Wildebeest analysis examples for:   cui-cui   ,    February 11, 2023 at 18:20    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23214  MAT 1:1  Meje barapo diwese Jesucristo pia pamo susatopiwi tatsi yabara. Jesucristo pon Nacom itoroba itaboco wetsica xua jiwi pecapanenebiyaenexatsi. Bapon Abraham pia pemomoxi susato jiwanapin tatsi. Barapon Abraham pon bayatha caena tʉpa, pon copiya naebopa po cae pin nacuatha xua israelmonae pomonae judiomonaexae beya pinmonae tsoponae. Mataʉtano Jesucristo David pia pemomoxi susato jiwanapin tatsi. Barapon David pon bayatha caena tʉpa, pon caena bayatha Israel nacuapiwi itorobiya pia pepa peewatsinchi.
23215  MAT 1:2  Abraham Isaac paxa tatsi. Bapon Isaac Jacob paxa tatsi. Bapon Jacob, Judá paxa tatsi yawa Judá peweicho jiwi, bapontha cae axaba.
23219  MAT 1:6  Bapon Isaí David paxa tatsi, po David caena bayatha Israel nacuamonae itorobiya pia pepa peewatsinchi. Mataʉtano David pexanto tatsi pewʉn Salomón. Bapon Salomón pena tatsi pewʉn Betsabé, powa copiya bayatha Urías xeina.
23224  MAT 1:11  Bapon Josías Jeconías paxa tatsi, irʉ Jeconías peweicho jiwi bapontha cae axaba. Bapon Jeconías poxonae israelmonae teicaeya capoinchi Babilonia nacua beya, barapo jinaebotha Jeconías naexana epatotha.
23229  MAT 1:16  Bapon Jacob José paxa tatsi. Bapon José piowa tatsi pewʉn María. Barapowa María Jesús pena tatsi. Bapon Jesús icha wʉn wʉn dutatsi, po wʉn “Mesías”, jei, po wʉn xua jei: “Pon Nacom itoroba itaboco wetsica xua jiwi pecapanenebiyaenexa tsainchi”, jei.
23230  MAT 1:17  Abraham pia xainya weya tatsi trece poyobe pebiwi naexana xua Abraham muxunano daxota daxita catorce poyobe naexana, beya pu ducua poxonae David naexana. Bapon irʉ Salomón pia xainya weya tatsi trece poyobe pebiwi naexana xua Salomón muxunano daxota daxita catorce poyobe pebiwi naexana beya pu ducua poxonae Israel nacuamonae teicaeya capoinchi Babilonia nacua beya, beya pu ducua poxonae Jeconías naexana. Salatiel pia xainya weya tatsi trece poyobe pebiwi naexanapona xua Jeconías muxunano. Daxota daxita catorce poyobe naexana, beya pu ducua poxonae Mesías naexana.
23231  MAT 1:18  Poxonae Jesucristo naexana bara iche: María Jesucristo pena tatsi, poxonae bapowa muxu pepichi pecotsiwa pon pewʉn José, poxonae abʉ cataunxuae jopa perʉ nacoyabiyo, bapoxonae María pexuyo bʉpana taecatsi. Barapo pexuyo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi María tsiperʉ weeca exanatsi. Barapo pexuyo pewʉn Jesús.
23232  MAT 1:19  José, María pia pebin tatsi tsane, poxonae pichina pon pejʉntʉ coyene xanepanaein. Daxota bapon José, María jopa beyabara paebichi xua catsa pexuyo pecapoponaexae xua bʉpana taecatsi xua María aura peexanaenexa tsainchi jiwi peitʉtha tatsi. Bapoxonae José namicha moyiya najʉntʉ cui coyene baraxuba xua jopa pepichiwa tsane, xua jiwi jopa cataunxuae pecui yabara yaputaenexa.
23233  MAT 1:20  Poxonae came cataunxuae baxua yabara nanta xeina, José maituncuataba. Bapoxonae José amachinae tsita naitʉtatsi matatsunpin po matatsunpin Nacom itoroba. Matatsunpin namchiya jeye: “José, David pia pemomoxi susato jiwanapin tatsim, jopa junuwinde xua nepichiwa tsane María xua jinseuri neexanaewa tsane. Tsipei barapo pexuyo, po pexuyo naexanaena, apara Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi pia pexuyo tatsi.
23234  MAT 1:21  Bapowa tanaexanaeinchi pexanto. Bapon wʉn dutsiname, po wʉn ‘Jesús’, jei. Barapo wʉn, wʉn dutsiname tsipei bapon pijimonae capanepaena xua abe pia peexanae cuiru coyenein weya tatsi, xua daxota Nacom jopa petsitanexatsi xua barapomonae pexeinaewa penatsicuentsiwa”, jei matatsunpin.
23235  MAT 1:22  Daxita baraxua exana penacui yabara jume wetsinexa pocotsiwa bayatha Nacom pia peitorobi jume pepaebin caena bayatha yabara tsiwʉnae muxu duta Nacom nexa, xua jeye:
23236  MAT 1:23  “Matha taema, yabʉyo pexuyo bʉpana taecatsi powa jopa perʉ nacoyabiyo pebin. Yawa tanaexanatsi pexanto, po pexuyo wʉn dutatsi, po wʉn ‘Emanuel’, jei”, jei Nacom pia peitorobi jume pepaebin. (Barapo wʉn jei: “Nacom naca barʉ popona”, jei.)
23237  MAT 1:24  Poxonae José nacosataxuba, bapon exana pocotsiwa matatsunpin itoroba po matatsunpin Nacom itoroba. José María pitatsi.
23238  MAT 1:25  Bequein cae botha nabarʉ poponabe daichitha jopa came imoxoyo naperʉ cuicuinaeyobe beya poxonae pexanto tanaexanatsi. José pexuyo wʉn duta, po wʉn “Jesús”, jei.
23239  MAT 2:1  Jesús naexana Belén tomaratha, Judea nacuatha. Barapoxonaerʉ Herodes pon Judea nacuapiwi pia peyanacua ewatsinchi popona barapo Judea nacuatha. Poxonae Jesús naexana pebiwi pata Jerusalén tomaratha. Barapomonae opitei pecayabara wʉnae yaputaewi. Barapomonae pia tomara tajʉ taenatsi ichaxota pocotsiwa xometo weecoina.
23240  MAT 2:2  Barapomonae ichawa beya yayainyaba tsiniya, jeye: —¿Exota naexana pexuyo, po pexuyo judiomonae itorobiya pia pepa peewatsinchi exanaeinchi poxonae pinyo tsane? Paxan payaputan xua bapon naexana xote tsipei bapon pia opiteito tatsi panaitomatsiya punaenaponan pata nacua werena, po nacuatha ichaxota pocotsiwa xometo weecoina. Papatan xua pata wʉnae jainchiwa tsane barapo pexuyo, jei.
23241  MAT 2:3  Herodes, pon Judea nacuapiwi pia peyanacua ewatsinchi poxonae bapon yabara jume tane xua ichʉn naexana pon jiwi itorobiya pia pepa peewatsinchi, bapoxonae bapon bichocono ʉnthʉthʉ deideijei Irʉrʉ Jerusalén tomarapiwino daxita bichocono ʉnthʉthʉ deideijei pejume taexae baxua.
23242  MAT 2:4  Nexata Herodes waba sacerdotemonae pia pentacaponaewi tatsi xua pia petanacaetutsinexa tsainchi pia botha. Mataʉtano wabano pomonae jiwi pecuidubiwi Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi. Daxita barapomonaetha Herodes yainyaba, jeye: —¿Exota naexanaena Mesías, pon bepa pinae Nacom itorobei? jei Herodes.
23243  MAT 2:5  Barapomonae jume nota, jeye: —Bapon naexanaena Belén tomaratha, po tomara Judea nacuatha eca. Bapon naexanaena barapo tomaratha, tsipei Nacom pia peitorobi jume pepaebin caena bayatha tsiwʉnaeya yabara muxu dutsiya tina xua Mesías yabara, Nacom nexa. Nacom jeye:
23244  MAT 2:6  ‘Belén tomara bequein po tomariyo tsiqui tomariyo jiwana tomara xua Judea nacuatha, daichitha Judea nacua pentacaponaewi yabara nanta xeinaena xua Belén tomara peainya cui tomariyo tsane. Baxua nanta xeinaena tsipei barapo tomariyotha naexanaena, pon jiwi pia Pecanamataxeinaeinchi tatsi. Xan Nacom bapon itorobin tamonaetha, pomonae Israel nacuapiwixae, xua bapon barapo israelmonae itorobiya pia pepa Peewatsinchi tsainchi’, jei Nacom, xua Nacom tatinatsi pon Nacom peitorobi jume pepaebin, jei sacerdotemonae irʉ pomonae jiwi pecuidubiwi Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi.
23246  MAT 2:8  Poxonae barapomonae jume nota bapontha bapoxonae Herodes itoroba barapo pebiwi Belén tomara beya. Herodes jeye barapomonaetha: —Paponare Belén tomara beya. Beta xanepanaya pajeire barapo pexuyo. Poxonae pataebiname barapo pexuyo, nexata pana netsipaebare, tsipei xan irʉ ponaein wʉnae tajainchinexa tsanerʉ barapo pexuyo, jei Herodes.
23247  MAT 2:9  Poxonae Herodes najume weta, barapo pebiwi bara ponarʉcʉpa, pomonae opitei pecayabara wʉnae yaputaewi. Bapoxonae po opiteito bayatha tane pia nacuatha, barapo opiteito jemeicha caewa naitʉtaba. Yawa barapomonae matacapoinchi. Barapo opiteito ducuapona beya matapainya matatsun ducuatabica ichaxota barapo pexuyo boca.
23248  MAT 2:10  Poxonae barapo pebiwi tane barapo opiteito, barapo pebiwi bichocono jʉntʉ coyene weiweina.
23249  MAT 2:11  Barapomonae bo jojoniya ichaxota tane barapo pexuyo xua pena barʉ ecatsi, barapowa María. Bapoxonae barapo pebiwi pentabocotontha ena xua barapo pexuyo wʉnae pejainchinexa tsainchi, tsipei barapoyo pon Pecanamataxeinaein peexanaexae tsainchi poxonae pinyo tsane. Bapoxonae barapomonae piawan coibo isacapenta xua cajijinca. Barapo pexuyo catsibatsi xuan pocotsiwa pewʉn oro nain. Catsibatsino xua pocotsiwa pewʉn incienso xua pocotsiwa tuxusi tuxuei benata poxonae tauta exana. Mataʉtano muxuna catsibatsi icha petuxueiwa pocotsiwa pewʉn mirra xua pocotsiwa anaincuito.
23250  MAT 2:12  Bapoxonae pirapae barapo pebiwi maitumenaeya amachinae xua jopa bewa equeicha patsi tsane ichaxota Herodes eca. Daxota barapomonae pia nacua be-iyiya, icha namto iyiya.
23251  MAT 2:13  Poxonae barapo pebiwi ponarʉcʉpa bapoxonae Nacom itoroba matatsunpin Josetha. Matatsunpin tsita naitʉta poxonae José amachinae. Matatsunpin José baraichi, jeye: “Asiya uncuare. Pexuyo pire yawa coxiwano. Egipto nacua bebarʉ naetsiriwiyama. Ecare barapo nacuatha, beya abʉ poxonae equeicha catsipaebinchi baxota. Tsipei Herodes pexuyo jeitsina pebexubinexa tsainchi pexuyo”, jeichichi José matatsunpin.
23252  MAT 2:14  Poxonae cataunxuae merawi, José nacosataxuba. José pexuyo pita, yawano José pita yabʉyo María xua pexuyo pena tatsi. Daxita barapoyobe warapa Egipto nacua beya poxonae cataunxuae quirei tsuncuae.
23253  MAT 2:15  Barapo nacuatha, Egipto nacuatha, barapoyobe ecabe beya poxonae juinya Herodes tʉpa. Baxua José cana exanatsi xua bayatha Nacom pia peitorobi jume pepaebin petsiwʉnae yabara paebixae Nacom nexa xua jeye: “Waban Taxanto Egipto nacua weya”, jei Nacom pon pia peitorobi jume pepaebin Nacom nexa pon jiwi Pecanamataxeinaeinchi.
23254  MAT 2:16  Poxonae Herodes yaputane xua pomonae opitei pecayabara wʉnae yaputaewi muxujainyabiya tsipaeba bapontha xua itara patapaeba, bapoxonae Herodes anaya bichocono anaepana. Nexata bapon itoroba, ichamonae itorobatsi xua pejutebinexatsi daxita pexui pebiwi wʉtixi, po pexui cataunxuae pencuetixi, po pencuetixi cataunxuae jopa yapu othopaeyo dos po weibe, irʉ po pexui xua bayatha yapu othopa dos po weibe. Barapon Herodes itoroba xua pejutebinexatsi barapo pexui pebiwi wʉtixi daxita poxi Belén tomara cuariya beya. Herodes baxua exana yaitama bayatha pomonae opitei pecayabara wʉnae yaputaewi yopita xua pinae tane pexuyo pia opiteito tatsi barapo dos po weibetha poxonae peputha tapona, opiteito peputha tatsi xua jinaebotha, poxonae Judea nacua beya pona.
23255  MAT 2:17  Baxua Herodes cana cui wetsiya exanatsi, xua bayatha Jeremías pon Nacom pia peitorobi jume pepaebin petsiwʉnae yabara paebixae, xua jeye:
23256  MAT 2:18  “Jume tan xua wecoyei Ramá tomaratha, po tomara eca imoxoyo Belén tomaratha. Powa xua wecoyei, bapowa Raquel, powa bayatha tʉpa. Bapowa Raquel pia pemomoxi susatopiwi siwa wecoyei, tsipei daxita tajutebatsi. Barapowa jopa naitawanae copatsiyo tsipei pexui bayatha werapa bequein ichamonae jume matawenta”, jei Jeremías.
23257  MAT 2:19  Herodes bapoxonae pirapae tʉpa. Bapoxonae matatsunpin pon Nacom itoroba, José tsita naitʉtatsi poxonae José amachinae Egipto nacuatha. Matatsunpin jeye Josetha:
23258  MAT 2:20  “Natsixitabare. Pire barapo pexuyo yawa coxiwa María, pexuyo pena tatsi. Israel nacua beya caibe nawiyama. Tsipei bayatha werapa pomonae ichichipa xua barapo pexuyo pebexubiwatsi”, jei matatsunpin.
23260  MAT 2:22  José jume tane xua juinya pinae Arquelao naexana Judea nacuapiwi pia peyanacua ewatsin tatsi. Arquelao Herodes pexanto tatsi. Arquelao xuya peyanacua ewatsin naexana ichaxota bayatha coxiyan peyanacua ewatsin naexana bapon Herodes. Tsipei Arquelao eca Judea nacuatha daxota José junuwa xua peponaewa barapo nacuatha. Daxota José pona Galilea nacua beya, tsipei poxonae amachinae matatsunpin itoroba xua bewa pinae ponaena barapo nacuatha.
23261  MAT 2:23  Poxonae José patopa barapo nacuatha, bapoxonae popona po tomaratha, po tomara pewʉn Nazaret tomara. Baxua José cana cui wetsiya exanatsi, xua bayatha Nacom pia peitorobi jume pepaebiwi Jesús cayabara tsiwʉnae muxu dutsiya jeye: “Bapon wʉn dutinchi po wʉn jei: ‘Nazaret tomarapin’, jei”, jei barapo Nacom pia peitorobi jume pepaebiwi.
23262  MAT 3:1  Pirapae poxonae ainya wei yapucaewa, poxonae abʉ cataunxuae Jesús eca Nazaret tomaratha, bapoxonae Juan pon jiwi Pebautisabin patopa ira xuepana susato tsurucuae nacua beya xua Judea nacuatha. Bapon Juan Nacom Pejume Diwesi paeba ducuanaebiya.
23263  MAT 3:2  Juan namchi: “¡Icha jʉntʉ coyene paxeinare Nacomtha painya neauraxae xua abe paexaname! Tsipei Nacom paca waba painya nenaexanaenexa piamonae tatsi jiwana pomonae Nacom itorobiya peewatsixae”, jei Juan.
23264  MAT 3:3  Barapo Juan apara bapon pon caena bayatha peyabara tinaexaetsi. Isaías pon Nacom pia peitorobi jume pepaebin, bapon caena bayatha yabara jume wʉnaeya tina, xua caena bayatha Juan yabara jume wʉnaeya tinatsi. Isaías jeye: “Jume tan pon wawai ira xuepana susato tsurucuae nacuatha. Bapon wawaya jeye: ‘Patsi najʉntʉ cui coyene wʉnaere pon jiwi pia pepa Pecanamataxeinaeinchi pia pepatopae wʉnaeya tsane’, jei pon wawai”, jei Isaías petinae diwesitha.
23265  MAT 3:4  Juan jumaina duwein nabocoto, po duwein pewʉn camello. Coreinya bocoto maraina. Juan xane pocotsiwan yapupuna, pocotsiwan be sure, mataʉtano bana daebano.
23266  MAT 3:5  Jiwi pata Jerusalén tomara weya, irʉrʉ pata xua daxita tomaranpiwi xua Judea nacua weya, irʉrʉ pata po tomaranpiwi xua imoxoyo Jordán mene weya. Barapomonae pata Juan pejume taenexatsi.
23267  MAT 3:6  Poxonae barapomonae nayopita Nacomtha xua bepa pinae Nacom tsita auratsi, xua abe peexanaexae, barapoxonae Juan bautisaba barapomonae Jordán mentha.
23268  MAT 3:7  Ichitha poxonae Juan tane xua nawita pata fariseomonae jiwana irʉrʉ xua saduceomonae jiwana pata ichaxota Juan bautisaba, Juan jeye barapomonaetha: “¡Paxam pomonae pemuxuitorobi jiwi pam! ¡Paxam be bara jomomonae pam, tsipei jomo ba cuitaya dʉcʉpa nawa! Bara paichim anoxuae, paichichipame Nacom pacuitaya dʉcʉpame xua abe paca exanaeyainwa. Jopa papanenebiyaem tsane bequein bara paca bautisabinchi tsipei jopa pajʉntʉ coyene xanepanaem Nacomtha.
23269  MAT 3:8  Xaniwaicha pajinompare xain ichamonae paca cui tane, xua icha jʉntʉ coyene painya nexeinaewa Nacomtha xua painya neauraxae xua abe paexaname. Tsipei bequein paxam pajam: ‘Waxainchi Abraham pia pemomoxi susato jiwichixaetsi Nacom naca capanenebiya exanaena’, pajam, daichitha paxam jopa xaniwaicha pajume cowʉntsim Nacom. Daxota Nacom itacʉpatsi xua paca cui matawenta pia jopa paca nepaca capanenebiyaenexa tsane. Mataʉtano barichino Nacom itacʉpatsi xua jiwi forotsinchi barapo ibotixi weya, po ibotixi xote Jordán mene itapatha bobena. Barapo jiwi naexanaena, po jiwi yatsicaewa Abraham pia pemomoxi susato jiwi tatsi, pomonae pejume cowʉntsiwixaetsi Nacom.
23271  MAT 3:10  Poxonae pebin naein ʉba sipari ba canacui wʉnaeta xua pecaucubobinexa po naein jopa nacoichiyo. Poxonae barapo naein ucuboba nantatsun eta xua petautsinexa isototha. Paxam bara paca jʉta ichiya paca cana exanaena. Nacom paca yabara nacui wʉnaeta xua paca bebai tsane isototha, ichaxota po isototha jopa cuinaya itacounayiyo tsipei Nacom jopa xanepanaya pata exanaem.
23272  MAT 3:11  Xan xaniwaicha paca bautisabatsi meratha painya neauraxae xua abe paexaname xua daxota icha jʉntʉ coyene painya nexeinaewa tsane Nacomtha. Paca bautisabatsi meratha, ichitha nama pon tsiwanaya patopan, apara bapon Mesías. Bapon paca bautisabina Nacom pia Pejumope tʉnaxʉtha tatsi poxonae Nacom paca najumope catsibina. Bapon paca jiwana cui copatsinchi xua atene tsane Cristo pejume cowʉntsixaetsi xua ichamonae atene exanaena. Bapon bichocono peayapusʉ itorobi coyenewa xeina beyacaincha xan. Bapon pon jiwi pia Pecanamataxeinaeinchi. Daxota bapon bichocono tsita pin ura xeinan xua tataxu mʉ isanaxubiwa tsane pia penataxu xatatsiwa tatsi. Tsipei xan bichocono tapawin, beyacaincha pomonae amanaya petanacuichiwi pia pentacaponaewi poxonae barʉ cui itura jina pia pentacaponaewichi.
23273  MAT 3:12  Bapon pon patopaena bapon bayatha tsinacobenata po paparato xua trigo xu nexa. Bapon trigo xu tsanaya seicaya matapepe jejebapona. Trigo xu jejebapona trigo xu matabotha. Matapepe jejebapona petautsinexa isototha, ichaxota po isoto jopa cuinaya itacounayiyo. Bapon bara jʉta cana ichi tsane jiwitha icha trigo xu cana ichiya ichi. Jiwi Nacom tsana nobina pomonae pejume cowʉntsixaetsi pia nacuatha nexa. Ichamonae tsana nobinchi pomonae jopa pejume cowʉntsiwichi, petautsinexa isototha ichaxota xua jopa itacounayiyo”, jei Juan.
23275  MAT 3:14  Copiya Juan juntucuru jume matawenta xua Jesús pebautisabiwatsi tsainchi tsipei anacuicaura. Juan jeye Jesustha: —Xan apara pon xua tanantawenonaewa xua xam bewa jame tana nebautisabiwam tsane. Nama xan jopa bewa cabautisabi tsainchi, jei Juan.
23276  MAT 3:15  Ichitha Jesús jume nota: —Anoxuae bara ‘je’ jande pocotsiwa xua xanepana, pocotsiwa ichichipan pocotsiwa xua xanepanaya exanatsi pocotsiwa xua Nacom naca itoroba, jei Jesús. Bapoxonae Juan jume jejei xua Jesús bautisabatsi.
23277  MAT 3:16  Nexata poxonae Jesús bautisabatsi, Jesús nainya mene wejuina. Bapoxonae nainya peitaboco nayausaranaxuba. Jesús tane xua Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi Jesús tapatopeicatsi, be topiboto yaruneica.
23278  MAT 3:17  Bapoxonae Jesús jume tane pocotsiwa peitaboco wetsipaebicatsi, jechichi: “Bapon apara Taxanto, pon bichocono antobein pon itapetan. Bapon nejʉntʉ coyene weiweina exana”, jei Nacom.
23281  MAT 4:3  Caurimonae pia pentacaponaein tatsi imoxoyo patopa Jesustha. Bapon Jesús piraichi jʉntʉ coyene jʉjʉtatsi xua Jesús abe coyeneya petaexanaenexa tsane. Bapon Jesús baraichi: —Icha xam yatsicaya Nacom Pexantom, netsita itʉre. Barapo iboton itorobare xain pan naexanapenta, jei caurimonae pia pentacaponaein tatsi.
23282  MAT 4:4  Ichitha Jesús jume nota: —Nacom Pejume Diwesitha namchi: ‘Jopa metha bepa meisa jiwi betiya una jinompaetsipae pan. Bara irʉ yawano Nacom Pejume Diwesi jiwi betiya yajʉntʉ cui coyeneya jʉntemiya jinompa’, jei Nacom Pejume Diwesitha, jei Jesús.
23284  MAT 4:6  Caurimonae pia pentacaponaein tatsi Jesús baraichi, jeye: —Icha bara xaniwaicha Nacom Pexanto tatsim, wenaxoreinque. Yaitama tsipei Nacom Pejume Diwesitha namchi, jeye: ‘Nacom itorobina pia matatsunpiwi necayanabinexa. Barapo matatsunpiwi asiya cawaetaboutsina pecobetha, xua jopa necataxu tsaquituncuaenexa tsane ibototha, poxonae wenaxorecame’, jei Nacom Pejume Diwesitha, jei caurimonae pia pentacaponaein tatsi.
23285  MAT 4:7  Jesús jume nota, jeye: —Barichi Nacom Pejume Diwesitha namchi, jeye: ‘Jopa jʉntʉ coyene jʉjʉtsiya wʉcaeinde Nacom pon jinya Necanamataxeinaein, xua necajume jejeiwa tsane xua necayawenaewa tsane poxonae jopa xapain exanaem’, jei Nacom Pejume Diwesitha, jei Jesús.
23287  MAT 4:9  Caurimonae pia pentacaponaein tatsi Jesús baraichi, jeye: —Ichaunxuae nentabocototha uncuaename taitabaratha, xua mataʉtano ichaunxuae newʉnae jaintsiname xua nenanta xeinaewaxae xua xan jinya tacacanamataxeinaeinchi. Bapoxonae barapo nacuan yawa muxuna nacuan pia peitʉpanae coyenewan, baxuan cacatsinchi xua jinya necanamataxeinaenexa barapo nacuan, jei caurimonae pia pentacaponaein tatsi.
23288  MAT 4:10  Nexata Jesús jume nota: —Xam pon caurimonae pia pentacaponaem, bara nexubiriware. Yaitama Nacom Pejume Diwesitha namchi, jeye: ‘Meisa wʉnae jainde jinya Necanamataxeinaein Nacom. Meisa bapon yatsicaewa taexande pocotsiwa caitoroba’, jei Nacom Pejume Diwesitha, jei Jesús.
23289  MAT 4:11  Bapoxonae caurimonae pia pentacaponaein tatsi Jesús pia xainya weya tatsi napitaba. Matatsunpiwi pata Jesustha xua Jesús pecui matateicaenexa tsainchi, mataʉtano xua peapatsinexa tsainchi.
23290  MAT 4:12  Poxonae Jesús jume tane xua Juan jiwi pecʉbi botha eca, bapoxonae Jesús pona Galilea nacua beya.
23291  MAT 4:13  Ichitha Jesús jopa ecaeyo Nazaret tomaratha, jame saya pona Capernaum tomara beya xua baxotiya pepoponaenexa. Barapo tomara eca, Galilea pucua itapatha ichaxota ainya nacuabe nacaquita ecabe po nacuiyo pewʉn Zabulón nacuiyo, yawa po nacuiyo irʉ pewʉn Neftalí nacuiyo.
23292  MAT 4:14  Pocotsiwa Jesús exana poxonae Capernaum tomaratha popona, baxua Jesús yabara nacui wetatsi xua caena bayatha Nacom pia peitorobi jume pepaebin, pon Isaías, pecayabara cui wʉnae tsiwʉnaeya tinaexae poxonae jeye:
23293  MAT 4:15  “Po ainya nacuabe pewʉn Zabulón nacuiyo mataʉtano Neftalí nacuiyo, barapo nacuabe ecabe ichaxota po namtotha pucua imoxoyo caquita ducuiya. Barapo nacuabe ecabe ichaxota po pin nacua, pewʉn Galilea nacua. Barapo Galilea nacua icha muxunenetha eca xua Jordán mentha. Barapo Galilea nacua weya jinompa pomonae jopa judiomonae naexanaeyo.
23294  MAT 4:16  Barapomonae caena bayatha jopa yaputaeyo Nacom, mataʉtano caena bayatha jopa nayabara yaputaeyo xua muxu bara nama pewerapaeba abe peexanaexae. Daxita barapomonae be pocotsi jiwimonae poxonae pona pequireiwatha xua poxonae mataʉtano jopa xeinaeyo xua penatsiwana itiyobiwa. Daichitha daxita barapomonae nama jume cowʉntsina, xua jume cowʉntsinchi pon Nacom itoroba. Bapon barapomonae jʉntʉ cui coyene babatsiya xanepanaya jinompaeya exanaeinchi ichi be jiwi ichi xua poxonae pin pecoichatha jinompa”, jei Isaías, pon Nacom pia peitorobi jume pepaebin.
23295  MAT 4:17  Bapoxonae Capernaum tomaratha Jesús tamropata pitaba xua jiwi cuidubatsi. Jesús namchi, jeye: “Icha jʉntʉ coyene paxeinare Nacomtha, painya neauraxae xua abe paexaname. Tsipei Nacom paca waba painya nenaexanaenexa piamonae tatsi pomonae Nacom itorobiya peewatsixae”, jei Jesús.
23297  MAT 4:19  Nexata Jesús baraibe baponbe, jeye: —Anetha, pana nepuna pondebe. Paca cuidubinchibe. Anoxuae nama xan paca exanaeinchibe xua pinmonae payawenaenamebe xua barapomonae pejume cowʉntsiwa tsane Nacom icha bayatha paichimbe poxonae payamonamebe duwei nawita, jei Jesús.
23299  MAT 4:21  Bapoxonae pirapae Jesús tane ichʉnbe, ponbe ainya caepipeweichobe. Ichʉn pewʉn Santiago. Ichʉn pewʉn Juan. Baponbe Zebedeo pexantobe tatsi. Baponbe jeratha paxa barʉ ecabe. Baponbe peyamonaewan wʉnaetauyabe. Jesús waba, baponbe wabatsibe.
23301  MAT 4:23  Jesús popona ducuanaeta daxita Galilea nacua beya. Bapon cuiduba ducuanaeta daxita judiomonae pia penacaetutsi bontha tatsi. Jesús paeba ducuanaeta Nacom pia pexeinya jume diwesi tatsi, po diwesi yabara xua Nacom waba jiwi, petanaexanaenexatsi piamonae pomonae Nacom jʉntʉ coyene itorobiya ewata. Mataʉtano Jesús axaibi exana jiwi xua daxita carepaya xoxi atene barapomonae yawa xua faefaena peatenexae.
23302  MAT 4:24  Pin bicheitomonae jiwi jume tane xua juinya Jesús exana daxita carepaya Siria nacuatha. Barapomonae pomonae pejume taexae xua Jesús exana, barapomonae capona daxita pomonae domaebatsi, yawa pomonae peatenexae, mataʉtano pomonae caurimonae xeina, mataʉtano pomonae amameibatsi, mataʉtano pomonae mʉbatsi. Jesús axaibi exana daxita barapomonae.
23303  MAT 4:25  Pin bicheitomonae jiwi Jesús puna poinchi pomonae Galilea nacua weya pona. Irʉrʉ Jesús puna poinchi pomonae Decápolis nacua tomaran weya pona, irʉrʉ pomonae Jerusalén tomara weya pona, irʉrʉ pomonae Judea nacua weya pona. Irʉrʉ Jesús puna poinchi pomonae jinompa ichaxota po nacua eca imoxoyo Jordán mentha xua icha muxunenetha xua tajʉthiya.
23304  MAT 5:1  Poxonae Jesús tane barapo pin bicheitomonae, bapoxonae Jesús pona demxuwatheicha. Mataʉtano Jesús baxoteicha eca. Bapoxonae Jesús pijimonae matawacaicha nacaetutarʉcʉpatsi pomonae pia pepuna ponaewichi.
23306  MAT 5:3  Jesús barai barapo pin bicheitomonae pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: “Maisa bichocono jʉntʉ coyene weiweina pomonae yaputane xua Nacom pecanantawenonaewatsi xua xanepanaya pejinompaewa tsane. Tsipei barapomonae naexanaena Nacom piamonae pomonae Nacom jʉntʉ coyene itorobiya ewata.
23307  MAT 5:4  “Maisa bichocono jʉntʉ coyene weiweina pomonae bequein anthʉthʉrewe xua siwa wecoyei petaexae xua ichamonae abe cana exana jiwitha. Daichitha barapomonae Nacom cui matateicaena, barapomonae cui matateicaeinchi xua anthʉthʉrewe, xua ichamonae siwa wecoyeichi.
23309  MAT 5:6  “Maisa bichocono jʉntʉ coyene weiweina pomonae ichichipa nawita xua exaneiba xua Nacom ichichipa, pexeinaenexa tsane pejʉntʉ coyene xanepanaewa Nacomtha xua Nacom jopa petsitanexatsi xua barapomonae pexeinaewa penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae bapontha. Barapomonae yawenatsi, Nacom yawena xua barapomonae pexeinaenexa tsane barapo coyene.
23312  MAT 5:9  “Maisa bichocono jʉntʉ coyene weiweina pomonae jʉntema pejinompaexae xua peyawenaexae xua irʉ ichamonae jʉntema jinompa peexanaexaetsi pomonae copiya abe nata exaneiba. Barapomonae pomonae jʉntema pejinompaexae Nacom unuta ‘Tapexui’, jei Nacom.
23313  MAT 5:10  “Maisa bichocono jʉntʉ coyene weiweina pomonae bequein bara aperʉtane exainchi mataʉtano bequein bara anthʉthʉtane exainchi, xua amsiya xaniwaicha peexanaexae pocotsiwa Nacom itoroba. Barapomonae nama Nacom pijimonae tatsi naexanaena pomonae Nacom jʉntʉ coyene itorobiya ewata.
23314  MAT 5:11  “Maisa bichocono pajʉntʉ coyene weiweiname poxonae bequein bara ichamonae abeya paca yabara paeba, poxonae bequeinno abe pacata exana, mataʉtano poxonae bequeinno canaerabiya paca yabara paeba tapaneantobemxaem.
23315  MAT 5:12  Pajʉntʉ coyene weiweinare. Mataʉtano jʉntema painompare tsipei Nacom paca catsina pia pexeinya peitʉpanaewan pocotsiwan Nacom paca jʉntana jeba pia nacuatheicha. Icha ichamonae abe pacata exana payabara nanta xeinare, matha caena barichi poxonae ichamonae abe exana pomonaetha pomonae Nacom pia peitorobi jume pepaebiwi. Barapomonae caena bayatha jinompa poxonae paxam cataunxuae jopa pajinompaem”, jei Jesús.
23316  MAT 5:13  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi jeye: “Sare beno bara beno wʉnae. Ichitha icha barapo sare beno jopa abenataeyo bapoxonae jopa peitacʉpaewatsi xua equeicha peabenataewa. Bapoxonae jiwi barapo sare beno xuba iratha. Mataʉta beno taxunaunaba iratha. Paxam pomonae tamonae pam be bara jʉtiya ichiya pam, icha sare beno cana ichichi. Paxam payawende jiwi pomonae jinompa barapo cae pin nacuathe xua daxita jiwi jopa abe peexanaewa tsane. Ichitha icha barapomonae jopa xapain payawenaem tsane, Nacom bara paca bebai tsane. Tsipei jopa wʉnae pam, Nacom bara paca bebai tsane icha jiwi ichi poxonae bebai sare beno mataʉta xua beno taxunaunaba, tsipei jopa abenataeyo.
23317  MAT 5:14  “Icha pecoicha ichi poxonae pentha xua poxonae baxota jiwi yawenatsi, paxam bara jʉta ichiya paichim poxonae beta painompame. Barapocotsi coyenewatha jiwi payawename xua beta jinompa. Po tomara ba demxuwatha eca, barapo tomara ba jiwi tajʉ tane. Bara paca yabara jʉta coyene ichi, jiwi paca tane xua poxonae beta painya nejinompaewa.
23318  MAT 5:15  Jiton dapon ba aibi xua pon pecoicha coicha exana xua pecoicha matacatetsinexa corototha. Jame, asiya coicha exanatsi xua pecoicha taenexa pomonae bomʉxʉtha ena.
23319  MAT 5:16  Bara paca yabara jʉta coyene ichi xua jiwi peitabaratha tatsi. Beta painompare xua jiwi painya nepaca cataenexa xua xanepanaya paexaname painya neantobemxae Nacom. Bapoxonae barapo jiwi Nacom wʉnae jainchinchi, pon painya Axa, pon itabocotha eca”, jei Jesús.
23320  MAT 5:17  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: “Jopa pananta xeinaeinde xua xan patopeican xua apara Moisés pia peitorobi diwesi jume tacana exanaewa tsane xua jiwi jopa equeicha pecanantawenonaewa tsane barapo Moisés pia peitorobi diwesi jume xuano irʉ bara cana ichin tsane pomonae Nacom pia peitorobi jume pepaebiwi pia pecuidubiwan tatsi. Jame apara patopeican tanayabara jume cui yabara wetsinexan tsane pocotsiwa caena bayatha neyabara tsiwʉnae paeba po diwesintha Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi, irʉno Nacom pia peitorobi jume pepaebiwi pia penacuidubiwan jumeintha.
23321  MAT 5:18  Bara xaniyeya paca tsipaebatsi poxonae cataunxuae barapo itaboco ducue, mataʉtano poxonae cataunxuae barapo ira ducue, Moisés pia peitorobi diwesi jopa weraweracae tsane. Mataʉtano jopa cae itanetiyo aichurucuae tsane beya poxonae wetsina pocotsiwa bayatha Nacom tsiwʉnae yabara paeba xua wetapaeba.
23322  MAT 5:19  Pon yabara nanta xeina pecuidubinexa ichamonaetha xua tsita jume ita xexenatsi Nacom pia peitorobi coyenewa bequein saya po peitorobi coyenewiyo peya itorobi coyenewiyo, bapon xuya, Nacom pia nacuatheicha cana jʉntʉ cui ita xexenecaeinchi. Ichitha nama pomonae cuiduba ichamonaetha Nacom pia peitorobi coyenewan, mataʉtano xua exana pocotsiwa Nacom itoroba, barapomonae peainya cui jiwi tsane Nacom pia peitorobi nacuatheicha tatsi.
23323  MAT 5:20  Paca tsipaebatsi jame bewa jʉntʉ coyene xanepanaya paexaneibiname ichamonaetha be pocotsi coyeneya xua Nacom paca itoroba, beyacaincha poxonae exana pomonae pecuidubiwi Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi, mataʉtano xua poxonae beyacaincha jinompa fariseomonae. Icha jopa yatsicaewa beta jʉntʉ coyene xanepanaya paexanaem tsane beyacaincha xua poxonae barapomonae itara mexeya wʉnaeya exana, jopa papatsim tsane Nacom pia peitorobi nacua beicha tatsi”, jei Jesús.
23324  MAT 5:21  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: “Paxam pajume taneme pocotsiwa Moisés namchi painya amo susato jiwitha, jeye: ‘Jopa ichʉn anaya bexubinde. Tsipei pon xua ichʉn bexotsi, ichamonae yabara paebina xua bapon natsicuenta xua abe peexanaexae’, jei.
23325  MAT 5:22  Ichitha nama seicaya paca tsipaebatsi xua pon caseba ichʉntha ichamonae yabara paebina xua bapon natsicuenta xua abe peexanaexae. Irʉrʉ pon biatane ichʉntha ichamonae yabara paebina xua bapon natsicuenta xua abe peexanaexae. Pomonae pecanamata caitorobi bicheito bapon yabara paebinchi xua bapon natsicuenta tsipei bapon bichocono ʉnthʉthʉ anaepana. Mataʉtano irʉrʉ pon namchi xua ichʉn jeichichi: ‘Xam nabenecame’, jei pon, bapon xubinchi po nacua beya ichaxota isoto bapana jopa itacounayiyo.
23326  MAT 5:23  “Equeicha paca tsipaebatsi. Ichacuitha ichʉn duwein becapona ichaxota xua be pexaethopaewa xua tuxusi exana Nacom nexa poxonae tauta. Poxonae cataunxuae jopa exanaeyo baxua, matha copiya tsiwanaya yabara nanta xeinaena pocotsiwa icha metha bayatha abe exana ichʉntha. Matha be ichi tsane meje xuaje: Bʉ abʉ cataunxuae bota pocotsiwa pia pecatuxusi exanaewanexa xua Nacom nexa. Matha copiya bewa ponaena ichʉn beya xua pia penaita coxone exanaewa tsanebe. Bapoxonae bapon caibeya bewa ponaena xua duwein petuxusi exanaewa tsane Nacom nexa poxonae tauta.
23328  MAT 5:25  “Icha ichamonae be paca itoroba paca necacaponaenexa pontha pon jiwi peyabara paebin penatsicuentsiwa, nexata patsipaebare barapomonae, poxonae cataunxuae namtotha paca barʉ pona xua painya nenaita coxone exanaewa tsanebe. Xain bapoxonae barapomonae jopa paca caponaebe tsane pontha pon jiwi peyabara paebin penatsicuentsiwa. Tsipei icha barapomonae bara beya paca caponaetsipa, bapoxonae pon jiwi peyabara paebin penatsicuentsiwa equeicha dabeya policiamonae beya paca itorobichipa. Bapoxonae nama policiamonae jiwi pecʉbi bo beya paca itorobichipa.
23329  MAT 5:26  Bara xaniyeya paca tsipaebatsi. Paxam jopa paca pu copabi tsane jiwi pecʉbi bo weya, beya abʉ poxonae pana pu matomacaename daxita paratixi cuntha po paratixi xua paxeiname”, jei Jesús.
23330  MAT 5:27  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: “Paxam pajume taneme xua Moisés pia peitorobi coyenewan xua jeye caena bayatha: ‘Jopa ichowa pichinde powa ichʉn piowa tatsi, powa piseuri xeina taetham’, jei Moisés.
23331  MAT 5:28  Ichitha nama xan paca tsipaebatsi. Icha pebin tane petsiriwa, yawa nanta xeinaeya jeye: ‘Barapowa ichichipan taisa maituncuaewa tsane, bequein bapowa jopa taseuriyo’, jei, bapoxonae barapara abe exana Nacomtha, icha be pocotsi coyene ichi, poxonae pita yabʉyotha powa jopa bequein piseuriyo tatsi.
23332  MAT 5:29  “Bara xaniyeya paca tsipaebatsi. Icha po itamaiqueito painya necoxa werena ducua icha barapo itamaiqueito paca exana xua abe painya neexanaewa tsane panaitamaiquei jucuare, barapo itamaiqueiton yawa tajʉ beya pabebande. Metha wʉnae xua painya nebebeiwa tsane cae itamaiqueitoxi xua Nacom pia nacua beicha cae itamaiqueitoxi painya neyawa patsinexa. Baxua jame wʉnae yatsicaewa, beyacaincha xua poxonae painya pepon ompin paca bebai tsane ichaxota po nacuatha isoto bapana jopa itacounayiyo.
23333  MAT 5:30  Barichi icha painya necobe, po cobe painya necoxa weya, icha barapo cobe paca exana xua abe painya neexanaewa tsane panacobe ucubobare, yawa tajʉ beya pabebande. Metha wʉnae xua cae cobexi painya nebebeiwa tsane, xua cae cobexi painya neyawa patsinexa Nacom pia nacua beicha. Baxua jame wʉnae beyacaincha xua poxonae painya pepon ompin paca bebai tsane ichaxota po nacuatha isoto bapana jopa itacounayiyo”, jei Jesús.
23334  MAT 5:31  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi jeye: “Caena bayatha Moisés pia peitorobi jume diwesitha namchiya jeye: ‘Pon punaxuba piowa peaichaxaibixae xua pocotsiwa bapowa exana, bapon barabʉ piowa catsina papera, po paperatha tina xua pexubiwa tsane piseuri’, jei barapo Moisés pia peitorobi coyenetha.
23335  MAT 5:32  Ichitha nama seicaya icha coyeneya paca tsipaebatsi. Icha pebin piowa punaxuba xua saya peaichaxaibixae poxonae bequein bapowa jopa nasi cui coyene exanaeyo bapoxonae Nacom tsita abetsi xua bapon cana exana piseuritha. Tsipei bapon cana exana piowa xua piseuri tatsi nasi cui matacaeta xua weiweina pebiwitha. Barichi pon pita petsiriwa, powa piseuri pepunaxubixae, bapon barichi pia coutha abe natsiexana, tsipei Nacom ichowa yabara nanta xeina xua bapowa cataunxuae ichʉn piowa tatsi bequein punaxuba”, jei Jesús.
23336  MAT 5:33  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: “Bayatha pajume taneme xua painya amo susato jiwi tsipaebatsi, xua Moisés tsipaeba. Moisés jeye: ‘Paxam jopa bewa naerabiya pana cui wʉnae tsiwʉnaeya yabara paebim tsane xua painya neexanaewa pocotsiwa paexanapaebeibame xua Nacom peitabaratha tatsi. Ichitha jame bewa bara xainyeya paexaneibiname pocotsiwa papaebeibame xua Nacom peitabaratha tatsi’, jei Moisés pijimonaetha.
23337  MAT 5:34  Ichitha xan seicaya icha coyeneya paca tsipaebatsi. Poxonae jiwi peitabaratha tatsi pana nacui wʉnae tsiwʉnaeya xainyeya yabara paebiname pocotsiwa xua paexanapaebame bara moya baxua paexande, xua jiwi pia painya nepaca cajume cowʉntsinexa. Jopa yawa muxuna icha jumein papaebinde. Jopa pajande ichʉntha: ‘Bara xaniyan xua exanaein. Nacui wʉnae tsiwʉnaeya xaniyeya yabara paeban Nacom peitabaratha xua exanaein’, jopa pajande. Mataʉtano jopa pajande: ‘Bara xaniyan. Baraxua paeban po wʉntha xua Nacom pia nacua wʉntheicha tatsi’, jopa pajande baxua, tsipei Nacom bara xoteicha eca pia pexeinya equeibithopeibiwa tatsi ichaxota bapon ewatsiya itorobeibeca jiwi.
23338  MAT 5:35  Mataʉtano barapocotsi coyenewa jopa bewa pana cui wʉnae tsiwʉnaeya yabara paebim ichʉntha xua ira yabara. Tsipei barapo ira apara Nacom pia ira. Barapo iratha nataxu yʉyʉteca. Barichi mataʉtano barapocotsi coyenewa jopa bewa pana cui wʉnae tsiwʉnaeya yabara paebim ichʉntha xua Jerusalén tomara yabara, tsipei barapo tomara, po tomaratha ichaxota Nacom popona pon jiwi itorobiya pia pepa Peewatsinchi.
23340  MAT 5:37  Saya meisa barapo jumethabe patsipaebare ichʉntha ichaxota po jumetha jei ‘Je, bara exanaein’, jei, mataʉtano ichaxota po jumetha jei ‘Jume jopa exanaein tsane’, jei. Tsipei poxonae pamuxuna paebame poxonae pana tsiwʉnae yabara paebame ichamonaetha Nacom pia wʉntha tatsi xua painya neexanaewa pocotsiwa paexanapaebeibame baraxua apara caurimonae pia pentacaponaein tatsi paca tsimuxu duba xua painya nepaebiwa baxua”, jei Jesús.
23341  MAT 5:38  Equeicha Jesús barai barapo pin bicheitomonae, pomonae pijimonaexae tatsi, jeye: “Paxam pajume taneme xua bayatha Moisés paeba xua jeye: ‘Pon itamaiquei esanopa ichʉn peitamaiqueito, bapon xuya bewa itamaiquei esanopaeinchi. Mataʉtano pon xua wano teranopa, xua ichʉn wano teranopatsi, bapon xuya wano teranopaeinchi’, jei.