꞌate. Ajta aꞌɨ́jna tɨ tíꞌivaɨreꞌe, chéꞌe aꞌɨ́ɨn ajta ayén cheꞌatá naꞌa ꞌeeneꞌen tɨ́j aꞌɨ́jna tɨ tíꞌiraꞌaijteꞌe. Ayee mú cheꞌatá menaꞌa áꞌamuaruuren múꞌejmi aꞌij mej meri náaruu ineetzi. Aꞌiné ayée mú meri naatamuáꞌa tɨ jɨ́meꞌen yee: “Múꞌee pej iꞌi Beelzebú aꞌɨ́jna tɨ tihuáꞌaijteꞌe ɨ́ tiyáaruꞌuse”, ayée mú cheꞌatá menaꞌa áꞌamuaruuren múꞌejmi, mɨ sej hui níꞌiteɨtestemuaꞌa. Jee xaa neꞌu, majta mú jaítzeꞌe aꞌij puaꞌa áꞌamuaruuren múꞌejmi.
23545	MAT 11:17	Miyen tɨjɨ́n: “Tetiuꞌutacɨ́ꞌɨsite sej si tiuꞌutéeneꞌen. Mɨ́ seajta caí, caxu tiuꞌutéenei. Teajta tu tiuꞌutáchuiicacaꞌa ɨ́ chuiicari jɨmeꞌe ɨ́ mej jɨ́n tíꞌichuicaca tɨ puaꞌa seɨ́j huámɨꞌɨni, mɨ seajta, caxu seꞌɨ́jna jɨ́n huataújxɨeemɨste.”
23565	MAT 12:7	’Caxu aꞌatzu yaúꞌitɨee xaꞌaraa aꞌij tɨ huataújmuaꞌa aꞌíjna tɨ ayén téꞌeyuꞌusiꞌi ɨ́ yuꞌuxari jetze tɨ jɨ́meꞌen yee Dios tɨ raataxájtacaꞌa tɨjɨ́n: “Ayee nu tíꞌijxeꞌeveꞌe mej mi huáꞌancuꞌuvajxɨꞌɨn ɨ́ ruxɨ́ꞌej teɨte. Canu raxɨ́ꞌeveꞌe mej tiuꞌutámuaɨꞌɨvejta.” Naꞌari caí, tɨ puaꞌa siyen tiyaúꞌitɨée xáꞌaraꞌaníicheꞌen, caxu siyen tihuaꞌuxájtziꞌirancheꞌe aꞌɨ́mej ɨ́ mej caí tiꞌitɨ́j jɨ́n auteájturaa.
23602	MAT 12:44	“Nicheꞌe huaréꞌaraꞌani nehuáritaꞌa u niche aꞌu nej aꞌarájraa.” Tɨ́ꞌɨj aveꞌeréꞌenen, ayée pu éeneꞌen teuni aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ, tɨ naa uhuaꞌéꞌeneꞌe aꞌame ɨ́ ru tzajtaꞌa. Cu xɨee mej mauchén uhuaréꞌeꞌichaꞌutacaꞌa u chiꞌita, majta naa rɨ́ꞌɨ ruꞌuhuáruu.
23635	MAT 13:27	Majta meꞌɨ́n ɨ́ mej tíꞌimuarɨꞌe, aꞌúu mú hui áꞌujuꞌun mej mi tiraataꞌixaateꞌen aꞌɨ́jna tɨ chuej tíchaꞌɨɨ. Miyen tɨjɨ́n: “Tavastaraꞌa, tɨ puaꞌa peꞌɨ́n huahuáste imueꞌeri tɨ rɨ́ꞌen aꞌujna áꞌa chuej japua, ¿aꞌuné eꞌejnéj aꞌɨ́jna ɨ́ ɨxaj?”
23636	MAT 13:28	’Aj pu i aꞌɨ́jna tɨ chuej tíchaꞌɨɨ, ayén tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: “Seɨ́j tɨ néjchaꞌɨɨreꞌe ayée pu náaruu.” Majta miyen tiraataꞌíhuaꞌuriꞌi aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej tíꞌimuarɨꞌe miyen tɨjɨ́n: “¿Ni muaꞌaráanajche tej u áꞌujuꞌun tej ráꞌijcuuxɨn teꞌɨ́jna ɨ́ ɨxaj?”
23638	MAT 13:30	Chéꞌe ayén éeneꞌen tɨ naíjmiꞌi huavaújseꞌen ajta caí tejaꞌuréꞌenen tɨ teꞌentiꞌáꞌasin. Aj nu ni huaꞌutaꞌaíjteꞌesin aꞌɨ́mej ɨ́ mej tíꞌimɨjhuaca mej mi amuacaí ráꞌijcuuxɨn meꞌɨ́jna ɨ́ ɨxaj, matáꞌaj raajɨ́ꞌɨcɨꞌen mej mi rájseɨreꞌen matáꞌaj raꞌanteátaira. Majta áꞌiyen, meꞌɨ́n meruꞌuteátuaasin meꞌɨ́jna ɨ́ triigu u chiꞌita, aꞌu mej téjéꞌeyuuhuaca.”
23706	MAT 15:4	Aꞌiné Dios pu ayén tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́jna tɨ jɨ́meꞌen yee: “Patáꞌaj ráꞌatzaahuateꞌe aꞌatáàta, pajta aꞌanáàna.” Ajta ayén tɨ jɨ́meꞌen yee: “Setáꞌaj raajéꞌica aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ aꞌij puaꞌa tiꞌijteáꞌaxɨꞌɨ ɨ́ rutáàta naꞌari ɨ́ runáàna.”
23707	MAT 15:5	Mɨ́ seajta múꞌeen, ayée xu tíꞌixaxaꞌa tɨ iꞌi xɨ́ꞌepɨꞌɨn tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ ayén tihuaꞌutáꞌixaateꞌen ɨ́ ruvaújsimuaꞌa tɨjɨ́n: “Nain aꞌachú nej caj tíꞌijchaꞌɨɨ, aꞌɨ́j nu neri raatámuaɨꞌɨvejte ɨ́ Dios. Aꞌɨ́j nu jɨ́n caí chéꞌe tíꞌijchaꞌɨɨ ɨ́ nej jɨ́n amuaatévaɨreꞌen.”
23789	MAT 17:20	Aj pu i Jesús ayén tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Ayee puꞌu tiꞌayajna, aꞌiné caxu aꞌatzu téꞌatzaahuateꞌe. Ayee nu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe jéꞌiyecan jɨmeꞌe, temuaꞌa pu tíꞌivaɨreꞌe sej siyen téꞌatzaahuateꞌe ɨ́ ru tzajtaꞌa tɨ ayén tejaꞌuréꞌenen aꞌij tɨ tejamuáꞌamitɨejteꞌe. Aꞌɨ́ɨ puꞌu ruxeꞌeveꞌe sej siyen téꞌatzaahuateꞌe cɨ́j caj. Tɨ́ puaꞌa siyen cɨ́j caj téꞌatzaahuateꞌe, aj pu xaa rɨꞌɨrí sej si siyen tiraataꞌaíjteꞌen amɨ́jna mɨ jɨrí tɨjɨ́n: “Tíchesi, ateájraꞌa á jaataꞌa jáꞌahuaꞌa játeꞌana jetze tɨ veꞌée.” Ajta aꞌɨ́ɨn mɨ jɨrí, ayée xaa neꞌu rɨni. Ayee puꞌu xaa neꞌu, tɨ puaꞌa siyen téꞌatzaahuateꞌe, nain xu jɨ́n raayɨ́ꞌɨtɨhuaꞌa xáꞌajuꞌun.
23822	MAT 18:26	’Aj pu i aꞌɨ́ɨn tɨ téꞌechaꞌɨɨ títunutacaꞌa á vejliꞌipua ɨ́ rey jemi. Jéihua pu rajjé tɨjɨ́n: “Paúcheꞌe nechuꞌeveꞌe. Nee nu xaa tíꞌimuanajchiteꞌen nain jɨmeꞌe aꞌachú nej timuáꞌachaꞌɨɨreꞌe.”
23824	MAT 18:28	’Jɨ́meꞌen puꞌu huirájraa aꞌɨ́jna tɨ ravaɨreꞌe, aj pu i seɨ́j huáteu tɨ ayén ajta tiráꞌachaꞌɨɨreꞌecaꞌa. Anxɨ́te tumin puꞌu téꞌechaꞌɨɨcaꞌa. Aꞌɨ́ɨ pu raatéeviꞌi. Tɨꞌɨj jí aꞌutéjche tɨ raꞌantéeviꞌi ɨ́ cɨjpáaraꞌan jetze. Caꞌanín pu jɨ́n ayén tiraataꞌaíjte tɨjɨ́n: “Tinaanájchiteꞌe aꞌachú pej tináꞌachaꞌɨɨreꞌe.”
23825	MAT 18:29	’Aj pu i títunutacaꞌa aꞌɨ́jna tɨ ajta ayén ravaɨreꞌecaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ rey. Ayee pu tiraatajé tɨjɨ́n: “Paúcheꞌe nechuꞌeveꞌe. Nee nu tíꞌimuanajchiteꞌen.”
23829	MAT 18:33	¿Ni caí ayén tiraavíjteꞌecaꞌa pej piyen cheꞌatá penaꞌa ráꞌancuꞌuvajxɨꞌɨn ɨ́ axɨ́ꞌej tevi tɨ nevaɨreꞌe netɨ́j neajta inee timuáꞌancuꞌuvajxɨ múꞌeetzi?”
23836	MAT 19:5	Ajta ayén tiuꞌuxájtacaꞌa aꞌájnáꞌɨmua tɨjɨ́n: “Aꞌɨ́j pu jɨ́n aꞌɨ́ɨn teáataꞌa ajtaméj ɨ́ ruvaújsimuaꞌa jemi. Ruꞌɨ́j pu nuꞌu jamuan huateáturaasin. Majta meꞌɨ́n ɨ́ mej huaꞌapua, ayée mú huataújruurejsin cumu seɨ́j puꞌu ɨ́ tevi.”
23849	MAT 19:18	Aj pu i ayén tiraataꞌíhuaꞌuriꞌi aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ tɨjɨ́n: ―¿Tiꞌitáani niuucarijraꞌa naꞌaráꞌastijreꞌen? Jesús pu ayén tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Aꞌijna neꞌu tɨ ayén huataújmuaꞌa yee “capej tíꞌitecuiꞌica”, ajta aꞌɨ́jna tɨ jɨ́meꞌen yee “capej tíꞌaxanaꞌacɨraꞌate”, ajtahuaꞌa seɨ́j tɨ ayén yee “capej tíꞌinahuaꞌaj, capej pajta jaꞌatɨ́ huaꞌitzi jɨ́n tiꞌixáateꞌe”.
23865	MAT 20:4	Aj pu i ayén tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: “Sericu múꞌeen, sej si yeehui tejaꞌuvéꞌemuarɨꞌen aꞌu nej uuva áꞌuuhuii, neajta niyen tejamuaanájchiteꞌen aꞌachú tɨ raavíjteꞌe.” Matɨ́ꞌɨj mi áꞌujuꞌun.
23867	MAT 20:6	Ajtahuaꞌa pu huirájraa tɨ́ꞌɨj ari jeꞌincáruti ɨ́ xɨca. Ajtahuaꞌa pu seica áꞌuteu ɨ́ mej eꞌetiúꞌuucaꞌa. Ayee pu tihuaꞌutaꞌíhuaꞌuriꞌi tɨjɨ́n: “¿Aꞌiné ꞌeen jɨ́n siyen huatéꞌuu tɨ́j naꞌa aréꞌapuaꞌa ɨmuá? ¿Ni secaí tiꞌitɨ́j mej eꞌejmuárɨꞌe?”
23868	MAT 20:7	Ayee mú tiuꞌutaniú tɨjɨ́n: “Capu yee jaꞌatɨ́ taꞌinee.” Ayee pu ij tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: “Sericu seajta múꞌeen, sej si tejaꞌuvéꞌemuarɨꞌen aꞌu nej uuva áꞌuuhuii.”
23869	MAT 20:8	’Tɨ́ꞌɨj huateáchumuaꞌarecaꞌa, aj pu i raatajé ɨ́ seɨ́j tɨ tihuáꞌaijteꞌe ɨ́ mej tíꞌimɨjhuaca. Ayee pu tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n: “Patáꞌaj u huájaꞌutájeeve aꞌɨ́mej ɨ́ mej tíꞌimɨjhuaca patáꞌaj tihuaꞌunájchiteꞌen. Pajta, patáꞌaj yeehui piyen autéjcheni aꞌɨ́mej jemi ɨ́ mej caí íiyaꞌata autéjhuii. Pajta piyen raꞌantipuáꞌajteꞌen aꞌɨ́mej jemi ɨ́ mej amuacaí autéjhuii.”
23871	MAT 20:10	Ajta áꞌiyen tɨ́ꞌɨj huaꞌucɨ́ꞌɨ tɨ aꞌɨ́mej tiuꞌunájchiteꞌen ɨ́ mej amuacaí anteájrupi, ayée mú tíꞌiruꞌixaateꞌecaꞌa tɨjɨ́n: “Jaítzeꞌe pu tíꞌitacɨꞌɨti itejmi.” Mɨ́ ajta caí, capu. “Aꞌɨ́ɨ pu ajta ayén tihuaꞌunájchi sei tumin cheꞌatá naꞌa, seɨj ajta seɨj.”
23873	MAT 20:12	Ayee mú tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n: “Aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej caí íiyaꞌata anteájrupi, seɨ́j hora muꞌu tiuꞌumuárɨej. Mɨ́ pajta múꞌee, ayée pej cheꞌatá penaꞌa tihuaꞌunájchi patɨ́j titaanájchi itejmi. Teajta iteen, nain tu yee jɨ́n teꞌutáviicuaꞌiriꞌi, teajta tíꞌimuarɨꞌista, teajta nain tu jɨ́n tɨ́j naꞌa tiúꞌuxɨɨrecaꞌa tɨ́j naꞌa aréꞌapuaꞌa ɨmuá.”
23876	MAT 20:15	¿Ni caí ayén yee tíꞌinecɨꞌɨti nej niyen huárɨni aꞌij nej tíꞌijxeꞌeveꞌe neꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ nej tíꞌituaave, caꞌɨ́n piyen chueereꞌe peꞌɨ́jna jɨmeꞌe nej rɨ́ꞌɨ tihuáꞌajchaꞌɨɨ?” ―Ayee pu nuꞌu tiraatáꞌixaa.
23900	MAT 21:5	Patáꞌaj piyen tihuaꞌutáꞌixaateꞌen aꞌɨ́mej ɨ́ mej aꞌuchéjme aꞌúu tɨ huatacáꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ chajtaꞌa u Sión tɨ jɨ́meꞌen yee: “Casiꞌi múꞌeen, puꞌuri mú aꞌuvéꞌemej múꞌejmi jemi aꞌɨ́jna ɨ́ aꞌamua Rey. Capu aꞌij tíꞌijviicuaꞌi. Ajta aveꞌecaí puuruꞌu japua tɨ cɨ́lieen tɨ yaujraꞌan púꞌeen seɨ́j ɨ́ mej japuan tíꞌitɨꞌɨcɨca.”
23908	MAT 21:13	Ayee pu tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Ayee pu téꞌeyuꞌusiꞌi ɨ́ yuꞌuxari jetze tɨ Dios ayén tiraataxájtacaꞌa tɨ jɨ́meꞌen yee, ayée pu nuꞌu tejaꞌarajtehuaá aꞌame ɨ́ chiꞌiraꞌan tɨjɨ́n: “Chiꞌi mej tzajtaꞌan tíꞌixaxaꞌa ɨ́ Dios jemi.” Mɨ́ seajta múꞌeen, ayée xu seɨcɨé raruure ɨ́ chiꞌij tɨ́j teástaꞌa aꞌu mej tzajtaꞌan éꞌeruꞌavaꞌataca ɨ́ nahuaꞌari. ―Ayee pu tihuaꞌutáꞌixaa.
23910	MAT 21:15	Majta meꞌɨ́n ɨ́ mej tíꞌaijta teyujtaꞌa, majta ɨ́ mej tiúꞌujmuaꞌate ɨ́ yuꞌuxari jetze, matɨ́ꞌɨj raaseíj aꞌij tɨ Jesús huarɨ́j mej mi miyen rɨ́ꞌɨ teꞌutaseíj ɨ́ teɨte, matɨ́ꞌɨj majta huaꞌuseíj ɨ́ tɨꞌɨríi ɨ́ mej rujíjhuaveꞌecaa tɨjɨ́n: “Tichéꞌe nuꞌu rɨ́ꞌɨ tiraateájtuaani temɨ́jna tɨ David teecan jetze airáane”, jéꞌecan mú huataníniuꞌucacucaꞌa.
23916	MAT 21:21	Aj pu i Jesús ayén tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Ayej xaa neꞌu huarɨ́j. Ayee nu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe. Tɨ́ puaꞌa siyen téꞌatzaahuateꞌe tɨ ij ayén tejaꞌuréꞌenen aꞌij tɨ tejamuáꞌamitɨejteꞌe, ajta tɨ puaꞌa caí aꞌij áꞌamuaꞌase sej caí aꞌij huárɨni ayée xu cheꞌatá senaꞌa raayɨ́ꞌɨtɨhuaꞌa xáꞌaraꞌani sej siyen raruuren semɨ́jna mɨ huaréj netɨ́j neri ráaruu. Seajta siyen raayɨ́ꞌɨtɨhuaꞌa xáꞌaraꞌani sej siyen raataꞌaíjteꞌen semɨ́jna mɨ jɨrí tɨjɨ́n: “Tíchesi yee, ateájraꞌa á jaataꞌa, jáꞌahuaꞌa ɨ́ mar jetze.” Aj pu i xaa ayén tejaꞌuréꞌenejsin, tɨ ayén huárɨni ɨ́ jɨrí.
23923	MAT 21:28	Ajta Jesús pu ayén tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Casiꞌi, aꞌiné tejamuáꞌamitɨejteꞌe aꞌíjna jɨmeꞌe i niuucari. Jaꞌatɨ́ pu huaꞌapuaca tiyaúumuaꞌa. Aj pu i eꞌiréꞌene ɨ́ seɨ́j jemi. Ayee pu tiraataꞌítecaꞌa tɨjɨ́n: “Niyauj, aricu patáꞌaj tejaꞌumuárɨꞌen íjii aꞌu nej uuva áꞌuuhuii.”
23924	MAT 21:29	Aj pu i aꞌɨ́ɨn yaujraꞌan ayén tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n: “Canu niyen rɨni.” Mɨ́ ajta aꞌɨ́ɨn, seɨcɨé pu tiuꞌumuáꞌaj. Aj pu i xaa u áꞌume tɨ tejaꞌumuárɨꞌen.
23925	MAT 21:30	Ajta áꞌiyen, aꞌɨ́ɨn yaꞌupuáaraꞌan eꞌiréꞌene ɨ́ seɨ́j jemi. Ayee pu cheꞌatá tiraataꞌaíj aꞌɨ́jna tɨ́j ajta ari ɨ́ seɨ́j tiuꞌutaꞌaíj ɨ́ taꞌamuájca. Ajta aꞌɨ́ɨn yaujraꞌan, ayée pu tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n: “Aa niꞌijtá, ayée nu rɨni.” Mɨ́ ajta caí, capu. Capu áꞌume tɨ tejaꞌumuárɨꞌen.
23932	MAT 21:37	’Yee pu nuꞌu teuuméꞌeca. Tɨꞌɨj jí, aꞌɨ́ɨ huataꞌítecaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ ruyauj. Ayee pu tiuꞌumuáꞌaj tɨjɨ́n: “Meráꞌantzaahuateꞌesin sein.”
23933	MAT 21:38	’Majta meꞌɨ́n ɨ́ chuej mej huataújneɨj, matɨ́ꞌɨj raaseíj meꞌɨ́jna ɨ́ yaujraꞌan, ayée mú tiraaxɨ́ꞌepɨꞌɨntare rujɨ́ɨmuaꞌa tɨjɨ́n: “Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen, ɨ́ tɨ nain tíꞌijcɨꞌɨti. Cheꞌeré, tichéꞌe raajéꞌica tɨ ij téjmi taꞌáa áꞌaraꞌani.”
23945	MAT 22:4	’Ajtahuaꞌa, seica huataꞌítecaꞌa mej mi majta huaꞌutájeeve. Ayee pu tihuaꞌutáꞌixaa aꞌɨ́mej ɨ́ mej tíꞌijvaɨreꞌe tɨjɨ́n: “Ayee xu yeehui tihuaꞌutáꞌixaateꞌen aꞌɨ́mej nej neri huaꞌutáꞌinee tɨjɨ́n puꞌuri tiuꞌutéꞌatɨme ɨ́ cuaꞌira, puꞌuri ajta tiuꞌutaꞌaíjtacaꞌa mej huáꞌucuiꞌini ɨ́ yeꞌemuaate tɨ tihuáꞌucɨꞌɨmite, huáacasi, majta puuyesi. Nain pu yeehui ari huaxɨ́ꞌepɨꞌɨn tej ti tiúꞌuyesten.”
23950	MAT 22:9	Sericu múꞌeen, tɨ́j naꞌa tɨ cureꞌenéjme ɨ́ caaye, setáꞌaj huaꞌutáꞌinen matɨ́j menaꞌa ɨ́ teɨte aꞌachú sej puaꞌaméca jéꞌeteuni.”
23953	MAT 22:12	Ayee pu tiraataꞌíhuaꞌuriꞌi tɨjɨ́n: “Casiꞌi, neꞌamiigu, ¿aꞌiné tiuꞌutárɨꞌɨristarecaꞌa pej caí piyen éeneꞌe tiꞌitéechen aꞌij tɨ tiraavíjteꞌe, pej uteárute peyujna?” Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ jaꞌatɨ́, capu nuꞌu aꞌatzu huataniú.
23954	MAT 22:13	’Aj pu i aꞌɨ́ɨn rey ayén tíhuaꞌutaꞌaíj aꞌɨ́mej ɨ́ mej tíꞌijvaɨreꞌe tɨjɨ́n: “Setáꞌaj yeehui raꞌamuájɨꞌɨcɨꞌen muájcaꞌareꞌaraꞌan jetze, seajta ɨɨcájraꞌan jetze. Seajta, mé puaꞌacɨé yaꞌurájrɨeeni aꞌu tɨ aꞌutɨ́caꞌa. Aꞌuu mú yeehui ruyeíne muáꞌajuꞌun, majta rutamej jɨ́n ancuréꞌujcɨꞌɨmée muáꞌajuꞌun meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej rajpuaíjtzi.”
23972	MAT 22:31	’Mɨ́ seajta múꞌeen, jɨ́meꞌen aꞌájna xɨcájraꞌa mej jetzen huatarújsin aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej huácuii, ¿ni tzaa secaí jaꞌanáj raꞌujíjve ɨ́ yuꞌuxari jetze aꞌij tɨ Dios tejáꞌamuaꞌixaateꞌe tɨjɨ́n: “Nee nu nauj huáꞌa Dios púꞌeen aꞌɨ́mej ɨ́ áꞌamuayaꞌupua, aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Isaac, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Jacobo”? Dios pu tihuaúꞌixaa cumu mej mauj ruuricaꞌa. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, aꞌɨ́ɨ pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ huáꞌa Dios aꞌɨ́mej ɨ́ mej ruuri. Capu huáꞌa Dios púꞌeen aꞌɨ́mej ɨ́ mej mɨꞌɨchite. ―Ayee pu tihuaꞌutáꞌixaa.
23978	MAT 22:37	Aj pu i Jesús ayén tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ niuucarijraꞌa ɨ́ taꞌamuájca, tɨ jaítzeꞌe ruxeꞌeveꞌe caí máàj seɨ́j niuucarijraꞌa, tɨ ayén tɨjɨ́n: “Patáꞌaj piyen rɨ́ꞌɨ teꞌutáꞌamuaꞌati ɨ́ áꞌa tzajtaꞌa ɨ́ Dios jemi, nain ɨ́ pej jɨ́n rɨ́ꞌɨ teꞌutáꞌamuaꞌati, aꞌachú pej caj téꞌacaꞌane ɨ́ áꞌaxɨejniuꞌuca jetze, pajta nain jɨ́n áꞌaxeꞌeviꞌiraꞌa jɨmeꞌe, ajta áꞌamuaꞌatziiraꞌa jɨmeꞌe.”
23980	MAT 22:39	’Ajta, ayée pu hui cheꞌatá naꞌa ꞌeen ɨ́ tɨ raꞌitéꞌase tɨjɨ́n: “Patáꞌaj nuꞌu piyen cheꞌatá penaꞌa rɨ́ꞌɨ tirájchaꞌɨɨ ɨ́ axɨ́ꞌej tevi patɨ́j aseɨ́j tiꞌitiꞌáꞌachaꞌɨ́ɨ.”
23985	MAT 22:44	Tavástaraꞌa pu ayén tiraatáꞌixaa aꞌíjna i nevástaraꞌa tɨ jɨ́meꞌen yee: “Aꞌujyeíjxɨꞌɨ ɨpuari japua íiye nerɨꞌɨríintaꞌa. Paúcheꞌe huatéjcatii ajta nenaꞌa caí huaꞌutémuaꞌitɨn ɨ́ mej muájchaꞌɨɨreꞌe.”
24003	MAT 23:16	’Ayee xu si éeneꞌe seuj tihuáꞌamuaꞌate. Ayee xu tíꞌixaxaꞌa múꞌeen tɨjɨ́n: “Capu tiꞌitɨ́j vaɨreꞌe tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ ayén teꞌataújratzii niuucajtzeꞌen ɨ́ teyuu, sino tɨ jɨ́meꞌen yee tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ ayén teꞌataújratzii niuucajtzeꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ oro tɨ teyuu jetze seijreꞌe, aj pu xaa ayén ruxeꞌeveꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn jaꞌatɨ́ ayén araúrasten aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ teꞌataújratzii.”
24005	MAT 23:18	Jee xaa neꞌu, jaítzeꞌe pu ruxeꞌeveꞌe ɨ́ teyuu. Ayee xu seajta tíꞌixaxaꞌa múꞌeen tɨjɨ́n: “Tɨ́ puaꞌa jaꞌatɨ́ ayén teꞌataújratzii niuucajtzeꞌen aꞌɨ́jna tɨ japuan tiuꞌutámuaɨꞌɨvejta, capu tiꞌitɨ́j aꞌij tíꞌivaɨreꞌe.” Mɨ́ seajta siyen tíꞌixaxaꞌa tɨjɨ́n: “Tɨ́ puaꞌa jaꞌatɨ́ ayén teꞌataújratzii niuucajtzeꞌen ɨ́ muaɨꞌɨvéjri tɨ án yáꞌujra japuan aꞌɨ́jna tɨ japuan tiuꞌutámuaɨꞌɨvejta, aj pu xaa ayén aꞌɨ́jna jɨ́n ruxeꞌeveꞌe tɨ araúrasten.” Capu tiꞌitɨ́j aꞌamua tzajtaꞌa tásiseiiri.
24010	MAT 23:23	’Setáꞌaj huataújxɨeemɨsteꞌen, múꞌeen, mɨ sej tiúꞌujmuaꞌate ɨ́ yuꞌuxari jetze, seajta múꞌeen mɨ sej iꞌi fariseos. Caxu siyen tíꞌijrɨꞌɨre jéꞌiyecan jɨmeꞌe aꞌiné caxu siyen raꞌaráꞌastijreꞌen nain jɨmeꞌe aꞌij tɨ téꞌeyuꞌusiꞌi ɨ́ yuꞌuxari jetze. Múꞌeen xu xaa raatáꞌan jaꞌicáj tɨ ruxeꞌeveꞌe aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ sej jɨ́n ráꞌancacareꞌen ɨ́ sej racuaꞌaca seꞌɨ́jna ɨ́ menta, seajta seꞌɨ́jna tɨ naa teáarɨ́ꞌe, anis tiꞌitɨ́j, seajta seꞌɨ́jna ɨ́ cumiinu. ’Mɨ́ seajta, caxu aꞌatzu raꞌaráꞌastijreꞌen seꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ tɨ jaítzeꞌe ruxeꞌeveꞌe tɨ ayén tɨ jɨ́meꞌen yee: “setáꞌaj siyen raaxɨ́ꞌepɨꞌɨntariꞌireꞌen aꞌij tɨ tiraavíjteꞌe”, ajtahuaꞌa seɨ́j tɨ ayén yee: “setáꞌaj huáꞌancuꞌuvajxɨꞌɨn ɨ́ ruxɨ́ꞌej teɨte”, ajtahuaꞌa iꞌi tɨ jɨ́meꞌen yee: “setáꞌaj caí teꞌutéꞌɨtzeaaraꞌan seɨ́j jemi.” Ayee pu xɨ́ꞌepɨꞌɨn éeneꞌe áꞌameꞌencheꞌe sej caí yáꞌuhuaꞌanan seꞌɨ́jna tɨ jaítzeꞌe ruxeꞌeveꞌe, múꞌeen xu seajta siyen huárɨniicheꞌe ɨ́ tɨ cɨliéeneꞌe seijreꞌe.
24017	MAT 23:30	’Seajta siyen tíꞌixaxaꞌa tɨjɨ́n: “Tɨ́ puaꞌa tiyen ruuri táꞌaraꞌanicheꞌe aꞌájnáꞌɨmua matɨ́ꞌɨj yé chejcaꞌa aꞌɨ́ɨme tavaújsimuaꞌa teeca, catu xaa neꞌu tiyen cheꞌatá tenaꞌa huaꞌucuiꞌiníicheꞌe aꞌɨ́mej ɨ́ mej Dios jetze meꞌecan tíꞌixaxaꞌataꞌa matɨ́j tihuáꞌucuii ɨ́ tavaújsimuaꞌa teeca.”
24026	MAT 23:39	Ayee puꞌu, aꞌiné caxu chéꞌe jaꞌanáj neseijran ajta senaꞌa caí siyen raataxáj yee: “Chéꞌe huaújtemuaꞌaveꞌen aꞌɨ́jna tɨ yeꞌevéꞌeme niuucajtzeꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ tavástaraꞌa.”
24031	MAT 24:5	Muꞌiitɨ́ mú hui huataseíjreꞌesin neniúucajtzeꞌe, miyen tɨjɨ́n: “Nee nu neꞌɨ́n púꞌeen ɨ́ Cɨríistuꞌu, tɨ Dios á neꞌujyeíjtza ɨ́ ɨpuari japua.” Ayee mú huaꞌutémuaꞌitɨ́ muáꞌajuꞌun jeíhua teɨte huaꞌitzi jɨmeꞌe.
24049	MAT 24:23	’Seajta múꞌeen, caxu siyen ráꞌatzaahuateꞌe tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ ayén tejámuaatáꞌixaateꞌen aꞌájna xɨcájraꞌa jetze tɨjɨ́n: “Casiꞌi, íiye pu jáꞌitaꞌa éꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu.” Caxu seajta ráꞌatzaahuateꞌe tɨ puaꞌa seɨ́j ayén tíꞌixajta yee: “Meꞌecui, amée pu jáꞌitaꞌa éꞌen.”
24052	MAT 24:26	Aꞌɨ́j pu jɨ́n, caxu siyen ráꞌatzaahuateꞌe tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ ayén tejámuaatáꞌixaateꞌen tɨ jɨ́meꞌen yee: “Amée pu nuꞌu áꞌuyeꞌi ꞌɨtzitá aꞌu tɨ caí méꞌe jaꞌatɨ”, naꞌari ayén yee: “Iiyu pu huiirájca avíitzi jɨmeꞌe yú chiꞌita.”
24074	MAT 24:48	’Mɨ́ ajta, tɨ puaꞌa aꞌij puaꞌa tíꞌitevistan aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ, ayée pu rɨni. Ayee pu tíꞌimuaꞌatze ɨ́ ru tzajtaꞌa tɨjɨ́n: “Jéꞌecan pu áꞌateeri mé jáꞌahuaꞌa ɨ́ nevástaraꞌa.”
24083	MAT 25:6	’Puꞌuri nuꞌu teuuméꞌeca aꞌatzaj jáꞌitaꞌa tɨ́caꞌa, tɨ́ꞌɨj seɨ́j ayén huajíjhuacaꞌa tɨjɨ́n: “Puꞌuri yé véꞌeme aꞌɨ́jna tɨ huaténeɨchi. Xuꞌirácɨɨnichi sej si raꞌantinájche.”
24085	MAT 25:8	’Aj mú mi aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej caí rɨ́ꞌɨ huaújruu, ayée mú tihuaꞌutajé ɨ́ seica tɨjɨ́n: “Aisí, cɨ́j caj setitaatáꞌa ɨ́ aceite aꞌiné puꞌuri huitáxɨꞌɨsin téjmi ɨ́ taꞌáa.”
24086	MAT 25:9	’Majta meꞌɨ́n ɨ́ mej rɨ́ꞌɨ mé titeumuámuaꞌareꞌecaꞌa, ayée mú tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: “Catu xaa neꞌu, aꞌiné ayej neꞌase capu cɨꞌɨti tɨ́j naꞌa itejmi. Capu ajta cɨꞌɨpe tɨ́j naꞌa múꞌejmi. Mɨ́ seajta múꞌeen, setáꞌaj áꞌucɨɨne huáꞌa jemi ɨ́ mej aceite tuꞌaraca sej si ráananan tɨ́j naꞌa múꞌejmi.”
24088	MAT 25:11	’Aꞌatzu nuꞌu áꞌateeviꞌica, majta ɨ́ seica aꞌaráꞌa ɨ́ teemua. Aj mú mi miyen tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n: “Tavastaraꞌa, múꞌee ɨ́ pej iꞌi tavástaraꞌa, titaꞌantácuuneꞌe.”
24089	MAT 25:12	Aj pu i ayén tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: “Ayee nu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe, ayej tiꞌayajna. Canu aꞌatzu áꞌamuamuajte.”
24097	MAT 25:20	’Ajta aꞌɨ́ɨn tɨ anxɨ́j viꞌiraꞌa ancuréꞌa, aꞌɨ́ɨ pu ajta aꞌaráꞌa ɨ́ seica ɨ́ anxɨ́j viꞌiraꞌa. Ayee pu tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n: “Nevástaraꞌa. Ayee pepuꞌu caj tinaatáꞌa anxɨ́j viꞌiraꞌa jɨmeꞌe. Casiꞌi, aꞌij nu jɨ́n raamuáꞌitɨ seica tɨ ayén cheꞌatá naꞌa teꞌaráꞌase anxɨ́j viꞌiraꞌa.”
24098	MAT 25:21	’Ayee pu tiraatáꞌixaa aꞌɨ́jna ɨ́ vástareꞌaraꞌan tɨjɨ́n: “Xɨ́ꞌepɨꞌɨn pej huarɨ́j, múꞌee ɨ́ pej caí jaꞌanáj áꞌɨtze. Rɨ́ꞌɨ pej tíꞌitevij. Aꞌɨ́j pej jɨ́n teꞌaráꞌaste. Aꞌɨ́j nu jɨ́n niyen tíꞌimuaꞌijcateꞌen jeíhua jɨmeꞌe, íiye ineetzi jemi tetáꞌaj huátatemuaꞌaveꞌen naímiꞌi.”
24099	MAT 25:22	’Ajta aꞌɨ́ɨn tɨ huaꞌapua viꞌiraꞌa ancuréꞌa, aꞌɨ́ɨ pu ajta yé raꞌáa. Ayee pu ajta tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n: “Nevástaraꞌa, múꞌee pej piyen tinaaꞌíjca peꞌɨ́jna jɨmeꞌe huaꞌapua viꞌiraꞌa ɨ́ tumin. Casiꞌi, aꞌij nu jɨ́n raamuáꞌitɨ seica tɨ ayén cheꞌatá naꞌa teꞌaráꞌase huaꞌapua viꞌiraꞌa.”
24100	MAT 25:23	’Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ vástareꞌaraꞌan, ayée pu tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n: “Xɨ́ꞌepɨꞌɨn pej huarɨ́j, múꞌee ɨ́ pej caí jaꞌanáj áꞌɨtzee. Rɨ́ꞌɨ pej tíꞌitevij. Aꞌɨ́j pej jɨ́n raꞌaráꞌaste. Aꞌɨ́j nu jɨ́n niyen tíꞌimuaꞌijcateꞌen jeíhua jɨmeꞌe, íiye ineetzi jemi tetáꞌaj huátatemuaꞌaveꞌen naímiꞌi.”
24102	MAT 25:25	Aꞌɨ́j nu jɨ́n tíꞌitziɨɨneꞌecaꞌa inee. Aj nu jɨ́n neꞌuun á jáꞌahuaꞌa aꞌaráꞌa. Neraꞌateíichejraa. Netɨ́ꞌɨj ni raꞌaváꞌana á chuaataꞌa. Yeꞌecui neꞌu, múꞌeetzi tɨ aꞌaa.”
24104	MAT 25:27	Tɨ́ puaꞌa piyen tiꞌijmuaꞌaréere, ¿aꞌiné ꞌeen jɨ́n pecaí piyen huarɨ́j pej pi caí peꞌuun yaúutuaa ɨ́ tumin huáꞌa jemi ɨ́ mej tumin tíꞌineꞌɨjte nej ni aꞌatzu raamuáꞌitɨn? Tɨ́ puaꞌa piyen huárɨniicheꞌe, aj nu xaa raꞌancuréꞌaniicheꞌen ɨ́ tɨ neetzi neꞌáa netɨ́ꞌɨj yé uvéꞌenen. Peꞌutéꞌɨtzee huápɨꞌɨ.”
24107	MAT 25:30	Seajta múꞌeen, setáꞌaj mé yaꞌurájrɨeni seꞌɨ́jna ɨ́ tɨ caí tiꞌitɨ́j vaɨreꞌe mé puaꞌacɨé aꞌu tɨ aꞌutɨ́caꞌa. Aꞌuu pu ruyeinixɨꞌɨn, ajta ancuréꞌujcɨꞌɨxɨjsin aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ rajpuaíjtzi.” Ayee pu tihuaꞌutáꞌixaa aꞌɨ́jna ɨ́ vástareꞌaraꞌan.
24113	MAT 25:36	Ayee xu tinaatéechejte netɨ́ꞌɨj caí tiꞌitéchejcaꞌa. Netɨ́ꞌɨj tijcuíꞌinecaꞌa, múꞌeen xu seajta naatéeseij. Ajta, netɨ́ꞌɨj aiteánamiꞌihuacaꞌa, múꞌeen xu seajta náamuaarecaꞌa.”
24116	MAT 25:39	¿Aꞌanajni tiyen muáamuaarecaꞌa patɨ́ꞌɨj aiteánamiꞌihuacaꞌa naꞌari tej tiyen muaatéeseij patɨ́ꞌɨj tíꞌicuiꞌicaꞌa?”
24117	MAT 25:40	’Neajta inee, i nej iꞌi Rey, ayée nu tihuaꞌutáꞌixaateꞌesin tɨjɨ́n: “Ayee nu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe tɨ ayén tiꞌayajna, setɨ́j senaꞌa sej siyen huáꞌuruu aꞌɨ́mej ɨ́ neꞌihuaamuaꞌa, ayée xu cheꞌatá senaꞌa náaruu ineetzi. Capu amɨ́n aꞌij tɨ puaꞌa siyen raatévaɨ seɨ́j ɨ́ neꞌihuaaraꞌa tɨ caí tiꞌitɨ́j jɨ́n tiꞌitéjvee, tɨ caí aꞌatzu ruxeꞌeveꞌe.”
24120	MAT 25:43	Capu jaꞌatɨ naamuáꞌa. Ayee pu i ꞌeeneꞌe, caxu náꞌanviꞌitɨ á ruchiꞌitá. Canu tiꞌitéchejcaꞌa. Mɨ́ seajta múꞌeen, caxu tinaatéechejte. Netɨ́ꞌɨj tijcuíꞌinecaꞌa, caxu seajta naatéeseij, caxu seajta náamuaarecaꞌa netɨ́ꞌɨj aiteánamiꞌihuacaꞌa.”
24121	MAT 25:44	’Aꞌɨ́ɨ mú majta miyen tinaatáꞌixaateꞌesin tɨjɨ́n: “Tavastaraꞌa, ¿aꞌanajni tiyen timuaaseíj pej huataꞌíꞌicuatacaꞌa, nusu pej íꞌimɨꞌɨcaꞌa, naꞌari pej caí jaꞌatɨ́ muaꞌatejcaꞌa, naꞌari pej tíꞌicuiꞌicaꞌa, caꞌɨ́n pej aiteánamiꞌihuacaꞌa, teajta caí muaatévaɨ iteen?”
24122	MAT 25:45	’Aj nu ni niyen tiuꞌutániuusin tɨjɨ́n: “Aꞌiné caxu siyen raatévaɨ seɨ́j ɨ́ neꞌihuaaraꞌa tɨ caí tiꞌitɨ́j jɨ́n tiꞌitéjvee, seɨ́j tɨ caí ruxeꞌeveꞌe, caxu seajta naatévaɨ ineetzi.”
24141	MAT 26:18	Aj pu i ayén tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Sericu múꞌeen seꞌájna chajtaꞌa. Aa xu jaꞌatɨ́ éꞌeteuni. Setáꞌaj siyen tiraataꞌixaateꞌen yee: “Yee pu tiꞌixa ɨ́ maestro tɨjɨ́n puꞌuri aꞌájna tejaꞌuréꞌene nej nain jɨ́n raanaíjmireꞌen, neajta nej raꞌutámuaꞌaree aꞌájna xɨcájraꞌa tɨ jetzen Dios tihuaꞌutáꞌuuniꞌiriꞌi ɨ́ tayaujmuaꞌa mej anáatéꞌee muaanúnuꞌihuacaꞌa.”
24154	MAT 26:31	Aj pu i Jesús ayén tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Ijii, tɨ tɨ́caꞌaren, mé xu núujɨsin. Setiuꞌutatéviꞌiraꞌata neetzi jemi. Ayee pu téꞌeme tɨ́j téꞌeyuꞌusiꞌi tɨ Dios ayén tiuꞌutaxájtacaꞌa tɨjɨ́n: “Nee nu i nej iꞌi Dios, aꞌɨ́j nu jéꞌicatan cáneꞌaxɨ tɨ tiseíj. Majta meꞌɨ́n aꞌucɨ́jxɨꞌɨsin ɨ́ cáneꞌaxɨ.”
24184	MAT 26:61	Ayee mú tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: ―Ayee pu yeehui tiuꞌutaxájtacaꞌa amɨ́jna mɨ tevi aꞌɨ́jna jɨ́meꞌen yee: “Nee nu raayɨ́ꞌɨtɨ nej raatéꞌuuna aꞌíjna i teyuu tɨ chiꞌiraꞌan púꞌeen ɨ́ Dios, ajta nuꞌu ajta ráꞌajtaahua huaíca xɨcaj tzajtaꞌa.”
24198	MAT 26:75	Tɨꞌɨj jí áꞌiyen Pedro raꞌutámuaꞌareeriꞌi aꞌij tɨ Jesús amuacaí tiraatáꞌixaa tɨ jɨ́meꞌen yee: “Tɨ́ꞌɨj nuꞌu caí xɨ huajíjhuaꞌa ɨ́ gallo, ayée pej nuꞌu huaíca piyen tínaꞌavéꞌavaata yee capej nemuaꞌate.” Aj puꞌi huirájraa. Jéꞌecan pu aꞌij puaꞌa raatáꞌa. Tiujyeínejraa huápɨꞌɨ.
24208	MAT 27:10	Ayee mú majta huarɨ́j tɨ́j tinaataꞌaíj ɨ́ tavástaraꞌa. Chuej mú huánanai aꞌu tɨ tíꞌimɨjhuacareꞌe aꞌɨ́jna tɨ xaꞌari tíꞌitaꞌahuaca.”
24217	MAT 27:19	Aúcheꞌe pu huatecaíca ɨ́ ɨpuari japua aꞌɨ́jna ɨ́ Pilato tɨ́ꞌɨj ɨ́raꞌaraꞌan ayén tiraataꞌítiꞌiriꞌi tɨjɨ́n: “Aꞌij nu puaꞌa tiúꞌumaaracaꞌa neꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ tevi tɨ caí jaꞌanáj tiꞌitɨ́j jɨ́n auteájturaa. Jéihua nu rajpuaíjtzicaꞌa íjii neꞌɨ́jna jɨmeꞌe. Capej tiꞌitɨ́j jɨ́n jetzen tíꞌijpuaꞌajteꞌe.”