Wildebeest analysis examples for:   cui-cui   GENERAL_PUNCTUATION    February 11, 2023 at 18:20    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23229  MAT 1:16  Bapon Jacob José paxa tatsi. Bapon José piowa tatsi pewʉn María. Barapowa María Jesús pena tatsi. Bapon Jesús icha wʉn wʉn dutatsi, po wʉn Mesías, jei, po wʉn xua jei: Pon Nacom itoroba itaboco wetsica xua jiwi pecapanenebiyaenexa tsainchi, jei.
23233  MAT 1:20  Poxonae came cataunxuae baxua yabara nanta xeina, José maituncuataba. Bapoxonae José amachinae tsita naitʉtatsi matatsunpin po matatsunpin Nacom itoroba. Matatsunpin namchiya jeye: José, David pia pemomoxi susato jiwanapin tatsim, jopa junuwinde xua nepichiwa tsane María xua jinseuri neexanaewa tsane. Tsipei barapo pexuyo, po pexuyo naexanaena, apara Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi pia pexuyo tatsi.
23234  MAT 1:21  Bapowa tanaexanaeinchi pexanto. Bapon wʉn dutsiname, po wʉn Jesús, jei. Barapo wʉn, wʉn dutsiname tsipei bapon pijimonae capanepaena xua abe pia peexanae cuiru coyenein weya tatsi, xua daxota Nacom jopa petsitanexatsi xua barapomonae pexeinaewa penatsicuentsiwa, jei matatsunpin.
23236  MAT 1:23  Matha taema, yabʉyo pexuyo bʉpana taecatsi powa jopa perʉ nacoyabiyo pebin. Yawa tanaexanatsi pexanto, po pexuyo wʉn dutatsi, po wʉn Emanuel, jei, jei Nacom pia peitorobi jume pepaebin. (Barapo wʉn jei: Nacom naca barʉ popona, jei.)
23238  MAT 1:25  Bequein cae botha nabarʉ poponabe daichitha jopa came imoxoyo naperʉ cuicuinaeyobe beya poxonae pexanto tanaexanatsi. José pexuyo wʉn duta, po wʉn Jesús, jei.
23240  MAT 2:2  Barapomonae ichawa beya yayainyaba tsiniya, jeye: ¿Exota naexana pexuyo, po pexuyo judiomonae itorobiya pia pepa peewatsinchi exanaeinchi poxonae pinyo tsane? Paxan payaputan xua bapon naexana xote tsipei bapon pia opiteito tatsi panaitomatsiya punaenaponan pata nacua werena, po nacuatha ichaxota pocotsiwa xometo weecoina. Papatan xua pata wʉnae jainchiwa tsane barapo pexuyo, jei.
23242  MAT 2:4  Nexata Herodes waba sacerdotemonae pia pentacaponaewi tatsi xua pia petanacaetutsinexa tsainchi pia botha. Mataʉtano wabano pomonae jiwi pecuidubiwi Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi. Daxita barapomonaetha Herodes yainyaba, jeye: ¿Exota naexanaena Mesías, pon bepa pinae Nacom itorobei? jei Herodes.
23243  MAT 2:5  Barapomonae jume nota, jeye: Bapon naexanaena Belén tomaratha, po tomara Judea nacuatha eca. Bapon naexanaena barapo tomaratha, tsipei Nacom pia peitorobi jume pepaebin caena bayatha tsiwʉnaeya yabara muxu dutsiya tina xua Mesías yabara, Nacom nexa. Nacom jeye:
23244  MAT 2:6  Belén tomara bequein po tomariyo tsiqui tomariyo jiwana tomara xua Judea nacuatha, daichitha Judea nacua pentacaponaewi yabara nanta xeinaena xua Belén tomara peainya cui tomariyo tsane. Baxua nanta xeinaena tsipei barapo tomariyotha naexanaena, pon jiwi pia Pecanamataxeinaeinchi tatsi. Xan Nacom bapon itorobin tamonaetha, pomonae Israel nacuapiwixae, xua bapon barapo israelmonae itorobiya pia pepa Peewatsinchi tsainchi, jei Nacom, xua Nacom tatinatsi pon Nacom peitorobi jume pepaebin, jei sacerdotemonae irʉ pomonae jiwi pecuidubiwi Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi.
23245  MAT 2:7  Nexata Herodes namicha moyiya waba pomonae opitei pecayabara wʉnae yaputaewi. Herodes yainyaba barapomonaetha: ¿Eta poxonae yatsicaewa barapo opiteito paca tsita naitʉta? jei bapon.
23246  MAT 2:8  Poxonae barapomonae jume nota bapontha bapoxonae Herodes itoroba barapo pebiwi Belén tomara beya. Herodes jeye barapomonaetha: Paponare Belén tomara beya. Beta xanepanaya pajeire barapo pexuyo. Poxonae pataebiname barapo pexuyo, nexata pana netsipaebare, tsipei xan irʉ ponaein wʉnae tajainchinexa tsanerʉ barapo pexuyo, jei Herodes.
23251  MAT 2:13  Poxonae barapo pebiwi ponarʉcʉpa bapoxonae Nacom itoroba matatsunpin Josetha. Matatsunpin tsita naitʉta poxonae José amachinae. Matatsunpin José baraichi, jeye: Asiya uncuare. Pexuyo pire yawa coxiwano. Egipto nacua bebarʉ naetsiriwiyama. Ecare barapo nacuatha, beya abʉ poxonae equeicha catsipaebinchi baxota. Tsipei Herodes pexuyo jeitsina pebexubinexa tsainchi pexuyo, jeichichi José matatsunpin.
23253  MAT 2:15  Barapo nacuatha, Egipto nacuatha, barapoyobe ecabe beya poxonae juinya Herodes tʉpa. Baxua José cana exanatsi xua bayatha Nacom pia peitorobi jume pepaebin petsiwʉnae yabara paebixae Nacom nexa xua jeye: Waban Taxanto Egipto nacua weya, jei Nacom pon pia peitorobi jume pepaebin Nacom nexa pon jiwi Pecanamataxeinaeinchi.
23256  MAT 2:18  Jume tan xua wecoyei Ramá tomaratha, po tomara eca imoxoyo Belén tomaratha. Powa xua wecoyei, bapowa Raquel, powa bayatha tʉpa. Bapowa Raquel pia pemomoxi susatopiwi siwa wecoyei, tsipei daxita tajutebatsi. Barapowa jopa naitawanae copatsiyo tsipei pexui bayatha werapa bequein ichamonae jume matawenta, jei Jeremías.
23258  MAT 2:20  Natsixitabare. Pire barapo pexuyo yawa coxiwa María, pexuyo pena tatsi. Israel nacua beya caibe nawiyama. Tsipei bayatha werapa pomonae ichichipa xua barapo pexuyo pebexubiwatsi, jei matatsunpin.
23261  MAT 2:23  Poxonae José patopa barapo nacuatha, bapoxonae popona po tomaratha, po tomara pewʉn Nazaret tomara. Baxua José cana cui wetsiya exanatsi, xua bayatha Nacom pia peitorobi jume pepaebiwi Jesús cayabara tsiwʉnae muxu dutsiya jeye: Bapon wʉn dutinchi po wʉn jei: Nazaret tomarapin, jei, jei barapo Nacom pia peitorobi jume pepaebiwi.
23263  MAT 3:2  Juan namchi: ¡Icha jʉntʉ coyene paxeinare Nacomtha painya neauraxae xua abe paexaname! Tsipei Nacom paca waba painya nenaexanaenexa piamonae tatsi jiwana pomonae Nacom itorobiya peewatsixae, jei Juan.
23264  MAT 3:3  Barapo Juan apara bapon pon caena bayatha peyabara tinaexaetsi. Isaías pon Nacom pia peitorobi jume pepaebin, bapon caena bayatha yabara jume wʉnaeya tina, xua caena bayatha Juan yabara jume wʉnaeya tinatsi. Isaías jeye: Jume tan pon wawai ira xuepana susato tsurucuae nacuatha. Bapon wawaya jeye: Patsi najʉntʉ cui coyene wʉnaere pon jiwi pia pepa Pecanamataxeinaeinchi pia pepatopae wʉnaeya tsane, jei pon wawai, jei Isaías petinae diwesitha.
23268  MAT 3:7  Ichitha poxonae Juan tane xua nawita pata fariseomonae jiwana irʉrʉ xua saduceomonae jiwana pata ichaxota Juan bautisaba, Juan jeye barapomonaetha: ¡Paxam pomonae pemuxuitorobi jiwi pam! ¡Paxam be bara jomomonae pam, tsipei jomo ba cuitaya dʉcʉpa nawa! Bara paichim anoxuae, paichichipame Nacom pacuitaya dʉcʉpame xua abe paca exanaeyainwa. Jopa papanenebiyaem tsane bequein bara paca bautisabinchi tsipei jopa pajʉntʉ coyene xanepanaem Nacomtha.
23269  MAT 3:8  Xaniwaicha pajinompare xain ichamonae paca cui tane, xua icha jʉntʉ coyene painya nexeinaewa Nacomtha xua painya neauraxae xua abe paexaname. Tsipei bequein paxam pajam: Waxainchi Abraham pia pemomoxi susato jiwichixaetsi Nacom naca capanenebiya exanaena, pajam, daichitha paxam jopa xaniwaicha pajume cowʉntsim Nacom. Daxota Nacom itacʉpatsi xua paca cui matawenta pia jopa paca nepaca capanenebiyaenexa tsane. Mataʉtano barichino Nacom itacʉpatsi xua jiwi forotsinchi barapo ibotixi weya, po ibotixi xote Jordán mene itapatha bobena. Barapo jiwi naexanaena, po jiwi yatsicaewa Abraham pia pemomoxi susato jiwi tatsi, pomonae pejume cowʉntsiwixaetsi Nacom.
23273  MAT 3:12  Bapon pon patopaena bapon bayatha tsinacobenata po paparato xua trigo xu nexa. Bapon trigo xu tsanaya seicaya matapepe jejebapona. Trigo xu jejebapona trigo xu matabotha. Matapepe jejebapona petautsinexa isototha, ichaxota po isoto jopa cuinaya itacounayiyo. Bapon bara jʉta cana ichi tsane jiwitha icha trigo xu cana ichiya ichi. Jiwi Nacom tsana nobina pomonae pejume cowʉntsixaetsi pia nacuatha nexa. Ichamonae tsana nobinchi pomonae jopa pejume cowʉntsiwichi, petautsinexa isototha ichaxota xua jopa itacounayiyo, jei Juan.
23275  MAT 3:14  Copiya Juan juntucuru jume matawenta xua Jesús pebautisabiwatsi tsainchi tsipei anacuicaura. Juan jeye Jesustha: Xan apara pon xua tanantawenonaewa xua xam bewa jame tana nebautisabiwam tsane. Nama xan jopa bewa cabautisabi tsainchi, jei Juan.
23276  MAT 3:15  Ichitha Jesús jume nota: Anoxuae bara je jande pocotsiwa xua xanepana, pocotsiwa ichichipan pocotsiwa xua xanepanaya exanatsi pocotsiwa xua Nacom naca itoroba, jei Jesús. Bapoxonae Juan jume jejei xua Jesús bautisabatsi.
23278  MAT 3:17  Bapoxonae Jesús jume tane pocotsiwa peitaboco wetsipaebicatsi, jechichi: Bapon apara Taxanto, pon bichocono antobein pon itapetan. Bapon nejʉntʉ coyene weiweina exana, jei Nacom.
23281  MAT 4:3  Caurimonae pia pentacaponaein tatsi imoxoyo patopa Jesustha. Bapon Jesús piraichi jʉntʉ coyene jʉjʉtatsi xua Jesús abe coyeneya petaexanaenexa tsane. Bapon Jesús baraichi: Icha xam yatsicaya Nacom Pexantom, netsita itʉre. Barapo iboton itorobare xain pan naexanapenta, jei caurimonae pia pentacaponaein tatsi.
23282  MAT 4:4  Ichitha Jesús jume nota: Nacom Pejume Diwesitha namchi: Jopa metha bepa meisa jiwi betiya una jinompaetsipae pan. Bara irʉ yawano Nacom Pejume Diwesi jiwi betiya yajʉntʉ cui coyeneya jʉntemiya jinompa, jei Nacom Pejume Diwesitha, jei Jesús.
23284  MAT 4:6  Caurimonae pia pentacaponaein tatsi Jesús baraichi, jeye: Icha bara xaniwaicha Nacom Pexanto tatsim, wenaxoreinque. Yaitama tsipei Nacom Pejume Diwesitha namchi, jeye: Nacom itorobina pia matatsunpiwi necayanabinexa. Barapo matatsunpiwi asiya cawaetaboutsina pecobetha, xua jopa necataxu tsaquituncuaenexa tsane ibototha, poxonae wenaxorecame, jei Nacom Pejume Diwesitha, jei caurimonae pia pentacaponaein tatsi.
23285  MAT 4:7  Jesús jume nota, jeye: Barichi Nacom Pejume Diwesitha namchi, jeye: Jopa jʉntʉ coyene jʉjʉtsiya wʉcaeinde Nacom pon jinya Necanamataxeinaein, xua necajume jejeiwa tsane xua necayawenaewa tsane poxonae jopa xapain exanaem, jei Nacom Pejume Diwesitha, jei Jesús.
23287  MAT 4:9  Caurimonae pia pentacaponaein tatsi Jesús baraichi, jeye: Ichaunxuae nentabocototha uncuaename taitabaratha, xua mataʉtano ichaunxuae newʉnae jaintsiname xua nenanta xeinaewaxae xua xan jinya tacacanamataxeinaeinchi. Bapoxonae barapo nacuan yawa muxuna nacuan pia peitʉpanae coyenewan, baxuan cacatsinchi xua jinya necanamataxeinaenexa barapo nacuan, jei caurimonae pia pentacaponaein tatsi.
23288  MAT 4:10  Nexata Jesús jume nota: Xam pon caurimonae pia pentacaponaem, bara nexubiriware. Yaitama Nacom Pejume Diwesitha namchi, jeye: Meisa wʉnae jainde jinya Necanamataxeinaein Nacom. Meisa bapon yatsicaewa taexande pocotsiwa caitoroba, jei Nacom Pejume Diwesitha, jei Jesús.
23293  MAT 4:15  Po ainya nacuabe pewʉn Zabulón nacuiyo mataʉtano Neftalí nacuiyo, barapo nacuabe ecabe ichaxota po namtotha pucua imoxoyo caquita ducuiya. Barapo nacuabe ecabe ichaxota po pin nacua, pewʉn Galilea nacua. Barapo Galilea nacua icha muxunenetha eca xua Jordán mentha. Barapo Galilea nacua weya jinompa pomonae jopa judiomonae naexanaeyo.
23294  MAT 4:16  Barapomonae caena bayatha jopa yaputaeyo Nacom, mataʉtano caena bayatha jopa nayabara yaputaeyo xua muxu bara nama pewerapaeba abe peexanaexae. Daxita barapomonae be pocotsi jiwimonae poxonae pona pequireiwatha xua poxonae mataʉtano jopa xeinaeyo xua penatsiwana itiyobiwa. Daichitha daxita barapomonae nama jume cowʉntsina, xua jume cowʉntsinchi pon Nacom itoroba. Bapon barapomonae jʉntʉ cui coyene babatsiya xanepanaya jinompaeya exanaeinchi ichi be jiwi ichi xua poxonae pin pecoichatha jinompa, jei Isaías, pon Nacom pia peitorobi jume pepaebin.
23295  MAT 4:17  Bapoxonae Capernaum tomaratha Jesús tamropata pitaba xua jiwi cuidubatsi. Jesús namchi, jeye: Icha jʉntʉ coyene paxeinare Nacomtha, painya neauraxae xua abe paexaname. Tsipei Nacom paca waba painya nenaexanaenexa piamonae tatsi pomonae Nacom itorobiya peewatsixae, jei Jesús.
23297  MAT 4:19  Nexata Jesús baraibe baponbe, jeye: Anetha, pana nepuna pondebe. Paca cuidubinchibe. Anoxuae nama xan paca exanaeinchibe xua pinmonae payawenaenamebe xua barapomonae pejume cowʉntsiwa tsane Nacom icha bayatha paichimbe poxonae payamonamebe duwei nawita, jei Jesús.
23306  MAT 5:3  Jesús barai barapo pin bicheitomonae pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Maisa bichocono jʉntʉ coyene weiweina pomonae yaputane xua Nacom pecanantawenonaewatsi xua xanepanaya pejinompaewa tsane. Tsipei barapomonae naexanaena Nacom piamonae pomonae Nacom jʉntʉ coyene itorobiya ewata.
23307  MAT 5:4  Maisa bichocono jʉntʉ coyene weiweina pomonae bequein anthʉthʉrewe xua siwa wecoyei petaexae xua ichamonae abe cana exana jiwitha. Daichitha barapomonae Nacom cui matateicaena, barapomonae cui matateicaeinchi xua anthʉthʉrewe, xua ichamonae siwa wecoyeichi.
23308  MAT 5:5  Maisa bichocono jʉntʉ coyene weiweina pomonae Nacom bichocono pebarʉ cui itura jinaewatsi xua jopa Nacom yabara ajʉntʉcoyenetsacatsi. Barapomonae nama patsina pena iratha po ira Nacom bayatha yabara paeba.
23309  MAT 5:6  Maisa bichocono jʉntʉ coyene weiweina pomonae ichichipa nawita xua exaneiba xua Nacom ichichipa, pexeinaenexa tsane pejʉntʉ coyene xanepanaewa Nacomtha xua Nacom jopa petsitanexatsi xua barapomonae pexeinaewa penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae bapontha. Barapomonae yawenatsi, Nacom yawena xua barapomonae pexeinaenexa tsane barapo coyene.
23310  MAT 5:7  Maisa bichocono jʉntʉ coyene weiweina pomonae nantanuweya pecayabara cui cananta xeinaewi xua ichamonae peyawenaenexatsi. Barapomonae xuya Nacom nantanuweya cayabara cui nanta xeinaena xua peyawenaenexa tsane.
23311  MAT 5:8  Maisa bichocono jʉntʉ coyene weiweina pomonae pejʉntʉ xeicae jiwi xua pomonae jopa pecayabara nanta xeinaexae abe peexanae cuiru coyene. Barapomonae Nacom necotsinchi.
23312  MAT 5:9  Maisa bichocono jʉntʉ coyene weiweina pomonae jʉntema pejinompaexae xua peyawenaexae xua irʉ ichamonae jʉntema jinompa peexanaexaetsi pomonae copiya abe nata exaneiba. Barapomonae pomonae jʉntema pejinompaexae Nacom unuta Tapexui, jei Nacom.
23313  MAT 5:10  Maisa bichocono jʉntʉ coyene weiweina pomonae bequein bara aperʉtane exainchi mataʉtano bequein bara anthʉthʉtane exainchi, xua amsiya xaniwaicha peexanaexae pocotsiwa Nacom itoroba. Barapomonae nama Nacom pijimonae tatsi naexanaena pomonae Nacom jʉntʉ coyene itorobiya ewata.
23314  MAT 5:11  Maisa bichocono pajʉntʉ coyene weiweiname poxonae bequein bara ichamonae abeya paca yabara paeba, poxonae bequeinno abe pacata exana, mataʉtano poxonae bequeinno canaerabiya paca yabara paeba tapaneantobemxaem.
23315  MAT 5:12  Pajʉntʉ coyene weiweinare. Mataʉtano jʉntema painompare tsipei Nacom paca catsina pia pexeinya peitʉpanaewan pocotsiwan Nacom paca jʉntana jeba pia nacuatheicha. Icha ichamonae abe pacata exana payabara nanta xeinare, matha caena barichi poxonae ichamonae abe exana pomonaetha pomonae Nacom pia peitorobi jume pepaebiwi. Barapomonae caena bayatha jinompa poxonae paxam cataunxuae jopa pajinompaem, jei Jesús.
23316  MAT 5:13  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi jeye: Sare beno bara beno wʉnae. Ichitha icha barapo sare beno jopa abenataeyo bapoxonae jopa peitacʉpaewatsi xua equeicha peabenataewa. Bapoxonae jiwi barapo sare beno xuba iratha. Mataʉta beno taxunaunaba iratha. Paxam pomonae tamonae pam be bara jʉtiya ichiya pam, icha sare beno cana ichichi. Paxam payawende jiwi pomonae jinompa barapo cae pin nacuathe xua daxita jiwi jopa abe peexanaewa tsane. Ichitha icha barapomonae jopa xapain payawenaem tsane, Nacom bara paca bebai tsane. Tsipei jopa wʉnae pam, Nacom bara paca bebai tsane icha jiwi ichi poxonae bebai sare beno mataʉta xua beno taxunaunaba, tsipei jopa abenataeyo.
23317  MAT 5:14  Icha pecoicha ichi poxonae pentha xua poxonae baxota jiwi yawenatsi, paxam bara jʉta ichiya paichim poxonae beta painompame. Barapocotsi coyenewatha jiwi payawename xua beta jinompa. Po tomara ba demxuwatha eca, barapo tomara ba jiwi tajʉ tane. Bara paca yabara jʉta coyene ichi, jiwi paca tane xua poxonae beta painya nejinompaewa.
23319  MAT 5:16  Bara paca yabara jʉta coyene ichi xua jiwi peitabaratha tatsi. Beta painompare xua jiwi painya nepaca cataenexa xua xanepanaya paexaname painya neantobemxae Nacom. Bapoxonae barapo jiwi Nacom wʉnae jainchinchi, pon painya Axa, pon itabocotha eca, jei Jesús.
23320  MAT 5:17  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Jopa pananta xeinaeinde xua xan patopeican xua apara Moisés pia peitorobi diwesi jume tacana exanaewa tsane xua jiwi jopa equeicha pecanantawenonaewa tsane barapo Moisés pia peitorobi diwesi jume xuano irʉ bara cana ichin tsane pomonae Nacom pia peitorobi jume pepaebiwi pia pecuidubiwan tatsi. Jame apara patopeican tanayabara jume cui yabara wetsinexan tsane pocotsiwa caena bayatha neyabara tsiwʉnae paeba po diwesintha Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi, irʉno Nacom pia peitorobi jume pepaebiwi pia penacuidubiwan jumeintha.
23323  MAT 5:20  Paca tsipaebatsi jame bewa jʉntʉ coyene xanepanaya paexaneibiname ichamonaetha be pocotsi coyeneya xua Nacom paca itoroba, beyacaincha poxonae exana pomonae pecuidubiwi Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi, mataʉtano xua poxonae beyacaincha jinompa fariseomonae. Icha jopa yatsicaewa beta jʉntʉ coyene xanepanaya paexanaem tsane beyacaincha xua poxonae barapomonae itara mexeya wʉnaeya exana, jopa papatsim tsane Nacom pia peitorobi nacua beicha tatsi, jei Jesús.
23324  MAT 5:21  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Paxam pajume taneme pocotsiwa Moisés namchi painya amo susato jiwitha, jeye: Jopa ichʉn anaya bexubinde. Tsipei pon xua ichʉn bexotsi, ichamonae yabara paebina xua bapon natsicuenta xua abe peexanaexae, jei.
23325  MAT 5:22  Ichitha nama seicaya paca tsipaebatsi xua pon caseba ichʉntha ichamonae yabara paebina xua bapon natsicuenta xua abe peexanaexae. Irʉrʉ pon biatane ichʉntha ichamonae yabara paebina xua bapon natsicuenta xua abe peexanaexae. Pomonae pecanamata caitorobi bicheito bapon yabara paebinchi xua bapon natsicuenta tsipei bapon bichocono ʉnthʉthʉ anaepana. Mataʉtano irʉrʉ pon namchi xua ichʉn jeichichi: Xam nabenecame, jei pon, bapon xubinchi po nacua beya ichaxota isoto bapana jopa itacounayiyo.
23326  MAT 5:23  Equeicha paca tsipaebatsi. Ichacuitha ichʉn duwein becapona ichaxota xua be pexaethopaewa xua tuxusi exana Nacom nexa poxonae tauta. Poxonae cataunxuae jopa exanaeyo baxua, matha copiya tsiwanaya yabara nanta xeinaena pocotsiwa icha metha bayatha abe exana ichʉntha. Matha be ichi tsane meje xuaje: Bʉ abʉ cataunxuae bota pocotsiwa pia pecatuxusi exanaewanexa xua Nacom nexa. Matha copiya bewa ponaena ichʉn beya xua pia penaita coxone exanaewa tsanebe. Bapoxonae bapon caibeya bewa ponaena xua duwein petuxusi exanaewa tsane Nacom nexa poxonae tauta.
23328  MAT 5:25  Icha ichamonae be paca itoroba paca necacaponaenexa pontha pon jiwi peyabara paebin penatsicuentsiwa, nexata patsipaebare barapomonae, poxonae cataunxuae namtotha paca barʉ pona xua painya nenaita coxone exanaewa tsanebe. Xain bapoxonae barapomonae jopa paca caponaebe tsane pontha pon jiwi peyabara paebin penatsicuentsiwa. Tsipei icha barapomonae bara beya paca caponaetsipa, bapoxonae pon jiwi peyabara paebin penatsicuentsiwa equeicha dabeya policiamonae beya paca itorobichipa. Bapoxonae nama policiamonae jiwi pecʉbi bo beya paca itorobichipa.
23329  MAT 5:26  Bara xaniyeya paca tsipaebatsi. Paxam jopa paca pu copabi tsane jiwi pecʉbi bo weya, beya abʉ poxonae pana pu matomacaename daxita paratixi cuntha po paratixi xua paxeiname, jei Jesús.
23330  MAT 5:27  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Paxam pajume taneme xua Moisés pia peitorobi coyenewan xua jeye caena bayatha: Jopa ichowa pichinde powa ichʉn piowa tatsi, powa piseuri xeina taetham, jei Moisés.
23331  MAT 5:28  Ichitha nama xan paca tsipaebatsi. Icha pebin tane petsiriwa, yawa nanta xeinaeya jeye: Barapowa ichichipan taisa maituncuaewa tsane, bequein bapowa jopa taseuriyo, jei, bapoxonae barapara abe exana Nacomtha, icha be pocotsi coyene ichi, poxonae pita yabʉyotha powa jopa bequein piseuriyo tatsi.
23332  MAT 5:29  Bara xaniyeya paca tsipaebatsi. Icha po itamaiqueito painya necoxa werena ducua icha barapo itamaiqueito paca exana xua abe painya neexanaewa tsane panaitamaiquei jucuare, barapo itamaiqueiton yawa tajʉ beya pabebande. Metha wʉnae xua painya nebebeiwa tsane cae itamaiqueitoxi xua Nacom pia nacua beicha cae itamaiqueitoxi painya neyawa patsinexa. Baxua jame wʉnae yatsicaewa, beyacaincha xua poxonae painya pepon ompin paca bebai tsane ichaxota po nacuatha isoto bapana jopa itacounayiyo.
23333  MAT 5:30  Barichi icha painya necobe, po cobe painya necoxa weya, icha barapo cobe paca exana xua abe painya neexanaewa tsane panacobe ucubobare, yawa tajʉ beya pabebande. Metha wʉnae xua cae cobexi painya nebebeiwa tsane, xua cae cobexi painya neyawa patsinexa Nacom pia nacua beicha. Baxua jame wʉnae beyacaincha xua poxonae painya pepon ompin paca bebai tsane ichaxota po nacuatha isoto bapana jopa itacounayiyo, jei Jesús.
23334  MAT 5:31  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi jeye: Caena bayatha Moisés pia peitorobi jume diwesitha namchiya jeye: Pon punaxuba piowa peaichaxaibixae xua pocotsiwa bapowa exana, bapon barabʉ piowa catsina papera, po paperatha tina xua pexubiwa tsane piseuri, jei barapo Moisés pia peitorobi coyenetha.
23335  MAT 5:32  Ichitha nama seicaya icha coyeneya paca tsipaebatsi. Icha pebin piowa punaxuba xua saya peaichaxaibixae poxonae bequein bapowa jopa nasi cui coyene exanaeyo bapoxonae Nacom tsita abetsi xua bapon cana exana piseuritha. Tsipei bapon cana exana piowa xua piseuri tatsi nasi cui matacaeta xua weiweina pebiwitha. Barichi pon pita petsiriwa, powa piseuri pepunaxubixae, bapon barichi pia coutha abe natsiexana, tsipei Nacom ichowa yabara nanta xeina xua bapowa cataunxuae ichʉn piowa tatsi bequein punaxuba, jei Jesús.
23336  MAT 5:33  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Bayatha pajume taneme xua painya amo susato jiwi tsipaebatsi, xua Moisés tsipaeba. Moisés jeye: Paxam jopa bewa naerabiya pana cui wʉnae tsiwʉnaeya yabara paebim tsane xua painya neexanaewa pocotsiwa paexanapaebeibame xua Nacom peitabaratha tatsi. Ichitha jame bewa bara xainyeya paexaneibiname pocotsiwa papaebeibame xua Nacom peitabaratha tatsi, jei Moisés pijimonaetha.
23337  MAT 5:34  Ichitha xan seicaya icha coyeneya paca tsipaebatsi. Poxonae jiwi peitabaratha tatsi pana nacui wʉnae tsiwʉnaeya xainyeya yabara paebiname pocotsiwa xua paexanapaebame bara moya baxua paexande, xua jiwi pia painya nepaca cajume cowʉntsinexa. Jopa yawa muxuna icha jumein papaebinde. Jopa pajande ichʉntha: Bara xaniyan xua exanaein. Nacui wʉnae tsiwʉnaeya xaniyeya yabara paeban Nacom peitabaratha xua exanaein, jopa pajande. Mataʉtano jopa pajande: Bara xaniyan. Baraxua paeban po wʉntha xua Nacom pia nacua wʉntheicha tatsi, jopa pajande baxua, tsipei Nacom bara xoteicha eca pia pexeinya equeibithopeibiwa tatsi ichaxota bapon ewatsiya itorobeibeca jiwi.
23340  MAT 5:37  Saya meisa barapo jumethabe patsipaebare ichʉntha ichaxota po jumetha jei Je, bara exanaein, jei, mataʉtano ichaxota po jumetha jei Jume jopa exanaein tsane, jei. Tsipei poxonae pamuxuna paebame poxonae pana tsiwʉnae yabara paebame ichamonaetha Nacom pia wʉntha tatsi xua painya neexanaewa pocotsiwa paexanapaebeibame baraxua apara caurimonae pia pentacaponaein tatsi paca tsimuxu duba xua painya nepaebiwa baxua, jei Jesús.
23341  MAT 5:38  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Paxam pajume taneme xua bayatha Moisés paeba xua jeye: Pon itamaiquei esanopa ichʉn peitamaiqueito, bapon xuya bewa itamaiquei esanopaeinchi. Mataʉtano pon xua wano teranopa, xua ichʉn wano teranopatsi, bapon xuya wano teranopaeinchi, jei.
23344  MAT 5:41  Icha soldadomonae paca itoroba xua jeye: Painta caponde pocotsiwa arewe xua saya cae kilómetro beya, jei, bara moya pacaponde pocotsiwa arewe xua equeicha icha cae kilómetrono pantaropatabare.
23345  MAT 5:42  Daxita coyenexi pocotsiwa ichamonae paca wʉca, moya bara pacaichabeibare. Pon paca nacowaeta painyawa moya bara patsicobe copabare. Jopa paasiwinde painyawan, jei Jesús.
23346  MAT 5:43  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Mataʉtano pajume taneme xua caena bayatha Moisés namchi, xua jeye: Paantobeinde pomonae painya jiwi. Mataʉtano pacasebare pomonae painya nepaca caaitafaetabi jiwi, jei xua Moisés paeba.
23351  MAT 5:48  Daxota paxam bewa bichocono xaniwaichiya beta painompaem. Mataʉtano xua caewiyo jopa bewa paexanaem tsane xua peabe coyenewa. Barapocotsi jʉta coyeneya paichim tsane icha painya Axa ichi pon Nacom, pon peitabocotha peecaexae xua bichocono xaniwaichiya beta popona. Mataʉtano bapon caewiyo jopa exanaeyo peabe coyenewa, jei Jesús.
23352  MAT 6:1  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Poxonae paxam paexaname pocotsiwan xua ichamonae tsita xanepanatsi xua Nacom paca itoroba, bapocotsiwan paexande xua Nacom painya nepaca cacuitaenexa. Saya meisa jopa paexanaeinde xua jiwi ʉ painya nepaca cacuitaenexa xanepanaeya painya nepaca cayabara paebinexa. Icha bapocotsi coyeneya paexanaetsipame nexata painya Axa Nacom pon itabocotha peecaexae jopa paca catsitsipae pocotsiwa paca yabara cui coyene matomacaewa tsipei jopa paexanaetsipaem Nacom nexa.
23353  MAT 6:2  Daxota poxonae peacopeibiwi xoxi pacatsibeibame jopa ichamonae patsipaebinde xua baxua painya neexanaexae. Jopa barapocotsi coyeneya bara paichinde icha be pomonae pemuxuitorobiwi ichi, poxonae itara mexeya pomonae xanepanaya pepaebiwi. Tsipei barapocotsimonae saya ichawa beya paeba xua pinae yawena nawita peacopeibi jiwitha. Barapomonae matha jiwi wabeibatsi xua barapomonae pejume taenexa tsainchi, bapoxonae judiomonae pia penacaetutsi botha yawa namtontha baxua yabara paeba nawita xua pinae yawena nawita pomonaetha pomonae peacopeibi jiwi. Barapomonae baxua exana pia xua jiwi beta yabara nanta xeinaetsi, pia xua jeichi jiwi: Maisa barapomonae betiya exana, xua pejeinexa jiwi. Ichitha xaniwaicha paca tsipaebatsi, barapomonae xeina pia pecui yabara matomacaewatsi poxonae jiwi baxua caunuta tsipei jopa moicha exanaeyo Nacom nexa.
23354  MAT 6:3  Ichitha poxonae paxam payawename peacopeibiwi namicha moicha pacare barapomonaetha xua painya jiwimonae jopa paca necacui taenexa. Mataʉtano poxonae Nacom painya Axa paca tane poxonae namicha moicha paexaname baxua bapoxonae bapon Nacom paca catsina pocotsiwa pia pecui yabara matomacaewa, jei Jesús.
23356  MAT 6:5  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Poxonae Nacom pawʉcame, jopa barapocotsi coyeneya paexanaeinde icha be pomonae pemuxuitorobiwi ichi, pomonae itara mexeya beta pepaebiwi. Barapomonae saya ichichipa xua jiwi pecui taenexa poxonae barapomonae Nacom wʉcatsi. Barapomonae ichichipa umena pewʉcaenexa Nacomtha judiomonae pia penacaetutsi bontha tatsi xua mataʉtano barichino namtontha. Barapomonae baxua exana xua pecui taenexatsi xua ichamonae pecui taenexa. Bara xaniyei paca tsipaebatsi. Barapomonae barompaya xeina pia pecui yabara matomatsiwatsi poxonae jiwi yabara paeba xua barapomonae pinae bara xanepanaeya exana. Nama bapoxonae Nacom jopa catsiyo pia pematomatsiwa barapomonaetha tsipei barapomonae jopa moicha exanaeyo Nacom nexa.
23358  MAT 6:7  Poxonae Nacom patsipaebame, jopa equeicha matowa patsipaebinde po jumetha xua po jume jopa paca yawenaeyo. Jopa bara paichinde icha be pocotsimonae ichi pomonae jopa peyaputaewi Nacom. Barapomonae nanta xeina xua bara Nacom jume tane pocotsiwa barapomonae tsipaeba xua matowa pepaebixae.
23360  MAT 6:9  Daxota Nacom patsipaebare, paichinde: Pata Taxam, xam ponxaem peitabocotha athabeicha neecaein. Barabʉ daxita jiwi cabarʉ cui itura jina nejʉntʉ coyene xanepanaeinxae.
23364  MAT 6:13  Jopa pana copatsinde xua abe pata exanaewa tsane poxonae jiwi pana nejʉntʉ coyene jʉjʉta, xua abe pata exanaewa tsane. Ichitha pana necapanenebiya exande barapo abe peexanae coyene weya, pajande poxonae Nacomtha patsipaebame, jei Jesús.
23365  MAT 6:14  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Tsipei icha paxam pacui yabara jʉntemainame pocotsiwa ichamonae pacata abe exana, nexata xuya painya Axa Nacom pon peitabocotha peecaexae, xuya paca cui yabara jʉntemainaena pocotsiwa abe paexaname.
23366  MAT 6:15  Ichitha icha paxam jopa pacui yabara jʉntemainaem pocotsiwa ichamonae abe pacata exana, nexata xuya painya Axa Nacom jopa paca cui yabara jʉntemainae tsane pocotsiwa abe paexaname, jei Jesús barapo pin bicheitomonaetha pomonae pijimonaexae tatsi.
23367  MAT 6:16  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Poxonae paxam payabara nainbotame xua Nacom beta painya newʉcaenexa tsane, jopa bara jʉta ichiya coyeneya paexanaeinde icha be pomonae ichi pomonae itara mexeya betiya peexanaewi daichitha abe exana. Barapomonae piyain itabara aenaenaca xua poxonae bequein peyabara nainbotsiwatha Nacom. Barapomonae jopa nanta cachetsiyo yawa jopa naitabara quiatsiyo. Barapomonae ichipa xua ichamonae yaputane xua barapomonae cou bara nainbota. Bara xainyeya paca tsipaebatsi xua barapomonae bayatha xeina barompaya pia peyabara cui matomacaewatsi xua poxonae jiwi yabara wʉnae jainta xua barapomonae cou bara nainbota.
23369  MAT 6:18  Bapoxonae jiwi jopa paca cui yaputae tsane xua paxam bara cou payabara nainbotame. Namicha painya netsita exanaexae Nacom barapo coyene. Meisa saya painya Axa Nacom paca cui yaputane, tsipei daxita yaputane pocotsiwa namicha paexaname. Bapon paca catsina pocotsiwa pia paca yabara cui matomacaewa, jei Jesús.
23370  MAT 6:19  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Barapo cae pin nacuathe copei jopa pacaetubinde xua painya nexeinaewa tsane nawita barapo cae pin nacuathe. Tsipei bocobocowaton abe exanaena poxonae xane pocotsiwan xua paxeiname. Ichacuitha abe exanaena poxonae painyawan axumainbatsi. Ichacuitha painyawan pocotsiwa paxeiname baxuan pomonae pecaibiwi paca caibina.
23372  MAT 6:21  Ichaxota ba pajebame xua painya neichichipaewan baxota ba payabara nanta xeiname nawita, jei Jesús pijimonaetha.
23373  MAT 6:22  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Pecoicha ba yonoyonei merawi painya nepaca cayawenaenexa xua beta painya netaewa tsane quireitha. Barichi painya itamaiqueiton paca yawena xua beta painya netaewa tsane. Icha painya itamaiqueiton wʉnae, bara beta pataneme.
23374  MAT 6:23  Ichitha icha painya itamaiqueiton abe, jopa beta pataetsipaem. Barichirʉ painya jʉntʉ coyenewan xua painya nenanta xeinaewan. Icha painya jʉntʉ coyenewan xanepanaetsipa bara beta Nacom payabara najʉntʉ coyene xeinaetsipame. Ichitha icha painya jʉntʉ coyenewan jopa xanepanaetsipae jopa beta Nacom payabara najʉntʉ coyene xeinaetsipaem. Painya jʉntʉ coyenewan paca cana exanaetsipa xua bichocono abe paexanaetsipame, jei Jesús.
23375  MAT 6:24  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Jiton dapon aibi pon xeina ainya pia pecanamataxeinaeinchibe tatsi xua pon beta tanacuita barapo pia ainya pecanamataxeinaeinchibe tatsi. Tsipei barapo petanacuichin meisa antobeya taexana caeintha pon pia pecanamataxeinaeinchi poxonae itorobatsi. Icha pia pecanamataxeinaeinchi jopa taraichiyo. Cae pia pecanamataxeinaeinchi xanepanaeya taexana. Icha pia pecanamataxeinaeinchi abeya taexana. Barichi jiton pon bichocono antobe Nacom jopa itacʉpaetsi xua bichocono peantobewa paratixi poxonae yawa bichocono antobetsi Nacom, jei Jesús barapo pin bicheitomonaetha, pomonae pijimonaexae tatsi.
23376  MAT 6:25  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Paca tsipaebatsi, jopa bichocono payabara najʉntʉ coyene exabinde pexaewa xua painya neuna jinompaewa tsane yawano xua painya neapaewanno tsane. Barichi jopa bichocono payabara najʉntʉ coyene exabinde papabʉrʉ xua painya pepon nexa. Po coyene xua asʉ pejinompaewa xua Nacom naca cata jame baxua ainya cui, beyacaincha pexaewa xua peuna jinompaewa. Pepon ainya cui irʉ, beyacaincha papabʉrʉ xua pepon nexa.
23377  MAT 6:26  Pataema peyapupunaewi. Barapoxi jopa ʉbiyo pabitha. Yawa xua penawetsiwa jopa notsiyo. Yawa jopa xeinaeyo bomʉxʉn xua pejebinexa pexaewan. Ichitha Nacom apata peyapupunaewi pexaewa. ¡Paxam nama bichocono Nacom patsita ainya cuim, beyacaincha peyapupunaewi xua Nacom tsita ainya cuichi, po Nacom painya Axa pon itabocotha eca!
23379  MAT 6:28  Paxam bichocono payabara najʉntʉ exabame papabʉrʉ. Jame pacayabara nanta xeinare pentonon, po pentonon wexotha xuwa, xua matono itʉpana. Pentonon jopa nacuichiyo yawa jopa natsiexanaeyo papabʉrʉ penama xatabinexa.
23381  MAT 6:30  Pentonon po matonon wexotha anoxuae xuwa, Nacom cana exana xua matono itʉpana. Ichitha pebiwi baya matono tautsina ichaxota pocotsiwatha pan seba, tsipei saya pentono. Nacom cana exana xua pentonon bichocono wʉnae bara bequein saya pentonon. Barichi Nacom itacʉpatsi xua beta paca neca-eenaewa xua beta painya nejinompaenexa. Mataʉtano Nacom paca catsina paparuwan. ¡Maisa pebiwi pam tsobenae, be conotha pajume cowʉntame Nacom!
23382  MAT 6:31  Jopa paʉnthʉthʉ deideijeya jinompaeinde xua ichawa painya neyabara nanta xeinaexae. Jopa pajan tsaibinde: ¿Eta xua xaeinchi jane? ¿Eta xua apaeinchi jane? ¿Eta xua nama xatabinchi jane? jopa pajan tsaibinde.
23385  MAT 6:34  Jopa payabara muxuna najʉntʉ exabinde anoxuae pocotsiwa baya tsane pocotsiwa painya neexanaewa tsane, tsipei barapo matacabi nama xeina pocotsiwa bichocono pacata ayapube. Daxita matacabi tsoponeibi pocotsiwa xua pacata ayapube xua pocotsiwa painya neexanaewan, jei Jesús.
23386  MAT 7:1  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Jopa ichamonae payabara paebinde xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae. Nexata bapoxonae Nacom jopa paca yabara paebi tsane painya nenatsicuentsiwa xua abe painya neexanaexae.
23387  MAT 7:2  Nacom pia coya paca yabara paebina xua painya nenatsicuentsiwa xua abe painya neexanaewa icha po coyeneya paichim poxonae ichamonae payabara paebame xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae. Icha daunweya payabara paebiname xua penatsicuentsiwa ichamonae xua abe peexanaexae, Nacom barichi daunweya paca yabara paebina xua painya nenatsicuentsiwa xua abe painya neexanaexae, jei Jesús.
23388  MAT 7:3  Equeicha Jesús paeba caeintha pomonae pijimonae jiwana pecayabara jʉta pepaebi diwesiyo jeye: Xam ba jinya jiton itata taneme poxonae itata jopiyatsi naepʉtiyo, ichitha jopa taem xua irʉrʉ xam nama pin naepʉto neitamaiqueitotha ducua. Barapocotsi jʉta coyeneya ichi, xam ba jinya jiton cui taneme xua poxonae abe exana, ichitha jopa nayaputaem xua irʉrʉ xam baraichim nama bichocono abe exaname.
23389  MAT 7:4  Icha jopa taem pin naepʉto xua neitamaiqueitotha ducua jopa caitacʉpaeyo xua nejeiwa jinya jitontha: Tajiton, cata jutinchi naepʉtiyo xua ducua neitamaiqueitotha, xua nejeiwa.
23391  MAT 7:6  Jopa patsipaebinde Nacom Pejume Diwesi pomonae anaya paca aeba, xuano anaya aeba Nacom Pejume Diwesi pomonae jopa pejume cowʉntsiwi Nacom. Tsipei barapomonae peajʉntʉcoyenebe jiwi bichocono. Barapomonae bara abe exana be barapocotsi jʉta coyeneya ichiya exana icha be auri ichi xua poxonae anaepanaya nawano webaba pocotsiwa pacatame. Mataʉtano barapomonae bara abe exana be barapocotsi jʉta coyeneya ichiya exana icha be marrano ichi, xua poxonae petaxutha taxunaunaba xua irainyaba po pexaewa paapatame, jei Jesús.
23392  MAT 7:7  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Matowa Nacom pawʉcare, bapoxonae paca catsibina pocotsiwa xua pawʉcame. Baraxua matowa paexande icha paichim poxonae matowa pajeiteibame beya poxonae pataebame yawa icha paichim poxonae matowa pawawam bomʉxʉtha beya poxonae ichʉn paca jume nota.
23394  MAT 7:9  Paxam pomonae pexui paxeiname paca muxuwetatsi. Poxonae painya pexui paca wʉca pan, ¿pacatsipame iboto? ¡Jume!
23395  MAT 7:10  Ichacuitha tsipae, poxonae painya pexui paca wʉca duwei, ¿pacatsipame jomo wito? ¡Jume! Jopa baxua paraichim tsane.
23397  MAT 7:12  Paexande ichamonaetha xua po coyene painya neichichipaewa xua barapomonae beta painya nepacata exanaewa tsane. Tsipei barapo coyenewa bayatha Moisés pia peitorobi coyenewatha paca itoroba, mataʉtano Nacom pia peitorobi jume pepaebiwi bayatha paca cui itoroba, jei Jesús.
23398  MAT 7:13  Nexata equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Poxonae jiwi pona tomara beya, pomonae itapeta pin namto iya pona, barapo jiwi pinmonae, tsipei barapo tomara namto boupa iya xua jopa ayapubeyo. Pomonae nama itapeta, po namto tsica namtiyo iya pona, barapo jiwi tsiquimonaeyo tsipei barapo tsica boupayo ayapube iya. Barichi poxonae jiwi patsina Nacom pia nacua beicha saya tsiquimonaeyo patsina tsipei ichamonae jopa tsita jʉntʉ cui coyene xanepanaetsi xua xanepanaeya pejinompaewa Nacomtha. Daxota pomonae Satanás pia nacua beya patsina pinmonae tsane tsipei jopa taayapubetsi xua barapo Satanás pia jʉntʉ coyeneyatha tatsi jinompa. Nama itapeta pacananta xeinaeya jinompare Nacom pia jʉntʉ coyenewa tatsi xua icha jiwi ichi poxonae seicaya irʉrʉ barompaya pona tomara tsica namtiyo boupayo iya, jei Jesús.
23400  MAT 7:15  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Dota pam, dota pomonae penaerabiwi, pomonae xua jeye: Paxan papaeban Nacom nexa, jei. Barapomonae painya xainya beya pata itara mexeya jopa jʉntʉ coyene anaepanaeyo icha be ichi pomonae xua Nacom pejume jejei jiwichi xua peexanaewa pocotsiwa Nacom itoroba xua mataʉtano icha be ovejamonae ichi xua pia cui coyene xeina xua jopa anaepanaeyo. Daichitha barapomonae bichocono antʉcuicoyeneyapube xua anaepana, icha be neʉthʉ ichi poxonae bichocono anaepana.
23405  MAT 7:20  Icha naein cana ichichi xua poxonae jopa penacoichiyoxaera, bara cana ichi tsainchi jiwi xua poxoru xanepanaeya jopa peexanaexaera tsane. Icha ichi xua payaputaneme naein poxonae pia pethei pataneme, barichi jiwi pantʉ cui coyene yaputaneme poxonae pataneme pocotsiwa barapomonae exana, jei Jesús.
23406  MAT 7:21  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Pinmonae jiwi neyabara caunutsiya jei tsane: Tanecanamataxeinaem, jei tsane. Daichitha barapomonae jiwana tsicamonaeyo patsina Nacom pia peitorobi nacua beicha. Saya meisa patsina pomonae exana xua pocotsiwa Taxa ichichipa. Barapomonae patsina ichaxota Taxa po nacuatheicha ewatsiya itorobeibeca.
23407  MAT 7:22  Poxonae barapo matacabi jopaena, po matacabitha poxonae Nacom yabara paebina xua jiwi penatsicuentsiwa pinmonae jiwi pijunuwi neyabara caunutsiya jei tsane: Pata Tanecanamataxeinaem, paxan pacueicueijan nejume diwesi xam nexa. Mataʉtano cauri paitawetan newʉntha. Mataʉtano jinya newʉntha papaeban poxonae pexeinya petsita itʉtsi coyenewa paexanan, nejei tsane.
23408  MAT 7:23  Daichitha barapomonae jume notsin. Jan tsane: canta bapana jopa paca yaitaetsi. ¡Taxainya weya pana natsixibarʉcʉpare pomonae abe painya neexanae jiwi pamxaem! jan tsane, jei Jesús.
23409  MAT 7:24  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: Pon nejume naitomata pocotsiwa paeban mataʉtano exanano pocotsiwa ichichipan barapon beta popona Nacom nexa. Bara barapon barapocotsi jʉta coyeneya nacana exana icha be pocotsin peyaputaein ichi, pon bo acabanota peira matatsucaewatha xua ichaxota ira daunwei. Meje jeye: Copiya mʉthʉn tajʉ exanareca pecuaranobinexa bomʉxʉ naeton.
23412  MAT 7:27  Poxonae ema duneica, yawa mene matacaewaxuba, yawa pin joibo capubabanota barapo bo, bapoxonae barapo bomʉxʉ joparena poxoru naeton jopa tajʉ umenarecaeyo xuano poxoru bomʉxʉ uncua ichaxota ira matafatsana. ¡Maisa bomʉxʉ bichocono abe! jei Jesús barapo pin bicheitomonaetha, pomonae pijimonaexae tatsi.
23416  MAT 8:2  Jesús imoxoyo caquita poinchi pebin, pon peperʉ sawinchi. Bapon pentabocototha uncua Jesús peitabaratha tatsi xua Jesús pebarʉ cui itura jinaexaetsi. Bapon namchi Jesús beya, jeye: Pon Necanamataxeinaem jiwi, icha bara ichichipame bara caitacʉpa xua axaibi tana neexanaewam, tsipei jinya neayapusʉ itorobi coyenewa nexeinaem, jei bapon.
23417  MAT 8:3  Nexata Jesús nacobe yota yawa mata jayaba barapo pebin. Jesús barai, jeye: Bara ichichipan. ¡Bara axaibinde! ¡Bara caaperʉxaibi exanatsi! jei Jesús. Bapoxonae bapon nainya taaichurucuaetsi xua peperʉ sawiwatsi.
23418  MAT 8:4  Nexata Jesús barai peperʉ sawinchi: Taema, jopa yabara tsipaebinde ichamonaetha xua neaxaibiwam. Saya jame meisa ponde sacerdotemonaepintha xua nenaitʉtsinexa xua bapon necataenexa xua bayatha nejumewa. Bapontha care pocotsiwa xua pecatsiwa Nacomtha, pocotsiwa xua bayatha Moisés cui itoroba xua equeicha jopa jinya nenataxobinexa jinya pepontha. Bapoxonae daxita jiwi cayaputaena xua tsita ita peinya xeinatsi xua xam bara jumem yawa xua perʉ wʉnaem, jei Jesús.
23420  MAT 8:6  Barapo pentacaponaein Jesús jume daunweya baraichi, jeye: Tanecanamataxeinaem, pon inta nacuiteiba camatha boca tabotha. Bapon mʉbatsi yawa bichocono atene, jei barapo pentacaponaein.
23421  MAT 8:7  Jesús namchi: Bara beya tha ponaetsi taaxaibi exanaenexa bapon, jei Jesús.
23422  MAT 8:8  Barapo soldadomonae pia pentacaponaein tatsi jume nota: Tanecanamataxeinaem, xan saya tacui pawin. Auran xua xam nepatopaewa tsane tabotha tsipei xam ainya cuim. Icha saya paebiname xua bapon pia peatenewatha tatsi, bapoxonae bara axaibi tsane pon inta nacuiteiba.
23423  MAT 8:9  Xan barichi xeinan tananecanamataxeinaein pon neitoroba. Barichirʉ xeinan soldadomonae pomonae itorobeiban. Poxonae ichʉn itoroban: ponde, jan, bara bapon pona. Poxonae ichʉn waban: antha, jan, bara bapon patopa. Pon inta nacuita itoroban: inta exande, jan. Bara inta exana, jei barapon pon pentacaponaein.
23424  MAT 8:10  Poxonae Jesús baxua jume taeba, jume cui yabara cananthʉthʉ nanta xeinanaya cabenaeca, beta pepaebixae romanomonae soldadomonae pia pentacaponaein tatsi. Jesús necotaba pomonae puna poinchi, barai, jeye: Xaniyeya paca tsipaebatsi, Israel nacuatha irʉ dapocotsin jopa caxinaeinyo pocotsin icha pon iche pon tana necui yabara jume cowʉntsin xua bara neitacʉpa xua axaibi taexanaewa jiwi.
23427  MAT 8:13  Nexata Jesús barai pentacaponaein, jeye: Ponde jinya bo beya. Bara cata exanatsi tanecui yabara jume cowʉntsimxae xua bara taneitacʉpaewa xua tacata exanaewatsi, jei Jesús. Bapoxonae barapo pentacaponaein pia petanacuichin tatsi bara caena taaxaibi exanatsi.
23431  MAT 8:17  Poxonae Jesús barapo coyenein exana, bara nayabara jume cui weta exana caena bayatha Isaías peyabara cui tsiwʉnaeya paebixae. Bapon Isaías Nacom peitorobi jume pepaebin. Bapon jeye Cristo yabara: Bapon naca wenota wajʉntʉ coyene bojeiwa. Mataʉtano bapon naca wenota waatene coyenewan, jei Isaías pejume diwesitha.
23433  MAT 8:19  Poxonae cataunxuae Jesusbarʉ jopa torobabiyaeyo xua icha muxunene beya nexa, bapoxonae Jesús imoxoyo caquita uncuatabʉtsi pon jiwi pecuidubin Moisés pia peitorobi coyene. Jesús baraichi: Pon jiwi Necuidubim, capuna ponaeinchi daxita jʉpaeyantha xua ichaxotan neponaewa tsane, jei.
23434  MAT 8:20  Jesús jume nota: Namomonae ba pia mʉthʉn xeina ichaxota pemaitathopeibiwa. Irʉ peyapupunaewi ba coton xeina, ichaxota peyamaitathopeibiwa. Ichitha nama xan ponxaein Nacom Tananeitapetsin nama jopa daichinyo. Nama jopa xeinaeinyo bo xua tabo xua xota nafifinacaecan, jei Jesús.
23435  MAT 8:21  Bapoxonae ichʉn pon irʉ Jesús pijimonae jiwana bapon Jesustha namchi, jeye: Tanecanamataxeinaem, bara nepu copare tha taxa matha mʉthʉtha xubichi copiya xua bapoxonae tacapuna ponaewatsi tsainchi, jei.
23436  MAT 8:22  Jesús jume nota: Maisa jame nepuna ponde. Bara copare xua petʉpaewi bara mʉthʉcaeinchi, pomonae be pewerapaewi, jopa be tana nejume cowʉntsiwixae, barapomonae mʉthʉcaena, jei Jesús.
23439  MAT 8:25  Bapoxonae Jesús pijimonae yaʉbaxotsi, jeichichi Jesús: ¡Pata Necanamataxeinaem, pana capanepare! ¡Yanabunarecatsi! jei Jesús pijimonae tatsi.
23440  MAT 8:26  Jesús jume nota: ¿Eta pocotsiwa metha bichocono pajunuwame? ¿Cataunxuae jopa pana neyabara jume cowʉntsim xua bara tana neitacʉpaewa xua tapaca yawenaewatsi? jei Jesús. Nexata Jesús asiya uncua. Bapoxonae Jesús itawetaxuba joibo, maratsacano. Daxita caewanaya joibo yawa maratsacano.
23441  MAT 8:27  Bapoxonae barapo pebiwi yabara najʉntʉ coyene cabenaecarʉcʉpa xua pocotsiwa Jesús peexanaexae. Barapomonae najei: ¿Metha jintamda baponda? ¡Jamaisa bapon itawetaxuba joibo yawa maratsacan xua daxita xainya dubenanaya! najei barapomonae.
23443  MAT 8:29  Bapoxonae jemeicha caurimonae baponbe wawai exanatsibe, jeibe: Nacom Pexantom tatsim, ¿eta pocotsiwa metha patopame pata xantha? ¿Patopame jinya painya neperaxa exanaetsibe pewʉnaeya xua po matacabitha xua poxonae Nacom atene pana exanaena xua abe pata exanaexae? jei baponbe xua caurimonae wawaya exana.
23445  MAT 8:31  Caurimonae Jesús jeichi: Icha pana itawetame, moya pana nepu copabare marrano duweimonaetha, jei caurimonae.
23446  MAT 8:32  Nexata Jesús jume nota caurimonaetha, jeye: Moya pataema, jei. Nexata caurimonae pebinbe wepu ponatsibe, yawa marrano duweimonaetha pata. Barapo marrano duweimonae dʉcʉpa, pin pitapatororo othopareca. Pucuatha bunothopa. Caurimonae cabunothopatsi.
23448  MAT 8:34  Bapoxonae daxita tomarapiwi pona ichaxota Jesús eca. Poxonae Jesús tainchi, barapomonae Jesús jeichichi: Maisa bewa warapaename Gadara nacua weya, po nacua pata nacua weya, jei daxita barapomonae.
23450  MAT 9:2  Baraxota pebiwi pata. Barapo pebiwi Jesús tacarendenatsi pon pecuenobinchi. Xua xota pocotsiwatha pemaiteibiwa, barapomonae barapocotsiwatha pecuenobinchi carendenatsi. Poxonae Jesús tane xua barapomonae yabara jume cowʉnta xua bara Jesús peitacʉpaewatsi xua axaibi peexanaewatsi pon pecuenobinchi, bapoxonae Jesús barai pecuenobinchi: Tajiton, najʉntʉ coyene tsacatabare. Cacui yabara jʉntemainaya jʉntʉ puxana exanatsiba jinya abe neexanae cuiru coyenein, jei Jesús.
23451  MAT 9:3  Bapoxonae pomonae jiwi pecuidubiwi Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi, barapomonae daxita carepaya pia coutha nanta xeina. Najei: Maisa bapon bichocono abe tsipei pocotsiwa bapon paeba bichocono Nacom tsita ajumebetsi. Jiton dapocotsin aibi pon xua jiwi cacui yabara jʉntemainaya jʉntʉ puxana exanatsi abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi, najei barapomonae.
23452  MAT 9:4  Daichitha Jesús yaputane xua barapomonae pijʉntʉ coyeneintha natsipaeba. Jesús barai barapomonae, jeye: ¿Eta xua metha baxua abeya pana neyabara cananta xeiname?
23453  MAT 9:5  ¿Eta po jumetha baran tsane pecuenobinchi? ¿Metha jan tsane: Jinya abe neexanae cuiru coyenein cata jʉntemainatsi, jan tsane? Ichacuitha ¿metha jan tsane: Nontaponare, yawa bara ponare, jan tsane?
23454  MAT 9:6  Daxota aunxuae paca tsita itapeinya xeinaeinchi xua xan ponxaein Nacom Tananeitapetsin, xua xeinan taayapusʉ itorobi coyenewa xua bara tana neitacʉpaewa xua jiwi tayabara cacui jʉntemainaya jʉntʉ puxana exanaewa abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi pomonae jinompa barapo cae pin nacuathe, jei Jesús. Bara nexata pecuenobinchi Jesús barai, jeye: Catsipaebatsi nontaponde. Jinya nemaituncuaewa pire. Jinya bo be-iyande, jei Jesús.
23456  MAT 9:8  Poxonae jiwi tane baxua, barapomonae yabara najʉntʉ coyene cabenaeca yawa Nacom wʉnae jaintatsi. Barapomonae nabarai: Anoxuae waxainchi tainchi pocotsiwa pewʉnaewa pocotsiwa jopa yaputaetsi, yawa wʉnae jaintatsi xua Nacom barapo jitontha pecatsixae pia peayapusʉ itorobi coyenewa, jei barapomonae.
23457  MAT 9:9  Jesús bara weya pontaba ichaxota axaibi exana pon pecuenobinchi. Bapoxonae Jesús tane pebin pon pewʉn Mateo. Bapon eca ichaxota bapon paratixi matoma noteibeca po paratixi jiwi bewa catsibina pon romanomonae itorobiya pia pepa peewatsinchi nexa. Jesús Mateo baraichi: Nepuna ponde, jei Jesús. Bapoxonae Mateo caena nainya nontapona yawa napuna pona Jesustha.
23459  MAT 9:11  Ichitha poxonae fariseomonae tane xua Jesús dacotsiwa barʉ eca, barapomonae namchi. Jesús pijimonae tatsi baraichi: Maisa Jesús abe exana poxoru barʉ xayeca pomonae paratixi pentoma noteibiwi. Mataʉtano, barʉ xayeca pomonae abe peexanae cuiru coyene peexanaewi, jeichichi Jesús pijimonae tatsi barapo fariseomonae.
23460  MAT 9:12  Poxonae Jesús baxua jume tane, bapon Jesús namchi barapomonaetha: Pomonae ba xaniwaicha jinompa xua jopa ateneyo barapomonae ba jopa canantawenonaeyo pon jiwi peyawʉbin. Saya jame meisa pomonae ba atene barapomonae jame canantawenona pon jiwi peyawʉbin. Bara jʉta coyene ichi barapomonae pomonae nebarʉ xane. Barapomonae nenantawenona xua tayabara cui jʉntemainaenexa abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi.
23461  MAT 9:13  Panacuidubaponde xua Nacom Pejume Diwesi paeba. Meje xua Nacom namchi, jeye: Ichichipan xua jiwi nantanuweya peyabara nanta xeinaewa ichamonaetha xua peyawenaewa tsane. Baxua jame ichichipan beyacaincha xua ichichipan po cui coyene xua jiwi duwei petautsiwa xua tuxusi exana xan nexa, jei Nacom. Barichinno xan patopan apara tha jopa tawabinexa tsane pomonae pejʉntʉ coyene xanepanaewi. Apara jame patopan tha meisa tawabinexa tsane pomonae peajʉntʉcoyenebe jiwi, xua barapomonae icha jʉntʉ coyene pexeinaenexa tsane peauraxae xua abe exana, jei Jesús.
23462  MAT 9:14  Nexata Juan pon jiwi Pebautisabin, bapon pia pepuna jinompaewichi barapomonae pata Jesús pia xantha tatsi. Barapomonae Jesús yainyabatsi, jeye: Apara paxan irʉ fariseomonaerʉ jopa juniya Nacom payabara nainboteibinyo poxonae Nacom pawʉqueiban. ¿Eta xua metha jinyamonae daxua jopa cou daichiyo, saya cou ʉ penabaneibi? jei barapomonae pomonae Juan pia pepuna jinompaewichi tatsi.
23463  MAT 9:15  Jesús jume nota barapomonae: Jiwi ba jopa bewa wecoyeya yabara nainbotsi poxonae ichamonae pexaewa tsinacaetuta penabanaenexa xua poxonae pebin pecotsiwa pita. Poxonae cataunxuae awiya bapon eca pexaewa penabanaewatha, bapoxonae jiwi ba pebʉrʉya nabane, jopa bewa yabara nainbotsi tsane. Ichitha icha pon aena piowa pita, caena nainya waetabatsi, ichamonae waetaba xua bapon tajʉ pecaponaenexatsi, bapoxonae jame jiwi ba bewa wecoyeya yabara nainbotsi xua equeicha bapon caewa pepatopaewa tsane.
23464  MAT 9:16  Jiwi ba jopa exanaeyo xua pena paparuwa tsiwiyo jiwana caxinaxubeta po paparuwa cataunxuae jopa matanaxubiyo, xua barapo paparuwa pewan botsinexa peru dorouto. Icha baxua exanaetsipa xua pena paparuwatha wan bota peru doroutotha, bapoxonae barapo dorouto abe tsipae. Tsipei poxonae barapo dorouto matanaxuba barapo pena paparuwa natsaquetabiya. Poxonae barapo pena paparuwa natsaquetabiya equeicha wan tsitsipanarena barapo dorouto. Bapoxonae equeicha nama bichocono pin wan tsanaya beyacaincha xua poxonae copiya.
23465  MAT 9:17  Mataʉtano jiwi ba pena vino mera jopa eparecaeyo peru bocototha, tsipei icha baxua exanaetsipa, barapo pena vino mera abe exanaetsipa barapo bocoto. Tsipei barapo bocoto jopa nayeyetaponaeyo poxonae barapo vino mera atsaxa. Barapo pena vino mera naxuba yawa barapo bocoto naxuba poxonae barapo bocoto tsitsica. Daxota bewa jame pena vino mera eparecae pena bocototha. Bapoxonae pena vino mera jopa naxubiyo, yawa pena bocoto jopa naxubiyo poxoru boco yeyena yawa poxoru pena bocoto, jei Jesús.
23466  MAT 9:18  Poxonae cataunxuae Jesús cueicueijei barapomonaetha, bapoxonae pebin patopa. Bapon judiomonae pia penacaetutsi bo pia pecanamataxeinaein tatsi. Bapon pewʉn Jairo. Jesús petaxutha irabe tatayecarecatsi. Bapon baxua exana tsipei Jesús pon ainya cui peexanaeinchi. Bapon namchi Jesustha: Taxantiyo anoxuaetha inta tʉpa. Icha xam ponaename yawa necobetha mata jayabiname, bapoxonae barapowa equeicha asʉ tsane xua equeicha nacosatsina, jei Jairo.
23469  MAT 9:21  Baxua exana tsipei bapowa nanta xeina, jeye: Icha pia paparuwa tajayabin bapoxonae axaibin tsane, jei bapowa. Poxonae bapowa Jesús tajayabatsi pia paparuwa, bapoxonae caena jʉntʉbʉ jana naruntaba. Nexata Jesús napatomeicha necota, yawa yabʉyo tainchi. Jesús namchi bapowatha: Yabʉyo, najʉntemiya xore. Caaxaibi exanatsi jinya tana neyabara jume cowʉntsixaem xua bara tana neitacʉpaewa xua tacaaxaibi exanaewatsi, jei Jesús.
23472  MAT 9:24  Jesús namchi jiwitha: Tutu weya paponde. Yabʉyo apara jopa tʉpaeyo, maituncua apara, jei Jesús. Poxonae Jesús baxua paeba, jiwi Jesús jume cui caponatsi.
23475  MAT 9:27  Poxonae Jesús bara weya pona ichaxota yabʉyo caewa asʉ exanatsi, pebinbe Jesús puna poinchi. Baponbe peitata nacʉtsinbe. Baponbe wawaya jeibe: Xam Jesús, David pia pemomoxi susatopin jiwanam ponxaem Nacom necaitapetsin pana neyabara najʉntʉ coyene xeinarebe xua pata tana neyawenaenexamebe, jeibe baponbe ponbe peitata nacʉtsinbe.
23476  MAT 9:28  Poxonae Jesús bomʉxʉ bejoniya, ponbe peitata nacʉtsinbe Jesús imoxoyo caquita poinchibe. Jesús yainyaba baponbetha: ¿Bara pana neyabara jume cowʉntamebe xua bara tana neitacʉpaewa xua axaibi tapaca caexanaewatsibe? jei. Jume notabe: Aja, pata Tanecanamataxeinaem, bara paca cui yabara jume cui cowʉntatsibe, jeibe.
23477  MAT 9:29  Bapoxonae Jesús itamaiquei jayababe baponbe. Jesús namchi baponbetha, jeye: Icha pana necui yabara jume cowʉntamebe xua bara tana neitacʉpaewa xua axaibi tapaca exanaewatsibe bara baxua pacata exanaeinchibe xua axaibi paca exanaeinchibe, jei Jesús.
23478  MAT 9:30  Bapoxonae caena nainya aitamaiqueixaibibe. Jesús jume daunweya baraibe baponbe, jeye: Jopa pana necui yopichindebe ichamonaetha xua pacata exainchibe baxua, jei Jesús baponbetha.
23481  MAT 9:33  Bapoxonae Jesús itaweta cauri xua barapo pebin muxusipana exainchi. Caena nainya bapon cueicueijei. Nexata pomonae xua tane xua Jesús exana, barapomonae yabara najʉntʉ coyene benaeca. Barapomonae namchi, jeye: Jopa bapana taetsi Israel nacuatha icha be ichi pocotsiwa Jesús exana, jei barapomonae.
23482  MAT 9:34  Ichitha poxonae fariseomonae jume tane baxua, barapomonae namchi Jesús yabara, jeye: Barapon caurimonae itawetatsi tsipei xeina caurimonae pia pentacaponaein tatsi pia peayapusʉ itorobi coyene tatsi, jei fariseomonae.
23485  MAT 9:37  Nexata Jesús namchi pijimonaetha: Bara xainyeya paca tsipaebatsi. Pabitha ba pocotsiwa peʉbiwan naweta nawita, daichitha ba penacuichiwi pomonae jota pinmonae aibi. Bara jʉta ichi barapo cae pin nacuathe. Jiwi pinmonae jinompa pomonae nantawenona xua pejume taewa tsane Nacom pia pexeinya jume diwesi tatsi. Daichitha pomonae Nacom Pejume Diwesi cueicueijei tsurubenanaebiya ichamonaetha, barapomonae pinmonae aibi, saya tsiquimonaeyo.
23487  MAT 10:1  Nexata Jesús pijimonae waba. Barapomonae jiwana itapetatsi doce poyobe, pomonae baraichi: Jesús pia peitorobi jiwi tatsi, jeichichi. Jesús barapomonae cata pia peayapusʉ itorobi coyenewa xua cauri ichamonae petaitawetsinexatsi pomonae xua cauri xeina. Mataʉtano Jesús cata pia peayapusʉ itorobi coyenewa xua pijimonae tatsi axaibi peexanaenexa pomonae xua atene, xuano xua cuenecuenona.
23488  MAT 10:2  Barapomonae pomonae doce poyobe pomonae peitorobiwichi, ichʉn pewʉn Simón, pon icha wʉnno Pedro baraichi. Irʉ ichʉn pewʉn Andrés, pon Simón peweicho tatsi. Irʉ ichʉn pewʉn Santiago. Irʉ ichʉn pewʉn Juan, pon Santiago peweicho tatsi. Baponbe Zebedeo pexantobe tatsi.
23491  MAT 10:5  Barapo doce poyobe Jesús itoroba, Jesús jeye: Jopa paponaeinde po nacua ichaxota jinompa pomonae jopa judiomonae naexanaeyo. Jopa paponaeinde po tomaran ena Samaria nacuatha.
23495  MAT 10:9  Jopa pacaponaeinde paratixi xua poxonae painya newarapaenexa.
23497  MAT 10:11  Poxonae papanenebiyam pin tomaratha, ichacuitha tsiqui tomariyotha, pajeire pon jiwi barʉ cui itura jina xuano xua paca tsiwaba pia botha tatsi pia paca apatsinexa tsane. Bapon pia botha tatsi painya nepu enaeinde beya tsane poxonae barapo tomara weya pawarapaename.
23498  MAT 10:12  Poxonae bomʉxʉtha pajojoniyame, barapo bopiwi pajacobare, pajande: Barabʉ Nacom jʉntema jinompa paca cana exanaena, pajande.
23501  MAT 10:15  Bara xainyeya paca tsipaebatsi matacabi patopaena, po matacabitha Nacom yabara paebina jiwi petsita natsicuentsixaetsi xua abe petsita exanaexaetsi. Barapo matacabitha jopa juniya bichocono atene tsane pomonae paca jume itaweta. Caena bayatha Sodoma tomarapiwi irʉ Gomorra tomarapiwi bichocono abe exana. Daxota Nacom atene exanaena barapo tomaramonaebe. Bara bequein Sodoma tomarapiwi atene mataʉta irʉ Gomorra tomarapiwi bequein atene tsipei bichocono abe exana barapomonae. Ichitha nama pomonae barapo tomaratha jinompa, pomonae paca jume itaweta, jopa juniya peraxa jʉbebi tsainchi, beyacaincha poxonae Sodoma tomarapiwi yawa Gomorra tomarapiwi peraxa jʉbebatsi, jei Jesús.
23502  MAT 10:16  Equeicha Jesús jeye: Paponde ichaxota paca itorobatsi. Paca caitorobatsi pia xainya beya pomonae jopa pejume cowʉntsiwi, pomonae itacʉpatsi xua abe painya nepaca exanaewa, icha ovejan ichi xua poxonae pona ichaxota neʉthʉ jinompa xua itacʉpatsi xua abe peexanaewatsi. Paxam pananthʉthʉ cui wʉnaetsiya tsaquiya jinompare, tsipei ichamonae beya paca pepeichipa. Baxua bara paichinde icha jomo ichi xua peita coxonaein poxonae waxouto cuitaya naetsiriwatsi. Paxam bara jʉtiya jopa paichim tsane jopa ichamonaetha abe paexanaeinde, icha topiboto ichi xua anaepana jopa nanta xeinecaeyo xua jʉntema yapoponeca.
23507  MAT 10:21  Jiwi caenaetsina barompaya peweicho jiwi ichamonaetha xua ichamonae pejutebinexa tsane. Irʉ coxiyeiwi ichamonaetha caenaetsina pia pexui xua ichamonae pejutebinexa tsane. Irʉ pexui paxeiwi caenaetsina ichamonaetha xua ichamonae pejutebinexa tsainchi.
23510  MAT 10:24  Pon ba aena nacuiduba xua peyaputaenexa, bapon jopa be bapocotsinyo, pon pecuidubin jiwi, pon peyaputaein. Mataʉta pon ba petanacuichin jopa ainya cuiyo, jopa be bapocotsinyo pon xua peitorobixaetsi pon pia pecanamataxeinaeinchi tatsi.
23511  MAT 10:25  Pon ba penacuidubin bewa nanta xeinae, bewa najei: Maisa ichamonae inta abe exanatsi pon tana necuidubin. Metha bara neichi tsane, bewa najei. Irʉ pon ba tanacuita pia pecanamataxeinaeinchi bewa najei: Maisa ichamonae inta abe exanatsi pon tanecanamataxeinaein. Metha bara neichi tsane, bewa najei. Icha pocotsi coyeneya baponbe ichi poxonae baxua nayabara nanta xeinabe, bara pocotsi coyeneya paca cana ichiya exana jiwi icha poxonae neyabara ichiya namchi. Tsipei jiwi abe neyabara paeba xua jeye: Maisa bapon Beelzebú tsecae pon caurimonae pia pentacaponaein tatsi, jei. Mataʉta paca yabara jei tsane: Maisa barapomonae Beelzebú pijimonae tatsi po Beelzebú caurimonae pia pentacaponaein tatsi, paca yabara jei tsane, jei Jesús.
23512  MAT 10:26  Equeicha Jesús jeye: Jopa jiwi pacunuwinde xua tapana neyabara paebiwam. Tsipei daxita diwesin, xua po diwesin bequein anoxuae jiwi jopa yaputaeyo, bexa yaputaena. Pocotsiwa jiwi abe nameicha exana daichitha ichamonae bexa yaputaeponaena baxua.
23515  MAT 10:29  Jiwi ba caenaeta sito dos poyobe, saya cae paratiyotha nantomata. Bequein barapo sitobe caenaeta jiwi xua jopa matoma nautsiyo, poxoru saya sito, ichitha painya Axa Nacom yaputane yawa copata poxonae barapo sitobe jiwana iratha yajopeica xua yatʉpa.
23517  MAT 10:31  Jopa pajunuwinde tsipei paxam bichocono Nacom patsita ainya cuim, beyacaincha siri, jei Jesús pijimonaetha.
23518  MAT 10:32  Equeicha Jesús namchi: Yabara paca tsipaebatsi pomonae xua nayopita ichamonaetha pomonae xua najei: Apara paxan Jesús pijimonae tatsi pan, najei. Barichi xan xuya jan tsane Nacomtha: Barapomonae apara tana nejume cowʉntsiwi, jan tsane xuya barapo Nacom peitabaratha pon Taxa, pon peitabocotha peecaexae.
23519  MAT 10:33  Ichitha pomonae xua neyabara jei ichamonaetha: Jopa bapon yaitaeinyo, jei, xan xuya barapomonae yabara jan tsane: Apara barapomonae jopa yaitaeinyo, jan tsane xuya Taxa beicha, pon peitabocotha peecaexae, jei Jesús.
23520  MAT 10:34  Equeicha Jesús namchi: Jopa pananta xeinaeinde xua patopeican saya meisa xua jiwi jʉntema jinompa tacana exanaewa tsane. Jopa baxua tsipatopaeinyo. Apara jame tsipatopeican taexanaenexa po coyene jiwi naba exanatsi xua daxota ainya bicheiton penaexanaenexa. Pomonae jopa nejume cowʉntsiyo ita aenae-aenei pomonaetha pomonae tana nejume cowʉntsiwi.
23523  MAT 10:37  Pon antobe paxa yawa pena beyacaincha xua neantobe bapon jopa naexanae tsane pon tajiwimonae jiwanapin. Pon antobe pexanto beyacaincha xua neantobe, bapon jopa naexanae tsane pon tajiwimonae jiwanapin. Yawa pon antobe pexantiyo beyacaincha xua neantobe bapon jopa naexanae tsane pon tajiwimonae jiwanapin.
23525  MAT 10:39  Pon naantobeya nata exana pocotsiwa bapon ichichipa bapon jopa xeinaeyo peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa ataya tsiteca xua Nacom pia nacua beicha. Ichitha pon neantobeya inta exana pocotsiwa ichichipan taneantobexae bapon xeinaena peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa ataya tsiteca xua Nacom pia nacua beicha, jei Jesús.
23526  MAT 10:40  Equeicha Jesús namchi: Pon xua paca matenta weyatane pia tana neyabara jume taenexa tsane pocotsiwa papaebiname, barapara bapon yawa neweyatanerʉ. Barapon pon xua neweyatane, barapara mataʉtano weyataenarʉ xua weyatainchi pon xua tana neitorobixae, bapon Nacom.
23528  MAT 10:42  Pon xua apatsina tajiwimonae jiwana pintha bequein jopa matowa apatsiyo mera xua bequein cae corotiyo xua ameneque, daichitha Nacom bapontha catsina pia peyabara cui matomatsiwa tsipei bapon tajiwimonae jiwanapin yawenatsi, jei Jesús.
23531  MAT 11:3  Barapomonae Jesús yainyabatsi xua Juan najume caruta, xua jei: ¿Metha bara xaniwaicha xam baponda, pon bewa patopaena pon Mesías? ¿Ichacuitha metha bara ichʉn pawʉnae ewatan jampa? jei baraponbe xua Juan najume caruta.
23532  MAT 11:4  Jesus jume nota baraponbe, jeye: Papondebe, mataʉta Juan patsipaebarebe xuaunxuae pocotsiwa pana necui tanemebe, mataʉtano xuaunxuae pocotsiwa pana nejume tanemebeno.
23534  MAT 11:6  Patsipaebarebe Juan xua xan janje: Jʉntʉ coyene weiweinaena pon jopa ainya ʉnthʉthʉnyo, pon xaniwaicha neyabara jume cowʉnta, xua jan, jei Jesús.
23535  MAT 11:7  Poxonae Juan pia penacana jume caitorobinbe tatsi ponatababe, bapoxonae Jesús tamropata pitaba xua yabara paeba jiwitha xua Juan yabara paebatsi, jeye: Ira xuepana susato tsurucuae nacuatha paponame. Poxonae bara beya poponame, ¿eta xua painyatsi, painya jume taetsi pebin pon ainya ʉnthʉthʉto cui xeina icha be naepanaewa ichi xua saya joibo ba jʉbabiya caya tsaibi? Jume apara.
23536  MAT 11:8  Bara paichim. Paponame ¿painya nejumetaenexa pebin pon peitʉpanae paparuwa nama xatata? Jume apara. Payaputaneme pomonae peitʉpanae paparuwan nama xataba, barapomonae ba jinompa pexeinya bontha pomonae jiwi itorobiya pia pepa peewatsiwixaetsi.
23538  MAT 11:10  Juan bapon apara, pon yabara paebatsi Nacom Pejume Diwesitha poxonae Nacom netsipaeba, nejei: Catsiwanae itorobinchi copiya pon tana nacajume carutsin. Barapon jʉntʉ cui wʉnaetsina jiwi xua daxita jiwi najʉntʉ cui wʉnaetsina xam nexa, xua necantenta weyataeya wabinexa poxonae patopaename, nejei Nacom Pejume Diwesitha.
23540  MAT 11:12  Juan pon jiwi Pebautisabin, poxonae bapon tamropata pitaba xua cueicueijei Nacom Pejume Diwesi xua beya anoxuae pin bicheitomonae nejume cowʉnta pia penaexanaenexa Nacom piamonae tatsi. Barapomonae pichichi xua penaexanaewa Nacom piamonae tatsi pomonae Nacom itorobiya peewatsixae bequein ichamonae ayapube taexana barapomonaetha.
23542  MAT 11:14  Icha paxam xaniwaicha paichichipame xua payabara jume cowʉntame xua pocotsiwa barapomonae bayatha yabara paeba, bapoxonae bara panejume cowʉntsiname xua paeban, xua jan: Apara Juan bapon Elías pon caena bayatha tʉpa. Barapon apara pon Nacom peitorobi jume pepaebin, pon bayatha Nacom yabara paeba xua bepa pinae equeicha patopaena, jan.
23544  MAT 11:16  ¿Eta pocotsimonae cui jʉpatsi barapomonae pomonae xote jinompe pomonae Nacom jume itawetatsi? ¿Etabe jʉta ichi barapomonae? Barapomonae be pexui, pocotsixi panatha nabarʉ jinompa. Nabarʉ wawai tsurubenanaebiya.
23545  MAT 11:17  Barapoxi nabarai, jeye: Bayatha oibo paca tsimuxu obatsiba ichitha jopa panawirabim. Bayatha paca tsimuxu wecoyeichiba icha be ichi poxonae ichʉn tatʉpatsi ichitha jopa pana itanuwe jume notsim xua painya newecoyeinexarʉ, jei barapoxi.
23546  MAT 11:18  Juan patopa pon jiwi Pebautisabin. Bapon jopa xaeyo pan, yawa jopa apaeyo vino mera. Ichitha paxam pajam: Apara Juan xeina cauri, pajam.
23547  MAT 11:19  Bapoxonae xan ponxaein Nacom Tananeitapetsin patopan. Xan pan taxaein yawa vino mera taapaein. Paxam pana neyabara paebame pajam: Bapon maisa jopa juniya nabanaeyo, yawa jopa juniya apaeyo. Peatsacaewi abe peexanae jiwi pia jiton tatsi, irʉ pomonae paratixi pentoma noteibiwi, barapomonae pia jiton tatsi, pana neyabara jam. Nacom piamonae tatsi barapomonae tsita exana xua jiwi tsita exanatsi Nacom pia peyaputae coyeneintha tatsi. Po coyene barapomonae exana, baxua Nacom tsita pexainyei coyenetsi, jei Jesús.
23549  MAT 11:21  Daxota barapo tomaranpiwi beya, jeye: ¡Pai jaibo, Corazín tomarapiwi tsobenae! ¡Irʉ Betsaida tomarapiwi tsobenae! Po tsita itʉtsi coyenewan exanan Corazín tomaratha irʉ Betsaida tomarathano, ichʉn jopa bapana exanaeyo barapo tsita itʉtsi coyenewan Tiro tomaratha yawa Sidón tomaratha. Icha barapo tsita itʉtsi coyenewan exanaetsipa Tiro tomaratha Sidón tomarathano, barapo tomarabepiwi icha penanta xeinae coyenewatha yabara nanta pentsipa Nacomtha. Barapomonae iratha enaetsipa yawa paparuwan nama xatabichipa xua pocotsiwa be peru mapaton xua axʉn, yawa ipuna nacaxuebichipa pia pepontha. Barapomonae baxua exanaetsipa xua ichamonae petsita itapeinya xeinaewa tsainchi xua icha jʉntʉ coyenein Nacom petsita xeinaewatsi peauraxae abe peexanaexae bapontha.
23551  MAT 11:23  ¡Incane irʉ Capernaum tomarapiwi pamdʉ! ¿Bara pana nanta xeiname xua paca capanenebiya tsane peitaboco beicha? Jume, apara paca itorobina petʉpae coyene cuiru bereca. Po petsita itʉtsi coyenewan painya tomaratha exanan icha bayatha barapo petsita itʉtsi coyenewan exanaetsipa Sodoma tomaratha, bara cataunxuae barapo tomara ecaetsipa, xua beya anoxuae tsipae. Tsipei barapomonae metha bayatha xeinaetsipa icha jʉntʉ coyene xua peauraxae xua abe exana Nacomtha. Metha bapoxonae Nacom jopa jutebichipae barapo tomarapiwi.
23552  MAT 11:24  Ichitha paca tsipaebatsi paxam Capernaum tomarapiwi pam, matacabi patopeicaena po mataqueitha Nacom yabara paebina daxita jiwi petsita natsicuentsixaetsi abe petsita exanaexaetsi. Barapo mataqueitha bichocono paca peraxa jʉbebina, beyacaincha xua Sodoma tomarapiwi peraxa jʉbebinchi bichocono, jei Jesús.
23553  MAT 11:25  Bara caena bapoxonae Jesús jʉntʉ coyene weiweina exanatsi Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi. Jesús namchi, jeye: Axa peitaboco Necanamataxeinaem, yawa ira Necanamataxeinaem. Wʉnae cajaintatsi tsipei jopa tsita itʉbim pocotsiwa pexainyei coyenewa xan yabara pomonaetha pomonae bichocono penacuidubiwi pomonae be pinyon penatsicotaewi tsipei nanta xeina xua bichocono peyaputaewi daxita. Jame tsita itʉtame barapo pexainyei coyenewa xua xan yabara pomonaetha pomonae jopa bichocono penacuidubiwi, pomonae be pexui penatsicotaewi tsipei jopa nanta xeinaeyo xua bichocono peyaputae jiwi daxita.
23554  MAT 11:26  Axa, baxua exaname necatsita xanepanaexae baxua, jei Jesús Paxatha.
23555  MAT 11:27  Equeicha Jesús namchi pijimonaetha, jeye: Taxa daxita necata xua pia peitorobi coyenewa tatsi, mataʉtano xua pia peyaputae coyenewa tatsi. Dapon aibi pon xaniwaicha nejʉntʉ cui coyene yaputane. Jame saya meisa Taxa Nacom, nejʉntʉ cui coyene yaputane. Dapon aibi pon Taxa jʉntʉ cui coyene yaputainchi. Saya jame meisa Taxaxae jʉntʉ cui coyene yaputan. Mataʉtano barichi Taxa meisa jʉntʉ coyene yaputainchi pon saya bara copatan xua bara Taxa pejʉntʉ cui coyene yaputaewa tsainchi.
23558  MAT 11:30  Barapo tacuidubi cui coyenewan jopa ayapubeyo painya jʉntʉ cui coyenetha. Bara paca itacʉpa xua painya neexanaewa tsane barapo tacuidubi cui coyenewan, jei Jesús.
23560  MAT 12:2  Poxonae fariseomonae cui tane xua Jesús pijimonae tatsi exana, bapoxonae barapomonae Jesús tsipaebatsi, jeye: Jamaisa jinya jiwimonae nacuita barapo matacabithe poxonae yaboto nota trigo xu. Apara jiwi jopa yabara copatichi xua penacuichiwa po mataqueithe xua judiomonae barompaya pia pentaquei seicae matacabi tatsi, jei fariseomonae.
23561  MAT 12:3  Jesús jume nota, jeye: Barapo tajiwimonae jopa apara abe exanaeyo. Jopa payabara yorobim pocotsiwa bayatha David exana poxonae jainpa, poxonae irʉ pijimonae tajainpatsirʉ. Bapon David, pon caena bayatha israelmonae itorobiya pia pepa Peewatsinchi.
23563  MAT 12:5  Mataʉtano bequein payabara yorobame Moisés pia peitorobi coyenewatha ichaxota jei: Sacerdotemonaepiwi nacuita judiomonae barompaya pia pentaquei seicae matacabitha tatsi poxonae Nacom pin pia botha tatsi duwei tauta xua petuxusi exanaenexa Nacom nexa, jei. Apara barapo coyene jopa peabe coyenewiyo. Jiwi bara copata. Jopa cui matawentsiyo bequein bara barapo judiomonae barompaya pia pentaquei seicae matacabitha tatsi exana taetha.
23565  MAT 12:7  Paxam jopa xanepanaeya payaputaem xua Nacom jei pejume diwesitha: Ichichipan xua painya nexeinaewa tsane nantanuweya peyabara nanta xeinae ʉnthʉto xua ichamonae painya neyawenaewa tsane. Baxua jame bichocono ichichipan beyacaincha xua duwei petautsiwa xua petuxusi exanaewa xan nexa, jei Nacom Pejume Diwesitha. Icha bayatha payaputaetsipame pocotsiwa Nacom Pejume Diwesitha paeba, bapoxonae barapo tamonae jopa abe payabara paebimchipae pomonae bequein bara jopa abe exanaeyo.
23568  MAT 12:10  Barapo botha pebin eca pon pecobe mʉbinchi. Baxotarʉ fariseomonae ena. Barapo fariseomonae ichipa piraichi Jesús yainyabatsi xua icha Jesús jume notsina icha jumetha xua bapoxonae Jesús pecui yabara paebinexatsi jiwitha xua Jesús abe exana. Barapo fariseomonae Jesús jeichichi: ¿Bara Moisés pia peitorobi coyene jumewatha yabara copata jampa xua pon atene bara axaibi peexanaewatsi pentaquei seicae mataqueitha jampa? jei.
23569  MAT 12:11  Jesús jume nota, jeye: ¿Jintam metha pon paxam jiwana, pon xeina cae oveja, xua poxonae jopa jutsipae icha barapo oveja mʉthʉtha tajoparecatsi? Apara bara awiya jutsipa pia ovejaxae bara bequein pentaquei seicae matacabi taetha.
23571  MAT 12:13  Nexata Jesús barai pontha pon pecobe mʉbinchi jeye: Nacobe doire, jei. Poxonae bapon nacobe doita, bapoxonae nainya cobe wʉnae tsanaya icha icha cobe ichi.
23574  MAT 12:16  Mataʉta Jesús barapomonaetha itoroba, jei: Jopa baxua ichamonaetha pana necui yopichinde xua jiwi axaibi taexanaewa, jei Jesús.